D Eu - NRÈD Eu
EERSTE BLACL
Dinsdag 20 September 1038
Praag
moet bukken
3to Jaargang.
Volkenbond
Vereenigde Staten
Zweden
Tel. No. 69300 (3 lijnen),
Ms 2197?
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVER).
BUITENLAND
De Tsjecho-Slowaaksche regeering aanvaardt
de voorstellen van Engeland en Frankrijk,
maar vraagt nadere inlichtingen.
De beslissing is gevallen. De Tsje
cho S'owaaksche regeering heeft de
voorstellen, welke Zondag d'oor de
Britsche en Fransche ministers te Lon
den zijn uitgewerkt, aanvaard, hoe
wel nadere inlichtingen zijn gevraagd1.
Zooals men weet, betreffen deze voor
stellen een vreedzame afscheiding van
de S u de ten-Duits che gebieden en een
garantie van de nieuwe grenzen.
De gezanten van Frankrijk en Engeland
zijn gistermiddag door president Benesj
ontvangen. Zij hebben bij hun gemeen
schappelijk bezoek de voorstellen van Loa-
dfen overhandigd.
De ministerraad van gisterochtend! was
reeds geëindigd, toen deze stap gedaan
tverd. Te 16 uur is onder voorzitterschap
van Hodza de permanente parlementaire
commissie bijeengekomen voor het aan-
hooren van een uiteenzetting van Hodza
over -Jen toestand.
Renter meldde vanmorgen uit Praag:
Van gezaghebbende zijde wordt ver
nomen, dat ae Tsjecho Slowaaksche
regeering besloten heeft, de Britsch-
Fransche aanbevelingen te aanvaarden,
doch een meer concrete toelichting
wenscht, teneinde tot in bizonderheden
te kunnen antwoorden.
Vanochtend werd nog vernomen, dat
het in het voornemen ligt der regee
ring van Tsjecho Slowakije, welke
vandaag opnieuw bijeenkomt, een nota
te zenoen aan Groot Brittannié en
Frankrijk, waarin in beginsel de aan
bevelingen "der beide mogendheden
worden aanvaard- als basis van onder
handelingen, doch op zekere punten
nadere inlichtingen worden gevraagd.
Het „Prager Tageblatt" verklaart uit
welingelichte bron vernomen te hebben,
dat de regeering voornemens is het Fransdi-
Britsehe plan te aanvaarden, niet als een
definitief geheel, maar als een basis van
bespreking voor verdere onderhandelingen
tuaschen de Tsjecho Slowaaksche regee
ring en ae regeeringen van Frankrijk en
Engel-md.
Een oorlog voorkomen.
De vergadering van het kabinet
eindigde vannacht om kwart voor een.
De voornaamste overweging, welke bij
de beraadslagingen heeft gegolden,
was het vaste voornemen een oorlog
en bloedvergieten te vermijden.
Hedenmorgen om 11 uur zou het kar
binet opnieuw bijeenkomen.
Ontruimen Tsjechen de grens
gebieden?
Het J). N. B. meldt:
Sudeten Duïlscke vluchtelingen, die
gisteren de Duitsclie grens zijn overge
komen, berichten, dat de Tsjechen de Su-
delen-Duitschc grensgebieden beginnen te
ontruimen De sjechen verklaarden ech
ter, dat zij, alvorens af te trekken, het
geheele land in puin zouden leggen. Aldus
meldt het Duitsche Nieuwsbureau, dat hier
aan nog verschillende uitlatingen van vluch
telingen toevoegt, o a, dat in de bosch-
gebieden tussclien Meier=gruen en Tillen-
berg noor auto's irroote vaten benzine en
petroleum zijn afgeladen teneinde eventuctel
het geheele bosch in brand te steken. 'Op
alle stations tusschen Hof en \Yaid sassen
houdt de s'room van vluchtelingen aan.
Voorts meldt het D N.Bdat te Warns-
dorf gisteren de electrische stroom is af
gesneden, om te verhinderen, dat men
naar de Sudeten-Duitsche betooging te Dres
den zou luisteren.
Chamberlain morgen naar Go-
desberg?
Van semi-officieele zijde wordt te
Berlijn medegedeeldïn politieke krin
gen gelooft men, dat het juist is, dat
Chamberlain morgen een tweede on
derhoud met don Führer en rijkskanse
lier zal hebben. Aangenomen wordt,
dat dit onderhoud te Godesberg zal
worden gehouden. De diohtsbijgelegen
vlieglnven is Keulen.
