EERSTE BLAD.
Maandag 2 Januari 1939
De opmarsch van Franco
buitenland
Zweden
Engeland
"Uitbreiding van de "vloot
Polen
91ste Jaargang.
No. 22059
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK_KORTE_HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
Het rechtsche offensief aan het Catalaansche
front wordt onverminderd voortgezet.
RecMscbe berichten melden, dat gedu
rende het week-einde de troepen aan het
Catalaansche front ver zijn opgerukt De
rechtschen hebben Cubells en Pobla Gra-
nadella bezet, waarbij meer dan 2200
krijgsgevangenen gemaakt werden.
Bij een luchtbombardement op Valen
cia is een ehemisoko fabriek getroffen.
Later* benentea melden, dat ook de
dorpen Pa'jna en Jvmcosa in rechtsche
handen zijn gevallen. Tegenaanvallen der
regeeringstroepen zijn met aanzienlijke ver
liezen teruggeslagen.
Een front van 110 K.M.
Intusschen bnjkt het offensief aan het
Catalaansche tront nog in noordelijke rich
ting te zijn uitgebreid. Over een front
van meer dan 110 K.M. wordt thans
reeds gevoenten. De rivieren Segre en
Eb'ro was»en, m verband met het dooien
"van de sneeuw, voortdurend; dit verwekt
echter nog geen ongerustheid, daar van
daag reeds val werd verwacht.
De linksche troepen hebben Franco zijn
successen met cadeau gegeven. Zoo deelt
Havas mede, dat het de afdeelingen van
het legercorps van Aragon,* die in 3 da
gen 12 K.M vorderden, eerst na 54 aan
vallen mogedjk is geweest den vijand tus-
Bombardementen.
Vijf driemotorige vliegtuigen hebben op
den laatsten ochtend van het oude jaar
een dertigtal bommen laten vallen op de
haven- en arbeiderswijken van de oude
stad1 te Barcelona, in de richting van Pare-
lelo, waarbij 5 dooden vielen en 15 per
sonen werden gewond.
Op Oudejaarsavond is Barcelona op
nieuw gebombardeerd.
De rechtsche vliegtuigen hebben een
groot aantal bommen op het centrum der
stad laten vallen. Er zijn talrijke slacht
offers te betreuren.
Een bericht van hedenochtend meldt,
dat het bombardement op Oudejaarsavond
het hevigste was waaraan de_stad sinds
19 Maart 1938 heeft blootgestaan. Er zijn
twee dooden en ver over de honderd ge
wonden. De slachtoffers behooren tot de
burgerij. De luchtaanval werd uitgevoerd
door twee escadrilles van drie vliegtuigen,
die een honderdtal bommen uitgeworpen
hebben. In een straat werden acht huizen
ernstig beschadigd. In het geheel werden
dertig huizen verwoest.
Ook gisteravond is Barcelona weer uit
de lucht gebombardeerd, waardoor acht
personen zwaar gewond werden. Voorts
schen Gerp en 0uoell3 te verdrijven. Bij hebben gisterochtend vijf Savoiatoestellen
de innemiug van deze laatste plaats moes
ten achtereenvolgens vijf versterkte loop-
graaflinien genomen woiden; eerst daar
na weken de republikeinen terug naar
Artesa. Benige groepen gaven zich eerst
over nadat zij hun laatste kogels ver
schoten nadoen.
Door de verovering van Cubells staan
de rechtsche troepen intusschen zeer sterk
voor hun-aan var op Artesa, de sleutel der
republikeinscac verdediging in den gehee-
len bovenloop van de Segre. De weg van
Lerida naar Soo do Urgell is door deze
inneming geheel afgesneden, meer dan 37
K.M. van dezen weg is in handen der
reciitschen gevallen. Tussoben Lerida en
Cubells is voor de linksehcn nu geen
verkeer meer mogelijk.
In het officieele legerbericht van Bar
celona wordt gezegd, dat de krijgsbedrij
ven gisteren in den sector van de boven-
Segre beperkt bleven tot geweer- en ge
schutvuur. De reciitschen konden tot Caba-
ces oprukken. Bij een luchtgevecht is een
Messerschmidt-toestel neergeschoten.
