mmmm
i|i
Bestrijding van de iepenziekte
^JÉ'i
rf?
I 4
SCHIEDAMSCHE COURANT
m.
m
Filmnieuws
Een nieuw Nederiandsch-lndisch
filmbedrijf
m
K-
1 fel
f 4v
TWEEDE BLAD
ZATERDAG IS MAART 1939. No. 22124.
MIJMERINGEN
BINNENLAND
Prijsvraag,
Telkens woiden pi ijs na gen uitgeschre
ven. Wij lezen tl aai van in de couranten.
Universiteiten en hoogesclho.'en nooJigen
jonge mannen van sludie uit Imu k achten
i beproeven op liet een of andere weten-
schappelijke ondenverp. Geleerde genoot
schappen geven diageis der wetensdnp
gelegenheid van hun gaven te doen blijken.
Maai' ook stads- en andere bestuien schrij
ven prijsvragen uit, wanneer bijv.: het een
of andeie groote gebouw gezet moei nor
den. Couranten bevatten in den vorm van
piijsiaadsels niet minder prijsviagen, Ge
woonlijk zijn daaiaan niet te versmalden
pi ij/en verbonden.
liet is goed dat dit geschiedt. Op allemo-
ge'yke gebied beeft de inensd'iheid een
r.ikkel nooflig om vooruit te tomen. Een
prikkel, welke de natuur in liaar gelegd
beef! in dat geval, dat wij eerzucht noe-
men.
Natuurlijk schaadt ook bier alle over-
diijvmg. Opgezweepte eerzucht voert tot
hoogmoed of fot gekrenkte ij lelfieid. Het
een i s zeker even sciba le'ijfc als liet andere.
Ook hier zal hij het veiligst gaan, die
den middenweg beu ano'elt.
De oude volken lia Iden geen p-ijsvragen,
gelijk vvij die nu kennen Zij hadden hun
wedkampen in alle'lei soort sport en li
chaamsoefeningen. Men weet van de Griek-
sdie Olympiaden, die in onzen tijd weder
uit haar ascl'i verrezen zijn en den deelne
mers jaren van oefening afdwongen, maar
ook baar winnaars onverganke'ijken roem
bezorgden. Die spelen k'inken door in wat
eenmaal een Latijn sch dichter neergeschre
ven heeft: „Hij heeft den hoogslen psijs
vveggediaigen, die het nuttige met het aan
gename heeft vereenigd". De beide aan
vangswoorden van deze spreuk klinken nog
in onze ooien: „Utile Dulci".
Ons gansehe leven is tenslotte een p'ijs-
viaag. Alleen werden wij gesteld om ieder
voor z|ch, maar ook a'len te samen deze
vraag op te lossen: Hoe maken vvij, ieder
voor zich en allen te zamen, liet beste uit
het leven, dat ons gesel tonken werd
Die viaag houdt heel het leven der we
reld in. Immers: de wereld is er om den
mensch -en niet de mensch om de we*eld.
Heti-s-niet zoo: laat de mensch maar onder,
gaan, opdat de wce'd leve,'maar: laat de
wereld in al haar geledingen beter worden,
opdat de mensch beter Jeve. De werelddat
is niet de aaidbol, waarop wij leven. Het is
de samenleving, vvaa'in wij werden ge
plaatst, niet een taak, om aan de instand
houding en den opbouw dier samenleving
onze beste k' achten te geven. En daarin
dient de één te t achten overvloediger te
wezen dan de ander.
De vlootrevue te Rotterdam
Het voorloopig programma.
Het voorloopig programma van de vloot
revue te Rotterdam, ter gelegenheid van
den verjaardag van Prinses Juliana, ver
meldt het volgende:
Hel ligt in het voornemen, dat bet smal
deel in den namiddag van Viijdag 28
April te Rotterdam zal aankomen enop
de Nieuwe Maas ligplaats zal nemen. Be
houdens onvoorziene omstandigheden zul
len de navolgende schepen aanwezig zijn:
Ilr. Ms. kruiser Sumatra; fiottieljeieider
Tromp; artillerie instructieschip Gel Ier
land; kanonneeibooten Biinio e'a Gruno;
mijnenleggers Nautilus, Hydra en Douvve
Aukes; onderzeebooten O. 10, O. 13, O.
