EERSTE BLAD. Donderdag 17 November 1938 Het Duitsche pogrom Het Stedelijk Museum 91ste Jaargang. Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 CHOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 5311. BUITENLAND Beraadslagingen in het Britsche kabinet. Biirckei keurt geweldpleging af. Op de agenda van de Britsche kabinets vergadering van gisteren stonden verschei dene problemen van binnenlandschea en bnileniandschen aard. Het was de laatste gewone vergadering voor het vertrek van Chamber!air: en Halifax naar Parijs en men achtte het algemeen waarschijnlijk dat het program dei Pranscli-Enge'sdie be sprekingen behandeld zou worden. Het Joodsche probleem, dat op den voorgrond der Britsche zorgen staat, moest natuurlijk allereerst worden aangesneden. In dit opzicht doet zich een direet pro bleem en een probleem op langeren ter mijn voor. Allereerst moet antwoord wor- dten gegeven op ac Nederlandsehe mede deling," In de tweede plaats moet mem de middelen onder oogen zien, om asyh te verkenen aan een zoo groot mogelijk aantal vluchtelingen in het Britsche rijk en in de landen die bereid zullen zijn in deze richting een poging te doen Ten opzichte hiervan verwacht men beraad slagingen met veischeid"üe buitenlaad- sdio regeeringea en in hel bizond'er met de Amerikaansehe regcerin/r. Hoewel een nauwkeurig plan nog" niet schijn te zijn vastgesteld, zijn verschillende Engel-che persoonlijkheden van onrdecl, dat de go schiktste streken om asyl te verleenen aan uitgewekenen zijn Engelsch Guyana, Noord Rhodesia en Kenya Naar hun mee- ning zou vestiging in de koloniën met vrucht gefinauceerd kunren worden door belanghebbenden, zonder dat op de schat kist een druk zou behoeven te worden uit geoefend. Wat hel Britsche rijk belieft, is liet afhankelijk van de regeering van het gemeenebest, oin krachtens haar sou- vereine rechten een liesluit in deze te nemen. De diplomatieke correspondent van Reu ter veridaaxt, dat aanzienlijke aandacht wordt besteed "aa'tt het''vraagstuk' der Jood sche vluchtelingen uit Duitsdhland. Men meent te weten, dat do wenschelijk- heid wordt overwogen, het na de confe rentie van Evian gevormde comité van den ondervoorzitter b'jeen te roepen. Dit comité bestaat uit de vertegenwoordigers der Vereenigde Staten, Frankrijk, Nederland en Brazilië en wordt gepresideerd door lord Winterton, Het comité zou zich even eens tot Duitschland hebben gewend in verband met de mogelijkheid van een be zoek aan Duitschland door den Amerikaan- sehen rechtsgeleerde Ruhlee, den direci- teur van de commissie van Evian. Havas meldt hieromtrent na/Ier: Iri Engelsch diplomatieke kringen acht men het zeer waarschijnlijk dat binnenkort het „comité der vice-presidenten" van de conferentie van Evian, waarin zitting hebben lord Winterton, Tayler, de Ameri- kaansche gedelegeerde, Henry Berenger, de Fnansche gedelegeerde, de Nederlandsehe gezant te Londen en de Rraziliaiainsche ge delegeerde, Viera, bijeen zal komen. Het comité zou het probleem der immigratie en vestiging van Joden in bet buitenland bespreken. In. een gisteren gehouden rede heeft de rijkscommissaris van Oostenrijk Biirckei, de anti-Joodsche demonstraties besproken. Hjj legde er den nadruk op, aldus het D.N.B., dat de Joden feitelijk slechts „pro- fiteerend" deel hebben gehad aan het pro ductieproces in Duitschland'. De waarde daarentegen is geschapen door de Duit sche arbeiders. Bjj de vernietigingen van Joodsche za ken zijn dus juist deze door de Duitsche arbeiders geproduceerde waalden vernie tigd. Ons allen, aldus Bürckel, die in dit verband verwees naar de den Joden opgelegde boete, bevalt