EERSTE BLAD.
Wat
zal Polen doen
m
Ss- v
Donderdag 23 Maart 1939
flp
--rw XriS
Warschau wil eerst zekerheid ..hebben. Te
Lónden is reeds gesproken over een defensief
verhond voor Oost-Europa.
De toestand m Spanje
Engeland
Het bezoek van President Lebrun
De strijd in net Verre, Oosten jde£e ]ord mayor ran Londen venve]kom.
Duitschland
Italië
Lichtingen opgeroepen
Int. Samenwerking
Sovjet Rusland
91ste Jaargang.
No. 22128
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTEg HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Reuter verneemt ia wejmgelichte
kringen, dat "de Duce Zondag in'krach
tige, doelh evenwichtige 'bejvociidingen
de eischen van Italië al'uitoenzettón.
Men gelooft niet dat de Duce mét zrfn
sterk gevoel voor werkelijkheid, een
soort ultimatum tot Frankrijk p\ rich
ten of zijn eischéri in èen zoódainjgert
vorm zal gieten, dal'de mogelijkheid
van een regeling er' door zal) worden
uitgesloten."Het 'is bekend,"dat'"zékere
kringen, in Frankrijk er.nair verlangert"
de aangelegenheden mét dén, Duce te
bespreken.. Er zijn vele 'gerUdfiteü in
omloop teri' aanzien' de! jtórsocvdi|fehe-v
den van wie' men denkt, 'dat'zij de
boodschappen tusschen'de béide 'regee
ringen overbrengen.
Het Brksche voorstel
Intusschen is nog geen antwoord ontval
gen van die regeeringen, der..SovjgtJJnié
en van Polen óp het.Bntsdhe voorstel in
zake een verklaring der vier. mogendheden
(Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland en
Polen), dat zij in geval van een verderen
Ooup van de zrjde van Duitschland een ge
meenschappelijke lijn zidlen volgen.
De veiKaring werd pas Maandag opge
steld, daai om kunnen pias over een paair
dagen antwooiden woiden verwacht van
alle belanghebbende regeeringeh. ,De liaehe-
lijk'heid der positie van Polen Wordt te
Londen tenvolle gewaardeerd1. Mén hoopt
er aaa de bezwaren van Polen tegemoet
te kunnen Icomen.
Bet verluidt, dat de voorgestelde ,xér;
mailen toestand te vérstóren, diredt overleg
te plegen. i-t
Z'ij zou ook moeten worden beschouwd
als een voorbereidende maatregel, waaraan
later een meer concreten vorm zou kunnen
worden gegeven, wanneer de er brj betrok
ken mogendheden gelegenheid zuilen heb
ben practische bi zonderheden uit te
werken.
Ofschoon officieel niets is medegedeeld
omtrent het onderhoud, dat Bonnet gister
middag in tegenwoordigheid van Chamber
lain met Halifax heeft gehad, kan volgens
den correspondent van Havas veilig aange
nomen worden, dat het gewijd was aan een
bestudeering van de iiiitatieven, die tegen
over een nieuwe agressie van Duitschland
zouden kunnen woiden gesteld.
Men is het gemakkelijk eens geworden
over de noodzaak, zoowel voor Engeland
als voor Frankrijk, in de toekomst paal
en perk' te stellen aan pogingen van Hitier
zich in Euiopa de hegemonie te verzekeren,
.Welke voim ook aan de Fra.nsefh-Bptsc'li.e
samenweiking op dit punt zal worden ge
geven Fiankrijk is bereid, er zonder be
perkingen aan deel te nernen, en Boinet
heeft iüervan schriftelijk de verzekering
aan de Britsöhe ministers gegeven.
De wederkeerige verplichtingen der
heide Janden in een geval van Duit
sche augiessie in West-Europa zijn
volkomen omlijnd en zij zouden auto
matisch in weiking treden, ze'ls bij
een mogelijken i rui i ree ten aanval over
Nederland, Belgie of Zwitserland.
