Kardinaal Facel i tot paus
gekozen
Vrijdag 3 Maart ;1939
Slechts drie stemmingen in het conclaaf
I EEN POLITIEKEf PAUS jf
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
91ste Jaargang.
No. 22111
:r
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK^KORT^
Postrekening No. 5311.
De naaste medewerker van Pius XI noemt
zich naar zijn voorganger
De nieuwgekozen paus, Z. Em. kardinaal Pacelii, die den naam
zal dragen van Pius XII
De stemming, die de benoeming van Pacelii tot paus tengevolge heeft
gehad, gesehiedde gistermiddag om 17 unr 30 Itomeinsehe tijd. En
kele oogenblikken na de telling der stemmen stegen witte rookwolken
op uit deu schoorsteen der Sivtfjtilyrische kapel, ■waarmede deu volke
bekend gemaakt werd, dat de kerk een nieuwen paus had. Terstond
bevestigden de luidsprekers op de basiliek en op den zuilengang het
heugelijke nieuws. De ontzaggelijke menigte belangstellenden, die van
heinde en verre waren samengestroomd om deze historische oogen
blikken bij te wonen, barstte in luid en blij gejuich uit.
Het gejuich duurde den gcheelen tijd
tot op het oogenblik, dat de oudste kardi
naal-diaken in de loggia verscheen, om
17 uur 25 Nederiandschen tijd, teneinde
den naam van den gekozene hekend te
maken. Een diepe stilte daalde neer ovecr
de massa en duidelijk weerklink de stem
van den kardinaal over het onmetelijke
Sint Pietersplein met de mededeeling, dat
de Zeereerbicdwaardige heer Eugenio Pa
celii tot paus was gekozen en zich den
naam Pius XII had gegeven. Toen barstte
het gejuich Viva il Papa eerst recht uit.
„Habemus Pontificem" (wij hebben een
paus). Met deze woorden werd het
gunstige resultaat der stemming in de
radit» bekend' gemaakt.
In den tijd' tusschen den uitslag der
stemming en het moment waarop de nieu
we paus in de loggia verscheen om zijn
zegen „Urbi et Orbi" aan de menigte te
geven, werd de paus door de vier cere
moniemeesters naar een afzonderlijk ver
trek geleid waar hij in het witte eer era o-
nieelc pauselijke gewaad gekleed' werd.
De paus zette zich daarop op den ponti-
ficalen troon en nam de hulde der kardi
nalen in ontvangst. Ka deze plechtigheid!
betrad de paus de loggia en gaf zijn zegen.
Een merkwaardige Inzonderheid is
wel, de toevallige omstandigheid, dat
kardinaal Pacelii juist op zijn verjaar
dag tot paus gekozen is. Kardinaal
Pacelii, thans paus Pias XII is giste
ren G3 jaar geworden.
De bekendmaking van de
pauskeuze
Zoodra de vereisehte meerderheid van
stemmen voor Pacelii vaststond, werden
de deuren der Sixtijnsche kapel geopend'
en werden de secretaris van het conclaaf
en de ceremoniemeesters binnengelaten.
De kardinaal-deken, omringd door dte kar
dinalen, de hoofden der orden, priesters
en diakenen, begaf zich naar den geko
zene en vroeg hem in het Latijn: „Aan
vaardt Gij Uwe verkiezing tot Paus?" Toen
Pacelii bevestigend geantwoord' had', wer
den alle baldakijnen boven de zetels der
kardinalen met één beweging neergehaald',
met uitzondering van het baldakijn boven
den zetel van Pacelii. Vervolgens vroeg
de deken welken naam hij als Paus zou
dragen.
Intussehen maakte de secretaris van hef
conclaaf de officieele acte op van de ver
kiezing en de aanvaarding daarvan. Ter
stónd daarop begaf de gekozene zich, ver
gezeld van zijn conclavisten, naar een
kleine zaal, waar reeds vóór den aanvang
van het conclaaf de pontificale kleedij ge
reed lag. Men bekleedde Pacelii met deze
pauselijke kleederen, waarna hij plaats nam
op den stoel van het altaar ip. dé Six
tijnsche kapel. In volgorde van anciënni
teit trokken vervolgens de kardinalen langs
den nieuwen Paus;" zij kusten hem den
voet, daarna de hand, die hen ophief.