de door gene- raal-veldmaarschalk Goering uitgevaar digde maatregel beter dan een of an der tumult, dat zich tegen ons eigen vermogen richt. Op grond daarvan heeft de partij zoo snel mogelijk ingegrepen. Om on zinnige maatregelen tegen te gaan. Teneinde zijn opvatting op de meest be sliste wijze door de practijk te documen teeren ver klaarde Bürckel, na een besprek king met gèneraal-veldinaarschalk Goering: „Waar ook maar de kleinste poging wordt ondernomen Duitsch volksver- mogen in eenigerlei vorm schade te berokkenen, of zelfs langs den weg van plunderingen terzijde te stellen, kan het den betieffenden personen gebeuren, dat zij oogenblikkelijk tegen den muur worden gezet. ,Wie zoo gewetenloos is de goederen der arbeiders te vernietigen, is ook niet meer waard in kameraadschap met alle Duit sche arbeiders te leven. Amerikaan seh protest te Berlijn. De ambassade van de Vereenigde Sta ten te Berlijn heeft vandaag een pro- testnota overhandigd tegen de schade, welke aan Amerikaansehe eigendom is aangebracht tijdens de ongeregeldhe den. De nota treedt niet in bizonder- hheden, doch de regeering van de Ver eenigde Staten behoudt zich het recht voor alle maatregelen te nemen, welke noodig zijn om de belangen van de Vereenigde Staten te verdedigen. Het ,,Sehwarze Korps" over de roemsche kerk. In een artikel, getiteld „Een staat de kerk in de staat", doet het „Schwar- ze Korps" aanvallen op de roomsch-katho- iieke kerk, in het bizonder de Oostenrij- sche. Het blad schrijft: „De kerk wil niet alleen heerschen om de zielen te verzor gen, maar ook voor de materieele goede ren. Daar de kerkelijke eigenaars geen enkele verplichting tegenover het volk ge voelen, is een groot deel van den Duit- schen bodem onttrokken aan het econo mische leven van het volk. Deze eigen dommen vormen goederen in de doode hand. Wij kunnen niet toestaan, dat de kerk zoo een eiland in den Duitschen bo dem vormt". Het blad vergelijkt de roomsch katholieke kerk met een staat in den staat en vermeldt bij wijze van voor beeld, dat hef klooster van Admont in Stiermarken 25.000 .hectare grond bezit, die in een treurigen economischen toe stand verkeert. Verder beschuldigt het „Schwarze Korps" de Tnomrifcen vair .slech te zeden en van het naar het buitenland verkoopen van het grootste deel hunner religieuze schatten. Het Duitsche consulaat te New- York bewaakt door Joden. Burgemeester Laguaidia van New-York heeft opdracht gegeven, dat de afdeeling politie, welke het Duitsche consulaat moet bewaken, geheel zal worden samengesteld uit Joden. Commandant van de afdeeling zal zijn kapitein Finkelstein, bijgestaan door luitenant Licker en sergeant Isaao Gold stein. Dezelfde afdeeling zal ook' de delegatie ■ran vooraanstaande nationaal-sociahsten be schermen, welke binnenkort maar New-York zal komen. De Beriijnsche oorrespondent van Reu ter heeft in Duitsche kringen geïnformeerd naar den" gewekten indruk door het bericht, dat de burgemeester van New-York, Laguar dia, het Duitsche consulaat door Joodsahe politie-agenten zal laten bewaken. Het sar castische antwoord van den Duitschen woordvoerder luidde als volgt: Indien La- guardia niet genoeg Joden voior zijn po litiecorps heeft, kunnen wij hem er mis schien wat sturen. New-York! is blijkbaar zoo JoiOdsch, dat Laguaidia niet genoeg andere mannen voor het corps kaïn vinden. Het koloniale vraagstuk Engeland staat geen koloniën af. Gisteren is in het Lagerhu's d!e vraag ter sprake gekomen of Engeland' even tueel koloniaal bezit zou afstaan. Minister MacDonal.i zeide, dat de gou verneur van Tanganyika gemachtigd' is be kend! te maken, dat Chamberlain