kij/romwaa W% Het sociëteitsleven in Indië Laatste Nieuws Beurs van Amsterdam Oude tradities, die nog gehandhaafd worden. Maar de nieuwe tijd stelt nieuwe eischen. BINNENLAND Verwachting Meineed BINNENLAND BUITENLAND Franco's opmarsch in Catalonië Gemengd Nieuws Wettelijke erkenning van de Montessori-methode Rechtszaken Verduistering te Krimpen aan de Lek Brief met f60.000 verdwenen GEMEENTELIJKE KENNISGEVINGEN. Kosteiooze inenting Verduisteringsproef Handel en Bedrijf Kindje door zijn vader doodgeslagen Burgerlijke Stsrw (Van onzen correspondent to Batavia). Echte sociëteiten, wette het oudet, oor spronkelijke karakter hebben behouden, z'gn scliaarsch geworden in Indië. Eigenlek is de „Harmonie" te Batavia er nog slechts één der weinige voorbeelden van; zoo niet het eenige. Want de sociëteit is ook in Indie niet ontkomen aan den invloeu "'an de wisselende tijdsomstandigheden, van den vooruitgang,, als men 'tzoo noemen v waarbij men dan te denken heeft aan de emancipatie der vrouw en de toeneming van allerlei amusement met in grootere plaatsen zelfs een eigen (soos) orkest, t Is alweer de „Harmonie", die als zeldzame uitzondering baar exclusief karakter van uitsluitend „Heeren-sooieteit" te willen zijn, nog het strengste heeft bewaard, al luebben ook bier de dames toch wel eenige privi leges verkregen en al wordt ook hier, meer dan vioeger, voor 't amusement der leden en bun dames gedaan, waarbij men echter nog niet véél verder gaat dan een concert in voor- of na-avond era één dansavond in de maand. Daarentegen zijn er tal van andere sociëteiten, welke geregeld toone&l- of bioscoopvoorstellingen voor de leden geven. Dit type van sociëteit vindt men meest op de kleinere plaatsen, wat be grijpelijk is, omdat er vaak geen speciaal gebouw voor tooneel- en muziekuitvoerin gen is, hoogstens een bioscoop. Maar ook een stad als Medan heeft geen schouw burg of concertzaal en daar komt men dus ook in de sociëteit teredht. In de eroote plaatsen staat, 'ter anders mee; met uitzondering van Bandoeng,waar de op een druk kruispunt gunstig gelegen sociëteit, vrijwel geheel als anrusements- gelegenheid wordt geëxploiteerd. In Soerabaja heeft de Simpangsche so ciëteit onder een wat stroeve bestuurs- leiding, weliswaar telkens gestreden tegen de verleiding om haar zalen voor allerlei amusement open te stellen, maai mecstai tevergeefs, en als de groots zaal er niet zoo'n verschrikkelijk slechte acoustiek had, zou die zeker meer voor uitvoeringen wor den gebruikt, ook al beschikt de Kunstkring te Soerabaja over een uitstekende concert en tooneel zaal. Intusschen heeft de „Sim pang Cüub", zooals de Soerabajasche soos in de wandeling meest wordt genoemd', een nieuwen voorzitter gekregen, van wien een vlotter leiding mag worden verwacht. Over de „Harmonie" te Batavia straks. Men moet uit 't voorgaande niet afleiden, dat de Indische soos niet meer aan haar (oorspronkelijk doel zon beantwoorden, óf m|oet ik van „roeping" spreken, dw.z een veilige plaats te zijn voor de (uiteraard mannelijke) leden, waai zij op eigen terrein «ga, ongenaakbaar voor wie oiokj, en zeker wioor htur ega's; al stuurt die als *t at te Jaat wordt I wel eens de djongos et op &of mijnheer dan eindelijk todh eens naar s wil ilamen. Mijnheer zit dan in den Rezeïïigen kring van zijn soos-vriendera, of is te vinden bij t biljart, of bij 't kaartspel!, aan de bar. De bittertafel t Eigenlijk is ffit instituut niet iels specifiek Indisch. RoBand, zal die, meen ik ook nog wel kennen