1
EERSTE BLAD.
Pierlot nog niet geslaagd
Vrijdag 17 Februari 1939
No. 22099
De toestand in Spanje
De strijd in het Verre Oosten
Duitschland
Filmglinsters
België
Tsjecho Slowakije
Hongarije
Vereenigde Staten
De concessielooze bussen
Wegveriichting en autoverlichting
91ste- Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
tl
cf
-
buitenland
De moeilijkheden bij de vorming van een
nieuwe Belgische regeering.
Tl
De bezetting van Hainan
Engeland
Ierland
BINNENLAND
.aze conr&nt verschijnt degeljjks, metuit"
*oaderinz Tan Zon- en Feeitaagen.
J'rijs per kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.50. Prijs per week: 15 cts. Afzoa-
aerlyke nummers t cts. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertenties voor liet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bureau
bezorgd zijn. 's Zaterdags vöor uur.
Een bepaalde plaats van advertentie®
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Pryfc der AdverienUea: ran 1—5 regels f 1-55;
iedere regel meer f 0.30; in bet Zaterdagnummer
1—5 regels f 1.80, tedere regel meer Ü35
Reclames fa*35 per regel. Incassokostenö cts.;
postkwitanties 15 cis. Taneven \an adverientiën
öy abonnement njn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks morden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentièn opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f CL75 t/m. 25 w oorden. Elk v. oord meer
cent tot een 'maximum van 30 woorden.
s Woensdags: Kleine Advertentiën tot -S woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentièn 11.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
f
SV
f
!-
Zooals liel eens Goelhe's toovenaarsleer-
ling verging, toen. hij in een oogenbhk,
dat zijn meester vanhuis. was, zelf'den
iooverbezem water het maken, en, toen de
kamer geheel vol 'dreigde te loepen, de
ovei&trooming niet meer vermocht te stut
ten, omdat hij de bezweringsformule had
vergeten, zoo schijnt het ook in België
te moeten gaan met de kabinetscrisis. Het
is gemakkelijk genoeg een ministerie te
doen vallen, maar moeilijker blijkt het een
nieuw te vormen, Het is den armen Jaspar
reeds mislukt, fhans schijnt liet, dat ook
Pierlot niei tegen de moeilijkheden, door
de partijen in zijn weg gelegd, opgewas
sen zal zjju.
In een giéteravond voor de pers afgeleg
de verklaring heeft de kabinetsformateur
verklaard, dat hij, in den loop van den
dag, op nieuwe moeilijkheden was gestuit,
Nadat het plan tot het vormen eener re
geering, steunend op de drie tradiüoneele
partijen, Katholieken, Liberalen en Waal-
sche Socialisten, door tegenwerking dezer
twee laatste partijen, was opgegeven, was
het voornemen gerijpt een regeering van
twee partijen te vormen. Het was hem
echter gebleken, dat in de katholieke partij
een sterke tegenkanting heerscliie tegen
deelneming aan zoo'n regeering.
Onder deze omstandigheden had hij ge
meend, dat bij er -waarschijnlijk van zou
moeten afzien, de hem opgedragen taak
te vervullen. De katho'ieken, die zich in
beginsel bereid hadden verklaard, in de
regeering zitting to nemen, hadden Pierlot
echter verzochl, niet terstond een besluit
te nemen, doch zich nogmaals met de li
beralen in verbinding te stellen. In elk
geval was vo'gens Pierlot thans de op
lossing, in dezen of genen zin, nabij
Pierlot heeft'voorts nog medegedeeld, dat
hij zich hedenochtend naar het paleis zou
begeven om den koning van den toestand
op de hoogte te brengen. De katholieke
ouid-minisler heeft nader verklaard, dat hij
pas van hel vormen van een regeering zal
afzien, als de katholieke parlii er bezwaar
tegen heeft, dat haar eitcgenn oordigers
cr aan deelnemen.
