O
De millioenen voor armenzorg
Dienstplichtigen herhalingsoefeningen naar huis
1 Uitstel van opkomst voor herhalingsoefeningen
Opkomst voor eerste oefening bij de
landmacht uitgesteld
Geen vöör-mobilisatie
STADSNIEUWS
Voor Schiedam bracht het tweede kwartaal
verdere verlichting. Elders is van gunstge
seizoen-invloed weinig merkbaar.
Schiedamsche Kunstkring
Kostwinnersvergoeding
N.V. Cacao- en Chocoladefabriek
„Baronie"
SLIJTERIJ „DE STER"
m. J. VLUG
ELECTR. BANKETBAKKERIJ
HET adres voor wederverkoopers
BEURTVAART
SGHIEDAN-A'DAN
Dagelijksche Motorbootdiensten op
AMSTERDAM
s
E
I
WAAHBOItG-KEEEMAG is voor Heeren
die goede kleeding het meest waardeeren.
De Eerste Sehiedamsche Papiervernietiging.
OUD PAPIER EN METALEN
Oxford-groep
Bidstonden
Nieuwe, officïeele gegevens over de kos
ten voor t!e publieke armenzorg in ons
land, loopende tot 1 Juli jl., bieden een
0at3.eilen.-J beeld van de verarming, waar
aan ons volk de laatste jaren ten prooi
is gevallen,
In do gemeenten boven twin igduizend
inwt ners vergde de ondersteuning van
behoettigen in een half jaar tijds rond
21 millioor gulden! In deze gemeenten
woont iet. minder dan do helft van bet
gehecle Nederlandsche volk, In de klei
nere gern .-enten, en vooral ten platlo'.ande,
worut wellicht minder voor armenzorg
uitgegeven, maar daaruit volgt nog geens
zins, dat de armoede ten platteiande min-
dei groot or minder nijpend zou zijn.
In deze 2 millioen, die in slechts zes
maanden, ni. van 1 Januari tot 1 Juli
j.lop Je halve bevolking van het land
aan publienen steun voor behoeftigen
moest worden uitgegeven, zrjn d ui de mil
lioenen voor de werkloozea nog niet be
grepen. En evenmin de bedragen, die de
particuliere en kerkelijke weldadigheid tot
leniging van den maatschappeüjken nood
aanwenden
dam per duizena inwoners aan arm* n
zorg moest worden besteed', stonden m
de andere genoemde steden dan ook véél
hoogere bedragen. n.t. Delft f1071, Leeu
warden f1659, Leiden f2030, Dordrecht
flS52, Maastricht (1007, en Breda f1249
Een vergelijking van de armlastigheid
in het tweede kwartaal van 1938 ten
opzichte van het eerste, laat uiteraard
wel eenige vermindering zien, maar de
gunstige seizoen-invloed is toch geringer
gebleven dan door velen werd gehoopt
en verwacht. In de gemeenten boven
20.000 inwoners werd nd. in d'e maanden
Januari lot en met Maart aan armenzorg
fl0.9SS.000 uitgegeven en in de maand, n
April tot en met Juni f9.67.5.030, heigeen
slechts een vermindering beteekent van 12
pet
Ia de groep gemeenten van vijftig tot
honderdduizend zielen, waartoe dus ook
Schiedam behoort, bedroegen de gezamen
lijke ondersteuningen krach end ar neii-
wet in het eersde kwartaal f 1.5.-7 48 va
in het tweede kwartaal f 1.325.173, zoo-
dat in deze groep gemeenten do kos'en
eveneens met 12 pet. terug liepen.
In Schied,-un waren de uitgaven over Ja
nuari, Februari en Maart I5S.40G.die
over April, Mei en Juni 147.517.In
onze stad konden de kosten voor de pu
blieke armenzorg van het eerste op liet
tweede kwartaal van dit jaar derhalve met
bijna 19 pCt. beperkt worden, w at dus
heel wat gunstiger is dan. de beide hier
boven aangegeven gemiddelden.
