EERSTE BLAD.
De strijd in Zuid-China
Woensdag 19 October 1938
Engeland
V. «I. AREND
JAPAN'S ACTIE IN
ZUID-CHINA
ZUID 'Jé
CHINA J f -
Zwitserland
België
Gemengd Nieuws
91ste Jaargang.
No. 21996
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Dê Japansdie strijdmacht zou reeds slaags
geraakt zijn met de Chineesche troepen.
-
De strijd in Spanje
De toestand in Palestina
Polen
Vereenigde Staten
ftfrttumatisclie pijnen
vi\amoy
Frankrijk
Duitsehland
Tsjech© Slowakije
Turkije
Door auto laten sleepen
Visschersbotter omgeslagen
Oneerlijke klerk gearresteerd
Deze corn ant verBclujnt dagelijks, met uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Prgs per kwartaal f 2.—; franco per post
f 2,50. Prijs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor hot eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór O uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE HOUR INI
Prys der Advertentièn: van 1—5 regels fi 55;
Iedere regel meer f 0.30; in het Zaterdagnummer
15 regels f 180, iedere regel meer 0.35
Reclames f0.75 per regel IncassokoBten5 ets.;
postkuitantieslö ets. 'iarieven >an advertentien
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen \ooruit be taling Kleine
Advertentièn opgenomen h 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentien tot25 woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags- Kleine Advertentien 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Er woedt, volgens een Havasbericlit
uit Hongkong, een hevige slag bij do
samenvloeiing van de Oost-rivier en
de Tsjaho, op-minder dan 8 K.M. van
Tsjekloeng.
In de buurt van de Oost-rivier komen
nog steeds belangrijke versterkingen voor
de JÖbinëesche troepen aan.
Het iGbineescbe hoofdkwartier is er van
overtuigd, dat alle gevaar van Kanton is
afgewend.
Toch is de spoorweg van Koeoelong naar
Kanton op veTscheidene plaatsen door
sneden. Het is waarschijnlijk, dat de Ja-
pansche troepenafdeeling, welke de stad
Tsjangmoetau in bezit heeft genomen voor
Tsjekloeng zal aankomen voor de ten Noor
den van de Oost-rivier opereerende Jar
pansche troepen.
Kanton wordt snel een verlaten stad.
Naar schatting zijn een millioen menschen
geëvacueerd. De Cliineezen hebben de ijze
ren brug bij Tangkapa, op ongeveer 25 K.M.
ten Noorden van Tsjoemtsjoen vernield.
Van Japansche zijde wordt gemeld, dat
de in de Biasbaai ontscheepte troepen
zijn gevorderd tot Sjelong en tot een punt
dat ongeveer 80 kilometer ten Noorden
van Waitsjau gelegen is.
Berichten uit Kanton maken volgens een
officieel telegram uit Tsjoengking melding
van verwoede gevechten in de huurt van
Poklo aan den. straatweg WaitsjauKan
ton. Naar schatting zijn in den strijd' om
Waitsjau, dat Zaterdag moest worden prijs
gegeven, meer dan 3000 Japanneezen ge
dood.
Nadat d>„ Japansche troepen Zondag j.l.
Sjiweijau aan de Janglse hebben bezet,
rukt de Japansche strijdmacht thans op
naar Wangajikang, meer stroomopwaarts
gelogen. Te Sjiweijau hebben de Japan
neezen een groot aantal stukken geschut
buit gemaakt, alsmede groote hoeveelhe
den levensmiddelen en munitie. De Clii
neezen veil oren 850 dooden en 85 ge
vangenen.
Het Chineesche persbureau dzelt mede,
dat 150 Japansche bombardomeirtsvlieg
tuigen de s.cden en dorpen langs den spoor
weg KantonHankau hebben gebombar
deerd'. Het aantal slachtoffers is nog niet
bekend.
Gedurende do maanden Augustus en
September heeft de Japansche luchtmacht
negentien stedton in de provincie Honan
52 keer gebombardeerd, waarbij 427 per
sonen werden gedood en 869 gewond.
Aan die monding van de Paarlrivier zijn
fwee Japansche vliegtuigen door de Chi
neesche luchldoelarlillene omlaag gescho
ten.