Maai wat men in het Moederland zeker niet fceeSa, flat is de gnaotej, rondte bittertafel, met een gat in het midden. In Indië wordt Bit societeitsmeubel al zeldzamer,, maar Sb li eb 'truog niet zoo heel lang geiteden ijoeh genen, ergens in een kleine soosj, ik meen, dat "top Madoera; was. Onder die UafeÏ! zat, '(zit mogelijk in zeldzame ge vallen: nog) de djongos met de dteunk- fiesschea «m zich heen; en de soodedera aatten om de tafel in verhitte gesprekken gewikkeld. Als dan gewoonlijk mett Iuid- jmehttige stem van één hunner als beste!: ling Honk; ^Djongos, kassi pait" (Djongos geef een bittertje), dlan dteok de djongos naar boven en vulde de glazen bij. En wie traditie van tempo doeloe nog hoog hield', riep Djongos isi lampoel" (Djongos vul de lamp, waarmede dan het glas werd be doeld). Maai dait was dte goede oude tijd, en er wordt nu ook veel minder pait ge dronken. In 't algemeen is het drankver- bruik in de soos belangrijk achteruitgegaan wat minder aan 't succes der geheelicrathou- derspropaganda moet worden toegeschre ven dan hieraan, dat men, onder de nood- zaal. der tijdsomstandigheden, zuiniger is gaan leven. Een barrel wordt nog wel gedronken, bier ook, maai het gebruik van wijn waarop juist zooveel winst zat is belangrijk ach teruitgegaan. We zijn soliede geworden, wat speciaal voor de getrouwde soosleden geldt. Of schoon, ik heb er gekend en er nog toen; die-maar ik mag natuurlijk geen saos- geheimen verklappen. In kleine plaatsen is het beeld van het soosleven anders, al zal men ook daar stamgasten kunnen aantreffen. Doch „leven" doet de soos er alleen als er wat bizonders te doen is, met introductie voor dames; overigens biedt de soos er een ver laten en triest aspect, zoodat, wie er als vreemdeling komt, weinig neiging voelt er zich te nestelen, zelfs de leestafel hééft er niet veel aantrekkelijks. Het blijkt, dat dte Indische soos, al.ver anderde zij op tal van plaatsen van karak ter, toch nóg alle reden van bestaan heeft. Uit hun verleden hebben de meeste socië teiten hier niet zoo heel veel te vertellen, als men de stof buiten het intieme soos- -leven zou willen zoeken. De Simpangsche Sociëteit te Soerabaia vierde pas haai 65-jarig bestaan met een feestdiner. Vermeldenswaard is de verhuizing van de soos, een 32 jaar geleden, want toen staakten de soosjongens, maar de leder, jieten zich daardoor niet uit het veld 'slaan en brachten zelf de inventaris over, waarbij, naar zich begrijpen laat, heel wat drank geofferd werd. Een bizondere cunositeit is bij de ver huizing echter verloren gegaan, een ban voor niet minder dan 1432 paitjos, welke op één avond door eén lid waren geschon ken. Als men weet, dat de Simpangsche Soos in die dagen 463 leden telde, dan kan men zich het alcoholisch genoegen, waarvan die bon getuigde, voorstellen. Thans heeft de Simpangclub een 1100 leden. Geen sociëteit in Indië kan met de „Har monie" te Batavia worden vergeleken, om haar zeer speciaal, eigen karakter en om haar historische beteekenis, die de echte Bataviaan toch niet zou willen missen, ook niet al vindt, wie van buiten komt, de interieurs mei gezellig Inderdaad is de „Harmonie" wat stijf en deftig, gelijk de sfeer van officieel en ambtelijk Bata via ook kan zijn. Het gebouw, zooais ieder een, die Batavia bezoekt, het kent, op den hoek van Rijswijk en Rijswijkstraat heb ben we in eerste instantie aan gouverneur- generaal Daendels te danken, terwijl ook de naam van den lateren G.G. Raffles er aan is verbonden. Ik eindig