mm m
8*?U NO TT
SCHIE9AMSC -IE
COURANT
VAN RIJSOORT's ATELIER
t veóbdeeiiqde
iüutc
KLEINE ADVERTENTIEN
Het bouwen in Du tschland
stagneert
Advertent? ën
i eze mooie salon voor
DAGMEISJE,
DIE! ISTBCIDE
TUBS 11 M AANB.
Vtdaqet J95
Jpee
ADVERTEERT IN DE
BOTERSTRAAT 3-7 - SCHIEDAM
VOORSCHOTTEN
KLEINE
ADVER TENTIËN
GROOTE SUCCESSEN
H. A. M. ROELANTS
D.E.S.
Hei neo-helienisme. De militaire bouwplannen
in het Westen. Vier nieuwe universiteiten in
Berlijn.
De aanwinsten van het
Derde Jlijk
Gemengd Nieuws
Mislukte list
JEUGDDIENST
DER NED. HERV. GEMEENTE
op ZONDAG 11 DEC. a.s.
nam. 5.30 in de Groote Kerk.
KLOK
Het Snijwerk [Hechts
SPEC ALE TOONKAMER
VOOR MARMEREN PENDULES
BUREAU; LANGE HAVEN 141
HOEK KORTE HAVEN
TELEFOON 69300 (3 Lijnen)
Dit aantrekkelijke ameublement bestaat uit flink eiken dressoir, salontafel,
twee behaaglijke clubfauteuils en vier stoelen, bekleed met moquette.
De prijs is wel reusachtig voordeelig en bovendien nog betaalbaar
met f 1.50 per week of f6.— per maand.
Eerste Rotterdamsche Hulpbank met Winsluitkeering N.V
VAN CITTERSTRAAT 48, TiLEFOON 30846
„BINNEN ZONDER KLOPPEN'9
(Van. onzen Berhjischen co:respondent).
In de woelige dagen tusschen Hitler's
eerste gesprek op den Obersalzberg met
minister-president Chamlierlain en zijn
tweede conferentie in G odes berg, ontving
de leider van het Duitsche volk den En-
gelschen journalist Ward Price van de
„Daily Mail", en in den loop van dit on
derhoud riep Hitier uit: „Lieve hemel!
Hoeveel verder zon ik met mijn bouwplan
nen in Duitschland al niet zijn geweest,
als men mij niet had gedwongen, alle be
schikbare krachten naar de Westgrens te
zenden om versterkingen aan te loggen!"
Een eigen bouwstijl.
Inderdaad, ook wij1 in Berlijn hebben in
den loop van dezen zomer bemerkt, dat
het niet meer wilde opschieten met deze
grootsche bouwplannen. Met stoom is al
leen voorlgewerkt aan de vergrooting van
Hitler's kanselarij in een der zijstraten van
de Wilhelmstrasse. Erg fraai is dat stuk
architectuur helaas niet geworden. Het
Derde Rijk houdt er een eigen bouwstijl
op na, die hier en daar wel als gelukt is
te beschouwen, maar die twee kardinale
fouten heeft: te weinig afwisseling te bren
gen en zich te streng aan de wetten der
symmetrie te houden. Of men nu de nieuwe
kanselarij in Berlijn ziet of bet thans histo
risch geworden „Fuhrerhaus" en de bij-
bMioorende complexen in München, liet is
alles lood om oud ijzer. Overal hetzelfde
neo-hellenisme, overal dezelfde nuchtere
hooge zuilen, dezelfde symmetrie, dezelfde
vensters.
En daaiom verwachten we, dat de vier
universiteiten, die in het Berlijnsche Westen
zullen verrijzen, alweer op het nabijgelegen
stadion en op alle andere Dcrdenjksche
architectonische wonderen zullen gelijken.
De grensvcrdedigingswerken
Maar het ziet er naar uit, alsof hot tem
po eenigszins verlangzaamd is. Het is ons
nog niet gelukt, een blik te slaan in do
enorme vestingwerken, die Hitler aan de
Fiansch-Duitsche grenzen heeft gebouwd.
Men slaat de plank zeker niet
ver mis als men aanneemt, dat zich
deze vestinggordel straks ook zal uitstrek
ken langs onze geheele Limburgsche grens
om te verhinderen, dat deze voor Neder
land nauwelijks verdedigbare provincie nog
langer opmarschgebied vanuit 't Westen
zai blijven.