14 en O. 15; torpedobooten Z. 5, Z. 0
en Z. 7; mijnenvegers Willem van Ewijcik
en Abraham van der Hulst en een aantal
watervliegtuigen, die echter alleen aan de
demonstiaties zullen deelnemen.
Zaterdagmiddag 29 Aprii zullen de sche
pen in verband met de bepeikte water
oppervlakte stilliggende demonstraties hou
den met de gesc'hutbatte.ij-en, het luchtaf
weergeschut en met watervliegtuigen, waar
bij o.a. door torpedovliegtuigen een tor
pedo zal worden gelanceerd. Eenige onuer-
zeehooten zullen duikmanoeuvies uitvoe
ren. Het ligt in het voornemen Zaterdag
avond een taptoe te geven door het staf-
muziekcorps der Koninklijke Marine, in sa-
menweiking met de tamboers en pijpers.
Na beëindiging hiervan zullen enkele sche
pen geïllumineerd worden, hetgeen zal wor
den afgewiusseld met een zoeklidhtspel.
"Op Zondag 30 April zullen de schepen
van top vlaggen. In den namiddag zijn de
schepen voor het publiek te bezichtigen.
Op Maandag 1 Mei zullen de schepen
eveneens van top vlaggen. Te 12 uur zullen
de schepen ter gelegenheid van den ver
jaardag van H. K. H. Prinses Juliana een
saluut van 33 schoten afgeven, terwijl ter
zelfder tijd een groote parade'in de stad
za! woroeiii gehouden, waaraan ongeveer
900 mainiers en matrozen, het stafmuziek-
coips der Konink'ijke Marine, het muziek
corps van Hi. Ms. Tromp en de tam
boers en pijpers van liet korps mariniers
zullen deelnemen. De tioepen zul'en wor
den geïnspecteerd door den schout bij nacht
H. Jolles, commandant der marine.
<F,
Op het slatifmsemplacement te G-eldermaJsea reed gisteren een uit Duitschland komende D-frein op een stil
staand treinstuk, waardoor groote materiecle schede werd aangericht. 1
Dit houdt in, dat wij met allereerst ons
zelf zullen zoeken. Leggen Wij hier met don
vinger óp een zeer wonde plek. Dat vértei
dende raadgevingen a's: ieder is zichzelf
het naast; ieder voor zieli en God voorions
allen; bet hemd is nader dan we rok op
geld doen en als hooge wijsheid woelen aan
gezien! HeeJ veel kwaads heeft de wilde
zelfzucht gebrouwen. Er zullen (ij len in de
geschiedenis aan te wijzen zijn, waarvan
men zeggen kan: toen kwam de shaf voor
al die zelfzucht. De vonk viel in den op-
getasten voorraad brand bare stoffen.
V
Het is een gelukkig veischijnsel air on
zen tijd, dat men hoe langer zoo meer gaat
inzien, dat ieder voor zioli en wij allen te
samen moeten trachten naar betere dingen
dan tot dusverre. Onder welken naam dit
streven zicih aandient doet er niet toe en
in welken vorm bet ook gekleed mag wor
den is niet allereerst aan de orde. Het eer
ste en voornaamste is, dat de geest door
breekt, die den weg wijst naar een hetere
samenleving.
Wij zijn zoo spoedig geneigd om k itiek
te leveren op wat op de merkt aan nieuws
gebracht wordt. Het zal goed wezen, wan
neer wij allereerst bet doe! in het oog vat
ten om te bepa'en, of dit doel goed is, izoo-
dat onze medewe king gewenscht en noodig
is. Er is een 'woord van hooge levenswijs
heid dat Jezus evenwel beeft uitgesproken
als een parool, dat bij uitgaf voor alle
eeuwen: „Wie uwer groot wil wezen, die
rij ieders dfénaar".