Cliinecsehe wraak.
Het Chineesche persbureau bericht, d'at
•wedbrom een Chineesche verrader door
drie jeugdige patriotten ter dood is ge
bracht Het slachtoffer is de Chineesche
journalist Joc Ta Sjoeng, die, nadat de
Chineesche üoepen Sjanghai hadden ver
ijlen, in November j.l., met behulp van
Japanneezen een, persbureau heeft opge
richt, dat anli-Ghineesche leugens d'e we
reld inzond De drie jonge Ghineezen dron
gen, vermomd als telegrambestellers, zijn
woning binnen en sloegen Joe met hak
messen dood. Zij slaagden er in onge
hinderd te ontkomen.
BlOHHAOE Q£B/£0
USSD
AP OVERZBESCPE
TRoePENTPMSPORTm
KÏL6AM*L •TSjEW,rEH.'5
'PElPlNG®
IENTSI
BUITEN MONGOLIË.
ftKQE
- TSJON&K^
Jir~i.>VsJ£>
AGASAKl
F0ET5JAU
kanton 5W"AU
INDO
jCHINA<i=ti=H0KC,K0KC-
■r j\
1
KEELING
Denia gebombardeerd.
De rechtsche luchtmacht heeft gister
ochtend de stad Denia hij Valencia gebom
bardeerd. Twaalf personen werden gedood
en twintig gewond.
Het lot der vrijwilligers.
Havas meldt uit Barcelona:
De controle-commissie der Volken b >nd
en de commissie, welke benoemd is doolr
de Sp-aansche regeering tot regeling van net
vraagstuk der veiligheid der teruggezonden
vrijwilligers besproken. De Spaansche re
geering stelt als voorwaarde voor het te
rugzenden van do vrijwilligers, dat de liali-
aansche, Duitsche en Tsjecho-Slowaaksdhc
strijders, die niet naar liun land kunnen
terugkeeren, veilig zullen zijn. Zij vraagt
deze menschen te verdeel en over die lan
den, waar zij geen gevaar loopen tengevolge
van hun politieke overtuiging. De Vol
kenbondscommissie zoekt thans een oplos
sing om 'aan dit verzoek te voldoen.
De oude stad van Jeruzalem
- wordt gezuiverd.
Gisteravond werd officieel aan Reuter
medegedeeld, dat de Britsche troepen van
daag de oude stad' van Jeruzalem binnen
zullen trekken om deze van rebellen te
zuiveren
Blijkens een gistermiddag op het mi
nisterie van koloniën van den hoogen
commissaris in Palestina ontvangen tele
gram duurt de ernstige spanning te Jeru
zalem voort. Sinds gisteren bezetten mili
tairen strategische punten rond het oude
stadsdeel. Zij wisselden schoten met de in
in dit stadsdeel verschanste opstandelingen.
Aan de zijde der s eeringstroepen zijn
geen dooden of gewoonden gevallen.
De Britsche hoogo commissaris Mac-
Michael heeft zijn goedkeuring gehecht aan
de benoeming van inilitarie bevelhebbers,
di het bestuur van de districtscommis
sarissen zullen overnemen.
De snelle maatregelen, die gisteravond
in verband met den voortdurenden ernst
van den toestand zijn genomen, komen
in feite neer op de afkondiging van den
staat van beleg. Dien geheelen dag heeft
de hooge commissaris besprekingen gevoerd
met de militaire en burgerlijke autoritei
ten, o.a met generaal-majoor Haining, den
commandant van de Britsche strijdkracli
ten in Palestina en Transjordanië.
Den geheelen dag vlogen hoven de oude
stad verkenningsvliegtuigen. Terroristen
hebben op een laag vliegend toestel het
vurn geopend.
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
Beek naar Boekarest.
Naar vernomen wordt is de Poolsche
minister van builenlandsche zaken, Beek,
gisteravond uit Warschau vertrokken om
naar Boekarest te gaan.
Tijdens zijn verblijf in Roemenië zal mi
nister Beek' een onderhoud hebben met
koning Carol op het manoeuvreterrein van
Galatz.
