Hitler in de Praagsche
Donderdag 16 Maart 1939
Het bestuur geheel in Duitsche handen
fat het Duitsche publiek er van denkt
91ste Jaargang.
No. 22122
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK_KggTE_HAVEW>. TEL. 69300 (8 lijnen).
Postrekening No. 53!!.
De Tsjechen zullen in het Duitsche rijk een
minderheid in bevoorrechte
positie vormen
Het lot van Roethenië nog onzeker
Dreigde Hitier Praag te
Dombardeeren?
Ook het Memelgebieiü.
Generaal Gajda
„leider van het Tsjechische volk"
De Britsche stap te Beriijn
Bijeenroeping van den Rijksdag?
De toekomstige status van
de Tsjechen
Parijs door Berlijn op de hoogte
gesteld
Hongaarsche troepen aan de
Poolsche grens
Trekken de Hongaren zich terug
uit Roethenië
Frankrijk
Engeland
De besprekingen .nzake Palestina
Chamberlain diep
teleurgesteld
lh/1. 1.0UIAUI leisUujui tlogciijU, metuit-
/uuilciiug van Zon- <m Koeatclageu.
'rijs per fcwarl&al 1 2.—, ranco per poet
i 3.50. l'rijB per week 15 cis, Af/on-
aerlültc nummers 4 ets. Atmneinenteo
worden dagelijks aangenomen.
Advertenties voor het eerstvolgend num-
n vóór elf uur aan hot
besoigd zijn, f Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentie!»
wordt niet gewaarborgd.
l*rij<3 vlei i»»uiit vai» j u'eo* 1155;
itdcie regel meer I ü30, in het Zaterdagnummer
15 regela f 1.80, iedere regel meei f 0.33
t Reclames f0.75 per regel. iBcassokosten5ct<i
poatlcwitantieslóets. 'larloven \an ach er ten tien
bij abonnement zijn aan het Bureau vei krijgbaar.
Dagelijks worden tegen voorutftxjtalmg Klem»
Ad verten tjén opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
v 5 cent tot een maximum van 30 woorden,
's Woensdags: Kleine Advertentièntot 25 woor
den f 0.25, mits %6or Dinsdagavond uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentién 11.00, indien
met >65r Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Hitler is gistermiddag om vijf uur uit
het Eoheemsehe stadjeLeipa laags den
koristen weg naar Praag vertrokken, waar
hij met zijn gevolg per auto om kwart,
over zeven aankwam.
Om Invart voor acht trok Hitier binnen
in de oude Praagsche Keizersburcht, het
Bradschin, waar hij met zrjn staf zijn
intrek nam. Om acht uur werd door de
Duitsche wacht de standaard van Hitier
geheschen.
De rit van Hitler ging door een bijna
onophouüfcüjken sneeuwjacht langs de op-
marcheerende troepen en was voor de
bevolking een volkomen- verrassing.
In de historische zalen van den ouden
Keizersbuiclit bevonden zich bij Ilitler de
generaals en officieren van de in Praag
binnengerukte troepen, de chef van het
oppercommando der weermacht, overste
generaal Keitel, de rijksminister van bui-
ten.'andsche zaken, Ven Ribbentrop, de chef
van de rijkskaneslarij, rijksminister Lam-
mers, de rijksleidcr der S.S. en chef van
de Dnitsche politie Himmler en de rijks-
perschef dir. Dietrich.
Vanmorgen is Hitier weer uit Praag
vertrokken om den opmarsch der Duit
sche troepen in Bohemen en Moravia in
Oostelijke richting -tevolgen.
De intocht der Duitsche troe
pen in Praag.
Gedurende twee uur trokken de gemo-
toriseeiJe Duitsche troepen door de twee
voornaamste straten van Praag. De troepen
wanen gekleed in veldtenue. Alle gemo
toriseerde wapens waren vertegenwooriigd:
zware automitrailleurs
Gajda de vorming van een Tsjechi
sche nationale commissie medegedeeld.
