EERSTE
1-1
Maandag 16 Januari 1939
Na de besprekingen te Rome
5
Tel. No. 8930D (3 lijnen).
91ste Jaargang,
No. 22071
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 531L
BUITENLAND
Engeland en Italië weten waaraan zij zich
te houden hebben. Maar de spanning blijft.
Italië trekt - zijn vrijwilligers eerst terug
na dè overwinning van Franco.
Chamberlain is gisteren weer t m
Londen aangekomen, waarbij door een
menigte van verscheidene duizenden per
sonen bij liet Vietonnslalion en Jangs den
weg naar' Downingsireet toegejuicht werd.
Chamberlain droeg een rose' anjelier in
zijn knoopsgat en had zijn parapluie in de
hand. Hij glimlacht©/en zag er gebruind en
gezond uit. De premier 'maakte een zeer
opgewelden indruk,
Te Parijs heeft de Engelsdhe premier den
trein niet verlaten. Hij werd op het perron
begroet door den Britschen ambassadeur te
Parijs, sir Eric Phipps.
Halafax heeft Chamberlain op de terug
reis geen gezelschap gehouden. Hij is naar
Genève gereisd, waar hij gisteren een on
derhoud met Bonnet heeft gehad. Beide
ministers vertoeven daar om de 104de ver
gadering van den Volkenhondsraad hij te
wonen, welke Maandag geopend wordt on
der voorzitterschap van Sandler, den
Zweedsdhen minister van buiienJandsche
zaken. De twee voornaamste punten op de
agenda zijn: de terugtrekking der buiten-
landsehe vrijwilligers uit het republikein-
©dhe leger in Spanje en het beroep van
China tegen Japan.
Cia.no heeft tegenover een specia'en ver
slaggever van de Daily Mail" verklaard te
hopen binnenkort naar Londen te gaan.
HSj zeide zeer voldaan te zijn over de
besprekingen te Rome, welke hij „aller
hartelijkst" noemde.
De speciale verslaggever meldt voorts,
dat Mussolini tegenover Chamberlain ver
klaard zou hebben: ,,11- geef u mijn eère-
woord ,dat ik voornemens ben den letter
en den geest der En gel sdh-I tal iaan sclie
overeenkomst in acht ne nemen".
Volgens Britsohe kringen te Rome, die
verklaren, dat Chamberlain en Halifax zeer
voldaan zijn over hun bezoek, is Mussolini
voornemens mede te weiken aan de op
lossing van het Joodsdhe vraagstuk.
De natuurlijke aspiraties van Ifahé zijn
tijdens de besprekingen niet gedefinieerd
en er was geen beraadslaging over de
©Lsdben van Italië ten aanzien van Tu'iis,
Suez en Dzjiboeti.
De Britsche ministers waren zeer onder
den indruk van de oprechtheid en hoffe
lijkheid van den Duoe, die zich er angst-
'rallig van onthield iets te zeggen of een
vraag te stellen welke pijnlijk zou kunnen
blijken.
Bij de besprekingen gaf Mussolini zich
moeite spontaan zijn bedoelingen te her-
aaien loyaal de bepalingen van de Era-
gelsch-rtaliaansche overeenkomst (e zullen
nakomen.
Hij herhaalde voorts zijn bedoeling de
voorwaarden van het 13 rif son niet-inmen-
gingsplan inzake Spanje mai te komen.
Voorts heeft hij duidelijk gemaakt te stre
ven naar een politiek van vrede in inter
nationale aangelegenheden, een politiek,
welke wordt veieischt door de omstaudig-
heden van Italië ten aanzien van de ont
wikkeling van zijn hulpbronnen da die
van zijn. bezittingen.
De onderwerpen van bespreking strékten
ziéh uit zoowel over politiek als over
economisch terrein. Zij leidden niet tot
eemge overeenstemming, dodh deze werd
ui Britsche kringen niet verwacht. De be
doeling van het bezoek was niet een. direct
doel te bereiken, doch veeleer ('en toestand
te bespreken met het oog op de toekomst
en m de veronderstelling dat besprekingen
van man tegenover man in de intimiteit
van een particulier vertrek zou kunnen
lelden tot een grooter vertrouwen in de
kennis van elkanders karakter.