Dit relatief zeer gunstige verloop is niet
alleen, en zelfs niet in de voornaamste
plaats te danken aan een vermindering
van het aantal steunbehoevenden. In het
eerste kwartaal waren er in Schiedam ge
middeld 441 behoeftige, van gemeente
wege ondersteunde gezinnen; in het twee
de kwartaal onderging dit aantal een ver
laging tot gemiddeld 418. Per duizend in
gezetenen waren er dientengevolge in het
eerste kwartaal gemiddeld 7, in het twee
de kwartaal gemiddeld 6 7 gesteunde
gezinnen.
Het aantal ondersteunde alleenwonende
of daarmede gelijk te stellen personen, dat
in het eerste kwartaal gemiddeld 177 be
droeg, daalde slechts tot gemiddeld 172
en bleef dus op 2 k 3 per duizend inwo
ners gehandhaafd.
Incidenteele steunverleeningen door losse
giften of de verstrekking van een grooter
geldbedrag kwamen in het tweede kwar
taal in onze stad 147 maal voor, tegen
423 maal in het eerste kwartaal.
Van veel belang voor de totale uitgaven
was het voorts, dat de gemiddelde we-
kelijksche uitkecrïngen verlaagd konden
worden. Bedroeg deze in liet eerste kwar
taal nog f7,27, in het tweede kwartaal
was het mogelijk haar tot f6,20 te beper
ken.
-\! deze omstandigheden tezamen leid
den er toe, dat het bedrag, dat per dui
zend inwoners moest worden uitgegeven,
en dat over het eerste kwartaal f935.
beliep, in het tweede kwartaal een ver
mindering onderging tot £761.—.
Hierboven bleek reeds, dat de armen
zorg-kosten in Schiedam in het tweede
kwartaal 19 pet. lager gehouden konden
worden dan ia Let eerste kwartaal. Ver
gelijken wij den gang van zaken in onze
stad op dit punt niet alleen met de
bovenvermelde gemiddelden, maar met
'dien in andere FJerJandsche steden met
een ongeveer gelijk zielental, dan wordt
de gunstige indruk nog aanzienlijk ver
sterkt.
In geen lezer andere steden was het
nl. mogelijk om de kosten zoo bedui
dend omlaag te brengen. In Delft bleek
het mogelijk de uitgaven van het eer
ste op het tweede kwartaal met 17 pet.
te verminderen, in Leeuwarden met 15
pet., in Leiden met 7 pet., in Dordrecht
en Maastricnt elk met 5 pet. en in
Breda slechts met 2 pet. Tegenover de
f761, die in het tweede kwartaal inSchie-
Hasinas dc wonderdokter.
De Sehiedamsche Kunslkrin» is het nieu
we seizoen gisteravond goed ingezet met
de vertooning door het gezelschap Saal-
Ijom-Pars® van het Deensdie tooneelspel
Rasmus de wonderdokter.
Daarin wordt de strijd behandeld van
de officicele geneeskunde legen de on-
officieele geneeskunde, die gewoonlijk
kwakzalverij wordt genoemd. Bovendien
en dat is nog menschelijker wordt aan
de orde gesleJd het probleem van den
vader, die zijn zoon welke zijn oog
appel is verliest, zonder dat deze van
het aardsche tooneel verdwijnt.
Iri het eerste probleem kiest de schrij
ver: Paul Sarauw, niet overduidelijk partij.
Wel komt een aangrijpende scène in het
stuk voor, a's een moeder aan Rasmus, den
wonderdokter bittere verwijten komt ma
ken, omdat haar eenig zoontje door een
verkeerde behandeling is overleden. Maar
daartegenover staat het verwijt van Ofeüu.
de huishoudster van Rasmus, aan de offi-
cieele geneeskunde, die haar „verknoeid"
heeft, zoodat zij mismaakt is geworden.