Op vragen betreffende de zaak-Martens
heeft Pierlot verklaard, dat bepaalde ont
hullingen, die door de pers gepubliceerd
zijn, nieuwe gezichtspunten zouden kun
nen oplev eren, doch dat rekening diende
te worden gehouden met het door de
Vlaan.sche openbare meening ingenomen
standpunt. De gisteravond gevoerde bespre
kingen lielben oa op dit punt bo'rekking
gehad.
Het standpunt der katholieken,
In een gisteravond gehouden bijeenkomst
van het directorium van het katholieke
blok heeft, naar de Libro Belgiquo meldt,
de minister van financien, Janssen, een
volledige uiteenzetting gegeven van den
financieelen toestand des land.,. Deze uit
eenzetting heeft volgens het blad diepen
indruk gemaakt, liet algemeene oordeel is,
dat de financieel© toestand van lmt land
het beslist noodzakelijk maakt, dat'binnen
den kortst megehjken tijd een regeering
wordt gevormd.
Echter is gebleken, dat liet mcerendeel
der aanwezigen tegen een twee-partijen-
regeering (katholiek-socialistisch) was, en
vooral Janssen. De laatste en de meerder
heid der leden van het directorium zijn
van meening, dat de oplossing van het
financicele vraagstuk de medewerking van
alle partijen vere'scht. Vervolgens, ook om
dat de vorming eener twee-partijen r-egeering-
de z.aak-Marlens niet zou oplossen.
De kwestie-Marlens.
Wat de laatste kwestie betreft, zou vol
gens het blad de onthulling van bepaalde
feiten, die in. den oorlog door Marlens
verricht zijn, de zaak op een ander plan
worden geplaatst Dit heeft Crokaert er
toe gebracht een tweeledig voorstel te doen.
Waarom zou men, gezien den ernst van
den fmancieelen toestand, niet een z.g.
zakenkabinet samenstellen, dat alleen tot
taak zou hebben, de financieele kwestie
op te lossen en zich niet zou inlaten
met de vraagstukken van politieken aard
En waarom zou men, gezien de nieuwe
feiten in de zaak-Martens, deze niet voor
leggen aan een eereraad, die er de authen
ticiteit van zou moeten vaststellen Alsdeze
zou worden vastgesteld, zou niemand er
j ».ririeer *e8en, kunnen verzetten, dat
dr. Martens als lid der academie aftreedt.
Het schijnt, aldus het blad, dat de ver
gadering zich met formeel over dit dubbele
vocrstel heeft uitgesproken, doch de Bus
de u arnaffe," Marck, Jansen en de Schrij-
ver, ,ls °Pged ragen, van het besprokene
mededeehng te doen aan Pierlot.
s,Godsvrede" voor de Vlaamselie
eischen voorgesteld.
Op voorstel van Barnich hebben de
manische en Waalsche socialisten, naar
de Soir meldt, een voorstel bestudeerd, dat
totstandkoming beoogt van een „Gods-
vrti'o jen aanzien van de cultureele auto-
lunj" en de verlangens op taalgebied, op
dat het mogelijk zal zijn, zich in bet bi-
zbndér .te wijden aan de economische en
financieele vraagstukken van Belgie. De
raad' van de Belgische - werklieden partij
heeft dit voorstel aangenomen. -
Hieruit vloeit voort, dat men van socia
listische zijde op zoek zal gaan naar ka
tholieke en liberale parlementsleden, om
een verzoek tot verdaging van de behan
deling der tot uiting gebrachte verlangens in
te dienen. Het zon echter vanzelf spreken,
dat de toepassing der taalwetten tijdens
den duur van dezen Godsvrede verzekerd1
zouzijn.
Bérard naar Barges vertrekken.
Bérard die gisteravond na een bezoek
aan Daladier en Bonnet naar Burgos is
vertrokken, wordt op zijn nieuwe reis ver
gezeld door twee leden van 't diplomatieke
personeel, die den rang van ambassade-se
cretaris hebben, en verscheidene andere
ambtenaren. i
Del Vayo te Parijs.
Del Vayo is er niet in geslaagd Azana
over te halen naar Spanje terug te keeren
Naar verluidt heeft Azana geen vertrou
wen in de poging om verder tegenstand te
bieden aan Franco, doch Negrin, die 'heeft
aangekondigd, dat d!e strijd zal worden
voortgezet, zou gaarne -willen, dat de pre
sident naar Spanje terug zou koeren onr
de positie van de regeering te versterken.