I i Censuur op alle kranten in
Tsjecho-Slowakije.
Krachtens de uitzonderingsmaatregelen,
waartoe de Tsjecho-Slowaaksche regeering
denavjond die preventieve censuur toege
past op alle bladen, die daartoe hun num
mer twee uur voor het verschijnen aan
de censuur moeten voorleggen.
Sudeten-D uitsrhers zijn hel niet
geheel eens.
Reuter meldt uit Reichenberg:
Nu de meeste plaatselijke Sudeten-Duit
sche leiders verdwenen zijn, schijnt het,
dat de Sudeten-Duitsche bevodkinjg liet niet
geheel eens is.
De jongelieden spreken nog alleen van
een „Anschluss", doch velen van de oude
ren, vooral menschen uit het zakenleven,
betwijfelen het, qf een inlrfvving beter
zou zijn dan een vorm van kantonnale
regeering.
Tsjecho-Slowaaksche persstem
mem
De Tsjecho-Slowaaksche pers neemt ten
aanzien va naanduidingen, die omtrent de
besprekingen te Londen zijn ontvangen, een
standpunt in van bezorgde terughoudend
heid'.
De Poledni List! schrijft, dat bel afstand
doen van het Sudeten-Duitsche gebied geen
middel is om Duitschland kalm te doen
zijn en dat neutralisatie van Tsjecho-Slo-
wakije den oorlog slechts voor zes maan
den zou uitstellen.
D. A. Zet is van meening, dat, indien
de gissingen, die thans gedaan worden
ten aanzien van de resultaten der cotnfe-
rentie te Londen, juist zijn, men zou
kunnen spreken van een catastrophe voor
de ontwikkeling der internationale betrek
kingen. Wat ons betreft, aldus het blad,
wij zullen ons verdedigen, want slechts zij
die weten te strijden, kunnen aan den
vrede denken.
De Narodhy Listï schrijft: Wij hebben
het recht te vragen, dat men nïeto ns
zelfbeschikkingsrecht vergeet, wanneer men
dit recht aan een gedeelte van een grqote
natie wil verkenen.
Men denkt erover, nationaliteiten te be
vrijden, dioqh men vergeet, dat hierdoor
de vrijheid van een geheele natie kan
worden bedreigd.
Rome niet voldaan over de re
sultaten van Londen.
De berichten over het vermoedelijke re
sultaat van de FranschBritsche bespre
kingen te Londen kebbein te Rome een
gevoel van teleurstelling gewekt en men
is van oordeel, dat de oplossing, die naar
bet schijnt door Frankrijk en Engeland
zal worden voorgesteld, in tegenspraak is
met de these van Mussolini, die een volks
stemming bepleit voor alle nationale min
derheden van Tsjecho-Slowakije.
Frankrijk en Engeland,' zoo zegt men te
Rome, kunnen niet anders doen dan re
kening houden met de edschen van Duitsch
land, doch zij meenen zich te kunnen
verzetten tegen de rechtvaardige eischen
van de andere nationaliteiten in den staat
Tsjecho-Slowakije.
De toestand in het Verre Oosten
Tsjang Kai Sjck wil Japan
geen rust gunnen.
Naar het Cluneesehe persbureau meldt,
heeft Tsjang Kai Sjek een boodschap tot
de bevolking der Noordoostelijke provin
ciën die door de Japanneezen bezet zijn,
gericht, waarin hij haar aanspoort met
de wapenen deel te nemen aan den strijd
van China Japan, dit reeds een milhoen
soldaten heeft gemobiliseerd', raakt langza
merhand uitgeput en tracht thans in een
laatste krachtsinspanning Ilankau te ver
overen. Daarom is dit oogenblik voor China
van liet grootste belang. Ieder moet aan
den strijd deelnemen, zoodat de Japannee
zen geen oogenblik met rust worden ge
laten en zich nergens rustig kunnen vesti
gen.
Van het oorlogsloonecl.
Om de stad Kwangtsjau, een spoorweg
knooppunt, wordt verbitterd' gevochten. De
japanneezen beweren de stad', die ongeveer
tweehonderd'kilometer ten Noordoosten van
Hankan is gelegen, genomen te hebben.