K ])g onverwacht snelle uitslag van ij
X het conclaaf, de verkiezing van den
X staatssecretaris van het Vaticaan x
35 tot hoogste autoriteit van deroomsch- ij
X katholieke kerk en tenslotte de naam, X
X welke kardinaal Pacelii zich ge- x
jj kozen heeft, wijzen erop, dat de ri
SS politiek van paus Pius X.I zal j™
X worden voortgezet. Het conclaaf x
g heeft dus een „politieleen'* paus ge- jj
kozen, een man, die er nooit een X
X geheim van gemaakt heeft'hoe hij x
§5 over de rassenpolitiek en het staats- j.
absolutisme oordeelt. He indruk, X
X welke de verkiezing vah kardinaal X
35 Pacelii in Duitschland en Italië jj
heeft, is eenigszins koel..Hoewel niet
X verwacht werd, dat het college van
35 kardinalen een „godsdienstigen" ij
jX paus zou kiezen, is de verkiezing van 3
X Pacelii een onverwachte slag, vooral x
35 voor Berlijn. jj
Ka deze plechtigheid' ging/ <je Paus over
tot de zegening van het altaar. Eenige
oogenblikken later werd dé* uitslag aan
het volk bekend gemaakt.
De klokken van de basiliek luidden
krachtig. t
„Annuntio a voxis vaudium Magnum",
aldus begon de kardinaatdeken zijn
aankondiging, die voortging: „Wij heb
ben tot Paus den Zeereeihiedwaardi-
gen kardinaal. Pacelii,die riten naam
f van Pius XII heeft aangenbinen". Daar
op verscheen de Paus iif-de loggia,
gekleed in Pauselijk gewaad, tot ver
leening van den.zegen - Urlii et Orbi.
- "Alle 'Sokkëh vair ~"den ""Sint Pieter
beierden, terwijl de Paus do zégenings-
formule-.-uitsprak en hei, toeken des',
kruizes maakte bovén de pp"~fo-i Sint
Pietersplein geknieftle menigte. .Reli
gieuze gezangen (donken óver hot
plein.
Om half zeven trokken Pius XII en
zijn gevolg zich terug van de loggia,
terwijl de menigte bleef juichen en
zingen.
Na zidh uit de loggia te hebben terugge
trokken keerde paus Pius Xïl naar de Six-
tijnsdhe kapel terug, waar hij, na van ge
waad te hebl>en verwisseld, en langdurig
te hebben gebeden, plaats nam in de Seda
Gestatoriaom voor de tweede maal het
eerbetoon van de kardinalen in ontvangst
te nemen. De paus begaf zidh vervolgens
naar de zaal der gewijde gewaden, waar
Mj de pontificale kleedingstukfcen aflegde
en den bisschopsmantel met de groote stola
omhing, waarna hij zich terugtrok in de
appartementen, die hij reeds als staats
secretaris bewoonde.
Intussehen hadden de maarschalk en de
gouverneur van het conclaaf reeds de deu
ren van het eondaaf geopend en Mj het
vallen van den avond verlieten de kardi
nalen en Conclavisten het Vatiaa.an.
Men gelooft dat de kroning van Pius
XII Zondag 12 Maart zal geschieden.
De stemming
op het St. Pietersplein
Zoodra het bericht, dal een paus was
gekozen, bekend was, hielden de omroe
pers voor de radio Vaticana in onderschei
den talen allen, die dit station konden op
vangen op de hoogte van de gebeurtenis
sen. Het -wachten, dat uiteraard lang duur
de en de spanning, over de vraag, wie
wel de gekozene zou zijn, steeds sterker
deed stijgen, weid gekort door de veelvul
dige 'vertalingen van het bericht, dat de
heilige roomsche kerk een nieuwen herder
had gekregen.
Over de balustrade van de buitonloggia
van de St. Pieter werd een tapijt gehangen
met de pauselijke emblemen, aanvankeijlk
nog bedekt met een wit doek. Wanneer
dit doek zou vallen was het groote oogen
blik aangebroken, dat de nog steeds aan
groeiende menigte, welke op het groote
plein samenstroomde, verbeidde.
