Schoonmaak
De verkiezingsstrijd in België
tweedc blad
SCHiEDAMSCHE COURANT
Na de indiening van de lijsten. Ontbinding
bij de rexisten. Grammens candidaat te
Antwerpen. Strubbelingen links en rechts.
Kunst en Wetenschap
ïrft, d,a' l,ij is
m
De nieuwe autosnelweg
Rotterdam Nijmegen
bsnnenland
nigiRg Van e°en bedrijf.
Tot slot brak de heer Janssen fr-kl
Overzicht Eerste Kamer
4v
S&
- Zomerpostzegels
G0/?/A/C//£M
Z~X"j0"£~ZJ?~£
(Van onzen correspondent).
Brussel, 14 Maart 1939.
Gistere»! hebben de partijen, die aan
den kiesstrijd in Belgie deelnemen, hun
lijsten van candidaten ingediend. Aan voor
beieiding is er veel tijd te kort geweest.
Het zijn de connté's van de politieke fede
raties, die in verschillende arrondisse
menten de t.t i ïdalenlijst hebben samen
gesteld, waai bij zij zich meestal hebben
gehouden aan de lijsten van 1936 Dat is,
voor sommige politici, een buitenkansje,
want aldus ontsnappen degenen, die ge
vaar liepen van de lijst te worden verwij
den! door een kabaal in den poll, aan dit
risico.- De partijen hebben vooralsnog geen
lijd gehad om zich met de propaganda
voor hun programma bozig te houden. Wat
de candidaalstellmg betreft hebben zij nu
positie geko/en. De volgende dagen zal de
veikiezingsalmosfeer een werkelijkheid
zijn, al is er, hij het publiek zelf, eerder
een afkee- waar te nemen. Maar dat kan
verloeren.
Het tij viKtr Degrelle vcr-
loopen.
Men zal zich nog herinneren dal in
4 1936 de parlementaire verkiezingen in het
teeken stonden van de rexistische bedrel-
ging, gepaard met de exploitatie van p<>
litiek financieele „schandalen". Thans is
voor Rex en zijn leider, Léon Degrelle,
het tij gekeerd. Het is zeer zeker nog te
vroeg om zich aan voorspellingen te wa
gen, maar waarover iedereen accoord gaat
is de verwachting, dat dc rexisten maxi
mum met slechts de helft van lint man
datarissen zullen terugkomen in het par
lement, dat is een tiental, wat dan nog
als een succes voor hen zou moeten wor
den i beschouwd.
Léon Degrelle, die zich, naar het voor
beeld van Hitier, buiten de mandaten had'
gehouden, is nu zelf candidaat te Brus
sel. Hij staat aan het hoofd van de lijst.
Er is hem niet veel keus gelaten. Voort
durend zijn er conflicten geweest tusschen
hem en do parlementaire vertegenwoor
diging, conflicten van prestige, van tucht,
van opvattingen. Hij wil blijkbaar hierom
de parlementaire teugels van de partij zelf
in handen hebben, maar tevens moet hij
■aldus, trachten~i te redden -wat" -er nog-te
redden is. Rex stelt candidaten in alle
arrondissementen, evenals dc liljeralen,
Roomsch-katholieken en socialisten, maar
van de oude garde, van 1936, zijn er
niet zooveel overgebleven. De vorige week
hielden de rexistische parlementairen een
laatste vergadering, In „Le Pays Réel"
had DegrelJe juist een artikel laten ver
schijnen, dat alles behalve vriendelijk was
voor de parlementairen van zijn partij,
maar aan de vergadering had hij tocli een-
brief gezonden van lof. Dat kenschetst het
onoprecht en onevenwichtig karakter. - van
den rexistischen „Führer", waarvan niet
minde dan negen rexistische parlemen
tairen genoeg hebben. De Kamerleden!
