Vrijdag Februari 1939
EERSTE BLAD.
De rood-gele. vlag wappert aan
de Fransche grens
GEZELSCHAP
bij HENRI REBERS
öisie Jaargang.
No. 22093
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53 il.
BUITENLAND
Consternatie in Le Perthus toen de eerste
rechtsche soldaten verschenen. Negrin met
onbekende bestemming vertrokken.
Voortzetting van den strijd?
Miaja onderhandelt niet met
Franco
Engel sche inmenging
De strijd in China
4 België
Het aftreden van Spaak
Engeland
De conferentie inzake Palestina
Duitschland
Gemengd Nieuws
Vereenigde Staten
Maagdenroof te Telok Betong
MONOPOLY
Rietmattenfabriek afgebrand
Luchtvaart
Londen - Kaapstad v.v.
i l-W - - -
«sderiug VAii /'on- en rec»wa„i:i.
I'rxjs per kwartaal r 3.iraaco pei post
t S.SO, Vrijs per week: IB otal -Arson,-
derljjke xmnmein 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks eangonomon.
Adyertontién eoor bot eerstvolgend sum
mer moeten vóór elf uur aan het Kurcaa
bèsorgd sïjii, 'u Zaterdags vóór ie uur.
Een bepaald® plaats van advertcntiS*
wordt niet gewaarborgd.
Pj-iJ» der Advene/men. ran lregels 11 65;
Iedere regel meer f 0.30, m bet Zaterdagnummer
t—5 regels f180, iedere regel meer f 0^5
Reclames f0.75 per regel. Incassokosteró ets.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven \an advertentien
bij abonnement rijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks-worden tegen vooruitbetaling Klein*
Advertentlën'opgenomen k fObO t/m. 15"v.oor«
deivfQ.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tct een maximum van SO woorden.
's.WoensdagsKleine Advertentiën tot 25 woor
den f 0.25, mitsr vóór Dinsdagavond 8 uur aan bet
Bureau bezorgd.
- s Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Onverwacht zijn gistermiddag de eerste
rechtsche soldaten hij Le Perthus aan de
Fransche grens verschenen.
De bewoners van de op Spaansch gebied
liggende huizen haastten zich naar het
trottoir aan de overzijde van de straat, dat
op Franschen bodem ligt.
Eenige republikeinsche soldaten, die het
nieuws niet wilden gelooven en zich naar
den post der karibiniers wilden begeven,
werden door de mobiele garde, tegenge
houden. De deuren van alle Spaansche hui
zen staan wijd open, een beeld van de
wanhopige vlucht der bewoners.
Negrin en Del Vayo naar
Perpignan?
Tegen den middag is Negrin uit Le Per
thus vertrokken. Voorafgegaan door een
auto waarin Del Vayo zich bevond, begaf
Negrin zich naar Perpignan. Men weet nog
niet of hij daar zal afstappen of dat hij
zijn reis zal voortzetten.
Even later zijn alle Spaansche autori
teiten vertrokken.
De onverwachte aankomst van rechtsche
troepen, heeft in Le Perthus de uitwer
king gehad van een donderslag bij helderen
hemel. Rechtsche troepen, waarschijnlijk
gemotoriseerde, hadden een omsingelende
beweging gemaakt aan de rechterzijde der
republikeinsche troepen. Zij hebben den
weg tusschen Junquera en Perthus afge
sneden. Een kleine froepenafdeeling heeft
de grenspost bezet. Tien minuten voor de
vlag van Franco op de grenspost werd ge-
heschen, liepen regeeringstroepen vreed
zaam, zooals de vorige dagen, in de hoofd
straat van het dorp. Plotseling ontstond in
het plaatsje een paniekstemming. Men hoor
de slechts: „zij komen''. Men verwijderde
zich zoo snel mogelijk. Vrachtwagens ver
snelden hun gang. Bijna tezelfdertijd, al
dus Havas, werden alle deuren der huizen
in het Spaansche deel van het dorp ge
opend en kwamen de bewoners met sinds
drie dagen klaar gezelte baaltjes voor den
dag. De wanorde duurde slechts kort. Af-
Jeeliugen van de mobiele garde drongen
de vluchtelingen terug, terwijl militairen
zich met het gezicht naar het Spaansche
grondgebied opstelden. Eenige minuten la
ter kwamen de eerste manschappen van
het rechtsche leger aan.