V an Cbineesche zijde wordt echter gemeld,
dat dc Japanneezen, nadat zij de stad:
waren binnengedrongen, weer verdreven
z'jn.
Volkenbond doet beroep op Japan
Op verzoek van China.
De Volkenbondsraad heeft besloten het
'Chineesclie verzoek tot toepassing van ar
tikel 17 van. het Handvest in te willigen
en opdracht gegeven tot het zenden van
een telegram, waarin Japan wordt uitge-
noodigd de rechtspraak van den Volken
bond in het conflict met China te aan
vaarden.
Krachtens artikel 17 van liet Handvest
zal Japan worden uitgenoodigd zich te
onderwerpen aan de bepalingen, die gel
den voor de leden van den Volkenbond.
Indien deze uitnoodiging zou worden aan
vaard, zouden de bepalingen van de ar
tikelen 12 tot 16 van toepassing zijn. Bij
een afwijzing zou artikel 16, betreffende
de sancties kunnen worden toegepast.
De versterking der landsverdediging.
Op een propagandavergadering voor de
landsverdediging te Los Angelos, is het
woord' gevoerd door den onderminister van
oorlog, Johnson, die verklaarde, dat de
eerste schrede naar verwezenlijking van
het defensieprogramma diende te zijn het
met den meesten spoed produceeien van
alles, d'rt noodig is voor zes maanden oor
log. Het is, naar hij zeide, de bedoeling,
dat let leger voor 1940 beschikt over
2.300 nieuwe vliegtuigen van alle typen
met ae noodige deskundigen voor bestu
ring en onderhoud' Hij besloot met te
zegeen. dat het land gereed dient te zijn,
„niet voor agressie, doch voor zijn ver
dediging".
3^ - J
Een persoonlijk woord. Beschermende rechten en uit
breiding van werkgelegenheid. Onze zelfstandigheids-
politiek. Belastingverhooging. Het landbouwvraagstuk.
Nederland buiten Europa.
In de hedenmiddag gehouden vergadering
van de beide Kamers der Staten Generaal
heeft H.M. de Koningin de volgende rede
uitgesproken:
Leden der Staten-Generaal,
Bij den aanvang van het zittingjaar tot
hervatting uwer werkzaamheden gevoel Ik
allereerst behoefte uitdrukking te geven
aan Mijne gevoelens van diepe erkentelijk
heid voor de in de afgeloopen weken uit
alle lagen van Mijn Volk ontvangen be
wijzen van gehechtheid aan Mij en Mijn
Huis. De herinnering daaraan zal bij Mij
onvergetelijk zijn.
Kon Ik ten vorigen jare in Uw midden
gewagen van hoop op verbetering in den
economischen toestand des lands, de gang
van zaken sinds dat tijdstip heeft deze
hoop niet in vervulling doen gaan. Wel
is de werkloosheid sinds dat tijdstip nog
eenigszins afgenomen, maar over het alge
meen zijn de economische vooruitzichten
minder gunstig dan destijds het geval
was.
Deze toestand plaatst de regeering op
nieuw voor de vraag wat gedaan kan worden
tot verlevendiging van het bedrijfsleven
en de daarmede saamhangende werkgele
genheid voor grocte groepen van ons volk.
Met het oog hierop zullen bizondere voor
zieningen worden getroffen ter bevordering
van den uitvoer onzer producten, terwijl
voor bepaalde bedrijven tariefmaatregelen
van matig beschermenden aard in voor
bereiding zijn. Ook zal aan de verdere
ontplooiing onzer nationale nijverheid en
aan de belangen der scheepvaart bij voort
during aandacht worden geschonken.
Mag worden gehoopt, dat van deze
voorzieningen een gunstige invloed op de
werkgelegenheid zal uitgaan, daarnevens
zal worden voortgegaan met het treffen
van bizondere maatregelen tot bestrijding
der werkloosheid. Inzonderheid zal belang
rijke uitbreiding worden gegeven "aan de
uitvoering van die werken, welke bijdragen
tot verhooging van het voortbrengings-
vermogen van den bodem en daardoor lei
den tot het ontstaan van blijvende werk-
bes]aten heeft, wordt met ingang van he- gelegenheid. De verdere uitvoering van de
drooglegging van den Noord-Oostpolder en
de voorbereiding van de overige inpolde
ringen in het IJsseimeer, zullen krachtig
worden voortgezet.
