EERSTE BLAD. Ruwe handen Woensdag 21 December 1938 Strijd om Chamberlain Roemenië Engeland Vereenigde Staten 91ste Jaargang. Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 5311. BUITENLAND Het oppositioneele standpunt inzake Engeland's buitenlandsch beleid. De strijd in China De Russisch-Japansche spanning Belgie Tsjecho Slowakije De spanning in tiet kabinet Duitschland Kerk en School De financiën van het Zendings bureau Desa courant Terschijnt dagelyks, met uit- sondering van Zon- en Feestdagen. Prqs per kwartaal f 2.franco per post f 2.50. Prijs per week: 15 ets. Afzon derlijke nummers* 4 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend num- jner moeten vóór elf uur aan het Bureau bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór uur. Een bepaalde plaats van advertentiën wordt niet gewaarborgd. Pry* der Advertentiën; van 15 regels fl 55; Nn 999*50 lcdere meer f0.30; in het Zaterdagnummer l"ü# AAUJU 15 regels f L80, iedere regel meer f0.35 Reclames f0.75 per regel. IncaBsokoste«5ct9.; ■Tostkwitanties 15 ets. Tarieven van advertentiën •ij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertentiën opgenomen k 1 0.50 t/in. 15 woor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk v/oord meer 5 cent tot een maximum van 30 voorden. s Woensdags: Kleine Advertentiéntot25 woor den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Advertentiën M.QO,indien niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd. Het is nu drie maanden geleden, dal Neville Chamberlam zich .door zijn sen sationeel© vliegtocht, haar.- Bercbt'esgadeh voorgoed een plaats in degeschiedenis boeken van de toekomst verwierf.' Zoolang de menschen nog vatbaar blijven,„v.oqi-, hét dramatische en avontuurlijke in de historie, zoolang zal de naam Chamberlain blijven leren. -Daaraan kan geen "twijfel bestaan. Aanr.ienlijk minder zekér is bet, of de geschiedenis zal ccrdeelen, dat de man," •wiens naam voorgoed - aan het drama' van September 1938 verbonden zal blijven, een werkelijk groot staatsman was. Daarom trent heerscben ook nu reeds scherpe rnee- ningsverschil!en. Er is een groote catego rie van menschen, vooral vrouwen," die elke kritiek op den premier met de groot ste verontwaardiging van de hand wij zen, alsof het heiligschennis was. Cham berlain is voor hen dé 'man, die het nameloos leed van den oorlog aan de wereld bespaart heeft, en dat is voor hen genoeg cm hem boven alle kritiek te verheffen. Dit blind vertrouwen in den premier is echter allerminst universeel. Hij heeft in alle kringen des volks zijn tegenstan ders, dia even overtuigd niet in hem ge- looven als zijn aanhangers het wel doen. Om voor de hand liggende redenen kun nen de stemmingscijférs in het Lagerhuis niet geacht worden een correct beeld te geven van^ de relatieve sterkte dezer twee groepen. Zij geven geenerlei afspiegeling van de huidige slaat der publieke opi nie. Het toe va1 wil echter, dat wij over een ander middel beschikken om de pu blieke opinie over Chamberlam te pei len, en dat is het resultaat van een on langs ingestelde enquête van het British Institute of Public Opinion. Op de vraag: „Zijt gij tevreden met Chamberlam als pre mier?" antwoordden 49 pet. van totaal aantal gevraagdf n ja. 4(VpiOj or.~. Jten de overblijvende 11 pet geen mee ning uit. Gezien de wetenschappelijke wijze waarop het insüluut bij haar enquêtes te werk gaat, mogen do bovenstaande cij fers als een redelijk goede index van Chamberlain's huidige populariteit bij het Engesche volk worden beschouwd. Het zou dus blijken, dat de Engelsche premier zich nog allerminst die positie van onbetwist leiderschap heeft verwor ven waar zijn vurigste aanhangers vaak aanspraak voor hem op maken. Wat is de verklaring van dit wijdver spreide wantrouwen in „de man die den vrede gered heeft"? Conservatieve sprekers plegen het gaarne voor te stellen alsof het verzet tegen Chamberlain uit de on bevredigde oorlogszuchtigheid van zijn te genstanders voortspruit. Dit is een even goedkoope als doorzichtige truc, om op do gevoelens van het kiezerspubliek to werken. Te zeggen dat de critici van Cham berlain's verzoeningspolitiek den oorlog willen, is erger dan dwaasheid, het is een voudig laster. Zij verlangen den vrede even vurig als de premier en zij critisee- ren hem slechts, omdat zij ervan over tuigd zijn, dat de wijze waarop hij dit gemeenschappelijke