f
EERSTE BLAD.
„Wij willen Tunis"
Dinsdag 6 December 1938
Roosevelt verdedigt zijn politiek
Roemenië
Engeland
Noodlottige brand
91ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Chamberlain geeft Frankrijk garanties voor
den status qiio in de Middéliandsclie Zee.*
i
'5
In antwoora op een. desbetreffende
vmeg in het Lagerhuis heeft minister
president Onamberiain verklaard, dat
de Britsdh-Italiaansche overeenkomst
van lb Nov ember op geen enkele wijze
inbreuk maakt op de Britscho ver
plichtingen jegens Frankrijk.
De minister verklaarde verder, dat,
hoewel Tunis, Corsica en Nice niet met
zooveel worden genoemd, zijn bij de
onderhandelingen, welke aan de over
eenkomst voorat gingen, zij vallen oa-
dat het eerste addendum dier over
eenkomst, dat spreekt over de hand
having van den status quo in het
MiddeUandschs zeegebied.
Chamberlains verklaring werd met
gejuich begroet.
Chamberlain heeft verder medegedeeld,
dat hij naar aanleiding van de betooging
in de ïlal'aansclie Kamer don Britsehen
ambassadeur te Rome heeft opgedragen
er de aandacht van Ciano op fe vesü
gen, dat incidenten van deze soort
tenzij stappen worden gedaan ter corri
gecring van den gew-pkten indruk een
allemadeeligsten invloed hebben op de
vooruitzichten van samenwerking tusscben
de vier mogendheden van Munchen.
Uit het antwoord van Ciano, aldus
Chamberlain, blijkt, dat de Italiaan-
scbe regeering zich niet aansluit bij de
demonstraties en niet voornemens i=> af
te wijken van de verplichtingen, die
zij tegenover ons hoeft aanvaard.
fk kan, zoo zeide Chamberlain, geen
reden zien om verandering te brengen
in de plannen voor mijn bezoek aan
Rome.
Henderson stelde daarop de vraag, ot
Chamberlain, het de Italiaansche regeering
duidelijk zal maken, dat Engela id niet
van plan is ae vriendschap met Frankrijk
op te offeren om vriendschap met Italië
te koonen Attfee vroeg, of Chamberlain
geloofde, aat onder de beslaande omstan
digheden gesproken kan worden van spon
tane beloogingen in Italië.
Chamberlain antwoordde op deze dia-
gen „Wij hebben verzekeringen van de
Italiaansche regoering gekregen, die wij
naluurlijt aanvaarden",
Daladier naar Corsica en Tunis
In Januari a.s.
De Fxansche minister-president Dala
dier is voornemens in Januari, tijdens
het reces van de Kamer, een bezoek
te brengen aan Corisca en Tunis.
Geen opofferingen voor den
vrede
De internationale spanning zal
het komende voorjaar haar
hoogtepunt bereiken.
Pixiow, de minister van oorlog der Unie
van Zuid-Afrika die te Londen terugge
keerd is van een reis naar Duitschland,
Nederland, België en Italië, heeft gister
avond een verklaring afgelegd over den
Emropeeschen toestand.
Hij zeide, dat Europa in de richting
van een oorlog drijft, een oorlog, welke
geen enkele natie wenscht, dodh waar
op iedere regeering zich voorbereidt.
Tenzij er in de volgende maanden een
volledige wijziging komt in de voor
uitzichten, zal de internationale span
ning volgens Pirow in het a.s. voor
jaar haar hoogetepunt bereiken.
Het tragische van den toestand is, dat
sinds de regeling der Tsjecho-Slowaaksche
kwestie geen vraagstuk aan de orde is, dat
een oorlog zou verontschuldigen, laat staan
onvermijdelijk maken. Het drijven naar oor
log wordt volgens Pirow zuiver veroorzaakt
door psychologische factoren.
Het vluchtelingenvraagstuk.
