I
e r ;d a m
EERSTE BLAD.
Vrijdag 2 December 1938
Regeeringscrisis in Beigië
Filmglinsters
Vereenigde Staten
f
91ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Vandaag moet de beslissing vallen. Rede
voering van minister van financiën de oorzaak
Gistermiddag heeft de Belgische minister
van financiën, Gerard, in de Kamer de fi
nancieel© politiek van de regeering ver
dedigend. Hij zelde o.a., dat de staat niet
meer uit moet, geven, dan hij inkomen
heeft,' er moetorde zijn in de uitgaven
en de staat mag niet alle opgespaarde
gelden opslorpen. Ook moeten particuliere
spaargelden blijven bestaan, waaruit het
initiatief van handel en industrie voort
komt. De minister verklaarde verder van
oordeel te zijn, dat de staat voorloopig
niet zijn toeviucht hoeft te nemen tot een
ieening.
llij wees op den vooruitgang welke het
liberalisme in de negentiende eeuw
heeft geliad. De minister gelooft niet,
dat de gerichte economie reeds resul
taten heeft opgeleverd. Hij weigert niet
rekening te houden met de werkelijk
heid, doch liij blijft voorstander van
economische vrijheid.
Uit naam van de socialisten antwoordde
Puset den minister en zeïde, dat de re
geering een deflatie-politiek voert, welke
de socialisten niet wenselien. De tijden van
het liberalisme zijn voorbij en thans heeft
men een technische revolutie in de pro
ductie, welke problemen stelt, die door
hei liberalisme niet kunnen worden op
gelost. Er moet dus een andore economi
sche politiek worden toegepast indien men
het verval van België wil tegenhouden.
Ministerraad.
Gisteravond te zes uur zijn de leden van
de regeering bijeengekomen ter bespreking
van den toestand na de redo van den mi
nister van financiën.
In de bijeenkomst van den ministeriaad
onder voorzitterschap van ministerpresi
dent Spaak is gebleken dat de woorden
van den minister van financiën gistermid
dag in de Kamer met de goedkeuring
van al zijn collega's hebben weggedra-
geu. De bijeenkomst heeft twee uur ge
duurd en. na afloop is gisteravond het
volgende communiqué uitgegeven
„Do ministerraad heeft den politieke!)
toestand besproken. Morgenmiddag te vier
uur zal Lij opnieuw bijeen komen."
Tijdens de bijeenkomst hebiien de mi
nisters lang en breed gesproken over de
vraag ot het nuttig zou zijn een minister-
cnsis te veroorzaken, in verband met de
mecningsvcrschi len, welke zijn gerezen in
den schoof der regeenng zeh en tusselien
parlemenlstraclie-: inzake punten van het
regeeiings-propramma, n.I het vraagstuk
der werkloosheids-verzekering en de" pro
fessioneel© organisatie tezamen met do
economische regeling.
De regeering heeft zich afgevraagd of
er aanleiding was om een debat in het
parlement uit te io.oven over deze vraag
stukken.
Het bericht over het terugtrekken van
de Spaansche diplomatieke vertegenwoordi
ging in Be!git: lieefL de moeilijkheden nog
vermeerdeid. De ministers zijn uiteen ge
gaan zonder een beslissing te nemen en
zullen vanmiddag opnieuw bijeen komen.
In welingelichte kringen gelooft men,
dat het moeilijk za' zijn een oplossing
te vinden en men verwacht, dat vanmid
dag een regeeringscrisis zaï ontstaan.
De strijd in China
Offensief der Japanneezen in de N.W.
provincies op komst?
Te Loy&ng ontvangen berichten van den
inlichtingendienst onthullen, dat grooto Ja-
pan'sche troepenafdeelingen in het Zuidwes
telijk deel der provincie Sjansi onlangs
naar Tatoeng, een belangrijke stad in
Noord Sjansi, gelegen aan den weg naar
Soeiyoean, zijn overgeplaatst. Deze troe
penverplaatsing wijst volgens officieuze
Chineesche kringen op Japansche voorbe
reidingen voor een aanval op groote schaal
als inleiding tot een groot offensief in de
Noordwestelijke provincies.
Frankrijk
Na de staking
De uitsluiting van de stakers
is vrijwel algemeen.