- De strekking van het bezoek, was den
bouw te bevorderen van een brug tusscÜien
- Groot-Bnttannië en Italië cn men is van
meening, dat als resultaat van het bezoek
dte grondslagen der brug hechtere zullen
zifn geworden. Ook <b* p-,u~ heeft veel
belangstelling voor Kt -K.ogsfuk' der .Tocd-
stihe vluchtelingen.
Rij de besprekingen rnet Musmlim wer
den eenige onderwerpen, we2'©;, naar do
meening der Britsche ministers, gesdhMen
zonden kunne® doen rijzeïi, zelf"- aio'; ge
noemd, Mussolini heeft in vele gevallen
zijn standpunt uiteengezet zonder ook zelfs
maar Rrifedh commentaar te vragen.
De Britsche ministers deden hunnerzijds
hetzelfde en men gelooft dat het resultaat
is een beter wederzijdsch begrip op alle
ponten-.
Er was een gedachten wisseling over de
kwestie der ontwapening doch' er schijnt
nog geen constructieve oplossing te zijn
gevonden.
De „Giomaje d'Italia*' verzekert, in een
redactioneel artikel, dat, tijdens de be
sprekihgen beide staatslieden besloten heb
ben het sluiten van bizotndore overeen
komsten te bespoedigen, welke voorzien
zijn in het pact van 16 April, betreffende
alle kwestie iuzake Egypte cn de Soe
dan, met name betreffende de grensafba-
kening Insschen de Soedan, Kenya en
Britseh Somaliland eenerzijds, en Oost-
Afrika anderzijds, alsmede betreffende de
vastlegging der wederzijdsche Italiaansche,
Britsche, Egyptische en Souuaneescne be
langen in deze gebieden. Voorts hepen de
onderhandelingen over de handelsbetrek
kingen tusschen Italiaansch Oost-Afrika en
Groot Brittannië, met zijn overzc-escbe ge
westen.
Stefani meldt, dat de „Informazione Di-
plomatiea" een mededeehng publiceert,
waarin om. gezegd wordt, dat, men m
verantwoordelijke Romeïnsehe leringen over
de volgende geloofwaardige gegevens be
schikt. omtrent de onderhandelingen.
Na gewezen te hebben op de eerlijke
hartelijkheid der besprekingen, doet men
opmerken, dat, wat de Britsch-Italiaansche
betrekkingen betreft, er niets sensationeels
te behandelen was, daar deze betrekkingen
geregeld znn in de accoorden van 16 April,
die op 16 November van kracht zijn ge
worden, en met loyale toepassing waar
van zoowel van Brit-che als van ftaliaan-
sche zijde reeds een oegin is gemaakt
Bij het noodzakelijke afzoeken van den
gezichtseinder werden natuurlijk eveneens
bepaalde kwesties van algemeerten aard
ter sprake gebracht. Eenerzijds wees de
Britsche minister-president op de nauwe
betrekkingen die tusschen Londen en Pa
rijs bestaan, en van Italiaansche zijde
verklaarde men op de formeelste wijze dat
de as RomeBerlijn de grondslag van
do Italiaansche politiek is en blijft.
De Duec over Spanje.
Wat Spanje betreft herhaalde de Ducie,
dat de laatste Italiaansche legionnaires
teruggeroepen zouden worden, wan
neer de linkschen hetzelfde doen en
wanneer men Franco de belligcrenten-
rechten zal toekennen. Het is onzin
nig, dat men hem deze nog steeds
weigert. Indien men -echter, zoo voeg
de de Duoe eraan toe, in den komen
den tijd inmenging op groote schaal
zou vaststellen van de zijde der met
Negrin bevriende regeeringen, zou Ita
lië zijn vrijheid van handelen her
nemen, want de niet-inmengingspolitiek
moet als mislukt worden beschouwd.