In het communiqué van Gajda wordt
o.m. gezegdIn deze belangrijke tijden
doe ik een beroep op u zonder eenig on
derscheid van beroep. De volledige een
heid en vastberadenheid zijn» noodig voor
allen, omdat wij in de toekomst samen
kunnen leven. Ik roep op voor rust en
orde, die op het huidige oogenblik ia
het bizonder noodig zijn. Wij hebben een
werkcomité samengesteld van personen, die
nationaal voelen en betrouwbaar zijn en
die alle klassen der samenleving vertegen
woordigen.
(Het werkcomité is gemengd Duïtsch
Tsjechisch).
Eenige diplomatieke correspondenten
vari Loudensche bladen, o.a. van de
„Times", melden, dat Ilitler gistermor
gen president Hacha zou gedreigd heli
beu de stad Praag onmiddellijk uit de
lucht te bombardeeren, indien de Duit
sche eischen niet zouden worden in
gewilligd.
Het onderhond tusschen Hitier
en Hacha.
De diplomatieke correspondent van de
„Daily Herald" vernam de volgende bi-
zonderbeden over het onderhoud van Dins
dag te Berlijn tusschen rijkskanselier Hit-
Ier en president Hacha.
Om 12 uur 10 werden Hacha en zijn
minister van buiteniandschc zaken, Chvai-
kowsky, in de kamer van den Führer toe
gelaten, na een voorafgaand onderhoud tus
schen Clivalkowsky en zijn Duitschen ambt-
mitiai'leurs, lichte mitafl
s van het leger, zware genoot) Ym Ribbenlrop Hitler
ïtiail eurs, autos voor B,_nj „n 7:,-n afeenaan.
zou ter-
stond op zijn doel zijn afgegaan. Hij ver-
verbmdmg en voor het commando voor ^rde het afzonderlijke bestaan van den
off.de.cn motoren met zijspan, voorzien Ts hischen 3taat niet langer te kunnen
van mitrailleurs en machinegeweren, vracht duMen. Hi had daarom besloten terstond
wagens voor troepentransport vrachtwa- 0m 5 uur zouden zijn tree
ft /VmBmnAn rl fflfTA HA llfnihlo DTFAAf-Wtl.
gens gewapend met zware luchtafweer-mi
tailleurs rijdende keukens eto., motorrij-
dets in oliejassen met geweren en gasmas
kers, wielrijders zonder jas met schop en
houweel en mad'iinegeweer. De menigte
keek zichtbaar verontwaardigd naar dit
krachtvertoon. Herhaa'de'ifk werden de
pen. de grenzen van Bohemen en Moravië
overschrijden eh om 5.30 uur zouden zij
in Praag zijn. Hij zeide Hacha zijn .regee
ring hiervan telefonisch in kennis te stel
len en te gelasten, dat er geen verzet zou
worden geboden. Indien Hacha weigerde,
Duitschers uitgefloten en uitgejoeld. De zou e/n fu,t?che hlclt^oot' tie ?aar,Loe
Tsjechische politie kwam tussohenbeide. Er g««ed gelmuden werd, Praag bombarden
hebben zirfi geen ernstige incidenten voor- Elk gemoord worden,
gedaan i "acaa toe eri telefoneerde met Beran
Sommige Tsjechen hadden een groot lint f /raaS'. f? dat °r ïets
in de Tsjechische kiemen ie bet knoops- te doen viel dan toe te geven. Daarop werd
gat gestoken. Over hét algemeen nam de ilet onderhoud hervat Hitler stelde den
menigte de discipline in acht en toont elsc6, dat de Tsjechische president for-
groote waardigheid. Soms echter konden. traea* van ^en Tsjechiscken staat
vrouwen haar verontwaardiging niet on- 1T1 ^an(^en A,ari den Führer zou leggen en
Te Berlijn deden gisteren, geruchten de
ronde, dat het Memelgebied vandaag
den steun van Duitschland zou vragen.
Neumann, de leider der Duitsche be
volking in hpt Memelgebied, heeft de le
den van den landdag bijeengeroepen en
hun medegedeeld, dat; hij, met het oog
op den nieuwen toestand in midden
Europa, zich gerechtigd voelde „eventueel
de noodige stappen te nemen", zonder
den landdag te raadplegen. Men is van
meening ,dat deze waarschuwing ern
stige gevolgen zou kannen hebben.
derdrukken.
