%-.*&y
V#' -
5 5
I mw
"I
Nederland en de Luxemburgsche
ridderorden.
L u c h t a a n v al I en!
i
De Gouden Leeuw van Nassau. De Orde
van de Eikenkroon. De Orde van Adol
van Nassau.
IL3 M
*v N
5 v '-- rüSSmÊit
mwmm
X aTL? k ««.de bmdsaieisies b§ het hnwelgk rw prins» F»wri» van Egypte Met den kroonprins van Iran
®|n de A^aeersrie kassen tot bloei gebracht, Het inpakken der kostbare tolkrtie vw de vXnSTTk. L.
1 1 vliëgtnig, i
De uitdeling van gasmaskers aan de Fransehe bevolking heelt een aanvang ge-
nomen. De uitreiking der apparaten aan de inwoners van Parits geschiedt met
medewerking van de mobiele garde.
L
Ridderorden zijn in de banden
eener verstandige regeering een
krachtig middel om burgerdeugd
aan te kweeken".
(„Anonymus", Den Haag, 1874).
Men schrijft ons:
De tastbaarste herinnering aan de perso-
neele unie, die tot aan den dood* van ko
ning Willem III Nederland en Luxemburg
bond, wordt gevormd door de in ons land
nu nog in omloop zijnde gouden tientjes
en rijksdaalders waarop de koningen der
Nederlanden tevens als G. H. v. L. ofwel
groot-hertog van Luxemburg worden aan
geduid. Een tweede vandaag aan den dag
nog bestaande land is, dat de vertegen
woordiging des groothertogdoms aan bui-
tenlandsche hoven, waar het zelf geen
eigen gezant of zaakgelastigde heeft 1),
aan de Nederlandsche diplomatieke ambte
naren is toevertrouwd.
Een derde, ten deele historische, ten
deele heden ten dage óók nog bestaande,
hand ligt in die der ridderorden.
Van de drie Luxemburgsche orden, name
lijk: de Gouden Leeuw van Nassau, de
Eikenkroon en de Adoifsorde, is de eerste
thans óók nog of eigenlijk: wederom
een Nederlandsche orde, terwijl de tweede
door den toenmaligen koning der Neder
landen gesticht is. En dat de instelling van
de Nederlandsche Orde van Oranje Nassau
(Wet van 4 April 1892), ruim twee-jaren
nadat de personeele unie tusschen Neder
land en Luxemburg had opgehouden te
bestaan, wel mede een gevolg van dit laat-
8 tc-geweesf zal zijn, ligt voor de hand.
De Gouden Leeuw van Nassau.
De „Orde van den Gouden Leeuw van
het Huis van Nassau" is in 1858 hij ge
meenschappelijk besluit van Z.M. Koning
Willem III, groothertog van Luxemburg,
en Z.H. Hertog Adolf van Nassau 2) inge
steld voor de heide takken, de Wairamsehe
en de Ottosche, van het Huis van Nassau.
Bij besluit van 31 Maart 1958 is deze orde
toen opgenomen onder de orden van het
groothertogdom Luxemburg; bij K.-G.H. be
sluit van 29 Maart 1882 is het aantal klas
sen der orde voor den Nederlandschen tak
van één op vijf gebracht.
Aan het statuut dezer orde ontleenen wij
het- volgende 3); v
„Wij, Willem III, bij de gratie Gods ko
ning der Nederlanden, Prins van Oranje
Nassan, Groothertog van Luxemburg, en
Wij, Adolf, bij de gratie Gods hertog van
Nassau, doen kond en te weten:
„Zes eeuwen zijn verloopen sinds het
Huis van Nassau, na het overlijden van
Onzen laatsten gemeenschappelijken S'am-
vader, Graaf Hendrik de Rijke van Nassau,
zaliger nagedachtenis, zich gesplitst hoeft
in twee linies, de Wairamsehe en de Ot
tosche.
„Deze twee takken deszelfden Naams
zijn, ongeacht hunner lange scheiding, in
Eendracht en Vriendschap verbonden ge
bleven en zij hebben zich, onder bescher
ming der Goddelijke Voorzienigheid, tot
steeds grootere Welvaart en wassenden
Roem verheven.
Deze gelukkige omstandigheid vervult
onze harten met Vreugde en Dankbaarheid
H.K.H. groothertogin Charlotte van Lu
xemburg, grootmeester der Orde van de
Eikenkroon, der Orde van Adolf van Nas
sau, en, tezamen met H.M. Koningin Wil
helmina der Nederlanden van de Huisorde
van den Gonderi Leeuw van Nass'an.
jegens God en Wij hebben deriialve be
sloten voor.-de tegenwoordige en toeko
mende werelddoor, een zichtbaar teeken
blijk van 0^.è (Eensgezindheid te geven.
.DientengeyolgeJiebben wij, na gemeen
schappelijk overlég besloten, gelijk wij be
sluiten als. volgt;
„Art. 1. Er wordt voor de beide linies
van het Huis vatt Nassau een gemeenschap
pelijke Orde gesticht, onder den naam „Or
de van den Goéden Leeuw van het Huis
van Nassau" (ordre du Lion d'or de la Mai-
son de Nassau).,Deze orde bestaat uit één
klasse".
