EERSTE BLAD.
t.
Maandag. 6 Februari 1939
Laatste verzet in Catalonië
gebroken
m
x
biste, laargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE H&VEW 141 (HOEK KORTTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen)
Postrekening No. 5311.
büstenland
De Spaansche regeering, verjaagd uit het
Cataiaansche gebied, verhuist naar Valencia.
President Azana te Parijs. Negrin zet door
tot het uiterste.
Soldaten en burgers stroo
men Frankrijk binnen
De opmarsch van de rechtsche troepen
ia Catalonië is met verrassende snel
heid geschied. In 45 dagen heeft Fraa-
eo den tegenstand van de regeering
in het Noorden geheel gebroken. Za
terdag werd Gerona ingenomen. Fi-
gueras is thans uitsluitend nog een
doortrekplaats. De kunstschatten zijn
reeds alle in Frankrijk in veiligheid.
Verscheidene ministers zijn eveneens
over de grens getrokken en de groote
vraa" is nu nog, of de rest van het
•grondgebied van Catalonië nog ver
dedigd zal worden tegen de snel voor
waarts rukkende Navarreesche regi
menten.
Ook Seo de Urgell, aan het Noordwes
telijk front, is gevallen. Een gerucht, als
zou ook Figueras door de rechtschen zijn
ingenomen, werd niet bevestigd.
Bij duizenden trekken de regeeringssol-
daten over de Pyreneeengrens. De Fransche
autoriteiten worden voor groote moeilijk
heden geplaatst, omdat ook de burgerbe
volking nog iederen dag bij troepen voor
tien vijand naar het veilige Frankrijk vlucht.
Zelfs de regeeringsvliegtuigen ko.nen naar
ae andere zijde van de grens, achtervolgd
door de rechtsche machines. Reeds enkele
tienlallen zijn op Fransche vliegvelden ge
daald
Azana naar Parijs.
De regeermg heeft nog getracht een
plaatsje te vinden, om even rustig te be
raadslagen. Maar hoewel zij een plaatsje
vond, was rustig beraadslagen onmogelijk,
omdat er scherpe oneenigheid ontslaan is
over de kwestie of het overblijvende cen
traal gelegen grondgebied van Spanje nog
tegen Franco verdedigd zal worden.
De Spoansche president Azana is het
bloedvergieten moede geworden. Hij is naar
Frankrijk gegaan. Gisteren kwam hij te Pa
rijs aan. Enkele ministers zijn hem ge
volgd.
Minister-president Negrin is van mee
ning, dat tegenstand tot het uiterste ge
boden moet worden. Het lijdt geen twijfel
dat Negrin voor een verloren zaak vecht.
De operaties der rechtschen in Catalonië
hebben hun kracht getoond. Het centrale
gebied ligt thans aan alle kanten ingeslo
ten, hoewel de zee misschien nog ©en
uitweg biedt, omdat de regeering nog over
kruisers besehikt. Men moet waardeeren,
dat de regeering tot het uiterste wil vol
houden. Aan dm anderen kant echter moet
men zich afvragen waartoe verder bloed
vergieten dient.
De regeering naar de centrale
zSne.
Een correspondent van Havas, die kon
doordringen tot in de nabijheid van
Negrin en eenige andere ministers,
heeft vernomen, dat alle schikkingen
rijn getroffen vocht het overbrengen
der regeering naar de centrale zone.
De nieuwe zetels der regeering staat
echter nog niet vast: Valencia, Murcia
en Crathagena zouden in aanmerking
komen.
De minister tram. buitenlandsche zaken,
Dei Vayo, die des middags naar Perpig
nan was vertrokken, is gisteravond in
Spam© teruggekeerd in gezelschap van dep
minister van financiën, Mendez Aspe.
Gisteravond is de regeering in de nabij
heid van Agullana bijeengekomen. Beslo
ten werd, dat Negrin onverwijld naar de
centrale zöne zou vertrekken.
Geen Italianen in de grenssectoren
De Fransche militaire autoriteiten te
Perpignan hadden zich min of meer be
zorgd getoond in verband met de mo
gelijkheid, dat zich onder de rechtsche
troepen in de nabijheid der Fransche grens
Italiaansche vrijwilligers zouden bevinden.