Uit bijna alle induslrieele centia wordt
gemeld, dat tahijkc fabrieken, waar ge
staakt is, voorloopig hun poorten hebben
•gesloten en bet peisoncel hebben ont
slagen. Tevens is aangekondigd, dat binnen
kort weer personeel in dienst zal worden
genomen. Hierdoor is liet mogelijk' zekere
ongewenschte elementen buiten de deur
ie houden. Ook in vele genationaliseerde
bedrijven heeft men deze maatregel geno
men, o.a. in de vliegtuig-industrie, i," de
tabaks-fabrieken en de arsenalen.
Deze „lockout" zal slechts kort duren.
Reeds zijn enkele li onderden ontslagen ge-
al vlen.
Volgens de O. G. T. worden door de
lockout." la de metaalindustrie getroffen
500.000 man, in de textiel-induslrie
1ÜO.OOO en in de bouwvakken en leerin
dustrie enkele duizenden. De moesten kun
nen vragen wederom te worden aangesteld.
Verder meldt de 0'. G. T. dat te Parijs
meer dan 500 ambtenaren bij de openbare
diensten, zijn ontslagen alsmede 7CO hij
de veriichtingsdienslen.
Op verscheidene plaatsen zijn deze maat
regelen aanleiding geweest tot stakingen en
werden protestbetoogingen gehouden.
De regeering lieeft besloten hen, die let
initiatief hebben genomen tot de stakings
beweging liun functies in openbare licha
men. te ontnemen.
Hierdoor wordt ook Jouliaux getroffen,
de secretaris-generaal van de 0. G. T., die
tevens lid is van den raad va,n beheer var
de Fransche Bank.
Betrekkingen tusschen Brussel
en Barcelona verbroken
Diplomatieke vertegenwoordigers
in beide steden teruggeroepen.
Volgens oen bericht van het Spaansche
persagentschap heeft Del Yayo medege
deeld, dat de Spaansche regeering haar am
bassadeur te Brussel heeft teruggeroepen.
Dit besluit is, aldus heeft Del Vayo ver
klaard, gen omen „met het oog op de vreem
de omstandigheden, waarin do Belgische
regeering kennis heeft gegeven van haar
besluit een handelsagent naai' liet door do
opstandelingen belieerscliie deel van Spanje
te zenden".
Be ambassadeur is gisteren reeds naar
Barcelona vertrokken. Het consulaat te
Antwerpen zal de zaken der ambassade
waarnemen.
De Belgische rogeering heeft besloten den
Belgischen zaakgelastigde en den consul
te Barcelona onmiddellijk tenig te roepen,
naar aanleiding van het besluit der Spaan
sche repubiibemsche regeering tof liet te
rugroepen mn haar diplomatieke vertegen
woordiging in België.
Parleincnfs bijeenkomst gaai
niet door.
De socialistische Kamerfractie deelt me
de, dat de bijeenkomst, die zij voor van
daag had georganiseerd en waarvoor zij
alle afgevaardigden had uitgenoodigl, geen
doel meer heeft, daar de regeering het par
lement voor 8 December heeft bijeenge
roepen. Die bijeenroeping was het eenige
doel der heraamde vergadering en het
initiatief der fractie heeft dus reeds sucbes
gehad. Vandaag wordt derhalve niet ver
gaderd.
Engeland
De schepen niet graan zijn teruggegeven
In het Lagerhuis heeft Cihamberlain me
degedeeld, dat volgens een bericht van den
Britschen consul te Palma de twee schepen
met door de Brifsclie regeering gekocht
graan zijn teruggegeven.
Chamberlain zal ook den paus bezoeken.
Reuier meldt uit Rome:
Chamberlain aal bij zijn bezoek aam
Rome ook een bezoek brengen aan den
paus, wanneer de gezondheidstoestand' van
den paus dit aou toeslaan. Een dergelijk
bezoek is in overeenstemming met liet
gewone diplomatieke gebiuik.
De Patestina-conferenlie.
De Palestina-conferentie zal vermoedelijk
in do eerste helft van Januari bijeenkomen.
In welingelichte kringen te Londen ver
luidt, dat do meeste antwoorden op do
Britsclie uitnoodiging zijn ontvangen en
instemmen met liet Rritsche initiatief.
Tsjecho Slowakije
Tsvalkovsky naar Berlijn?
In politieke kringen te Berlijn gaat liet
gerucht, dat de minister van buitenland-
schc zaken van Tsjccho Slowakije morgen
naar Berlijn zal komen om een officieel
bezoek al te leggen. Naar verluidt, zal hij
spreken over economische vraagstukken,
welke vooral betrekking hebben op de Sub-
karpathische Oekraine.
In Duitsche officieels kringen verklaart
men niets te weten van dit bezoek.
