EERSTE BLAD.
Maandag 13 Maart 1939
De crisis in Slowakije
De nieuwe
Oranjebrug geopend
Tei. No. 69300 (3 lijnen).
91ste laargang.
No. 22119
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
buitenland
Een nieuwe regeering gevormd. De Slowaak-
sche seperatisten worden door Duitschland
gesteund.
De moeilijkheden in Slowakije hebben
zicli tot een ernstige crisis ontwikkeld.
De Slowaaksehe separatisten worden door
VVeenen per radio aangemoedigd en men
zegt zelfs, dat dr. Seyss fnquart een eigen
plan heeft voor de oplossing van het
Tsjecho Slowaaksehe vraagstuk. Alles hangt
af van Duitschland. Te Bratislava ziet
men meer Duitsche dan Slowaaksehe vlag
gen. Daarentegen is er nog niets, dat er
op wijst, dat de Slowaken zelf ontevreden
zijn over de nieuwe rcgeering-Sidor, die
Zaterdag in de plaats is gekomen na het
afgezette kabinet-Tisso.
De öerlijnsche correspondent van de
„Times" schrijft, dat de Duitsche regee
ring van oordeel is, dat de regeering-Tisso
de wettige regeering van Slowakije is.
Men gaf gisteren te verslaan, dat de Duit
sche regeering zou kunnen besluiten bij
de regeering van Tsjecho Slowakije erop
aan te dringen drie onafhankelijke staten
te vormen, in een hond, aaneengesloten
en welke zich nauw zouden aansluiten bij
het Duitsche rijk in zaken van buiten-
landsche politiek en handel. Deze oplossing
zou genoegdoening geven aan de minder
heden, zonder Tsjecho Slowakije uiteen te
doen vallen en zonder de complicaties,
welke zouden voortvloeien uit de aan
spraken van Polen en Hongarije inzake de
verdeeling van de Oekraine.
Ernstige botsingen in Bratislava.
In de hoofdstraten van Bratislava bevon
den zich Zaterdagavond -meer dan tien
duizend personen, om den eersten verjaar
dag van den Anschluss te gedenken. Met
twee extra booten waren Slowaaksehe Hlm-
kagaraislen en Duitsche S.S.-lieden uit
Weenen overgekomen om de viering bij
te wonep.
Karmasin,de""leider" der Duifsche min
derheid" iu. SJcWKkjjft, hield een; redevoe
ring, waarin' hij verklaarde solidair te zijn
met de Slowaken.
Negentien manschappen der
lilkinkagarile gedood. Anti-
Joodsche aelic.
Tijdens de demonstraties werd ge
schoten. Er werden verscheidene perso
nen gedood.
Veitcheidene Joodsche winkelhuizen
moesten het ontgelden.
Te Bratislava werd gisteravond te
genover de synagoge met een hand
granaat gegooid. Niemand werd ge
won 3.
Volgens een door het hoofdkwartier v
van de Iflinkagarde te Bratislava ge
publiceerd communiqué zijn hij de
jongsie incidenten negentien leden der
Hlinkagaxde gedood.
De nieuwe Slowaaksehe regee-
ring.
Het Praagsche telegraaf-agenlschap „Cete-
ka" deelt mede:
„De snelle, oplossing van de regeerings-
crisis in Slowakije, die is te danken aan
den arbeid van den president der repu
bliek, Haeha, en den ministerpresident,
Beran, bewijst, dat men bezield is doer
den energieken wil alle dringende vraag
stukken van staatsbelang te regelen. Do
nieuwe ïegeenng was reeds eenige uren
na aankomst van een delegatie van den
Slowaaksehe landdag te Praag gevormd.
De leider d^zer regecriug, Sidoi, is oen
leeinng van wijlen Hlinka en pionier van
de nationale Slowaaksehe gedachte.
De nieuwe regeering bestaat uit perso-
sonen, die in Slowakije algemeene achting
gemeten. De meeste hunner zijn jong, doch
zij hebben hun sporen verdiend in liet po
litieke cn economische leven van Slowa
kije.
2ij zijn voor alles vrienden van orde
en vreedzamen a i beid en
talie"
verworpen agi
Te Praag wordt de benoeming van het
nieuwe Slowaaksehe kabinet beschouwd
als een voorloopig compromis, dat voor
lopig een grondwettige regeering in Slo
wakije verzekert. Do Slowaaksehe open-
baie meening is verdeeld tussclien don
nieuwen premier Sidor en de jeugdige ra
dicalen, die afscheiding -van de gehate
Tsjechen ebchen. Een andere factor is de
Duitsche minderheid, die ofschoon zwak
m aantal, krachtig de trom roert ten be
hoeve van de Slowaaksehe extremisten,
wier leiders verklaren, dat zij de macht
van Duitschland achter zich hebhen. Het
meest hoopgevende is üog, dat berichten
omtrent nieuwe incidenten uitblijven.