Zelfs het vluchtelingen vraagstuk is vol
gens den minister op betrekkelijk gemak-
itolrjfkte wijze te regelen. Voor zijn oplos
sing zijn twee dingen noodig
1. Geld om in de plaats te tomen van
het bezit, dat den vluchtelingen niet wordt
toegestaan mede te nemen. Dit zou tonnen
worden geregeld doosr een internationale
leening, waarvoor de landen, die zich van
hun vluchtelingen ivensdhlen te ontdoen,
verantwoordelijk moeten zijn, doch welke
gewaarborgd zal moeten worden door d'e
andere groote mogendheden.
2. Het land, waar de vluchtelingen, die.
geen geld hebben of door immigratiewetten
worden belemmerd, zich tonnen vestigen;
Er is volgens Pirow meer dan voldoende
onbewoond geschikt gebied, waar tweemaal
zooveel vluchtelingen zullen kunnen kjo'o-
niseeren als er in aanmerking voor zullen
tomen.
Wat ontbreekt is evenwel de bereidheid
eenige werkelijke opoffering te doen. Dit Is
zoowel aan de zijde der landen, die hun
vluchtelingen kwijt willen als aain de zijde
deigenen, die hun gevoelens vain sympathie
laten hooien, het geval.
Pirow voegde hieraan toe, dat de inter
nationale houding ten aanzien, van de
vluchtelingehkwestie op zichzelf geen re
den is voor oorlog, doch dat zij symptoma
tisch is voor de geestesgesteldheid, welke
niet bereid is werkelijke opofferingen te
doen voor den vrede. Zoolang d'ie geestesge
steldheid aanhoudt, zal het drijven naar
oorlog een drijven met toenemeaden
aandrang voortgaan.
De strijd in Spanje
De luchtbombardementen.
Elf Junkers bombardeurs hebben, onder
bescherming van achttien Fiat jachtvlieg
tuigen, gistermiddag verscheidene dorpen
ten Noordwesten van Valencia gebombar
deerd, waarb ijvijf personen werden ge
dood en 33 gewond1.
Volgens een nader bericht van Renter ge
schiedden de aanvallen op Chiva, Livra en
AJeublas en werden elf personen gedood
en 22 gewond.
Een stap der Spaansche re
geering te Londen.
Do Spaansche ambassadeur te Londen
heeft giaieren een bezoek gebracht aan
Butier cu diens aandacht gevestigd op
de bezorgdheid der Spaansche regeering
over dt voortdurende lievige aanvallen op
de burgerbevolking door vliegers van wie
beweerd wordt, dat het Duilscliers en Ita
lianen zijn.
Het veiiuidt, dat de ambassadeur hier
aan heeft toegevoegd, dat volgens inlichtin
gen, waaro\ei de Spaansche regeering be
schikt, deze aanvallen op de burgers, met
inbegrip van vrouwen en ldndeien, door
Duitsche en Italiaansche vliegers, naar
verwacht wordl, in de naaste toekomst zul
len toenemen. De ambassadeur heeft ge
vraagd, welke stappen de Britsche regee
ring zon nemen tegenover dergelijke schen
dingen ui elementaire beginselen van
meüsciieiijnbeid.
Belgie
De positie van Spaak
Het socialistische congres tegen
benoeming van een agent te
Burgos.
Het buitengewone congres der Belgische
werkliedenpartij hèeft gisteren een motie
aangenomen, waarbij het besluit om een
handelsagent naar Burgos to zenden wonlt
afgekeurd. Do consequentie van dit besluit
is, dat de socialistische ministers moeten
aftreden.
Gistermiddag heeft minister-president
Spaak een onderhoud gehad met den mi
nister van economische zaken, midden
stand en landbouw, Heymans. Deze deelde
mede niet langer aan de regeering te zul
len deelnemen.
Men gelooft, dat de portefeuille van
landbouw zal worden aangeboden aan
Graaf De La Barre d' Erquelinnes, roomsch-
katholiek senator te Bergen (Henegouwen),
die evenwel weigerde.