Madrid gebombardeerd.
Madrid is gisteren voortdurend door
de batterijen der troepen van Franco ge
bombardeerd.
Het bombardement geschiedt met grana
ten van zwaar kaliber, Eik TiaJE uur viel
een projectiel op de stad, hetgeen de be
woners in voortdurende spanning bracht.
De aanvallers hebben het vooral gemunt
op de Zuidelijke wijken en op de om
geving van de bekende Galle Aicala, die
dwars door de stad loopt. Er zouden zes
dooden gevallen zijn.
De bezetting van Hainan.
In de Japansche bladen is een campagne
begonnen om de Japansclie regeering er
toe te brengen Hainan te gebruiken als
middel om druk uit te oefenen op Frank
rijk en Engeland. Tezelfdertijd wordt Arita
heftig gec.ritiseerd- door zekere bladen -we
gens de gematigdheid van zijn antwoord
op de stappen van den Franschen ambas
sadeur, Jules Ilenry, en den ambassadeur
van Engeland, Craigie, gedaan na de ont
scheping van troepen op Hainan.
De Osaka Asaki laat zijn gebruikelijke
reserve- varen en schrijft:
„Met Hainan bezet te houden, bezitten,
wij het recht van leven en dood oter Hong
kong en brengen wij Indo China in onze
werkingsfeer. Frankrijk en Engeland zijn
voortaan niet meer in staat een krachtige
houding tegen ons te hebben. Zij zullen
meer en meer gevoelen, welken hinder de
bezetting van Hainan door de Japanneezen
voor hun rijken beteekent.
Een ander land zal het eveneens
voelen: Nederland, dat zich meester
maakte van Nederlandsch Indië zon
der met de minste opoffering voor
de verwerving er fan te betalen. Laat
ons afwachten totdat dat land zich
bewust van den nieuwen toestand ons
den verkoop van Nieuw Guinea zal
voorstellen".
Is Frankrijk tevreden gesteld?
Volgens den Parijscihen correspondent
van de „Nitsji Nitsji Sjimboen" is de
Fransche regeering blijkbaar tevreden ge
steld1 door de Japansche motiveering van
de bezetting van Hainan en wenscht zij
verdere verwikkelingen met Japan te ver
mijden. De correspondent meldt verder,
dat Parijs besloten heeft agrement te ver
leenen voor den nieuwen Japanseken ara-
bassadeur Tani.
Fransche oorlogsbodems in de
buurt van Hainan.
Van Kwantsjau-Baai is volgens Chinee-
sclie kringen bericht ontvangen, dat drie
Fransche oorlogsschepen ter hoogte van
Hoikau zijn aangekomen, doch nog niet
de haven zijn binnengevaren. Deze haven
bevindt zich thans in Japansch bezit.
Volgens een ander bericht zouden 17
Fransche oorlogsbodems bij Hoihau wor
den geconcentreerd.
Het buitenland was niet ver
wittigd.
Op een vraag van een buitenlandseken
journalist, of de bezetting van Hainan ge
schied is ter versterking van het anti-
Kominternpaet of uit zuiver militaire nood
zaak, en of Duitsehiand en Italië van het
voornemen vooraf op de hoogte zijn ge
steld, heeft de woordvoerder van het de
partement van buitenlandsche zaken te
Tokio geantwoord', dat de bezetting \an
het eiland uitsluitend geschied is uit stra
tegische noodzaak, en dat de Japansche
legeering nooit eenig ander land vooraf
van de militaire verrichtingen brj Hainan
op de hoogte heeft gesteld.
Nog meer actie van de Japan
sche vloot.
De Japansche marine-autoriteiten heb
ben op 15 Februari het buitenlandsche
consulaire oorps te Sjanghai er van in
kennis gesteld, dat de vloot binnenkort
zal optreden le Haimen, gelegen aan de
monding van de rivier Lingkiang, in de
provincie Tsjekiang.