Duitschland
Von Ribbentrop naar Parijs
Van semi-officieele Duitsche zijde
wordt gemeld, dat de Duitsche minister
van buitenlandsche zaken, Von Rib-
benirop, zich Maandag as. op verzoek
van de Fransche regeering naar Parijs
zal begeven, voor een kort verblijf.
Aankoop van Joodsche eigen
dommen
Biirckel vaardigt voor Oosten
rijk een verbod uil.
Bij decieet van den nationaal socialisti
sch en. gouwleider voor Oostenrijk, Bürckel,
is liet koopen van aan Joden toebeboorendo
eigendommen, of het doen inschrijven van
hypotheken daarop verboden. Alle sedert
9 November piaats gevonden hebbende ver-
koopen dezer eigendommen worden van
onwaarde verklaard.
In een oproep aan. de nationaal socialis
ten van het voormalige Oostenrijk licht
Bürckel dit decreet^toe en zegt:'
„Na gde gebeurtenissen van 9 en 10 No
vember zijn bij de bevolking, in het bi
zonder van die te 'Weenen, eigenschap
pen aan den dag gekomen, die- "men ge
woonlijk als „Joodsche"' karakteriseert. Een
aantal zoogenaamde fatsoenlijke lieden
trachtten Joodsche bezittingen tegen be
lachelijke prijzen te koopen.
Volgens mij zijn deze „koopers" slechts
ploerten en op geld bell us te schooiers. Als
er uit deze verkoopen voordeel moet wor
den gelrokken ,dam kan dit slechts de
gemeenschap en geen particulieren ten
goede komen. Degene, die zich dus door
oplichterij meester maakt ran een Joodsch
eigendom, besteedt de gemeenschap."
Dergelijke verkoopen zullen worden ge
annuleerd en wanneei er zich onder de
functionarissen, die deze in de ambtelijke
registers hebben irigeschm en, partij ieden
bevinden, zullen deze uit de partij 'wor
den, verwijderd.
Dit decreet kan dus ais een aanvulling
worden beschouwd op de in een gedeelte
der pers verschenen berichten omtrent de
arrestatie van twaalf leden der nationaal
socialistische partij te Weenen.
Ter dood gebracht
Wegens overval op een
chauffeur.
De beide daders van een overval op een.
auto nabij Heidelberg, Reif, oud 19 jaar
en [Tom, oud 18 jaar, zijn Dinsdag j.l.
ter dood veroordeeld en gisteren te Ber
lijn terechtgesteld. Zij hadden den overval
op 13 November j.l. gepleegd en den chauf
feur van de auto met een ijzeren hamer
ernstig gewond.
liet grijze mannetje.
2 Diecemboi'. Er is een nieuw man
netje naast ons komen wonen. Een nieuw
mannetje-in-de-puntjes. Alüjd netjes, al
tijd beleefd, altijd op z'n gemak. Een
grijs mannetje. Zijn haar, zijn hoed, zijn
jas, zijn slobkousen en zijn sokken zijn
grijs. Zijn oogen, zijn hart, zijn aaawe-
zliigheid-hier-op-aarde zijn óók grijs. Hot
is een mannetje dat thuis hoort in de
grijsheid van de laatst© Novemberda
gen. Een mannetje van de stilte. Zonder
hartstocht. Zonder heftigheid. Zonder vreug
de. Zonder smart. Een neutraal mannetje.
Altijd wanneer er nieuwe mensclien in
onze stille, buiten-affe straat komen, kun
nen wij die oogenblikkelijk classificeeren.
Het intellectueele gezin dat in September
met een verhuiswagen vol boeken en rom-
melacïitige meubelen luidruchtig bij ons
is binnen getrokken, heeft de straat op
stelten gezet. De intellectueele meneèr
draagt een flambard. Mevrouw allerlei kleu
rige linten in het haar. D© kinderen san
dalen, D© kinderen hebben per autoped
ons trottoir veroverd. Zij hebben veel en
luidruchtig oneenigheid. De groenteboer
heeft er 'n goeie an, de slager haalt zijn
neus voor hen op. Het zijn idealisten, slod
dervossen, atheïsten en ra u w kost gangers
De oude mensehen van October zijn in
één maand) het middelpunt-van-sympatkie
bij ons geworden. Tusschen alle nikkel
in glas en fel-kleurige cactuspotten, tus
schen alle fleurige liandgeweven tapijtjes
en reproducties van Vincent van Gogh, van
alle andere acht-en-zestig halve villaatjes
is hun interieur dierbaar ouderwetsch. Veel
donker-glanzend mahoniehout, penant
kastjes, schommelstoelen en anti-makassers
en het kunstvoorwerp voor hun venster is
van een ondefinieerbare krullige en bloe-
mige weemoed en de Ronner-met-de-katjes
aan hun wand roept herinneringen op aan
wijlen alle grootmoeders van ons straatje.