Pierre Daye, Sindic, Fasbender, Wijns, Ver-
nier, Convent en Leruitte, alsmede de se
natoren P. de Mont en Lekeux, trekken
zich inderdaad definitief terug. In andere
arrondissementen heeft .Degrelle ze'f man
datarissen aan den djjk gezet.Hij heeft
n.l. vooi alle arrondissementen zelf de
candidatenlijsten vastgesteld of vooraf
goedgekeurd, zonder medezeggenschap van
anderen.
vermits Degrelle beweerde het geld „per
soonlijk" le hebben, gekregen. Karakter
loosheid en beginselloosheid, gebrek aan
een programma, zijn voor den gewezen
rexistischen volksvertegenwoordiger e\eri
zooveel redenen om zijn ontslag te wet
tigen. Voor Dcgielle is deze beschuldiging
als een mokerslag.
Bij dc socialisten.
Bij de socialisten is er slechts weinig
veideeldheiJ. Men verwacht nochtans, dat
de politiek van fepaak de extremistische
elementen au de partij naai de commu
nisten zal drijven, die candidaten hebben
vooigesteld in de meeste anoiulisscmen-
ten, behalve in de pioviuueti Luxemburg
en Limburg en in enkele Vinuinsche arron
dissementen, zooals Meclielen en Oostende.
Op het laatste oogenhhk heeft een van de
socialistische leiden Le Brussel, dr. Mar-
ieaux, de Belgische Weikliedenpartij, zoo-
als de Belgische socialisten officieel hoe
ten,tin den steek gelaten.
De lieer Spaak is zonder cenige laad-
plegmg aan liet hoofd \an de socialisti
sche lijst geplaatst door het comité van
de federatie cn dr. Marteaux hoeft zich
hiermee met kunnen vereemgeu. In 1936
nam Spaak de zevende plaats in op de
lijst."Dr. Marteaux heeft een' brief geschre
ven, dat Spaak vooitdurend de beslissin
gen van de partij heeft verloochend, dat
hij stevent naar het „nationaal socialisme"
en dat hij weigert op eenzelfde lijst te staan
naast hem, die werd veroordeeld door
Vandervelde, wiens plaais hij thans in
neemt. Onmiddellijk heeft dr Marteaux de
tweede plaats aanvaaid op de communis
tische lijst wal, ongetwijfeld heel wat scha
de zal berokkenen aan de socialisten.
De liberalen in verspreide ge
lederen.
Bij dc liberalen blijft men de traditie
getrouw vau iu verspreide gelederen op
te rukken. Te Antwerpen en te Meclielen
zijn er twee liberale lijsten. Te Luik is de
gewezen minister tennissen, een Wallingant
nochtans, om zoo te zeggen aan den dijk
gezet n.l. op de "zevende plaats, omdat hij
de legeering, waarvan hij lid was, hoeft
gesteund in de zaak Martens. De libera
len stellen hun propaganda reeds van nu
af in dien toon en roepen uit, dat liet
.gaat ,y<5ór-rof fegen België. De Vlaamsche
liberalen, die nochtans ook de benoeming
van Martens bobben afgekeurd, zijn heel
wat meer nuchter en zien de zaken meer
naar de werkelijkheid. En het zou ver
keerd zijn te ineenen, dat zij geen invloed
uitoefenen. De Brtisselsche liberalen ech
ter schreeuwen het luidst en daarom wordt
aan hen het meest aandacht verleend.
„Een ruk naar rechts" bij de K.K.
Bij de R.lv. komen de oude mandataris
sen veelal opnieuw op de lijsten voor. Van
Zeeland heeft geweigerd een R.K. candi-
datuur te aanvaarden. Te Brussel zijn er
twee R.K. lijsten, één van het Roomsch
geeft memge huisviouw en meisje ruwe en
roode werkhanden Deze- worden wederom
spoedig gaaf, zacht, en blank door Purol
Louis Davids naar Amerika en
Zuid Afrika.
De heer Louis Bauds verzoekt ons le
willen inededeelcn, dat hij voor het aan
staande seizoen niet de leiding op* zich
kan nemen voorhet Kurhaus-cabaret te
Schweninger:; aangezien hij een lange reis
gaat maken naar Noord-Amerika en Zuid-
Afrika Tegen het najaar hoopt lui weer
in Nederland te zijn om zijn engaaemen
ten te hervatten.
van ivff V°°r de ^'r(,eniging tot»behoud'
van Natuurmonumenten, voor wie hij eeni-
»■•»-- ujon_-n, ven, vau uei rtoomscn §e tegemoetkomendheid - van de ziide der
Ivatholiiek Vlaamsch Blok, met de christen rcff«ring verzocht
1 1 Tin dnhnllAri urn
44 ijzigïng van het reglement
van orde. Economische zaken
cn landbouw crisisfonds.
