Hare Majesteit
«s ssr-rtrrt..*
f"
Op de stille werker
Dinsdag 8 September 1938
tè
Het regeer ingsjubileum
Zj voelt Haar Koninklijke taak
als een roeping
Tel. No. 69309 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 21959
BUREAU LANGE HAVEN 141 QHOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
fail
■A,
J&S3
yt'M
Willem van Oranje en Koningin
W illielmina
Bf bet regeeringsjubilem der Koningin
denken wy voor alles aan d beteekenis
Tau het koningschap. Koe WiUthelmina
de Kroon droeg, dat geeft don inhoud
&a den luister aan dit feest, maar de
waarde, waaruit Zij leeft, die vormt de
vooropstelling.
De Republiek vaardigt een utinemmd
burger af naar de hoogste plaats van het
Gezag het Koningschap stelt I-bet Gezag}
ontsproten aan ilooger Leiding en aan
gedragen door eeuwen traditie. In de Re
publiek is het hoogste Gezag louter be
haald door de constitutie, en uit haar
afgeleid, in het Koninkrijk is het hoogste
Gezag aanvankelijk De grondwet omschrijft
hier weliswaar de plaats en de taak va
de Kroon, «naar de grondwettelijke om
schrijving oinsluil onvoldoende haar die
pere )>eteekenis. De President der Repu
bliek is het wettig en onpartijdig hoofd
van den Slaat; de Koningin der Neder
landen is meer dan het schild' der boven-
partijdighoiö. Zij is d'e draagster der na
tionale Eenheid
Zij is daf, wijl ten onzent de dynastieke
gedachte de nationale eenheidsgedachte
schiep, en de Koningin, wanneer Zij zich
xekenschaj geeft van Hare verantwoorde
lijkheid tegenover Haar dynastie, zich ho-
wusl wordt van Hare roeping ten aan
zien van Haar volk. En wijl do natie,
harerzijds, wanneer zij zich spiegelt in
haar hislorie daar het gelaat van Oranje
ontmoet.
De eenheid van liet Nederlandsclie volk
is niet de eonhed van een metselwerk,
maar van een boom Het heebtste metsel
werk kan men vernietigen, maar een eik
klauwt zijn wortels in den grond. Du or
ganische samerhang van een volk, waarin
de levenskracht woont van velerlei over
tuiging en belijdenis is sterker dan de
mechanische verbinding van volken, waar
van om der wille van do eenheid', de le
venssappen dvr overtuigingen zijn afgetapt.
Maar er is één voorwaarde: dat die orga
nische eenheid wordt gevoed' door ééne
samenvattende Idee.
Deze samenvattende Idee is n Neder
land niet de Kroon zonder nadere bepa
ling, maar Je Kroon, gedragen door een
•Oranje. Wal de vol van goede bedoelingen
levende Koning Lodewijk Napoleon nim
mer verwierf met al zijn zwoegen, dat
verwerft een Oranje reeds door zijn lou
tere verschijning: de liefde van het volk.
Onze dyjkiiiie is in wezen onderscheiden
van ieder Koninklijk huis met welwillende
Souvercinen; zij is onze eigen dynastie.
Baar bloed werd vergoten voor onze vrij
heid, haar levensbeginsel is dat waaruit
wij leven, haar historie is de onze.
V
Aan dat oude goud gaf Koningin Wil
helm ina een nieuwen ijk. Zij heeft aan
ons Koningschap den inhoud verleend van
Hare ongemeen® persoonlijkheid, van Haar
onaantastbaar karakter, van Haar zeld-
same Lal en ten Anders is de taak ge
weest die aan de laatste rechtstreeksche
afstammelinge van het Huis van Oranje
op de schouderen werd gelegd, dan die
de eerste Oranje als levensdoel koos. Maar
de vraag is te stellen of Haar wijsheid
niet kan worden vergeleken met de Zijne,
of in Haar plichtsbetrachting en nauw-
gezethheid niet verwantschap is te ont
dekken met Zijn heldenmoed.
Een diepe erkentelijkheid vervult ons,
wanneer wij terug denken aan het ont
zaglijke werk, dat de Koningin in d® ver
vlogen veertig jaren heeft verricht. Allo
functies an den Staat hoeft de Koningin,
niet alleen als Ambtsdraagster ver
zorgd, maar Zij heeft zo ook symbolisch
wijding gegeven. En er ïs geen herder*,
king, geen feest, geen onheil voorgevallen
in. div veei lig regeeringsjaren, of de Ko
ningin was a aanwezig. De Koninklijke
glimlach straalde over do vreugden raar
ons leven, hel Koninklijk troostwoord werd
gesproken in do uren van onze smart en
verbijstering.