op een desbetreffende vraag geantwoord heeft, dat de Britsdhe regeèring geen overdracht overweegt van ©enig onder Britech be stuur staand! gebied. Namens Ohamler-'ain, die afwezig was, heeft sir John Simon op een nadere vraag herhaald, dat de Britsche ïegeering niet overweegt gebie den onder Brilsch bestuur over te dra gen. Sir JohnSimonvoegde hieraan toe, d!at de regeering uiteraard volledige aan- dïacht moet schenken aan de opvattingen van d!e bevolking van elk gebied. De toestand in het Verre Oosten De Chineesche tegenaanval op Kanton. Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat de Japanneezen, die Kanton ver dedigen, teruggeworpen zijn tot de stad zelf. In de buitenwijken van Kanton wordt fel gestreden. De Chineesche guerilla. Volgens een van het Chineesche minis terie van buifenlandsche zaken ontvangen telegram, hebben Chineesche troepen, die achter de Japansche liniën gebleven waren, Taiertsjwang en Jihsien in Zuid-Sjantoeng bezet. Zij doodden 150 Japanneezen en na men er 25 gevangen. De -rest van het garni zoen vluchtte naar Hsoetsiau De vrijwilligers in Spanje 'De ©ischeri va-n Franco, Volgens dé laatste "'berichten moetende eiscLen van Franco, die, toekenning van fcelligerentenrechten wil alvorens hij het 'Britsche plan betreffen ie terugtrekking der buiteolandsche vrijwilligers aanvaardt, geleid' hebben tot een toestand, die lijkt op een impasse. Het is daarom waarschijn lijk, dat de kwestie Van toekenning van oorlogsrechten de hoofdschotel zal zijn bij de besprekingen, die Chamberlain en Ha lifax de volgende week met de Fransche staatslieden zullen hebben. Duitschland Geen proces tegen Schuschnigg De oud-kanselier over enkele maanden vrij. Een officieele woordvoerder heeft van daag den correspondent van Reuter mede gedeeld, dat vermoedelijk' geen proces zal worden gevoerd' tegen oud-kanselier Schuschnigg. Hij voegde hieraan toe, dat tot nu toe nog geen maatregelen zijn ge nomen voor een dergelijk proces. De ge rucliien dat de jury reeds zou zijn geko zen, worden met kracht tegengesproken. Ook i s geen aanklacht voorbereid, noch is Schuschnigg aan een verhoor ondera orpen. Op de vraag wat er dan met Schuschnigg zou geschieden gaf de "woordvoerder als zijn persoonlijke meening te kennen, dat de oud-kanselier vermoedelijk over enkele maanden zal worden vrijgelaten. Waar schijnlijk zal hem evenwel niet worden toe gestaan Duitschland te verlaten. In welingelichte kringen veronderstelt men, dat deze beslissing te danken is aan de interventie van de Italiaansche d.ploma- tie te Berlijn. De Amerikaansehe ambassadeur vertrokken. Wilson, de ambassadeur der Vereenigde •Staten;, die teruggeroepen is, is gister avond uit Berlijn naar Parijs vertrokken, vanwaar bij naar de Vereenigde Staten zal doorreizen. Mevrouw Wilson, blijft neg eeni- gen tijd te Berlijn. Engeland Honderden Ara-biereg in Palestina gearresteerd, - Bij een door de troepen ondernomen zuiveringsactie, ar. ncggn dorpen in.Gaiï-, lea. zjjn *750 Arabieren'-- gearresteerd', bo vendien werd een* hoeveelheid vuurwa pens en munitie in beslag genomen. Gisteren hebben gewapende Arabieren een aanval gedaan op hot buitenverblijf van Abdoel Rahman Taji ten Zuiden van Jaffa. Abdoel Rahman Taji is tegenstander van den Groot Moefti. Koning Carol de gast van den lord mayor van Londen. Koning -Carol en kroonprins Michael \an Rnenenie hebben gisteren een bezoek aan d'e Gildenhal gebracht, w.iar zi| de gasten waren van den lord mayor en het gemeentebestuur. De koninklijke bezoe kers naren tezamen geze'ei in een open rijtuig. Tot de i oornaamste gasten aan het no°n maal behoorden