De ordebewaking wordt verzorgd door
Tsjechische politie te voet, te paard en
om zijn bescherming zou verzoeken. Ook
hierin stemde Hacha toe. Hierop beloof
de Hitler den Tsjechen een zekere auto
met auto's. De Duitsche politie is in ban-'nomie te zulI«n laten hun gelegenheid
den van de S.S. Ite zullen geven om hun nationaal bestaan
Tenslotte trok een patrouille Duiiscihe' VCK>rt te :;etien te ontwikkelen,
auto's, gewapend met lidhtc mitrailleurs onderhoud was afgeloopen. Hacha
op een drievoet, door de stad. De milrail- kon vertrekken. Het was 3 uur 's nachts
leurs waren gewapend, de patronenband'
was op zijn plaats aangebracht en de dienst
doende soldaat hield de vinger aan den
trekker. Een Tsjechisch soldaat was naast
den Duitschen Chauffeur gezet om hem
door de stad te leiden.
De uitvoerende macht over
de bezette gebieden.
Vernomen wordt, dat Bürckei, de com
missaris van de Oostmark, aangewezen is
om1..®!1 ,le boelen als leider van het bur
gerlijk. bestuur in Moravië.
fn opdracht van den opperbevelhebber
van het leger, overste generaal Von Bran
chitseh. id.ïe de bevoegdheden op zich
heeft genomen tot uitoefening van de uit
voerende macht in de onder de bescher-
ming van de Duitsche weermacht gestelde
gebieden, oefent in Moravië de infanterie-
generaai List, de executieve macht uit
Den opperbevelhebber is de rijkscommis
saris en gouwleider, Bürckei, ierzijde ge
steld, voor de civiele werkzaamheden.
De Tsjechische regeering is afgetre
den en generaal Gajda, de leider der
fascisten, is „Führer van liet Tsje
chische volk" geworden.
In, een officieele verklaring Jieeft
Naar de Daily Express bericht, heeft
de Britsche ambassadeur te Berlijn,
sir Neville Henderson, opdracht ont
vangen de Duitsche regeering op de
hoogte te stellen van de krachtige af
keuring van de Britsche regeering van
de bezetting van Tsjecho Slowakije
en van de miskenning naar letter en
geest van de overeenkomst van Miin-
chen.
Reuter meent te weten, dat te Berlijn
een Britsche nota is overhandigd, waarin
de Britsche regeering uiting geeft aanhaar
bezorgdheid over de Duitsche actie, in
Tsjecho Slowakije en te kennen geeft, dat
deze actie geen gunstige atmosfeer voor
de aanstaande handelsbetrekkingen met
Hudson en Stanley te Berlijn had gescha
pen. Zij legt verder den nadruk op de
wenschelijkheid van gematigdheid in het
Duitsche optreden, voor zoover het Tsje
chische burgers betreft.
Stanley en Hudson zijn dan ook nog
niet naar Berlijn vertrokken.
De Berirjnsche correspondent van de
Times voorspelt,dat Hitler na zijn
terugkeer te Berlijn den rijksdag hij
een zal roepen en een verklaring zal
afleggen.
Een mind djeid in een bevooc
rechte positie.
De correspondent van Reuter te Ber
lijn verneemt, dat Duitschland niet zal
pogén de Tsjechen hls ras te absorbee-
ren. Zij zullen een minderheid in een
hevooirechte positie vormen. Zij zul
len geen militaire dienst behoeven te
doen en naar alle waarschijn ijkheid
zullen zij hun eigen taai mogen behou
den voor officieel gebruik.
De Duitsche ambassadeur te Parijs
heeft de Franscilegeering Woens
dagmiddag officieel in kennis gesteld
van den tekst der overeenkomst, ve.ke
in den afgeloopen nacht door Ilitler
is gesloten met de vertegenwoordigers
van Tsjecho-SIowakije overliet toekom
stig lot van dat land.
Irisdrukken in Parijs.
