Hitler in de Praagsche Donderdag 16 Maart 1939 Het bestuur geheel in Duitsche handen fat het Duitsche publiek er van denkt 91ste Jaargang. No. 22122 Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK_KggTE_HAVEW>. TEL. 69300 (8 lijnen). Postrekening No. 53!!. De Tsjechen zullen in het Duitsche rijk een minderheid in bevoorrechte positie vormen Het lot van Roethenië nog onzeker Dreigde Hitier Praag te Dombardeeren? Ook het Memelgebieiü. Generaal Gajda „leider van het Tsjechische volk" De Britsche stap te Beriijn Bijeenroeping van den Rijksdag? De toekomstige status van de Tsjechen Parijs door Berlijn op de hoogte gesteld Hongaarsche troepen aan de Poolsche grens Trekken de Hongaren zich terug uit Roethenië Frankrijk Engeland De besprekingen .nzake Palestina Chamberlain diep teleurgesteld lh/1. 1.0UIAUI leisUujui tlogciijU, metuit- /uuilciiug van Zon- <m Koeatclageu. 'rijs per fcwarl&al 1 2.—, ranco per poet i 3.50. l'rijB per week 15 cis, Af/on- aerlültc nummers 4 ets. Atmneinenteo worden dagelijks aangenomen. Advertenties voor het eerstvolgend num- n vóór elf uur aan hot besoigd zijn, f Zaterdags vóór uur. Een bepaalde plaats van advertentie!» wordt niet gewaarborgd. l*rij<3 vlei i»»uiit vai» j u'eo* 1155; itdcie regel meer I ü30, in het Zaterdagnummer 15 regela f 1.80, iedere regel meei f 0.33 t Reclames f0.75 per regel. iBcassokosten5ct<i poatlcwitantieslóets. 'larloven \an ach er ten tien bij abonnement zijn aan het Bureau vei krijgbaar. Dagelijks worden tegen voorutftxjtalmg Klem» Ad verten tjén opgenomen 10.50 t/m. 15 woor den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer v 5 cent tot een maximum van 30 woorden, 's Woensdags: Kleine Advertentièntot 25 woor den f 0.25, mits %6or Dinsdagavond uur aan het Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Advertentién 11.00, indien met >65r Vrijdagavond 6 uur bezorgd. Hitler is gistermiddag om vijf uur uit het Eoheemsehe stadjeLeipa laags den koristen weg naar Praag vertrokken, waar hij met zijn gevolg per auto om kwart, over zeven aankwam. Om Invart voor acht trok Hitier binnen in de oude Praagsche Keizersburcht, het Bradschin, waar hij met zrjn staf zijn intrek nam. Om acht uur werd door de Duitsche wacht de standaard van Hitier geheschen. De rit van Hitler ging door een bijna onophouüfcüjken sneeuwjacht langs de op- marcheerende troepen en was voor de bevolking een volkomen- verrassing. In de historische zalen van den ouden Keizersbuiclit bevonden zich bij Ilitler de generaals en officieren van de in Praag binnengerukte troepen, de chef van het oppercommando der weermacht, overste generaal Keitel, de rijksminister van bui- ten.'andsche zaken, Ven Ribbentrop, de chef van de rijkskaneslarij, rijksminister Lam- mers, de rijksleidcr der S.S. en chef van de Dnitsche politie Himmler en de rijks- perschef dir. Dietrich. Vanmorgen is Hitier weer uit Praag vertrokken om den opmarsch der Duit sche troepen in Bohemen en Moravia in Oostelijke richting -tevolgen. De intocht der Duitsche troe pen in Praag. Gedurende twee uur trokken de gemo- toriseeiJe Duitsche troepen door de twee voornaamste straten van Praag. De troepen wanen gekleed in veldtenue. Alle gemo toriseerde wapens waren vertegenwooriigd: zware automitrailleurs Gajda de vorming van een Tsjechi sche nationale commissie medegedeeld. In het communiqué van Gajda wordt o.m. gezegdIn deze belangrijke tijden doe ik een beroep op u zonder eenig on derscheid van