Franco zelf heeft nu den Franschen mede
gedeeld, dat hij de Italiaansche divisie,
die in den betreffenden sector opereerde,
heeft teruggetrokken.
Luchtaanvallen op Figueras.
Uit betrouwbare bron verluidt, dat Fi
gueras gistermorgen een bombardement
heoft doorgemaakt, dat tot de ergste van
den oorlog behoorde.
Het aantal slachtoffers is niet bekend;
den avond tevoren had vrijwel de geheele
burgerbevolking de stad verlaten.
Companys en Aguirre in
Frankrijk.
Companys, de president der Cataiaan
sche generaliteit, en Aguirre, de president
der Baskische regeering, hebben zich te
Perpignan bij de prefectuur der Oostelijke
Pyreneeen vervoegd, waar zij een diploma
tiek paspoort voor verblijf in Frankrijk aan
vroegen, Na ontvangst der paspoorten ver
trokken de heide Spaansche staatslieden
uit Perpignan, zonder dat zij de plaats,
waarheen'zij gingen, bekend wilden nrakert.
Het onderbrengen der vluchte
lingen in Frankrijk.
Er worden in de Zuid-Franscihe departe
menten voorzieningen getioffen voor de iu-
terneeiing van 100 tot 140.000 soldaten vaar
het Spaansd'ie regeeringsleger.
Het concentratiekamp te Aigeles, bestaan
de uit voorioopige onderkomens, welke in
allerijl gebouwd zijn door een deel der
reeds ontwapende Spanjaarden, zal 100.000
man kunnen opnemen. Twee a1 ale re klam
pen bevinden ztdh te Carcassonne en te
Prades.
Scheuring in het linksehe
kamp.
Havas meïdt uit Perpignan:
Martinez Barrio heeft Azana niet naar
Parijs vergezeld. Hg vertoeft op het oogen-
blik te Amelie-les-Bains.
Vele waarnemers zijn geneigd, de reis
van Azana, Companys en Aguirre naar
Parijs te beschouwen als een teeken
van ernstige meenjngsversdhillon tussdhen
hen en Negrin. De verklaringen, afgelegd
door talrijke republikeinsdhe figuren, die
op het oogenblik in de nabifieid van de
grens vertoeven ..schijnen deze meening te
bevestigen. Deze verschillende persoonlijk
heden sdhijnen voor alles de beëindiging
van den oorlog op het oog te hebben.
De.wijze, waarop de gebeurtenissen op el
kaar gevolgd zijn, hebben geleid tot ver
scherping van de meeningsverscihillen, die
reeds geraimen tijd bestonden tussdhen de
gematigde leden der regeering en de voor
standers van verzet tot het einde. Voorzoo
ver men kan nagaan, bevinden de laatste'
zich vooral onder de legerleiders en de
leiders van de arbeidersorganisaties en par
tijen, die zich onvoorwaardelijk achter de
door Negrin bepleite politiek van veizet
gesteld hebben. 1 j 1
De laatste hailtnlandsrhe vrij
wiUigers ovef.de grens.
Vanochtend zijn de laatste 50tX) leden
leden tan de internationale brigades oter
de Fransche grens getrokken langs een
pas bij Le Perthus, die geheim gehouden
wordt uit vrees voor luohtaanva'len. Over
den weg van Figueras naar Le Perthus
beweegt zich een tragische stroom van
vluchtelingen voort. Aan de grens bevinden
zich duizenden vrouwen en kinderen, die
geen voedsel en zelfs geen water hebben,
zoodat velen sterven. De Fransche autori
teiten laten de vluchtelingen toe in afdee-
lingen van 2000 personen, -die van voedsel
voorzien worden, zoodra zij zich op
Fransch gebied bevinden.
Italië blijft Franco steunen
De nauwe verbondenheid met
Duitschland opnieuw tot uiting
gebracht.
In de zitting van Zaterdag van den
grooten fascistischen raad heeft Mussolini
een rede gehouden, gevolgd door een uit
eenzetting van Ciano.
Bij acclamatie werd een tweetal motie's
aangenomen, waarvan dé eerste kennelijk
als reactie bedoeld is op de jongste uit
spraken van Roosevelt.