De geheuitenissen ,inj Midden-Europa heb
ben in de Kamer levendige ontroering ge
wékt, welke niet alleen tot ui'.dmkking
is gekomen in de gedaditenwisse'ingen in
de wandelgangen en d'oor het indienen van
een viertal interpellatie.? van den kant van
leden-van verschil leucfo- fracties, maar ook
bij de besprekingen in de commissie voor
buiten!andsche zaken, waar Bonnet een uit
eenzetting zou geven ten aanzien va'i een
sooïa'istisch voo:stel betreffende een inter
nationale conferentie, maar waar besloten
werd uitsluitend de aam "adit te wijden aan
de Tsjecho-Slowaaksohe aangelegenheden
Volgens inlichtingen, die ve k' egen zijn
in de wandelgangen, heeft Bonnet er o.m
op gewezen, dat de Fransohe ambassadeur
te Londen gisterochtend een ondeii'muu
heeft gehad met Ha'ifax. .Hij wees er op,
dat de Britsche regeering het eens is met
de Franschc 'regeering in die meening,
dat er geen aanleiding bestond om den
waarborg voor de onafhankelijkheid van
Tsjecho-Slowaklje te doen we-toen, aange
zien de regeeringen te Praag en te Be/ijn
zidi van te voren met elkander hadden
verstaan.
Na er op gewezen te hebben, dat Polen
nooit dezelfde opvatting gehad1" heeft a's
Frankrijk ten opzichte van Tsjecho-
Slowaahsche problemen, wees Bonnet er
op, dat gestreefd moet wordOn naair een
nauwer aanhn'en der betrekkingen his'-d'-ei
Polen en Ruriand. Bonnet eindigde met der
nadruk te leggen op de noodzakelijkheid
voor Frankrijk om zijn productie te vergroot
ten aangezien de vrede sledits gehand
haafd kan worden door een evenwicht van,
krachten.
De voorhoede-detachementen van de
Iiongaarsche troepen in de Subkar-
pathische Oekraïne hebben, volgens
een Reuter-bericht uit Warschau, van
ochtend vroeg de Poolsche grens be
reikt,
Hiermede is de verlangde getneen-
peiijke grens een feit geworden.
Generaal Prehala proclameert
aansluiting van Tsjechisch leger
in Roethenic aan het Duitsche
leger.
Ilavas meldde gisteravond uit Brats-
lava: Generaal Prehala telefoneert uit
Chust, de hoofdstad van de Subkar-
patisclie Oekraine, dat liij geprocla
meerd heeft, dat het Tsjecho-Slowaak-
sche leegr in de Karpatlusclie Oekraine
eer. integreerend deel uitmaakt van
het Duitsche leger, omdat Boliemen
en Moravië zich officieel onder de
jurisdictie van Duitschland bevinden.
De Sitch der Karpatlien wordt inge
lijfd in dit leger. Generaal Prehala
heeft dit besluit medegedeeld aan de
autoriteiten te Boedapest. Volgens een
bericht uit Oekrainsche bron hebben
de Hongaren niet gewaagd op deze
wijze een aam al te ondernemen op
Let Duitsche leger en trekken zij zich
terug uit de Karpathisch Oekraine.
Blijkens bovenstaande berichten is op
het oogenblik de situa.ie in Roethenie nog
zeer verward. De oorzaak hiervan is
waarschijn'ijk het uilblijien. van een defi-
tieve hepa-ing van het Duitsche stand
punt ten aanzien van den toekomstigen
status van P>oeJnenie. Het is dan ook niet
bekend, of Berlijn accoord wenscht te gaan
met een verdeeliag van deze landstreek
tusschen Hongarije, Po.en en Roemenië, of
dat de regeering te Chust welke blijk
baar nogsteeds-in staat* is een, zekeren
tegenstand uit te oefenen en bij de be
voiking nog een voldoende gezag heeft
een bepaalde graad van zelfstandigheid
(onder Duitsche leiding) moet worden toe
gekend.
De Hongaren ondervinden blijkbaar veel
tegenstand. De regeering te Chust heeft
zelfs nog drie lichtingen der z.g. Sitch
mannen opgeroepen Er moeten ook ge
vechten geleverd zijn, maar ook hierom
trent zijn de berichten zeer vaag.
