EERSTE BLAD. VAN DER VEER Donderdag 29 September 1938 No. 21979 Op uitnoodiging van H tier komen Chamberlain, Daladier en Mussolini naar München Duitschland tot uitstel van het I October- ultimatum bereid? De voorstellen betreffende een z.g. gedeelde bezetting van Sudétenland Duitschland had gisteren inderdaad het voornemen tot mobilisat e Kleedingmagazijn VAN DER VEER Tel. No. 69300 (3 lijnen). 91ste Jaargang. BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 5311. BUITENLAND Chamberlains rede in het Britsche Lagerhuis Voor Heeren- en Kinderkleeding naar Enorme collectie's Gabardine jassen - Demi's - Ulsters - Jekkers - Cape's en B.E.V.A. Bedrijfskleeding HOOGSTRAAT 174 (bij de Dam) De besprekingen begonnen* Praag stemt toe. BINNENLAND De aankomst der staatslieden. Beslissing vóór-mobilisatie opgeschort Buitengewoon crediet aangevraagd l)cz<s couraut erouUijm dagelijks,, uiel uit zondering Tan Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal f 2.—franco per post f 2.50. Prjjs per week: 15 cts. Afzon derlijke nnm:ners 4 cts. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor iet eerstvolgend num mer moeten vóór: elf uur aan iet Bureau bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór 9 uur. Een bepaalde plaats van advertentien wordt niet gewaarborgd. SCHIEDZ MSCHE COURAlf Pry s der Ad verten tien: van 15 regels f i 55; Iedere regel meer f 0.30; in het Zaterdagnumraer 15 regels f 1.80, iedere regel meer f 0.35 Reclames f0.75 per regel. 1 ncaseokostenu cts.; postkwitanties 15 cts. Tarieven van advert entten btj fthonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertentiën opgenomen i 10,50 t/m. 15 woor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot een maximum van 30 woorden, 's Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond G uur aan het Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Advertentien 11.00, indien niet vóór Vrij'dagavond 6 uur bezorgd. Conferentie v«.n ier Gistermiddag is op het laatste nippertje nog cenige ontspanning in getreden in den inderdaad zeer dreigenden toestand. Want hoewel mobilisatie van de Duitsche weermacht in het voornemen van Hitier lag en hij van plan was Sudctenland te bezetten zonder zich zelfs te houden aan den door hem zelf gestelden datum van 1 October is een uitweg gevonden uit de impasse, waarin de stuatic was ge raakt. Weer is het Engeland geweest, die daartoe het initiatief genomen heeft. De hulp van Mussolini werd ingeroepen. Daartoe diende de slap van lord Perth, den Britsehen boodschapper» te Home. Nadat de Duce zich met Hitler in verbinding liad gesteld, kon hij aan Chamberlain mededeeien, dat de rijkskanselier zich bereid had verklaard de leidende staatslieden van Engeland, Frankrijk en Italië uit te noodigen tot een conferentie te München, welke hedenmiddag te één uur is aan gevangen. Deze conferentie moeteen tastbaar resultaat opleveren, wil. weer niet dezelfde situatie ontstaan als gisteren liet geval was. Daarom zijn verschei dene plannen ontworpen, welke vrijwel alle neerkomen op» 'n z.g. gedeelde bezetting van het Sudctenland, dat wil zeggen een bezetting door Duit sche troepen van het zuiver Duitsche land, een bezetting door vreemde troepen Britschc en/of Fransche van een gordel, waarin zich de Tsjechische Maginotlinic bevindt en daarachter zou dan het Tsje chische leger zich terugtrekken, zoodat beide legers gescheiden zijn. De Duitsche mobilsatie is nu voor tenminste 24 uur uitgesteld. De conferentie te München zal de kwestie te behandelen hebben, welke procedure thans gevolgd moet worden om op basis van het voor stel van de gedeelde bezetting te komen lot een vreedzame oplos sing van het Sudetcn-Duitsclie probleem. Nieuwe hoop is gewekt. Moge ditmaal een samenkomst in Duitschland resultaat hebben. - Bij deze gelegenheid wees Chamberlain nog op de ernstige gevolgen, welke een oor log zou brengen. Ik verklaarde, aldus Chamberlain, dat de taal en de samenstelling van het do et lent, dat ik eerder als een ultimatum daft als