beroep. De volledige een heid en vastberadenheid zijn» noodig voor allen, omdat wij in de toekomst samen kunnen leven. Ik roep op voor rust en orde, die op het huidige oogenblik ia het bizonder noodig zijn. Wij hebben een werkcomité samengesteld van personen, die nationaal voelen en betrouwbaar zijn en die alle klassen der samenleving vertegen woordigen. (Het werkcomité is gemengd Duïtsch Tsjechisch). Eenige diplomatieke correspondenten vari Loudensche bladen, o.a. van de „Times", melden, dat Ilitler gistermor gen president Hacha zou gedreigd heli beu de stad Praag onmiddellijk uit de lucht te bombardeeren, indien de Duit sche eischen niet zouden worden in gewilligd. Het onderhond tusschen Hitier en Hacha. De diplomatieke correspondent van de „Daily Herald" vernam de volgende bi- zonderbeden over het onderhoud van Dins dag te Berlijn tusschen rijkskanselier Hit- Ier en president Hacha. Om 12 uur 10 werden Hacha en zijn minister van buiteniandschc zaken, Chvai- kowsky, in de kamer van den Führer toe gelaten, na een voorafgaand onderhoud tus schen Clivalkowsky en zijn Duitschen ambt- mitiai'leurs, lichte mitafl s van het leger, zware genoot) Ym Ribbenlrop Hitler ïtiail eurs, autos voor B,_nj „n 7:,-n afeenaan. zou ter- stond op zijn doel zijn afgegaan. Hij ver- verbmdmg en voor het commando voor ^rde het afzonderlijke bestaan van den off.de.cn motoren met zijspan, voorzien Ts hischen 3taat niet langer te kunnen van mitrailleurs en machinegeweren, vracht duMen. Hi had daarom besloten terstond wagens voor troepentransport vrachtwa- 0m 5 uur zouden zijn tree ft /VmBmnAn rl fflfTA HA llfnihlo DTFAAf-Wtl. gens gewapend met zware luchtafweer-mi tailleurs rijdende keukens eto., motorrij- dets in oliejassen met geweren en gasmas kers, wielrijders zonder jas met schop en houweel en mad'iinegeweer. De menigte keek zichtbaar verontwaardigd naar dit krachtvertoon. Herhaa'de'ifk werden de pen. de grenzen van Bohemen en Moravië overschrijden eh om 5.30 uur zouden zij in Praag zijn. Hij zeide Hacha zijn .regee ring hiervan telefonisch in kennis te stel len en te gelasten, dat er geen verzet zou worden geboden. Indien Hacha weigerde, Duitschers uitgefloten en uitgejoeld. De zou e/n fu,t?che hlclt^oot' tie ?aar,Loe Tsjechische politie kwam tussohenbeide. Er g««ed gelmuden werd, Praag bombarden hebben zirfi geen ernstige incidenten voor- Elk gemoord worden, gedaan i "acaa toe eri telefoneerde met Beran Sommige Tsjechen hadden een groot lint f /raaS'. f? dat °r ïets in de Tsjechische kiemen ie bet knoops- te doen viel dan toe te geven. Daarop werd gat gestoken. Over hét algemeen nam de ilet onderhoud hervat Hitler stelde den menigte de discipline in acht en toont elsc6, dat de Tsjechische president for- groote waardigheid. Soms echter konden. traea* van ^en Tsjechiscken staat vrouwen haar verontwaardiging niet on- 1T1 ^an(^en A,ari den Führer zou leggen en Te Berlijn deden gisteren, geruchten de ronde, dat het Memelgebied vandaag den steun van Duitschland zou vragen. Neumann, de leider der Duitsche be volking in hpt Memelgebied, heeft de le den van den landdag bijeengeroepen en hun medegedeeld, dat; hij, met het oog op den nieuwen toestand in midden Europa, zich gerechtigd voelde „eventueel de noodige stappen te nemen", zonder den landdag te raadplegen. Men is van meening ,dat deze waarschuwing ern stige gevolgen zou kannen hebben. derdrukken. De ordebewaking wordt verzorgd door Tsjechische