doel nastreeft, dp vrede eerder in gevaar brengt dan haar behoedt. Chamberlain baseert zijn politiek o de overtuiging, dat hij er met tegemoet- Koudheid, vriendelijkheid en royaliteit in /.al slagen de vriendschap en eerbied van de dictatoren te winnen. Daarmee begaat hij, volgens zijn critici, een kardinale psy chologische fout. Hij begrijpt niet, of wil riet toegeven want, terwijl niemand zal willen beweren dat de premier niet intelligent is, moet tochb worden erkend, dat hij een uitermate koppig man is, die een eenmaal ingeslagen weg niet, dan on der de grootste druk, zal opgeven dat de dictatoren elke tegemoetkomendheid als een bewijs van zwakte opvatten en elke concessie zullen misbruiken, om telkens weer nieuwe en nog verder gaande con cessies te eischen. '1 blijven sbeven, maar het moet er' zich' rekenschap van geven, dat een dergelijke verzoening, slechts mogelijk - is, de basis 'van wèderzijdscb respect, 1 Een zoodanig repsect zal niet worden verkregen door, te praten over idealen "van", internationale samenwerking, waar de dictatoren niets, dan minachting voor heb ben. Het zal niet" worden 'verkregen door een - politiek van eenzijdige tegemoetko mendheid én concessies, die door de dicta toren slechts alsbewijzen van democrati sche decadentie worden opgevat. Respect zal sléchts 'worden verkregen door het eenige argument, ..waarvoor de dictatoren vatbaar zijn:,.macht. Daarom moet Enge land zich'bovenal op de versterking van zijn machtspolitiek toeleggen. Het moet niét alleen 'zijn bewapening veel krachti ger ter hand neinen dan 'tot nu toe, het moet de macht ook zoeken in het winnen van nieuwe bondgenooten en het moot last and not least bewijzen dat het het spel ,van de dictatoren verstaat door de ietwat kwispelstaartende toon van zijn diplomatic en den zoetelijken aard van zijn officieele uitingen te laten varen, niet voor dreigementen, maar voor een sobere koele zakelijkheid. Hij wil niet inzien, dat de dictatoren voor zijn prijzenswaardig ideaal van een vriendschappelijke internationale samenleving niets voelen, dat zij even overtuigde als bekwame spelers van het oude spel om de macht zijn, en dat de veiligheid en de vrede van het Britsehe Rijk, derhalve gebieden dat het dit gevaarlijke spel met evenveel ernst en bekwaamheid zal spelen, als de tegenspelers. Met andere woorden, Engeland mag zich niet langer in slaap sussen met schoone droomen van Europeesche verbroedering, het moet de realiteit onbeschroomd onder oogen zien. Het moet naar verzoening Japansch offensief tegen N.W. Chinecsche provincies verwacht. Ook in China is thans felle koude ingetre den en zwaie sneeuwstormen jagen over de N.W. provincies. De Gele Rivier is be vroren en in verband hiermede gelooft men, dat thans spoedig het verwachte Japansche offensief tegen de N.W. provincies zal be ginnen. De Ghineesclie minister van lands verdediging heeft kort geleden een rondreis vemaakt blWTf.fU- ,fl:n il._i oevers van de Gele Rivier en de laatste instructies gegeven voor de "or de-ding der troepen in het N.W. om aan een mogelijk en lOpmarsch der Japanneezen het hoofd te bieden. Mevrouw Tsjang Kai Sjek' heeft de verstrekking georganiseerd van winter jassen voor de troepen in de N.W. pro vincies en die welke de Gele Rivier ver dedigen. Wang Tsjing Wei gevlucht. De Chineesclio minister van buitenland- sclia zaken, Wang Tsjing Wei, is met zijn echtgenoote in het geheim per vliegtuig uit Tsjoengking gevlucht. Do red'cn hier van schijnt een verschil van meening met Tsjang Kai Sjek, inzake vredesonderhan delingen tusschon China en Japan. Het echtpaar is 19 December naar Hanoi vertrokken en wordt morgen te Hongkong verwacht Japansclio troepen uit Nourd-Cliina naar Mandsjoekwo. Reuter maldl uit Peiping: Op den spoonveg PeipingMoekden heeft zich een nieuwe ver-breking van het ver keer voorgedaan tengevolge vau de om vangrijke troepenbewegingen, naar uit be trouwbare bron gemeld wordt. Er wordt verklaard, dat koit geleden vijf Japansche divisies uit Noord-China zijn vertrokken naar Mandsjoekwo op grond van de algemeene nervositeit over den RussischJapanschen toestand. Deze di visies zijn onttrokken aan Sjantoeng, Zuid- Ilopei en Sjansi, aangezien de ontworpen opmarsch met het doel den weg dor Rus sische leveranties aan China af te snijden niet ten uitvoer is gelegd. Het Prinselijk gezin: H. K. H. Prinses Juliana, Z. K. H. Prins