EERSTE BLAD.
:3l'R'3L
Vrijdag 23 December 1938
Washington wijst protest
van de hand
iOC
91ste Jaargang.
No. 22052
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KOgTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen)
Postrekening No. 5311.
8USTENLANC
Duitschland voelt zich door rede van minister
lekes beleedigd. KraGhtige taal van Sumner
Welles.
De strijd in China
Belgie
Ijsvermaak
DuitschEand
Tekort aan werkkrachten
Onrust in het Rechtsche Spanje
Frankrijk
De Kamerzitting beëindigd
Hongarije
Int. Samenwerking
De conferentie te Lima
Italië
De FranschVltaSiaansche
oyereenkomst
Ingeland
Vereenigde Staten
Gemengd Nieuws
Brand in Hotel des Invalides
- i vsn
Üt*ze couiaut verschijnt dadelijks, met uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Pry's per kwartaal f 2.—; franco per post
2.50. Prys per week: 15 cts. Aizoii-
derlyfce nummers 4 cts. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór eli uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentiën
■wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentiën: van i5 regels fl 5*5;
Iedere regel meer rO.'JQ; in het Znterdagnummtr
15 regels f 1.80, iedere regel meer 1 0.35
Reclames f0.75 per regel. Iiicassokoslenocis.;
Eostkwitanties 15 cts. 'Jaifevcn van ad\ertcntien
ij abonnement zijn aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooi uitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen ii l 0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 óm. 25 woorden. Elk woord meor
"ö^cent tot een maximum van HO woorden.
a Woensdags: Kleine Advertentiën tot 25 woor-
den f0.25, mits \óór Dinsdagavond C uur aan bet
Bureau bezorgd.
•'sZaterdags: Klcme Adveitentiën 11.00, mdien
olet vóór Vrijdagavond uur bezorgd.
I>e Duitsche zaakgelastigde te Washing
ton, Thomson, heett gisteren een officieel
protest zijner regeering ingediend tegen de
redevoering, die minister Ickes 12 Decern
l>er te Cleveland heeft uitgesproken eri
waarin de minister o.a. over het wezen
van de dictatuur en de personen van. dic
tators heeft gezegd' „dat studenten in de
volkenkunde het type van mannon kenden
die, met de meest primitieve instincten
behept, zich zelf tot leiders van een stam
konden opwerken".
Ofschoon de minister het woord Duitsch
land slechts eenmaal in zijn rede heeft
•genoemd, acht de Duitsche regeeriug bo
vengenoemde naast andere opmerkingen
van onvriendelijken aard een persoonlijke
beleediging voor hot Duitsche staatshoofd.
Sunmcr Welles heeft den Duilscheu zaak
gelastigde te Washington medegedeeld, dat
de opmerkingen \an lelies de meening
vertolken van d-1 overgroote meerderheid
van het Arnorikaansche volk, dat diep
geschokt was door de jongste gebeurtenis
sen in Duitschiand.
De vei klaring *an Welles aan Thomson
was gesteld iu krachtige en onverzoenlijke
bewoordingen, zouuls de V'ercemgdc tfunet
diplomatieke besprekingen met een be
vriende regeering zelden gebruiken. Wcl.es
Geen pret inaheu achter- het
front.
Tsjang Kai Sjek heeft gedreigd met exe
cuties op groote schaal tegen ambtenaren,
die een vrooiijk leventje leiden achter het
fiont. De maarschalk maakte het duidelijk,
dat hij va s (besloten is om een einde te
öe organisatie der lu'ehlverileilïgin"-.
De Belgische Kamer heeft de artikelen
vun het wetsontwerp op de organisatie der
iucblverdedigmg van België goedgekeurd.
Vandaag /al over het ontwerp In zijn
geheel gestemd worden.
De koning van Griekenland vertrokken.
Koning Geoigcs van Griekenland heeft
gisleien per speenden üein Brussel vet-
hilen, op weg. naar Athene. Koning Leo
pold en prins Karei vergezelden doi^Gm-k-
sclien koning lot de Noordstatie.
geeft ruwe huid
verzacht geneest
Ir voering van den tien-urigen
werkdag?