Maar van het nieuwe grijze mannetje
kunnen wij niets zeggen. Zijn komst was
even grijs en geruiscliloos als hij zelf.
Niemand heeft liet gemerkt. Maandag
stond no. 36 nog leeg en Dinsdag hingen
melk aan, heeft de melkboer gezegd en
hij kookt zelf zijn potje heeft d© slager
geopperd'. En. een vrouwmensch komt öc
zoogezeid niet over den vloer, behalve des
Woensdags en 't Zaterdags een werkster i
een stille, groote, zwarte vrouw met een
gebogen rug lenvermoeid© oogen. „Zelfs
die werkster heeft iets geheimzinnigs" ziel
mevrouw Jansen van nummero 34.
De balletjesfranje is altijd néér. En dea
avonds zie je er nooit licht branden. „Hoer
't daar is ingericht is zelfs niet bij ver
onderstelling te vermoeden en hij woont
zeker in d© achterkamer" heeft mevrouw
Bakkeman van doctor Bakkemaa (leeraaC
H.B.S.) van nummero 12 gezegd.
Nee, dat grijz© meneertje is geen aan
winst voor onze straat. Want onze straat
is de gezelligste straat van de stad. We
kennen mekaar allemaal. En we komen
allemaal bij elkaar op de thee behalve de
nieuwe intellectueelen, die zeggen geen tijd
er gordijnen met balletjes franje voor de s voor thee te hebben, maar die toch wel
vensters en blonk de koperen deurknop héél vriendelijke menschen zijn.
Italië
„Wij willen Tunis"
De ,,Lavoro Fascista" over de
Italiaansche verlangens.
In een artikel over de „Italiaansche
eischen" zegt de „Lavoro Fascisle", dat
het niet gehouden is tot dezelfde discre
tie als Ciano. Het blad geeft de „on
rechtvaardigheden" aan, die hersteld moe
ien worden, als men prijs stelt op de
Italiaansche vriendschap". De bezetting van
Tunis door Frankrijk in 3881 beteekende
door de wijze, waarop zij geschiedde, de
diplomatieke vooi geschiedenis en wegens
de Italiaansche belangen, die reeds eerder
in dat gebied bestonden, een ernstig Uit
recht, dat de Italianen nooit hebben ver
gelen. Wil men met Italië bevriend zijn,
dan moeten de onrechtvaardigheden thans
ongedaan gemaakt worden." Het blad zegt
tenslotte, dat, hoewel bet geen gezag
heeft om dit neer te schrijven, het toch
do aandacht er op vestigt om aan te
toonen, dat het hier niet gaat „om de
diplomatieke en zelfs niet "de politieke
verhouding tusschen beide staten, maar
om de moreule en psychologische betrek
kingen.
„Tunis".
De „Regime Fascista" schrijft met be
trekking tot do redevoering van Ciano, dat
Italië zijn eigen eischen voor heden en
toekomst zonder uitzondering handhaaft.
De Kamervoorzitter heeft de afgevaardig
den, toen zij „Tunis" riepen, onmiddellijk
tot de orde geroepen, maar het nationale
gevoel laat zicli niet tot stilstand brengen
door liet geluid van een bel. De uitroepen
moeten beschouwd worden als rechtstreek
sche, onwederstaanbare uitdrukking van
de stemming, die het geheele Italiaan-
sclie volk van heden bezielt.
De viooluitbreiding.
Het Amerikaanselie ministerie van ma
rine heeft gisteren den bouw van een slag
schip van 35.000 ton gegund. De kosten
bedragen bijna 53 millioen dollar. In twaalf
dagen l'jjcl heeft het ministerie thans op
dracht gegeven tot den bouw van vier
slagschepen van deze grootte.
en stond er een koperen kooi met twee
kanaries voor het raam.
Niemand heeft een verhuiswagen gezien.
Niemand' heeft gestommel van canapé's ge
hoord. Niemand zag een papier niet VER
HUURD op 't grootste raam. Het grijze
mannetje is inééns gekomen. Het lijkt wel
of liij plotseling is geboren en oud ge
worden op nummero 36.
