KOOLHOVEN EERSTE BLAD. Duidelijke taal van Chamberlain VLIEGTUIGEN N.V. Zaterdag t8 iflaart1939 Te!. No. 69300 (3 lijnen). 91ste Jaargang. BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KÓRTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 5311. BUITENLAND Onmiskenbare veroordeeling van de laatste Duitsche verrassingen. Engelands houding mag niet ais teeken van zwakneid worden uitgelegd. Eens zal Dn itschland liet bitter betreuren Mim&' er president Chamberlain heeft gis- teiavond te Birmingham zrjn met span ning tcsemoet geziene redevoering uitge sproken. Na er op gewezen te hebben, dat hij aan den vooravond van zgn_ zeventigste verjaardae sprak, ging hij onmiddellijk over over tot "het eigenlijk onderwerp van zijn rede. n.l. „de geweldige gebeurtenissen, die deze week in Europa hebben plaats gegrepen". Een ding is zeker, aldus spreker, de openbaie meening in de wereld heeft een zwaarder schok gekregen dan haar ooit was toegebracht, zelfs door het huidige regime in Duitschland. Wat de gevolgen kunnen zijn van- deze diepe beroering der gemoederen der men- schen, kan nog niet worden voorspeld, maa.r ik ben er zeker van, dat zij ver strekkend moet zijn in haar resultaten voor de toekomst. Het denkbeeld is uitgesproken, dat de bezetting van Tsjecho Slowakije het recht streeksdie gevolg is geweest van de be zoeken, die ik den vorigen herfst aan Duitschland heb gebracht en dat, aange zien bet resultaat der recente gebeurte nissen geneest is een verscheuren van de regeling, die te Muncheo, tot stand was gebracht, hierdoor bewezen is, dat deze bezoeken geheel onjuist waren. Chamberlains verwachtingen van München. Ik ben den vorig<-n herfst naar Duitsch land gegaan in de eerste en belangrijkste plaats, omdat dat mij, in wat een bijna wanhopigeft" toestand leek te zijn, toe scheen, de eenige kans te bieden, op een afwenden van oen Europeeschen oor log. Iedereen juichte die poging toe. Werkelijk, ik behoef mijn bezoeken aan Duitschland van den voiigen herfst niet te verdedigen want wat was het alterna tief? Niets, wat wrj zouden hebben kun nen doen, niets wat Frankrijk zou hebben kunnen doen, of wat Rusland zou hebben kunnen doen, zou bij mogelijkheid' Tsjecho- Slowakije hebben kunnen redden van een invasie en van vernieling, en zelfs wan neer wij ten oorlog waren getrokken en tenslotte de zege bevochten hadden, zou den wij nooit Isjeclio-Slowakije weer heb ben kunnen vormen zooais het door het verdrag van Versailles was. gebouwd. Ik had nog een tweede doel, n.l. de po litiek te bevorderen, die ik steeds gevoerd heb van het oogenbhk, waarop ik mijn tegenwoordige positie bekleed'. De politiek, die soms genoemd wordt een „Europeesche tevredenstelling", ofschoon ik zelf niet meen, dat dit een zeer gelukkige term is, of een woord, dat nauwkeurig de bedoe ling omschrijft. Wilde die politiek slagen, dan was het van essentieel belang, dat geen mogendheid er naar zou streven de alge- meene overheerscliing te verkrijgen van Europa, maar dat een ieder zich ermede tevreden zou stellen redelijk© faciliteiten te verkrijgen voor de ontwikkeling van zijn eigen "hulpbronnen, zijn eigen aandeel te verzekeren in den internationalen handel en de levensvoorwaarden van zijn eigen volk te verbeteren. Toen ik terugkeerde na mijn tweede be zoek, deelde ik het Lagenbuis de bespre kingen mede, die ik met Hit'er had gevoerd, waarover ik zeide, dat hij, met grooten ernst sprekende, herbaa'd had wat hij reeds te Beiühtesgaden gezegd bad, n.l. dat dit dte laatste territoriale ambitie van hem in Europa was en dat hij niet den wensö'i had om in het Duitsöhe