Thans gaat liet er om, een soortgelijk
defensief stelsel voor Oost-Europa te or-
ganiseeren. Het alarm van. enkele dagen
geleden ,naar aanleiding van de economi
sche onderhandelingen tusschcn Duitsch-
land en Roemenie heeft, volkomen natuur
lijk, doen vreezen, dat de volgende
adtie tegen Roemenië met zijn graan
en zijn petroleum ,zou kunnen zijn gericht.
Men kan er zeker van zijn, dat zulk een
onderneming de regeeringen te Parijs en
Londen niét onverschillig zou laten. Roeka
rest heeft in dit opzidht alle geruslstejlingen
gekregen.
r, r, De houding van Polen.
De foolsche minister van bpitenland-
scho zaken, Beek, heeft gisteren bespre
kingen. gevoerd met de diplomatieke ver
tegenwoordigers van Frankrijk, Duitsch-
land, Roemenië en Hongarije.
Waarnemers in de Poolsche hoofdstad
zijn van meening, dat de Poolsche regee-
nmg. zich in een uiterst moeilijke positie
om .In ,want> terwijl, het gevoel van om-
Sfd ,word?n d<*M- Duitschland, dat
gewekt w door de gebeurtenissen in Tsje-
dho Slowakije, vergroot is door de Deut
sche opslorping van Memel, is men zich
er toch van bewust, dat een verklarine
aeriönt tegen de Duiische politiek, onaan-
K*'"*-' me. j"-'- eigen zou kunnen liebben voor
Poke, i'fen heeft den indruk, dat Duitsch
land ce Poolsche positie in Dantzig eu
Bogumin (het spoorweg bnp o pp u nt voor
Moravisch Ostrava), geëerbiedigd hééft, om
dat Polen zich weerhouden heeft van te
nauwe'aansluiting bij" een polUiék, die po
tentieel"" vijandig is-jegens Dmlschland.Een
aansluiting van Polen bij de voorgestelde
verklaring zou, zoo wordt gevreesd, Hitier
kunnen provoceeren tot een daad van
agressie, die Polen, wanneer hét zijn te
genwoordige. positie wil handhaven jn
Europa, met'de wapenen móet beantWoör-
Iden.,-
-Voer het zkih definitiefzal uitspre-'
'ken -voor de ~Britsóhé wórstellen, zal
Polen waarschijnlijk zekere garanties
- vragen-van ingeland en;Franknjk, wel-"
ke'~ garanties- weirtïg andera kunnën
worden verstrekt dan in 'n toezegging
van militairen steun. Een definitief, ver
bond voor Oost Europa, waarov er reeds
gisteren door Chamberlain en Bonn-rt
te Londen moet zijn gesproken, zal
althans wat de voorbereiding er
van- betreft moeten voorafgaan aan
Po (en's bereidverklaring de collectieve
politiek der -anti-agressie te steunen.
Voor Polen beteekent dit een precisee
ring van zijn houding op een wijze, zoo
als het tot nog'toe niet verstandig achtte
te doen. Duitschland heeft steeds de ver
wachting kunnen koesteren, dat het Polen
aan zijn zijde zou krijgen, als het maar
meer bood, dan Frankrijk. Thans ziet het
er naar uit, dat Warschau zich defini
tief aan de zijde der West-Europeesdre
politiek zai scharen, -mits het slechts vol
doende* garanties krijgt, -voor teen vijandige
houding van Duitschland
hereeniging van het Memeiland met het
Duiische rijk regelt, en. de voorwaarden
schept voor toekomstige "betrekkingen van
nabuurschap tusschcn de beide landen.
De Duitsthe troepen in Memel-
gebied.
De eerste eenbeden van de Duitsche
vloot, torpedojagers en torpedobooten, zijn
in de haven van Memel aangekomen, en
tevens vliegen marinevliegiuigen boven de
stad. Kort daarop gingen de eerste lan
dingstroepen aan laad.
De Duitsche troepen, zoo meldt Reu
ter, die van uit Oost-Pruisen het Memel-
gebied binnentrekken, wórden gevolgd door
wielrijders, artillerie, pantserwagens en an
dere gemotoriseerde eenheden. De dorpen
welke zij doortrokken, zijn in vlaggen-
tooi en de bewoners -verlaten hun hui
zen om de troepen te begroeten.