Wat betreft de FranschItaliaansche
betrekkingen verklaarde de Duce, dat
de Spaansdie kwestie de beide landen
grondig verdeelt, en dat het pas mo
gelijk zal zijn, den toestand opnieuw
onder de oogen te zien, nadat de oor
log in Spanje ten einde is. In afwaeh-
ting hiervan kan er beslist geen spra
ke zijn van arbitrage, bemiddeling, con
ferenties van vier -en nog minder van
drie.
Men besprak, zonder hier echter diep
op in te gaan,- eveneens andere kwesties,
zoo betreffend© de definitieve vestiging
van de z.g. Joodsdhe vluchtelingen en de,
in ieder geval zeer verwijderde mogelijk
heid' van beperking der bewapening.
Wat betreft het voornemen, den vrede
in Europa te handhaven, dit werd1 zoo
wel van Italiaansche als van Engelsdhe
zijde met vaste overtuiging te kennen ge
geven.
hL verantwoorde! ij he Romcinsdio lerin
gen doet men opmerken, dat na d© ont
moeting tusschen Chamberlain en Musso
lini elk pessimisme, zoowel als ©Ik bui
tensporig optimisme, voorbarig zouden zijn.
De ontmoeting van Bonnet met
Halifax,
D© maaltijd welke Halifax en Bonnet
met hun medewerkers hebban gebruikt
heefï bijna drie uur geduurd'. Halifax
gal een gedetailleerd vierslag dteï be
sprekingen te RomeHij bevestigde, dat
de onderhandelaars bij hun besprekingen
gesproken hebben over de aanwezigheid
van Italiaansche soldaten in Spanje,
waarbij onderstreept werd, dat het En-
gelschItaliaansche verdrag bestaat
en dat beide partijen wenschen, dat bet
geheel- zal worden uitgevoerd. Musso
lini heeft overigens dè formeede ver
plichting op zich genomen, dat de Ita
lianen zich na een overwinning van
Franco, welke hg trouwens als aan
staande beschouwt, uit Spanje zullen
terugtrekken.
Chamberlain zal, ia overeenstemming
met de Italiaansche autoriteiten, van dez©
plechtige belofte melding maken in een
in het Lagerhuis af te leggen verklaring.
Er zat geen enkele stolling op het Schier
eiland of in de koloniën van Spanje in
de macht van Italië blijven.
Mussolini heeft verder de verzekering
gegeven, dat hij geen versterkingen meer
naar Spanje zou zenden, daarentegen be
klaagde hij zich over de beweerde Vapen-
zendingen aan de rege-eringstroepen door
Frankrijk.
Wat Frankrijk aangaat, Mussolmi for
muleerde geen enkelen nauwkeurig om
schreven eisch. Hij beperkte zich er toe
te kennen te geven, dat d© opzegging der
FranschItaliaansche overeenkomst van
1935 hel aanbod van onderhandelingen in
hield,, welke, naar hij betreurde, niet door
Bonnet was in aanmerking genomen.
Er werd op geen enkelen wijze een be
roep op Engeland gedaan te arbitreeren
of te bemiddelen.
Mussolmi betoonde zich zeer inschikke
lijk tegenover de Engelsche ministers en
bevestigde zijn wil alle problemen op
vreedzame wijze te regelen.
Ten slotte gaf Mussolini uitdrukking aan
den wensch den bewapeningswedloop te
beperken en sprak hij de hoop uit, dat
de internationale economisdie betrekkin
gen zullen verbeteren.
De opmarsch van Franco -
Tarragona, ren Reus gevallen.
Zaterdagmiddag werd door de rechtsehe
troepen d© bezetting van Tarragona vol
tooid, nadat Vails in den loop van den
ochtend was ingenomen. Tegelijkertijd war
den de plaatsjes, gelegen in den zak, die
ontstaan was, o.m. Tarrega, bezet.