lijk menschen op te nemen van andeie rassen dan de Duit- sdhers. En HiÜer zelf bevestigde dit ver slag van het gesprek in een redevoering te Berlijn. Hitier voegde daaraan toe: „Ik zal niet meer geïnteresseerd zijn in den Tsjecbo- Slowaaksdhen staat en ik kan garandeeren, dat wij geen Tsjecllien willen hebben". Vervolgens slaat in de overeenkomst van Munohen zelve, die de handteekening draagt van Hitier, deze dausule: „De defif- nitieve vaststelling der grenzen zal uitge voerd worden door een internationale ocmi- missie". Met het oog op deze lierhaalde verze keringen, die mij vrijwillig gegeven waren, aidhtte ik' mij gerechtvaardigd en daarop de hoop te grondvesten, dat wanneer een maal deze Tsjeciio-Slowaaiksoh© kwestie ge regeld was, het mogelijk zou zijn de politiek van bevrediging, die ik besdhroeven heb, verder te voeren. Desondanks echter was ik! tegelijkertijd niet hr -eid de voorzormsmaatregelen te laten vuslappen voor ik er zeker van was, dat die politiek gevestigd was en aianvaard' door anderen. En daarom werd na Mün chen ons defensieprogram inderdaad ver sneld. Ik ben er van overtuigd, dat na Müncihen de groote meerderheid van .het Britsdbe volk mijn hoop deelde en vurig wensdhte; dat diej politiek voortgezet zou worden. Vandaag echter deel ik hun teleur stelling, hun verontwaardiging, dat die "hoop zoo moedwillig den bodem is ia- geslagen. Hoe kunnen de gebeurtenis sen, die deze week geschied zijn, in overeenstemming worden gebracht met die verzekeringen, welke ik u heb voorgelezen? Als mede-onderteekenaar van de overeen komst van München, had ik stellig het recht, wanneer Hitler van meening was, dat zij ongedaan gemaakt moest worden, op dat overleg, waarvoor een bepaling is opgenomen in de Muncihensebe veik'aring, in plaats daarvan heeft hij het recht in zijn eigen handen genomen. Nog voor de Tsjechische president geplaatst werd tegenover de eïsohen, waartegen hij niet hij machte was te genstand te bieden; waren de Duitsche troepen i n beweging gebr&cht. Volgens de te Praag uitgegeven procla matie zijn Bohemeü en Moravie ingelijfd bij hel Duitsche rijk. De biet Duitsche in woners, die .natuurlijk de Tfcjeclien om vatten, worden - geplaatst—en deb» ©en Duit- sclien protector in een Duitsch protecto raat. Zij worden onderworpen aan de poli tieke, de militaire, dte economische behoef ten van hel Duitsche rijk. Men noemt hen een zéifbesturenden staat, maar Duitschland belakt zich met hun buitenlandsche politiek, hun douane rechten en accijnzen, hun bankmiddelen en met de uitrusting van de ontwapende Tsjechische strijdkrachten. Een droevig voorgevoel. Wat wellicht het meest onheilspellende is, wij hooren weer van het verschijnen van de Gestapo, gevolgd door het gebrui kelijke verhaal van massa-arrestaties van op den voorgrond tredende personen met gevolgen, die ons allen bekend zijn. Iedere man en vrouw in dit land, die zich het lot der Joden en politieke gevangenen in Oostenrijk herinnert moet vandaag vervuld zijn van een droevig voorgevoel. Wie zou zijn hart niet in sympathie voelen uitgaan naar dat trotsche, dappere volk, dat zoo plotseling is onderworpen aan deze bezoekingen, welke vrijheden worden gekortwiekt en wellks nationale onafhankelijkheid verdwenen is. Wat is er geworden van hen, die zeiden geen ter ritoriale ambities meer te hebben? Leege beloften. Wat is er geworden van de verzekerin gen- „Wij willen geen Tsjechen in het rijk". Wat is hier voor rekening gehou den met dat beginsel van zelfbeschikking, dat Hitier zoo heftig met mij beredeneer de in Berchtesgaden, toen hij mij vroeg om afscheiding