EERSTE BLAD.
Tegen de dictatuur
PUROL
Maandag 19 December 1938
Tel. Mo. 69300 (3 lijnen).
diste Jaargang.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De Amerikaansche minister van binnenland-
scbe zaken boudt een felle rede tegen het
nationaal socialisme.
ifasie
Bezoek van Mussolini aan Sardinië
Polen
Poolsch vertoog te Praag
Beigie
Tsieclto Slowakije
Duitsehsatid
Warmst volgende maand naar
Rome?
Engeland
Memeigebied
Roemenië
Zweden
mm&m
Gehuld in een fantastisch ijskleed arriveerden verschillende booten na
een moeilijken tocht over het Uselmeer in de hoofdstad
Int. Samenwerking
Graaf Ciano te Boedapest
Gemengd Nieuws
Een drukke dag voor de
Amsterèamsche brandweer
De dure pas
Een arrestatie met onverwachte
gevolgen
Overstrooming in China
mi,! aiii ursciujiit dagelijks, meruit-
..-.n-iering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 8.franco per post
t 2.50. I'rgs per week: 15 cte. Afzon-
derlijae nammera 4 cte. Abonnementen
worden degelijke aangenomen.
Aiivertentièn voor bet eerstvolgend nam-
mer moeten vóór *11 nar aan het Bnrean
bezorgd zjjn, 's Zaterdags voor uur.
Een bepaalde plaats van advertentiëo
wordt niet gewaarborgd.
Prtfs der Advertentiën: ran 1regels f 163;
-ostkwitanties 15 ets. laneven \an advertentieo
by abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
*a Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor
den f (L25,*fmts vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
De Amerikaansche minister van binneu-
iandsche zaken, lekes, heeft voor de Zio
nistische vvrrenigmg te Cleveland een
rede gehouden, die wordt beschouwd als
een der iefftte aanvallen, ooit door een
minister der Vereenigde Stalen* op het
fascisme g°daan
lekes zeide, dat het een beleedigmg
voor de middeleeuwen is, wanneer men
het moderne totalitarisme vergelijkt met
de omstandigheden van dien tijd. „Om een
goede vergelijking te vinden aldus zeide
hij - moetenwij teruggaan tot den lijd,
dat de men°ch onbeschaafd, onwetend en
dierlijk was. Zékere doelen van Europa
maken het tegenwoordig den anthropologen
mogelijk den primitieven mensch te beslu-
deeren zonder reconstructie van de so
ciale orde uit een menschelijk kakebeen
of eenige lang geleden gebruikte ger ed-
schappen. He! verstana en de beschaving
van een menschelijk volk zijn spoorloos
verzonken in le dichte duisternis van
voorhistorische tijden
De toovennrij is op den troon geko
men en de moderne dictatoren hebben zich
zelf geproclameerd als hoogepiiesters vnn
een wreeder en meer verfijnd „voodojis-
me". Als eui god-mensch, heerscher over
een stam, neemt de dictator een vorm
aan, die eiken student in de primitieve
beschaving bekena is."
lekes verweet Henrv Ford en kolonel
Lindbergh, dat zij decoraties van Hitier
hebben aangenomen „Hoe kan een Ame-
Ür. Schacht heeft toen opdracht gekregen
de aangelegen!, id te Landen ter sprak© te
btoengen. Chamberlain heeft leegesemd.
De" bijeenkomst kan (e Rome zijn, "doch
waarschijnlijker is, aldus hel blad| dat zij
op het landgoed van Mussolini ie Roco
Dellé Caminale zal pl tats vinden.
Geen redevoering over politie
ke zaken.
Mussölïnie heeft gisteren de nieuwe stad
Carbon ia in het steenkooigebied van Ba-
cuabis, nabij Gagiiarii, op Sardinië inge
wijd. Hij was des rooigens met den kruiser
Bo zauo in Cagliari aangekomen, waar liij
luide werd toegejuicht.
Vo'gens de berichten, die te Rome zijn
ontvangen, beeft Mussolini in zijn rede-
Anti-Poolsche aeöe?