Ook Reus werd door de reehtschen in
genomen.
Generaal Miaja heeft gisteren aan het
Estramadura front in zijn streven om den
druk op Barcelona te verminderen, op ©an
nieuw, front een offensief tegen de troe
pen van Franco ontketend. t
De linksche troepen, hebben een aanval
ontketend' langs do linie van de Taag na
bij Talavera, ten Z.W. van Madrid,
FRANKRIJK
v-"* tsllzï-*
De „Koningin Emma"
glijdt, na ruim ier uur
op de helling der Mij.
„De Schelde" te Vlis-
singen te hebben vast
gezeten, te water.
L O N IE
België
De betrekkingen met het rechtsehe Spanje.
Men is thans tot overeenstemming go-
komen omtrent het zenden van oen Bel
gischen vertegenwoordiger naar Burgos De
agent van Belgie in het rechtsehe Spanje
en de agent der regeermg van Burgos te
Brussel zullen speciaal belast worden met
de economische en handelsbetrekkingen tus
schen beide landen.
BINNENLAND
Prins Bernhard bezoekt de
Fokkerfabrieken
Duitschland
Het lot van Schuschnigg
Nog niets bekend omtrent een
proces.
Omtrent het lot van oud kanselier
Schuschnigg is nog niets beslist. \rolgens
inlichtingen uit Weenen -wordt hij nog
steeds gevangen gehouden in hotel Me-
tropole, het hoofdkwartier van de Gestapo.
Het schijnt, dat geen voorbereidingen zijn
getroffen om nog gedurende den winter
een proces tegen hem te beginnen,
In nationaal socialistische kringen te
Weenen wordt verklaard, dat de gezond
heidstoestand van Schuschnigg goed is,
hoewel hij zeer nerveus is.
In legitiinistische kringen verluidt, dat
do oud-kanselier geweigerd heeft zijn vrij
lating .te aanvaarden, welke hem weid
aangeboden toen zijn vroegere medewer
kers uit Dachau werden vrijgelaten
De besprekingen van Itublee.
Ruble© en Schacht hebben gedurende
het week-einde wederom besprekingen ge
voerd over de financiering der Duitsche
Joden. Reuter verneemt, dat die opvattin
gen der intergouvetnemenleele commissie
betreffende het antwoord van Duitschland'
op de voorstellen der commissie tot wijzi
ging van het oorspronkelijke D'uitsdhe plan
besproken werden. D© volgend© w©ek zal
een nieuwe bijeenkomst gehouden worden.
Nicmoeilcr. -
Een predikant, wiens naam niet ge
noemd wordt, Leeft tijdens een biddienst,
die tuee uur duurde, ter gelegenheid van
den 47sten verjaardag van ds. Niemoeller
verklaard, dat diens moed thans gebroken
is door de eenzaamheid. De dienst, die
gehouden werd m de eigen kerk van Nie
moeller m Dahlem, werd bijgewoond door
een aantal predikanten der Belijdeniskerk.
Tijdens de preek verklaarde de predikant,
dat Niemoeller begin Maart 1938 een. von
nis kreeg, dal zijn onmiddellijke invrijheids-
stelling zou hebben moeten betoekenen.
Inslede daarvan werd hij door de Gestapo
naar het concentratiekamp van Saehsen-
hausen bij Berlijn gezonden, waar hij
sindsdien steed- V vastgehouden.
Speciale belangstelling voor de
D-23.
Z.KH Prins Bernhard, die steeds met
belangstelling de ontwikkeling van de Ne-
derlandsche vliegtuigbouw volgt, bracht Za
terdagmiddag een bezoek aan d© Fokker
fabrieken, speciaal om het nieuwe twee-
motorige jachtvliegtuig, de Fokker D-23,
dat op de December te Parijs gehouden I
internationale luchtvaarttentoonstellmg 1
sterk de aandacht der militaire deskundi
gen trok, te bezichtigen.