Bij den aanvang van de veigadciin" \ari
gisteren der Eersie Kamer deelde de "voor
zitter mede, dat een door de he.-ien \an
LansC-ot (r.-k.), de Zeeuw (s-d Die-
penhoisf, (a. r.j, de Savornïn Lobman
fc.-h. Ge.dcrman Jib.) en van Embden
(v.-d.) geieekend voorstel tot wijzigin- can
het reglement van orde, was ingekomen
Op voorstel van don voorzitter werd dit
nog denzelfden middag in de atdeelingen
onlerzocht
Het ingediende \oorstcl strekt tot ver
sterking van de bevoegdheden van den
voomlier. De wijziging beoogt den \oor-
zitter het recht te geven, een lid in be
paalde gevallen het woord te ontnemen
on zélfs van de vergadering uit te slui
ten.
Bij de bebandelins van de begrootbaren
van economische zaken en landbouwensis-
fonus, welke tezamen werden behandeld,
voelden zeven spiekers het woord. Het
sociaal-democratische lid, de heer de ia
Bella, betoogde, dat ter bestrijding van
de werkloosheid de koopkracht der be
volking dient te woulen verhoogd. De heer
heer Hel dring (hl,.) daarentegen was
van oordeel, dat meer aandacht moest wor
den geschonken aan verlaging der pro
ductiekosten. Konden enkele leden zich
met net plan 'ot overneming van de crisis
maatregelen door de bedrijfsgenooten ver
eenigen, de heer Hie ms tra (s.-d.) be-
tvvijfe! le, of de organisaties de verant
woordelijkheid zullen wil en diagen. Ten
aan71 er van de uitvoering van het plan-
Westkoff was deze spreker van oordeel,
dat uitbreiding van cultuurgrond geen ver
meerdering ten fgevolge mag hebben van
producten die tegen lagen prijs worden
uitgenood De -heer He.dring meende, dat
de nieuwe cultuurgronden blijven le bron
nen van verlies zullen opleveren. Hij uitte
voorts bezwaren tegen blijvende ordening,
waar'-an hij meende, dat die de productie
kosten vei boogt en de exportmogelijkheden
verminder!. De heer Kranenburg (v -d
gaf als zijn meening te kennen, dat'de
bei oepsmogo. ijkhoid m d<; bedrijft vergun-
ningenw et onvoldoende is geregeld. Het
ontbroken van een motiveering kan lei
den tot willekeur bij het weigeren van
H. M.
Op Schiphol is de opleiding begonnen der nieuwe air-hostesses en stewards, die
U Apnl a,s. op de Europeesche luchtlijnen van de K.L.M. zullen worden aangesteld
De eerste rondgang cp het vliegveld. b'
Een mokerslag.