Teneinde remmende invloeden op de
uitvoering van werken tot bestrijding der
werkloosheid zooveel mogelijk uit den weg
te ruimen, zullen voorstellen van wet-
gevenden aard U eerlang bereiken.
De werkloosheid onder de jeugd heeft
de bizondere aandacht der Regeering, maat
regelen tot krachtiger bestrijding worden
voorbereid.
Tot voldoening stemt, dat in deze be
wogen tijden de betrekkingen van Neder
land tot de andere Mogendheden haar
vriendschappelijk karakter onveranderd heb
ben mogen behouden. De Regeering blijft
er op bedacht, de positie van Nederland
door onze even zorgvuldig als bestendig
gevolgde politiek van zelfstandigheid te be
vestigen en te versterken. Daartoe blijft de
verdere uitvoering der voorgenomen maat
regelen tot versterking van 's lands weer
macht onontbeerlijk.
De toestand van de openbare financiën
blijft in zeer bizondere mate zorg ver-
eischen, en noopt mitsdien tot een zoo groot
mogelijke beperking der uitgaven. Dit is
te meer geboden, omdat de offers, welke
in de huidige omstandigheden gebracht
moeten worden voor de defensie, alsmede
die, welke nu reeds gedurende een reeks
van jaren gevorderd worden voor de be
strijding der werkloosheid en de leniging
van haar gevolgen, zeer zware eischen
aan de publieke kassen stellen.
Grooter offers zullen echter nog noodig
zijn om in deze voor ons volksbestaan
zoo eminente belangen op de juiste wijze
te blijven voorzien.
Voorstellen, welke er op gericht zijn het
geheele volk zooveel mogelijk in deze na
tionale offers te doen deelen, zullen U
in dit zittingjaar worden aangeboden. Het
ligt in het voornemen hiermede gepaard
te doen gaan voorstellen tot belasting
herziening, teneinde een meer rechtvaar
dige verdeeling van den druk te verkrijger
en de in bepaalde belastingen gelegen be
lemmeringen tegen verruiming van de
werkgelegenheid zooveel mogelijk weg te
nemen.
In verband met het feit, dat de wijzigingen
in de economische verhoudingen op het
gebied van den landbouw meer en meer
van blijvenden aard blijken te zijn, is het
gewenscht, dat aan de genomen maat
regelen een organisatie ten grondslag wordt
gelegd, waarbij in het bizonder gelet zal
worden op de handhaving der bij het
landbouwbedrijfsleven behoorende eigen
verantwoordelijkheid.
Blijft Curacao zich verheugen in een ge
stadige ontwikkeling en vertoont de finan-
cieele toestand van Suriname een lichte
verbetering, de in het vorig jaar ingetreden
terugval in de conjunctuur heeft niet nage
laten een ongunstigen invloed uit te oefe
nen op den algemeenen economischen en
finandeelen toestand van Nederlandsch-
Indië.
Hoewel een voorzichtig financieel beleid
terughouding eischt bij het beramen van
maatregelen met geldelijke gevolgen, zal
niettemin worden voortgegaan met het
streven naar verbreeding van de economi
sche basis des lands.
De doelmatige inrichting van de ver
dediging van Nederlandsch-Indië te land
en ter zee, welke van de schatkist zware
offers eischt, heeft de voortdurende aan
dacht der Regeering.
Met erkentelijkheid maak Ik gewag van
de toewijding waarmede Leger en Vloot,
zoomede de ambtenaren in burgerlijken
dienst in het geheele Koninkrijk hun taak
vervullen.
Ook in het komende zittingjaar zal weer
veel arbeid en toewijding van Regeering
en Staten-Generaal worden gevorderd. In
het vertrouwen, dat die arbeid verricht zal
kunnen worden in hartelijke saamwerking
en met de innige bede, dat de Almachtige
God ons allen de noodige kracht en wijsheid
schenke, verklaar Ik de gewone zitting der
Staten-Generaal geopend.
Moreele herbewapening van politieke
partijen
Andersson Rasjoen, leider van de libe
rale partij in Zweden (Folks party), sprak
een «lezer dagen te Stockholm een ver
kiezingsrede uit voor de radio.
Hij zeide o.m.Wat zou er gebeuren,
indien alle partijen vanavond' een politieke
Oxforö-groep vormden en wij dezelfde ab
solute eischen aan ons zelf stelden, welke
die beweging aan haar volgelingen stelt.