Officieel wordt gemeld
De zaakgelastigde van Men in Praag
heeft aan den minister van buitenlandsche
zaken van Tsjecho-SIowakije een memo
randum overhandigd, waarin de Poo.'sche
regeering de aandacht der regeering van
Tsjecho-SIowakije vestigt op den stand van
zaken voortvloeiende uit het bestaan en
bet opfxeden van zekere haarden en orga
nisaties op bet grondgebied der republiek
Tsj'echo-Slowakije. en waarin zij de regee
ring van Tsjecho-SIowakije waarschuwt
voor den weerslag, welke een dergelijke
toestand kan teweegbrengen op de betrek,
kingen tusschen Pa'en en hel nieuwe Tsje
ch o Slowakije.
!<uwc Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
Uoos cf nt
Uil ApoUtPfk pn Droyld
Ka liet persbal.
Die gebeurtenissen op het bai der bui
tenlandsche pers te Brussel zullen nog
wel een staartje hebben.
Henri Fast, hoofdredacteur van de Inde-
pendance Beige en lid van het bestuur der
builenlandsche persvereeniging, is als be
stuurslid afgetreden. Hij heeft verklaard:
„De Duitscbe ambassade" heeft druk uitge-
vooiing bij de inwijding van Ciarbotiia niet oefend op den voorzitter der persvereeni-
gesptoken over de buiten'andsche politiek, ging. Dat de ambassade zoo optreedt, is
Hij zou slechts gesproken hebben over de
nieuwe preslalie van het regime, ge'.egen
in de hervatiing van de exp'oi ape der mi
nera.'en in dit deel van Sardinië.
Musso'ini verheerlijkte den onbuigbaren
wil van bet fascisme, uitle den lof der
deugden van hel Sardijnsclie vo'k en zei-
.de, dat een voki dal in s'aat is zoo groote
nkaan, ad us .ekes, „die zich christen j0[fers brengen met vas'en bik wie het
noemt, een decoratie aannemen uit de,„
handen var. een mwen ihVtem. aio w'°"k -1 en in w<3!te richting ook kan aan-
- f I
ook is tegen Frankrijk en Engeland, „de
moeder der democratie"
Berlijn acht de rede niet zeer
belangrijk.
In polities© kringen te Berlijn heeft men,
naar aanleiding van lekes' rede, tegen
over Reuter verklaard
-thranpen.
volkomen ontoelaatbaar. Het is echter nog
onbegrijpelijker, dat de voorzitter voor dien
druk gezwicht is". Verscheidene leden van
de builenlandsche persvereeniging zijn
eveneens uit de organisatie getreden.
Verkiezingen in Slowakije.
Over de verkiezingen voor den auto
nomen Slowaakschen landdag, die giste-
zijn gehouden, wordt van officieel©
le medegedeeld„Volgens de tot dus-
•*re bekend geworden resultaten hebben
procent der kiezers hun stern uitge-
vcht voor de Siowaakscife volkspartij van
nka".
Reuter meldt
Er was bij de Slowaaksche verkiezin
gen slechts een lijst met de namen van
honderd eandidaten, die van Hongaren en
Verdwijnt het Berliner Tagcblall"?
Van gewoonlijk welingelichte zijde wordt
vernomen, dat belangrijke wijzigingen bij ston(I dmkt: J-jt g ,oorstaader vJan
de Dutsche pers op komst zyn. IIot Rcr- cfin ,lieuw ,rrjj slowakije? Ja lf neen?>.
„lekes behoorde orde nt zijn eigen huis Imei I ageblatt en de Berliner \olkszei- Dü uilslagen van 27 districten zijn be-
tung zouden met 1 Januari a.s. ophou- kend: Er Iietmen zich 372.447 personen uit
eten te verschijnen en vervangt worden &ken V(KK Je regeeringsiijst, terwijl
door een nieuw avondb ad dat word uit- - slechls 3193) dus b niet één procent
gegeven door het „D uitschei- Verlag", de daarie„„n waw_ Da> aehoeie nitslL zal
te scheppen, iliomis 'lij zi'h bezig ging
houden met d< aangelegenheden van an
dere volken Wij hebben geen bizonder
groute achting voor de toestanden en de
beschaving m Amerika, doch tot dusverre
hebben we daarover geen openbare rede
voeringen geliO"den Wij lezen altijd van
lynchpartijen, k'nderonlvoeringen en gang
sters. Waarom besteedt lekes zijn tijd niel
niet het ve-nu-iigen van die elementen'
Als men in tnorika zooveel medelijden
met de Jocien he'-ft, waarom neemt men
dan de Duitrcbe Joden niet over? Men
kan ze krijgen wanneer men vil en Ame
rika is gro^l genoeg om hun plaats te
geven. In iud«H geval beschouwen wij de
opmerkingen '*an lekes niet als zeer be-
fangrijk en we weten genoeg van de Ame
rikaansche methoden om aan zijn oordeel
ie twijfelen."