van het Sudetenland van Tsjecho-Slowakije en de insluiting daar van in het Duitsche rijk? Ik weet, dat ons verteld wordt, dat deze gebiedsverovcring noodig is geworden door ordeverstoringen in Tsjecho-Slowakije. Provocaties. Wanneer er wanordelijkheden waren, dan zijn die van buitenaf aangestookt. Kan iemand buiten Duitschland de gedachte ernstig opnemen, dat zij een gevaar kon den, vormen voor dat groote land, dat zij eenigeriei rechtvaardiging konden geven aan hetgeen gebeurd is? Er is geen vertrouwen meer mogelijk. Komt de vraag niet onvermijdelijk in onzen geest op: Wanneer het zoo gemakkelijk is om de goeae redenen fe vinden voor het negeeren van zoo plechtig en herhaal delijk gegeven verzekeringen, welk ver trouwen kunnen wij dan stellen in eenigeriei andere verzekeringen van denzelfnen kant? (Luide toejuichin gen). De gebeurtenissen, die deze week zijn voorgevallen, schijnen, door hun volledig over het hoofd zien van de beginselen, die door do Duitsche regeering zelf wa ren vaslgelegd, onder een andere catego rie dan-de vórige „verrassingen" te val len en moeten ons allen ons doen af vragen: „Is dit het einde van een oud avontuur of het begin van een nieuw?" Wij 'zelf zullen ons natuurlijk het eerst wenden tot onze deelgenooten. in het Britsche gemeenebest van vol keren en tot Frankrijk, waarmede wij zoo nauw verbonden zijn en ik twijfel er niet aan, dat ock anderen, die weten, dat wij niet gedesinteresseerd zijn ia Zuid-Oost Europa, den wensch zullen hebben onzen raad en ons ad vies te krijgen. In GtuC-ï Brittanmê moeten vrij allen de posiiiopnieuw onder oogen zien, met dat gevoel van verantwoordelijkheid, "dat haar ernst eischt. Niets moet uitgesloten wor den uit dit opnieuw onder oogen zien, wat van belang is voor de na tionale veiligheid. -j Nog slechts zes weken, geleden maakte ik hier een toespeling? op geruchten en verdenkingen welke "naar ik zeide uit den weg moesten worden geruimd. Ik wees er op, dat iedere, poging tot overiieersching der wereld door geweld' éen poging was waartegen de democratieën tegenstand moesten bieden, maar ik voegde er aan toe dat ik niet kom gelooven dat een der gelijke uitdaging in de bedoeling lag aan gezien géén regeering, die de belangen van haar volk ter harte gingen het voor zoo'n eisch kon bloot stellen aan de ver schrikkingen van den modernen oorlog. Inderdaad, waar de lessen der geschiedenis door een ieder gelezen kunnen worden, leek het ongelooflijk dat wij zoo'n uit daging te zien zouden krijgen. Men moet ons nipt onderschatten. Maar ik gevoel mij gedwongen te her halen, dat, lïoewel ik niet bereid ben dit land te binden door nieuwe niet nader aangegeven verplichtingea, welke van kracht zouden zijn onder omstan digheden, die thans .niet voorzien kun nen worden, "toch géén grooter fout gemaakt zou kunnen" worden,"dan de veronderstelling,-dat ü'foQt Érittanttië Omdat het gelooft datv3fe oorlog iets zinneloos en wreeds is zóó zeer zijn ruggegraat verloren heeft dat het niet tot het uiterste van zija kracht zal deelnemen aan het weerstand bieden van zóó'n uitdaging, wanneer die ooit gedaan zou worden. Zijn lede besluitende zeide Chamberlain ,,ïk ben er van overtuigd dat ik voor deze ve.k'aring niet a'leen den steun, de sympathie en het vertrouwen van de man nen en vrouwen in mijn eigen land heb, maar dat ik ook de goedkeuring zal oog sten van het gehee'e Britsche rijk en van alle naties die waa lijk den vrede op prijs stellen, maar die de vrijheid op nog boo- ger waarde schatten. (Luide toejuichingen). Het gehoor van Chamberlain, dat bestond uit leden van een conservatieve