De opmarsch der Duitsche troepen floor
Slowakije heen naar Roethenie is stop
gezet. Zij staan thans voor Bratislava.
Retain naar Burgos vertrokken.
Maarschalk Pétain, de Fransche ambas
sadeur in Spanje, is gisteravond uit Parijs
ertrokken, naar San Sebastian.
Britsche voorstellen aan Ara
bieren en Jcdcn voorgelegd.
De Britsche ge-delegeerden hebben, zoo
als overeengekomen was, afzonderlijk met
de Arabtahe en Joodsche delegaties ver
gaderd en de definitieve Britsche voorstel
len, die in den gisteren gehouden kabi
netsraad waren goedgekeurd, ingedienDe
leider van de Palestijnsche Arabieren heeft
veizocht, eenigen tijd te geven voor het
besluctcoren der voorstellen.
Gistermiddag heeft minister piesident
Chamberlain in het Lagerhuis een er-
klaring afgelegd inzake Tsjecho Slow akije.
Toen Chamberlain het Huis binnentrad,
werd liij met applaus van de regeer ings-
bankeu begroet, terwijl de oppositie kreten
van afkeuring uitte.
De premier zeide, dat daar de regeering
er bij liaar jongste poging niet in geslaagd
was een garantie-overeenkomst met an
dere regeeringen der overeenkomst van
Muncben te voltooien, zij do garantie-ver
plichtingen niet langer als bindend be
schouwde.
Na nog even gesproken te hebben over
de kwesties der leening aan Tsjeclio-Slo-
wakije en het uitstel van het bezoek van
Hudson en Stanley aan Berlijn, verklaar
de Chamberlain er niet aan te twijfelen,
dat de overeenkomst van Miincben juist
was en dat hij geloofde, dat zij de goed
keuring had van de overgroote meerder-
heid der volken.
Hij zeide niet te kunnen gelooven, dat
iets van dien. aard als thans door
Duitschland wonlt gedaan door een
der onderteekenaren der overeenkomst
van Miinclien werd overwogen.
De overeenkomst van Munchon !>e-
teek-ende een regeling. Spreker kou.
niet inzien, dat de manier en de me-
thode, waarop deze wijzigingen zijn
tot stand gebracht, in overeenstemming
zijn met de overeenkomst van Mun
cben.
Thans bezet Duitschland voor den eer
sten keer een volk, waarmede het geen
rasverbmding heeft. Deze gel>eurtenis-
sen kunnen niet nalaten oorzaak te
zijn van verwarring der internationale
situatie. Zij zijn er op berekend een
scliok toe te brengen aan het vertrou
wen en dit is te betreurenswaardiger,
daar het vertrouwen begon te herleven.
Er was alle mogelijkheid van concrete
maatregelen, welke voordeel hadden kun
nen, bxengc-u .jnet. oen verwijzingnaar zijn
verklaring van 30 Januari, zeide de pre
mier, dat hij bij die gelegenheid gehoopt
had, dat het tijd was, dat anderen een
bijdrage konden leveren, welke behalve
aan hen. die er direct Dij betrokken zijn,
voordeden kon opleveren.
„Daarom is het natuurlijk, dat ik diep
betreur, wat thans is gebeurd. Doch
laten wij ons niet van onzen weg laten
afbrengen.
Laten wij ons herinneren, dat dewensch
van alle voilken der wereld' geconcentreerd!
blijft op verwachtingen van vrede en te
rugkeer tot de atmosfeer van begrip en
goeden wil, welke zoo vaak werd1 ver
stoord. De wensch van dit land is, zoo
als steeds, dien wensch te bevorderen en
de methode van geweld te vervangen door
de methode van beraadslaging bij de rege
ling van geschillen.
Hoewel wij van tijd tot tijd* teleurstel
lingen ondervinden, zijn de bedoelingen,
die ik op het oog heb, van te groote be-
teekenis, voor het geluk der menschheid',
dat wij ze niet licht kunnen vergeten.