Hij zin. er Chamberlain ont
moeten.
Fén speciale correspondent van de
„Daily Herald" meldt, dal veld-maar-
schak Roering zich naar Ita'ië zal be
geven om er Chamberlain en lord Ha
lifax te onlmoeten, wanneer zij van 11
<ot 14 Januari hun officieele bezoek
aan Musso'ini zullen brengen.
Deze ontmoeling tusschen den Britscheu
premier en doering is door dr. Schacht,
den president der rijksbank, die Zater-Lagi
na een bezoek aan den gouverneur van de
Bank van Engeland, uit Landen is vee
trokken lot stand gebracht,
doering zou sinds eenigen tijd opnJeuw
gaarne een ontmoeling hebben met Cham
berlain.
Er was reeds een afspraak gemaakt, dat
hij de vorige maand een bezoek aan Lon
den zou brengen aldus vervolgt het blad|,
doch dit bezoek kan niet doorgaan met bet
oog op de reactie der openbare meeuing in
Engelland tegen de vervolging van Joden in
Duitschland.
Toen het bezoek van den Britschen pre
mier aan Italië werd bekend gemaakt, was
Goering van meening, dat het voor hem
mogelijk zou zijn Ghamberiain daar te ont-
moeten.
De goedkeuring van Mussolini werd ver
zocht en verkregen.
vroegere firma Ullslein. Voorts zouden alle
groote uitgeversfirma's in Berlijn nog meer
rechtstreeks geplaatst worden onder con
trole van de groote nat. socialislische uit-
geversondememing Franz Eher, welke de
„Voelkisclrer Boo lurch Ier" en talrijke an
dere organen uitgeeft. De firma Franz
Eher verovert zich geleidelijk een mo
nopolie op bijna alle Duitsche dagbladen.
Geruchten over voorstellen van Hitler.
De „Sunday Uispalch" bericht, dat Adolf
Hitler voor het volgend jaar een verras
sing voorbereidt. Hij zou voorstellen een
ontwapenings-eonferentie te houden.
Volgens dc diplomatieke redacteur van
het blad zou Hiller aan Frankrijk, Enge
land en Italië willen voorstellen een ver
ding van vier te sluiten, waarbij o.a. een
kwantitatieve beperking van de bewape
ning is te vooizien.
Het blad voegt hieraan toe, dat sommige
leiders der nationaal socialisten een nieu
wen stap in Oost-Europa zouden verlangen.
B Hi'l. de Fuhrer zelf zou eerst Frankrijk
en Engeland willen polsen en zich ver
zekeren, dal de herbewapening van Enge
land zuiver defensief en niet offensief is.
Kapitein Wiedemann, die in begin Januari
naar Londen zal komen, moet onderzoe
ken hoe de voorstellen van Duitschland
ontvangen zouden worden.
Sjeik te Jeruzalem vermoord.
In de oude stad van Jeruzalem is Sjeik
Said Al Khatib vermoord. Hij was par-
ticu'ier secretaris van den Groot Moefti
geweest. Men ziet in den moord een
wraakneming voor den gewelddadigen dood
van Sjeik Ansari, die zich tegen de extre
misten verzette,
„Meln Kampf" niet langer verboden.
De „National Zeitung" te Essen meldt
dat, in het kader van de laatste maat
regelen der Litausche regeering en in ver
band met de verkiezingen in het Memel-
gebied, het verbod van „Mein Kampf" is
opgeheven. Het blad zegt verder, dat d"e
vorige week meer dan duizend exempla
ren verkocht zijn en dat het boek ook te
Kaunas zeer gevraagd is.
daartegen waren. „D» geheel e uitslag zal
niet voor morgen bekend1 zijn.
Duitsche nat. soc. partij wordt opgericht.
De „Drager Zeitung Dienst", hel orgaan
van den Duitschen afgevaardigde Kundt,
meldt, dat in Tsjecho-SIowakije een Duit
sche nationaul-socialistische partij zal wor
den opgericht naar het voorbeeld van
Duitscldand. Er zullen dan een arbeids
front, een organisatie voor de Hiller-jeugd
en waaischijnlijk een S.S.-afdeeling komen.