De kruidenier hoeft aan mijn eigen dag
hit, persoonlijk en zonder een zweem 'van
opgewondeniieid gezegd, dat dit meneer Al-
bersma is. Wij hebben gezegd: „Albersma...
Albersma... dat zegt me niets... heb jij
ooit van Albersma gehoord', vrouw?... Was
er niet ergens een kantonrechter Albersma
of zoo?
...Laa's kijken, néé... dat was Alberts,
meester doctor Alberts, getrouwd met een
meisje van Dreuvelen... néé... Albers
ma... Albersma... dat zegt me nu werke
lijk heelemaal niks..."
Eén ding staat vast: op nummero 36 is
niets en niemand anders dan deze ééne.
grijze heer Albersma. Hij neemt zelf de
Z K. H. Prins Bernhardt nam gisteren
deel aan een jacht op Rozenburg. De Prins
begeeft zich te Hoek van Holland aan boord
van de „Berghaven", om over te varen
naar den overkant.
Het is hu reeds duidelijk dat het grijze
meneertje nooit ofte nimmer zal deelne
men aan de gezelligheid van ons gezelli
ge straatje. Hij groet niemand en hij heeft
zelfs geen aanstalten gemaakt om aan te
pappen met de boren. „Hij geeft je niet
eens de gelegenheid goeie-morgen te zeg
gen", zei de dikke, vroolijke Bakkeman,
die geen gelegenheid pleegt te laten voor
bijgaan om een opgetogen woord te laten
daveren wanneer hij iemand van hei
straatje tegenkomt
Het is een stil manneke, dat grijze me
neertje. Een in-zich-zelf-gekeerd, neutraal
en proper manneke. Aitijd 't zelfde. Altijd
slobkousen aan. En altijd grijs. En zelfs
wanneer de zon schijnt blijft de balletjes-
franje néér.
U begrijpt toch zeker wel dat zoo'n dood
halfviliaatje en zoo'n dood meneertje de-
toneeren in het gezelligste straatje van
de stad
En dat wij eenparig de Bakkemannetjes
gelijk geven, wannneer die zeggen dat dit
't begin van het einde van de gezelligheid
is?
Want wie zegt ons dat er op nummer
4 en op nummer 82, die leeg staan, niet
van die zelfde balletjesfranje zal komen?
Sport
Voetbal
Zwaluwen —Hong. Veulens
2-2
Ecu ster uit het Noorden!
Hoewel de weersomstandigheden verra
van gunstig waren, hebben de Zwaluwen
gisteravond op het V.U.C.-terrein in Den
Haag den Hongaarschen Veulens voortref
felijk partij gegeven, zoo goed zelfs, dat
een kleine zege van onze landgenootem
verdiend zou zijn geweest. Zij speelden
een frissche, enthousiaste partij voetbal,
soms min of meer ondoordacht, maar
toch steeds met de kennelijke bedoeling)
den koristen weg naar het vijandelijk doel
te vinden.
Vooral Lenstra (Heerenveen) viel op door
zijn uitstekend spelbegrip. Hij scoorde ook
beide doelpunten en wanneer scheidsrech
ter Mooy zijn derde, volkomen zuivere
doelpunt niet had geannuleerd, dan zou
de Noordeling de hattrick hebben ver
richt. Daarmee ware de zege aan de Zwa
luwen gekomen.
Het geheele elftal voldeed wel, waarbij
wij zeker in aanmerking mogen nemen, dat
ae ploeg tegen deze felle Hongaren een
beter resultaat boekte dan het Bondself-
tal. De winst van deze match is ongetwij
feld het spel van den jongen Lenstra iu
de Zwaluwen-voorhoede.
Deze couraut verschijnt dagelijks, inel uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—. franco per post
f 2.50. Pnjs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentim voor !;et eerstvolgend num
mer moeten vóór olf uur aan het Bureau
bezorgd zpn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advcrtentien: van 15 regela fi 55;
Nfï OOtï'iA. togel meer f 0 30, :n het ZatTdagnummer
IIU. 15 regels fl.SO, iedere regel meer f 0.35 -
Reclames ƒ0.75 per aegel. Incassokosteiucts.;
nostkwitantieslö ets. laneveu \an odvertentien
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Degelijks worden tegen vooiuitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen in i 0.50 t/m 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 wooi den. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 wooiden.
's WoensdagsKleine Advertentien tot 25w oor
den 1 0.25, mits vóór Dinsdagavond b uur aan bet
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags' Kleine Advertentién f 100, Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
zijn.