Uit de van beide zijden te Londen ont
vangen Reufcerberichten blijkt, dat de druk
der rechtsche troepen tegen de republi-
keinsche stellingen in Catalonie aanhoudt.
Volgens Barcelona opereeren do Italiaan-
sche divisies tegen Vineixa, halverwege
tusschen Lerida en Tarragano. De verde
digers, die maehinegeweemesten in het
heuvelachtige land hebben opgesteld, zijn
voortdurend onderworpen aan heftige bom
bardementen van geschut en luchtmacht.
Burgos maakt melding van drie bron-
ten, waar de strijd thans woedt, r?in
iCatalonië, bij Madrid en bij Valencia. Voor
al aan het laatste front zou verbitterd ge
streden worden. Van regeeringszijde wordt
verklaard, dat een aantal stellingen bij
Castillo Noguero, in de nabijheid van het
40 K.M. Noordelijk van Valencia gelegen
Val de Uxo, verloren is gegaan tegen een
overweldigende overmacht. In den namid
dag zijn de regeeringstroepen tot den tegen
aanval overgegaan.
vijftig zware bommen laten vallen op de
havenwijk van Carthagena. De projectielen
kwamen echter in zee terecht, zoodat geen
schade is aangericht.
Zaterdagavond heeft minister-president
Negrin zich door middel van de radio "ge
richt tot Noord-Amerika. Hij zeide, dat de
strijd1 in Spanje alle landen aangaat: het
gaat er\",oirt,:'Cf •"fretHaïid'-'zal worden ge
regeerd door 'brute kracht of overeenkom
stig de internationale wet, of de wereld'
zal worden geregeerd door de totalitaire
staten dan wel door do democratie. Men
moet thans handelend optreden om te
redden.
Ten aanzien van het bombardement van
Barcelona op Donderdagavond zeide Ne
grin, dat men thans reeds 50 dooden en
80 gewonden telt en nog steeds rijden de
ambulances.
Havas meldt uit Saragossa nog, dat het
dorp Granadella; dat de rechtsche troepen
zoo juist in bezit hebben genomen, bijna
geheel is verwoest.
Het vertrek der vrijwilligers uit
het gebied der regeering.
Op oudejaarsdag is een deel van de in
ternationale commissie van toezicht op
de terugtrekking der buitenlandsche vrij
willigers in Spanje, te Alicante aangeko
men. De leden hadden de totale afwezig
heid geconstateerd van buitenlandsche een
heden in bet regeeringsleger.
Een ander deel van de commissie had
een onderzoek ingesteld in de garnizoe
nen, militaire hospitalen en vlootbases en
was tot hetzelfde resultaat gekomen.
Mexico wil Spaansche vrijwilligers opnemen.
In welingelichte kringen te Barcelona
weet men te melden, dat de Mexieaansche'
ïegeering zich bereid verklaard heeft alle
vrijwilligers uit de internationale garde, die
niel naar hun land kunnen terugkeeren,
op te nemen. Deze menschen zijn in hoofd
zaak Duitschers, Oostenrijkers, Italianen en
Tsjechen.
FRANKRIJK
m,
dKiAi
m=
Nog dit jaar beslissing in Spanje
Interview met Franco.
Generaal Franco heeft tegenover den
directeur van den Diaria Vasco bij de
wisseling des jaars een verklaring afge
legd, waarin hij o.m. verklaart, dat het
nieuwe jaar voor Spanje het jaar der
zegevierende beslissing zal zijn. De oor
log nadert met reuze schreden zijn einde.
Hij zal eindigen met een overwinning der
rechtsche wapenen.
De slag in 'Catalonië ontwikkelt zich vol
gens het program. Het zegevierende ein
de daarvan is beslissend voor de beëin
diging van den oorlog.
Voorts heeft Franco nog verklaringen
afgelegd, o.m. over de beteeken is van Span
je als Middellandsohe Zee-mogendheid.