Zijne Koninklijke Hoogheid, die verge
zeld was van Zijn secretaris, jhr. mr. C.
Bedel, en Zijn adjudant, kapt. 3. K. II.
de Roo van Alderwerelt, werd ontvangen
door den onderdirecteur der N.V. Neder-
landsche Fokkerfabrieken, den heer J. E.
van Tijen, en liet zich door den hoofd
constructeur, ir. M. Beeling, uitvoerig in
lichten omtrent de overwegingen, welke
lot den bouw van dit, volgens geheel nieu
we principes geconstrueerde vliegtuig heb
ben geleid;—
Het gezelschap, waarbij zich ook de
heer L. Janse en ir. P. J C. Tos hadden
aangesloten, vertoefde geruimen tijd bij
de D-23. Na de thee te hebben gebruikt,
vertrok Prins Benband laat in den mid
dag van de Fokkerfabrieken.
Hr. Ms. Tromp te Lissabon in
aanvaring
Met het Duitsche s.s. Orinoco,
De Ncdcrlandsehe oorlogsbodem
zou ernstig beschadigd zijn.
Uit Lissabon wordt gemeld:
Het Duitsche s.s Orinoco is gisteren.
bij het verlaten van de haten m aan
varing gekomen met den NeJerland-
sdlien flottieljeleider Hr Ms. Tromp.
De Tromp zou ernstig beschadigd zijn.
Uit dit telegram moet worden opge»
maakt, dat de hotsing is geschied toen.
de Tromp de haven van Lissabon binnen!»
liep.
De Tromp, welke, naar men neet, zijn
eerste roorjaarsreis maakt, zou va'gens lieti
routesdhema Woensdag 18 Januari a.s. uit
Lissabon vertrekken.
D© Orinoco^ is een schip van *-de Ham»
buig—Amerika Lijn, met een inhoud van
9660 bruto ton." - i
De Orinoco verliet tijdens stormweer
do haven, geassisteerd door twee sleepboot»
Bij het passeeren van de Tromp liep
Nederlandsch-Beigisch-
Luxemburgsche betrekkingen
Vernieuwing van de conlingen-
teeringsovercenkomst.
De regeeringspersdienst meldt:
De gemengde Nederlandsch-Belgisch-Lu-
xemburgsclie regeeriogscommissie heeft van
1114 Januari 1939 haaT tweede bijeen
komst te 's-Gravenhage gehouden. Tijdens
deze bijeenkomst is onder het oog gezien,
welke wegen zouden kunnen leiden tot een
bevredigende oplossing inzake verschillen
de vraagstukken, welke de Nederlandsdie
regeering had aanhangig gemaakt met be
trekking tot den invoer van bepaalde pro-
duden in de Belgisch-Luxemburgsche eco
nomische unie.
De Nederlandsrihe delegatie van haar
kantheeft i n een geest van 'welwillendheid,
welke de besprekingen heeft gekenmerkt,
bepaalde" Belgische en Luxemburgschewen-
©cbe-h onderzochtbetreffende* cijfers en
prijzen van den invoer in Nederland val a
verschillende producten.
Van weerszijden is voor een aantal der
vraagstukken een bevredigend© oplossing
verkregen. De andere zijn aangehouden ten
einde opnieuw door de bevoegd© instanties
te worden onderzocht.
Beide delegaties zijn teslotte tot over
eenstemming gekomen inzake de wensche-
lijhlieid, zoo spoedig mogelijk de onder
handelingen te openen met het oog op ver
nieuwing van de oontingenteerfcigsovereen-
komst, op 13 Augustus 1938 dooir de beide
landen onderteekend, welke op 30 April
1939 afloopt.