Himmier te Memel.
- Een van de eerste officieele Duitsche
personen, die te Memel aankwamen, was
Himmler, de leider vafl de Gestapo. Hij
begon onmiddellijk met het organiseeren
van de Gestapo en 'dé gewone politie.
De fftrtuecie overdracht.
Vanmiddag zullén de autoriteiten van
het Lithausche garnizoen te Memel for
meel het Memelgebied; overdragen- aan de
Duitsche militaire -autoriteiten.
- Hitler te Memel.
Even over half elf' is Hitier te Memel
aan land gegaan.
Hij heeft zich naar het Theaterplein
begeven, waar bij door een groote me
nigte met ongeduld werd verwacht. Ook
de Duitsche troepen stonden hier opge
steld.
Alle kantoren, werkplaatsen en scholen
waren gesloten. Velen waren, van het land
naar de stad gestroomd.
Men verwacht, dat de Fuhrer op het
Theaterplein een toespraak zal houden tot
de bevolking van Mem$i
Voorbereidingen-voor een rechtsch
offensief op Ahneri».
Uit Malaga ontvangen berichten melden
belangrijke ^froepeacoacéntraties der recht-
schen ten Noord-Oosten van Malaga.
Deze-troepen omvatten rachtsche strijd
krachten
v'V w-?y;
-?%>/ «-1
'ét .Jh ss
"U 'l:!r. V" -- -
4^-*
V: Jk%
x w-fjgm
De heer en mevr. Lebrun in een statierijtuig op weg uur de Guildhall
te Londen ,waar de Fransche president en zijn echtgenoote Woensdag door
den Lord Mayor ontvangen werden. i
Noenmaal in de Gildenhal.
President "en" mevrouw Lonrun zijn gis-
Een artikel van .generaal Sikor=ki.4 Bah'aansche ihfanférm-divisies, legiona-
het- eere w€r(i aangeboden door den lord mavor
recllt' van Londen.
Onder het opschrift: „Het uur der groo
te beslissnigen" publiceert het blad Poio-
niarr hut "orgaan -van dé clirislelyk* Üenicé-
Óratische partij, een artikel .van generaal
fei.korski, waarvan de voomaaijiste pas
sages als volgt luiden:
„Het beziit van Tsjeého-Siowakije ver
zekert Duitschland de onlegenzeggelijke su
perioriteit in geheel Centraal- en Oost-
Europa. Deze toestand is allerdreigendst
voor alle landen, die la de nabijheid van
Duitschland liggen. De landbouwrijkdommen
van Roemenie, zijn pelrolcumterreinen, vor
men reeds het voorwerp der openlijk be
leden Duitsche begeerte. Wanneer Duitsch
land er in zou slagen don ©normen, buit
van Tsjecho-Slowakije aan te vullen met
de uitgestrekte natuurlijke rijkdommen van
Roemenie, zou Hitler riiet meer dralen
een oorlog van langen duur te ondernemen
en aldus zijn droom van verovering van
Europa te verwezenlijken en van oprich
ting van het „heilige Duitsche rijk". On
gelukkig Voor Duitschland, vergeet het,
dat in den modernen oorlog „de moreele
factor" van kapitaal belang is en van dit
standpunt gezien heeft de roof van Tsjecho-
Slowakije het geweten der geheeio wereld1
tegen Duitschland in opstand gebracht".
Sikorski besluit met de volgende over
wegingen over de houdmg van Polen „liet
hangt van Polen af; of de nieuwe blad
zijde ran zijn geschiedenis, die opengesla
gen wordt, somber zal zijn, dan wel of
daarop - zijn ware grootheid geschreven
worden zal. Optredende uit naam van zijn
eigen onaantastbaarheid, zal het volk van
Polen zich, wanneer het oogenblik geko
men is, scharen aan de zijde van hen, die
zullen strijden voor de vrijheid".