V
En niet alleen in uiterlijke belangstel
ling, ook in innerlijke daadkracht zag do
Koningin Haar roeping. Het Nederland-
sche volk erkent alleen gestalte, wanneer
die vervuld is van gehalte, en het mede
leven van de Koningin met Haar volk
hcc-ft era uitermate re eel kaïakler. Voor
al de oorlogstijd geeft hiervan een reeks
var voorbeelden. Nog eer het Kabinet zich!
lunl bezig gehouden met de slachtoffers
der oorlogsciisis, was de gedachte eerier
steun-organisatie op groote schaal al bij
Haie Majesteit ontwaakt. Torn do midden
stand in nood gerankte de Koningin
nam het initiatief der Imip-organisalie, en
toon de Siaatsleeiring 1914 ons volk moest
behoeden tegen een financieele kalastrofe
de Koningin stond een deel van eigeoi
vermogen af
In den mobilisatietijd heeft do Konin
gin een voortvarendheid, een actieve sa
menwerking met Hare Regeeiing getoond,
die ommak geworden is, dat de nation de
gemeenschap, welke begin Augustus 1914
dreigde in angst-psyclioso en chaotische
situatie te geraken, werd gered.
I V
Hel is opmerkelijk hoe do positie der
Kroon niet door persoonlijk ingrijpen van.
Hare Majesteit, maar door de politiek®
omstandigheden in den loop der voeitig
jaren werd versterkt Daarom heeft do
erkenning daf de Koningin nimmer is af
geweken van strak-volgehouden constitu
tioneel® opvattingen een dieperen /.in. De
Kioon liceft dikwijls gestaan wij den-
keil aan sommige opdrachten tot Kabi
netsformatie voor uit zondertij te moei
lijkheden. £n men moet de nauwkeurig
heid en het talent bewonderen, waarmee
onze Koningin steeds de juiste daad weet
te verlichten op het juiste moment
De figuur der Koningin geeft ©en vol
komen uitbeelding te aanschouwen van'
de Majesteit. Onze Koningin is ongerept.
Geen onderdeel van een onderdeel van
Haar verschijning, van Haar gebaar, van
Haar 'evensdaden, geeft de Majesteit pnjs.
Door Hare Waardigheid genieten wij aan
zien in de rij der volkeren.
In deze tijden van internationale gis
ting en van veel nationale bekommernis,
wordt Nederland gedragen door de onaan
tastbare Zedelijke figuur van het Hoofd
van den Sraaf
Do waardigheid en bezonnenheid' van de
Koningin legt plichten op aan de nati®.
De Koningin vermaant ons door Haar
vlekkeloos voorbeeld tot het beoefenen
van de deugd1 der evenwichtigheid, die do
beste eigenschap is vans ons nationaal
karakter. Haar trouw bezielt ons tot (touw
aan onze nationale beginselen en geeft
<ms hel voornemen eerder uit de verschei
denheid van overtuigingen te klimmen lot
de eenheid dan de eenheid n gevaar te
brengen door te veel verscheidenheid.
Het hoogste en schoonste wat over Ko
ningin Wiiheimina te zeggen is: Zij ge
voelt Haar Koninfc'ijke taak als een roeping.
Hier ontmoet de eerste Oranje de laatste),
die rechtstreeks stamt uit zijn bloed.
Die roeping is een beroep. Een beroep
op ons volk om het Nederlanderschap don)
edelen zin geven, die beantwoordt aan)
Haar Gestalte.
P- a BITTER Jr.
99
Prinses Juliana brengt een dronk uit op Haar Moeder. jj|
Tijdens den galamaaJtijd in het paleis heeft H.K.H.
Prinses Juliana gisteravond H.M. de Koningin toegesproken.
De Prinses zeide:
„Excellenties, dames en heeren.
Ik stel U voor zoo dadelijk een heildronk uit te brengen
op de Koningin, Die tn deze dagen Haar 40-jarig jubileum
mag vieren. Ik zou hierbij den nadruk willen leggen op
de dankbaarheid, die wij gevoelen, ditmaal niet tegenover
de representatieve Koningin, maar vooral in dezen kring
van de meest vooraanstaande in het rljü en omdat het
hier Haar eigen Kind is, dat spreekt in het bizonder
ten aanzien van de stille werker, dien men niet kent,
van de persoonlijkheid, die niemand ten volle weet. En
hij onze dankbaarheid, voegen wij onzen wensch voor het
geluk, dat Haar arbeid Haar in de toekomst moge
schenken'*.
ws
STADSNIEUWS
Opening van de Schiedamsche feestelijkheden.