In een gisteravond gehouden kabinets
raad is besloten hedenmiddag voor de
Kamer te verschijnen. Spaak zal dan een
verklaring afleggen over den politieken
toestand, zoowel ten aanzien van de bia-
nenlandsche als ten aanzien van de bui-
tenlandsche politiek en met name tan aan
zien van de kwestie Burgos.
Het is vrijwel zeker, dat het kabinet
zal vallen.
Frankrijk
De staking in Le Havre.
Uit Lorient wordt gemeld, dat drie zee
officieren met 126 mariniers naar Have zijn
gezonden om de stakers te vervangen. Uit
Cherbourg wordt gemeld, dat gisteravond
een detachement mariniers naar Havre is
vertrokken om de mailstoomer „Paris"
te bemannen.
Reuter bericht, dat de toestand te Havre
niet is gewijzigd. De „Paris" zal vandaag
naar New-York vertrekken, bemand met
mariniers.
In het algemeen is in liet land een ver
mindering van de staking te bespeuren,
duizenden stakers zijn naai' hun werk
teruggekeerd.
Duitschland
De anti-semietische maatregelen
Joden moeten effecten depo-
neeren en kunnen geen grond
k oo pen.
De rijksminister van economische zaken,
Funk, heeft een verordening over „de to
tale ontjoodsching van het Duitsche eco
nomische leven, van het Duitsche grond
bezit en andere gewichtige bestanddeelen
van het volksvermogen'uitgevaardigd1.
In de verordening worden de koog-ene
bestuursautoriteiten gemachtigd een Jood
te gelasten, tot vervreemding of liquidatie
van zijn -onderneming of tot vervreemding
van zijn grondbezit en andere vermogens-
bestanddeelen over te'gaan. Voor het voor-
loopig beheer van Joodsch vermogen kan
nen lasthebbers woitden aangesteld1.
Verder bepaalt de verordening, dat Joden
in het vervolg geen grond of rechten op
den grond in Duitschland kunnen verwer
ven voor vervreemding van grond door
een Jood moet toestemming verleend wor
den.
Joden moeten hun papieren, van
waarde, aldus wordt in een ander deel
der verordening bepaald, op de banken
deponeesren.
Duitsche en staatloosüe Joden mogen
geen voorwerpen van goud, zilver of pla
tina, edelsteenen en paarlen verwerven,
verpanden of vrij vervreemden. Slechts Li
sandere officieele instanties mogen derge
lijke voorwerpen uit Joodsch bezit ver
krijgen.
Tegen beschikkingen op grond van deze
verordening kan binnen twee weken be
zwaar worden ingediend.
De positie der -Joden in Dantzig,
Naar verluidt zou de Senaat van de
vrije stad Dantzig overwegen een ghe'.tto
voor de Jooasche bevolking in te rich
ten.
verder hebben de autoriteiten van Dan
zig de burgers, die in liet buitenland wo
nen, medegeueeld, dat zij zoo spoedig mo
gelijk terug moeten keeren, willen zij hun
burgereichton niet verliezen. Dit beeft zoo
wel betrekking op Joden als op anderen,
die om politieke redenen zijn gevlucht.
Vereensgöe Staten
Een pleidooi voor de democratie.
Gisteren heeft president Roosevelt een
rede gehouden, welke voor het gioofste
dgeel 0ewij& was aart de verdediging van
zijn J Ciitiek en behandelde hoofdzakelijk
Limierüauasche aangelegenheden.
Sleclifs tegen bet einde van zijn rede
begaf Rooseven zich op buitcnlandseh po
litiek terrein, toen hij verklaarde: „Er mo
gen in de wereld menschen zijn, die mee
nen, dat een gedrild volk, waarvan alle
gedachten cn aaaen geleid worden -door één
man, sommigen de soort van veiligheid
zal geven, die hun bevalt, doch, welke
oveitu-'gingen ik er ook op ha houd, geen
is sterker aan mijn vast geloof, dat de
veiligheid cn hel welzijn van het Ameri
kaansehe volk het best gediend kunnen
worden door de democratische beginselen,
welke bet lana sterk en groot hebben
gemaakt. Wat Amerika in de komende
paar larendoet ot nalaat, te doen, zal
nog eeuwen lang van veel grooteren in
vloed op ue geschiedenis van het mensch-
dom zijn dan de meesten van ons, die
hier thans dij een zijn, ooit zullen be
seffen,
Wij zijn met slechts de grootste en
machtigste democratie in de gelieele we
reld, doch vele andere democratieën ver
wachten van ons. dat wij de leiding zullen
nemen, opdat ae wereld er weer bovenop
moge komen.