Aan de menschen van onzen veiwroigen
tijd en in deze verschoven wereld werd als
het ware een prijsvraag opgegeven: Hoe
maken wij de wereld beter? Er is niemand,
die aan de beantwoording van een'prijs
vraag werkt, die op het ondenverp niet
cenig licht laat sdbljjnen. Zoo willen wij het
ook zien, wanneer het gaat om verbetering
onzer samenleving. Ieder zal daarop eigen
licht doen schijnen en niemand worde aan
stonds teruggedrongen, opdat zooveel mo
gelijk menschen van goeden wille aan de
oplossing arbeiden. De prijs is het waard,
want hij is: een betere samenleving.
J. Nagel.
riep, ICou, Pi
Politieke vergaderingen op Zondagen «n
Christelijke feestdagen.
Ingediend is een voorstel van wet van
den heer de Marchant et d'Ansembourg
lot verbod van politieke vergaderingen
op Zondagen en door de kerkgenoot
schappen van den Chris tel ij ten godsdienst
algemeen erkende en gevierde Christelijke
hoogdagen. ,m
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend
Door den steeds toenemenden "invloed
van volksvreemde elementen is m óns land
een steeds sterker wordende neiging be
merkbaar om de Zondagen en de Christe
lijke feestdagen niet meer te eerbiedigen,
zooals deze door onze vaderen geëerbie
digd zijn.
Een zeer ergerniswekkende uiting hier
van is het hoe langer hoe meer houden
van politieke vergaderingen op Zondagen,
op de da cop vallende door de kerkge
nootschappen van den Christelijken gods
dienst algemeen erkepde en gevieide hooge
Christelijke feestdagen.
Ten einde het door een groole meer
derheid vau weidenkenden gezischte ver
bod van politieke vergaderingen op Zon
dagen en algemeen erkende Chrisle'ijke
hoogdagen in den korist mogehjken tijd
verwezenlijkt te kunni n doen worden, lmb
ben de voorstel'ers gemeend een afzonder
lijke wet tot regeling van deze materie
te moeten indienen -
Met gemegde gevoelens ontving de bevolking van Praag de gemotoriseerde
Duiiscke troepenafdeclingen, die de stau kwamen bezetten.
Een vierde gedeelte van alle iepen in
Nederland gerooid. De oorzaak van de
ziekte. Een middel ter bestrijding.
De „Plantenziektelcundige Dienst schrijft
ons.
Nog ban men in onze lage landen sta
tige oude iepenlanen vinden en boerde-
STjcr. verscholen tusschen hooge iepen. Maar
steeds neemt het aantal 'dezer hoornen,
-die door him schoonheid en door de hoe
danigheid van het hout, dat zij opleveren,
uitmunten, af; jaarlijks vallen er vele
boomen ten offer aan de iepenziekte, die
20 j r geleden voor bet eerst in ons land
optrad Toch- staan wij niet machteloos
tegenover deze ziekte. Wij-willen er hier
nog eens met nadruk op- wijzen, dat bij
een strikte naleving der voor de bestrij
ding der ziekte vastgestelde voorschrif
ten, een sterke beperking van het aantal
ziektegevallen zeer wel mogelijk is.
Het beeld der ziekte is zeer opvallend;
midden in den zomer verwelken de boo
men of gedeelten daarvan plotseling en
sterven af. Ook komt het voor, dat de boo
men elk jaar kaler, het blad ijler en klei
ner wordt; hij dezen vorm der ziekte loopt
de boom, wanneer deze niet te sterk is
aangetast, in het voorjaar normaal uit,
doch in den loop van den zomer wordt
hij dan geel, verliest veel blad en sterft
langzaam af. De ziekte heeft zoo ernstig
onder de ieperiboomen huisgehouden, dat
zij in sommige streken geheel verdwenen
zijn L. andere deelen van het land heeft
ze de boomen in veel minder ernstige
mate aangetast. Voor het geheele land
samen zijn sinds 1930 ruim 300.000 van de
1.200.000 iepen gerooid, dus ongeveer 1/4.