Het blad voegt hier aan toe, dat den Mat
sten tijd onderhandelingen tusschen Duit
sche en Tsjechische politici over dit onder
werp gevoerd zijn. De Duitsche wenschen
werden in beginsel door de Tsjechen ge
wettigd geacht, doch opgemerkt werd, dat
het Tsjechische volk lijdt aan „psycholo
gische remmingen", die eerst overwonnen
moeten worden. Het blad is van meening
dat de kwestie niet voortdurend kan wor
den uitgesteld.
Emigratie van ongewenschte Joden?
De bond van Joden in Roemenië bestu
deert een ontwerp, dat ten deel heeft het
vertrek van ongewenschte Joden te bevor-
-deren. Men zou de emigratie van Joden,
die geen bronnen van inkomsten hebb n,
willen financieren, zoodat per jaar 20.000
dezer personen zouden kunnen vertrekken.
Hun vervoer zou kosteloos geschieden
en zij zouden nog wat geld medekrijgen.
Het benoodigde geld zou worden verkre
gen door een belasting van 10 tot 15 pro
cent op de inkomsten der Roemeenseh©
Joden.
Duitsche inmenging inzake het personeel
van Zweedsehe ondernemingen.
Onder de directeuren van vele Zweed
sehe ondernemingen heerscht ernstige be
zorgdheid in verband met de door de
Duitsche handelsfirma's, waarmede zij in
re bi tie staan, gestelde vraag of zij ook
Joden in dienst hebben. De directeuren
hebben besloten zich te beperken tot bet
antwoord, dat hun zaken Zweedsch zijn.
Niettemin zullen zij zich tot minister
Sandler wenden met het oog op de mo
gelijkheid,' dat do Duitschers zelf de han
delsrelaties zouden kunnen verbreken.
Graaf Ciano, de Haliaansche minis
ter van builenlandsche zaken, is van
ochtend te Boedapest aangekomen voor
een particulier bezoek aan Hongarije.
Vijftig mail uitgerukt vuur schoor
steen- en binnenbrandjes.
Amsterdam was gisteren uiige sjor.
ven. Amsterdam zal om de warme
kachel, Amsterdam s ookte kolen,
slookle ko.en, totdat de kachel rood.
g'oeiend stond en Amsterdam sprak
dan: „Ach, wat lekker".
Maar heel velen dachten bij die rood
gloeiende kachel alleen maar aan zichzelf,
dachten er niel aan, dal de overvloedige
bitleuiistraling nel eens gevaarlijk kon zij
Vooral dan, wanneer de schoolsteen nie,
erg schoon is En in vijflig gevallen ver.
oorzaakle die groote hiifcuüsha ing brand
jes in scho'irsleenen of brandjes in de ka
mer, wanneer de g'oeiende kachel even
onbewaakt werd ge'a'en En in a'le vijflig
gevallen renden de bewoners angslig naai
een te'efoon, of naar een bran hnelder.
Zoo gebeurde hel dan ook, dal vijflig
maal een motorwagen van de brandweer
door de koude, ver'aten slraten joeg
Met b'auw-paarse gezichten, diep wegge
doken in zware, donkore jekkets zaten
de brandwachts k'cumcnd op die groote
roode wagens, die nun komst reeds van
heel verre met een angstwekkend ge'oe'
aankondigden.
Dan was het biandje en dan waren al
die negenen veertig andere b"andj©a gauw
gebluscld. De btaigwaehls wer'en a's bel
den vereerd, ze k egen een lekker warm
kopje thee en dan koer ten zij terug naai de
kazerne In afwachting van hel vo'gende
a'arrn fn afwachting o d: van het vol
gende kopje thee.
Waren branden altijd maar zulke ge
m&ede'ijke schoorsteen .escapades. Maar die
wind en die koude moesten er niet bij
hooren. Nietwaar, wakkere blusschers?
Van een meisje, dat naar Duitsch
land terng wilde.
Een Duitsche dienstbode in Amsterdam,
die niet meer op rechtmatige wijze een
pas kon krijgen, klaagde haar nood aan
een kantoorbediende, met wien zij korte
lings kennis had gemaakt. Zij zou graag
met Kerstmis in de „heimat" willen zijn...