met nog een enkele inzonder heid; al staat de historische juistheid er niet van vast is zij toch typeerend voor het soos-karakter van de „Harmonie". Het verhaal wil namelijk, dat Raffles (of was het Daendels al?) ook nog als voorwaar de stelde, dat de soosdeuren dag en nacht geopend moeten blijven; en inderdaad schijnt men die al dan niet authentieke voorwaarde stipt te zijn nagekomen. Voor een soos, welke haar doel en roeping jegens baar leden verstaat, trouwens niet eens zoo'n extravagante voorwaarde. BATAVUS. Medegedeeld doof het K.N.M.L in De Bilt. Voor het geheele land: In den avond en den nacht betrokken met regen, mor gen overdag opklarend, zacht weer. meest krachtige, tijdelijk stormachtige Zuidelijke tot Zuidwestelijke wind. Maximum temperatuur in Januari. In den nacht van 15 op 16 Januari is omstreeks 3 uur in De Biit de maximum temperatuur 13.0 graden Celsius geweest, en hetzelfde maximum is te ongeveer 13 uur opnieuw waargenomen. Hiermede is voor Januan de record temperatuur be reikt sedert het begin der waarnemingen in 1849. Een gelijk temperatuurmaximum is op 21 Januari 1899 oyerdag waargeno men. Onaangename nasleep van onbe langrijk ongeval. Op 24 Juli 1938 reed te Barendrecht een auto van den dijk. Het ongeval be- teekende weinig, doch de zaak had' een nasleep, omdat een getuige, de 22 jarige P. K., vervolgd werd wegens meineed. Hij zou op een afstand van 25 31. hebben ge slaan en toch verklaarde hij ter rechtzit ting, dat de autobestuurder naar alcohol had geroken. De Rotterdamscke rechtbank veroordeelde K. wegens meineed tot acht maanden gevangenisstraf. Op 2 Januari vroeg de procureur-gene raal hij het Haagschc gerechtshof bevesti ging van het vonnis, nadat niet minder dan 12 getuigen waren gehoord. Gisteren wees het hof arrest, waarbij- hel vonnis van de Rotterdamsche recht bank werd bevestigd. ItaHaansche h.s. Mod te Santo aan den betting gelegd. Vhssmgen, 17 Januari Het Itahaansche s.s. Monte Santo, dat Zondag in aanvaring is geweest met hit Engelsche s.s. Coni fer, en ter reo-de van Vlissingen in beslag is genomen, 13 hedenmorgen onder gewa pende geleide de haven van Vlissingen bin nengesleept en ai-aaar aan den ketting gelegd. Engeland is niet bevreesd voor een reehtseh Spanje. Londen, 17 Januari. (Reuter). De Times geeft in een hoofdartikel een overzicht van de jongste overwinningen van de Spaarasche regeering en de regeering van Franco en van de dreiging der regeerings- troepen den spoorweg tusschen Sevilla en Burgos af te snijden. Het blad schnjft, dat het met duidelijk is, wat de regeenngstroepen zouden win nen met het afsnijden van deze spoorlijn, daar liun vloot to Cartagena geïmmobili seerd is en hoewel de verovering van den spoorweg Franco eenige ongemakken 7on bezorgen, verbm ter* niets hem troe pen en voorraden over zee aan te voeren uit Koord- en Zuid Spanje. Voortts schrijft het blad, dat het niet behoeft te verbazen, dat de opmarsch der reclitschen in Frankrijk bezorgdheid heeft gewekt, daar vele Fransche kringen vreezen dat een nederlaag der regeenngstroepen ten gevolge zou hebben, dat het reehtsehe Spanje politiek afhankelijk zou worden van Italië. In Engeland wordt het Spaarasche ooraüict echter nuchterder beschouwd. De openbare meening is er minder be wogen in dit vooruitzicht, daar inlichtin gen uit het rechtsche Spanje geen reden geven voor de veronderstelling, dat Fran co, die opkomt voor een groot vereenïgd Spanje, zou toestemmen in concessies, zoo als de Fransche openbare