een memorandum kenmerkte, de openbare meening in de neutrale landen diep zou schokken, en ik verweet den rijkskanselier bitter, dat hij in ge breke bleef, op eenigerlei wijze tegemoet te komen 'aan mijn streven, den vrede te verzekeren. Ondanks deze duidelijke woorden, werd de bespreking in vriendschappelijker geest voortgezet dan een der voorgaande. Hitier zeide mij, dat hij mijn pogingen waardeerde en er dankbaar voor was, doch dat hij er naar zijn meening al op had geantwoord, daar hij de operaties, waartoe hij het plan had gehad, had uitgesteld, en in zijn voor stellen aan Tsjecho-Slowakije, een grens had voorgesteld, die geheel verschilde van die, welke hij als het resultaat van een mili tair conflict zou hebben verkregen. Chamberlain maakte daarop uitvoerig melding van zijn gisteren ondernomen po gingen om het contact te herstellen, van wel ke pogingen men het resultaat kent. De Britsche ministerpresident, Neville Chamberlain, heeft gisteren in hef Lager huis een rede uitgesproken, waarin hij o.a. bovenstaande mededeelingen deed' en een overzicht gaf van de pogingen van Runci- man en zijn eigen besprekingen met Hit- Ier te Berchtesgaden en G odes berg. De minister-president verklaarde o.a. ver wonderd te zijn over de warmte, waar mede zijn initiatief werd begroet. In zijn eerste onderhoud met Hitier werd hem duidelijk, dat de toestand' dreigender was, dan hij dacht. Hitier zette in beleefde be woordingen uiteen wat hij verlangde. Hij voegde hieraan toe, dat hij liever dan te wachten, bereid was een wereldoorlog te riskeeren. Hitier beklaagde zich over de Britsche bedreiging, doch Chamberlain beeft hem hierop geantwoord, dat er on derscheid is tussclien waarschuwing en be dreiging. De ministerpresident kreeg zoo sterk den indruk, dat Hitier overwoog onmiddellijk een inval te doen in Tsjecho-Slowakije, dat hij vroeg of Hitler hem die reis had laten maken om zijn tijd te verspillen. Hitier antwoordde hierop, dat indien Chamberlain hem verzekerde, dat de Britsche regeering het beginsel van zelfbestemming goedkeur de, hy bereid was te spreken over we gen en middelen om tot 'n oplossing te ko men Indien de Britsche regeering hiertoe niet in staat was, dan zouden besprekingen nutteloos zijn. Chamberlain moest hier over eerst zijn collega's raadplegen en hij vroeg Hit1"- alle vijandelijkheden op to schorten l,s; het antwoord ontvangen zou zijn. Hitier beloofde dit, op voorwaarde, dat in Tsjecho-Slowakije niets zou geschie den, dat hem zou dwingen in te grijpen. Sprekende over het bezoek aan Godesberg, verklaarde Chamberlain, dat hij hartelijk werd verwelkomd in de straten, waar hij door reed. Hieruit bleek hem, dat het Duit sche volk den vrede wenscht. Chamberlain deelde bij deze gelegenheid Hitier mede, dat met de Fransche regeering maatregelen waren uitgewerkt, om te komen tot het overgeven van het betrokken gebied en het vaststellen van een definitieve grens en hij stelde garanties voor. Hitier maakte geen bezwaar tegen de garanties, doch hij verlangde, dat ook Italië als garant zou op treden. Verder verklaarde Hitier, dat hij geen niet-aanvalsverdrag met Tsjecho-Slowakije zou kunnen sluiten, zoolang de verlangens van de andere minderheden in dit land niet waren ingewilligd. Zoodra deze verlangens Zouden zijn ingewilligd, was hij bereid zich onmiddellijk te voegen bij de internationale garanten. Andere voorstellen kon Hitier niet aanvaarden, aangezien zij te weinig omlijnd waren en hij gaf Chamberlain het bekende memorandum. Chamberlain bevond zich hierdoor in een geheel nieuwe situatie. Te Berchtergaden was hem gezegd, dat, indien Ie Sudeten zelfbestemming zouden krijgen, Hitier wegen en middelen zou bespreken. Hitier heeft later aan Chamberlain gezegd, dat hij nooit heeft gedacht, dat Chamberlain terug zou komen om te zeggen, dat dit beginsel was aanvaard. Chamberlain spoorde zijn hoorders aan, niet te denken, dat Hitler hem met op zet heeft bedrogen. Chamberlain zelf is er van overtuigd, dat dit niet het geval is. Hij