Het behoort intusschen niet tot mijn
competentie, daarover in bizonderheden te
treden! Ik maak er ook alleen melding
van, om er de opmerking aan vast te
knoopen, dat het nu wel voorjaar en
zomer 1939 zal worden, voordat de hon
derdduizenden arbeiders uit geheel Duitsch
land, die voor deze militaire werken naar
het Rijnland zijn gezonden, naar hun haard
steden zullen torugkeeren, en dat het daar
om ook wel herfst 1939 zal worden al
vorens voor normale bouwplannen weer
voldoende ijzer, bont en cement ter be
schikking zal staan. Gebrek aan werkkrach
ten en gebrek aan dit materiaal is het
dan ook geweest, waarom Hitler's groot
sche bouwplannen vooral ook in Berlijn,
sedert veie maanden niet meer willen op
schieten.
Rijksau to-vegen.
Ik heb u indertijd over die plannen, die
in hei Ie ven van tienduizenden Duitsche
gezinnen ingrijpen, uitvoerig ingelicht. Ber
lijn, Hamburg, Neurenberg en München
zijn de hoofdcentra van deze bouwkoorts
en daarnaast mag natuuilijk het reusach
tige werk van den aanleg der z.g. „Reichs-
autobalmen" niet vergeten worden. Wat
deze prachtige autosnelwegen betreft, wel
ker Jengle voorloopig met 13000 K.M. was
aangegeven, waarvan per jaar 1000 K.M.
moesten gereed komen, tasten we nu na
tuurlijk weer eenigszins in het duister.
Want dit voorjaar is Oostenrijk hij Duitsch
land gekomen, zooeven hoeft het Derde
Rijk nog belangrijke deelen van Tsjecho-
Slowakije opgeslokt, en heden is nog met
bij benadering te zeggen, hoe deze kleine
republiek er tegen Kerstmis zal uitzien,
liet is zeer goed denkbaar, dat nieuwe pro
jecten voor verlenging der auto-snelwegen
daarvan afhankelijk zullen zijn.
Maar het is eveneens denkbaar, dat ten
gevolge van de enormo militaire bouw
plannen in het Westen het tempo van
den aanleg der wegen verlangzaamd zal
worden.
De doorbraak in Berlijn.
Wat in het bizonder Berlijn aangaat,
verkeert men in twijfel, of de doorbraken
en afbraken, die verband' houden met den
aanleg van de Noord-Zuid en Oost-West
verkeerswegen in de rijkshoofdstad, die
elkaar, kruisen bij het punt, waar zestig
jaren lang de „Zuil der Overwinning" op
het plein van den Rijksdag heeft gestaan,
wel zoo snel zullen worden doorgevoerd
ais oorspronkelijk bedoeld was. In Duitsch
land heerschte reeds in 1937 een nijpend
gebrek aan geschoolde arbeiders. Nu er
honderdduizenden naar liet Westen zijn
gezonden om forten en andere versterkin
gen aan te leggen, is dit gebrek natuur
lijk nog- veel stoiender geworden. Het is
een feit, dat men in Berlijn vaak weken
lang moet wachten, voordat een electri-
cien een schilder, een timmerman voor
huiselijke reparaties ter beschikking staat.
Deze onzekerheid brengt wonderlijke toe
standen met zich.
Een nieu.ve wijk wordt af
gebroken. -
Zoo wonen langs de bekende „Heerstras-
se" in liet Berlijnsche „Nieuwe Westen"
in grootendeels splinternieuwe villa's (in
totaal ongeveer 130) gezinnen, die dit voor
jaar de aangégging hadden gekregen, dat
zij op 1 October 1939 hun huizen moe
ten verlaten, omdat die bestemd zijn voor
afbraak en om plaats te maken voor de
vier universiteiten, die hier binnen drie
of vier jaren gereed moeten komen. Ka
nen bevolking verlangen. Maar ook liet
staatkundig beheer. Oostenrijk kwam
als normale staat bij Duitschland. Het Su-
Hen komen. Ka- detenland (om dezen eenigszins onjuisten
tuurlijk krijgen deze 130 huiseigenaars al>naam nu maar voorloopig te handbalen
is geen geheel, maar een uit vroeger staats
ie schade vergoed en eenigszins gelijksoor-
tigen grond in con ander deel van Berlijn
aangewezen om hun villa's opnieuw neer
to zetten. Velen hebben ook reeds den
nieuwen grond gekocht en wachten op den
aanleg der straten om met den houw te
beginnen. Maar nu maakt de groote poli
tiek eensklaps alles weer onzeker en be-
bestaat de mogelijkheid, dat arbeiders en
materiaal voor de nieuwe wijk niet tijdig
ter beschikking zullen staan.