Rui-eiman, Maugham, Ha lifax en andere ministers, burggraaf Gort, hidhtmaarscbalk Newalt en d'e zee lord admiraal Little. In d'e Gildenha' ontving de koning een gouden doos met een adres van wel kom. Naar Havas nog meldt, hebben koning Carol en kroonprins Michael gisteroch tend in het Buckingham Palace de bij het hof van St. James geaccrediteerde ambassadeurs en gezanten ontvangen. Lijfstraffen werden afgeschaft. Gisteravond' is een wetsontwerp (ot her vorming van het strafrecht gepubliceerd De lijfstraffen worden daarin afgeschaft, behalve voor zekere ernstige vergrijpen in d!s gevangenis. Het ontwerp voorziet in hoofdzaak in een nieuwe methode van behandeling van jeugdige delinquenten. Tegenbezoek van den Engelsehen koning aan Roemenië? De „Daily Herald" verneemt uit Boeka rest, dat de Engelsche koning in het na jaar van 1939 koning Carol een tegenbe zoek zal brengen. Het Britsche konings paar zou reizen aan boord van een oor logsschip en op de terugreis een bezoek brengen aan Istanboel. Tsjecho Slowakije Minister Tsjvalkovski gaat naar Berlijn. De Tsjecho Slowaaksche minister van bnitenlandsehe zaken, Tsjvalkovski, zal morgen, vergezeld! van den minister van openbare werken, naar Berlijn gaan, om een onderhond ie hebben met zijn Duit schen collega Yon Rihbentrop. Gesproken zal wordto over groote openbare werken in Tsjecho Slowakije. Verder wordt medegedeeld, dat volle dige overeenstemming is bereikt tnsschen de vier leidende partijen in Tsjecho Slo wakije, inzake hun programma ais een enkele nationale partij. Italië "Vittorw Mussolini naar Engeland. Reuter verneemt, dat Vittörio Mussolini de oudste zoon van den Duce, binnenkort een bezoek aan Engeland zal brengen. Hij zal de gasf zijn van graaf Ifardwicke, een oud vriend. Int. Samenwerking Het Britsch-ltaiiaansche aceoord *De «nderteektning van de verklaring betreffende van krachtw ording. De onderteekening der verklaring, waar hij het Engelsch-Ilaüaancch aocoord' van kracht wordt, is gisteren te Rome met een korte., doch indrukwekkende plechtig heid! voltrokken. De 'Britsche ambassa deur, lord Perth, en minister Ciano tee kenden de verklaring. De verklaring luidt als volgt: „Aangezien op 16 April door de re geeringen van Italië ea Groot Britfannits en Noord-Icrland een protocol is getee- kend met tetrekking tot de vraagstukken, waarbij heide regeeringea belaag hebben, aangezien op dien datum bij dit proto col bchoorende aceo-orden en verklarin gen zijn geleekend door de gevolmach tigden van beide regeeringen, aangezien het protocol vermeldt, dat deze overeen komsten in werking zullen treden op den datutn, dien beide regeeringen gemeen schappelijk vaststellen, verklaren onder- geteehenden, die op regelmatige wijze door hun regeeringen gemachtigd zijn, dat de overeenkomsten en verklaringen van het protocol Leden in werking treden." STADSNIEUWS De commissie voor het stedelijk museum ge reorganiseerd. Het „psychologisch moment Voorbereidingen voor de verhuizing. Een vereeniging tot behar tiging ran de belangen van het museum Hel stedelijk museum heeft nooit de be langstelling gehad, die het verdient l Het was ten eerste gehuisvest in een voor mu seum ondoelmatig gebouw, dat bovendien in een uithoek van de stad ligt en ten tweede was het bedrag van f 700, waarover de museum-commissie per jaar kon beschik ken ,zeer onvoldoende, vooral als men wreet, dat daarvan ongeveer £500 bestemd was voor het toezicht, het omderihoud en het schoonhouden van bet museum. Votor het aankoopen van voorwerpen, die voor het museum van waarde waren, kon zoo goed als niets besteed worden en omdat het stedelijk museum het stiefkindje