dacht evenwel naar Godesberg te komen om wegen en middelen té bespre ken en hij was getroffen toen hem werd gezegd, dat de voorstellen onaanvaard baar waren en dat hem andere voor stellen werden gedaan, welke hij niet eens kon overwegen. Hij achtte het verstandig den volgenden dag commentaar op de nieuwe voorstellen op papier te brengen en aan Hitier te over handigen, alvorens tot bespreking over te gaan. Dit bracht geen wijziging en in het laatste onderhoud werden Chamberlain het memo randum en de kaart overhandigd, In het memorandum vond hij voor het eerst de tijdlimiet. Chamberlain vervolgde: hoe wij ook in het verleden over Mussolini gedacht mogen hebben, ik geloof, dat ieder zijn gebaar zal toejuichen. Hij heeft zich be reid verklaard, met ons samen te werken. Doch dit is nog niet alles. Ik heb nog iets te zeggen. Ik heb bericht van Hitier ontvangen, dat hij mij uitnoodigt, hem morgenochtend te München te ontmoe ten. Hij heeft pok Mussolini en Daladier uitgenoodigd. (Vrijwel alle afgevaardig den verhieven zich bij deze verklaring onder luid gejuich van hun zetels, met hun papieren zwaaiend, terw 1 enkelen uitriepen: „God zij dank".) Toen het gejuich bedaard was, ging Chamberlain voort: Er zal wel geen Lid van dit Huis zijn, die niet zijn hart heeft voelen opspringen, nu hij gehoord heeft, dat de crisis opnieuw is uitgesteld, en dat zich opnieuw de gelegenheid biedt, om door onderhandeling en goeden wil te trachten, een oplossing te vinden voor een probleem, waarvan de regeling reeds in zicht is. Ik kan niet meer zeggen. Ik hoop, dat het Huis mij thans zal laten gaan, om te zien, wat ik van deze laatste poging kan maken, en wellicht zal dit debat, in verband met de nieuwe ontwikkeling, voor een paar dagen worden verdaagd, waarna wij misschien in gelukkiger om standigheden bijeen zullen kunnen komen. Moderne dessins! Nieuwe modellen! en werkelijk voordeeligcr! Een herinnering aan de Luchtbescherming? tentoonstelling in hei voormalig postkan toor. Op den voorgrond links de stand van den gasverkenniugsdieust; in liet midden een niaterialenwagcn van een blolibrandwecr; tegen den achtergrond een schema van de luchtbescherming hier ter slede. Nadat Chamberlain hiermede zijn rede had beëindigd, werd hij opnieuw door de meerderheid van het huis stormachtig toe gejuicht. De conferentie zal moeilijk kunnen mislukken. Onmiddellijk na de verdaging van het Lagerhuis, kon men in de wandelgangen van het Parlement den indruk vernemen, dat de conferentie te München zeer moeilijk Zal kunnen mislukken. Men verwacht alge meen, dat het bezoek van Chamberlain op iet Duitsche volk een diepen indruk zal maken, waarmede de Duitsche leidende figuren niet zullen kunnen nalaten rekening te houden. Voorts is men van oordeel, dat Mussolini niet zal nalaten, zooveel mogelijk aandrang uit te oefenen ten gunste van een vreedzame regeling van het geschil. „It is allright this time". Toen de minister-president naar Downing- street terugkeerde, riep hij de juichende menigte toe: „It is allright this time" (Nu is het in orde.). Koningin Mary, de hertogin van Kent en mevrouw Chamberlain, waren gistermiddag in het Lagerhuis aanwezig. Een Italiaansche indruk Gezaghebbende kringen te Rome verkla ren, dat, wanneer overeenstemming bereikt is over een gedachtenwisseling tusschen de vier regeeringshoofden der groote mogend heden, dit beteekent, dat de grondslagen van een accoord reeds bestaan, zooals zij trouwens reeds bestonden, voordat de laatste complicaties der Tsjecho-SIowaaksche crisis den toestand geheel vergiftigd hadden. Het Duitsche publiek diep onder den indruk. Het bericht van de conferentie te Mün chen, heeft een diepen indruk gemaakt op de Duitsche openbare meening, die van deze bijeenkomst een ontspanning n den toe stand verwacht. De bladen spreken van historische uren, die thans komen en be- toogen, dat de Fuehrer door zijn initiatief nogmaals zijn vredeswil heeft getoond. Zij voegen hieraan echter toe, dat men zich niet moet vergissen. De