Gebrek aan bouwmaterialen.
Duitscliland bouwt sedert 1933 kazernes
zonder tal. Daarbij komen dan nog de
nieuwe vestingwerken, die milliarden ver
slinden. Het rijk beschikt wel over beton
fabrieken, en er worden ook alweer nieuwe
gebouwd, maar de productie is niet bij
benadering voldoende voor de vraag. En
natuurlijk gaan de rijksbestellingen vóór.
Ook aan staal en ijzer is gebrek zoozeer
zelfs, dat de bewoners worden aange
maand, de ijzeren bekken rondom de tuinen
en voortuintjes af te breken en ter be
schikking te stellen, om ze door natuur
lijke heggen te vervangen.
De annexatie van geheel Oostenrijk en
van belangrijke deelen van Tsjeclio-Slowa-
kije beteekent voor Duitschland natuurlijk
in vele opzichten een aanwinst, maar toch
meer in een verre toekomst dan voor het
heden; en daarnaast staan zware lasten.,
omdat noch Oostenrijk noch het Sudeten-
land1 „in prima-conditie" zijn overgeno
men. Overal moet opnieuw gebouwd, het
economische leven met zware offers op
gang worden gebracht. Dat eïscht Duitsch
kapitaal en Duitsche werkkrachten, en dat
beteekent ook uitstel van de vele groote
werken in het „Oude Rijk".
Na de van Duitsch standpunt gezien
begrijpelijke vreugde over de groote poli
tieke successen vair 1938, is dus stellig
een tegenslag te verwachten als straks de
nuchtere gevolgen der annexatie zich in liet
dagelijksch leven bemerkbaar zullen gaan
maken. Vooral het Sudetenland is arm
gebleken. De winterhulp 193839 zal enor
me sommen juist voor deze nieuw-gewon-
verband losgerukte strook. Hiei zal nog
langer tijd noodig zijn om tof een reorga
nisatie te komen, die een normale verin'n-
ding niet het rijk mogelijk maakt. Dat zal
gold, tijd, en vooral werkkrachten kosten.
Ook al staat het nu reeds vast, dat de Su-
deten-Duitschers betere werkkrachten zijn
dan de Duitsch-Oostenrijkers.
Kantoorjuffrouw gearresteerd
wegens verduistering en val-
sche aangifte.
Te Groningen is aangehouden als ver
dacht van verduistering van geld do 20-ja-
rige kantoorjuffrouw J. A. W., aldaar, die
de recherche heel wat last heeft bezorgd,
doordat zij aangifte deed heroofd te zijn
van haar portemonnaie, inhoudende ruim
f400. Toen zij uit een zaak kwam, waar
Ozij juist geld had ontvangen voor haar
patroonzou een man haar een duw heb
ben gegeven,, waardoor de portemonnaie
op straat viel. De onbekende man zou
zich hiermede haastig hebben verwijderd.
Bij het onderzoek kwam echter aan het
licht, dat zij zelf het geld had verduisterd
bij haar patroon.
De recherche heeft haar bij familie ia
de provincie Groningen opgespoord en ge
arresteerd.
Gedurende een paar jaar heeft zij voort
durend geld van haar patroon achter ge
houden en valsche kwitanties geschreven.
Zij is in het hoofdbureau van politie te
Groningen opgesloten en zal ter beschik
king van den officier van justitie worden
gesteld.
Zeven mijnwerkers omgekomen.
In een steenkolenmijn te Thetford in
Canada zijn zeven mijnwerkers door in
stortend gesteente gedood.
Gevraagd net
zelfstandig kunnende werken. Aan
melden Zaterdagavond na S uur.
Mevr. DE HAAST,
Heemraadssingel 106, Rotterdam.
MEVROUW ORMEL, Singel 76, vraagt
tegen begin Januari een
voor dag en nacht. Zelfstandig kunnende
koken en werken. Zich aan te melden
's avonds 89 uur.
De N.V. DE NEDERLANDSCHE LLOYD
VERPLEGINGSVERZEKERING vraagt voor
lohiednoa eer,ige AGENTEN
die energiek willen werken voor de
verzekering tegen Ziekenhuisverpleging
en operatiekosten. Br. letters G M, bur.v.
d. blad, Lange Haven 141.
Voorganger: De Weleerwaarde Heer
Ds. R. DIJKSTRA.
Ned. Herv. Predikant t^ Amsterdam.