In de mededeeling wordt gezegd, dat
„militaire noodzaak" Japan tot dit op
treden zal dwingen. Het consulaire corps
wordt verzocht den - buitenlandschen
schepen te adviseeren zich tot 30 mijl
van Haimen terug te trekken, en wel voor
Vrijdag 17 Februari. De Japansche vloot
neemt geen verantwoording op zich voor
schade, welke buitenlandsche schepen, die
deze waarschuwing in den wind slaan,
zouden oploopen. Haimea vormt een be
langrijke haven voor den aanvoer van
wapenen en munitie voor Tsjang Kai Sjek,
daar het verbindingen heeft met Ningpo en
met Nantsjang. Tevens ligt het aan een
drukken internationalen ^handelsweg.
Veroordeeling wegens rassenschande.
Het landgerecht te Neurenberg heeft een
Jood, die tot Juli 1938 een verhouding
met een niet-Joodsch meisje had gehad,
wegens rassenschande^ veroordeeld tot acht
jaar tuchthuisstraf eu yijf jaar verlies van
eer.
Het bestuur van de jubilccrende Chr. Gymn, Vereen. D.O.K. Zittend van links
naar rechts: mej. P. van Zwet, mej. C. Teenw, L. Lips, A. Schuilma.ii, W. Nieuwstraten;
staande, idem: mevr. J. v. d. StaayPijnakker, mej. O. Verkade, mej. N. Meijdam,
mej. B. Visser, H. de Gids, K. van Hekke, D. Krabbendam. (De penningmeester, de
heer J. van Noortwijfe, die niet aanwezig kon zijn, ontbreekt op de foto.)
Collectief contract voor de hav^n van Ant-
Werpen opgezegd.
Daar de geldigheidsduur vail iiet collec
tief contract vóór de haven van Antwer
pen is afgeioopen, zijn door liet nationaal
comité voor de haven van Antwerpen be
sprekingen gevoerd.
Aangezien de -werkgevers van oordeel
waren, dat de 40urige werkweek, d.w.z.
een werkdag van 6 uur, Voor de haven oen
groot nadeel is, hebben zij voorgesteld,
weder den 8 uxigen werkdag in te voeren.
Doch de arbeidersafgevaaidigden hebben
dit voorstel van de hand gewezen.
Ook hel voorstel de tusschenkomst van
den koning in te roepen werd van do zijde
der arbeiders afgewezen.
De werkgevers hebben nu het collectief
c-onlract opgezegd.
Bom ontploft.
Gistermiddag is op het station Somer-
stown in een wagon, welke geladen was
met s troo om in te pakken, een bom ont
ploft. Een persoon werd gewond. De bom
was in liet slroo veiborgen.
Ierland zou in een oorlog niet
neutraal kunnen blijven".
In den Dail heeft Die Valera, sprekende
over de defensiebegrooting, verklaard, dat
Eire, hoe gaarne het dit ook zou willen,
ingeval van een oorlog lusschen Engeland
en eenig ander land, onmogelijk neutraal
zou kunnen blijven. 1 1
H|ij zeide, dat het, ingeval van oorlog
voor de positie van Eire van de grootste
beteekenis was, dat de handel met Enge
land in vee en andere producten zou kun
nen worden voortgezet.
Arrestaties en huiszoekingen.
De politie te Praag heeft gisteravond vijf
personen gearresteerd op grond van een
onderzoek, dat thans wordt ingesteld naai"
illegale werkzaamheid van communisten.
Er is in meer dan 2000 huizen een on
derzoek ingesteld.
Nieuwe regeering.
Naar verluidt heeft graaf Teleki een
nieuwe regeering gevormd, welkje gelijk
is aan de vorige, behalve dte minister
president.
President Roosevelt naar de vloot-
inanoeuvres vertrokken.
Gisteravond heeft president Roosevelt
Washington veriaten om de manoeuvres
van de Amerikaaaische vloot in den Atlan-
tischen Oceaan hij te wonen.
Opgeba-ggerden.