politie te voet, te paard en om zijn bescherming zou verzoeken. Ook hierin stemde Hacha toe. Hierop beloof de Hitler den Tsjechen een zekere auto met auto's. De Duitsche politie is in ban-'nomie te zulI«n laten hun gelegenheid den van de S.S. Ite zullen geven om hun nationaal bestaan Tenslotte trok een patrouille Duiiscihe' VCK>rt te :;etien te ontwikkelen, auto's, gewapend met lidhtc mitrailleurs onderhoud was afgeloopen. Hacha op een drievoet, door de stad. De milrail- kon vertrekken. Het was 3 uur 's nachts leurs waren gewapend, de patronenband' was op zijn plaats aangebracht en de dienst doende soldaat hield de vinger aan den trekker. Een Tsjechisch soldaat was naast den Duitschen Chauffeur gezet om hem door de stad te leiden. De uitvoerende macht over de bezette gebieden. Vernomen wordt, dat Bürckei, de com missaris van de Oostmark, aangewezen is om1..®!1 ,le boelen als leider van het bur gerlijk. bestuur in Moravië. fn opdracht van den opperbevelhebber van het leger, overste generaal Von Bran chitseh. id.ïe de bevoegdheden op zich heeft genomen tot uitoefening van de uit voerende macht in de onder de bescher- ming van de Duitsche weermacht gestelde gebieden, oefent in Moravië de infanterie- generaai List, de executieve macht uit Den opperbevelhebber is de rijkscommis saris en gouwleider, Bürckei, ierzijde ge steld, voor de civiele werkzaamheden. De Tsjechische regeering is afgetre den en generaal Gajda, de leider der fascisten, is „Führer van liet Tsje chische volk" geworden. In, een officieele verklaring Jieeft Naar de Daily Express bericht, heeft de Britsche ambassadeur te Berlijn, sir Neville Henderson, opdracht ont vangen de Duitsche regeering op de hoogte te stellen van de krachtige af keuring van de Britsche regeering van de bezetting van Tsjecho Slowakije en van de miskenning naar letter en geest van de overeenkomst van Miin- chen. Reuter meent te weten, dat te Berlijn een Britsche nota is overhandigd, waarin de Britsche regeering uiting geeft aanhaar bezorgdheid over de Duitsche actie, in Tsjecho Slowakije en te kennen geeft, dat deze actie geen gunstige atmosfeer voor de aanstaande handelsbetrekkingen met Hudson en Stanley te Berlijn had gescha pen. Zij legt verder den nadruk op de wenschelijkheid van gematigdheid in het Duitsche optreden, voor zoover het Tsje chische burgers betreft. Stanley en Hudson zijn dan ook nog niet naar Berlijn vertrokken. De Berirjnsche correspondent van de Times voorspelt,dat Hitler na zijn terugkeer te Berlijn den rijksdag hij een zal roepen en een verklaring zal afleggen. Een mind djeid in een bevooc rechte positie. De correspondent van Reuter te Ber lijn verneemt, dat Duitschland niet zal pogén de Tsjechen hls ras te absorbee- ren. Zij zullen een minderheid in een hevooirechte positie vormen. Zij zul len geen militaire dienst behoeven te doen en naar alle waarschijn ijkheid zullen zij hun eigen taai mogen behou den voor officieel gebruik. De Duitsche ambassadeur te Parijs heeft de Franscilegeering Woens dagmiddag officieel in kennis gesteld van den tekst der overeenkomst, ve.ke in den afgeloopen nacht door Ilitler is gesloten met de vertegenwoordigers van Tsjecho-SIowakije overliet toekom stig lot van dat land. Irisdrukken in Parijs. De geheuitenissen ,inj Midden-Europa heb ben in de Kamer levendige ontroering ge wékt, welke niet alleen tot ui'.dmkking is gekomen in de gedaditenwisse'ingen in de wandelgangen en d'oor het indienen