Men hoort spreken over de mogelijkheid
van een afgescheiden Slowaakschen staat
onder Duitsche bescherming, mrl een tol-
en muntunie met Duitschland. Tot dusver
beeft de Duitsche regeering geen actieve
stappen gedaan, noch geantwooid op de
nota van oud-premier pater Tisso, waarin
deze om steun vraagt.
Scherpe toon van de Duitsche Pers
Ingevolge aan Tsjechen toegeschreven
anli-Duitsche incidenten in Bxiinn en
Bratislawa, is de toon der Duitsche
bladen tegenover de gebeurtenissen in
Slowakije scherp geworden. De berich
ten worden op de eerste pagina groot
opgemaakt. De Völkiseher Beobaoliter'
spreekt van een brutale Tsjechische
terreur ia Slowakije en zegt, dat ook
in Praag weer de gevolgen van de anti-
Doitsche hetze te onderscheiden zijn.
Hot „12-Uhr Blatt" spreekt van Benesj-
methoden en de „B.Z. am Mittag" stelt
vast, dat de situatie zich op dreigende
wijze verscherpt.
Voorts maakt het Duitsche Nieuwsbureau
melding van een reeks tegen Dnitschers
gerichte incidenten in verscheidene steden
vin Slowakije.
De strijd in het Verre Oosten
De strijd van de gucrillabenden.
Van Cbincesci'ie zijde wordt uit Hongkong
gemeld, dat in het district Koean, nabij
Peking, de Cihmeesdac gueridabenden
slaags zijn met de Japansche troepen. Het
schieten is dikwijts in Peking te ïiooren.
In de eerste dagen van Maart is het
district door de Japansche troepen bezet,
doch de troepen worden voortdurend aange
vallen door de Clhineesdhe benden, .waarna
de Japanneezen versterking hebben ge
zonden.- - p 'S
Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Ja
pansche troepen diep zij'n doorgedrongen
in het gebied van de provincie Hopei, waar
talrijke Ghmeesclie gucrillabenden rondtrek
ken. De Japansche troepen bevinden zich in
een moeilijke positie, aangezien de hevige
ïegens de pas aangelegde strategische we
gen onbegaanbaar maken. Hierdoor is het
moeilijk versterkingen te zenden en de een
zame Japansche afdeelingen worden door
de Ghineeseihe tioepen omsingeld en aan
gevallen.
De toestand in Spanje
Offensief t an Franco over tien
dagen?
Stefanie meldt uit Rome:
Gayda schrijft in de Giornale d'Italia
dat vermoedelijk over tien dagen een nieuw
algemeen offensief door Franao zal worden
ontketend, waardoor de politieke overwin
ning aangevuld zal worden met een mili
taire zege.
De communistische opstand
geëindigd.
Reuter meldt uit Madrid:
De provinciale en centrale comilé's der
communistische partij hebben ztcih onvoor
waardelijk overgegeven aan de troepen van
den verdedigingsraad.
Het rechtsdhe radiostation aan het fionl
van Madrid heeft medegedeeld, da.t Miaja
ook de controle over den toestand te Ma
drid scheen te hebben herkregen.
Tegen den middag hebben de communis
ten 3000 gijzelaars vrijgelaten.
Na het indrukwekkende macPitsvertoon
dat de troepen van den nationailen verdedi
gingsraad gisteren hebben laten zien, be
grepen de muiters, dat verzet nutteloos
was. Na een vier-urig krachtig bombarde
ment door republikeinsdhe artillerie en
tanks, gaven de soldaten, die onder de be
velen der communistische leiders stonden,
den strijd op en de meesten liepen over
naar de troepen van den verdedigingsraad.
Gis,tei ochtend kon een der verslaggevers
van Havas vrij rondloopen op de plaatsen,
waar zich de hevigste gevechten hebhen
afgespeeld.
De tegenstand van de communisten heeft
precies een w eek geduurd, gedurende wel
ke men heeft kunnen vaststellen, dat de
beide communistische bevelhebbers van de
legercorpsen waaraan de verdediging van
de hoofdstad nas toevertrouwd ongeveer
dertigduizend man in het vuur hebben ge
bracht tegen den verdedigingsiaad waar
door het front weid gedesorganiseerd. De
communisten beschikten over voldoende
wapens en levensmiddelen.
Uit het einde van het avontuur blijkt nel,
dat de communisten in Madrid selchts een
egring deel van de bevolking achter zidli
hebben. Dank zij de maatregelen van den
verdedigingsraad, maig men het aantal
slachtoffeis betrekkelijk gering noemen.
Sovjet Rusland
Stalin valt Engeland en Frankrijk
aan
De tweede imperialistische
oorlog is reeds aan den
Op het 18e congres der comm. partij
heeft Stalin een groote redevoering uitge
sproken, waarin hij de politiek der Sovjet-
regeering uiteenzette.
