EERSTE BLAD.
De erkenning van Franco
Woensdag 1 Maait 1939
m
ft
Polen
V. d. AREND
Engeland
Italië
Duitschland
België
Vereenigde Staten
Tumult in de Tweede Kamer
r-
91ste Jaargang.
No. 22109
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN),
BUITENLAND
Chamberlain verdedigt zijn politiek In het
Engelsche Lagerhuis.
Wyt
Ia het Bnlsciixe Lagerhuis iieeft Attlee,
de leider der labouroppositie, gisteren een
motie van wantrouwen in de regeering in
gediend, waarbij hij wederom öritiek uit
oefende op het feit, dat Clbamberlain het
Huis niet eerder in kennis had gesteld van
het besluit tot erkenning van Franco.
De poging van Chamberlain om zicjh
te rechtvaardigen was volgens spr. een
„weefsel van halve waarheden, hetgeen
erger is dan leugens".
Voortgaande gaf 'Attlee als zijn meening
te kermen, dat er een daadwerkelijke re
geering en een daadwerkelijk leger van een
half millioeu man in Republikeinsdh Spanje
aanwezig zijn. Dat zijn geen omstandig
heden, welke een erkenning van Franco
rechtvaardigen.
Spr. vroeg welke verzekering Chamber
lain had ontvangen, dat Franco wanneer
zijn regeering eenmaal erkend was, zich
niet onmiddellijk zou aansluiten bij de
spil RomeBerlijn.
In zijn antwoord verklaarde Chamber
lain o.m.:
„Wij voeren hedenmiddag debatten over
een onderwerp van groot belang, het be
sluit der regeering om een andere regeering
te erkennen, die langen tijd in bitteren
strijd gewikkeld was. Het schijnt mij niet
in overeenstemming met onze waardigheid,
dat die bespreking zou ontaarden in een
persoonlijk krakeel".
Chamberlain verklaarde niet in staat te
zijn het Huis te misleiden of debatten te
ontwijken, zelfs wanneer het onderwerp
de regeering in verlegenheid zou brengen.
De regeering was van meening, dat het
oogenblik gekomen is voor erkenning van
Franco. Zij wenschte ed'ifer in nauwe over
eenstemming te blijven met de Fransohe
regeering en haid de toekenning van d'e er
kenning niet voorbereid, voor zij ervan
overtuigd was, dat de FransChen het er
mede eens waren. 1 t
Chamberlain vroeg, of Franco na den
val van Barcelona en de bezetting van
CataJouic een redelijke verwachting had
op een blijvend bewind en op superioriteit.
Kon de republikenwche regeering nog lan
ger beschouwd worden als de wettige re
geering des lands? De antwoorden op
deze vragen zijn nogal eenvoudig. Kon
de republikeinsche regeering beschikken
over een voldoende hoeveelheid munitie,
of zelfs levensmiddelen om den strijd ge
durende een lange periode of met een
redelijke kans op succes voort te zet
ten?
Niemand kan zeggen, hoeveel van
de republikeinsche regeering nog over
is, of waar zij gevonden kan wor
den. De president, die niet in Spanje
vertoeft, is afgetreden; Sommige mi
nisters zijn in Frankrijk, sommigen
„in Soanje. Spr. geloofde, dat vele
vrienden en militaire raadgevers van.
Negrin aandrang op hem uitoefenden
om de vijandelijkheden te staken. Het
is twijfelachtig, of d e regeering kan
worden beschouwd als een wettige
macht..
Het is er ver van, dat de erkenning een
inbreuk vormt op cle internationale tradi
ties, het zou een inbreuk daarop zijn,
wanneer de regeering geweigerd had Franco
te erkennen. Wat zou men gewonnen heb
ben door de weigering de erkenning te
verleunen? Zou de niet-erkeaning de repu
blikeinsche regeering aangemoedigd hebben
den weerstand voort te zetten? Wanneer
dat zoo is, zou hij in strijd zijn met alle
eischen van menschelijkheid. Ieder, die kor
telings betrouwbare verslagen gehoord
heeft over de toestanden in Madrid', kan
zeker niet wenschen, dat die langer zullen
duren dan noodig is. Een inhouden der
erkenning zou de republikeinsche regee
ring of de bevolking van Madrid niet hel
pen, maar de Britsche betrekkingen met
de nieuwe Spaansche regeering verbitteren
en iederen invloed vernietigen, die Enge
land zou kunnen hopen te hebben bij die
ieeeering.