Daar wist deze meneer, een 24-jarig©
jongeman, wel raad op. Hij hing het meis
je een iraai verhaal op over invloedrijke
relaties en hoe gemakkelijk het voor hem
zou zijn haar aan den zoozeer gewenschten
pas te helpen. Alleen zou een en ander
wel min of meer hooge onkosten met zich
meebrengen. Het meisje echter had er wel
een groot deel van haar spaargeld voor
over en stelde den man honderd vijftig gul
den ter hand.
Toen puntje bij paaltje kwam was er
natuurlijk' noch pas, noch geld meer en
het teleurgestelde meisje deed van het ge
val aangifte bij de politie.
liotterda.rn.sche politie kan een
reeks inbraken ophelderen.
De laatste weken is te Rotterdam, zoo
als reeds gemeld werd, een groot aantal
inbraken gepleegd, waarbij de buil meestal
genng was. Bij haar onderzoek kon de
po.ilie vastste'ten, dar in vele gevallen
dez.elfde lieden aan het werk moeten zijn
geweest. Een arrestalie, waarbij bet geluk
de politie üiewte is aanleiding gewor
den, dat een reeks inbraken thans kon
worden opgehelderd en dat nog eenige
aanhoudingen plaats vonden.
Vorige «nek Dinsdagavond wandelden
twee rectv rcheurs van de hondenbrigade
met een politiehond in de nabijheid van
het Feijonoord stadion, toen uit de tegen
overgesteld!1 ridding een motorfiets nader
de, waarop rtvee mannen gezeten waren.
Bij de lecb-.-rclivurs gekomen, bleef de
motor onvei wacbts in de sintels van den
weg staren. Begrijpelijkerwijs zagen de re
chercheurs burin niets verdacht--. Wel toen
de heeien, r>n verschillende malen ge-
Uaeht te Lebben, met den motor te
starten, dit oorwerp in den steek
lieten en aan den baal gingen De recher
cheurs zetten onmiddellijk een achtervol
ging m, md bet resultaat, dat een van de
vluclite ingen, ite 21 jarige los werkman P.
0., wonende te Rotterdam, gegrepen kon
worden De an oei werd later gevat, doch
die bleek niet geweten te hebben, dat
zijn vriend die de motor onlangs gestolen
had, zulk een kwaad geweten had. Hij
werd dan ook spoedig op vrije voeten
gesteld.
0. werd op het politiebureau gefouil
leerd en men vond twee horloges op hem.
Al spoedig bleek, dat hij meer van een
h 'o'o serie gep'eegde inbraken afwist, o.a.
in een nacld bij de firma van Wijngaar
den in de Pelgrimstraat, de firma Zwysen
en de firma Vi-der in de IJsseistraat, de
firma Belz en Jay in de Speedwellstraat
en de firma Wiglever aan den linker
Maasoever.
Een langdurig verhoor had tot resul
taat, dtrt z; n handlanger, de 21-jarige
schippersknecht W. '1eveneens kon wor
den gearresteerd
Het onderzoek wordt nog voortgezet,
waarbij inlus.ichen nog twee inbraken kon
den worden omrehelderd, n.i 1 in den
naclit dat dc ml rekers zoo ae'ief waren, bij
den kolenhandel, van lli-chemoeller aan
den K<ileweg en een lweede inbraak bij
Bet/ en Ja> m de ^peed wellstraat eenige
weken te voren gepleegd.
Er zonden 2000 slachtoffers zijn.
De Gele Rivier is buiten haar oevers
getreden lenae\o'ge waarvan, volgens Clhi-
neesche berichten, een nieuw gebied van
ongeveer 3Q0 vïerk. mijl overstroomd is.
Men beschikt niet over een nauwkeurige
schatling van het aantal slaö'iloffers, doch
naar de Chineesche berichten melden,
vreest men dat 2000 menschen verdronken
zijn.
Brand in brouwerij te Amersfoort.
Gistermorgen omstreeks tien uur heeft
in de Phoenix-brouwt rij aan het sma'.Iepad
te Amersfoort een felle brand gewoed.
Het vuur op den pakzolder ontstaan,
tastte in weinige oogenblikken den grootein.
voorraad kisten aan.
De brandweer, die spoedig met nagenoeg
al haar materiaal ter plaatse was, kon niet
verhinderen, dat de zolder geheel een prooi
der vlammen werd, evenals de aanwezige
voorraad kisten.
De oorzaak van den brand is niet bekend.
De schade, door het vuur zoowel als door
het bluschwaier, dat zidh in de ^istkelders
verzamelde, aangericht^ wordt door ver
zekering gedekt.