Een ernslig vraagstuk waarvoor Duitsch
land op liet oogcnblik staat, zoo schrijft
maken aan zoo'n ongepast gedrag, aange- j de Bêriijiische correspondent van het „Jour
zien het een onvergeeflijke misdaad is voor nal", is, dat van het onvoldoende aantal
ambtenaren om een vrooiijk leventje te arbeidskrachten, hetwelk zich zoowel in
leiden, terwijl de Chineesche soldaten de den landbouw als in de industrie dool ge-
-lapansche binnendringers bestrijden. j voelen. Duitschland wil, om hierin tege-
fn de proclamatie, die Tsjang Kai Sjek moet te komen, eenige tienduizenden in
heeft uilgegeven, wordt gezegd), dat van het buitenland werkende Daitschers terug-
nu af aan iedere ambtenaar van regeering, halen. Tevens zouden 150.000 haudarhei-
Kwomintang of militair bestuur, zonder ders, die tot dusver een zelfstandig be-
onderscheiI van rang, gearresteerd en staan leidden, doch wier zaken slecht flo-
sireng gestraft zal worden, wanneer hij reeren, in het leger van werkkrachten wor-
schuldig wordt bevonden aan ongepast den opgenomen. Voorts is er sprake van
gedrag. j de officieele invoering van den tien-uri-
Voorts wordt vciklaard, dal, wanneer gen arbeidsdag.
viouwen van ambtenaten dansen, haar echl-
genooten persoonlijk verantwoordelijk ge
acht zullen woiden.
Arrestaties in spionnage-
affaire.
Te Burgos wordt bevestigd, dat te San
Sebastian en in de provincie Guipuzcoa
Go eb bels heclT darmgriep.
Rijksminister dr. Goebbels is lijdende
aan een acute ingewandsgriep. Dienten
gevolge is hij eenige dagen bedlegerig.
Vroegere eomuaistem frit concentratiekamp
vrijgelaten
Op verzoek \an gouwleider Julius Slrei-
cher zijn 18 vroegere communisten uit het
conceiiüalioKamp Dahau vrijgcla'eu. In
hotel ..Denlsoher Hof", te Neurenberg,
lieeft Streich"!-, lijuens een feestelijke ont-
een aantal personen is geatresteerd, in
waarschuwde Thomson, dat uitingen aal verhand met de ontdekking van een spion- vangst, eik der bevrijden een exemplaar
uubiimie verontwaardiging, zooa.s van ic-J nage complot. Tot de aangehoudenen he- oxernundigci >an Lot boek van lvail Al;
Ees, onvermijdelijk waren. Hij zcidc voi
der dat zoolang ie aanvallen op Arnorikaan
sche auloritei.e» voortduurden, Duitsch-
'and en de Duitsche regeeriug niet bet
recht hadden to veronderslel.en, dat aan
vallen van d,;i zelfden aard iu de Ver-
eenigde Staten niet zouden vooitduren.
Weill's veikuUiide, dat, Zoolang de aan
vallen in de Duitsche pers, die ongetwij
feld door de DciDche autoriteiten wer
den goedgekeurd, voortduurden, hij een
Duitseh protest tegen de rede van Ickes
niet op zijn plaats ach.te.
Toen Thomson hiel tegen in bracht,
dal naar z,n meening de in de Duitsche
pers gepubliceerde kritieken n.et vergele
ken konden worden met de kritiek van
oen lid \an liet Amerikaansche kabinet,
zeide Volles dat hij de laatste paar
maanden opmerkingen had gelezen van
IJ uil tie leeeeringspernouen, welke verne
hoort ook een huisbediende van het Brit-
sche consulaat te San Sebastian. Deze,
een Spaanscl) onderdaan, werd huiten het
consu'aat gearresteerd. Doze arrestatie zou
in verhand staan met de ontdekking vari
geheime dossiers in een koffer van den
Britsel)en consul
brecht: „Hot soc.alisme verraden, tien ja
ren als and tmiaar
Sovjet-Rusland".
Daarna drukte Streicher allen de hand.
Een groete staatsloterij.
Do regeering heeft een decreet uitge
vaardigd, waarhij het stelsel der loterijen
verandeid wordt, en waarbij alle loterijen,
o.a. de Pruisische loterij, vervangen wor-
un sezaghehhonde zijde wordt echter jen door ëén nationale staatsloterij, die
verklaard dat de berichten over oneenig genoemd 2ai wonloil de „Loterij van het
hcid m het rechtsche Spanje, ongegrond fjuitsciie rijk",
zijn. Men geeft toe, dat te San Sehaslian
en in de provincie Guipuzcoa een zeker
aantal arrestaties is verricht, doch men
voegt daaraan toe, dat elders geen per
sonen in hechtenis zijn genomen en dat
geen officieren zijn aangehouden. De ar-
reslahes waren in hoofdzaak het gevolg
van de ontdekking au spionnae.