In bet kort komt de rede van Roose
velt neer op de mededeeling, dat hij met
zijn liberale programma zal doorgaan, on
danks het verzet, aat bij de verkiezingen
tegen den New Deal tot uiting is geko
men, en onaanks de critiek, die op hem
zelf in de pers en elders is uitgeoefend
De paniekzaaiende-radio-uitzending.
De commissie voor de verkeersmiddelen,
die een onderzoek heeft ingesteld naar de
omstandigheden, waaronder het hoorspel
„War o ftlie Worlds" is uitgezonden), men
zal zich herinneren ,dat deze uitzending in
het geheele gebied dor vereeaigde Staten
paniek verwekte. De commissie zegt in
haar verslag deze omstandigheid te be
treuren ,doch acht een herhaling niet waar
schijnlijk en ziet geen roeden voor in
grijpen.
Weer een aanslag.
Kolonel öristescu, voorzitter van het mi
litaire gerechtshof te Oemautzi, is licht
aan den schouder gewond, toen twee jonge
lieden op straat vier revolverschoten op
hem losten. Een der daders is gearres
teerd, de andere kon ontvluchten. De kolo
nel is een week geleden door de IJzeren
Garde met den dood bedreigd' in een
brief, waarin aangekondigd werd, dat hij
tusschen 1 en 15 Januari zou ivorden
omgebracht.
Franco heeft beloofd Britsche schepen onge
moeid te laien.
Franco heeft de verzekering gegeven,
dat de gespecificeerde lijst van schepen,
welke graan en andere levensmiddelen
naar Groot Drittannië vervoeen, onge
moeid zullen worden gelaten.
Ui
Bij Corn. Swarttouw's Constructie Werkplaatsen en Machinefabriek aan de Wilhel-
minahaven liggen tien sluisdeuren gereed voor transport naar het slaizencomjplex te
Ravenswaay in de verbinding AmsterdamBoven Rijn, Het totaal gewicht dezer deuren
bedraagt 450 ton.
Het aantal werldoozen.
Op 18 November hoeft hot aantal werk
loozen 1.826.105 bedragen, d.i. 46.87G ameer
dan op 17 October.
De hertog van Windsor zal terugkeeren.
De hertog van Kent, die zich per vlieg
tuig naar Oslo begeeft, om de begrafenis
van koningin Maud bij te wonen, hoeft
te Kastxup (Denemarken) een tusschenlan-
ding gemaakt. Hij verklaarde aan een ver
tegenwoordiger van de „Social Democra
ten" dat do hertog van Windsor zonder
twijfel binnenkort naar Engeland zal terug
keeren en zich daar blijvend zal vesti
gen.
De hertog van Kent naar Noorwegen.
De hertog van Kent is per vliegtuig naar
Noorwegen vertrokken om de uitvaart van
koningn Maud bij te wonen.
Int. Samenwerking
Von Ribbentrops bezoek aan
Parijs
De onderwerpen der besprekingen.
In den namiddag zouden vandaag to
Parijs besprekingen tusscben Dal ad ier, Bon
net en Ribbenlrop aanangven. Ook zal de
Fransch Duitsche verklaring, de „nooit meer
oorlog"-overeenkomst onderteekend wor
den, Vanavond zullen Bonnet en Von Rib-
bentrop voor de radio komen.
Al wat in officieele kringen te verne
men valt, is, dat de Fransch-Duitscbe ver
klaring zal inhouden:
1) De erkenning der onveranderlijkheid
der grenzen tusschen Frankrijk en Duitsch
land.