Duitsche troepen vanmorgen
binnengerukt
Hitier aan boord van de
,,DeutschIand" voor de ha
ven aangekomen.
Hedenmorgen even na 8 uur zijn de
Duitsche troepen onder stralend weer
in de sLd Memel verwelkomd, waar
zij door de bevolking met grooten
geestdrift verwelkomd werden. Gemo
toriseerde formaties van de politie en
van de SS., eenheden waren reeds gis
teravond in Memel aangekomen.
Hitler is hedenmorgen tegen 10 uur
voor Memel aangekomen. Het pantserschip
„Deutschland", waarop de Führer zich be
vindt, ligt met het escorte van Duitsche
oorlogsschepen voor de reede van Memel.
Besprekingen der Litansrhe
delegatie te Berlijn leiden let
aceoord.
Na een onderhoud tusseken Von Ribben-
trop en den Litauschen minister van bui-
tenlandsche zaken Urhsys, zijn de Duitsche
en de Litausche delegatie gisteravond om
7 uur bijeengekomen.
De in vriendschappelijke geest gevoerde
onderhandelingen, aldus meldt het RNB,
hebben geleid tot een oplossing, die de
rissen en Marokksiaösche troepen
geen doet veronderisleUei^ dat de
scheer- aan fret <#fe,van^dëze week pe;.'menigte, welke langs den geh celen
aan va/ cellen ontleriiefnin op Ahöyria en wég "3ieHT êpeëngepSkt-ritond;"jmc-hte-;lKi-f
de'kustgebied©» i^?Zuïdf-Spaöje. JjleUei^ial hooge gezelschap -hartelijk toe. Militairen
Quèip'o' de Llano zou té-*Malaga verwacht vormden een eerehaag.
worden" en *d« operaties in deze zOneliei-aankomst aan den Gildenha! presen
den. teerde de ©erewacht het geweer. De klok-
j ken van de kathedraal van St. Paul beier-
In" Midden-Chin* wordt fel de het Fransche staatshoofd en diens ge-
gestreden. 'malin.
De ChiMeesd.ie ambassade ,te Londen President Lebrun verklaarde zeer ver-
héeft een telegram ontvangen uit Tsjoeng- heugd te zijn zich in deze Gildenhal,
king waai'in melding wordt gemaakt van éen haard der gemeentelijke wijheden,
hevige gevechten dn Midden-,China, waar de symbool der deugden ran arbeid en dis-
Japanneezen probeeren de hoofdstad van cipline, het traditioneele erfdeel ran het
Kiangsi, Nantsjaag, te bereiken. Angelsaksische vo.k, te bevinden In dezen
s,,l 11 tt 6 lustonschen tempel der Engelsclie schep-
i i,f epei ,s/te 'oestan, onver- pillgskrac]lt mij gelukkig over de
anderd. Alle pogingen der Japamneezen, de mij bereide ontvangst, na de onverg-etn-
rivier Han over te steken, werden verijdeld, üjke reis, welke hun majesteiten koning
- - George en koningin Elisabeth verleden jaar
- - Denemarken aan Parijs 'hebben gebracht, die een nieu-
Gerueht óver Daitsch verzoek we getuigenis vormt van de banden van
aan IJsland. onverwoestbare vriendschap, die de beide
Het „Arhejderbladet" verneemt uit Reyk- i;ujc'crl verbindt.
,!i an tv oord op de vraag van een sootaijs- i,onderd vooraanstaande personen waren
tisdh afgevaardigde in het Alting heeft -jitgenoodigd.