Dan, kort na één, in vijf verschillende
talen, wordt gezegd, dat het oogenblik
daar is. Het witte doek valt, de deuren
gaan open en terwijl de menschen op de
Piazza al een gejuich aanheffen, komen
de prelaten naar buiten op de loggia, ge
volgd door kardinaal Camillo Caccia Do-
minioui, den oudsten kardinaal-diaken. Er
treedt een stilte in, waarin men de per
sonen op de loggia met spanning gade
slaat.
Als de kardinaal de woorden spreekt:
„habemus pontificern'", hoort men nieuw
gejuich. Even wordt? het stiller, om te
hooren, wie de uitverkorene is. De kardi
naal vervolgt zijn toespraak, „Eugeni"
klinkt het uit zijn mond en een enorme
juichkreet stijgt uit de menigte op. Er is
maar één Eugenio, de staatssecretaris! Na
de eerste golf van geestdrift gaat de kar
dinaal verder:de zeer eerbiedwaar
dige kardinaal Pacelii. Nieuwe vreugde
kreten stijgen togen de oude aartsbasiliek
op. Pius hoort mei verder, Pius, die op
zijn verjaardag tot paus werd gekozen.
De kardinaal treedt dan terug en naar
voren schrijdt de als kardinaal-staatssecre
taris zoo bekende figuur van Pius XII.
het nieuwe hoofd der una sancta, de
nieuwe koning van den Yaticaanschen
staat. Een onbeschrijfelijke jubel maakt
zich van de menigte meester. Dan worden
de eerste gebeden gezegd voor den pause
lijken zegen en stilte daalt over de enorme
mensckenmassa, welke op de bnieen zinkt.
Plechtig geeft dan Pius XII zijn "eersten
zegen aan stad en land, urbi et orbi Na
dit indrukwekkend oogenblik heffen de
romeinen bet „laudate dominum" aan, als
waardig slot voor dit historisch moment.
En als zij onder bet beieren der tallooze
kerkklokken terogkeeren naar de stad, zien
zij lioe overal reeds vlaggen uitgehangen
worden als vreugdebetoon na de rouw
dagen van Februari.
De nieuwe paus
Eugenius Pacelii, die als Pius XII den
stoel van Petrus zal bestijgen, werd te
Rome op 2 Maart 1876 geboren uit een
familie van juristen.
Hij ontving zijn wetenschappelijke op
leiding sn de rechten en in de diplama-
tische wetenschap. Na'zijn priesterwijding
werd "hij reeds spoedig minui ant op de
congregatie der buitengewone kerkelijke
aangelegenbeden. Zijn gébeele carrière
maakte bij verder op de staatssecreta-
rie.
In 1917, toen de post van nuntius te
Munchen door het heengaan van den la-
teren kardinaal Friihwirth leeg kwam, werd
■bij daar als nuntius benoemd en ontving
uit de handen van den. paus Benedietus
XV de bisschopswijding.
In deze functie werkte hij veel voor
liet uitwisselen van de krijgsgevangenen
en voor de oorlogsslachtoffers. Den 29en
Juni 1917 had bij zijn eerste ontmoe
ting met den Duitschen keizer en speelde
een groote rol in de vredespogingen van
den. pans Jn .dat" jaar.
In 1918, op bet eiricfë"Inn'lTeh rööiv
Jog,, was hij een van de weinigen van
het 'corps diplomatique, die in. Duitsch
land achterbleeef.
Zijn groote taak was heet voorbereiden
van een nieuw concordaat, dat het oude
oude van 1817 moest vervangen. Ondanks
veel oppositie slaagde hij er in, dit con
cordaat in 1924 tot stand te brengen.
Onderlussclien was liij in 1920 benoemd
tot nuntius te Berlijn, waar hij ook het
concordaat met het Duitsche rijk tot stand
bracht.
In de concistorie van 16 Dec. 1929
werd hij door Pius-XI tot kardinaal be
noemd en volgde kardinaal Pietro Gasparri
als staatssecretaris op in het jaar 1930,
terwijl hij een paar maanden later werd
benoemd tot aartspriester van de aarts
basiliek Sint Pieter.