Fen pluim steekt de schrijver den wonder
dokter op den hoed, -als deze er in slaagt,
zijn schoondochter over een diepe depres
sie heen te helpen, waartoe twee dokters:
haar vader en haar man, niet in staat wa
ren geweest. Het was echter meer de
menseb. dan de wonderdokter, die hier
hulp bracht. Fn onder de doktoren zijn
gelukkig ook velen met vee! menschen-
kennis; dat is geen patent, dat alleen
wonderdokters hebben.
Louis Saalbom heeft de wonderdokter
Rasmus Thomsen prachlie uitbeeld; in
zijn kracht, in zijn neergeslagenheid, in zijn
strijd met en in zijn overwinning op zich
zelf. Lau Egerman was de dokter en ont
wikkelde zijn beste spel in liet derde be
drijf en liet slottafereel. In de eerste twee
bedrijven vermocht hij niet den indruk bij
ons te wekken van een knap arts met
veel zelfkennis en zelfbcheersching. Maud
Perry was Ofelia, „het kleine slavinnetje"
van Rasmus den wonderdokter, maar bleek
een vrouw te zijn, die haar „heer" kende.
Ferd. Stemeberg speelde niet al lo over
tuigend. Hij kon voor dokter studeeren
en cum laude slagen, omdat zijn vader
geld genoeg verdiende als kwakzalver. Toen
hij dokter was, ging hij zijn vader verachten
en werd niet alleen de schoonzoon van dr.
HaJler, maar koos ook diens zijde tegen
zijn vader. Carla de Raet was de sympa
thieke dochter van dr. Halter en later de
vrouw van dokter .UJf Thomsen.
Voorts k-men er in dit tooneelspel nog
een aantal personen voor, die een minder
belangrijke rol vervuilen.
Louis Saalborn kent zjn publiek! We
hebben hei sterke vermoeden, dat hij zich
wel eens vrijheden veroorloofde en zijn
rol een weinig „aanvulde". Toen hij het
had over zijn zoon, als kind, vertelde hij,
dat de jongen soms grond at, en hij wel
eens tegen zijn vrouw gezegd had: „Als
we niet oppassen, wordt de jongen nog
dictator; die vreet ook grond!" Het pu
bliek begreep het en applaudiseerde. Bij
het constateeren aan het slot door dr.
Haller, dat men het nu eens geworden was,
kwam de wensch over het voetlicht, „dat
de politici het ook eens mochten worden!"
Rasmus de wonderdokter" is een stuk,
waarvan men, na de dagen van spanning,
die we achter den rug hebben, met genoe
gen heeft kunnen luisteren. Ingewikkeld
is het stuk niet; humor en tragedie wis
selen elkaar af; men heeft weer eens
kunnen lachen en gnuiven en een gevoelige
ziel hóeft tersluiks ook een traan kunnen
wegpinken» Enkele uitdrukkingen en toe
spelingen waren wel niet geschikt voor
jonge ooren, maar het program vermeld
de: Geen toegang voor kinderen beneden
16 jaar! En die waren meenen we
ook niet in het Passage Theater aanwe
zig!
Het program.
Bij den aanvang heeft de heer K. J.
II ey boer namens het bestuur enkele
woorden gesproken. Spr. dankte de leden
voor hun trouw aan den Schied. Kunst
kring. Bedankten aan het eind van het voor
vorige seizoen 200 leden; aan liet eind
van het laatste seizoen waren dit er slechts
ruim 100, waarin spr. een bewijs zag, dat
de vaste kern grooter wordt en het be
stuur op den goeden weg is.
Op het program staat nog; Woensdag
16 November a.s. het optreden van het
Residentie Tooneel onder Dirk Verbeek;
op 15 December het Ned. Tooneel onder j
Cor v. d. Lugt Melsert; op 2 Februari 1939
de Ned. Tooneelgroep met een detective-
stuk; op 11 Mei 1939 het gezelschap Jan
Musch met een licht amusementsstuk, ter-
wijl op 13 April „Utile Duid" als extra
voorstelling voor den Schied. Kunstkring
een nieuw stuk zal opvoeren. Voor de
vooistelling, die Fritz. ïiirscli op 10 No
vember a.s. in het Passage Theater geeft,
genieten do Kunstkring-leden reductie.
oorts wekte spr. de leden op de jaar
vergadering, die 6 October a.s. in Musis
Sacrum gehouden wordt, bij te wonen.