De ziekte wordt veroorzaakt door een
schimmel, die in het hout van den boom
groeit. De verspreiding van deze schimmel
vindt plaats door de iepenspintkever, die
zijn eieren legt en waarvan de larven le
ven in de schors van kwijnende of doode
(gerelde) iepen, Dc kever vreet ook
aan de takken en brengt daarbij de schim
mel van den eenen naar den anderen iepen
boom over.
Wanneer men den kever belet zich te
vermeerderen door het omhakken van zieke
en kwijnende boomen en het vernietigen
van de schors van deze, voorkomt men
dus de verspreiding ram de ziekte. Als
oorbeeld van de invloed, die het ver
wijderen en onschadelijk maken der zieke
boomen ter voorkoming van de versprei
ding der ziekte uitoefent tem gewezen'
worden op den Haarlemmermeerpolder,
waar bij particulieren sinds 1931 niet min
der dan 59 van iedere 100 boomen door
de ziekte te gronde gingen, terwijl dit aan
tal aldaar bij de iepen van het departement
van defensie slechts 28 en van liet polder
bestuur 25 van iedere 100 boomen be
droeg, daar het departement van defensie
en het polderiiestuur de voorschriften van
liet rooien der boomen en vernietigen der
schors zorgvuldig opvolgden, terwijl dit
bij particulieren vaak veel te weosclien
over liet.
Hieronder volgt een omschrijving van
Je bij Koninklijk Besluit vastgestelde voor
schriften, waaraan iedere eigenaar van
iepen zich te houden heeft. Doet hij dat
niet, dan stelt hij zich aan een proces
verbaal en hooge boete bloot.
Van de iepen, welke reeds in den afge-
loopen herfst zijn gemeikt, moeten van de
mei 2 kruisen voorziene iepen de stam
en d lakken, welke dikker zijn dan 7 c.M.,
onmiddellijk na de velling en
ter plaatse van de velling wor
den ontschorst, zoodat dit hout d'us niet
mag worden vervoerd, alvorens van de
schors te zijn ontdaan. De schors moet
vervolgens onschadelijk gemaakt worden
doe deze te verbranden of onder water
gedompeld te houden. Van de met 1 kruis
gemerkte iepen moet de schors van den
stam en van takbout, dat dikker is dan
7 c.Mvóór 1 April onschadelijk wor
den gemaakt door stam en takken van
dc schors te ontdoen en de schors te ver
branden of onder water gedompeld te
houden.
Voorts is bepaald, dat al het ongeschil
de iepenhout tusschen 1 April en 1 Oc
tober onder water moet worden be
waard. Deze voorzorg is genomen, omdat
óók hout van gezonde iepen spoedig een
broedplaats voor den iepenspintkever kan
worden, wanneer het ongeschild blijft lig
gen. Laat dus een ieder, door zorgvuldige
naleving van de door de regeering gege
ven voorschriften, medewerken tot liet be
houd van de iepen in ons land. Hierdoor
dient hij niet alleen zijn eigen belang, maar
ook dat van de gemeenschap!
Ter vervanging van gerooide iepen kan
voorloopig proefsgewijs de iep Christine
Buisman, die niet door de ziekte wordt
aangetast, en die by verschillende boom-
kweekers reeds veikiijgbaar is, worden aan
bevolen.
In lange karavanen trek
ken ieder jaar omstreeks
half Maart de verhui
zende Limhurgsehc pacht
boeren van de ecne hoe
ve naar dc andere, daar
bij trouw geholpen door
de naaste huren.
311111
De werkloosheid
In de week van 20 lot en
niet 25 Februari.
Blijkens door het Centraal Bureau voor
de Statistiek verstrekte voorloopige gege
vens in de week van 20 tot en unet 25
Februari 1939 bij gesubsidieerde vereenigin-
gen met weiiüoozenkas waren aangesloten
576.073 personen (waaronder 75.561 land
arbeiders).