Groote meerderheid voor de
regeeriug.
Aan liet einde van de Kamerzifting heeft
de regeeriug gistermiddag de kwestie van
vertrouwen gestold over de totale begroo
ting. Met 3G6 tegen 229 stemmen bleef
olgens een Reuter-beircht uit ffendave,
derend waren >Wr president Wilson, en bij' is thans gebleken, dat het pakket iu 'do kabinet hierbij in de meerderheid
gaf Thomson te verstaan, dat deze moc-t consulaire bagage, goen kaarten of mili
taire plannen bevatte, maar wel een in
oen hemd gerold papier met do reeds be
kende mededeeling, dat aan het Catalaan-
trifle front rechtsche troepen woden bijeen
gebracht.
innen, dat de nagedachtenis van Wilson
hij liet Anmrmaansche volk in hoog aan
zien stond, en dal dergelijke aanvallen Ame
rika diep hadcun geschokt.
Aan het oiude van het onderhoud gaf
Welles als zijn persoonlijke meening Ie
Uetoeging tegen de regeering in het Ilooger-
htiis.
Gisteren is in liet lloogerhuis een tegen
do legeering gerichte betooging voorge
vallen. .Met machtiging van het Hooger-
kennen, dat liet ui'>t bevorderlijk was voir :,!"ons ;;1 wehngclxhb- kringen te Lon- guj cn loegejuicbt door de meerderheid
u i j I V /DIT I O A» Af 1 .1 ft f rt I r\ I I f rt flirt
de goede verstandhouding luSscheü de vol- °"1
ken d.ei were! I, wanneer eenig land in
liet openbaar beschuldigingen uitte tegen
een ander land.
De t.atxek kingen Uwschcn Duitschland
en de vrerecmede Staten hebben opnieuw
scherp geleden, djonlat de Amerikaansche
regocring, li.j monde van Sunnier Welles,
het veizoek der rijksrogcoiing om offi
cieele veioiitscliuldigingeu vooi de door
minister Iclus gehouden redevoering, van
de hand heeft gewezen.
Inmiddels hebben de Amerikaansche se
natoren King en Hatch hun instemming
met de verklaring van Whiles betuigd.
King, d'C een vooraanslaand aanhanger
van lïoosevcl! is, zeide: Wegens de ver
dorven oii heeslachlige vervolging der Jo
den in "Dudschiand ben ik er een voor
stander va.i om de diplomatieke betrekkin
gen met dit tand te verbreken en er
geen bande.' meer mede te drijven. Hatch,
eveneens een voorslaanri democraat, zei
de: „Ik gclum, dat Ickes de gevoelens
van liet Amerikaansche volk heeft ver
tolkt.'
Ook uo Amerikaansche bladen keuren
de door We des aangenomen houding goed,
iu v.etmgelichh kringen te Washington
gelooft men. dat het incident rondom Ic
kes zuiver te 1 ©schouwen is als oen uit
de reeks Peurtemssen der laatste dagen,
welke duhk.ii op een straffere politiek
tegen de mogen l lied en van 't Anli-Komin-
ternpacl. Andere gebeurtenissen van dezen
aard waren: het vcrioenen van credieten
aan China en het zenden van levensniid
da'en naar Spanje.
Roosevelt bij lelies.
President Boosevelt. heeft gisteravond
geheel onverwachts minister Ickes in zijn
woning hc/Gch|. Hei doel van zijn be
zoek is niet onthuld.
dei) ontvangen mededeolingon, hebben de del. vergadeliüg, oefende Szilackv hier
recliNche autoriteiten m Nnonl-St.a.ijc vele Clil;ek op ih regeeringspoiiiiek van
honderden arrestaties verricht. De ontdok- jmre,jy
king van een verdacht pakket in Je bagage nij ;cido llJe[..(J loc> dat mm nieU
vin den consul, is niel een op zichzelf wisl omtl(Mlt de werkclijke oorzaken van
slaand geval. Vo'gens zekere henchlen, zijn hol aftwiJeil van dc Kanya,
de honderden aireslal.es m deze maand D;, i,cn-onumgsonlwerpen der icgeering
zijn bijna een spelen mat vuur. De extre
mistische propaganda wordt versterkl. Wij
geloofden, aldus spr., dat de regeering van
Imredv rust en veiligheid zou verzekeren,
maai' wij constatoeren, dat do eminente
financieele en economische deskundige
daar niet tot in slaat is.