In zijn uitvoerig betoog, richtte Stalin
de beschuldiging tot Engeland en Frankrijk,
dat de politiek van deze landen er op ge
richt is in andere landen een oorlog uit te
lokken, teneinde hen- te verzwakken, en
vervolgens t ussdhenbeide te komen om
de voordeelen te oogsten.
Stalin wees er op, dat de tweede imperia
listische wereldoorlog begonnen is om de
verdeeling van de wereld' en dat, ondanks
de voorwendsels, waarachter zij hun bedoe
lingen verbergen, zooals een kruistocht te
gen de Komintern, Duitschland, Italië en
Japan dien oorlog voeren tegen Engeland,
Frankrijk en de Vereenigde Staten.
Stalin voegde hieraan toe: De oorlog
is onverbiddelijk. Men kan hem niet ver
bergen onder voorwendsels. Want geen
enkele driehoek of spil of pact ban het
feit verhelen, dat Japan zich meester ge
maakt heeft van een onmetelijk gebied in
China, Italië van Abessinie, Duitschland
van het Sudeterdand- en van Oostenrijk
en Duitschland en Italië samen van Spanje.
Vervolgens sprak Stalin een vexoordee-
ling uit van het laten varen der politiek
van collectieve veiligheid en het „ieder
voor zich", dat het wachtwoord schijnt te
zijn geworden van de Westelijke mogend
heden.
Tenslotte sprak hij ironisch over de po
ging, die volgens hem door Frankrijk en
Engeland in het wejk gesteld zou wor
den om het Duitsche gevaar af te wen
den naar de Russische Oekraine.
Hij waarschuwde dpze beide landen, dat
dit spel tot een ernstige mislukking kan
STADSNIEUWS
Groote belangstelling. Redevoeringen in
gebouw Eendracht. De commissaris der
Koningin in Zuid-Holland, jhr. mr. dr. H. A.
van Karnebeek knipt het lint door.
leiden.
Frankrijk
G ocring tc Mén te Carlo en Nice.
Goering, die te San Remo vertoeft, heeft
Zaterdag per auto -,ben bezoek -gebracht
Dat men in wijden kring verheugd is
dat de laatste schakel m den weg Rot
terdam—Schiedam— VJaardsngen oltooid
is, is hedenmoigen gebleken bij de offi-
cieele in gebruikneming \an de nieuwe
Oranjebrug en omgeving: de belangstelling,
zoowel in Gebouw Eendracht, waar het
gemeentebestuur de genoodigden ontving,
als van de zijde van het publiek in de
omgeving van de brug, was enorm.
De aanwezigen.
Met het volledig college tan B. en W.,
burgemeester mr. dr. F. L. J. van Haaien,
de wethouders ix. C. Houtman, mr. M, M.
van elzen, T. Slavenburg en J. Dinke-
laar, de gemeente-secretaris, mr. N. J.
Post en nagenoeg alle leden van den ge
meenteraad, waren o.a. aanwezig: jhr. mr.
dr. H. A. van Karnebeek, commissar,s der
Koningm in Zuid-Holland; ir. L. T. v. d.
Wal, hoofdingenieur van den Prov. Water
staat; ir. J. A. W. M. Fetter, ingenieur
van het Werkfonds; P. de Brum, lid van
Gedep, Staea; ir. G .F. E. Kiers, inspec
teur van de volkshuisvesting; de burge
meesters van Vlaardingen, Overschie, Ke-
thel en Vlaaxdinger-Ambacht, de heeren
M. C. Siezen, J. C. Baumann, mr. J.
J. v. d. Lip en J. Luyermk; ir G. <Ger-
lagh, dïrecleur van Gemeente Werken, en
ir. H. B. J. Aikema, de ontwerper van de
brug; de secretaris van de Kamer van
Koophandel voor de Beneden Maas, mr.
Jacff G. Wittkampf (de voorzitter was ver
hinderd en de 2e voorzitter, ir. C. Hout
man, was in andere kwaliteit aanwezig);
Vermeijuen, resp. directeur en inspecteur
van het vervoer der RET; mr. H. A. M.
Roelants, commandant van de Burgerwacht;
de (oudste) predikanten, ds. P, Bokma,
ds, J. v. d. Meulcn en ds. V. W. F, B.
Schmidt; deken A. J. C. Schraag, pastoor
ïh. Bakker; dr. A. D. J. Makkink, recior
van net gymnasium; dr. U. Schults, direc
teur der RHBS; P. Klapwijk, directeur der
Ambachtsschool, en mej. M, J. H. v. d,
Ven, directrice der Huishoud- en Industrie
school; de oud-direeteux der RHBS, de
heer N. van Gelder; de heeren P.