Bcrnhard ea de foto, zeer welvarend is. (Foto Zieglcr Den Haag) kleine Prinses Beatrix, Die, blijkens dezo Koning van Griekenland te Brussel. Koning George van Griekenland, die in cognito een bezoek aan België brengt, is gisteravond aan het Gare du Nord aan gekomen, waar lrrj door koning Leopold werd ontvangen. Grensincident geregeld. Het Hongaarscb-S'owaaksche grensinci dent is, volgen? een Havas-bericht, uit Praag, bijgelegd. De onderhandelingen over de grensafba- kening zijn hervat. De minister van buitenlandsclie zaken biedt ontslag aan. De minister van buitenlandsche zaken Clomnen heeft zijn ontslag aangeboden. In politieke kringen alhier meent men te weten, dat de vroegere onderstaatssecre taris Gafencu, thans directeur van het dag blad Timpul, tot minister van buitenland sche zaken zal worden benoemd. Zijn benoeming zal a!s het begin van een nieuwe bui tenland sck -poli l i eke activiteit van Roemenië moeten worden beschouwd. Sl'eer van onbehaaglijkheid len aanzien van de defensie. Minister-president Chamberlain houdt zich bozig met een onderzoek naar de vertoogen der „junior" ministers over het tempo der herwapening. .Ret is niet waar- rullijnjijiv» vjtvv i—-«■£, .viO vrw vtc n. zal hooren voor het Kerstreces. Ook alge meene verkiezingen in de eerstvolgende maanden lijken onwaarschijnlijk. Inlusschen blijkt het een feit, dat er in het parlement een zekere mate van on behaaglijkheid over den toestand der de fensie beslaat. Er is ook verschil van. mooning over de vraagstukken van ge dwongen dienst en een ministerie van voorradt-n, terwijl enkelen het betwijfelen, ot een beoezk aan Rome verstandig en nuttig is Ieder dezer dissidente groepen is klein, doch tezamen veroorzaken zij een atmosfeer van politieke onzekerheid, die overigens ook niet al te belangrijk is. Het waarschijnlijkst lijkt hel, dat nog juist voor het weder bijeenkomen van het par lement een verwisseling van portefeuilles tol stand zal komen, waarbij wellicht Maugham, Runciman en Winterton, be trekke zouden zijn. Gisteravond laat beeft Ilore Belisha een onderhoud gehad met minister-president Chamberlain over de opvattingen der jon gere ministers inzak# de landsverdediging. Het schijn!, dat de minister-president de lords Strathcona en Dufforin heeft laten weten, dat hij hen wilde spreken. Reuter heeft verder vernomen, dat de „backbenchers" van de liberale 'egeermgs- partij gisteravond laat een vergadering heb ben gehad in liet Lageriruis over de moei lijkheden in de regecring ten aanzien van de landsverdediging. De vergadering heeft be sloten sir John Simon ie verzoeken krach tig bij den minister-president te willen pro testeeren en uiteen (e zetten, dat e's aan val op de liberalen in de regeering fnuikend moet zijn voor de nationale eenheid. Wordt Palestina rustiger? De Moefti van Jenin, die den Britschen autoriteiten de verzekering kwam geven, dat hij bereid is mode te werken aan de handhaving der orde, was vergezeld van twintig gemeenteraadsleden en notabelen. De heeren verklaarden er over voldaan (e zijn, dat vijf Arabische leiders, die naar de Seychellen waren verbannen, hun be wegingsvrijheid hebben herkregen. Een tweede bewijs voor het tanen der terroristische actie ziet men in het feil, dat verscheidene duizenden Arabieren iden titeitskaarten en reisvergunningen hebben aangevraagd. Havas meldt uit Jeruzalem: In de nabijheid van Nazareth is het tot een gevecht gekomen lusschen een zestig tal opstandelingen en een Britsehe pa trouille. Tien ïciellen sneuvelden, terwijl groote voorraden munitie in beslag werden genomen. Een Britsen soldaat werd ge wond. Ten zuiden van Ilaifa hebben do troe pen opnieuw eeri rechtbank der opstan delingen verrast. Negen personen werden gevangen genomen. Minister Funk te Londen verwacht. De „Daily Express" bericht, dat vermoe delijk de Duitsehe minister van handel, Funk, binnenkort naar Londen zal komen. Funk zou een handelsoorlog lusschen Duitschland en Engeland in Zuid-Oost- Europa willen voorkomen en de Britsehe regeering zou te verstaan hebben gegeven, dat zij bereid is een tweezijdig verdrag Europa. Bioscooptheaters voor Joden. De Joodsche Cultuurbond heeft machti ging gekregen een bioscooptheater voor Joden in te richten. Sedert hot decreet van 12 November j.l. mogtn de Joden geen openbare gelegen heden meer binnenkomen. Ook in andere steden zullen zalen voor