vereeni- ging heeft met a'gomeene stemmen een re solutie aangenomen, waarin „onverzwakt vertrouwen" in Chamberlain's leiderschap tot uitdrukking wordt gebracht. Engeland is machtiger dan ooit. In antwoord op deze resolutie zeide Chamberlain: Wij behoeven niet ter neet geslagen te zijn, dit is een groote machtige natie, veel machtiger dan wij nog slechts zes maanden ge'eden wa ren, daden van gewe'd, on onrechtvaar digheid brengen vroeger of later baar eigen loon met zich mede. E'.k dezer invallen roept nieuwe gevaren voor Duitschland in de toekomst op en ik waag te voorspellen, dat het tenslotte bitter zal betreuren wat haar regeering gedaan heeft. Chamberlains positie Geen verschil van inecning met Halifax. Weinig kans op verbreeding der regee- ringsbasis. Romer meldt- De veronderstellingen, dat Chamberlain en Halifax er uiteenloopende meeningen op na houden en dat Halifax, de leiding zou Jjebben van een tegen Chamberlain gerichte beweging, worderr in welingelichte kringen categorisch ontkend. De veronderstelling, dat Halifax aan dringt op dienstplicht, wordt eveneens ont kend. De critiek op Chamberlain wordt door de groote meerderheid der conservatieve leden, niet gedeeld en er blijkt niets van een revolte legen zijn leiding. De besprekingen inzake een verbreeding der regeeringsbasis vinden in verantwoor delijke kringen weinig steun en hoe de toekomst van Eden moge zijn, voor het oogenblik bestaat er zeker geen grond voor liet bericht, dat hij zal worden uitgenoo- digd tot de regeering toe te treden. Een der directe gevolgen van de jong ste gebeurtenissen is een nieuwe stem ming onder eenige aanhangere der regee ring een dienstplicht te eischen. Dit geeft de regeering groole moeilijkheid, althans voor liet oogenblik. Duitsch protest te Londen te wachten Naar aanleiding van uitlatingen van Duff Cooper. Welingelichte kringen te Berlijn voor spellen, dat Duitschland een krachtige diplomatieke actie te Londen zal on dernemen over de Donderdag door Duff Cooper in het Lagerhuis gehou den redevoering. Deze actie zal waarschijnlijk den vorm aannemen van een protest en een eisch om verontschuldiging. Zelfs in het mogelijk, dat de Duitsche ambassadeur zal worden teruggero© pen. Gezegd wordt, dat Hitier zich beloe- digd' gevoelt door de gebezigde woor den, welke zijn houding jegens Grool- Brittannie zouden kunnen beïnvloeden. Duff Cooper lieeft o.a. gezegd: „Nu deze driewerf meineedige verrader en woordbreker aan liet hoofd van het Duitsche rijk staat", zeide hij, „acht ik iedere overeenkomst, welke hij onderlee kent, niet eens het papier waard, waarop zij geschreven is". Britsche ambassadeur te Berlijn teruggeroepen Om verslag uit te brengen. De Britsche abassadeur te Berlijn, Hen derson, heeft opdracht gekregen on- onmiddellijk naar Londen terug te keeren om verslag uit te brengen. Waarschijnlijk zal de Britsche ammbassa- deur vanavond uit Berlijn vertrekken. Hen derson zal voor zijn vertrek een bezoek brengen aan staatssecretaris Wciszacker. De toestand in Middeiï Europa Hitier te Weencn. Hitler is om tien minuten over vier gistermiddag te Weenen aangekomen Heden keert hij naar Berlijn terug, waar hem een triomfantelijke intocht wordt bereid. De Rijksdag komt wpafpchijnhjk op 21 Maart bijeen. -De pieuwe grenzen. De definitieve grenzen van de drie dee- len van het voormalige Tsjecho-Slowakije zijn nog niet vastgesteld. Uil weinige lichte bron wordtvernomen, -dat Duitsch land bepaalde sectoren van het „protec ioraat Boheinen en Moravie" zou inlijven Slowakije zou gedwongen worden tot on kele grenscorrecties ten behoeve van het Tsjechische