2) Do bevestiging van hun goeden wil.
3) De overeenkomst der beide naties
eikander te raadplegen in geval van ge
schillen. Deze overeenkomst zal echter on
derhevig zijn aan de voorwaarde, dat der
den in de bevoorrechte positie zullen ver-
keeren, eveneens te zullen worden geraad
pleegd, d.w.z. dat Duitschland Italië zou
raadplegen en Frankrijk Groot Bittannië.
De besprekingen zullen waarschijnlijk
veel ruimer terrein beslaan dan de weder-
zijdsche verzekering inzake nooit meer
oorlog.
Zal niet over koloniën worden ge
sproken?
Geen enkel onderwerp zal van de be
sprekingen worden uitgesloten, behalve
misschien de Duitsche koloniale eischen
welke een te delicate kwestie worden ge
acht om hij dit eerste Fransch-Duitsche
gespTek onder vier oogen behandeld te
worden.
Rij besprekingen over het Spaansche
vraagstuk en de kwestie dor toekenning
van oorlogsrechten aan Franco zal de
Framsclien regeoring er ongetwijfeld op
aandringen, dat zij in deze aangelegen
heid, zoowel als in die der Italiaanschen
eischen de'handhaving van den status quo
in de Middellandsche Zee zal eischen. Het
is ook mogelijk, dat gesproken zal worden
over de kwestie der Fransch-Duitsche
overeenkomst inzake bewapeningen en ten
aanzien van het toegenomen ruilverkeer.
Het Fransch-R ussische pact.
Als niet het minst belangrijke onderwerp
der besprekingen wordt bet Fransch-Russi-
sche pact genoemd ,dat naar men ver
wacht eveneens aan de orde zal tomen,
de onderteehening van een niet-aanvalspact
is een van tevoren uitgemaakte zaak, daar
Von Ribbenlrop anders niet de reis naar
Parijs zou maken.
Daarom tonnen de veronderstellingen in
belanghebbende kringen dat Von Ribben,
trop als voorwaarde zal worden gesteld
voor de onderleekening door Frankrijk dat
Duitschland iederen steim der eischen van
het Italiaansche i rieden iisme op liet conti
nent, in de Middellandsche Zee en in
Afrika zal verwerpen, buiten beschouwing
worden gelaten.
De verklaring, dat de Fransche gren
zen onschendbaar zijn, staat naar de op
vatting van Fransche officieele kringen ge
lijk met te zeggen, dat de Italiaansche
eischen inzake Tunis, Oorisca en Nice niet
door Duitschland tonnen worden begun
stigd.
Niettemin worden in Frankrijk van de
Fremsch-Duitsdhe besprekingen geen directe
resultaten verwacht. Zij worden het logische
gevolg genoemd van de conferentie van
München.
Gemengd Nieuws
Twee kinderen in de vlammen
omgekomen-
Omstreeks zeven uur vanmorgen-heeft
te Wychen een noodlottige brand ge
woed, waarbij twee kinderen om het
leven zijn gekomen.
Door tot nu toe onbekeude oorzaak
brak op genoemd tijdstip brand uil in de
bakkerij van don heer J. Herben, gevestigd,
in de Spoorstraat te Wychen.
Toen de heer B. den brand ontdekte,
had het vuur reeds een grooton omvang
aangenomen. Het was reeds overgeslagen
naar de woning, zoodat de bewoners ern
stig gevaar liepen.
De familie B. bestond uit man, vrouw
en drie kinderen. In verband met de St.
Nicolaas-drukte was er nog een zusje van'
de vrouw in huis om in den winkel te
helpen. Alle kinderen lagen nog te bed,
toen de heer B. den brand ontdekte.
Hij en zijn vrouw trachtten onmiddel
lijk de kinderen in veilighed 1e breingen.
Twee van hen kon men nog naar buiten
brengen. Het derde kind der familie, de
vijfjarige Jantje, had echter reeds zoo ern
stige brandwonden opgeloopen, dat het
kind spoedig daarop overleed.