was van het gemeentebestuur, bad ook de bur gerij niet veel interesse voor de zaak, zoo- dat de schenkingen tot een minimum be perkt bleven. Reorganisatie. In -dit-voorjaar is <je musedm-eommissie. gereorganiseerd. Daarin is zooals de nieuwe voorzitter, wethouder J. Dinkelaar bij ons bezoek aan de Doelen het uitdrukte nieuw bloed, en vooral jong bloed ge komen, waar de heer Dinkelaar goede ver wachtingen van koestert. Zoo men weet is de commissie uitge breid. Oorspronkelijk bestond zij uit drie personen met den gemeente-archivaris toe gevoegd als secretaris; thans bestaat zij uit vijf personen, waarvan slechts één ook in de oude commissie zitting had, terwijl de wethouder van onderwijs en sociale zaken ambtshalve voorzitter is, waardoor het contact met het gemeentebestuur is ver stevigd. Ook de huidige gemeente-archiva ris is secretaris van de commissie, maar maakt daar overigens geen deel van uit; hij is aan de commissie als ambtenaar toe gevoegd. De nieuwe commissie heeft een dankbare maar ook moeilijke taak. .Dankbaar, omdat het museum, nu daar voor een deel van hett Voormalig St. Ja cobs Gasthuis gereserveerd wordt, op mo derner leest geschoeid kan worden. De huisvesting wordt veel beter; bij de restau ratie van' het gebouw aan de Hoogstraat wordt rekening gehouden met de eischen, die aan een stedelijk museum van den bescheiden omvang als het onze, gesteld mogen worden, wat de indeeling, de be lichting, enz., betreft. Gisteren hebben we reeds meegedeeld', dat het stedelijk museum in het voormalig St. Jacobs Gasthuis de beschikking krijgt over twee groote zalen van elk 180 M2.; een kleinere zaal van GVz bij 151/2 M. voor biaondere, tijdelijke tentoonstellingen «n twee iets kleinere vertrekken. De conser vator, de heer 0. H. Schwagermann is van meening, dat deze ruimte ruimschoots vol doende is om alle bezittingen van het museum ,die daarvoor in aanmerking ko men, naar behooren een plaats te geven. Voorbereiding voor de verhuizing. Men bereidt zich in de Doelen reeds voor op de verhuizingl De commissie is zich bewust, dat die verhuizing het psychologisch moment is om de zoo broodnoodige belangstelling bij de buigerij voor het museum op te wekken. Voor de nieuwe huisvesting is zij zeer dankbaar maarhet belangrijkste is toch de inhoud van het museum; wat zij den bezoeker kan bieden aan herinneringen uit het verleden, speciaal van de stad' onzer inwoning. En als de entrée, die het ver nieuwde museum in September van het volgend jaar maakt, niet inslaat bij de burgerij, staat het er met deze schatkamer uit het verleden slecht voor. Dan kan men beter de heele zaak opruimen, want een museum heeft alleen dan waarde, als de buigerij er iets voor voelt, als zij beseft: dit is iets uit het verleden, dat tot ons spreekt. Daarom is het van liet grootste belang, dat liet „psychologisch moment" niet onge bruikt voorbij gaat. Dit is het dankbare deel van de taak dor commissie. Hel moeilijke gedeelte is gelegen in het gebrek aan middelen 0111 de noodige voor bereidingen te treffen, zoodat het nieu we museum begint met... een begin dat pal.tl Het is zeker niet als een onvriendelijk heid bedoeld tegenover de lieeren, die de oude commissie vormden, als we zeggen, dat wat thans op de eerste verdieping vani de Doelen bijeengebracht is als museum, een rommeligen indruk maakt. De oude commissie beschikte niet over een ge bouw, dat zich voor een permanente ten toonstelling leende, en ook zij had met een voortdurend gebrek aan middelen te kampen. Er wordt gemerkt in het musea m. - Men ris bezig de platen en'-portretten' van een éénvormige omlijsting in 3 ol 4 formaten