In dit verband verklaarde hij, dat er
drie oredenen zijn, die hem aanleiding zou
den geven het Spaanache volk te mobili-
seeren, n.l. 1. om d© christelijke leer te
verdedigen, ingeval - de christelijke kerk
werd bedreigd; 2. ingeval van. ©en bui
tenlandsche invasie; 3. in geval van ©en
poging om Spanje in de Middellandsche
Zee de rol van slaaf 4© laten spelen. Waar
ook maar de Middellandsche Zee genoemd
wordt, moet Spanje genoemd worden. Alle
overeenkomsten betreffende de Middel
landsche Zee die zonder Spanje zijn ge
sloten, zijn voor Spanje niet bindend.
Voortgaande legde Franco den nadruk
op de verbondenheid van Spanje met Por
tugal. Beide landen hebben hetzelfde
ideaal en dezelfde belangen. Tenop-
zichte van Latijnsch Amerika kondigde hij
aan, dat een principieel standpunt bepaald
zal worden. Wet Spaanseh Marokko be
treft, zeide hij o.m., dat de verbondenheid
daarvan met het Spaanseh© moederland
onverwoestbaar is. In Cordoba zal een
universiteit voor Oostersche studiën op
gericht worden.
Aan het einde van zijn verklaringen
zeide Franco te wenschen de leider te
zijn van alle Spanjaarden.
De voorsteilen
van Wang Jsjing Wei
In de boodschap,, we'ke de vroegere
minister-president van China, Wang Tsjmg
Wei, aan Tsjang Kai Sjek heeft gezonden,
wordt betoogt, dat Konoje feitelijk slechts
drie dingen eicht:
1. Vrijheid voor de Japanneezen in
China te wonen en er zaken te doen.
2. Samenwerking in den strijd te
gen de Komintern.
3. Economische samenwerking
Wang Tsjing Wei geeft hierop de volgen
de toelichting:
Het eerste schept de mogelijkheid van
herstel der Noordelijke provincies en van
hel in dezen oorlog verloren gebicen
van behoud der nationale souvereiniteit en
onafhankelijkheid van CEiina.
Het tweede behoeft niet noodzakelijker
wijs van invloed te zijn op de betrekking
van China met de Sovjet-Unie, terwijl het
derde punt in beginsel aanvaardbaar is.
Indien de nationale regeermg de drie
punten aanvaardt, als basis van beraadsla
ging over den vréde is de weg open voor
onderhandelingen, doch er kan geen vrede
worden gesloten, tenzij Japansche leger
geheel wordt teruggetrokken.
Politieke kringen te Tsjoengking zijn ver
rast en verontwaardigd en zij weigerden
de veiklaring te gelooven. Zij wijzen erop,
dat China onmogelijk de harde voorwaar-
den, die Konoje gesteld heeft en door Wang
Tsjing Wei gesteund worden, kan aanvaar
den. Trouwens, bet buitengewone congres
van de Kwo Min Tang, dat in hot voorjaar
gehouden is, heeft alleen Tsjang Kai Sjek
gemachtigd om uit naam van het volk
te spreken. Men verklaart, dat in de hou
ding van China geen enkele belangrijke wij
zïging zal komen.
Clhineesche kringen te Londen zrjn, iiaar
Reuter verneemt, geneigd, den stap van
Wang le betreuren, daar men vreest, dat
deze den onjuisten indruk zal wekken, dat
de Chïneesche regeering verdeeld is. Dezé
kringen geven als hun meening te kennen,
dat geen compromis met Japan mogelijk
lijkt.
Wang Tsjing Wei, is uit den Kwo
Min Tang gezet en van al zijn func
ties vervallen verklaard, omdat hij zijn
post had verlaten en in tegenstelling
met de nationale politiek van'China
naar vrede met Japan streeft.
De affaire Kreuger in een nieuw licht?
Het Stockholmsche „Extrabladet" meldt,
dat de affairc-Kreugor weer aan de orde
gekomen is op gronn van Parijsche onder
zoekingen, die tot nieuwe resultaten ge
leid zouden hebben. Kreuger zou zich
met van het oven hebben beroofd, doch
door samenzweerders omgebracht zijn.