meening schijnt te vreezen. Niemve regeling voor het oor- bereidend hooger onderwijs en het algemeen vormend MX). Kaar wij vernemen heeft da minister van onderwijs oen wetsontwerp bij •den Raad van State aanhangig ge maald, waarin het voorbereidend hoo- ger onderwijs nader wordt geregeld In dit verband vernemen we voorts, dat daarin ook aan het Montossori- ■oraderwijs in principe onder zekere voorwaarden het recht van eigen eind examen zal warden verleend. Deze voorwaarden zullen bij Kon. Besluit moeten worden vastgesteld en zullen o.m. omschrijven wat van deze scho len geèischt zal worden als compen satie van de waarborgen, welke thans zijn vastgesteld voor het klassikaal onderwijs. Blijkbaar betreft het hier de voorziening, aangekondigd in de Memorie van Ant woord! aan de Tweede Kamer betreffende de onderwijsbegrooting, inzake meer vrij heid bij het middelbaar en voorbereidend1 hooger onderwijs. Deze voorziening is, evenals een regeling van het middelbaar onderwijs voor meisjes, opgenomen in ern ontwerp van wet tot regeling van het voorbereidend hooger en het algemeen vormend' midd'elbaaT onderwijs, dat bij de indiening van de Memorie van 'Antwoord op het punt stond' het departement te verlaten. Gemeente-ambtenaar tot geld boete veroordeeld. Eenigen tijd geleden rezen er te Krim pen aan de Lek vermoedens, dat onregel matigheden waren gepleegd in het ge- meentebeheer. De zaak liep uit op nonchalance bij de verantwoording van eenige kleine bedra gen, o.a. uit de vleeschbewaringskas. De Rotterdamsche rechtbank veroordeelde een met die kas belast ambtenaar tot 20 da gen gevangenisstraf met aftrek van pre ventief en met ontzetting van de bevoegd heid als ambtenaar voor den tnd van 5 jaar. In hooger beroep vroeg de procureur- generaal bq het I-Iaagsdie gerechtshaf be vestiging van het vonnis. Het haf wees arrest, vernietigde het von nis van de Rotterdamsche rechtbank en; veroordeelde den verdachte tot een geld boete van f50.—, subs. 50 dagen hech tenis. Verzenden door bank te Am sterdam. Arrestatie te Parijs. Een bedrag van f GO 009 dat op 10 No vember door een Amsterdamsdhe bankin stelling naar een refaüe te Parijs is verzon den, heeft zijn bestemming nimmer bereikt De som was per aarigeteeLen-den brief over gemaakt. Deze brief, verdween, op myste rieuze wijze op het pos'kimtoar aan de Rue de la Boetie te Parijs, aldus lezen wrj in de Tel. Na een langdurig onderzoek heeft de Parijsohe politie een 28-jarige postbeambte gearresteerd, die, na aanvankelijk te hebben ontkend, wel toegaf •'groote bedragen aan buitenlandscihe bankbiljetten en francs te hebben verduisterd. Zoo bekende lig, briefzendingen met be dragen van resp. 30.000 francs, 1650 dol lar, 20.000 francs en nogmaals 30.000 fr. te hebben weggenomen. Van de Nederland- scihe zending spook hg echter niet. In de woning van zijn vricndi'i werden de dollarbiljetten teruggevonden. Beidén zgn, naar ,Xe Matin" meldt, gearresteerd. Het onderzoek wonlt voortgezet. ...L - Manufartn renmagazijn te Enkhuizen uit- gebrand. Vanmorgen om half negen is te Enkhui zen eera felle uitslaande brand uitgebroken in het marm'acluremagazij van de fi ma Kouwenhoven—Goos in de Westerstraat. In een oogwenk brandde het geheele pand als een fakkel, zoodat de heer en mevrouw Kouwenhoven en hun twee kin deren, geen gelegenheid meer hadden op de gewone wijze het pand te verlaten. Langs een ladder werden zg in veiligheid gebracht en nauwelgks waren zg beneden, of de vlammen sloegen reeds naar buiten. De