Een van zijn voornaamste Brusselsche
medewerkers, het Kamerlid Sindic, heeft
met kunnen nalaten, bij zijn ontslag
want deze heeft ook ontslag genomen uit
de partij te zeggen wat hij op het hart
heeft er heeft in een eigen orgaantje, „Le
- angher dat bij deze gelegenheid een
etusachtig succes geniet, geschreven, dat
«o financieele bronnen van Degrelle
mil menen, zegt hij - verdacht zijn. Hij
laat vei staan, dat aan de Berlijnsche reis
van Degrelle met de Leteekenis lean wor
den gehecht die Degrelle er ,aan heeft ge-
Am'6"' dat Dsgrel,e' te Berlijn was
om politieke redenen. Hij stelt vast, dat
n een vergadering met de rexistische pax-
lementa,ren Degrelle heeft gesproken over
het gel dat Mussolini heeft gegeven"
de nl.n - -Leer Mar(Tuet' hokend uit
de Mm^U11JVen' De *roote hotels on
ae Minervazaak, een van de „verrotten"
deZT%RïX beweerde te steÜd«n, zegt
hoi™ J? om van hem geld te
men" De Sindic verklaart dat
/Li en,.e roxistische onderneming geld
nïm"8 "ltegcr,de«l geld kost, maar dat
nochtans Rex millioenen uitgaf waarvan
oorsprong geheimzinnig is gebleven,
democraten, en één van dc conservatieve i
Roomsch Katholieken van Patria. De Waal-
sclie christen democraten werden aan hun
lot overgelaten. Bij de R.K. wordt veel
verwacht van de verkiezingen. Zij hopen;
evenals de liberalen, dc0 rexistische zetels
op te slorpen: Zij voerén nu reeds propa-
debatten worden vandaag voorfge-j
Wijziging in verband met de
verlaging van pesttarieven. I v».i
In verband met de verlaging an de S'nS VM den terwejirijs n,et
ganda in de partijpers voor een „ruk naar j posttarieven, waardoor voortaan een brief-j noodzakelijk.
rec s I kaart in interlooaal verkeer niet meer 4,1 °P vraSen wan iiet (rjr.) Tweede Kamer-
De Vlaamsche nationalisten. I maar slechts 3 centen zal kosten, is- ookj lr- Droesen, betreffende verhoo-
oij ae Vlaamsche nationalisten zijn er wjjziging gekomen in de zomerpostzegels, gl'nS ran den tarweprijs voor het oogstjaar
candidaten in alle Vlaamsche arrondisse- die dit jaar uitgegeven zullen worden. Del1939' tpn einde de doodgevroren winter-
menlcn T» nInostziwrel van 4 cent bmt Ia I ta.nve zooveel mogelijk door zomertaxwe te
ven-angen, heeft de minister van
Als proef worden op een gedeelte van den in aanleg zijnden autoweg
Heerlen-Geleen over een afstand van 3 K.M. de machines uitge
schakeld en zullen 350 arbeiders tewerk gesteld worden. Te Schinnen
zijn reeds 200 werklieden aan den arbeid
«Ktauisttue aironaisse-1- u«wu. x/vi
menten. Te Antwerpen is Grammens eerste P«stzegel van i cent komt te vervallen en ,arwe zooveeI mogelijk door zoanertaxwe te
candidaat. Dat is het feit, dat het meest in de f!!aats <kan-an treedt een postzegeljdoen ven-angen, heeft de minister van
opvalt voor deze politieke groeneerina. lFan 2''- oent- Dc ge!loele serie zal dus (economische zaken geantwoord, dat het
I-., i..n. I hem hekend is, 'at zeer veel, in sommige
livivu yiu'^jüeiing. i
Grammens heeft zich steeds voorgesteld nu ^est5an |j""7 7""1. vwi, m summige
als staande buiten de partijen, en nu beeft! V/'2 (mei toes!aS 3) c®11!, met beeltenis deeIen des lands bijna alle, wintertarwe is
hij zich candidaat laten stellen door de Fan Matliys Man's, 2>/o (5) cent, Anton doodgevroren en dat hij van meening is,
'7I 4 Mauve, 3 (6) cent, Gerard van Swieten, I ven-anging van de mislukte tarwe door
fi /fiN /»nn+ Wrénlunc Pnnlt 10l/. /1 (!N Z0mGl*t31%Vfi It*MlSCiIhiIiiI' uhin
Vlaamsche - nationalisten, wat zelfs voor
„De Standaard" een bittere pit is om te
slikken. Men heeft het hem alleszins ze-er
kaal ijk genomen.
Kleine partijtjes.
Voor de eerste maal zal in enkelo ar
rondissementen ook een Waalsche partij
optreden. Daar moet niet veel van ver-
ol \V) Wit, ucidtu vau OSVieieil, O—O .iiigjunic t^t
5 (8) cent, Kicolaas Beets, 12i/_> (16) cent, zomertanve wensdielijk zou zijn.