Men veronderstelt, dat minister Beck met
koning Carol en de overige Roemeensche
staatslieden zal spreken over het vraag
stuk van een gemeensdiappelijke grens lus
sdien Polen en Hongarije.
De versterking der defensie.
President Roosevelt heeft tegenover ver
tegenwoordigers van de pers verklaard,
dat zijn bestudeering van de nieuwe be
hoeften en van de vergrooting der defen
siemiddelen op bevredigende wijze vor
dert. Hieraan voegde do president toe, dat
deze studie zich nog in een preliminair
stadium bevindt. Bijgevolg, zoo zeide hij,
zou het een eenvoudige veronderstelling
uitspreken zijn, wanneer men zei, dat het
Amerikaansehe leger het aantal van zijn
vliegtuigen op ruim 4000 zou brengen
General Motors neemt weer 35.000
arbeiders aan.
De Genera] Motors heeft hekend ge
maakt, dat in de twee volgende weken
35.000 arbeiders weer in dienst genomen
zullen worden, terwijl de loonen weer ge
bracht zullen worden op den grondslag
van voor de verminderingen van j.l. Fe
bruari. De voorzitter van den raad van be
heer heeft verklaard, dat de vooruitzichten
der zaken gunstig zijn en een verhooging
van de productie der maatschappij" recht
vaardigen, 1 i
Mijnhardtjes doen deze snel verdwijnen.
12 stuks 50 ct.
Neville Henderson naar Londen.
De Britsche ambassadeur te Berlijn,
Neville Henderson; wordt vandaag te Lon
den verwacht.
In diplomatieke leringen, doet men in ver
band' hiermede opmerken, dat Henderson
naar Engeland komt om zijn gewone va-
cantie te nemen, die door de omstandig
heden verlaat is.
Hoewel men weigert oen ontkenning of
bevestiging to geven van de geruchten,
volgens welke deze reis zou kunnen sa
menvallen met de opening van onderhan
delingen tusschen Engeland en Duilsdi-
land over de afsluiting van een luchlpact,
acht men het in de genoemde kringen
waarschijnlijk, dat de ambassadeur met den
premier van gedachten zal wisselen over
de houding van Duitsehland ten aanzien
van de ontwikkeling d'er internationale ver
zoeningspolitiek, die werd Ingeluid met het
accoord van Munchen.
t« ÜMEESCHE LUCHTVAART TE\RREHlcli
TEVEUS VL lEGSTEUUPUfJTEU
•fcjAPAUSCHE VL LEGS TEUHPUHTEN
JAPAHSCHE OORLOGSHAVEU
"•JAPAHSCHE VLOOTBEWEGINGEN OEKIEN
/'.TSJEKIANGj
WEWTSJAU
Ê0EN1HGFQE JM
S0EWT0EAO
FOETSjAU
KEELiUGr
TSCADORES
AK0EMG
aupiug
<flx
IPout
MACAO
HONGKONG[BR]
TSJ0EAWTSJAU^.
KWANGTOENG
"H i
••feKAUTON SWAT Au!
Manifest der liberalen.
In een voltallige bijeenkomst van het
bestuur van de liberale partij-organisatie
is met alg&meene stemmen een manifest
over de politiek aangenomen. Hierin wijst
de liberale partij o.a. op de nood/aak
van vorming eener regeei'ing, diie in staal
is het vertrouwen van het Britsdie volk
en alle andeTc volken te herwinnen. Zij
verklaart zirh bereid!, partij overwegingen
terzijde te stellen en op de meest harte
lijke wijze samen te werken ;net mannen
en vrouwen van alle partgen, die zidi
van den ernst van den tijd bewust zijn.
De liberale partij d'oet derhalve een he
roep cp alle burgers om samen te wer
ken voor de versteviging van den vrede,
her behoud van de vrijheid en de verdedi
ging van de liberale beschaving.