van een viertal interpellatie.? van den kant van leden-van verschil leucfo- fracties, maar ook bij de besprekingen in de commissie voor buiten!andsche zaken, waar Bonnet een uit eenzetting zou geven ten aanzien va'i een sooïa'istisch voo:stel betreffende een inter nationale conferentie, maar waar besloten werd uitsluitend de aam "adit te wijden aan de Tsjecho-Slowaaksohe aangelegenheden Volgens inlichtingen, die ve k' egen zijn in de wandelgangen, heeft Bonnet er o.m op gewezen, dat de Fransohe ambassadeur te Londen gisterochtend een ondeii'muu heeft gehad met Ha'ifax. .Hij wees er op, dat de Britsche regeering het eens is met de Franschc 'regeering in die meening, dat er geen aanleiding bestond om den waarborg voor de onafhankelijkheid van Tsjecho-Slowaklje te doen we-toen, aange zien de regeeringen te Praag en te Be/ijn zidi van te voren met elkander hadden verstaan. Na er op gewezen te hebben, dat Polen nooit dezelfde opvatting gehad1" heeft a's Frankrijk ten opzichte van Tsjecho- Slowaahsche problemen, wees Bonnet er op, dat gestreefd moet wordOn naair een nauwer aanhn'en der betrekkingen his'-d'-ei Polen en Ruriand. Bonnet eindigde met der nadruk te leggen op de noodzakelijkheid voor Frankrijk om zijn productie te vergroot ten aangezien de vrede sledits gehand haafd kan worden door een evenwicht van, krachten. De voorhoede-detachementen van de Iiongaarsche troepen in de Subkar- pathische Oekraïne hebben, volgens een Reuter-bericht uit Warschau, van ochtend vroeg de Poolsche grens be reikt, Hiermede is de verlangde getneen- peiijke grens een feit geworden. Generaal Prehala proclameert aansluiting van Tsjechisch leger in Roethenic aan het Duitsche leger. Ilavas meldde gisteravond uit Brats- lava: Generaal Prehala telefoneert uit Chust, de hoofdstad van de Subkar- patisclie Oekraine, dat liij geprocla meerd heeft, dat het Tsjecho-Slowaak- sche leegr in de Karpatlusclie Oekraine eer. integreerend deel uitmaakt van het Duitsche leger, omdat Boliemen en Moravië zich officieel onder de jurisdictie van Duitschland bevinden. De Sitch der Karpatlien wordt inge lijfd in dit leger. Generaal Prehala heeft dit besluit medegedeeld aan de autoriteiten te Boedapest. Volgens een bericht uit Oekrainsche bron hebben de Hongaren niet gewaagd op deze wijze een aam al te ondernemen op Let Duitsche leger en trekken zij zich terug uit de Karpathisch Oekraine. Blijkens bovenstaande berichten is op het oogenblik de situa.ie in Roethenie nog zeer verward. De oorzaak hiervan is waarschijn'ijk het uilblijien. van een defi- tieve hepa-ing van het Duitsche stand punt ten aanzien van den toekomstigen status van P>oeJnenie. Het is dan ook niet bekend, of Berlijn accoord wenscht te gaan met een verdeeliag van deze landstreek tusschen Hongarije, Po.en en Roemenië, of dat de regeering te Chust welke blijk baar nogsteeds-in staat* is een, zekeren tegenstand uit te oefenen en bij de be voiking nog een voldoende gezag heeft een bepaalde graad van zelfstandigheid (onder Duitsche leiding) moet worden toe gekend. De Hongaren ondervinden blijkbaar veel tegenstand. De regeering te Chust heeft zelfs nog drie lichtingen der z.g. Sitch mannen opgeroepen Er moeten ook ge vechten geleverd zijn, maar ook hierom trent zijn de berichten zeer vaag. De opmarsch der Duitsche troepen floor Slowakije heen naar Roethenie is stop gezet. Zij staan thans voor Bratislava. Retain naar Burgos vertrokken. Maarschalk Pétain, de