17 Februari. Soms staat er, tus-
sehen alle aclualiteit, een bericht in de
kraut ,dat u even aangrijpt, omdat het laat
zien, dat wat er vandaag-dea-dag en over
morgen geschiedt niet zoo verschrikkelijk
{belangrijk is als ge, als tijdgenoot en
opperpriester van de sensatie, wel geneigd
zijt te denken. Daar is bijvoorbeeld dit ver
haal van dr. Franz Weidenreich, de auto
riteit op het gebied van den z.g.n. Peking-
man, die heeft bekend gemaakt, dat te
Tsjoukoutjen een hol is ontdekt, waarin
overblijfselen zijn gevonden van zeven
prae-hisloriscne wezens uit een veel later
tijdperk dan de sin-antropiden. Het gaat
hier om wezens, die al veel op den mo
dernen mensch gelijken en die naar schat
ting niet ouder zijn dan tusschen de hon
derdduizend en twintigduizend jaar. Hier
door zijn voor hel eerst overblijfselen van
vertegenwoordigers van het ras uit het
tweede peleolithisdhe tijdperk op Aziatisch
grondgebied gevonden (als men de vond
sten in Palestina niet meerekent). De ze
ven gevonden skeletten waren ""vairT" perso
nen van allerlei leeftijden, van mannen
boren de zestig j'aar lot aan een pas ge
boren kind toe. Allen waren de schedels
ingeslagen met een bot voorwerp, waar
schijnlijk een Oliinceschen of Mongool-
schen knots van liet bekende type. Dr
Weidenreich verklaarde vooris, dat deze
menschen hel type hadden van de prae-
Ctoiumbiaansche Amerikaansche Indianen,
Indien nader onderzoek dit bevestigt, is
er dus de mogelijkheid, dat hier de hand
is gelegd op eenige van de eers'e roodhui
den, die op weg waren naar een nieuwe
wereld.
Tot zoover deze exacte mededce'ing, die
wel heel duidelijk doel zien, dat u en ik
niet zoo buitengewoon belangrijk zijn,
vergeleken hij deze opgebaggerde sn alten,
die „niet onder" dan honderdduizend jaar
zijn.
Tenslotte is hun (zeer) hloolc aanwezig
heid alléén reeds oorzaak van hun roem,
iets wat van u en mij niet kan gezegd
worden.
Wanneer u, alleen maar als uzelf zijnde,
over slraaf wandelt is er niemand, die u
belangwekkend genoeg vindt om „bonjour,
meneer Jansen" tegen u te zeggen. Daar
is méér voor noodig. Bijvoorbeeld het voor
zitterschap van de banketbakkersvereeni-
ging „Kneedt Vroolijk" of de functie van
hoofdcommies bier of daar en wanneer ik
de rozet van het Groolkiuis van Amandel-
lak de Waterdrager van Afghanistan niet
op mijn jaslje droeg, dan was ik lang niet
zulk een geëerd en populair persoon als ik
nu ben.
Maar wanneer u over honderdduizend
jaar wordt uitgegraven, dan bent u ook
zonder voorzitterschap belangwekkend.
En wanneer u niet wordt opgegraven iu
bet jaar 101.939 doch uw onaanzienlijke
daghit wél, dan oogst deze dagjh.it alle
mogelijke roem en populariteit, terwijl gij,
heur heer en meester, volslagen onbe
kend blijft. Wat zuur is voor u, doch wat,
anderzijds, voor uw daghit wel heerlijke
perspectieven
U moet dat kind óók wat gunnen
Overigens ben ik er wel erg nieuwsgierig
naar om ie weten wat dat nu predes voor
snaken waren, die de geleerde Weiden
reich ontworsteld heeft aan het slof der
eeuwen. Veel lioop op uitsluitsel ten deze
heb ik weliswaar niet, doch voor mij is Ide
verbeelding móér dan de werkelijkheid',
onaantastbaarder en vertrouwenwekken
der en ik heb reeds bedacht, dat deze
zeven heeren Praehistorienses in hun le
vende dagen wellicht eenvoudige mannon
waren, voetveegjes, minieme onderge
schikten, hielenlikkers en bedelaars en het
doet mij een welhaast Satanisch genoegen
te bedenken, dat hun meerderen volslagen!
nietigheid geworden zijn, terwijl op hen'
nu het oog van wereld en wetenschap met
welbehagen en belangstelling rust. Zoo
heb jo Jiest kans, dat deze zeven heeren
honderdduizend jaar geleden gedebailo-
leord zijn voor de Sociëteit en dat de voor
zitter van de ballotagecommissie h ede
ma al velgelen is, terwijl zij nu juist zif
het eenigszins veriaten roem oogsten.