Wij zouden d'an de beginselen van absolute
eerlijkheid van gedrag en van bedacht
zaamheid moeten aanvaarden.
€m te laten zien, dat het mij ernst is
zoo vervolgde spr zal ik nu een
paar fouten bekennen, die mijn partij vroe
ger gemaakt heeft
In 1936 hadden wij de regeering kun
nen redden, maar onze houding werd be
paald door de kwestie van ons prestige. Nu
is bet ons duidelijk geworden, dat wij
beter gedaan hadden, tegen de regeering
te stemmen, vooral waar wij niet ernstig
van plan waren de teugels van de regee
ring over te nemen.
Daarna noodigde Andersson Rasjoen de
armere- partijen, die politieke redevoerin
gen over de radio zouden houden, uit,
ook hun fouten te erkennen.
Engeland
Nieuwe reserve-afdeeling in het Britsehe
leger.
Het Britsche ministerie van oorlog deelt
mede, dat in het geregelde leger ©en nieu
we reserve afdeeling gevormd wordt, die
in geval van mobilisatie een belangrijke
aanvulling van het kader subalterne offi
cieren moet leveren. De afdeeling zal be
staan uit onder-officieren, op 1 October
verwacht met duizend promoties tot deze
indeeling.
Het Britsche parlement bijeen?
Volgens politieke kringen zou men voor
nemens zijn het parlement bijeen te roe
pen voor 27 September. Chamberlain o!
Halifax zouden dan mededeelingen kunnen
doen over de resultaten van Chamberlain's
tweede reis en over de voorafgaande on
derhandelingen.
Duitschland
Najaarsmanoeuvres in Oost-Pruisen,
In den afgeloopen nadit zijn in de
streek van Angerap, Goldap en Treuburg
in Oost-Pruisen de najaarsoefeningen van
het eerste legercorps begonnen. Opperbe
velhebber generaal Von Brauchitsch woont
de oefeningen bij.
Italië
Militaire parade roer Mussolini.
Mussolini heeft op het militaire kerk
hof te Redipuglia bij Triëst, waar de her
tog van Aosta en 100.000 Italiaansche sol
daten begraven liggen, oen kapel ingewijd.
Hij bracht daarna een bezoek aan de
scheepswerven van Montfalcone, waarna
hip te Triëst een militaire parade bijwoon
de, waaraan door 12.000 miliciens werd
deelgenomen.
Int. Samenwerking
Horthy naar Berchtesgadcn.
Uit Boedapest wordt gemeld:
In diplomatieke kringen wordt verno
men, dat admiraal Horthy zich vandaag
naar Berchtesgaden zal begeven, waar hij
een ontmoeting zal hebben met Hitier.
Gemengd Nieuws
Inbraak tijdens afwezigheid der bewoners.
In den nacht van Zondag op Maandag
is ingebroken in een perceel aan het Sta-
tenplein te 's-Gravenhage, dat bewoond
wordt door de familie T. De bewoners ver
toeven evenwel in bet buitenland, zoodat
de inbraak werd ontdekt door een dame,
die nu en dan de woning controleert.
De inbrekers klommen eerst over oen
schutting aan de achterzijde van het per
ceel en boorden daarna een paneel van
de keukendeur uit.
Eenmaal binnengekomen, doorzochten zij
een schrijfbureau en enkele kasten. Er kon
nog niet worden vastgesteld, wat er wordt
vermist.
Doze courant iMchjjnt dagelijks, met uit»
n Zon- m Feestdagen,
frjjs per kwartaal f 8.—; franco per poat
f 8.50. -• Prijs per week: 15 Ota. Afzon»
derljjite nummers A eta. Abonnementen
worden dsgeljjks aangenomen.
Advertent1 iin voor >i«t eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nor aan Kot Bureau
bezorgd zijn, 'a Zaterdags vó# 9 uur.
Ben bepaalde plaats van advertentie'n
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prya dor Advertentión: van 15 regels fl 55;
Iedere regel meer X0.30; in het Zaterdagnummer
15 regels f180, iedere regel meer f 0.35
Reclames X0.75 per regel Incassokosten5cts.;
postlrwitanties 15 ets. Tarieven van ad\ertentiea
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleme
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 w oorden. Elk w oord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Mussolini tijdens de radiorede, welkp
hij iondag te Triest over dpn inter,
natlonaien toestand hield