te voorzien; een een voudige blank houten encadreering. In de oude verzameling heeft de conservator 40 verschillende lijsten geleidt Dat geeft een' or.rustigen indruk. Bij het bezoek, dat we dezer dagen aan de Doelen brachten, en waarbij behalve de voorzitter, wethouder J, Dinkelaar, ook het lid der museum-commissie, de heer P. Dirkzwager; de secretaris, drs. A. v. d. Potst Clement en de conservator, de heer C. K. Schwagermann aanwezig waren, werd ons getoond,, welk een prettige indruk de nieuwe encadrementen maken. De zelfde gravures in oude en nieuwe om lijsting zoouoodig van een passe-par- tout voorzien werden ons getoond en hel verschil was frappant! Voorts is een aanvang gemaakt met liet aft ogen van bouwfragmenten; in de eerste olaats oud snijwerk, afkomstig van ver dwenen panden, als b.v. van wijlen den beer Gerrit Yisser op de Korte Haven, welk huis door de firma H. A. M. Roe- lants werd aangekocht voor uitbreiding van haar drukkerij en zetterij; van panden aan de Tuinlaan, die verdwenen zijn om' het Rusthuis der Hervormden nit te brei den; uithangborden van winkels, die oude Schiedammers nog hebben gekend als: „D" Groene Theeboom" en ,,'t Roode An ker". Dit fraaie snijwerk was dik onder de verf gezet; soms zaten er 10 tot 15 lagen over elk^air heen, zoodat wat eens kunstig in bout uitgesneden rozen waren nu meer gelijkenis met uien toonde. Na het aflogen zijn de fraaie snijvormen voor den dag gekomen. De tegels worden in lijsten gezet, waar bij de tegel de hoofdzaak blijfthij wordt alleen omgeven door een witten rand'. Als het een verzameling tegels betreft wordt deze bijeen gebracht op een sbevigen achter grond,, b.v. een plank. 1 Behalve gravuren, architectonische frag menten en tegels, bezit het museum nog veel meer dat opgektiapt moet worden: kasten, stoelen, regentenlijsten die onlees baar en zeer gehavend zijn, koperwerk1, vitrines, wapens, uniformen enz. enz, die nen allen een grondige beurt te krijgen, voor zij waardig geacht kunnen worden in een behoorlijk ingericht museum een plaats in te nemen! Met 't schoonmaken en herstellen van de museumstukken is een werktooze meubel maker belast, die hart voor de zaak blijkt te hebben en alles aanpakt, wat noodig is. H'ij zet niet alleen gravures in encadre menten en loogt bouwfragmenten af, maar poetst ook kiotper en zoekt verminkte tegels bij elkaar. Dit manusje-van-alles heeft zeker nog werk lot het tijdstip, waarop het mu seum naar de Hoogstraat verhuist, want er is zeer, zeer veel in orde te maken. Deza courant >srsciiijnt dagelijks, met uit* londeriug van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal f 2.—; franco per post f 2.50. Pnjs per week: 15 ets. Afzon derlijke nummers 4 ctB. Abonnementen worden dagelijks aangenomen, Advertentien voor het eerstvolgend num mer moeten vóór elf uur aan iet Bureau beeorgd sjjn, 's Zaterdags vóór 9 uur. Een bepaald» plaats van advertentien wordt niet gewaarborgd. ECOURANT Prya der Advertentien: van 15 regela f155; Mf> 001191 iedere regel meer 10.30, in het Zaterdagnummer liU« I 15 regels f 1.80, iedere regel meer fO-35 Reclames f 0.75 per regel. IncassokostenS ets.; postkwitanties 15 ets. Tarieven \an advertentien bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertentien opgenomen «'t i Cl5ö t/in 15 woor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot een maximum van 30 woorden. 'b Woensdags: Kleme Advertentien tot 25 w oor den f 0.25, mits \óór Dinsdagavond 0 uur aan het Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Advertentien '1.00, indien oiet \óór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1938 | | pagina 1