brandweer bond met zeven stralen den strijd tegen het vuur aan en slaagde er na ongeveer een uur in, de vlammen te bedwingen. De brand is ontstaan, doordat kolen uit een juist aangemaakte kachel in de woon kamer vielen. Het perceel is* geheel uitgebrand. De aan grenzende huizen, ©en boekhandel en een banketbakkerij, kregen zeer veel wate- schade. De eigenaren der drie panden zgn ver zekerd. Burgemeester en Wethouders \an Schie dam; maken bekend, dat op Dinsdag, den 24 Januari 1939, des namiddags tusschen half twee en tvee uur, de gelegenLe.d zal zijn opengesteld tot kosteiooze inenting en her- interni;na van de ingezetenen, die zich daartoe in den St. -Jons Doelen, Doeleplein no. 1 alhier, hg den ge meerite-genee-s! e''r den beer A. D. de Leeuw aanmelden. Een week later, op Dinsdag 31 Januari 1939, zal genoemde geneesheer wederom tassdien half twee en twee uur in den SI Joris Doelen zitting houden, teneinde de vaccinaüebewgzen uit te reiken. Voor een juiste vermelding in de vaccine- bewijzen van de namen en geboortedatums der kinderen, is het gewensohi, dat reeds op de eerste zitting worden medegebracht trouwboekje der ouders of geboor'euevwjzcn dei kinderen. Schiedam, 17 Januari 1939. In verband met de \erduistenngsproef van Donderdag 19 Januari a.s zal de Gem. Openbare Leeszaal en Bibliotheek des avonds na 5 uur gesloten zijn. 3876 40 Dooddijk verkeersongeluk. Vanmorgen kwart over zeven reed fle veertig-jarige heer Treffers uit Waalwijk! per motorfiets door de Heuvelstraat te Dongen, toen hij voor een wielrijder xn)aest uitwijken. Uit de tegenovergesteld© richting kwam een onverlichte boerenkar van dien land bouwer Kouwenberg uit Dongen. T. reed tegen een dor wietan van dan kte. Hg weid tegen dien grond gestaald; en ernstig gewond. In een ziekenhuis te Tilburg, is hjj héden- middag aan zgn verwondingen bezweken. Het statóhtoffer Was gehuwd en vader van één kind. Noodlottige afloop an hoLelijk drama. Gisteravond kreeg de politie in Den Hel der van den gemeente-arts de medodée- ling, dat zich in het gezin van de familie Z. in d'e Eerste Wilhelminadwarsstraat ©en huiselgk drama had afgespeeld', dat zich als volgt heeft toegedragen. Toen hot gezin, bestaande uit vader, moeder, een kind van bijna twee jaar era een jongentje van drie maanden, zich ter ruste had' begeven en de baby begon te schreeuwen, wilde Z. het kind tot zwijgen brengen door het ©en pak slaag te gerai. Het kind bleef huilen, waarop Z in woed© ontstak en het kind' zoodanig sloeg, dat het stil werd. Itet kind bleek echter te zgn overleden. Tegen elf uur waarschuwde de vader den gemeente-arts, die den dood van dé baby constateerde. De ouders dischten echter ©en zoo fan tastisch verhaal omtrent de doodsoorzaak op, dat de dokter het vermoeden kreeg, dat hier een ernstig misdrijf was ge pleegd. Dit vermoeden werd des te sterker, toen de dokter het misvormde lichaampje onderzocht. Hij waarschuwde terstond het hoofdbu reau van politie, waarop de commissaris vara politie, in gezelschap van den inspec teur en eenige rechercheurs een onderzoek instelden. Dit had tot resultaat, dat de man werd gearresteerd. Hg word' nader aan den tand gevoeld en het gelukte de politie na ©enige uren den man tot ©en bekentenis te brengén. Hg is daarop in verzekerde bewaring gesteld. De ernst van het drama sdieen niet erg tot hem to zijn doorgedrongen, daar hg zich vnj onverschillig toonde. Z. staat als zeer driftig bekend Zijn vrouw zag zijn driftbuién steeds met grooten angst tege moet. MAANDAG, 16 Januari Offtcteele noleenng van de Commissv. uit de Kamer van Koophandel. Montwgn f 16.per H.L. ad 46 pCt Zonder fust en zonder betasting. .V iet-officieel Spoeling fl.40 Binnenlandsche spiritus f24.a 100. Bnitenlandsche spiritus f 14.50—f 15. Zonder fu=i en zondpr belasting. Hoog water. 