De eischen van De "Valera,
Het worde te Londen niet waarschijnlijk
geacht, da1 in dc naaste toekomst tusschen
d'e regeeiingen van het vereenigd konink
rijk en Eire besprekingen zullen worden
gevoerd ovci de scheiding in Ierland. De
parlementaire correspondent van Reuter
'herinnert ei aan, dat de Valera deze kwes
tie op d'en voorgrond' heeft geplaatst bi)
de onderhandelingen over het Britsch-Ier-
sebe verdrag. De Britsche regeering slaat
nog sleeas op het standpunt, dat het
vraagstuk door de heide lersche regeerin
gen zelf br sproken moet worden Naast
de politieke en godsdienstige kan'en heeft
het probleem ook een economisch aspect
en voor verceniging der beide deden zou
een wetsontwerp in liet parlement van
Engeland' moeien worden Ingediend Hoe
wel d'e imaende kringen in Ulster zich
tegen vercen'gmg blijven verzetten, is het
duidelijk, dal De Valera druk zal blijven
uitoefenen.
Vijf communisten gearresteerd.
Te Bazel en Zurich zijn vijf buiten-
landsche communisten gearresteerd onder
beschuldiging de wet op de agent-provo
cateurs te hebben overtreden. Het onder
zoek, dat werd geleid door de federale
politie in samenwerking met de kanton
nale politie heeft uitgewezen, dat de gear
resteerde personen, welker politiek niet
overeenkwam met de politiek van de com
munistische internationale bespioneerden.
Verder heeft dc politie kunnen vaststellen,
dat de rapporten van de vijf gearresteerden
naar Spanje worden gezonden.
Nieuwe ambassadeur te Berlijn.
In welingelichte kringen, to Parijs gelooft
men, dat Francois Poncet einde dezer
maar.J zij.i functie te Rome zal aanvaar
den.
De Fransche regeering heeft aan de Duit-
sche regeering haar agreement gevraaggd
voor de benoeming van Coulondre, thans
Fransch ambassadeur te Moskou, tot am
bassadeur te Berlijn.
De kerkstrijd.
De „Osscrvatore Romano" bericht, dat
in Oostenrijk een aantal kerkelijke goede
ren door ucn staat zijn gecoaiiskeerd en
dat andere maatregelen tegen geestelijke
gemeenschappen zijn genomen. O.a de Ad-
mont-ald'y is geconfiskeerd en het beheer
is toeverlrcuwa aan een regeeringscom-
mïssaris. De Sankt Lambreeht abdJy is
door S.S. bezet, nadat de religieusen ver
dreven waren. De goederen van de Duit
sche orde zi,n eveneens onder staatsbe
heer geplaats', en aartshertog Eugenius,
de grootmeester der orde, is uitgenoodigd
het 'land! te verlaten.
De Osservatore Romano wijst er verder
op, d'at rijkscommissaris Bürckel zou heb
ben gezegd, dal hij voornemens is Hitier
met z;jn verjaardag een „Oostenrijk zon
der kloosters' als geschenk aan te bie
den.
De regecring vraagt volmachten.
Gisteravond zijn de algemeene uiteen
zettingen, die de begrooting der wegen en
middelen voor 1939 begeleiden, verspreid
De minister van financien verklaart o.m
dat wanneer men wil, dat de begrooting
voor 1939 ten uitvoer wordt gelegd, zoo
als zij1 is opgesteld, de regeering van het
parlement van den aanvang af de noodige
volmachten krijgt om de bezuinigingen, die
in de begrooting zijn opgenomen uit te
voeren en op ieder oogenblik tijdens het
begrootingsjaar alle maatregelen te nemen,
zelfs van wettelijken aard, welke noodig
zijn om de uitgaven te houden binnen de
grenzen, die het parlement zelf zal hebben
rasfgesteld voor ieder onderdeel.
Spoedig hervatting der onderhandelingen
met Ilongarije?
Reuter meldt uit Praag:
Alles wijst op een spoedige hervatting
van de onderhandelingen tusschen Tsjeclio-
Slowakije en Hongarije.
Voor zoover hier kan worden nagegaan,
is de Slowaaksche regeering niet bereid
het te Miinchen door Tsjvalkovsky hij zijn
bezoek aan Hitier en andere Duitsche auto
riteiten opgestelde basisontwerp eener re
geling geheel te aanvaarden. Dit basisont
werp is aan de Slowaaksche gedelegeerden
voorgelegd en door het Slowaaksche ka
binet bestudeerd. Besloten werd, dat Tiso,
en de minister van nijverheid Durvansky,
naar Munchen zullen gaan om een onder
houd te hebben met Hitlers vertegenwoor
digers, terwijl Sider, de leider van de Slo
waaksche regeeringspartij vandaag naar
Warschau zal vertrekken.