Ten aanzien van Attlees vrees, dat dit
Britsche strategische belangen zouden kun
nen worden benadeeld door het aan de
macht komen van Franco,' zeide Chamber
lain Wil Attlee. zeggen, dat het een goed
ding is, Franco te drijven naar gevoelens
van vijandelijkheid jegens Groot Brittannië
en hem den indruk te geven, dat wij herat
vernedering en, onrechtvaardigheid hebben
opgedrongen? Kunnen wij niet door de ves
tiging van .vriendschappelijke betrekkingen
met Franco hopen, dak dé Britschebelan-
gen niet 'benadeeld zullen .wordéh 'dóór
wat hierna gebeurt? Het is volstrekt on
mogelijk inwilliging van voorwaarden te
eiscben, zooals Attlee die voorstelde, ten
zij wij bereid waren ten oorlog te trek
ken. Wij hebben herhaalde verzekeringen
gekregen op alle punten van Franco. Er
is één punt, waarbij wij zoo bizonder be
trekke zijn, dat wij het noodig achtten
Franco wederom te vragen zijn verzeke
ringen te herhalen. Dat was de kwestie
der represailles.
Wij hebben er op aangedrongen, dat
er geen algemeene represailles zouden ko
men wegens politieke overtredingen. Wij
hebben ie verzekeringen verkregen. Het
is niet redelijk Franco te vragen van te
voren volledige amnestie af te kondigen,
met inbegrip van de mannen, die -schul
dig staan aan de afschuwelijkste mis
daden.
Voortgaande zeide ChamberlainDe po
sitie van Frankrijk is dezelfde als die
van Engeland. De erkenning is een for-
meele daad, die de betrekkingen tusschen
Groot Brittannië en de regeering van
Franco brengt tot betrekkingen met de
werkelijkheid. Thans is staking der vijan
delijkheden noodig.-De Britsche regeering
zal volgaarne alles doen om er toe bij
te dragen, dat een wapenstilstand tots'and
komt, waarbij besprekingen gevoerd kun
nen worden tusschen vertegenwoordigers
van heide kanten.
Lagerhuis verwerpt motie van
wantrouwen.
Het Lagerhuis 'heeft de door de arbeiders-
partij ingediende motie van wantrouwen
met 344 tegen 137 stemmen verworpen.
Na het aftreden van Azana
Verklaring van den president
der Spaansche Cortes.
Martinez Parrio, de president van. de
Spaansche Cortes, beeft na bet aftreden
varrAzana de volgende verklaring afgelegd
tegenover den vertegenwoordiger van Ha-
ras.
„Ifc heb de meded'eeling van Azana ont
vangen, dat hij aftreedt als president van
de republiek. Ik heb minister-president Ne
grin en de leden der republiteinsdhe re
geering direct kennis gegeven van het be
sluit van het toofd van den Stant en de
regeering verzocht de Cortes bij decreet
bijeen te roepen om het ontslag van de
president der republiek te bekrachtigen,
thans is mijn taaie voltooid. Ik wacht nu
op de beslissingen der regeering.
Hoe in de opvolging zou moeten
'■worden voorzien.
Het parlement moet worden bijeengeroe
pen, opdat het officieel kennis neme van
het aftreden en den president van de 'Cor
tes aanwijst ad interim het presidentschap
der republiek waar te nemen, totdat hef
nieuwe staatshoofd zal zijn gekozen.
„Vervolgens gaat de regeering, over tot
de verkiezing van „compromisarios" (kies
mannen voor het presidentschap). Hun aan
tal is gelijk aan dat der afgevaardigden.
De vergadering van den minister
raad.