De Engeische ministers naar Rome
Het programma der ontvangst
Officieel wordt thans uit Rome mede
gedeeld, dat de Britsehe minister-president
en de minister van buitenlandsche zaken
in den middag van den llden Januari
met een specialen trein te Rome zullen
aankomen. Chamberlain en Halifax zullen
in de villa „Madame" logeeren. Nog den
zelfden dag worden zij door Mussolini
ontvangen en des avonds biedt de Duoe
in. het Palazzo Venezia een maaltijd
Op 12 Januari zullen de gasten kransen
neerleggen op de koningsgraven in het
pantheon en op het graf van den onbe
kenden soldaat Vervolgens worden, zij door
den koning-keizer ontvangen, die ie hun
ner eer© een noenmaal aanbiedt Des mid
dags wonen Chamberlain en Halifax een
uitvoering van de fascistische jeugdorga
nisaties op het forum Mussolini bij, waar
na in de koninklijke opera een gala-voor
stelling volgt. Ciano biedt daarna een maal
tijd aan. Des Vrijdagsochtends brengen de
staatslieden een bezoek aan het Vaticaan
en in den middag worden de autarideën-
tentoonstelling en de tentoonstelling voor
den kolonisatie-arbeid bezichtigd. De gou
verneur van Rome houdt dan een ont
vangst op hel capitol. Des avonds biedt
de Britsehe ambassadeur een maaltijd aan
Zaterdagmiddag vertrekken de gasten.
Wederom een aanslag in Palestin.
Sir Charles Tegait. politiek adviseur der
Palestijnsche regeermg is ternauwernood
aan den dood or.l snapt, toen zijn auto
halverwege tussclwn Jeruzalem en Nabloes
vanuit eert hinderlaag werd beschoten. Een
zijner medereizigers, üe politieofficier San
derson, nerd doodgeschoten. Tegart bleef
ongedeerd. De auto maakte deel uit van
een con-, ooi
Volgens niet officieele schattingen zijn
m 1938 in Palestina 1997 personen gedood
en 1720 gewond. Er zijn 70 Britten ge
dood en 234 gewond, 292 Joden gedood
en 649 gewond, terwijl de overige slacht-
oifers Arabieren waern. Hiervan wordt een
groot deel gevormd door rebellen, die
in gevechten met militairen en politie
zijn gevallen.
Duitschland
De Duitsehe kruiser* Scliamhorst, die
26 000 ton meet en in 1936 te water is
gelaten, zal op 7 Januari in dienst wor
den gesteld. Bij de duikhootbesprekingen
tusschen Londen en Berlijn, zouden de
Duitsehe autoriteiten ook het vraagstuk
der zware kruisers hebben aangeroerd.
Men betoogt te Berlijn, dat de Sovjet
unie zeven schepen van dit type bouwt,
hetgeen Dmitschland volgens het accoord
met Engeland de mogelijkheid geeft, vijf
eenheden van dezelfde soort te hebben.
Drie dergelijke schepen worden thans vol
tooid.
Frankrijk
De begrooting aangenomen.
Gedurende de laarwisseling heeft het
Fransche pailomcnt druk werk gehad met
de afhandeling van de begrooting Zoowel
de Senaat ais ae Kamer hebben moties
van vertrouwen, gesteld door Da'.agier, aan
genomen. Tenslotte heeft de Kamer de
begrooting in vierde lezing aangenomen,
waarbij minister Reynaud de vertrouwens
kwestie had gesteld
Senegaleezen naar Dzjibocti.
De Fransche mailboolen Sphinx en Clhin-
titly zijn Zaterdag uitgevaren, met aan
boord een bataljon Senegateezen, die de
Fransche troepen in Fransch Somaliland
moeten versterken.
Hongarije
De Hongaarsche politiek
Negatieve balans der vriend-
srha.pspolitiek jegens Duitseh-
laiid.