De nieuwe Jadcnwetten.
De regeering heeft in een bijieikomst der
ïegeeringspaitij het wetsontwerp tot ver
scherping der JoJenwetten, gebaseerd op
het ras beginsel, voorgelegd.
Vo'gens dit ontwerp wordt als niet-Jood
beschouwd, ieder die voor ten hoogste
een kwait Joodsclv bloed iu de aderen
heeft.
Van de toepassing der Jodenwelten wor
den uitgezonderd de Joden, die in den
wereldoorlog gedecoteerd zijn of voor ten
minste 50 procent invalide zijn. De mi.
nister van binnenlandsche zaken, kan hun.
die de Ikmgaarsche nationaliteit na 1914
hebben verkregen, die nationaliteit ontne
men, tenzij de belrcffend© personen door
„bestaans omstandigheden" gedwongen zijn
in Hongarije le leven. Er zal een afzon
derlijk kiesrecht komen voor de verkiezing
van Joodsche afgevaardigden, die hoogstens
procent van het aantal afgevaardigden
mogen uitmaken.
In ie particuliere ondernemingen is de
numerus da us us gesteld op 12 procent
plus drie procent voor de Joden, die in
lei) r.nriog cedccoreeid zijn.
oorzaak, dat het rechtsche offensief, dat
iu Lfirin December verwacht werd, ver-
traagd wordt. De plannen zouden verraden
zijn door reclifselie officieren, die zijn over-
gelonpen naar regeerinaszijde.
Er zal weinig tot stand ge
bracht worden.
Het is vo'gens Reuter thans duidelijk,
dat de Pan-Amerikainsche conferentie waar
schijn lijk niet zooveel tot stand zal bieri-
gen a!s de tevoien gepubliceerd© bench'en
bc'oofden. Belangrijke punten, zooals het
voorstel tot vorming van een Amerikaa.il-
schen Vo'kenbotid en coördinatie van lus-
schen Amerikaansche staten ges'o'en vre
desverdragen zijn voor vijf jaar uitgesteld
en de conferentie heeft het niet noodig
gevonden voort le gaan met de definitie
van den aanvaller, noch met de kwestie
van sancties. De gedelegeerden I rad) ten
thans twee tegen agressie gerichte veikla-
ringen met elkander in overeenstemming
te brengen. De tijd voor hun werkzaamhe
den is echter nog maar kort.
Ergernis ever optreden van to
talitaire afgezanten.
Reuier meldt uit Washington:
Leden van het slaa'.sdepartement ergeren
zich geducht over wat zij bcsdhouwen
als poging tot sabotage van de coifferende
te Lima door totalitaire afgezanten.
Is de ejszeging een pro vocatie?
Kaar te Rome verluidt is de opvulling
der llaliaansche regeeriug, daL de Fransch-
Italiaan'-die overeenkomsten van 1935 niet
langer geldig zijn, .schrifelijk aan de Fran
sdie ïcgeciing bevestigd.
Men gelooft, dat het de bedoeiing van
Italië is oeii antwoord van Frankrijk uit
te lokken.
Duitschland cn de liaiiaansclie
eischen.
lot dusverre wijd niela erop, dat Hitler
voornemens is slappe» te doen betreffen
de de Italiaansdie cisdien, jegens Frank
rijk.
Men houdt den Fransch-Ualiaanscben toe-
sland echter in het oog.
Officieele kringen willen niet toegeven,
dat een reis naar Rome van een-of ander
leidend DuiRch politicus in liet nieuwe
jaar ook maar overwogen wordt.
pane terug uit Boedapest.
Hedenmorgen is de minister van buiten-
landsche zaken, Graaf Ciano, van zijn be
zoek aan Boedapest iu Rome teruggekeerd.
Ciano naar Ziiid-Slavic.
Men bevestigt, dat Ciano binnenkort te
Belgrado besprekingen met de Zuid-Siavi-
sche staatslieden zal hebben.
De bladen maken hiervan melding in
berichten uit Berlijn en zeggen, dat de
reis van Ciano in de Duitsche hoofdstad
wordt beschouwd als oen „toeken voor
een zekere llongaarsch-Zuid-Slavische toe
nadering in het kader van de spil Ber
lijnRome en als een logische aanvul-
lling op Ciano's bezoek aan Boedapest"
De zuiveringsactie iu Palestina.
