Donderdag 15 December 1938 EERSTE BLAD. De Britsche steun aan Frankrijk buitenland 91ste Jaargang. No. 22045 Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK, KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 53II. Wijziging in den toestand rond de Middel- landschè Zee zou de ernstige bezorgdheid van Engelaiïd wekken. De verfiouding - {FrahJwijk-Italië Bonnet over de Fransch-ltaliaansche betrekkingen De Pan-Amerikaansche conferentie De toekomst van Memel De strijd in Spanje De strijd in China Frankrijk Het Skoblin-proces Duitsehland Hongarije Vereenigde Staten Spionnagezaken Engeland Tsjecho Slowakije Egypte Ueie courant rersclmnt met uit zondering' van Zon- «n Feestdagen. :>rijs per kwartaal franco per poet f 2.50. Prijs per week: 15 cf,s. Afzon derlijke nummers cta. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiüó raor het eerstvolgend num mer moeten véór elf uur aan het Bureaa bezorgd zijn, 'e Zaterdags vóór uur. Een bepaalde plaats ran adrertentiën wordt niet gewaarborgd. Prtf» der Adverteutien: van 1regets 1155; Iedere regel meer f 0.30; in het ZaterdagoumtoeT 15 regela f180, iedere regel meer f035 Reclames f0.75 per regel. IncasaokostenScts.; postkwitantiesl5cts. Tarieven van advertentign bij abonnement zyn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein* Advertentien opgenomen k 10.50 t/m. 15 i*oor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord roeor 5 cent tot een maximum van 30 woerden. 's Woensdags; Kleine Advertentiéntot25woor den f 0-25, mits vóór Dinsdagavond uur aan het Bureau bezorgd. 'h Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd. 'Onjiaftks "lief teit, dat Chamberlain in «gn reOeyopringvan Dinsdagavond ver- Haard heeft; "dal de Engélsche betrèfckin- gen met Frankrijk zoo nauw zijn,, dat zij vérre uhgaan boven zuiver wettelijke ver- ^iiölitingeii,^ jheett de liberaal "Mander gis teren in het Lagerhuis opheldering ge vraagd over ae betrekkingen tusschen beide landen. Hij vroeg, of het niet zeer belangrijk was, dat Frankrijk zou vreten of Groot Brittannië aan zijn zijde zal' staan, warmee: Corsica of Tunis zouden worden aangevallen. De vraag wekte toe juichingen en interrupties. Mander ver volgde" met te vragen, of de minister-pre sident definitie! wilde zeggen, wat de Brit sche houding zou zijn. Chamberlain gaf op deze vraag geen antwoord. Toen de premier verder gevraagd werd, of tijdens de recente besprekingen tus schen de Engelsche en Fransdie staven, regelingen getroffen waren voor een ver dediging, zoo noodig, van Nice, Corsica, en Tunis, antwoordde hijIk ben niet in staat iets toe te voegen aan de algemeene verklaring, die ik heb afgelegd op 1 Maart. In antvoora op verdere vragen be treffende de bescherming van Tunis, zeide ChamboilainNaar de opvat ting der Pritsche regeering is de ver plichting tot eerbiediging van den sta tus quo in de Middellandscbe zee, zoo als die is vastgelegd in hel Engelsch- Itahaansche acroord, zeker van toe passing op Tunis en ieder optreden in Strijd mor die overeenkomst: zou na tuurlijk een zaak van groote bezorgd heid zijn voor de Briisclie regeering. Chamberlain voegde hieraan toe: Wij kunnen echter niet de mogelijkheid onder oogen zien van een aanval, zooals die gesuggereerd wordt in deze vragen (toe juichingen). Een eter genoemde vragen luidde, ot Chamberlain de verzekering wilde geven, dat de Brit sub" regeering een aanval van Italië op een der bezittingen van den ÊBrilsclicn bondgenoot, Frankrijk, zal be schouwen als cm onvriendelijke daad je gens Groot rinltanme. Cliamberlam antwoordde niet op verdere vragen, inhoudende of. met het oog op het feit, dat do