Kerkelijke herdenkingsdiensten. Overhandiging
van de vlag aan de jeugddeputatie. Taptoe
op de Groote Markt.
De feestviering ter gelegenheid an het
regeeringsjubileurn van H M de Koningin
is gisteravond ingezet met herdenkings
diensten m verschillende kerkgebouwen.
Zondagmorgen had de «erste daarvan plaats
in d< kerk van de Oud-Katholieken aan
den Dam, geleid door pastoor Th, Bakker.
In dezen dienst werd o.a, een herderlijk
schrijven voorgelezen in verband mot het
regeerings ju luleu m
In den Ned. Prol. Bond.
De herdenkingsdienst m de kerk'van
den Ned. Prot Bond was gisteravond
slechts matig bezocht. De preekstoel was
sober, maar artistiek versierd met groen
en oranjebloemen
Het koor zong vierstemmig twee cou
pletten van het Wilhelmus, gevolgd door
Machtige Eendracht. Alle aanwezigen sa
men zongen Wilt heden nu treden
Dr. H Faher ias twee Psalmen voor
en sprak naar aanleiding van 2 Sam.
5:2: „De Heer heeft gezegd: Gij zult
mijn volk weiden"
Spr. vergeleek den tijd van 40 jaar ge
leden met dien van nu; we hebben veel
verloren, e. a. de rust. maar ook gewon
nen b.v. aan ruimte, vrijheid en licht.
Van 18981914 ging alles in stijgende
jntoen kwamen de donkere jaren van
den oorlog; daarna scheen het, o de
menschheh! een nieuwen koers wilde inslaan,
maar de bloe was te geforceerd en de
crisis kwam.
Ook het leven van H. M, wefd in groote
trekken geschetst; voor een vorstin moet
het moeilijk zijn zich steeds weer aan te
passen en dat vas toch noodig, want het
beeld van de innenlandschc en buiten-
lsuids. ie politiek is gedurende de regeering
van H. M. de Kon :gin geheel gewijzigd.
Op de 40 regeeringsjareiï van Koningin
Wiiheimina zou van toepassing kunnen
zljs i „D Heer heeft gezegdGij zult nr. n
volk welden", waart op twee woorden
de klemtoon valt: „DeHee r" en „m ij si
v o I k". De Koningin heeft zich gevoeld
als een instrument in Gods hand. iij is
een vrome vrouw, die Zich niet verliest
m dor onfessionalisme of dweperig fana
tisme, Haai practische vroomhei was
gericht ;>p Haar volk
Weiden is een impel, maar toch ook
een verantwoordelijk werk; voor de kudde
inoet een plaats gezocht worden, waar
het rustig ;s en tevens is het een vreedzaam
werk.
De whze, waarop de Koningin 40 jaar
Haar volk geweid heeft, geeft. Haar recht
op ons respect en onze hulde.'
Nadat de organist, de heet J. J. Th.
Penning, het Kroningsiied had gespeeld,
dat 40Jaar geleden gezongen werd zong
mevr. T. Scha orgQualm Lied van de
vrede em Danklied, haf. laatste gecompo
neerd door onzen stadgenoot, den heer
A Baan. Eerder had mevr. Schaberg reeds
„Nu dankt allen God" voorgedragen.
Mej. J. Vorster declameerde it het
'aclak&torium, dat D k, Vorster voor den
V. P. R. O. schroef: „Als een goed instru
ment" het „Danklied der vrijheid", waarin
schoone gedachten in schoone vormen
worden geuit. Ook de wijze van voordragen
was zeer te prijzen
Nadat het koor zich nogmaals riad doen
hooren, werd gezamenlijk! «Mijn schilt
ende betrouwen staande gezongen.
In de Groote Kerk.
De hei den Mngs drenst, welke gisteravond'
in de Groote kerk weid gehouden en
waarin v ooigingen dr, J. Swart cn ds.
J. \V. tansbeek, was zeer druk be/oeht.
Aanwezig waren o.a de wethouder van
financiën, dv heer T Slavenburg, enecht-
genoöte, de gemeente serre,aris, rnr N J.