Onder voorzitterschap van Negrin is de
ministerraad van het republikeinsche Span
je bijeen gekomen. Na deze vergadering
is een communiqué gepubliceerd, waarin
werd gezegd, dat de regeering op de hoog
te was gebracht van den toestand en een
aantal besluiten had genomen. De volgende
vergadering zal te Madrid worden gehou
den.
Dit laconieke communiqué doet veron
derstellen, dat men het beter achtte de
vergadering te houden te Madrid1, de offi
cieel© zetel van de regeering, in verband
met de gewichtige besluiten, welke na de
terugkeer van Del Vayo genomen moeten
worden.
Opnieuw anti.-Duitsehe beloogingen.
Een duizend studenten hebben gistermid1-
dag te Warschau getracht een demonstra
tie te houden. De betoogers werden echter
door de politie uiteengejaagd. De studenten
trokken 'daarna door de straten en uitten
vijandige kreten aan het adres van Beek.
Een groep, welke de Duitsche ambassade
wikte naderen, weid' door- een charge van
de bereden politie verspreid. Verscheidene
studenten en voorbijgangers werden ge
wond.
Reuter meldt nader:
De studenten poogden het departement
van buitënlandsche zaken en de parle
mentsgebouwen te hereiken. De demonstra
ties zijn -te beschouwen als een protest
tegen ©én opmerking van generaal Skwar-
cynski, leider-"van het kamp der nationale
eenheid',die beweerd had, dat de opposi
tie de studenten als een blind instrument
gebruikt.
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDEN OPTICIEN
Brillen voor Ziekenfondsledei. #Ja5sfc
Spanning in Palestina ftoegenomen
Toenadering tusschen de ver
schillende Joods the groepen.
Na de jongste terroristische aanslagen
is de spanning in geheej Palestina toe
genomen. De protestbeweging der Joden
neemt in omvang toe. -
Te Tel Aviv heeft het bestuur der vak-
vereeniring-en vergaderd. Tot de arbeiders-
leiders "in Frankrijk, Engeland en de Ver-
eenigde Staten werd een' beroep gericht,
waarbij hun steun werd geëischt tegen het
Britsche plan.
De toestand te Haifa blijft crifiek. De
Arabieren hebben geprobeerd een syna
goge in bet Oostelijk deel der slad in
brand te steken.
Iri een straat te Jeruzalem werd een
van een tijdlont voorziene bom gevonden.
De autoriteiten hebben nu bepaald,- dat
de bevolking 24 uur in huis moet blij
ven.
In den loop van den dag is de dooden-
jijst neg gestegen en het aantal slachtoffers
van de terreur bedraagt thans 32.
Bij de Joden hebben het bewustzijn van
het gevaar en de vrees voor een voor
hun zaak ongunstige politiek tot toena
dering tusschen de extremisten van rechts
en links geleid. De revisionnistische partij
lieeft door middel van strooibiljetten en
redevoeringen de arbeiders en de leden
ran do arbeidersorganisaties „Histadrutli"
opgewekt gemoene zaak te maken.
Uit vrees voor nieuwe aanslagen -heb
ben de autoriteiten te Tel Aviv uit voor
zorgsmaatregelen wederom vijf reusiormis
tische leiders gearresteerd.
Gunstige ontvangst ran het
Britsche plan door de Ara
bieren. f
De voltallige Arabische delegatie is op
de Egyptische ambassade te Londen bijeen
gekomen, in hoofdzaak om te beraadslagen
over de voorstellen der Britsche regee
ring, welke in Arabische kringen niet vol
doende omschreven worden geacht om den
Arabieren in staat te stellen er direct
over te beslissen, of *$r-ze zullen^,ver
werpen of aannemen.
Over het algemeen vindt men evenwel,
dat de voorstellen een veelbelovende ba
sis vormen voor besprekingen m de toe
komst.
Verkouden - Grieperig I
ampo lucht op en geneestl
Bemoeilijking van journalisten
Die zich uur Vaticaanstad be
geven.