llahaansche pers verklaart, drt Groot BriltanmY sympathiek slaat te genover de Ilahaansehe eisehen, ©on af schrift van het antwoord van den eersten minister gebonden zal worden aan de Ita- 'iaansc1»© regeering. Een andere vraag luid de, of met Let oog op de gelijkheid van belangen, die, naar wordt toegegeven, lie staat, tusschen de beide democratieën, do veiligheid van beide niet bevorderd zon worden door •ca volledig en formeel de fensief bondgenootschap Frankrijk niet bereid een duiin gronds af tc staan. Gisteimiddag lie* ft de Fransche minister van buitenlandse!.e zaken, Bonnet, voor de Kameicommissie van lraïteniandsehe za ken een uiteenzetting gegeven, waarin hij in de eerste plaats de commissie op de hoogte heeft gestola der ouderhandelingen, welke hebben goicid tot dc onderleekening der gemeenschappelijke Fran&ch-Duitschc verklaring en dr bespiekïngen, die te Pa rijs zijn gebonden Ier gelegenheid van het bezoek van Von Ribbenlrop. Vervolgens steen bij het vraagstuk der Franscli Italiaansche betrekkingen aan. Hij bracht de mc'denton lor sprake, die zich hebben voorgedaan tijdens dc redevoering van Ciano en stelde de commissie op de hoogte van de stappen, door de Fran- txhe ambasrale ondernomen bij dc lta liaansclie regeerine, zoomede van het ant woord, dat (kano hierop liceft gegeven. Man woei, aldus Havas, dat de Ita- Maansche minister van buitenlandsche za ken tegenover Francois Poncet heeft be toogd, dat de Haü.iansche regeering niet De commissie heeft verder een aanvang de verantwoordelijkheid op zich nam voorgemaakt met de drie door argentinië, Urn- commissie commentaar geleverd op de gisteren door Chamberlain gehouden rede voering, welke volgens Bonnet eens te moer de belangengemeenschap er. de op vattingen der regeeringen van Parijs en Londen in het licht stelde. Na de uiteenzetting van Bonnet, in de commissie van buitenlandsche zaken van (ie Kamer, is een communiqué gepubli ceerd, waarin wordt medegedeeld, dat de tlsamenwerking met Engeland nooit zoo sterk is geweest, waarbij hij wees op de juiste verklaring van den Biritschen mi nister-president. De minister stelde er prijs op thans de woorden, welk© zijn voor- ganger Del bos, in December 1936 in de Kamer heeft gesproken, te herhalen: „Ik stel er prijs op, namens de regee ring te zeggen, dat de geheele land-, zee- en luchtmacht van Frankrijk ou- middelijk en spontaan gereed staat voor de verdediging van Groot-Brit- lannië, in geval van een niet uitge- lokten aanval". len aanzien van de Fransch-Duitsche verklaring, verklaarde minister Bonnet, dat het een belangrijk document is, waarbij de gemeenschappelijke grenzen worden geëer biedigd en dat de mogelijkheid in zich bergt van verdere ontwikkeling der be trekkingen op politiek en economisch ge bied. Ook behandelde de minister de betrek kingen tusschen Frankrijk en Italië. Hierbij herinnerde de minister aan de omstandig heden, waaronder zich zekere incidenten onlangs in de ltaliaansclie steden hebben voorgedaan en de diplomatieke stappen, naar aanleiding daarvan. De ltaliaansclie mi nister van buitenlandsche zaken, heeft den Franschen ambassadeur te Rome gezegd, da' de Ilaliaansche regeering niet verant woordelijk is voor kreten, welke worden geuit, hetzij in do Kamer, hetzij op straat. Deze kreten moeien in geen geval wor den beschouwd als de uitdrukking van de regec-ringspolitick. Als uitdrukking van deze politiek, moet men alleen de uitlatingen vin den Duce on den minister van buiten landsche zaken beschouwen. Minister Bonnet verklaarde tenslotte, dat Frankrijk nooit een duimbreed grond aan Italië zal afstaan. Een poging oin een der gelijke