Even later kwamen officieren van Franco
in gezelschap der Fransche autoriteiten
de grenslijn vaststellen
Waarheen, gaat <le republikein
sche regecring?
Sinds liij gisteren uit Le Perttbus is ver
rokken, is Negrin niet in Perpignan ver
tellenen.
Jn politieke kringen weet men niet, waar
het (hoofd der regeering ziob bevindt. Men
beschouwt het vertiek der regeering naar
de centrale zone nog steeds als ophanden.
Men is n.l. van oordeel, dat de aanwezig-
beid der regeering aldaar noodzakelijk is,
welke oplossing ook gegeven za! worden
aan het Spaansdhe probleem.
Voor de oiganisatie van den tegenstand
O- voor ondeihandelingen over een wapen
stilstand moet de regeering in Spanje zijn.
Het standpunt van Negrin en zijn aanhan
gers is bekend: zrj willen den strijd in de
centrale zone voortzetten. De vraag is hoe
veel politieke persoonlijkheden Negrin zul
len volgen. Terwijl eenige dagen geledein de
afvalligheid nog verwactht werd van de
gematigde ministère, schijnt deze mogelijk
heid thans terzijde gesteld te rijn. Er"blijft
echter nog het parlement, de geconstitueer-
de lichamen, die den staat vormen. Men kan
zeggen, dat ook hier de besluiten der re
geering de laatste aarzelingen zullen weg
nemen van de afgevaardigden, de magistra
ten, ambtenaren en militairen. Zoodra de
regeering haar besluiten in Spanje zal kun
nen afkondigen, zal zij zieker een deel van
baar gezag herwinnen. Dat heteektent echter
niet, dat de oppositie van lien, die haiar
zullen rijn gevolgd, zal verminderen, inte
gendeel. De politiek va'n weerstand zal
sffechts zwakken steun vinden, maar som
migen denken, dat hun aanwezigheid' juist
eau element is, dat een sterken invloed
sstl uitoefenen op een vreedzamer rege
ling van het conflict.
Negrin in Toulouse.
Negrin neeft enkele uren vertoefd in
.Toulouse, in gezelschap van Del Vavo
en enkele ministers. Hij weigerde een ver
klaring at te leggen, zeggende, dat hij
geenerlei verkiering zou afleggen zoo lang
hij zich op Fiansch gebied bevindt. Ne
grin is met onbekende bestemming uit Tou
louse vertrokken.
Miaja onderhandelt niet met
Franco.
Generaal Miaja heeft officieel te
gengesproken, dat de buitenlandsehe
berichte;' juist zouden zijn, volgens
welke hij er in -zou hebben toege
stemd te onderhandelen met generaal
Franco.
Behalve lot bevelhebber over de strijd
krachten te land, ter zee en in de lucht
is generaal Miaja door de regeering be-
-noemd lot haar vertegenwoordiger in de
republikeinsche zone.
Bij de inneming van Minorca
Ook Engeland heeft onmiddellijk den
nieuwen toestand onder oogen gezien. Eert
-practiscb blijk daarvan is wel liet aanbod
aan de rechtsdhe regeenng om een ooilogs-
schip ter beschikking te stellen om een
FrancovertegenwoorJigcr naar Minorca te
brengen, teneinde over de overgave van
het eiland, dat tol nog toe in handen vain
de regeeringstroepen was, te beraadslagen.
Franco heeft van dit aanbod gebruik ge
maakt en met een Britsdhe torpedojager is
een afgezant naar Minorca gezonden, waar
de onderhandelingen spoedig tot een resul
taat kwamen.