Fransche ambas sadeur in Spanje, is gisteravond uit Parijs ertrokken, naar San Sebastian. Britsche voorstellen aan Ara bieren en Jcdcn voorgelegd. De Britsche ge-delegeerden hebben, zoo als overeengekomen was, afzonderlijk met de Arabtahe en Joodsche delegaties ver gaderd en de definitieve Britsche voorstel len, die in den gisteren gehouden kabi netsraad waren goedgekeurd, ingedienDe leider van de Palestijnsche Arabieren heeft veizocht, eenigen tijd te geven voor het besluctcoren der voorstellen. Gistermiddag heeft minister piesident Chamberlain in het Lagerhuis een er- klaring afgelegd inzake Tsjecho Slow akije. Toen Chamberlain het Huis binnentrad, werd liij met applaus van de regeer ings- bankeu begroet, terwijl de oppositie kreten van afkeuring uitte. De premier zeide, dat daar de regeering er bij liaar jongste poging niet in geslaagd was een garantie-overeenkomst met an dere regeeringen der overeenkomst van Muncben te voltooien, zij do garantie-ver plichtingen niet langer als bindend be schouwde. Na nog even gesproken te hebben over de kwesties der leening aan Tsjeclio-Slo- wakije en het uitstel van het bezoek van Hudson en Stanley aan Berlijn, verklaar de Chamberlain er niet aan te twijfelen, dat de overeenkomst van Miincben juist was en dat hij geloofde, dat zij de goed keuring had van de overgroote meerder- heid der volken. Hij zeide niet te kunnen gelooven, dat iets van dien. aard als thans door Duitschland wonlt gedaan door een der onderteekenaren der overeenkomst van Miinclien werd overwogen. De overeenkomst van Munchon !>e- teek-ende een regeling. Spreker kou. niet inzien, dat de manier en de me- thode, waarop deze wijzigingen zijn tot stand gebracht, in overeenstemming zijn met de overeenkomst van Mun cben. Thans bezet Duitschland voor den eer sten keer een volk, waarmede het geen rasverbmding heeft. Deze gel>eurtenis- sen kunnen niet nalaten oorzaak te zijn van verwarring der internationale situatie. Zij zijn er op berekend een scliok toe te brengen aan het vertrou wen en dit is te betreurenswaardiger, daar het vertrouwen begon te herleven. Er was alle mogelijkheid van concrete maatregelen, welke voordeel hadden kun nen, bxengc-u .jnet. oen verwijzingnaar zijn verklaring van 30 Januari, zeide de pre mier, dat hij bij die gelegenheid gehoopt had, dat het tijd was, dat anderen een bijdrage konden leveren, welke behalve aan hen. die er direct Dij betrokken zijn, voordeden kon opleveren. „Daarom is het natuurlijk, dat ik diep betreur, wat thans is gebeurd. Doch laten wij ons niet van onzen weg laten afbrengen. Laten wij ons herinneren, dat dewensch van alle voilken der wereld' geconcentreerd! blijft op verwachtingen van vrede en te rugkeer tot de atmosfeer van begrip en goeden wil, welke zoo vaak werd1 ver stoord. De wensch van dit land is, zoo als steeds, dien wensch te bevorderen en de methode van geweld te vervangen door de methode van beraadslaging bij de rege ling van geschillen. Hoewel wij van tijd tot tijd* teleurstel lingen ondervinden, zijn de bedoelingen, die ik op het oog heb, van te groote be- teekenis, voor het geluk der menschheid', dat wij ze niet licht kunnen vergeten. Havas meldt uit Berlijn: De aankondiging van den opmarsch der Duitsche troepen in Tsjecho-Slowakije is met meer verrassing dan geestdrift ont vangen door het Duitsche publiek. Sinds jaren herhaalde men voor het volk, dat het nationaal socialistische Duitschland geen enkele vreemde