Charles Roux, de ambassadeur van
Frankrijk bij het Vaticaan, heeft door tus-
scbenkomst van de secretaris van het
Vaticaan, de aandacht ran het college van
kaTdirialen - gevestigd op - de hinderpalen,
welke door 'de Italiaansche autoriteiten
worden in den weg gelegd' aan de vrije
uitoefening van de journalistiek, met nam©
door het verhinderen aan tal van buiten-
landsche journalisten zich over Ilaliaansch
grondgebied naar Vaticaanstad' te begeven.
De ambassadeur van Frankrijk hij
het Vaticaan, heeft ook de aandacht van
het college gevestigd' op de moeilijkheden
op het gebied van het telefoon- en radio
verkeer, waardoor buitenlandsche journa
listen verhinderd wordt zich vrijelijk in
lichtingen te verschaffen.
Boenen worden aangepast.
Op initiatief van Mussolini zijn de Ita
liaansche vakorganisaties bijeengeroepen
om de aanpassing der loonen aan den
levensstandaard te bestudeeren.
Het tekort aan arbeidskrachten.
De rijksminister van economische zaken
heeft een verordening ter uitvoering van
het vier-jarenplan op liet gebied van de
handw erkb ed rijven uitgevaardigd, teneinde
ook brj het handwerk, een zoo groot moge
lijk gebruik maken van de arbeidsreserves
te waarborgen. De verordening bepaalt,
dat de niet op de juiste arbeidsplaats staan
de of slechts onvolledig door hun arbeid
in. beslag genomen arbeidskrachten in het
handwerk aan doeltreffender werk gezet
kunnen worden.
Zwitserland
Duitsch.Italiaansehe stap te Bern?
De gezanten van Duitschland ©u Italië
hebben er, volgens Reuter, In een onder
houd met den Zwitserschen minister van
buitenlandsche anken, op aangedrongen,
dat de Zwitserscbe pers haar houding te
genover de mogendheden van de spil wij
zigt.
liet Zwitserscbe telegraaf-agentschap ont
kent evenwel, dat ©en dergelijke stap on
dernomen zou zijn
300 (3 lijnen}.
Soudan kabinetsformateur
Een drie partijen.regeering?
De Belgische koning heeft den so-
cialistisehea senator Soudan, minister
van buitenlandsche zaken in het af
getreden kabinet Pierlot, belast met
de vorming eener nieuwe regeering.
Senator Soudaa heeft reeds langdurige
besprekingen gevoerd met zijn socialisti
sche collega's. Vandaag begint bij zijn be
raadslagingen. Men schrijft hem het voor
nemen toe ©en drie partijen regeering te
vormen.
Tsjecho Slowakije
Artsen eischen numerus clausus.
In een bijeenkomst, georganiseerd door
de ,eugdige arisen van de Tsjecho-Slowaak-
sehe ziekenhuizen, vei langden sommige
sprekers de instelling van een numerus
clausus, waardoor de toelating van niet-
arische studenten tot de medisch© facul
teit zou worden heperkt. Iti afwachting
van dezen maatregel werd besloten, dat ge
durende een jaar geen enkele Joodscke
student zich bij de faculteit der genees
kunde zal kunnen laten inschrijven.
De pers in het nieuwe land.
De perschef van de nationale eenheids-
portij, Halik, heeft tegenover vertegenwoor
digers van de pers verklaard, dat de Tsje
chische pers tot eenheid gebracht en her
vormd zal worden. De eenheidspartij zal
een eigen nieuwsbureau oprichten. Eenige
avondbladen zullen met meer verschijnen,
omdat zij het grootestadspubliek alleen van
sensatie hebben voorzien. De eenheids
partij heeft voorts het voornemen een
eigen porlijorgaan te stichten.
De positie van den dollar
Morgentliau dringt aan op cr
longing van de volmachten.