Het Balearen-eiland is dus zonder bloed
vergieten in handen der red'itschen geko
men, hetgeen een voordeel is voor Franco,
dat hij voor een groot deel aan de Brihdhe
actie dankt.
De bezetting van Minorca geschiedde gis
teren in een zeer snel tempo. De leiders
der regeeringstroepen vluchtten per schip,
nadat de eerste rechtsche troepen geland
waren. Twaalf duizend man troepen had
den in een oogwenk de voornaamste strate
gische punten bezet. Slechts enkele geweer
schoten werden gehoord. De bevolking
scheen hier en daar in opstand tegen de
vroegere bezetting te zijn gekomen. De
rechtsche troepen werden met gejuich in
gehaald. In vrijwel alle plaatsjes van het
eiland was men den hongersnood nabij.
Hainan door dc Japaniicrzcn
bezet.
Officieel wordt uit Tokio gemeld, dat
de Japansche troepen geland zijn op
het eiland' Hainan, gelegen in Zuid-
China, tegenover Fransch Indo-China.
Tegen den ochtend hebben eenige een
heden van het Japansche leger in nauwe
samenwerking met de vloot, met goed suc
ces een verrassende landing op het eiland
verricht. Zij zeiden, dat zij hun posities
wilden consolideeren en zich over het
eiland' verder zouden verspreiden,
De woordvoerder van het Japansche de
partement van buitenlandsehe zaken heeft
aan de pers verklaard, dat de ontscheping
van Japansche troepen op het eiland!
Hainan geschied' is uit militaire noodzaak
Hij voegde hieraan toe, niet te kunnen
zeggen of het hier een blijvende of een
voorloopige bezetting betrof. Hij gaf toe,
dat Frankrijk van deze actie niet op de
hoogte was gesteld'. Op de vraag, of Japan
Duitschland' en Italië gewaarschuwd had,
antwoordde de woordvoerder: „Natuur
lijk".
In verband met de ltwestic-
Mariens.
Het aftreden van de regeering Spaak
vindt zijn oorzaak in de houding der libe
rale ministers inzake de kwestie-Mariens.
De liberate parlementaire groepen hadden
te kennen gegeven, dat indien dr. Marteis
niet ontslag zou nemen als lid der Konink
lijke Ylaamsche Academie van geneeskunde,
zij van meening zijn, dat de samenwerking
der libeiale ministers aan de regeering on
der deze omstandigmheden onmogelijk zou
worden,,bij gebrek aan lederen steun der
liberalen in het parlement.
"- De ministers Janson, Dierckx en Jennis-
sen hebben. Spaak daarop gevraagd den
Koning te verzoeken hun ontslag le willen
aanvaarden als lid der regeering.
Spaak besloot toen evenwel het ontslag
van het gdheele ministerie aan te bieden.
Overeenstemming bij de Arabieren.
Reuter verneemt, dat thans door de twee
groepen der Arabische 'delegatie een over
eenstemming is bereikt op grond waarvan
de beide groepen een enkele delegatie zul
len vormen om met de Britsche regeering
te beraadslagen over 'de Palestijnselie
kwestie.
De nationale verdedigingspaitij zal wor
den vertegenwooordigd door Raghed Bay
Nasjisjibi, haar president, en Yacoub Far-
raj, haar vice-president, die tevens hoofd
is van de Grieksch katholieke gemeen
schap in Palestina.
Yacoub Farraj bevindt zich thans te
Jeruzalem. Hij is door de delegatie van
Nasjisjibi telegrafisch naar Londen ont
boden.
MacDonald, die een belangrijken rol heeft
gespeeld bij de onderhandelingen inzake de
ArabischJoodsche conferentie over Pa
lestina, is gistermiddag door den koning
in Buckingham paleis ontvangen. Hij heeft
verslag uitgebracht over' den toestand.