volksgroep wilde in lijven, dat het geen imperialistische agres- siepolitiek voerde. De aankondiging van de definitieve bezetting van Bohemen eu Moravië heeft de openbare meening nogal van haar stuk gebracht. Natuurlijk kan men uitbundige uitlatingen van trots waar nemen in nationaal socialistische kringen, die een neiging vertonnen be gelooven, dat het Derde Rijk naar eigen goeddunken de kaart van Europa zal hervormen. De meer derheid der bevolking, al gevoelt zij in verschillende graden dezen trots, kan ech ter een zekere verlegenheid niet van zich afzetten. De verhalen van het officieele Duitsche agentschap aldus Havas ver der die vertellen, dat de Duitsche troe pen in Moravië „op de meest verheugde wijze" werden begroet wekken twijfel aan de -waarachtigheid1 der i verhalen omtrent de wreedheden, die cm dag tevoren door diezelfde Tsjechen zouden zijn begaan. Verscheidene Duitsche hladen leggen trouwens verband tusschen de inlijving van Bohemen en Moxaviè en de plechtigheid van verleden jaar te Neurenberg, toen plechtig de teekenen van het oude roomseh- Duilsche rijk van Weenen naar Neuren berg werden overgebracht. „Van nu af aan, zoo schrijft de Berliner Boerscnzeituag, is Duitschland weer een imperium geworden, d.w.z, een rijk in dien zin, dat volksgroe pen zich toevertrouwen aan ziju bescher ming". Een vreemde volksgroep heeft zich toevertrouwd aan die krachtige bescher ming en Duitsclüand heeft zich niet ont trokken aan deze verantwoordelijkheid' jegens menschen, die geen Duitschers zijn. Noch het Habsburgsche rijk, noch het Hobenzollem rijk, konden, gebonden door hun dynastieën, deze rijksfunctie zonder belemmering uitvoeren. De Duitsche bladen onthouden zich er zoo veel mogelijk van de Duitsch-Italiaan- scbe arbitrage te Weenen te citoeren,-die enkele maanden geleden verheerlijkt werd als een definitieve oplossing voor een duurzame kalmeeriug in het centrum van Europa." Reuter meent te weten, dat de voor stellen de lijnen volgen van de sugges ties, die reeds aan de delegaties zijn voor gelegd. In de constitutioneele kwestie is voorzien in een overgangsperiode, waarvoor geen tijdsduur is bepaald. Zij zal, naar men meent te weten, afhankelijk zijn van de vreedzame samenwerking tusschen de Arabische en Joodsche volksdeelen. Inden tusschen!ijd zou een uitvoerende raad, be staande uit Britsche uitvoerende ambte naren en enkele te benoemen Arabische en Joodsche leden, optreden als ministers zonder portefeuille, en een te benoemen adviscerende raad, waarin de Arabieren en Joden vertegenwoordigd zouden zijn in verhouding tot hun bevolking, zou onder toezicht van den Britschen Imogen com missaris de functies der regeering ver vullen. Ten aanzien van de 3oodsche immi gratie is, naar men meent te weten, een limiet gesteld van totaal 15.000 per jaar voor vijf jaren. Met betrekking tot de ianuverkoopen zou Palestina verdeeld wor den in drie zones. Joden staan afwijzend tegenover de voorstellen. Reuter verneemt in gezaghebbende krin gen, dat de definitieve voorstellen d'er re geering'weinig verrassingen voor de Jood sche delegatie inhielden. De Joden heb ben in geen enkel opzicht hun houding gewijzigd en men meent te .weten, dat zij- de regeering .duidelijk hebben gemaakt, -dat zij de voorstellen onmogelijk kunnen aan vaarden. 1 De Joden zullen hedenmiddag bijeenko men om het antwoord aan de regeering te overwegen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1939 | | pagina 1