Dc regeling in verband met
de bizondere tijdsomstandig
heden.
Aan de burgemeesters is een aansehiij
ving gericht inzake de kostwinnersvergoe
ding, nu op 28 September j.l. de bizon
dere bepalingen van kracht zijn gewor
den voor bizondere tijdsomstandigheden.
Ten aanzien van de dienstplichtigen,
die bij het intreden van de bizondere om
standigheden reeds in wcrkelijken dienst
waren, gescniedt de uitbetaling voor kost
winnerschap over de periode tot en met
27 September j.l nog vanwege de mili
taire autoriteiten.
De v ergoeding voor kostwinnerschap
over de periode van 28 September jj. ai
wordt bier ter stede uitbetaald op liet
•Bureau bevolking, N'ieuwstraat 12, aan
cchtgenoo'e of een andere rechthebbende
van der, dienstplichtige.
De eerste uitkeering zal morgen plaats
hebben, echter slechts over twee dagen
(28 en 29 September).
De bebouwing aan de Warande.
De directie van de N.V, Cacao- en Choco
ladefabriek „Baronie" heeft zich naar aan
leiding van het afwijzend prae-advies van
B. en W. inzake het verzoek van do „Ba
ronie" om aan de Warande in de roo'.ijn
te mogen bouwen, zich met een nieuw
adres tot den gemeenteraad gewend.
Daarin wijst zij er in de eerste plaats op,
dat moge al in 1860 en volgende jaren,
deze grond door de gemeente zijn uitge
geven onder beding, dat deze op een af
stand van 6 meter uit de straatlijn moet
worden bezet met boomgewas of heesters,
zoodanig beding ia geen enkele der in haar
bezit zijnde koopakten is aangetroffen en
derhalve waar het hier niet een zakelijk
recht betreft ondergeteekenuon ook niet
door z.u'.k een beding zijn gebonden. Even
min bestaat er terzake een bouwverbod
krachtens de woningwet.
Adressante heeft zich dan ook
juist daarom tot den raad gewend, om Li'
hier een voorschrift als bedoeld in de aitt.
15 of 18, eerste lid sub 2o der bouwver
ordening ontbreekt.
Het landelijk karakter.
Ilct voornaamste argument van B. en W.
is ontleend aan het advies der Schoonheids
commissie, dat door de bebouwing van
den voorgrond het landelijk karakter van
de laan z.ou worden geschonden.
Adressante wijst er naar aanleiding hier
van in de tweede plaats op, dat dit landelijk
schoon, zoo-als eigen waarneming een ieder
kan leeren, ter plaatse een zeer betrekke'ijk
karakter (om het zacht te zeggen) draagt.
Immers de bebouwing van den hoek waar
op de Unie staaf, zoomede de voorterreinen
van de firma Bingham en Overbeefc geven
meer den indruk van een industrie-wijk.
Bovendien zijn aan de overzijde van
Schoolstraat lot Westerkade alle huizen
zonder voortuinen. Een nieuwe en aaneen
gesloten vooruitgeschoven voorgevel, die
aan architectonische eischen voldoet, zal
aan de laan een beter aanzien geven, dan
het bestaande onharmonische complex, zij
liet al dat de aanleg van het voorterrein
door adressante daarvan zeer veel goed
maakt. E.venwel mag de?.e onverplichte
zorg thans toch zeker niet gericht worden
ogen de medewerking aan de redelijke ver
langens van de „Baronie"
Het gaat dan ook volstrekt niet aan (en
dit is onze derde opmerking) om te zeggen,
dat het wenschelijk is aan de N.V. „Ba
ronie" toe te staan, wat tot nog toe aan
anderen is geweigerd. Adressanfe moet
uiteraard in het midden laten of deze wei-
JAN JANSE- Rott.dijk, bock Buitenbnvcnwcg
Telefoon 68874
Speoaa' voor Binnen- en Buitenlandïehe Likeuren
GEDISTILLEERD
Vraagt zonder verplichting onze P, ijscourant
SINGEL 222 - TELEF. 63616 DAM 46
la dir. verb. na. Groningen en Frieslanc Vertr.
dagelijks 5 uur. Adres Schiedam, Ouda Sluis 4.