Honderd tachtig niilliecu zandzakken
besteld/
Minister Andetson heeft in het Lagerhuis
in antwoord op een vraag 'medegedeeld, dat
de plaatselijke autoriteiten ,180 milltoen
zandzakken hebben besteld, v. aan an leeds
85 miJJioen zijri afgeleverd.
Het olücieele bezoek 1s.11 Lebrun,
Het reisprogram van Lebrun bij zijn
bezoek aan Londen is nog niet vastge
steld, men meent echter to welen, dat de
Fransche president in het parlement zal
worden ontvangen, waar hij een korte too
spraak zal houden. Het Labourhd Fleischer
zal Dinsdag a.s. Chamberlain een bijeen
komst der beide buizen voorstellen in de
groote historische .jsaal van Westminster
voor de ontvangst van Lebrun. Geen en
kele plechtigheid van dezen aard is ge
houden sedert het jubileum an koning
George V. De regeering zal het voorstel
waarschijnlijk aan; aarden.
Cia.no komt toch naar Berlijn.
Uit goede bron wordt bevestigd, dat de
Italiaansche minister van buitenlandsehe
zaken, Ciano, zich op 28 Februari een
dag in Berlijn zal ophouden op zijn terug
keer uit Warschau.
Ds>. Muller afgezet.
Ds. Muller van de Berirjnsclie Belijde-
niskerk is van zijn functie ontheven wegens
„liet misbiuiken van zijn rodlit lo predi
ken" zulks naar aanleiding \au een ia
September gehouden predikatie. Twee pre
dikanten in Oost-Pruisen zijn wegens de
zelfde overtreding eveneens afgezet.
CJS r,.\
9 -s
De fundeeriug onder de trambaan aan den Biitscheslraatweg te Utrecht, welke ge
sleept moet worden, was zoo hard, dat men met behulp van de Genie de sloopings-
werkzaamheden door middel van dynaniieiexploisies heeft vergemakkelijkt.
Scheuring onder Duitschc
organisaties.
Hef Steuben-Genootsdhap, de belangrijk
ste vereeniging van Amerikaan sche staats
burgers van Duitscthe afkomst, heeft de be
trekkingen verbrokten met de „Deutssdh-Ame-
rikanisdhe Konferenz", die htet meerendcel
der Duitsrihe organisaties te New-York1 om
vat. Het Steuben-Genootsehap geeft als re
den van dit besluit op, dat de Deutsdh-
Amerikanisehe Konferenz beginselen Wilde
opdringen, die niet vereenighaar zijn met
de in de Vereenigde Staten gehuldigde op
vatting van vrijheid.
Inbraken in kerkgebouwen op dc Nonrdcr-
Veluwe.
De Nooider-Veluwe -wordt op het oogen-
blik onveilig gemaakt door één of meer
inbrekers, die het speciaal op kerkgebou
wen hebben gemunt.
Des nachts werd' in de Gereformeerde
kerk aldaar, in de Ned'. Ilerv. kerk te
Oosterwolde en in het kerkelijk gebouw
Maranatha op 't Harde ingebroken.
Verder kreeg de fabriek van pluimvee
voeder van de firma Von Henning te
Wezep ongenood bezoek.
In al deze gevallen heeft of hebben de in
breker^) zich toegang verschaft door het
indrukken van een ruit. De buit was in
het algemeen niet groot, daar de zendimgs-
en eollectebusjes,, waarvoor men kwam,
juist geledigd waren.
Bij de firma Von Henning werd een bu
reau opengebroken. Het bevatte geen geld.
Een gouden horloge heeft men echter over
het hoofd gezien.
MéLkkar-bestuucder na aanrijding «verleden.
De melkkkar-bestuurder 'B., uit de
EJise van Galcarstraat, te 's-Gravenhage,
die gisterochtend omstreeks G tïur in de
Pletterijstcaat door een vrachtauto is aan
gereden, is gistermiddag in het ziekenhuis
aan den Zuid wal aan zijn verwondingen
bezweken.