conferentie bedoelt be trekking te hebben op* de verwezenlijking van een recht, dat den Duitschers toekomt. De „Voelkischer Beobachter" schrijft: „Het betreft hier niet een conflict alleen tusschen regeeringen, maar de eer van het Duitsche volk staat op het spel, Wanneer de staatslieden der westelijke mogendheden te München zullen vergaderen met de twee leiders van het Duitsch-Italiaansche blok, weten wij, dat zij niet zullen twijfelen aan de vastberadenheid der Duitsche natie." Het „Berliner Tageblatt" en andere Ber- lijnsche bladen, verzekeren, dat Praag geen minuut behoeft te rekenen op de mogelijk heid, dat „de onhoudbare toestand na x October kan blijven bestaan". Tsjecho;Slowaaksche vertegen woordigers naar München. Naar Reuter verneemt, heeft het Tsjecho- SIowaaksche gezantschap de Britsche regee- ringmedegedeeld, dat Mastny, de Tsjecho- SIowaaksche geaznt te Berlijn, en Lisicki, gezantschapsraad te Londen, die op weg zijn naar München, uitsluitend voor het verstrekken van inlichtingen ter beschikking van de Fransche en Britsche delegaties zijn, zooals door Chamberlain was voorgesteld De besprekingen tusschen den Fuhrer den duce, den Britschen eersten minister en den Franschen minister-president, zijn vanmiddag om kwart voor één be gonnen in de werkkamer van den Führer in den FührerbauopdeKonigs- platz te München. Aan-de besprekingen nemen ook deel de Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, en de rijksminister van buitenlandsche zaken, vön Ribbentrop, voorts als tolken voor het protocol, legatie- raad dr. Schmidt, van het ministerie van buitenlandsche zaken en de secretaris-gene raal van de Quai d'Orsay, Léger. Officieel wordt medegedeeld, dat de Tsjechische regeering in beginsel, zij het met zekere vorbehouden, het Britsche plan, inzake de ten uitvoerlegging der Engelsch- Fransche voorstellen voor een regeling van het Sudeten-Duitsche vraagstuk, dat haar werd voorgelegd in den vorm van een nota, heeft aanvaard. De nota, waarin mededeeling werd gedaar, van dit besluit der Tsjechische regeering, werd aan de Britsche regeering overgebracht voor de opening van de conferentie van vandaag. Voldoening kringen. in Tsjechische De Tsjecho-SIowaaksche delegatie te Ge- nève heeft gisteravond naar aanleiding van de conferenties, te München, een offideele verklaring gepubliceerd, waarin het toege juicht werdt, dat een laatste poging zal wor den ondernomen, om de bestaande moeilijk heden uit den weg te ruimen. De Chef der Italiaansche regeering, Benito Mussolini, is hedenochtend om half tien te Kufstein aangekomen, waar hij door den Führer op zeer hartelijke wijze werd ver welkomd. Om 9 uur 40 zetten de Führer en de Duce de reis naar München voort, waar zij even over elf uur arriveerden. Chamberlain en Daladier zijn eveneens vanmorgen te München aangekomen. Zij werden beiden verwelkomd door von Rib bentrop. Het vliegtuig, waarmede Daladier de reis naar München heeft gemaakt, kwam om 11 uur 20 aan, ongeveer gelijktijdig met het Britsche toestel. Het telegram nog niet ver zonden. Tot op hedenmiddag is het door deal minister-president, dr. II. Colijn, gister avond in zijn radio-rede voorwaarde- 1 ij k aangekondigde telegram ten behoeve' van de voor-mobilisatie nog niet uitge zonden. 1 Hieruit leiden wij af, dat de regeering in de gisteren als gevolg van de aangekon digde staatsliedenconferentie te Münclxen' ingetreden ontspanning in Europa aanlei ding heeft gevonden om de beslissing ter zake op te schorten, totdat zich met eeniga meerdere duidelijkheid zal afteekenen, hoa de internationale situatie zich verder ont wikkelt. Ter bestrijding van de kosten der defensie-maatregelen. Ter bestrijding van de kosten der in verband met de buitengewone omstan digheden te treffen maatregelen, heeft de regeering op de defensiebegrooling een buitengewoon crediet aangevraagd! van 100 millioen gulden en op de be- grooting van financiën een bedrag van 20 millioen gulden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1938 | | pagina 1