aanspraak-te vei wezenlijken, zal on herroepelijk uitloopen op een gewapend eonllict. fn het communiqué wordt ten laatste hot constructieve plan, tot hulp aan vluch telingen, van Bonnet, in groote lijnen uit- aangezet. Dteze zijn als volgt: Ten eerste: het vestigen van een aantal vluchtelingen in de Fransche koloniën. Ten tweede: liet toelaten van nieuwe vluchtelingen, naar mate Engeland en de Vereenigdo Staten hetzelfde doen. Ten derde: het organiseeren van een bi- zondere commissie lot liet opnemen van verlaten kinderen. Minister Bonnet heeft zich bereid ver klaard, zoodra de dagorde van do Kamer het zal toelaten, een openbaar debat te bonden. Beveiliging tegen buitenlandsche propaganda. De vredescommissie van de Pan-Amori- kuansche conferentie te Lima, heeft ziclh gisteren bezig gehouden met de besluiiee- i mg van een resolutie, dio zich keert tegen do eikenning van gebiedsverwerving door geweld, bedreiging met geweld of druk. Volgens liet ontwerp zou deze resolutie op de geheele wereld betrekking helden, doch verscheidene gedelegeerden hebben de meening te kennen gegeven, dat zij beperkt zal worden tot het Amerikaansche vasteland. de betoogingen in de ltaliaansclie Kamer en dat op het stuk der buitenlandsche politiek alleen diplomatieke stappen der ltaliaansclie regeering golden. Bonnet hoeft te dien opzichte doen opmerken, dat de Fransche regeering geen enkelen eisch van liet kabinet te Rome had aanhangig gemaakt. Hij voegde hier verder aan too, aldus de in de wandelgangen verkre gen mlicutingen, dat zelfs indien een eisch van dezen aard van Ilaliaan sche zijde zou zijn geformuleerd, er voor de Fransche regeering nog geen sprake van zou kunnen zijn ook slechts in het afstand doen van een duim gronds in te stemmen. Deze ver- klaring wera op vastberaden toon af- gelegd en heeft een zeer goeden in druk op d? commissie gemaakt. De minister heeft voorts tegenover de werken. guay en Brazilië ontworpen voorstellen, die ten doel hebben, het Westelijk half rond te beveiligen tegen buitenlandsche politieke propaganda. In dit verband acht men het spon lane applaus, dat gehoord werd na de rede van Danles Bellegrade, ge delegeerde van Haiti, teekenend. Deze ge delegeerde keerde zich tegen de landen, dié beheerscht worden door onverdraagzaam heid op godsdienstig en rasgebied'. Vijf Duitsche journalisten verlieten uit protest de zaal aan het eind van deze rede. Men meent te weten, dat de delegatie der Vereenigde Staten het voornemen heeft binnenkort een motie in te dienen, waarin er bij de Amerikaansche republieken op wordt aangedrongen, dat zij alles zullen doen om verlaging der tolmuren te be- litauen is bereid zicli aan tc sluiten bij de Duitsche inter pretatie van bet statuut. Een verslaggever van Havas heeft den Litausclien minister van buitenlanJsciie za ken, Urbsys, gevraagd, hoe hij dc toekom- slige ontwikkeling in het Memelgehied zag. Urbsvs antwoordde, dat hij hoopte1, dat dc aangelegenheid geregeld zou. kunnen worden in het kader van het bestaande statuut, eenigermafe aange vuld door een snélle en doelmatige wijze van interpretatie, waarbij voor de Duitsche meeding plaats zou zijn. Duifschland heeft het vraagstuk trouwens nooit anders gesteld; het blijft eisehen, dat het statuut volledig wordt toegepast. Daartegen verzet ook Litauen zich in het geheel niet, en als zich meemingsversdh.il- len hebben voorgedaan, kwamen die voort uit een verschil in-interpretatie. Litauen is voSucwpen bereid zich aan te sluiten bij de Duitsche interpre tatie van verschillende punten. De Li- tausche regeering heeft er bovendien altijd naar gestreefd zoo vriendschap pelijk