Cipier maakt onvrijw Uiige
gevangene.
ilet was op den avond van den twee
den Januari, dat de cipier van 'stands
gevangenis te Tandjong Karang in een
anto reed en zich eenzaam gevoelde. Een
zaam, omdat hij alleen en nog eenzamer
omdat hij verliefd was Doch het geluk
is met den gevangenen-bewaarder. In de
onmiddellijke nabijheid van liet residentie
kantoor ontwaart hij eensklaps zijn uit
verkorene een schoone van nauwelijks
14 lentes in gezelschap aan haar moe
der, aldus meldt AnetaA.N.P.
En meieen ontstaat in het brein \an
den cipier een snood voornemen. Was het
beroepsinslinc! dat hem op het denkbeeld
braeht ook buiten den dienst een zij
het onvrijwillige gevangene onder zijn
hoede le nemen? Hoe dan ook, het be
sluit van den stoeren ge\angenen-bewaar-
der was genomen. De moeder van de ge
liefde werft met een zoet lijntje bena
derd, waarna plotseling dochterlief met ge
weld werd opgetild en in de auio ge
borgen.
Dé chauffeur want onze cipier reed
niet zelf maakte, ondanks het mis
baar van de moeder, aanstalten om te
starten. Laatstgenoemde deed nog een wan
hopige poging om. haar dochter voor dit
ongedwongen uitstapje te behoeden en
klampte zich aan de reeds rijdende auto
vast. Het mocht haar echter niet baten
na een paar honderd nieter te zijn
meegesleurd, moest zij, aan de voeten ver
wond, den wagen loslaten, die daarop in
volle vaart in de richting ran Goenoeng
Soegih doorreed.
De politie werd ingelicht omtrent het
optreden van den man met bewakiugs-
hartstoebten. Telefonisch werden de colle
ga's van het 50 K.M. buiten Telok 'Be-
tong gelegen Goennrng Soegih gewaar
schuwd" en verzocht de idylle in de auto,
waarvan het nummer bekend was, te ver
storen en de inzittenden in verzekerde
bewaring te stellen. De polilie-monnen van
Goenoeng Soegih slaagden er eicnwel eerst
laat in den nacht in de g«zoeliten te
airestocren.
Waar liet eezelscluip zich tot dat tijd
stip lieeft opgehouden, vermeldt de historie
niet, doch de gezagsmannen van Goenoeng
Soegih z.uhen toch trachten dit aan de
weet te komen. Inmiddels werden cipier
en chauHeur in hechtenis genomen en
onder poliliegeleide naar Tandjong Kaïang
vervoerd.
De cipier werd direct na aankomst „in
stad" in uc gelegenheid gesteld de tialies
thans ook eens van de andere zijde te
bezichtigen.
De heldin-tegen wil en dank werd weder
om in den schoot can liet huisgezin terug
gebracht, de politie blijft naar liet naadje-
van-de-kous speuren, en Tandjong Karang
heeft voorloopig stof tot praten over een
echten maagdenroof.
SPELEN vanaf f 0.20
TAFEL TENNIS vanaf f0.25
MAAR NU:
Het nieuwe Gezelschapspel, met
Kapitaal, Hypotheek, Grondbezit.
SPANNEND AMUSANT
HOOGSTRAAT 146 TREF. 67820
överstroomingen in Transvaal.
In het Westen van Transvaal beeft een
ongekend zware regenval uitgebreide over
stroomingen tot gevolg gehad. Een aantal
inboorlingen zijn verdronken. Te Lijdons-
burg is een blanke vrouw door afgeknapte
oleelrisehe draden getroffen en door den
stroom gedood.
De stad Standerton staat gedeeltelijk on
der water. Het spoorwegverkeer tusselien
Johannesburg en Lourenco Marques is ge
stremd, doordat tijdens een aardverschui
ving een enorme keistoen van 300 ton op
de spoorbaan is terecht gekomen.
Japan heeft een „Karimala"
n omlig.