Deze motie luidt:
„De groote raad van het fascisme geeft
uiting aan zijn groote voldoening over de
rede, door Hitier uitgesproken ter gelegen
heid van den zesden verjaardag van zijn
bewind, waarin hij de politieke, ideèele en
militaire solidariteit, welke de fascistische
en de nationaal-socialistische revolutie ver-
eenigt evenals de toekomst der beid© vol
ken, opnieuw bevestigde."
De tweede motie heeft betrekking op
Spanje
De groote raad van het fascisme, in
vergadering bijeen op den dag, waarop
door de bezetting van Gerona geheel Cata
lonië van de barbaarsehe bolsjewistische
onderdrukking bevrijd is, zendt een vuri-
gen groet tot de heldhaftige Spaansche
strijders en de legionnairs, die eensgezind
zijn in het verlangen naar de overwinning
en brengt ter kennis van allen, dat de vrij
willige strijdkrachten van het fascisme het
looneel van den strijd niet zullen verla
ten, alvorens de oorlog as- geëindigd zoo
als hij behoort te eindigen: niet een over
winning van Franco.
Alsof dit nog niet duidelijk genoeg is,
heeft de Giomale d'Italia nog uitvoerig
commentaar geleverd op ccn en ander,
waarbij het semi-officieele blad o.a. zegt:
Tot aan do volledige liquidatie van de
roode wapens in Spanje en in de
aangrenzende gebieden, waar de rood en
steeds weer een onderkomen en on
dersteuning vinden, kan de. overwin
ning van Franco niet als verzekerd ge
zien worden. Daarom zullen de Ita
liaansche legionarissen het Spaansche
gebied niet verlaten, voor het volko
men bevrijd is van de roode benden
en van de omliggende vernielende in
vloeden hunner vrienden.
Het Kleedingmagazijn VAN DER WEER brengt
als Voorjaars-Reclame s
PROPAGA^Dl COSTUUMS
HOOGSTRAAT 17€
Situatie vóór de
De strijd in China
Japansche verliezen tegen Chinee-
sche guerilla's.
D© laatste twee weken hebben do Ja
pansche troepen, volgens berichten van
Chineesche zijde, in hun strijd tegen de
Cliineesche guenllabenden in Hoenan,
Hoepeh en Kiangsi, zware verliezen ge
leden. Minstens 2000 Japansche officie
ren en manschappen zijn gedood of ge
wond en de Chineezen veroverden een
groote hoeveelheid legervoorraden. Zoo
wel de Chineezen rils de Japanneezen bren
gen ruime versterkingen naar de fronten
in het Zuiden. Honderden Japansche sol
daten zouden gedood zijn bij een aanval
van Chineesche bommenwerpers op
Fengtsoen aan de spoorlijn PekingHan-
kau.
Japanneezen blokbeeren de Leitsjau-
baaL
De Japansche vloot heeft, volgens een
offieieele mededeeling, om strategische re
denen besloten tot de blokkade van de
baai van Leitsjau, langs de Noordkust van
het schiereiland1 Sjantoeng.
Duitschland
De levensstandaard in Oostenrijk niet
verbeterd.
De Weensche gouwleider Burckel heeft
voor een groote vergadering het woord
gevoerd. Hij zeide onder meer: „Ik moet
toegeven, dat de levensstandaard in
Oostenrijk sedert den „Anschluss" niet is
gestegen en dat er meer mensctai over
de regeering morren.
De slechte levensstandaard in Duitsch
land is echter niet te wijten aan de natio
naal-socialistische regeering, maar aan de
vijandigheid der democratische landen, die
Duitschland- met oorlog bedreigen. Daar
door zijn wij gedwongen kanonnen Inplaats
van boter voort te brengen."
Engeland
De terroristische aanslagen
Halifax ontving een ultimatum".