D© commissie zal baar volgende bijeen
komst fe Brussel houden.
len.
liet schip als gevolg van een hevigen wind
stoot uit de koers en kwam het met den;
oorlogsbodem in aanvaring, welke aan
stuurboordzijde werd getroffen. Een aantal
stalen platen van de Tromp werd inge
drukt. Het verluidt dat de flottieijeleidef
ook een gat beneden den waterlijn heeft ga»
kregen. De slcepbooten hebben tevergeefs
getracht de aanvaring te voorkomen, waan*
hij het weinig scheelde of een van beid©
vaartuigen was gekapseisd. Na de botsing
heeft dp Orinoco, die niet beschadigd is,
de reis voortgezet
De havenautoriteiten hebben een onder»
zoek naar den Tromp ingesteld. Zij wareiï
van meening ,dat het schip ter reparati©
in een droogdok.zal moeten worden opge
nomen. In verband hiermede is het ver
trek van de Tromp, dat op a.s. Woensdag)
was vastgesteld, tot onbepaalden tijd uit
gesteld.
De commandant van de Tromp, kapitein:
ter zee Doorman, .bleef den gehee'en dag|
aan boord om persoonlijk alle veiligheids
maatregelen te nemen.
Het schip vier dagen in het dok. j
Blijkens een bij hét departement van d©»
fensie ingekomen telegram omtrent de aan
varing van Hr. Ms. flottielje-leider „Tromp"
door het stoomschip „Orinoco" heeft d©
aanvaring plaats gehad' terwijl de „Tromp"
gemeerd' lag.
D© schade onder d© waterlijn is oogen-
schijnlijk meegevallen, doch het schip zal
moeten dokken, waartoe het dok a.s. Don
derdag beschikbaar is. Met de herstelling'
zal vermoedelijk ongeveer vier dagen ge
moeid zijn.
Persoonlijke ongevallen deden zich niet
voor.
Prins Bernhard en de spert.
Zaterdagmiddag om half d'rie zijn opj
het sportterrein Klein Zwitserland te's-Gral»
venhagè Schiashbanen geopend. Dit spel is
nieuw voor Den Haag en er bestond groot©
belangstelling voor. j
Onder de aanwezigen was ook jhr. mr.
dr. H. A. van Kamebeek, commissaris vant
de Koningin in Zuid-Holland. j
Om vier uur kwam Prins Bernhard opj
de banen aan. Namens het bestuur ontvin
gen dr. Exalto, jhr. II. en jhr. G van den
Wijde den Prins, die vergezeld was van zij®
secretaris jhr. mr. 0. Dedel en zijn adju
dant, kapitein J. K. H. de Roo van AMeiw
werelt. j'
De trainer Goedraad en jhr. Vim Kame
beek Jr., demonstreerden het- spel voois
den Prins, die er zeer veel belangstelling
voor blad en den wensch uitte later zelf
het spel te willen beoefenen. -
>41
-rtl
•#i
■i
"li
'«"jf
l—iajStSX
Hip
f*tet.:
V, fcj>s» courant Ter.ekijnt dageliilo, met uit*
TWieriisg tm» Zon- eo Feestdagen.- -
#st« per kwartaal f 2.—; franco per post
©.50 Prijs per week: 15 ets, "Afson-
derlijlce manmens ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Adrertenticn roor bet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bureau
bexorgd sijn, 'e Zaterdags vóór S uur.
Een bepaalde plaats van advertenties»
wordt niet gewaarborgd.
Prys der Advertentiën. vao 15 regels f153;
iedere regel meer Ï0.3Q; Sn bet ZAterdagnnmmer
15 regela f 1.80, iedere regel meer f 035
Ueclaanes f 0.75 per regeL Incasso koste no ets.;
post kwitanties 15 ets. Tarieven \ao advertentiën
bij abonnement *yn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein#
Advertentiën opgenomen (030 t/m. 45 woor-
den, 0.75 tVm 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden,
*s Woensdags* Kleme Advertentiën tot 25 woor
den f 0l25, mits vóór Dinsdagavond 0 uur aan-het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags* Kleine Advertentiën f 4.00, Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
SCO DE
UR6EU
PUIGCERDA
GERONA
MANRESA
•8UALADA
VALLS
RFt]
t
v|
J\
A
Ül
4