Voor de Japansche kusten liggen talrij
ke schepen van allerlei grootte, die gebor
gen kunnen worden, en voor Japala, dat een
tekort aan ijzer heeft is dit van groot be
lang. Voor de Japansche k'usten liggen meer
dan duizend gezonken schepen, waarvan
het ijzer, ruw gesdliat, een gewicht heeft
van meer dan een millioea ion. Dit ijzer
kan, als het bergingswerk kradhtig ter hand
genomen wordt, naar dé oppervlakte wor
den gebracht. Daarnaast kunnen de gezon
ken schepen nog groote hoeveelheden ko
per, alsmede goud, zilver platina en an
dere metalen opleveren.
Felle brand te Moordrecht, t
Gisteiavond is de 'rietmattenfabriek!
„Moordrecht" te Moordrecht tot den grond
toe afgebrand.
Het was omstreeks negen uur, toen het
vuur ontdekt werd in het op een uiter
waard langs den Ilollandschen IJssel ge
legen gebouw, .een 28 bij 9Va meter groote
loods, welke uit hout en riet bestond en
een eteinit dak had. In en tegen de fa
briek lagen in totaal 5000 matten on 30O
bossen riet opgeslagen.
Na enkele oogenblikken* stond hel be
drijf in laaionden gloed', welke door do
groote brandbaarheid van den inventaris
een dergelijke afmeting aannam, dat de
biand tot ver in de omgeving, tot zelfal
in Rotterdam toe, zichtbaar was en o.a.
te Gouda een ware uittocht van nieuws
gierigen, meerendeels op de fiets, ver
oorzaakte. Door de open ligging van del
loods en door de omstandigheid, dat de
wind' in de richting van do rivier woei.
beslond er geen gevaar voor do omgeving,
aan blusscdien viel evenwel niet to denken.
De brandweer van Moordrecht, die met
twee stralen water gaf, stond voor eon
liopelooze taak. Na een uur had de vuur
zee alles vernield. j
liet bedrijf, waarin acht personen werk
vonden, behoorde toe aan den heeron P.
J. 'Cleiren en D. C. Beyen, beiden uit
Goudeiak. j
De schade bedraagt ongeveer achtdui
zend gulden. Zij wordt door verzekering
gedekt. De oorzaak van den brand is niet
bekend. i
Brutaal optrede» van inbrekers.
Gisternacht hebben enkele mannen op
zeer brutale wijze ingebroken in een zaak
in de Ferdinand Bolstraat le Amsterdam.
Door een openstaande deur gingen zij
een belendend perceel binnen. Op de eer
ste étage was dit perceel slechts door
een tufsteenenmuurtje van den winkel ge
scheiden. Op zeer rationoele wijze heb
ben de inbrekers liet probleem om bin
nen den winkel le komen opgelost. Zjj
braken het muurtjo af, hetgeen door de
sleclitc kwaliteit niet zoo moeilijk was.
Door het ontstane gat konden zij den win
kel binnen komen en daar viel hun een
geldkistje, inhoudende 200 gulden, in han
den. Via denzelfden weg hebben zij don
winkel weer verlaten. De politie van liet
bureau Stadhouderskade tracht deze „ble
ker" op te sporen.
Henshaw heeft het record aanzien
lijk verbeterd. j
Ilensliaw heeft den afstand Kaapislad—
Gravesend afgelegd in 39i/o uur, waardoor
hij het op naam van Glouston en mrs,
KirbyGreen staande record met uur
beeft verbeterd. -I
Bij zijn aankomst op Gravesend moeslj
de 24-jarige vlieger uit zijn toestel go
dragen worden. Hij had een neusbloeding
gekregen, zoodat zijn gezicht mot bloed
bedekt was. Hij was zoo uitgeput, dat hij
niet kon staan. t
Het record voor de heen- en terugreist
heeft hij met'l dag, G uur en 45 minuten'
verbeterd en gebracht op '4 dagen, 10 tra*
en 15 minuten. Nader wordt gemeld, dat'
hij te 13.51 uur geland is.