Het vereierseftdeaer orde- is een wit ge
ëmailleerd kruii'i!)met eén gouden N tus
schen elk der yjer armen; in het midden
een blauw geëmailleerd schild, waarop aan
de eene zijde; djé* (gouden leeuw.' van Nas
sau, aan de keêrèijdc in gouden letters het
devies "„Je maïntiendrai". Het wordt ge
dragen aan één"; oranjekleurig lint met
blauwe rand streep,' ter breedtde van eene
hand, „en écharpc" van de rechter naar
de linkerzijde. De> ordeplaat, bestaande ui
eer. zilveren Ster met acht punten, waar
op in 't midden, in blauw email, de gou
den leeuw van Nassau, omgeven van het
devies „Je. maintiendrai" in gouden let
ters op. wit email. - -
Op.'liet .levensgroote statieportret, het
welk D. Etebevexy onlangs van H.K.H.
groothertogin Charlotte van Luxemburg ge
schilderd heeft voor de eerehal van het
Luxemburgsche paviljoen op de Parijsche
wereldtentoonstelling, draagt de vorstin
deze orde; dezelfde zeer hooge onderschei
ding heeft zij, bij haar bezoek aan Parijs
in die dagen van 1937, aan Frankrijks pre
sident Lebrun geschonken.
Art. 3. van het statuut bepaalt: „De zo
nen en broeders van de Hoofden der beide
takken van het Huis van Nassau zijn ge
boren ridders dezer Orde; minderjarig mo
gen zij evenwel de onderscheidingsteekenen
niet dragen dan met toestemming van het
hoofd van hunnen tak".
Art. 4 bepaalt, dat er in de Huisorde
van den Gouden Leeuw van Nassau alleen'
opgenomen bunnen worden Vorsten en Le
den van Vorstelijke Huizen, alsmede per
sonen met den titel van Excellentie en
niet beneden den rang van ambassadeur,
aartsbisschop, minister van staat, luiteriant-
generaal of grootofficier".
Het recht van opneming in deze orde
is aan de hoofden van beide Linies voor
behouden; zij kunnen het gemeenschappe
lijk of gescheiden, elk voor zich, uitoefe
nen."
Sinds 1882 (koning Willem III) telde de
orde in Nederland in plaats van één, v ij f
klassen; in de 2e en 3e klasse konden sta
tutair ten hoogste 48, in de 4e 196 en in
de 5e ten hoogste 192 leden opgenomen
worden. H i| j ij *j
ln 1890, bij den dood van dien koning-
groothertog Willem III, is de Gouden
Leeuw van Nassau aanvankelijk uitsluitend
Huisorde van Z.K.H. den groothertog van
Luxemburg geworden; in April 1892 volgde
toen in Nederland de instelling van onze
Orde va:. Oranje-Nassau (5 klassen: groot
kruis, groot-olficier, commandeur, officier
en ridder, benevens gouden, bronzen en
eeremedailles) en in 1905 heeft daarop H.M.
Beschermt U tegen de gevolgen Van
Bescherming daartégen ts. alleen
mogelijk als leder zelf daadwer
kelijk meehelpt.
Koningin Wilhelmina, als hoofd van het
Huis Oranje-Nassau, de Huisorde van Oran
je ingesteld (eveneens 5 klassen, met eere
medailles en eerekruisen). Maar in het
zelfde jaar is de Huisorde van den Gou
den Leeuw van Nassau weder hersteld
als gemeenschappelijke Huisorde, zoodat
deze thans weer door de hoofden der J>ei-
d e takken van het Nassausehe Huis ver
leend kan worden. Derhalve is de Goudea
Leeuw van Nassau thans wederom een Ne
derlandsche zoowel als een Luxemburgsche
ridderorde: van Oranje-Nassau en van
Nassaü-B ourbon.
Cij het herstel in 1905 zijn voor Neder
land de 5 klassen van 1882 niet weder inge
steld (de Huisorde, van Oranje voorzag,
naar men mag aannemen, in .die behoefte)
en derhalve bestaat deze gemeenschappe
lijke orde thans wederom uit één klasse,
dewelke krachtens het statuut alleen aan
personen van vorstelijke bloede en aan
de 'allerhoogst geplaatsten geschonken kan
worden.
x) Dit is slechts het geval te Parijs, Ber
lijn, Brussel, Londen, Washington en sinds
enkele jaren, Den Haag; alle vertegenwoor
digers hebben den rang van zaakgelas
tigde. '(r 1
2) Zoowel in Martinus Nijhoffs als in P'jrfc-
torsen- Nederlandsche Staatsalmanak staat
dit sinds geruimen tijd bepaald fout aange
geven: in 1858 whs Koning Willem III im
mers dezelfde als de Groothertog van Lu
xemburg? Het moet daar dus zoo luiden:
,door Z.M. Koning Willem III, groot
hertog van Luxemburg, en Z.H. Adolf, her
tog van Nassau, ingesteld"enz. enz.
s) Vide Collart „Am Wege zur Unabhiin-
;igkeit" p. 291.
p;
I
1
M
yy
,c
Etn linokhm-shede van
de'nieuwe Öranjebrag, door den heer A. J. van. Soelen voor de Schiedamsche Courant vervaardigd. Bij het zien van de nieuwe brug hebben blijkbaar de vier pompeuze heftorens den kunstenaar geïmponeerd.
Tsvïiii. -y •- -in—
^v.-V /Ov'v.V' v
JP"
-