mogelijke betrekkingen met Duitsehland te onderhouden, zoowel Op economisch als op andeï gebied. De verslaggever stelde daarop de mag hoe de Litausche regeering daclbt te kun nen verhinderen, dat de Duitsche bevolking aanhechting bij Duitsdbland zou eisclien. De minister zeide daarop„In het Memel- gebied wonen niet alleen Duitscliers". Ik geloof niet, dat men eenstemmig terug keer tot DuilschJand wensc'ht. Minstens de helft der bevolking is Litausch. Men moet echter rekening houden met de mogelijkheid, dat <Je tegenwoor dige leiders der puitsche partij een separalisliscbe beweging in het leven v roepen. Een depgjajjij'ke beweging nu zou door de Litaukche rogeeiing slechts beschouwd kunnerï worden als een middel voor eeu actie, gericht legen de lerriloiiale onschendbaarheid van Li- tauen. In dat geval zou Litauen zich naar mo gelijkheid verdedigen. Dan zou het recht op leven en Iieslaan van kleine slalen'in het spel komen". Maar, aldus vroeg de verslaggever) als de kwestie van terugkeer lot Duitsehland in een of andeien vorm gesteld zal worden, welke bonding zal de regeering van Li tauen dan aannemen? Dc middelen, waarvan de regeering zich dan z.ou kunnen bedienen zouden, zoo ant woordde dc minister, afhankelijk zijn van den toestand, dien men onder de oogen zou moeten zien. Yoorleopige einduitslag der verkiezingen. Bij de verkiezingen voor den landdag van Memel zijn, blijkens een voorloopig be kend geniaakten uitslag, uitgebracht op de lijst der Memel-Diutsehers 576.480 stem men; op de Litausche lijsten 130.0S6 stemmen. Op de lijst der Duitscliers zijn in het geheel 81,5 o0 Jer stemmen uitgebracht. Het onverwachte offensief der rechlschen. De autoriteiten van het rechtsche Span je gaan met betrekking tot het komende rechtsche offensief mot de grootste zorg to werk. De Spaansch-Poitugecsche grens is reeds sedert 7 December gesloten. Slechts hij uitzondering wordt toegestaan, dat per sonen, voorzien van diplomatieke paspoor ten de grens passooren, De rechtsche Spaan- sche bladen worden in Portugal niet ont vangen. Bombardementen. Tijdens een bombardement van gisteren op Valencia is het Britsche vrachtschip „Marvin" door scherven getroffen en licht beschadigd. In Andalusië hebben de opstandelingen het dorp Los Carlos gebombardeerd, waar bij vier dooden en elf gewonden vielen, allen burgers. De Ilaliaansche hulp aan Franco. In antwoord op een in 't Britsdie Lager huis gestelde vraag over het invoeren van oorlogsmateriaal uit Italië in het docr Franco bezette deel van Spanje, zeide Butler, dat hij niet kon ontkennen, dat eenigen bijstand was verleend', doch hij dadit niet, dat dit meer is gei veest dan vervangen van materieel. Wel kon hij de verzekering geven, dat het aantal Italia nen in Spanje niet is vermeerderd. Butler voegde hieraan toe, dat de Britsche regee ring hier niet onverschillig tegenover staat, dodi het huis moet zich er wel van be wust zijn, dat de inlichtingen, welke liij heeft verstrekt, in geen geval betoekenen, dat de ltaliaansclie macht in Spanje is vergroot. Japansche troepen tot verdedi gen gedwongen. Van Chineesche zijde wordt medegedeeld, dat de Japansdie troepen in Midden-China thans een verdedigende houding hebben aangenomen, ten Zuiden van Kanton wordt fel gestreden en de Chineezen melden over winningen ten Oosten van Kanton. Uit Tokio wordt vernomen, dat de Ja- pansche troepen hij de Loesjanbergen drie duizend Chineezen hebben verdreven. Italianen spionncercn voor Japan. Naar het Chineesche persbureau meldt, heeft de Chineesdie politie onlangs een inval gedaan in een roomsch-katholiek rnis- siestation in het Westen van Iloepeh. Het