Helaas was hel ook niet meer mogelijk
de slaapkamer van het zusje van de vrouw
des huizes, de zestienjarige Annie Hen
driks, te bereiken. Hel meisje kwam in
de vlammen om.
Hoewel de brandweer spoedig ter plaaise
was, kon niets worden gered. Van het
Luis is alleen de voorgevel blijven staan.
De heer B. en zijn vrouw en de twee
geredde kinderen zijn voorloopig bij bu
ren onder dak gebracht.
Beide lijken zijn in den loop van den
ochtend naar het in d'e nabijheid gelegen
Sint Josefsgesticht vervoerd.
De brandweer moest zich beperken tot
bet beschermen van de aangrenzende per-
cc-elen. De heer B. beeft behalve zijn bak
kerij en daarbij behoorendo winkel ook
nog een sigarenwinkel. Deze bleef behou
den. 1
De verslagenheid in het dorp is zeer
groot. Van alle kanten werd hulp geboden,
toen de V-brand werd ontdekt.
Het totaal afgebrande buis bestond- uit
een beneden- en bovenverdieping. De om
gekomen kinderen sliepen met twee an
dere kinderen op de bovenverdieping. Twee
konden worden gered.
De overige leden der familie en oen
knecht sliepen in het achterhuis.
Moordaanslag te Groningen
Vrouw door haar echtgenoot
verwond.
Gistermorgen heeft de 52-jarige arbeider
B. L., te Groningen, een moordaanslag op
zijn eehlgenoote gepleegd, die ernstig werd!
gewona.
Sedert geruimen tijd leefde het echt
paar in ontnin. Dientengevolge was de
vtcuw bij haar zoon gaan inwonen.
Gistermorgen verscheen L. ten huize
van zijn schoonzoon. Met een hamer ging
hij zijn vrouw, de 52-jarige C. K., te
lijf en bracht haar verscheidene verwon
dingen toe, waarbij o.a de kaak van" de
vrouw werd stukgeslagen. Onmiddellijk hier
op vluchtte de man.
Op advies van den politiedokter werd
de vrouw naar het Academisch ziekenhuis
overgebracht. Haar toestand is ernstig.
De man is in den loop van den dag
door de politie opgespoord' en gearres
teerd, waarna hij ter beschikking is ge
steld van den officier van justitie.
Aanrijding met doodelijken afloop.
Vanmorgen om half elf is in den Haar
lemmer Hout te Haarlem een ongeluk met
doodelijken afloop gebeurd.
De 50-jarige heer P. Groot uit Heem
stede, fietste in die Hildebrandlaan, wel
ke wordt gekruist door de trambaan van
de lijn HaarlemLieiden. Dc heer Groot
wilde de rails oversteken, juist toen een
tramtrein uit Haarlem naderde. Doordat
hij even weifelde, werd hij door den mo
torwagen gegrepen en ongeveer tien meter
meegesleurd.
Hij kreeg een schedelbreuk en was vrij
wel op slag dood;
Deze courant verschijnt dageliiks, met uit
zondering vau Zon- en Feestdagen,
Pros per kwartaal f 2.—lianco per post
f2 50Pnjs per week* 15 ets. Af?on-
derlflfce numsaers 4 ets. Abonnementen
■worden dagehiks aangenamer
iörertentiën mor bet eerstvolgend num
mer moeten vóór ell uur aan bet Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór uur.
£6n bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
5CHIEDAMSCHE COURANT
Pr$9<tar Advertentien: na 1—5 regels fl 55;
■I nfiAAif Iedere regel meer 10.30, in het Zaterdagnummer
NO* ZZUJ/ 15 regete fl.60, iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. Incassokostend ets.;
postk^itanti»i5l5 ets. Tarieven van advertentien
bij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klune
Advertentien opgenomen t OüO t/m. 15-woor-
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden*
's Woensdags: Kleine Advertentie» tot 25 woor
den f025, nAta vóór Dinsdagavond 0 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags- Kleine Advcrtentiën 11.00,indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