Pieter Stuyvesaadt. Do minister acht echter verhooging van
Een reclameplaat wordt vervaardigd naar den tanveprijs voor het oogstjaar 1939 niet
een ontwerp van den heer IJ. Nijgih. I noodzakelijk ter bereiking van deze ver-
vanging. Bovendien ontmoet een iiadiden-
Incidcnt bij de aankomst van H. M. (eele verhooging groote bezwaren in ver-
de Koningin. !»and met de consequenties ten aanzien
wui uiwjt nit'i wei van ver-1 Toen gistermorgen te ongeveer half elf J van andere producten
wacht worden. De Dinaso's (Bietsch Na-1 de auto, waarin H. M. de Koningin zich1
tionaal-Solidaristen) blijven hun ordewoord naar het Pa!«s Noordeinde begaf, na Haar
^AirA„„r niniilaankomst uit Zmtseriand, m Den Haag.
DER
DONDERDAG 16 Maart 1939. No. 22122.
getrouw en stellen nergens candidaten. De
Dinaso-leden hebben bevel gekregen blan
co te stemmen tenzij in bepaalde geval
Ion, waar de leiders zullen aanduiden wel
ke candidaten een Diuasostem verdienen
Zoo ziet er de toestand uit na de in
diening van de lijsten. Te Antwerpen, eens
de burcht van de Vlaamsche nationalisten,
is er nog een tweede Vlaamsch nationalis
tische lijst, met den vrijzinnigen Picard
aan het hoofd. De bekende Frenssen, die
tc Aniwcrpen hij de gemeenteverkiezing
ondanks, zijn belachelijkheid zoo'n verba
zend succes bekwam, wat bewees hoe diep
de afkeer van de politiek is bij het pu
bliek, heeft zijn eenheid niet kunnen be
waren en komen drie ,t,ecknocratische"
lijsten voor den dag, onder wie een van
een dagbladverkooper, die bekend is als
„stukje sigaar". Te Antwerpen zorgt men
steeds voor den vroolrjken kant.
- J
bet plein voor het paleis opzwenkte, heeft
zich een klein incident voorgedaan.
Een man trachtte op dat oogeublik de
auto van de Koningin te bereiken. Hij
werd evenwel door een brigadier van po
litie gegrepen. Bij onderzoek op het po
litiebureau bleek hrj een reserve-officier
uit- Rotterdam te zijn, die in verband
met een "militaire kwestie een verzoek
schrift aan de Koningin wilde aanbie
den. Na verhoor is hij op vrije voeten
gesteld.
Graaf Coudeniiovc Kalcrgi
in ons land.
Graaf Ooudenhove Katiergi, de leider van
de Pan-Europa-beweging, houdt gedurende
eenige dagen met zijn edhtgenoofe verblijf
in ons land. Gisteren werd hij persoonlijk
ontvangen door den minister-president er
door den minister van buitenlandsdbe za
ken, Patijn.
De aan de gewestelijke tanve-organi»a-
lies gegeven gelegenheid om voorradige
zomertarwe voor zaaidoeieinden af te ge
ven, acht do minister een geschikt middel
om deze vervanging te bevorderen.
Aanbesteding.
Den 4den April a.s. zal, zoo schrijft ons
de A.N.W.R, door den rijkswaterstaat ta
's-Gravenhage weder een gedeelte wordea
aanbesteed van den nieuwen Rijksplan-
weg no. 15 Rotterdam—Nijmegen, n.l. het
maken van de aardebaan van het weg vak
ten Noordei. van Gorinchem met bijkomen
de werken, alsmede van een gedeelte vaal
den aldaar om te leggen Rijksweg no. 271
ianen Gorinchem, welke als toegangs
weg dien» voor de ten Westen van Gorin
chem te houwen brug over de Merwede.
Deze wegen zullen elkander kruisen
door middel vqn een rond' verkeerspieiö
met een straal van 59 M.
De aardebaan verkrijgt een normale
krumsbreedte van 31 M., waarbij is gere
kend op twee rijbanen, elk breed 7.23 M.,
gescheiden door een middenberm. -
Het geheele werk zal ongeveer twee
jaren na den datum van aanvang moeten
zijn voltooid.
AAN r£. LLGG£N WLGUAH
Gt/iLta
Ntf£
'RUM