Solozang: Me). RIA KOENS,
Sopraan. Den Haag.
i a Ati i m a ird
DE BRZHR
Opgericht <n 1908. Kantoor: Boschle 14a, ttotterdart
op uiterst reéele voorwaarden aan particulieren en ambtenaren Rijk
Gemeente, Spoorwegen enz. N.B. Tengevolge der winstuitkeering (in con
tanten) aan voorschotnemers laagste tarief. De winstuitkeerina ovei
1937 bedraagt 14 pCt., resp 11 pCt der betaalde rente
VOOR
BORDUREN - AJOUREN
ROTTERDAM PLiSSEREN - STOFKNOPEN
voor Uw bezorger, kunt
U het beste bepalen met
behulp van de practische
kaart van Schiedam
(schaal 1 10000), waar
van zoo juist weer een
nieuwe druk verscheen,
met vierkantennet en
stratenregister, In stevig
omslag.
PRIJS 60 CENT.
Bestelt nog heden een ex. bij Uw
boekhandelaar of bij den uitgever.
Sehiedam Tel. 6 9 3 0 0 (3 lijnen)
Opvoering van de overal geroemde Coöperstieve Revue
op Woensdag 4 Januari 1939 en Donderdag 5 Januari 1939
in het Passage-Theater, Broersvest.
Een avond van plezier,
Met Tholen en Van Lier.
Aanvang 8 uur
Zaal open 7 uur
De heer jO WALVIS zal de avond met orgelspel opluisteren.
Deze schitterende Revue kan iedere stadgenoot BOVEN 16
JAAR gaan beluisteren, tegen de zeer lage prijs van 40 ct.
per persoon Toegangskaarten zijn te bekomen in
de winkels en bij de bezorgers det Cocparatie „D.E.S." en
indien nog voorradig, 's-avonds aan het Theater.
VOORZIET U TIJDIG VAN PLAATSBEWIJZEN
t.m. 15 woorden 50 cent, t.m. 25 woorden 75 cent
elk woord meer 5 cent tot maximum 30 woorden
's WoensdagsKleine advertentien tot 25 woorden f 0,25,
mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het Bureau bezorgd
In de Zaterdagsche editie f 1.tenzij die Vrijdags reeds aan 't Bureau zijn bezorgd
PLAATS BESPREKING
opZaterdagmiddag 10
December 2— 4 uur in
Gebouw „Musis Sacrum",
L. Haven 115 voor Lus
trumfeestavond N.J.V. op
Woensdag a.s. Tevens toe
gangsbewijzen verkrijg
baar Muziek - Zang- to
neel - Ballet. Medewerking
o.a. van .Utile Dulci" en
Mevr. Marguerite Coupe
rus.
REGENKLEEDING
noodig? dan naar speeiaal-
huis „Fashion". Tweed-
mantels.Tweedjassen, Tri.
eoiine, Gabardine. Alles
met garantie, 'anaf f 11.
Weeriaplein 3, Rotterdam,
Tel. 45156 (1 min. vanaf
Hofplein). Aanbevelend:
TOORENS-Issendorp
Bij elke jas of mantel
een horloge cadeau.
DOLBLIJ
zijn alle jongens en meis
jes met een horloge van
KOK! Ben horloge van
KOK beteekent een lang
durig genot! Rijkste keus
horloges voor ieders smaak
en beurs, bij C. KOK,
Broersvest 93, Tel.67937.
TAXI NOODIG?
Bel even G9709 en wij
brengen U binnen enkele
minuten een keurige rui
me G persoons wagen. Ga
rage VAN DER MOST,
Lekstraat 15, Tel. 69709.
Voor buitenritten spe
ciaal tarief.
RUSTIG WONEN
en prachtig uitzicht. Mooi
bovenhuis te huur, netjes
opgeknapt, bevatt. 8 ka
mers, keuken en g ->ote
zolder met kamer en
stroomend water, f 80.
per maand. Te zien Lange
Haven 14b (bij de Koe
markt). Kan ook per week
gehuurd worden.
Gevraagd flink
DAGMEISJE.
Leeftijd niet beneden de 20
jaar. Loon f 7.50 plus kost.
Aanm. 's middags tusschen
3 en 5 uur Caïó Restau
rant „Corner House", Ru
bensplein, Schiedam.
GELD.
De hoogste prijs voor
oud papier, lompen, meta-
ien, 'abrieks-, kelder en
zolderopruimingen betaalt
nog steeds J. W. LABEIJ,
Lange Baanstraat 60, Tel.
54121, en opslagplaatsen,
Rotterdam.
GEVRAAGD:
een juffrouw, die een
wasch bij zich aar huis
wil doen. Adres: Tuin-
laan 96.