De zuiveringsactie iu de slreek van Na
bloes wordt voorigcz.ct. Gisjeieu heefl daar
tweemaal een Ireifen phials geluiDe Brit
sche hoepen hadden naci ds het dorp
Burin omsingeld, waar dc aanwezigheid
van rebellen was gesignaleerd. De stiij I
werd aangehouden hij het licht van vuur
pijlen en lichtbommen, die neergeworpen
werden uit vliegluigeu. De slag was eerst
in het begin van den middag ten einde
Er vielen vijftien dooien en verscheidene
gewonden aan heide kalden. Op den weg
van Jenïn naai N,'ih'o"s stond een pa roiii.'ie
rantsei wagens p'o seling voor een se "ion
versperring. Dc so'dalen maak en zich cn
reed de obstakels up le ruimen, toen zij
onder vuur weiden genomen door rebellen,
die in dc nabijheid verschoon zalen. Aan
beide kanten weren verse kingen on van
gen, betgeen aan den s.rijl groot belang gaf.
Gisteravond was bel gevecht nog niet
geëindigd,
Dreigbrieven.
De filmacteurs Raymond Massey en Wal
ler Huston en de journaliste Doroihey
Thompson, die Maandag toespraken heb
ben gehouden, waarin zij een hulpactie
in tbeaterkringen ten behoeve van de Jood
sche vluchtelingen aanbevalen, hebben, naar
de New-York World" meldt, dreigbrieven
van anonieme voorstanders van het na-
tionaal-socialisine ontvangen.
si?®®
1
8
was op de Oostendsdie banken, maar er is
lot nu toe geen bevestiging van dit bericht
ontvangen. De sleepboot Goliath was van
het beigingsslalion VJissingcu verjrok'kea
om eventueel hulp te verleenen, doch gis er-
middag nog niet lemggekecrd, noch is het
s.s. Wachtfels Ylissingen inkomend gepas,
seerd op weg naar Antwerpen. Veronder
steld woidt, dat het schip verdere ver!rin
ging heeft doordat hel sted'>|© zicht wegens
dc sneeuwbuien cn mist aanhoudt.
Duitseh schip emhooggevaren?
Gisleiochlcnd was er Ie Vlissingen spra
ke van, dat het Duitsche ss. Wail Jfelsi
bestemd naar Am weipen en konen ie van
Calcutta, W&eusJagm cht omhooggevaren
Een van dc historische gebouwen
van Parijs bedreigd. Bltissrhing
bemoeilijkt door watertekort.
Gisteravond is ee nbegin van brand
ontstaan in den kap van het Hotel
des Invalides le Fa rijs. De onmiddel
lijk gewaarschuwde brandweer staat
voor ernstige moeilijkheden hij de be
strijding van het vuur, aangezien door
de vorst buizen bevroren zijn, zoodat
men niet genoeg water kon krijgen.
Hel vuur, dat in het iiolel des Invalides
woedt, weid echter kiachlig heslredvn door
het personeel van verscheidene l'arijscho
brandweerkazerne». Dj haard bevond zich
in den linkervleugel, die aan de Boulevard
des Invalides ligt. De Dome des Invalides
werd niet bedreigd. Zooals men weet be
vindt zich in de Dj me de sarcophaag met
liet stoffelijk overschot van Napoleon. Da
ministers Düadier, Sarraut en Jean Zay,
en de prelect van politie bevonden zicli
ter plaatse.
De hi and in hel historisch# gebouw
bleek van zeer ernstigen aard.
Tegen 21 uur had een politiebeambte
gex.ien, dat uit het dak van het gebouw
vonken opstegen. Deze vonken werden
'weldra tot vlammen, die den gebeden
gevel, welke een lengte van verscheidene
tientallen meters beslaat, aantastten. On
middellijk werd alarm gemaakt, waaiop
imrieriaal van alle Parijsche brandweer
kazernes ter plaatse kwam.
Het vuur deelde zich inerle aan de ar
chieven, die sedert vele jaren op de dak-
verdieping bewaard worden.
Te kwart over elf gisteravond was men
den It and meester. Het vuur woedde toen
nog in de archieven on verteerde de oude
dakbalken.
vi
s\ 4
"Ni"
Het isolement van Marken is opgeheven. Zelfs met auto's heeft ihans
het verkeer tusschen het eiland en Monnikendam plaats.