bijeenkomsten van Joden worden inge- Vooris zijn te Kassei speciale winkels op gericht voor de levering van dagelijksche verbruiksartikelen aan Joden. Kleinzoon van ex-keizer gehuwd. Prins Alexander van Pruisen, een klein zoon van den ex-keizer, is te Dresden in l»et huwelijk gelreden met Irmgard Wey- gand. Het beroep van Chamberlain op Duitschland. Het is niet waarschijnlijk, dat Duitsch land een antwoord zal geven op het be roep, dat Chamberlam heeft gedaan op een teeken, dat Duitschland bereid is tot samenwerking lot bet uit den wet ruimen van de dreiging van oen Europeeschen oorlog. Veeleer is de officieele houding te Berlijn deze, dat Hitler in zijn rede voeringen reeds voldoende teelcens ge geven hoeft otn Groot-Brittannië tevreden te stelten, wanneer het zo slechts wilde gelooven. Als en wanneer er een nieuwe crisis ontstaat, kan men er op vertrou wen, dat Duitschland zijn wensch tot vrede zal toonen, aldus verklaarde oen welin gelichte woordvoerder gisteravond tegen over een vertegenwoordiger van Reuter. IJzerafval wordt verzameld. De rijkscommissaris voor het productief maken van oude materialen, Ziegler, hoeft op order' van minister Goering bevel ge geven tot het op touw zetten van ©en actie tot het verzamelen van oud ijzer in han del en industrie. Deze actie vormt ©en aanvulling op hel bijeenbrengen van oud ijzer in huishouding en op het platteland. Zij duurt van 1 Januari tot 31 Maart en is opgedragen aan het Duitsehe arbeids front. Laguardia aangevallen en neer geslagen. Op de treden van hel stadhuis te New- Yrouik! heeft gisteren ©en zwaargebouwde man «zich plotseling op burgemeester La- guardia geworpen en hem met den vuist neergeslagen. De politie en omstanders ren den op den aanvaller toe ©n sloegen hem buiten bewustzijn. Burgemeester Laguardia borstelde zich spoedig en gaf order tot het wegleiden van zijn aanvaller. Reuter meldt nader: Er is nog geen verklaring gegeven van den aanval op burgemeester Laguardia. Men herinnert er aan, dat een paar dagen wet. Bij Apdhen Drogisten voor zijn vijT 'en zewg guard ia een briefje beeft onlvauegii, waar in hij met den dood bedreigd werd, wanneer hij voortging met het ridlqen van aanvallen op de Dnitsch nalionaal socialistische De aanvaller van Laguardia is een zekere Hagen, die niet geheel loerekeningsvatbaar schijnt te zijn en daarom in een ziekenhuis ter observatie is opgenomen. Laguardia heeft tegenover dc pers ver klaard, dat Hagen hem ongeveer vier jaar lang lastig had gevallen met sollicitaties, waarvan hij den aard niet mededeelde. Do aanval op Laguardia heeft in alle Ameri- kaansche kringen aanzienlijke beroering ge wekt en men wijst op dc noodzakelijkheid, oen einde te maken aan bet drieste optre den van elementen, die opgehitst zijn door buitenlandsche propaganda. Zal minister Cummings Grynspan ver dedigen? De minister van justitie, Commngis, dia in Januari uit het kabinet treedt, overweegt, volgens berichten in de pers een aanbod, zich te belasten met de verdediging van Grynszpan, die te Parijs den Duitschen leanrieiaad, Von Rath, heeft vermoord. Gelden uit nalatenschappen van in Duitsch land overleden personen. De Duitsehe zaakgelastigde heeft gis teren den plaatsvervangend en minister van buitenaindsche zaken medegedeeld, dat in het vervolg alle gelJen uit nalatenschap pen van in Duilschiand overleden perso nen ten volle aan rechthebbenden in de Véreenigue Staten zullen worden uitge keerd. Daardoor is ©en der kleinere pun ten van wrijving lusschen de Vereenigde Staten en Duilsohiand uit den weg ge ruimd. Zal men den top bereiken? Het Zendingsbureau te Oegstgeest vraagt ons plaats voor het volgende: Dezer dagen stelden wij in een rondge zonden circulaire, die den stand der fi nanciën bekend maakte, deze vraag: Zul len wij den top bereiken? En die top is het eindcijfer der begroeting. Helaas is een lichte twijfel bij ons op gekomen ten aanzien van het antwoord1 op die vraag. Want terwijl van 1 Juli af maand na maand het bedrag der- in komsten liooger was dan in de gelijke maand van het vorige jaar, dreigt er nu plotseling voor December een terugval. Verleden jaar ontvingen wij in die maand f120.000. In deze maand is het dit jaar tot nog toe f72.000.Wij moeten dus voor Oudejaarsdag nog bijna f 50.000. ontvangen om op het peil van 1937 to blijven.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1938 | | pagina 1