TeL 68456. A'dara. Kloveniersburgw. 9 Te!.48957.
Schippers: J. 0. DE MOS en F. W. BOK Jr.
Telefoon 68646 GEBE, BULOO
HJiiiiuiiuiiiiiiiiiiMtuiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiimiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiaitiiiitaiiuiiiijg
g De minister van defensie maakt bekend, dat in verband met de verbetc- 5
g ring van den internationaal politieke-n toestand de dienstplichtigen, in 5
2 werkelijke» dienst voor herhalingsoefeningen, in het genot van groot E
2 verlof zullen worden gesteld op dc data, waarop dit in normale omslan- 2
S digit eden zon hebben plaats gehad. 2
2 Uiteraard vallen niet onder deze bepaling de dienstplichtigen, die voor 2
g herhalingsoefeningen onder de wapenen zijn gekomen, doch sedert dien E
2 gevolg hebben moeten geven aan een lastgeving ingevolge de buitenge- 2
S wone oproeping uitwendige veiligheid" (grcnsbcveiligingstroepen). E
5 Nader verneemt het A.N.P., dat het bovenstaande bericht geen betrek- E
g king heeft op hen, die tot het reservcpersonecl belmoren, noch op de- E
genen, die voor eerste oefening onder de wapenen zijn. Deze beide groe-
- pen gaan voorshands niet naar huis.
s
E De minister van defensie maakt iict volgende bekend: SE
E Zooals reeds in de dagbladen en door middel van den radio-omroep E
E werd bekend gemaakt, is de opkomst voor herhalingsoefeningen van E
E dienstplichtigen, behoorende tot dc Koninklijke Landmacht, die in E
1938 op of na 29 September in wcrkelijken dienst moeten komen, tot E
nader order uitgesteld. E
IIet vorenstaande is thans ook van toepassing verklaard voor officie- E
2 ren, onderofficieren, korporaals en soldaten, die behoor.a tot het reserve- E
en overige personeel der Koninklijke Landmacht.
Eveneens worden tot niader order uitgesteld de inlijving van dienst
plichtigen, die reeds zijn ingelijfd, dorh wegens het verstrijken van
verleend uitstel, enz. de eerste oefening nog moeten volbrengen. Dit
laatste in afwijking van de gekiende voorschriften.
Voor de zeemilitie blijft de oproeping voor herhalingsoefeningen voors
hands gehandhaafd.
In verband met den verbeterden internationaal politïeken toestand heeft
de regecring besloten de vóór-mobilisatie niet te doen plaats hebben.
Regelingen zullen worden getroffen om de voorbereidende maatregelen,
die ten behoeve van een vlot verloop der vóór-mobilisatie zijn geno
men, geleidelijk op te heffen.
De genomen maatregelen met betrekking tot de grcnsbeveiïiging worden
tot nader order gehandhaafd. Hei ligt in de bedoeling bij voortgaande
ontspanning in de internationale omstandigheden te zijner tijd ook deze
maatregelen geleidelijk in te trekken.
2
S
S
Waarborg-Kleeding alléén bij:
Inkoop van alle soorten
Westmolenstraat 25-27,
Tel. 67556
geringen terecht zijn geschied. Het zal ech
ter geen tegenspraak ontmoeten, dat
ook gelet op de reeds bestaande afwijkin
gen ieder geval ,op zicJizelf moet wor
den beoordeeld.
Doel men dit, dan kan bet niet anders
of het belang van het dusgenaamde stads-
schoon zal moeten wijken voor het giroote
belang van een industrie, welke ook voor
de gemeente niet geringe beteekeriis hééft.