Havas meldt uit Berlijn:
De aankondiging van den opmarsch der
Duitsche troepen in Tsjecho-Slowakije is
met meer verrassing dan geestdrift ont
vangen door het Duitsche publiek. Sinds
jaren herhaalde men voor het volk, dat
het nationaal socialistische Duitschland
geen enkele vreemde volksgroep wilde in
lijven, dat het geen imperialistische agres-
siepolitiek voerde. De aankondiging van
de definitieve bezetting van Bohemen eu
Moravië heeft de openbare meening nogal
van haar stuk gebracht. Natuurlijk kan
men uitbundige uitlatingen van trots waar
nemen in nationaal socialistische kringen,
die een neiging vertonnen be gelooven, dat
het Derde Rijk naar eigen goeddunken de
kaart van Europa zal hervormen. De meer
derheid der bevolking, al gevoelt zij in
verschillende graden dezen trots, kan ech
ter een zekere verlegenheid niet van zich
afzetten. De verhalen van het officieele
Duitsche agentschap aldus Havas ver
der die vertellen, dat de Duitsche troe
pen in Moravië „op de meest verheugde
wijze" werden begroet wekken twijfel aan
de -waarachtigheid1 der i verhalen omtrent
de wreedheden, die cm dag tevoren door
diezelfde Tsjechen zouden zijn begaan.
Verscheidene Duitsche hladen leggen
trouwens verband tusschen de inlijving van
Bohemen en Moxaviè en de plechtigheid
van verleden jaar te Neurenberg, toen
plechtig de teekenen van het oude roomseh-
Duilsche rijk van Weenen naar Neuren
berg werden overgebracht. „Van nu af aan,
zoo schrijft de Berliner Boerscnzeituag, is
Duitschland weer een imperium geworden,
d.w.z, een rijk in dien zin, dat volksgroe
pen zich toevertrouwen aan ziju bescher
ming". Een vreemde volksgroep heeft zich
toevertrouwd aan die krachtige bescher
ming en Duitsclüand heeft zich niet ont
trokken aan deze verantwoordelijkheid'
jegens menschen, die geen Duitschers zijn.
Noch het Habsburgsche rijk, noch het
Hobenzollem rijk, konden, gebonden door
hun dynastieën, deze rijksfunctie zonder
belemmering uitvoeren.
De Duitsche bladen onthouden zich er
zoo veel mogelijk van de Duitsch-Italiaan-
scbe arbitrage te Weenen te citoeren,-die
enkele maanden geleden verheerlijkt werd
als een definitieve oplossing voor een
duurzame kalmeeriug in het centrum van
Europa."
Reuter meent te weten, dat de voor
stellen de lijnen volgen van de sugges
ties, die reeds aan de delegaties zijn voor
gelegd. In de constitutioneele kwestie is
voorzien in een overgangsperiode, waarvoor
geen tijdsduur is bepaald. Zij zal, naar
men meent te weten, afhankelijk zijn van
de vreedzame samenwerking tusschen de
Arabische en Joodsche volksdeelen. Inden
tusschen!ijd zou een uitvoerende raad, be
staande uit Britsche uitvoerende ambte
naren en enkele te benoemen Arabische
en Joodsche leden, optreden als ministers
zonder portefeuille, en een te benoemen
adviscerende raad, waarin de Arabieren
en Joden vertegenwoordigd zouden zijn in
verhouding tot hun bevolking, zou onder
toezicht van den Britschen Imogen com
missaris de functies der regeering ver
vullen.
Ten aanzien van de 3oodsche immi
gratie is, naar men meent te weten, een
limiet gesteld van totaal 15.000 per jaar
voor vijf jaren. Met betrekking tot de
ianuverkoopen zou Palestina verdeeld wor
den in drie zones.
Joden staan afwijzend tegenover
de voorstellen.
Reuter verneemt in gezaghebbende krin
gen, dat de definitieve voorstellen d'er re
geering'weinig verrassingen voor de Jood
sche delegatie inhielden. De Joden heb
ben in geen enkel opzicht hun houding
gewijzigd en men meent te .weten, dat zij- de
regeering .duidelijk hebben gemaakt, -dat
zij de voorstellen onmogelijk kunnen aan
vaarden. 1
De Joden zullen hedenmiddag bijeenko
men om het antwoord aan de regeering
te overwegen.