16 Jan 0 43 uur, 13.13 uur. 17 Jan. 149 uur, 1414 uur Zon en Maan. Zonsopg. 16 Jan. 805 u, ondg. 1.6.14 u Zonsopg. 17 Jan. 804 u, ondg. 16.16 u. 20 Jan. N. M. 28 Jan. E. IC SCHIEDAM Geboren: 15 lan. Maria Luberdina, d. v. H. C. Blokzgl en 31. Drouth, Burgemeester Knap- perineal 255. Ari© Johannes, z. v. A. J. Boekee en A. van Zwam, Nic. Beets- straat 46. 16 Jan. Johan, z. v. P. A. Eibers© e* G. Bullee, Nassaulaan 75. Hugo Gerar dus, z. v. Th. J. Böhm en F. H Dekker- J. A. AJb. Thgmstraat 87. Brandweer op ski's. In het Beiersche* bergland worden thans de brandweerlieden opgeleid om zich op ski's naar een eventueelen brand in beig- boederijen te begeven met hun blusch- middelen. Dte lessen worden gegeven op den Predigtstuhl bij Berchtesgaden. Een van de proeven, welke de brand weerlieden aan het einde van den cur sus moeten afleggen is het afdalen van een stijle helling met ©en motorpomp van on geveer 40 ldlogram op den rug. Het Antwerpsch© stadion door storm zwaar beschadigd. In den afgeloopen nacht is tengevolge van den zwaren storm meer dan de helft ■rara het dak der Meine tribune op het Antwerpsdhe stadion, waar 19 Maiart a.s. de ontmoeting BelgiëNederland zal wor den gespeeld, weggeslagen. Vel© platen zgn honderden meters van de tribun© af te rechtgekomen. De achter biet hoofdveld. ge legen oefenterreinen zgn Iwtaar beschadigd sommig© platen zitten ©en meter diep in dén grond. Het hoofdveld is géheel ge spaard gebleven. i Hedenmorgen is onmiddellijk een aan vang gemaakt dé schalde te herstellen. Het is aeSter ,dat d© hersteflingswerteaamhedera anderhalve maanfl bp zullen vergen." KOERSEN OP 17 JANUARI 1939 (Medegedeeld door de Amsferd Bank) LND. ONDERN. (Binnenland. 'IEDLN A.K.U38 35'/,— 6'/> Van Berkel49s/, 48'/, Cert. Calvé86'/, 86'/, Neder!. Ford 340'/, 336'/, Ned. Gist Spiritus 489 485 Ned. Kabelfabriek 543 540 Philips G1.G.B2061/, 198 -200 Unilever133 120 31'/» (Buitenland). Anaconda 24'/, 23lr,— Bethlehem Steel53'/,, 53'/,15/„ General Motors S57/„ 85'/,3/,e Kennecott Copper 29s/,,, 28"/, Republic Steel 16s/, 161/, U.S. Stee! Corp. 486/„ 47s/,— ELECTR. OND. Aniem243 243 Ned. Ind. Gas Mij. 239 237'/, (Buitenland). Cities Service57/, 5u/„ MIJNEN. Algem. Exploratie.. 56 55'/j Redjang Lebong Singkep Tin Mij. PETROLEUM. Kon. Olie S141/, 308'/,- 10'/, (Buitenland). Cont. Oil21V, 21 Mid. Cont. Petr. IIs/,, lls/„ PhiUips Petr293/, 30 Shell Union 10'/,10=/,, Tidewater Ass. Oil 10'/,c 95/16— 10'/,» RUBBER. Amsterdam Rubber207'202 3V. Deli Batavia Rubber 145 142 4'/j SUIKER. Vorstenlanden 87 83s/,— 4'/v Handelsver. A'dam 436Vj 429'/ 31 TABAK. Deli Mij240 233 4 Deli Batavia -200 198 Senembah 2251/, 221 SCHEEPVAART. HJLL.Ill'/, --110'/, Rott. Lloyd 104'/, 105 Ned. Scheepv. Unie 113 112'/, SPOORWEGEN. Canadian Pacific 4'/a 4'/, Illinois Central 131/. 183/,„— N.-York Centr. Railr. 151/, 14"/M— Southern Pac. 143/ 13'/s— ls/,« SouthernRallwayCy. u7/e i4</{ Wisselkoersen. Londen 8.613/?, Berlgn 73.95, - Parijs 4.861/V, 'Brussei 31.16, Bem '41.62, Kopen hagen 38.471/*, Stockholm "44.371/2) Oslo 43.30, New York 1.84*3/16, Milaan 5.75, Praag 6.32, Prolongatie pet. j

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1939 | | pagina 3