In de „Pesti Naplo' schrijft graaf Beth-
len over zware wolken, die boven de
betrekkingen tusochen Hongarije en Duitsch-
land hangen. Hij bpreekt den wensch uit,
dat goeae betrekkingen worden hersteld,
niet alleen in de geschriften, maar ook diep
in de gemoed'-ren tusschen beide landen.
De aan Duitscldand toegeschreven plannen
ten aanzien van de Oekraïne noemt Belli-
len „een gevaarlijk avontuur", aangezien
dit liet beginpunt zou vormen voor een
nieuwe Slowaaksclie invasie in Midden-
Europa. 'VUiien, die bekend staat voor
zijn proDurtsche gevoelens, aarzelt thans
niet een nerét'cve balans op te maken
van de rmnasc/iapspoütiek jegens Duilsch-
land, die door Hongarije sinds 20 jaar
gevoerd wordt. Hi, herinnert er om, aan,
dat Hongarije niets heeft gedaan om den
anstbhiss van Oostenrijk en het Sudeten-
land te verhinderen, dat het iedere proef
neming met ern restauratie, samenwerking
met Oostenrijk en Tsjecho Slowakije van
de hand heeft gewezen en geen enkel
plan voor een Donaufederatie heeft aan
vaar]. „Tnans, >-oo besluit graaf Bethlen,
is h°t gemoed van ieder nadenkend Hon
gaar vol ongerustheid voor de toekomst."
Treedt Hongarije uit den
Volkenbond
Een meening van den minister
van bnitenlandsfhe zaken.
Gaat Hongarije den Volkenbond verla
ten en zich bij het anti-Komintern pact
aansluiten
Graaf Csaky, de minister van buitea-
landsche zaken, heeft deze mogelijkheid
voor de eerste maai aangeroerd in een
artikel iu net Nieuwjaarsnummer van den
Pester Lloyd. De minister schrijft: Wij
hebben de teekenen des tijds begrepen.
Wij weten, dat, om het „vertrouwen lo
handhaven", openbare manifestaties noodig
zijn. Wij kennen en waardeeren hoogelijk
de beteekenis van bet anti-Kominternpact,
reeds langen tijd, sedert meer dan tienl
jaar cons'atc-eren wij de aftakeling v an
den Volkenbond De wereidmeening bezint
zich te kristalhseeren rond twee le\ ©na
beschouwingen, die tegenover elkaar staan,
Wij zijn ons er van bewust, dat niemand
tegelijkertijd twee levensopvattingen met
dezetde overtuiging kan toegedaan zijn.
Verder verklaart do minister, dat zijn
land volkomen trouw is aan de as-poli
tiek en hij erkent, dat Duitschland rechi
heeft op een bevoorrechte economische
positie in Midden-Europa,
Wat betreft de West-Europeesche mo
gendheden constateerde Csaky, „dat hef
feit, dat men aan de zijde der spilmo-
gendheden slaat, met noodzakelijk behoeft
te bet-eekenen. dat men zich tegenover
de Wesl-Europeesche mgoendlieden stelt".
Tsjecho Slowakije
Skoda en Krupp
Tegenspraak van geruchten.
Bevoegde regeeringskringen te Praag heb
ben Reuter gemachtigd, de geruchten, vol
gens welke de Skoda wapenfabrieken doom
Krupp zouden worden overgenomen, te
gen te spreken.
De Skoda fabrieken hebben, naar Havas
nog meldt, verklaard, dat de op 29 Decem
ber medegedeelde transactie alleen be-
teekenl, dat de Fransche deelneming in de
Skoda fabrieken is komen te vervallen door
de overdracht van de in het bezit van
Sclmeider-Breusot zijnde aandeelen aan
de Anglo-Tsjecho Slowaaksche en Praag-
sche crediet bank, die een Tsjechisch©
hank is. Het geheele kapitaal van de
Skod,a-fgl>riéken is dus thans Tn Tsjéchó-
Slowaaksche handen.
Voormalig Russisch gouverneur pleegt
zelfmoord.