Gij lez.er, die onlangs gepasseerd zp
voor secretaris-penningmeester van de
gezellige fietsclub „Trap", troost u met de
behaaglijke gedachte, dat dé hleer Van!
Delden, dat mispunt, die drie stemmen
meer op zich vereenigde, over 50.000 jaar
eenvoudig niet meer bekektem zal worden^
terwijl gij dan wellicht juist de eerevilriny
van liet Museum voor Oudheden zult gaan
bewonen. -
En die .prul van Van Zwol, die met die
lieve Mien .verloofd is, terwijl",ik afchteïi
het net mocht vissdlien, die zal over dui
zend eeuwen leelijk op zijn neus kijken,
wanneer ik door de wetenschap met alle
zorgzaamheid en reverentie wordt om
ringd, die mij bij mijn leven niet bescho
ren schijnt te zijn.
Neen, wij van 1939, zullen in opgebag-
gerden slaat in inleressanligheid zeker
niet behoeven onder te doen voor de oiude«
lieden van dr. Weidenreich.
Misschien zelfs wel niet wat den inge
slagen schedel bel reft.
Zijn verbaliseenl, maar blijven rijdt
Ondanks bet noodwetje en liet nieuwe
R. A. P. blijven de concessielooze busdien
sten van 's-Gravenliage op Amsterdam en
Rotterdam, normaal voortgaan. Men kan
ieder uur per bus van Sommeling naar
de hoofdstad en per bus van Stoop die
hiertoe een reisstidhting „Het Christoffel-
fornls" in het leven heeft geroepen naar
Rotterdam of Leiden gaan.
Van inbeslagneming der bussen is blijk
baar, sedert de uitspraak dienaangaande
van den hoogen raad, geen sprake meer.
De Haagsdie politie lieeftzich er toe
bepaald, een bus van iedere onderneming
te verbaliseeren en zij wacht nu rustig
af, welke gevolgen deze pro cessen-verb aal
bij de justitie zullen hebben, waarbij het
zich laat aanzien dat de exploitanten den
strijd opnieuw tot in hoogste instantie zul
len uitvechten. i
Voorts heeft de politie bij het leisbureau
Stoop inzage genomen van alle bescheiden,
welke betrekking hebben op de reisstidhting
„Het Christoffe.'fonds".
Niet anders dan stadslanden
aan op „natriiimwegen".
Reeds direct bij de in gebruik stelling
van de ixatriumverlichling op het wegvak
van het Verkeersplein te Voorburg tot de
brug over de Vliet van den autosnelweg
naar Utrecht, bleek het den Technisclienl
Dienst van den A.N.W.B., dal tal vani
automobilisten op dit verlichte wegvak
met ontstoken hoofd- of dimlicht bleven!
rijden.
Dergelijke klachten komen bij den A.N.
W.B. ook herhaaldelijk binnen over andere!
natriumvcrlichto wegvakken, met name
den v 3 AmsterdamHaarlem. i
Aangezien het den A.N.W.B. is gebleken,
dat vele autobestuurders, welke van Rijks-
keur voorziene koplampen hebben, in de
meening verkeeren dat het dimlicht van'
deze lampen op natriumverlichte wegen!
niet stoort, zij er nog eens met nadruk
op gewezen, dat het gebruik van 1 k
onder dan stadslicht op bedoelde weg
vakken uitermate hinderlijk^ is en het ef
fect der wegveriichting voor ©en groot
deel te niet doet. Dit geldt dus ook voor
berm- cn mistlampen.
1
M
«M,
t ut-
-v, A»- - w. «-•.Sfez.i'sèi?