protectoraat. Het /oir schade loos gesteld worden door wijzigingen te zijnen gunste van den kant der Karpa thische Oekraïne. Oekrainers zullen tot het laatst loc verzet bieden. Een hooge functionaris van het Jnog Oekiainsche piopagandabureau heeft tegen over Reuter verklaard, dat hij in een telefoongesprek met Weenen de mededee- ling had ontvangen, dat de Sitsj, de na tionalistische Oelu'amsehe organisatie, zoo lang in de Karpatho-Oekraine sland zal houden tot de Duitsche troepen hulp ko men bieden. Reuters zegsman voegde hier aan toe dat bij een aan de Westelijke grens van de Karpatho-Oekraine ingesteld onderzoek geen enkel teeken van Duitsche troepen te bekennen was, waaraan de Sitsj- leider de gevolgtrekking vastknoopte, „dat zijn organisatie door Duitschland was verraden". Wolosjin naar Belgrado. NaaT verluidt, is Wolosjin met verschei dene leden van de vroegere Karpatho- Oekrainsehe regeermg van Boekarest naar Belgrado vertrokken. Horfliy naar Roemenië. De IJongaarsclie rijksbestuurder Horthy heeft zich gisteravond naar de Karpatho- Oekraine begeven om do troepen aldaar te inspecteeren. Herziening der Amerikaansche neutraiiteitswet Roosevelt acht het nood zakelijk. President Roosevelt heeft gisteren verklaard, dat bet noodzakelijk is bet Congres en herziening van de neutra- fiteitsvve' voor le leggen. Verklaring van Sumner Welles. Met goedkeuring van Roosevelt heeft Sumner Welles, die optreedt als minis er van buitenlandsche zaken, een formeele verklaring uitgegeven, waarin de „moedwil lige willeloosheid wordt veroordeeld en gezegd wordt, dat bij de bezelting van Tsjecho Slowakije een willekeurig gebruik is gemaakt van geweld. In de verklaring noemt Welles de be zetting v.nn Tsjecho Slowaikije een „tijde lijke vernietiging der vrijheden van oen vrij en onafhankelijk volk, waarmede van den dag, dat dc republiek Tsjecho Slowakije haar onafhankelijk verkreeg, het volk der Vereenigde Staten bizonder hechte vriend- schapsbelrekkingen heeft onderhouden". Het is manifest, aldus vervolgt de ver klaring, dat daden van moedwillige wille loosheid en willekeurige toepassing van geweld den wereldvrede en de structuur der moderne beschaving bedreigen. Welles vervolgt: Deze regeering, welke gebaseerd is op en toegewijd is aan de beginselen van menscbelijke vrijheid en democratie, kan niet nalaten bekend te maken, dat dit land de daden van Duitsch land veroordeelt." Een oud middel in nieuwe samenstelling Thans versterkt c/oor Codeine AKKER 'S v&is&ikte Eenige der 20 geneeskr. kruiden tegen hoest, grtep.Xd^fly bronchitis, asthma. Flacon 90 ct., f X.50. f 2 40. f 4 20. Alom verkrijgbaar ,,Waar zijn wij aan toe?" Gisteravond werd verklaard, dat de ver-, klaring van Sumner Welles met opzet ia rechterlijke en niet in beleefde diploma tieke bewoordingen was gegoten. Een woordvoerder, die de regeering na staat,' zeide. „Laat ons niet meer een armzalige apologie t oor agressie hebben, laat de we reld tenminste zien, w aar wij" aan toe zijn". Senator King heeft in den Senaat ver klaard. dat hij zou willen, dat de Ver eenigde Staten de betrekkingen mot de aanvalieisstaten afbraken. Geen erkenning van dc inlijting. Het staatsöppnrtemcnt heeft uiteengezet, dat de zinspeling van Welles op de tijde lijke vernietiging van Tsjecho-Slowakije be- teek-ende, dat de Vereenigde Staten niet onmiddellijk - of middellijk de wettigheid van de inlijving van Tsjecho Slowakije door Duitschland erkennen. Frankrijk De volmachten Vermoedelijk ilinke meerderheid. Het schijnt, dat er geen twijfel aan is, dat Daladiei een flinke meerderheid zal krijgen, wanneer het