bleek, dat dit gebouw, dat onder leiding van ltaliaansclie franciscanen staat, een centrum van spionnage voor Japan was. De apostolische vicaris en oen andere Ita- liaansche priester gaven openlijk toe, dat zij in dienst van Japan stonden. Nadat de verontwaardigde bevolking demonstra ties had gehouden, heeft de vicaris zich bereid verklaard' 'China te verlaten en den missiepost aan de leiding van Chineesche priesters toe te vertrouwen. Aan het front in Zuid-China faeerscht op het oogenblik weinig bedrijvigheid'. In Kwangtoeng regent het voortdurend'. De Japanneezen verkorten hun liniën om de verdediging van Kanton te versterken. De Chineesche militaire woordvoerder heeft in een persconferentie verklaard, dat de Japansche troepen in de afgeloopen week aan het front in Zuid-China geen vorderingen hebben gemaakt. Japan kan China niet overwin nen". Merkwaardige redt» van Japanschen diplomaat. Yakitsjiro Soema, raadsheer van de Ja pansche ambassade te Washington, heeft in een gisteravond in de universiteit van Collegcpark (Maryland) gehouden rede ver klaard, dat Japan zicli niet verbeeldt, dat hel China kan overwinnen. Dat, zeide hij o.m., is niet ons doel en is liet nooit ge weest. Een tolk van 400 miJlioen zielen kan men zijn wil niet opleggen. Ons doel is bet uitioeien van de bronnen van in fectie in China, welke dc Chineesch Ja pansche betrekkingen hebben vergiftigd. Soema voegde hieraan nog toe, dat Ja pan niet voornemens was „te raken aan de volledige vrijheid van handel in het Verre Oosten voor ieder tand, dat de uit vloeisels van de nieuwe orde, t i§§ke Ja pan daar wil instellen, erkent". La l'lt-vitskaja veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid. liet as=izenbof te Parijs, heeft vanmiddag mevrouw Skoblin veroordeeld tot twintig jaren dwangarbeid en een verblijfsontzeg- ging voor den duur van tien jaren. De jury had verzachtende omstandigheden be pleit. Regeling van het zigeuner-vraagstuk. Duitsehland wil thans ook het vraagstuk der zigeuners regelen. De chef van de po litie te Berlijn, heeft gelast dat alle zigeu ners, halfbloedzigeuners en personen, die de leefwijze der zigeuners volgen, zich hij de politie moeten melden, opdat na speuringen op het gebied der rassen-bio- logie worden gedaan. Dc zigeuners, die in groepen rondtrek ken, zullen verstrooid worden; dc zigeu ners zullen zich niet meer in de grens gebieden mogen ophouden. Verder zullen zij niet meer uit de steden met meer dan 500.000 inwoners verjaagd mogen wor den; vermoedelijk om to vooikomen, dat zij het platteland overstroomen. Jmlen mogen geen postduiven meer houden. Bij docvcet wordt bepaald, dvt Joden geen postduiven mogen houden. Dc po'iüe-autoriteitcn doelen in ©en ver ordening mede, dat alle Joden in Duitseh land tegen einde December ©en speciale identiteitskaart moeten verzorgen, welke voor binnenlandscli gebruik zal zijn en in de plaats komt van paspoorten, die eenige maanden geleden moesten worden inge leverd. Hadden nationaal-sociaiisten onlangs naar de macht willen grijpen? De nationaal-socialistische Kamer-afge vaardigden hebben gisteravond den minis ter-president en den minister van binncu- jnndsche zaken geïnterpelleerd over de buitengewoon harde politie-maalregelen tij dens de nationaal-socia.lislischc betoogingen op 1 December. De minister van binnen- landsclie zaken zeide in zijn antwoord, dat de nazi's volgens bepaalde inlichtingen op den len December het plan hadd©n ge had, zich van de miaclht meester tc maken. Zij waren volgens een gedetailleerd plan te werk gegaan. De buitengewoon rumoerige vergadering wékte den indruk, dat de regeering vastbe sloten