)n offieieele kringen van Whitehall is
onthuld, dat lord Halifax, de Britsche mi
nister van buitenlanlsche zaken, op 13
Januari een mededeeling ontvangen heeft,
welke afkoms'ig heette te zijn van het
verboden lersche republikeinsche leger. De
mededeeling had den vorm van een ulti
matum en eisclite de terugtrekking van
de in Ierland gelegerde gewapende Bnt-
sche macht binnen vier dagen. Vier dagen
na den datum van liet ultimatum begonnen
de aanslagen op electrische oentrales en
electrische palen in verschillende deelen
des lands
Aqn de mededeeling was toegevoegd, dat
de aanwezigheid van de Britsche solda
ten in Ierland de beroering en burger-
strijd in de hand werkte. Voorts werd
gedreigd, dat, indien de troepen niet wer
den teruggetrokken, men zou overgaan tct
een actief optreden in het militaire- of
handebteven van Groot-Brittannie, aange
zien de Britsche regeering zich bemoeide
met Ierland.
Op Scot'and Vara'is een document ont
vangen, dat plannen van lersche terroris
ten onthult. Het zou bizonderheden be
vatten van plannen tot het doen ontplof
fen van bomnieu in Buckingham Palace,
het kasteel van Windsor, het Lagerhuis,
Scotland Yard en de Bank van Engeland.
Ook zou worden gesproken over moord
aanslagen op hooge politie-autoriteiten te
Londen.
Naar Re»*f!r meldt, zal door het ge
heele land een onderzoek worden inge
steld naar de aanwezige voorraden ontplof
bare stoffen, aangezien men meent, dat
een enorme hoeveelheid hiervan nog ver
borgen wordt gehouden,
j De politie heeft een speciale bewaking
t ingestGld bij het kasteel te Windsor, waar
i de koning, de» koningin en de beide prin
sessen het weekeinde doorbrachten. De toe-
gangen zijn gesloten en alle chaulfeurs,
die het park naderen, worden ondervraagd.
Twee auto's met politie-agenten zijn ver
trokken naar Chequers, waar Chamber
lain verblijf houdt.
Verkiezingen in bet najaar?
Volgens de „News Cionicle" heeft Cham
berlain bepaald, dat in October algemeen©
verkiezingen zullen worden gehouden. Men
gelooft, dat de minister-president dan zal
aankondigen, dat de wapening van Enge
land, ook in de lucht, sterker is dan die
van Duitschland, dat de handel herleeft,
dat alle plannen voor de passieve verde
diging uitgewerkt zijn, dat de welvaart op
landbouwgebied terugkeert en dat de le-
vensmiddelenvoorziening in oorlogstijd ver
zekerd zal zijn.
Vereenigde Staten
De verklaringen van Roosevelt
De eerste indruk door de
i later gevolgde uitspraak niet
weggenomen.
Zooals le verwachten was, hebben Berlijn
en Rome geen genoegen genomen met de
door Roosevelt afgelegde nadere verklarin
gen omtrent zijn houding ten aanzien van
de dictaturen. Zoo wijst men er te Ber
lijn op, dat deze tegenspraak „verrassend
laat" geltomen i3. De indruk is gewekt
dat Washington geschrokken is van de
uilwerking der eerste publicaties, welke
uitwerking niet kan worden vervaagd door
een eenvoudige ontkenning.
Men verwacht te Berlijn de publicatie
van een offieieele nota over de betrek
kingen tusschen Duitschland en de Ver
eenigde Stalen, en wel naar aanleiding
van Be verklaringen van piesident Roose
velt voor de militaire commissie en een
dubbele weigering der Vereenigde Staten
jegens Duitschland, t. w. de levering van
helium aan het Duitsche rijk, en het lie
gen over Amerikaansch gebied door een
trans-Atlantisclien vliegdienst, waartoe de
Lufthansa ïeeds een nauw keurig plan li.id
opgesteld.
In Rome heerschl de meening, dat de
tegenspiaalf van president Roo-evet op zijn
sensationeélc verklaringen te laat komt.
Met een vertraging van vier dagen, zegt
de „Giomale", heeft Roosevelt oorlogs
zuchtige verklaringen willen tegenspreken,
u elke bijna de geheele Amenkaansche pers
aan hem heeft toegeschreven. Roosevelt
heeft den toestand met een dementie wil
len reden n, maar, zoo vervolgt het blad,
hij kan geen grenzen vaststellen en bedrei
gingen uiten tegen Duitschland, Italië en
bun bondgenoote», zooder een verdediging
uit te lokken van de bedreigde landen,
welke, wil zij doetreffend zijn, gesteld moet
worden op eenzelfde lrju als het offensief
van. Roosevelt.