De Poolsche bladen melden, dat de land-
goedbezitter Mirkowitz, ©en voormalig ge
neraal en gouverneur van het tsaristisch©
Rusland, zelfmoord heeft gepleegd. Zijn
bezitting is gelegen bij Ostrog aan de
Poolsch-Russische grens. De zelfmoord
zou geschied zijn terstond nadat Mirkowitz
een onderhoud heeft gehad met een on
bekende, die vermoedelijk uit Rusland was
gekomen. Men veronderstelt, dat het hier
een geval van chantage betreft, temeer
daar de oud-generaal den laatsten tijd in,'
zeer overspannen toestand verkeerde.
Sovjet Rusland
De Engesche vllieger, Grover, die een
avonturlijke solovlucht heeft ondernomen
van Stockholm naar Moskou, op 13 No
vember j.lom zijn Russische vrouw naar
Engeland te brengen, is vandaag schuldig
bevonden aan de onwettige betreding van
Russisch grondgebied en veroordeeld tot
een boete van 1500 roebels, de inbeslag
neming van zijn vliegtuig en de uitzetting
uit Rusland gedurende 5 jaren.
Zuiveringsactie in Rusland.
In een artikel van het orgaan van het
volkscommissariaat voor post en telegrafie,
de Sotsialistitsjeskaja Swjas, wordt Berman,
tot dusverre Sovjet-commissaris der poste
rijen, omtrent wien reeds eerder geruch
ten de rond© hadden gedaan, volgens wel
ke hij zou zijn gearresteerd, saboteur ert
staatsvijand genoemd. Officie©! is omtrent
een afzetting van Berman nog niets ge
meld'. 1 i
Vereenigde Staten
De sterkte der luchtvloten
Superioriteit van Duitsehe en
Italiaansche Iu-htvloot.
Volgens het rapport van de luchtvaart-
deskundigen van de Vereenigde Staten, dat
is voorgelegd aan Roosevelt, hebben
Duitschland en Italië tezamen een lucht--
macht, welke zesmam zoo sterk Is ala
de vereenigde luch'vloten van Engeland
en Frankrijk. i
Men zegt, dat dit op authentieke statis
tieken berust en geloot vindt in hoog©
regeenngskringeo.
Men verwacht, dat president Roosevelt
zijn meening over den wereld toestand zal
uiteenzetten in de jaarlijksche boodschap,,
die hij aan het Congre» doet toekómen en
de volgenne week in een speciale bood
schap zijn meening zal zeggen over d©
herwapemng der Vereenigde Staten in êd l
lucht. u
iïcüi- CUUIMIll VtflöCilJjM UH^clljLb, ILClUlt-
zondonng van Zon- cu Feestdagen.
Pnjs per kwartaal f 2.—; franco per post
2.50. Pnjs per week* 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentlen voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bezorgd zijn, *s Zaterdags vóór 1* uur.
Een bepaalde plaats van advertentie*
wordt niet gewaarborgd.
CHIED AMSCHE COURANT
Pró* der Advertentlen: van 1—5 regels 1155;
iedere regel meer f0.30, in het Saterdagnummer
1—5 regels f 1.80, iedere regel meer fOBó
Reclames f 0.75 per regel. lncaseokosten5cts
poetkwitanties 15 ets. Tarieven -Tin advertentien
bij abonnement zijd aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiëo opgenomen t0J50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'a Woensdags: Kieme Advertentiéntot25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleme Advertentiën 11.00,indien
niet vóór Vrijdagavond 6 aur bezorgd.
LUCHOfJ
PERPISNAN
\AND0mbs
mornm
OrgeC
öfS^==^0LsbNA
HUESCA
MANRESA
S BLANCA
MONTBLANCH
.4
FALSET BE
GASPE
C
TERUEt|
HET CATALAANSCHE FRONT
BIJ DENAANVANB VAN HET DECEMBER
OFFENSIEF (24 DEC.)
NATI0NALEN
VIVER
SEGOFïfï
REPUBLIKEINEN V
OFFENSIEF RICHT/NS DER NAT.
0-20 40 SO
VALENCIA
De vroegere minister-president
va»,._CMna is uit de Kv» Min
Tsjig gezei."
Vijf zware kruisers werden bij
gebouwd.
Engelsch vlieger veroordeeld.
L