D© beteekenis der onderneming.
Daarom wil adressante in de vierde
plaats hierover het volgende mededeeïen:
De N.V. „Baronie" exploiteert een fa
briek die dertien jaar geleden met 30 per
sonen is begonnen en nu reeds over de
300 arbeiders telt. Worde haar uitbreiding
mogelijk gemaakt, dan zal zij binnenkort
zeker aan 500 arbeiders werk' kunnen ver
schaffen. Als beeld van den omvang van
het bedrirjf kan dienen," dat de N.V. van
1927 af aan algeheele onicosten betaalde
een bedrag van f822.462 en wel aan tim
merlieden, metselaars, stueadoors, loodgie
ters, schilders, electricaens, stoffeerders»
behangers, boekhandelaar, expediteurs, bo
den, aannemer, bloemist, construcliewer-
kers, betonwerkers, vuilrijders, autorepa
rateurs, tegelzetters, koperslager, markie
zen maker, en vele Sehiedamsche winkeliers
Aan kolen wordt per jaar uit Schiedam
betrokken voor f3000, aan electriciteit, gas
en water voor cnca f 10.000 per jaar, aan
loonen wordt per jaar betaald circa
1-32.000. De aanslagen in verschillende be
lastingen bedragen circa £30.000.
Het is op grond van al deze klemmende
overwegingen, dat adressante er bij den
raad met den meesten ernst op aandringt,
aan hun verzoek van 19 Januari 1938 te
voldoen.
Botsing.
'Op deu hoek van Broersvest en Korte
Singelstraat zijn gisteravond' half 8 een
personenauto, bestuurd' door M. K. uil
Rotterdam, en een vrachtauto, bestuurd
door P. K, van hier, tegen elkaar ge
botst. Beide wagens werdén licht be
schadigd.
Openbare meeting.
Gisteravond hield de Oxfordgroep een
openbare meeting in Musis Sacrum, waar
werd gesproken over geestelijke en moreels'
herbewapening. i
Verscheidene personen, van de mee§|
uiteenloopend© Inroepen en standen, vei'
telden dat zij door naar God te luisteren!
en te trachten Diens wil in hun leven te
doen, een nieuwe wapenrusting hadden ge
vonden tegen de verwording van de wereld.
Over het algemeen werd in dien geest
gesproken, dat de zonden van één mensen',-
samen de zonden van de natie yormen etl
er op de wereld voldoende is voor ieders
behoefte, maar niet voor ieders hebzucht.
Geref. Kerk.
Voor de bidstonden voor den vrede, dia
gisteren door den kerkeraad der Germ,
Kerk waren-georganiseerd in de Oosterkegï
en Julanaikerk, bestond groote belangstel
ling; beide kerkgebouwen waren nagenoeg
geheel bezet.
n C. Vonk sprak in de Julianakerk naar
aanleiding van Mattheüs 24 vers 32—35
„Ei, leert van den vijgeboom deze gelijkenis
Wanneer zijn tak nu teeder wordt en del
bladeren uitspruiten, zoo weet gij, dat de
zomer nabij is, enz."
Ds. W. de Graaf had fot tekst ge
kozen Psalm 79 vers 9: „Help ons, o God
onzes heils! ter oorzake van de eere Uws
Naams; en red ons, en doe verzoening
over onze zonden, om Uws Naam wil".
Er werd slechts één collectie gehouden,
n.l. voor de armen. De diensten hadden
een bizonder plechtig karakter en duur
den ruim een uur.
N.J.V.
De afJeeling Schiedam van het Nat.
Jongeren Verbond houdt morgenavond in
hotel Beijersbergen een algémeene verga
dering. Na het afdoen van de agenda, zal
mr. O. M. Verdoorn een causerie houden
over de doelstellingen van het verzond
en daarna eenige films vertoonen, o.a.
van de Zuiderzee, het zeekamp de vloot*
revue en van de viering van het regee*
ringsjubileom van H. M. de Koningin.