is, zoo noodig de krach ligste maat regelen te nemen. H.M. de Koningin was b§ de feestelijke herdenking vu den landing van den Prins van Oranje te Seheveningen gisteren tegen ■tvoosrdig en sloeg de reeons tractie van het historisch gebeuren met belangstelling gade. Met Duitsehers in de Kanaalzone. Reuter meldt uit Cristobal: Heinrich Schackow, bediend© van een Duitsche sclioe-pvaartuigmaatsdiappij, in schuldig bevonden aan spionnage. Hij was er van beschuldigd foto's te hebben ge maakt van versterkingen bij het Panama kanaal. Drie andere personen, die tegelijk met hem zijn gearresteerd, o.m. een meis je, zijn nog niet voor de rechtbank ver hoord. De verdediger van Schackow is voor nemens het verzoek in 1e dienen de zaak opnieuw in behandeling tc nemen. Hij heeft tot 22 dezer daartoe den lijd. Da rechter wil geen uitspraak doen aleer dit verzoek is ontvangen. Dc andere beschul digden zullen in Januari terecht staan. Met een Sovjet-Rus cn ecu gena,- turaliseerden Amerikaan. Mikhail Gorin, de leider van het bureau 1 der Intourist te Los-Angeles bevindt, vol gens Reuter, zich sinds Maandag in ar rest, beschuldigd van spionnage. Ivan Usjkin, de vice-consul van Sovjet- Rusland, te New-York, begeeft zich per vliegtuig naar Los-Angeles om deze zaak te onderzoeken. Gorin was vroeger Russisch ambtenaar. Ilij werd gearresteerd met Ilaflis Salirli, een genaturaliseerd Amerikaan, van wien verklaard wordt, dat hij eens in dienst is geweest van den inlichtingendienst der Amerikaansche marine. De borgstelling is bepaald op 25.000 dollars. Antwoord van Berlijn. Ite onderstaatssecretaris van buitenland sche zaken, Sumner Welles, heeft mede gedeeld, dat hij antwoord uit Berlijn heeft ontvangen op de laatste stappen van de Vereenigdo Staten, inzake de toepassing van de anti-semietische decreten op de Amerikaansche Joden in Duitsehland; Sumner Welles weigerde iets naders mede te doelen. I Dc groot Moefti niet naar Londen. In het Lagerhuis heeft men minister MacDonald gevraagd, of hij opnieuw zout nagaan, of hst wensehelijk zou zijn den groot Moeiti van Jeruzalem uit te noo digen voor ae Palestijnsche couferentie te Londen. MacDonald beantwoordde deze vraag ontkennend. Het terrorisme in Palestina. In den loop van gisteren zijn vijf re- hellen, waaronder ecu vrouw», gedood. Een andere vrouw werd gewond. Het parlement verleent volmachten. liet parlement heeft met 148 tegen 16 stemmen een wetsontwerp aangenomen, waarhij de regeering volmachten worden verleend vooi den tijd van twee jaren. Dit beteekent, dat de regeering in de vol gende twee jaren de vrije hand zal heb ben, aldus Reuter, en in staat zal zijn voort le gaan met haar plannen voor socialen en economischen heropbouw. Het beteekent waarschijnlijk ook, dat, wanneer de huidige zitt ng ten einde loopt, dat is met li'ri a.s. weekeinde, het parlement in zijn huidige samenstelling niet meer zal bijeen komen Nijltochl van het koninklijk paar. Voor het eerst in de geschiedenis, zal de koningin van Egypte haar gemaal verge zellen op een officieele reis. Koningin Fa- rida zal n.l. den a.s. tocht van koning Fa- r&ek over den Nijl naar de gebieden van den Roven-Nijl meemaken. Op 15 Januari a.s. zal het koninklijk paar zich aan boord begeven van het koninklijk jacht Kassed Kheir, en naar men verwacht), zal de tocht twee wefcen duren. Ter gelegenheid van zijn bezoek zal koning Faroek den stuwdam te Assioet in werking doen treden evenals de tweede ver hanging van den Assoeam-dam. Tevens zal hij den eersten steen leggen bij de oprich ting van een nieuw gebouwen-complex.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1938 | | pagina 1