J. Kraaijeveki, directeur post- en telegraaf
kantoor; D. Bakker, ontvanger van de re
gistratie en successie; vertegenwoordigers
van ae drie plaatselijke middenstands ver
eenig in gen en verscheidene notabelen, voor
namelijk die in de nabijheid van de brug
woonachtig zijn.
Vele heeren waren vergezeld door hun.
dames.
Welkom.
De burgemeester, mr, dr. F. L. J. van.
Ha ar en. heette omstreeks kwart voor elf
allen w eikomen, en betuigde jhr. mr. dr.
If. A. van Karnebeek de erkentelijkheidl
van het gemeentebestuur, dat deze de of-
ficieele opening van de nieuwe Oranje
brug wilde verrichten. Het gemeentebestuur
ziet daarin niet alleen een bewijs van be
langstelling, maar ook een erkenning, dat
hier een mooi en degelijk werk is tot
stand gekomen, dank zij de samenwerking
tussclien de betrokken instanties van het
de aannemers en onder-aannemers van de
brug; noofden van gemeentediensten en [rijk, de provincie en de gemeente,
andere hoofdambtenaren der gemeente; dr.]
ir. J. G. J. C. Nieuwenhuis en ir. A. D.' (Vervolg pagina 2, le Blad).
aan Monte Carlo en 'Nice, waar liij een bloe
mencorso bijwoonde.
Engeland
Binnenkort Britsche Zuidzecconfc-
rentte in Nieuw-Zeeland,
liet Britsche ministerie voor de domini
ons heeft officieel medegedeeld,- dat naar
aanleiding van een door Nieuw-Zeeland
geopperd plan, de voorbereidingen zijn vol
tooid vooi een in de nabije toekomst in
Nieuw-Zeeland, Australië en het Vereenigd
Koninkrijk, teneinde Zuidzee kwesties van
gemeenschappelijk belang, in bet bizonder
defensiek'weslies, te bestudeeren.
Duitschland
De Joden en de dienstplicht.
De Duitsche Joden waien tot dusverre
uitgesloten van militairen dienst en van
aibeidsdienst. Zij waren echter onderge
bracht in de aanvullende reserve no. 2.
Een deoieet van den opperbevelhebber der
Duitsche legers heeft hen thans volstrekt
uitgesloten van ïederen militairen dienst,
actief en als reserve. Den Joden zal een
„certificaat van uitsluiting" gegeven wor
den. Zij zullen, volgens een officieuze me
dedeeling, behandeld worden als zij, die
uitgesloten zijn wegens „onwaardigheid".
Minister Slecnberghe is van zijn Duitsche
reis weer in de residentie terug
gekeerd. De begroeting door vrouw en kin
deren op het station.
De oude situatie aan de Oranjebrug: op den voorgrond het smalle bruggetje; daar
achter de Oranjestraat met haar mooie hoomengroep, die aansluit bij den tuin van
mevr. de Wed. Dirkzwager—Sonnevcld; bovenaan in het midden het voormalig post
kantoor, waarvan men op de foto een zij- en den achtergevel ziet.
Jhr. mr. dr. H. A, van Karnebeek knipt het lint door, ten teeken, dat de
nieuwe Oranjebrug geopend is. Hechts van jhr. Van Karnebeek de burgemeester, mr,
dr. F. L. J. van Haarcn, links ir. H. B. J Aikema,
li i ..u'uiii icrsUiyn*. iSn/elijkb, ineluit-
noutkinj,; van '/.on- on FecaMagcn
l'.ija pu Uarl'ul i iraneo per poll
1 2 50 riijS per week 15 els AlVon-
flcr.nko nummers 4 els Abonnementen
Volden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het ;erstvoigc-n(! niim
ïuer moeten vóór cU uur aan het Burern
bezo-gd rijn, 's Zattrdags vóór -t iur.
- Een bepaalde plaats van advertent,en
wordt met gewaarborgd.
Prijs der \d vertint on vnn 1—o regels f 1
jedere r^gel xneor f 0.30, in bet 4aterdagnuDimcr
15 regels f 1.30, Iedere regel meer f 0.33
Reclames f0.75 per regel. Incassokostenaels
postkwit&nties 15 ets. ianeven tan achertentien
by abonnement zijn aan bet Bureau verkrijgbaar
Dagelijks-worden tegen vooruitbetaling Kleine
Adverteflütn opgcnoracn 1030 t/m. 15 ttoor
den, f 0.73 t/m 25 woorden, tik woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags ^Kleine Ad tertentien tot 25 woor
den f 0.23, mits vèor Dmsdagat ond C uur aan bet
Bureau bezorgd
's Zaterdags: Kleine AdvertenWn 11.00, indien
met vodi Vrijdagavond G uur bezorgd.
f
gang-
!>rt.