Van de 500.512 vei zekerden, buiten de
landarbeiders, was het werkloosheidsper
centage 24,6 (in de vorige verslagweek,
6 tot en met 11 Februari 1939, was dit
percentage 27,2).
Van de 576.073 verzekerden, met inbe
grip van de landarbeiders, was het werk
loosheidspercentage 23,8 (vorige verslag-
week 27,0).
In de overeenkomstige veislngweek van
Febiuari was bet werkloosheidspercentage
voor alle verzekerden in dc laatste jaren
als volgt (tusschen haakjes zijn vermeld de
peicenlnges, indien de landarbeiders hui
ten beschouwing worden gelaten).
1932 27,6 (26,7), 1933 33,4 (33,7), 1934
26,9 (28,0), 1935 82,6 (34,6), 1936 33,3
(35.4), 1937 29,4 (30,9), 1938 27,8 (28,8)
en in 1939 23,8 (24,6).
Op 25 Februari 1939 waren bij de orga
nen der openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven 395.782 werkzoekenden, waarvan
er 377.609 werkloos waren (n.l. 362.995
mannen en 14.614 vrouwen).
Van de geheel weiklooze veizekerden
ontvingen er in de verslag week 28.389 uit-
keering uit een weridoozenkas.
Blijkens voorloopige opgave van den di
recteur-generaal van de werkverschaffing
en steunverieening bedroeg op 25 Februari
1939, het aantal tewerkgestelde werkloo-
zen 72.430 en het aantal gesteunde veik-
loozen 151.787, tezamen 224,217 verz'org-
dèn. (Hieronder bevindt zich eén aantal ver
zekerden, wier steun lieslnal uit een aan
vulling van de uitkeering uit hun werk-
luozenkas).
Het verschil tusschen het aantal hij da
organen der arbeidsbemiddeling ingeschre
ven werkloozen en het aantal personen,
door verzekering, steun en werkverschaf
fing geholpen, wordt mede hierdoor ver
klaard, dat onder het aantal verzorgden (dit
zijn in hoofdzaak kostwinners van ge
zinnen) de weiklooze gezinsleden niet wor
den medegedeld. Dezen zijn echter wel als
weikzoekende bij een arbeidsbeurs inge
schreven.
Blijkens mededeeliung van het werkfonds
waren op 25 Febiuari 1939 bij werken, dio
met behulp van dit fonds worden uitge
voerd direct en indirect werkzaam onge
veer 6640 arbeiders. Bovendien is voor
een aantal arbeiders, dat kan worden ge-
raamd op ruim 3300, als gevolg van bedoel
de weiken werkgelegenheid ontstaan.
De Airifilm opgericht.
Dezer dagen is de oprichtingsacte ge
passeerd van hel algemeen Nederiandsch-
lndisch filmbedrijf „Anifilnv" N.V.
Deze vennootschap, waarvan de oprich
ters zijn de Nederl. telegraaffilmmaat-
schappij „Radio-Holland" N.V., de Neder-
landsch-lndische Eseompto Maatschappij
N.V. en de N.V. Handelsvennootschap v/h.
Maintz en Co., heeft ten doel door mid
del van de film de bekendheid met land
en volk van Nederlandseh-Indië zoowel
in Nederland als in liet buitenland te ver
meerderen.
De raad van beheer wordt gevormd
door de drie hierbovengenoemde vennoot-
scliappen, terwijl de directie in Neder-
landsch-Indië wordt gevoerd door „Radio-
Holland" te Tandjong Priok.
P
K;
V
K'
5 t,v
f
asSafc jaaftu.
:»i,ti
Snel en goed
Pïep, ErnOU, r" ljn. helpen hierbij
•itijd een poeder of cachet van Mijnhardt.
Mijnhardt's Poeders'per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets,genaamd,.Mijnhardtjes"2st. lOct Doos50ct
f i
*i
*- k
r J
ïX
4
f
t fx
-e -f» fee"