In zijn functie van staatssecretaris kwam
hij voor moeilijke vraagstukken: de kwestie
van Malta tusschen de bisschoppen en
de Engelsche regeering, de eerste geloofs
vervolging in Spanje. In 1931 wist bi]
de moeilijkbeden over de katholieke actie
tusschen kerk en Italiaansche regeering
in der minne te schikken, In 1933 en
latere jaren volgden, ondanks het concor
daat tuFschen het Derde Rijk en de kerk,
de moeilijkheden tusschen hot Vatikaan
en de Duitsche regeering,
Het groote vertrouwen, dat Pius XI in
hem stelde, bleek duidelijk uit de ge
wichtige zendingen, welke de paus hem
opdroeg. In 1934 was hij pauselijk legaat
op het internationaal eucharistisch con
gres te Buenos Aires en in 1935 te Lour-
des. In 1936 mankte hij een lange reis
door de Vereenigde Staten, waar o.a. zijn
rede voor de algemeene Amerikaansclie
persvereeniging een grooten indruk maak
te. In 1937 nam hij namens den paus
deel aan de groote feestelijkheden van
de inwijding der basiliek tder eere van
de HL Theresia te Lisieux, waar wederom
zijn groote en schitterende redevoeringen
den weg openden voor een betere ver
houding tusschen kerk en Fransche re
geering. In 1938 was bij nog eens pau
selijk legaat op het internationale Eucha
ristisch Congres te Boedapest.
Pius XH is de 262ste paus.
Indrukken van de pauskeuze
Terwijl de keuze van het conclaaf in
politieke kringen te Parijs goedgekeurd en
te Washington toegejuïdht wordt, zijn om
trent de verkiezing van den nieuwen paus
te Berlijn en Rome nog geen uitgesproken
commentaren geleverd.
Te Parijs, aldus de Reuter-correspondent,
aldaar, is men algemeen van oordeel, dat
Pius XII de politiefc vaa zijn voorganger
zal voortzetten.
De Reuter-correspondent te Washington
seint, dat de vriendschapshanden, die Pa
celii daar beeft aangeknoopt, de populari
teit van zijn verkiezing verzekeren, en
dat men te Washington van meening is, dat
Pacelii in de komende jaren zijn «diploma
tieke kundigliei.d zal gebruiken bij de cri-
tieke opgaven, waarvoor de kerk zich in
verschillende landen, in het bizonder
Duitschland, Oostenrijk en Spanje, gesteld
ziet.
De Reuter-correspondent te Berlijn her
innert eraan, dat de nieuwe paus dikwijls
in de Duitsche pers heftig is aangevallen
als een vijand van het Duitsdrie rijk, en dat
hg in een serie artikelen, die verleden
jaar in de Angeriff, het blad van Goebbels,
werd gepubliceerd, een vertegenwoordiger
genoemd werd van 'n ziekelijke generatie
en een zieltogende bourgeoisie. De eerste
commentaren in de Beriijnsche pers zijn
echter tot dusver gereserveerd, ofschoon de
verwachting wordt uitgesproken, dat de po
litiek van Pius XI zal worden voortgezet.
De Romeinsche correspondent van Reuter
telefoneert, dat onder de Romeinen een
jubelstemming heersd'it en dat men de men-*
sclien op straat kan hooien zeggen: „Hij is
onze paus, een Romeinsche paus". Of^ecih-^
ter de verkiezing van Pacelii in fascist!-
soke kringen zeer in den smaak valt. is
niet geheel zeker, indien men rekening
houdt met een recent artikel in de Rela-
zioni Intemationah, waarin verklaard
wordt, dat het voor Paoelli moeilijk zou
zijn, de stemmen van de Italiaansche kardi
nalen op zich te vereenigen.
Reuters correspondent te Burgos telefo
neert, dat de verkiezing van Pacelii voldoe
ning heeft gewekt in Spanje, waar eraan
herinnerd wordt, dat het tijdens zijn ambts
periode als kardinaal-staatssecretaiis was,
dat het Vaticaan Franco heeft erkend. De
ruime ervaring van den paus in de inter- -
nationael politiek wordt te Burgos als een
groot voordeel beschouwd in een tijd, waar
in de kerk in zoovele opzichten bij de -
politiek is_ betrokken.1 -
buitenland
De strijd in Spanje
Offensief van Franco verwacht.
i Reuter meldt uit Burgos:
De waarschijnlijkheid, van een offenstiet
van Franco, om het overblijvende repu-
blikeinsche gebied te onderwalen, wordt
hier steeds grooter geacht, lni militaire^
kringen is men t hans 'demeening toege
daan, dat, aangezien er thans blijkbaar in
het republikeinsck gebied geen autoriteiten
meer "overjzijn om 'dit gebied tè werte-
"geriwoófdigen, bét hêtèr is een militaire
TTEMiSsftfg" to-iorceeren. - - ~f-
De benoeming van Petaih tot Fransch
ambassadeur wordt bier algemeen toege
juicht als de best mogelijke oplossing.