wetsontwerp op de 'olmachten vandaag m de Kanier wordt ingediend. De Kamercommissie van financien heeft het wetsontwerp waarbij de regeermg spe ciale volmachten voor de landsverdediging worden verleend, zonder wijziging met 2G ten 17 stemmen goedgekeurd. De communistische en socialistische Kamerfracties hebben zich tegen de vol machten verklaard. Engeland' De mislukte Palestijnsche besprekingen Joden kondigen algemetne staking af. De Joodsehe nationale raad beeft een staking van 24 uur afgekondigd als protest tegen do laatste Britsche voor stellen. De staking, die voor het ge- heele land geldt, begint Maandagmof- gen. Alle Joodsehe handels- en ver keersondernemingen en scholen zullen er bij betrokken zijn. i Een witboek. Na het mislukken van de conferentie inzake Palestina, zal de regeering een wit boek publiceeren, waarin zij in groote trekken de politiek zal uiteenzetten, die zij in Palestina denkt te volgen. Welingelichte kringen geven te ver»taan, dat do regeerïng eerst de noodige maat regelen zal nemen om aan alle terroris tische activiteit een einde te maken. Pas dan zullen pogingen in het werk kunnen worden gesteld om samenwerking tus- schen de Joodsehe en Arabische elemen ten op bestuursgebied te bevorderen. Wat liet vraagstuk der immigratie betreft, zul len waarschijnlijk aanzienlijke beperkingen worden afgekondigd ton aanzien van do toelating van nieuwe Joodsehe kolonisten. Toezicht op immigratie vcr- scherpt. Overeenkomstig de Britsche voorstellen aan de ronde-tafelconferentie heeft de Pa lestijnsche regeermg besloten, het toezicht op de immigratie te verscherpen. De met het toezicht op de nieuwaangekomencn jelaste ambtenaren zullen inet ingang van April politiebevoegdheid krijgen. België Koning Leopold naar Zwitserland. Koning Leopold is naar Zwitserland ver trokken, waar hij het weekend /al door brengen. Maandagochtend zal de koning een bezoek brengen aan de internationale Jaarbeurs te Brussel. Uezc coui&at vcrscl u.il d'Sïlyi.1», metoit- zoudering ss.Q Zou- en K««W«Kên. ]'r$B per kwartaal 2.franco per poet f 2.50. Pr$)3 per week- 15 da. Afzon oerlijfee nummere 4 ets. Abonnementen worden dagelqke aangenomen. Advertentiën foor het eeratwo!gend onrn- mer moeten vóör elf anr aan het Boreas bezorgd zijn, 'e Zaterdags vóór te tuur. Ken bepaalde plaats ran advertentiën wordt niet gewaarborgd. Pfy0 der Advm^auën: van 1li» regels 11 55; NO 22124 -e^c.re rcfi?1 raeer i0.30, In het Zaterda^mmmer l-r5 tegels 11.80, iedere regel meer f<135 Reclames f0.75 per regel Incassokostend ets postk* itanties la^cts. i an even van advertentiën Lij abonnement xyn aan het ftureao verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen Ytoruitbetakmg Kleine Advertentiën opgenomen tl t 0.50 tym, 15 woor den, 'f 0.75 tjm. 25 woorden. Elk w oord meer 5 cent tot een maximum van 30 woorden. 's Woensdags Kleme Ad ertent i ën tot 25 w oor den f 0.25, mits vóór Dinsdagatond 6 uur aan het Bureau bezorgd. *s Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, indieu niet vóór Vrijdagavond C uur bezorgd. NEDERLANDSCH FABRIKAAT DROSHA De aliimoplossende werking der oude krulden en hoestbedwingende „codeïne" .maken tezamen AKKER's Abdusiroop tot „*s-WereIds beate Hoestsiroop De beproefde Abdijsi roop sal ook U w borstbenau-wdheden kunnen verlichten, ook voor U de vastzittende en prikkelende slijm losmaken. Uw afmattende hoest buien. evengoed als "t kriebelhoestje in den nacht stoppen Volg de raad: .Neembij 't minste kuchje AKKER's Abdijsiroop die U snel zal helpen. 5CNFVU.I

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1939 | | pagina 1