De Slowaaksche regeering hoopt blijk
baar verbetering te kunnen verkrijgen van
de voorwaarden van Munchen, en men kan
gevoeglijk aannemen, dat haar voornaam
ste zorg is, de stad Kosice te behouden.
De binnenlandsclie politiek.
In Tsjechische politieke kringen wordt
druk gesproken over een fundamenteels
herziening van het systeem der binnen
landsclie politiek. De bladen spraken dage
lijks over een hergroepeering van de
partijen en sommige zelfs over afschaffing
van de politieke partijen. Twee partijen
der regeerings-coalitie hebben hun stand
punt bepaald, die sociaal democratische
partij en de Tsjechische volkspartij (r.k.).
Toestand van Kemal Ataturk gaat achteruit
De toestand van Kemal Ataturk is tij
dens het gisteravond uitgegeven bulletin
opnieuw verergerd. t
Z. K. H, Prins Bernhard doet den Hou-
gaarschen aartshertog dr„ Jozef Frans, die
gisteren op het paleis Huis ten Bosch ia
Den Haag het noenmaal gebruikte, uitgeleide
Fietser bekoopt roekeloosheid
met den dood.
Omstreeks half een gistermiddag is een
dertien-jarige jongen het slachtoffer gewor
den van zijn roekeloosheid. Hij kwam op
rijn fiets van Diemen en hield een vracht
wagen vast om zich te laten sleepen. Waar
schijnlijk door den krachtigen wind raakte
hij de macht over zijn stuur kwijt, met
het noodlottige gevolg, dat hij onder de
achterwielen van de a"to terecht kwam. Hij"
was vrijwel op slag dood'. De G. G. en
G. D, vervoerde het stoffelijk overschot
naar het Binnen Gasthuis te Amsterdam.
Even voor dat het ongeluk gebeurde,
waarschuwde de bestuurder van een pas-
seerende bestelauto den bestuurder van
de vrachtauto.
De politie van het bureau Linnaeusstraat
121, verzoekt den bestuurder van eerstge
noemd voertuig haar van inlichtingen te
dienen.
D© beide opvarenden gered.
Omstreeks half een gistermiddag is op
het IJsselmeer, bij Schokland', op de z.g.
Schokkergronden, de \isschersbotter H.K.
19, die hot kuLInet had' uitgezet, door
een piotse'ingon rukwind1 omgeslagen. De
beide opva'enden, de schipper H. Kok
en diens zoon slaagden erin op de naar
boven drijvende kiel te kruipen en zich
vast te Klemmen. Na een half uur heeft
een Buribchoter visscher het wrak opge
merkt. Tenget olge van het onstuimige weer
kon hij slechts den zoon aan boord ne
men, die later is overgegaan op d'e H.K.
2. Da schipper is geruimen tijd d'aarna
opgepikt door de H.K. 64. Men hoopt
het omgeslagen schip nog te kunnen ber
gen.
Gedurende 20 jaar dc gemeen
te Arnhem bestelen.
De Arnhemsclie politie heeft den klerk
J. W. M., die werkzaam was aan de ge
meente-gasfabriek te Arnhem in arrest ge
steld. Het was aan het licht gekomen, dat
M., die reeds twee en twintig jaar in ge
meentedienst was, zich gedurende twintig
jaar aan frauduleuse handelingen had sehul
dig gemaakt. Hij heeft jaarlijks een bedrag
van ongeveer duizend gulden verduisterd,
zoodat de gemeente voor ongeveer 20.000
gulden is benadeeld.
De fraude bestond hierin, dat M. Heine
bedragen achter hield' bïj de verrekening
met de afnemers vaa de muntmeters en
bovendien had' hij verschillende bedragen
zelf geïncasseerd» Ij i
Aantreden. Een opname
tijdens d© oefeningen
van de leden der vrou
welijke hulpdiensten in
Engeland. Een aantal
deelneemsters in training
te Chelsea.