Duitschland
Scfiuschnigg
Er zal geen vervolging tegen hem
worden ingesteld.
Welingelichte kringen te Wecnen ver
klaren, dat Maandag j.l. besloten is af te
zien van iedere vervolging tegen Schusch
nigg. Zij nemen aanjfrdat de oud-bonds
kanselier van Oostenrijk over enkele we
ken vertrekken zal uit hotel Metropole,
waar hij gevangen werd gehouden en dat
liij zich zal terugtrekken- in een klein
plaatsje in Opper-Oostenrijk. Sedert 27 Fe
bruari had de echt gen oote van Schusch
nigg verlof hem dagelijks een uur te be
zoeken in hotel Metropole.
Speciale dienst in Kiemoellers kerk.
fn de kerk van ds. Niemoeller to Diak
lem is gisteravond een drukbezochte dienst
gehouden ter gelegenheid van het feit, dat
deze predikant een jaar geleden in een con
centratiekamp werd opgesloten. In zijn
preek heeft ds. Dress in het kort aan het
droeve gebeuren van een jaar geleden „her
innerd. De gemeente, zeide hij, wist waar
om zij gisteravond in zoo grooten getale
ter kerke was getrokken. De gemeente bad
voor de vier predikanten in „sehutzhaft"
en de vijf, die in afwachting van de be
handeling van hun zaak, in de gevangenis,
zitten. Verscheidene delegaties van de evan
gelische gemeenten in Pruisen zijn te Ber
lijn aangekomen en enkele hiervan woon
den den dienst hij.
Mexico
Naar regeling van hel pelroleumconflicl?
„Ik zou hier niet zijn, als ik niet van
meening was, dat er een grondslag bestaat
voor bespreking van de petroleumcrisis",
aldus verklaarde gisteravond in een in
terview de Amerikaansche onderhandelaar
Rickberg, die gisteren in Mexico is aange
komen voor bet voeren van besprokingen
met de Mexicaanscke regeering, met het
doel de oliecrisis, die ontstaan is door
de onteigening van de bezittingen der bui-
tenlandsehe oliemaatschappijen, te regelen.
Rickberg verklaarde, dat hij het me eren-
deel deT betrokken, buitenlandscke maat
schappijen vertegenwoordigt.
Sovjet Rusland
Stoffelijk overschot van Kroepskaja ter
aarde besteld.
Met groote plechtigheid is gisteren in
tegenwoordigheid van Stalin en vele re-,
georingspersoonlijkheden met militaire eer
het stoffelijk overschot van Kroepskaja,
weduwe vaa Leniri, bijgezet. De urn met
haar asch werd in den Kremlinmuur in-
meiseld, waarna drie salvo's werden ge-
lost.
(Vervólg pagina 2, le Blad).
Ptse courant Tsmlajul dagelijks^netaitr
zondering van Zon- en roesilagcu.
Prijs per kwartaal f 2 iranco per post
f 2.50. Fnjs per wrek 15 ets» Af.-on-
Serlijko nnmtnera 4 els Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor Uet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bezorgd zyn, 's Zaterdags vóór O umr.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertentifen: van 1—5 regels f155;
iedere regel meer 10.30; in bet Zaterdagnammer
15 regels f 1.80, iedere regel meer f&35
Reclames fO.75 per regel. ïncassokosten5 ets
postkwitaxities 15 cis. Tarieven van advertcntien
dij abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelfjks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertenüën opgenomen A 10.50 t/m. -fö woor
den, f 0.75 t/m. 23 v.oorden. Elk woord meer
5 cent lot een maximum van "30 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentien tot 25 woor
den f 0l25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertcnttën 11.00, indien
met vóór Vrijdagavond C uur^bezorgd.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
♦it*- J