Morgenthau heeft krachtig aangedrongen
op een vernieuwing der volmachten be
trekking hebbende op liet stabilisaüefonds
en de devaluatie van den dollar, welke
volmachten 30 Juni ailoopen. In de bij
eenkomst der Muntoommissie van het
-Huis—van '-Afgevaardigden -hield Morgen
thau staande, dat de bevoegdheid den dol
lar te devalueeren oen waarschuwing aan
de wereld heteekent, dat Amerika bereid
en in staat is zijn positie in den wereld
handel te verdedigen en de Amerikaansche
goederen te beschermen tegen een krach
tige mededinging op de markt der Ver
eenigde Staten.
Morgenthau heeft er van afgezien do
vernieuwing dor volmachten waarbij mach
tiging wordt gegeven pasgedolven zilver
te koopen, aan te bevelen, doch hij vestig
de er de aandacht op, dat deze volmach
ten op 30 Juni afloopen.
Morgenthau drong er op aan de be
voegdheid aan den president de goud-
waarde van den dollar te wijzigen,
te verlengen. Hij zette uiteen, dat do
regeering niet van zins is de dollar
waarde te wijzigen, tenzij zich een
noodtoestand zou voordoen. „Zij
wenscht deze bevoegdheid echter to
behouden als een reserrewapen.
Morgentliau verzekerde, dat het niet ver
standig zou ziju, indien de Vereenigde
Staten zich de handen zou binden door
voortdurend de goudwaa'rd© van den dol
lar vast te stellen en dat in ©en tijd, waar
in geen enkel ander belangrijk land een
dergelijken maatregel heeft genomen.
President Roosevelt keert terug.
Vrijdagmiddag zal president Roosevelt
aan boord' van den kruiser „Houston" te
Charleston aankomen ©n zich onmiddel
lijk naar Washington begeven, waar hij
Zaterdag in het congres een red© zal hou
den ter gelegenheid van den ISOstöa ver
jaardag van het eerste congres.
De eenheden van de vloot, welke deel
nemen aan de manoeuvres, bevinden zich
op het oogenblik bij het eiland' Culobra
tusschen Porto Rlco en San Tounas.
Postrekening No. 53IL
BINNENLAND
De heer Rest vut Tonningen uit
de vergadering t crwijderd.
Een zeer ongewoon voorval heeft
zirih vanmiddag bij den aanvang der
vergadering van de Tweede Kamer af
gespeeld. Het zal wel zeer lang geleden
zijn, dat binnen de muren van 's kinds
vergaderzaal de gedridhtenwissel -,ng in
een handgemeen is ontaard. Voor het
eerst sinds veler heugenis is dit van
daag gebeurd: de heer Rost van Ton
ningen is bij een weigering om op
last van den voorzitter de vergadering
te veriaten, onder hevig verzet door de
Kamerboden uit Üe zaal gebracht, even
als zijn partijgenoot, de heer Wouden
berg, die hem te hulp kwam.
Onder voorzitterschap van mr. J. B. IL
van Schaak was aan de orde de behande
ling van de interpellatie-aanvrage-Rost \an'
Tonningen met betrekkingen tot het spoe-
die weder doen opnemen van de gestaakte
en andere strafvervolgingen in de zaak van
de gewezen brigade der Koninklijke Mare-
cfcaussee te Oss.
De voorzitter zeide, dat de minis
ter bij de interpellatie-Drop reeds inlich
tingen verstrekt. Daarna verscheen de nota,
welke mondeling zal worden behandeld. Er
is dus thans geen reden om de interpel
latie toe te staan. Zij zou slechts een ou-
vorbercid debat veroorzaken en wanorde
in de regeling van zaken teweegbrengen. Iiij
stelde voor de interpellatie niet toe te staan
De heer Rost van Tonningen
(nat. soc.) herinnerde aan de mededeeling
van den voorzitter der Eerste Kamer. De
zedelooze toestanden in Oss kunnen niet
langer worden geduld.
De aange'egenlieid is dringend. De jeugd'
in Oss kan niet worden overgelaten aan
geestelijken, die liaar reeds 23 jaar heb
ben misbruikt. (De voorzitter riep spr.
tot de orde.)
Spr. zei, dat bet Nederlandscbe volk
gelegenheid moet hebben om zijn oor
deel uit te spreken over de schenner»
van Oss (de voorzitter hamerde weder
om), over ben, die de -wetten schenden.