PosL. tie gemeenteraadleden Bijloo, N,
SclieurkogeH VVieketikamp, H. van der
Kraan en Tb, van den Berg,
Na het zingen van Ps 29 vs. 1 en 5,
las dr. J. awart een gedeelte uil den
eersten yendingshnei van Petrus, waarvan
vet 17de vers luidt: Eert een iegelijk;
hebt do iroederschap hef; vreest God;
ecrl dun Koning
Voorafgaande aan de eerste herden-
king&redp zong het Kerkkoor, onder lei
ding van den heer H Post Jr. Gezang 259.
Petrus icgd- verband 'm-schen de vr< eze
Gods en ic eerbied jegens den Koning,
aldus dr Swdrl. vroeger was immers de
Koning ite pJaatsvervanger van God op
aarde, de tonhfer Maxi mus, de bruggen
bouwer lusschen God en den mensch.
Onze Koningin noemt zich vorstin bij
de gratia Gods. Dat ts de naklank van
het oude, dal wortelt nog in hel verte
verleden. Vroeger maakte de Koning de
wetten, Lhans is hij zelf onderdaan der
wetten.
De iontngin sprak in Haar radio red®
van Haar „nooge ambt".
Zij is nog wel machtig, waar Zij is
de hoogste ambtenaar in ons land). Nu
is het parlement koning. Vooral in de
vorige eeuw is het met deze ontwikkeling
zee; sue gegaan.
Maar dit jarig jubileum betreft meer
dan alleen de draagster van het ambt.
Er is meer, er is groote blijdschap en
groote dankbaarheid Nog nooit .s jeu
Koning too gevierd. Dat ligt ia het feit,
dat Zij een Vorstin uit het Oranjehuis
is, waarmede Nederland reeds 3 Va eeuw
zoo nauw is verbonden. Die band werd
reeds gelega door Prins Willem I, die
partij koos voor iel „vreest God" en
streed voor de vrijheid van geweten Na
dien is er een Oranje-traditie gegroeid op
de oasis, die de redde des vaderland
legde. Zoolang deze traditie blijft en de
vroeze Gods me' uit ons hart wordt weg-
geiedenecrd of weggeslagen, zal het drie
voudig snoer God, Nederland en Oranje
blijven beslaan.
Het koor zong vervolgensHoUandsch
Lied.
Ds J W Tons beek sprak naar aan
leiding van Psalm 48 vs 10: O God',
wij gederrcen Uwer weldadigheid in het
midden Uws tempels.
Koningin Wiiheimina heeft de Konings
kroon gedragen op een wijae, waardoor
de band tusschen Oranje en Nederland
steeds inniger is geworden. Dit een
wonder, daarin zien wij Gods hand Het
geheele Nederlandsche volk herdenkt dit
wonder temidden des tempels.
God heeft het brooze leven van onze
Vorstin gespaard1, veertig jaren lang. Er
zijn bange jaren geweest, jaren waarin
men vreesde, dat de Oranjestam zou af
sterven; er zyn vele vreugdevolle oogen-
blikken geweest, van nieuw® hoop. God
danken wij voot Zijn goedertierenheid.
De» cranat wraddint dagdïiicfl, metvft-
«mdering w» Zoa- en Feeettla-eii
Pra- iff kwartaal f 2.- franco per post
a Prijs por wetfc 15 ets, Aiioa-
dariis» - Abouaemetitea
m»r moeten *6. olf nar «ui het Bare»*
besonril 1®. V 8»t«r4afll t44« «w-
b®pa»M« plaats san adrertentiëa
«ordt niet gewaarhorgd-
SCHIEDAMSCHE COURANT
PrQs der AdtorteriUBn: van t5 regel* f 155;
Iedere regel meer JÜ.30, ta Let Zateróagtmnnnar
45 regelfl f 180, iedere regel meer f&35
Reclames fQ,75 per regel. l»casBCiko&ten5cts.;
post kwitantie s 15 ets. Tarieven van advertenties
bij abonnement zyo aan het Bnreau verkrijgbaar.
Dagelijks warden tegen voortntbetaliag Klem®
Advertentién opgenomen 10.50 t/m. 45 woor
den. f 0,75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden,
'e Woensdags t Kleine Advertenüën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags* Kleine Advertentién 14.00, indien
Diet vóór Vrfldagavond G uur bezorgd.
t'H
JÊT'
tCL.
Ksi;
l
ia
*y~
-f*
Vj<
t
Kr
Psiiï
Vg*
*rf-
er-