Zuid-SIavië
De regeeringscrisis
Naar een overgangsregeering.
De regeeringscrisis in Zuid-SIavië was
sinds verscheidene weken, vooral sedert do
verkiezingen van 11 Dec. 1938, die duidelijk
de kracht der Kroatische beweging van.
Wiadimir Matsjek en van de met hem
vereenigde Servische oppositie in het
licht hebben gesteld, latent. Inderdaad zijn
het Kroatische probleem en de verschil
len van opvatting over dit probleem ia
den boezem der regeering van Stoyadi-
nowitsj en de regeeringspartij de oorsprong
van deze crisis.
De vijf afgetreden ministers bobben aan
den minister-president, Stovadinowitsj, een
brief gestuurd, waariu zij zeggen de mee-
ningsverschillen te hebben geconstateerd
in den boezem der regeermg over het
Kroatische vraagstuk, en van oordeel te
zijn, dat deze kwestie zoo spoedig moge
lijk moet worden opgelost. In baar hui
dige samenstelling vormt--deze-regeering
een belemmering voor de oplossing van.
dit ernstige probleem.
Tswetkowitsj, minisler van openbare ge
zondheid in het demissionaire kabinet en
een der vijf ministers, die den stoot tot
de crisis hebben gegeven, is belast met
de vorming van een nieuwe regeering.
Krachtens zijn mandaat is hij verplicht
een coalitieregeering te vormen.
Tswetkowitsj vormt een kabinet.
Naar Havas gisteren meldde heeft Tswet
kowitsj een kabinet gevormd, waarin hg
zelf de portefeuille van binnenlandsohe
zaken zal beheeren. Als minister van hui-
tenlandsehe zaken is aangewezen de tegen
woordige gezant te Berlijn, Markotvitsj, Mi
nister van oorlog is generaal Milan Neditsj,
van financiën Djoeritsjitsj en van handel
en nijverheid Tomitsj.
Het kabinet telt vier ministers zondeB
portefeuille. 1 I 'M
Mldden-Amerika
Italiaansch admiraal niet eieren bekogeld,
Reuier meldt uit Panama:
Admiraal Edoirdo Somiglio en officie
ren van de Italiaansche kruisers „Savora"
en „Duca de Aosta", die op de reede
van Balboa liggen, zijn Zaterdag, toen
zij terugkeerden van een officieel bezoek
aan den piesiflem van Panama, Aroseme-
na, in de start Panama met bedorven
eieren bekogeld. Een der daders is gear
resteerd. De politie heeft speciale maat
regelen genomen om gewelddadigheden te
voorkomen, wanneer de officieren van
avond een receptie zullen bijwonen,
In de geheele stad waren plakkaten aan
gebracht met bet opschrift: „Weg met
Mussolini. Leve Roosevelt".
-
Het nationalistisch offensief Ir .Catalonië. Een nmnltfetrein der Spaansche regen-
rlngstroepen werd .door een voltreffer uit «en der bommenwerpers van de luchtmacht
van Franco uiteengeslagen.
1 -it
- eroiu'inl'terjcliQDl dogeUjks, met uit-
soadertag #?n Zoe- «n Feestdagen.
Erjjt.per .kwartaal f a.—, trance per post
f £60.— Prija per week- 16 cts Afeon-
d jrisjM'vnnmrax-ra 1 els. Abonneraentea
■worde» degelijks aangenomen.
"Adrertentibn voor het eerstvolgend unm-
mer moeten róór eU uur aan het Barea»
bezorgd zjjn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van adrertentidn
wordt niet gewaarborgd.
PrQê der Advertenuën: van 1—5 regels f 1 55?*
Iedere regel meer f 030, in het Zbiterdagnummer
1—5 regels £180, tedere regel meer f035
Reclames f0.75 per regel IncasBOko0ten5 cts.j
postkwitanties 15 cts. Tarieven van advertentiën
by abonnement rijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 1030 t/m. 15 jvoor-
den, f 0.75 t/m 25 woorden. Elk woord 'meer
cent tot een maximum van 30 woorden.
'a WoensdagsKleine Ad\ertentiën tot25woor
den f035, mits \óór Dmsdagrvond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
M.R
MATS DE
i - X A'