De Kamer maakt Zich, aldus spreker,
door met in te grijpen, medeplichtig aan
hetgeen in Oss gebeurt.
De voorzitter ontzegde daarop don
heer Rost van Tonningen het recht,
verder aan de vergadering deel te
nemen. (Geroep: eruit).
Toen de heer Rost van Tonningen
weigerde de zaai te verlaten, werd
hij onder lievig verzet door do boden
naar buiten gebracht, evenals zijn frac
tie-genoot, den heer Woudenberg, die
hem te hulp kwam.
De vergadering werd daarna voor
een tiental minuten geschorst.
De lezing vut de» heer Rost
vin Tonningen.
Het A.N.P. meldt uit Den Haag: i
De heer Rost van Tonningen heeft ons
na afloop van' het incident opgebeld om
ons ziju lezing van het voorgevallene te
geven.
Volgens den heer Rost ran Tonningen
lieoft het reomsch katholieke Kamerlid, de
lieer Ruyter, nadat de vergadering was ge
schorst en nadat de voorzitter had gelast,
dat de heer Rost van Tonningen de zaal
zou verlaten, in het toen ontstane tumult
den heer Rost van Tonningen toegevoegd
„landverrader". Daarop ontstak de heer
Rost van Tonningen in toorn en riep: „Wat
zegt u daar?" Een aantal Kamerleden
drong zich toen tusschen de hoeren Rost
van Tonningen en Ruyter, doch de heer
Rost van Tonningen drong door hen heefn
om den heer Ruyter rekenschap te vragen.
Hij werd daarop tegelijk met den hoef
Woudenberg door boden uit de zaal ge
bracht.
De heer Rost van Tonningen deelde
mede, tegen den heer Ruyter een klacht
bij de justitie te zullen indienen wegens
beleediging, Verscheidene Kamerleden zal
hij daarbij als getuigen doen dagvaarden.
Het A.N.P. voegt hier nog aan toe, dat
van andere zijde bevestigd' is, dat d'e lieec
RuytoT d© uitdrukking „landverrader" heeft
gebruikt j
Diamanten huwelijks
feest
Morgen 2 Maart zal het
echtpaar S. Bruggeling-
Dekker, Broefsveldi 114,
hun 60-jarige echtver*
eeniging herdenken.
üllllliülliM
■%- '1^
4fj
m f
Sfy
m i
''■IK;
£-» rx r
-r
i
«s-
Dcid courant verschijnt lUgelgLs, iaet uit
zondering tan njn- en. "Feestdagen
Bras per kvraxtaal f 2.—: franco per post
f 9 50 Pïjs per week- 15 ets. Aszon-
aerlylce nummers 4 ets. Abonnementen
trorocu dagelijks aangenomen.
Adtertentita toor het eeratvohgend nnm-
mer metten vtór elf unr aan liet Burean
besorgd rijn, 's Zaterdags vóór 1» uwn
- Een bepaalde plaats tan advertentien
wordt niet gewaarborgd.
J
dus
HOOGSTRAAT 91
DDao Dampo inwrijven en diep inademen.
Pot 50. Doos 30 cc. Dt) Apoch en Drogisten.
Prijs der Advertentien. ah l5 regels 11 S3;
iedere regel meer 10.30; in bet Znterdagnummer
45 regels IL80, iedere regel meer f 035
Reclames f 0.75 per regel. - Incassokosten!} ets.;
«ostkwitaaües 15-ets. Variëren van advertentien
bij abonnement njn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Ad\ertent)ên opgenomen f 0.50 t/m. 45 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tof een maximum \an 30 woorden.
"Woensdags; Kleine Advertentiöntot25-woor
den f 0l25, mits \j&ór Dinsdagavond C uur aan bet
Bureau bezorgd.
'ffZaterdags: Kieine Advertentifcn tl00r indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
MIMI
&yf k
JÉ
J
U
'W Al
'Af:
>cf
Af
i
Vb