medegedeeld, dat de Duitsche regeering lod Ook hier voerde de president der Fran
gevraagd Iuchtbases op IJsland te mogen sche republiek het woord,
vestigen op grond van het oude verdrag I 's Av onds werd in de Koninklijke opera
met de clausule van meestbegunstiging. 'n Court Garden, ter eere van den Fran-
Dé premier zette uiteen, dat men Duitsch-,scllen P^sident een gala-avond gehouden,
landzeen ,<-*« die
enke.e andere mogendheid women toege-pe koning en de koningin zijn gister-
staan, de kwestie zou behandeld worden avond op de Fransche .ambassade ontvan
tijdens het bezoek van den Duitse hen krui- gen door den president van Frankrijk en
ser „EmbJen", dat aangekondigd is. mevrouw Lebrun. Tot de honderd genoo-
Vereenigde Staten1 ^ec5e" behoorden koningin Mary, vele le-
T. den der koninklijke familie, Chamberlain,
De neulrahteitswet. Halifax en andere leden van het kabi-
Een ïesolutie ,waann opheffing van de net>
neulraliteitswet wordt gevraagd en daar-, ïoen het koninklijke paar bij de am-
voor in de plaats wetgevende maatregelen, I bassade aankwam, werd het luide tocge-
geüj'i: aan die, welke reeds door Pittinan juicht door een groote menigte. De pre-
in den Senaat zijn voorgesteld, is gisteren sident, die eenige minuten tevoren was
door Thomas Hennings in het Huis van Af- gearriveerd, werd eveneens enthousiast toe
gejuicht, evenals Chamberlain en andere
prominente gasten, zooals Anthony Eden.
In de halzaal werd het diner geser
veerd.
Geheimzinnige ontploffing te Birmingham.
Een geheimzinnige ontploffing heeft gis
teravond te Birmingham een kleine auto
aan stukken gereten, de ruiten van do
in den omtrek staande huizen vernield
en een dertig centimeter diep gat in de
straat geslagen. Men gelooft, dat de ont
ploffing heelt plaatsgevonden in het ach
terste deel van de auto, die op dat oogen
blik reed, doch de politie kan niet zeggen,
of zich iemand in het voertuig bevond.
Men meent te weten, dat reeds vijf ar
restaties verricht zijn.
Goering in San ïteiuo terug.
Goering is gisteravond in San Remo
aangekomen, waar hij verwelkomd werd
door alle burgerlijke en militaire auto
riteiten.
Drie honderd duizend man oh-
r der de -wapenen geroepen.
In de komende week zullen in Italië
ongeveer 300.000 man onder de wapenen
worden'geroepen.
'"Hél i'jri:dp.jnanneii van de liohütig 1918,'
Ijnst -eerste, "kwartaal ran~T91h ten van "de
Mitingen,-J915, 191'6 ~én"T0r7'dë tAaiïneoj
{lie -,iriet bun normalen diensttijdhebben."
gevaardigden ingediend.
Tersterking der luchtmacht.
De Senaat en het Huis van afgevaar
digden hebben liet wetsontwerp, dat be
oogt 558 niillioen dollar uit te trekken
voor de versterking van de luchtmacht,
definitief aangenomen. Het ontwerp is thans
aan den president ter onderteekening toe
gezonden.
De Beemeeusch-Duitsehe handelson
derhandelingen.
Een aanvullend protocol op het Duitsch-
Roemeensche Handelsverdrag van Novem
ber j.l,, waarover sedert twee weken te
Boekarest wordt onderhandeld, zou zonder
verwijl worden onderteekend.
Terwijl men aanvankelijk een opschor
ting der besprekingen onder oogen zag en
uitstel van de onderteekening, zouden de
besprekingen van gisteren in slaat hebben
gesteld te komen tol een voor beide par
tijen beviedigende basis voor een aocoord.
erricht, wegens ongeschiktheid, n'aaé schat»
ting ongeveer 60.009 man.
De .normale lichting, welke ieder jaar
wordt opgeroepen, bedraagt omstreeks
200.000 man. Men verwacht, dat een gelijk
aantal manschappen, die hun diensttijd heb
ben volbracht, op 1 April met groot verlof
zullen gaan, zooals gewoonlijk'.
In militaire kringen verklaart men hier
in geen teekenen te zien van eert voorbe
reiding tot onmiddellijke vijandelijkheden.
Velen, die zijm opgeroepen 'zijn em kon dér
aantoonen geregeld werk te hebben, zijn
weer naar liuis gezonden" en het schijnt, dat
de militaire"; maatregel, vooral ten doeï
heeft werkloozen te absorbeeren, welkJa
vooral in* Ztiïd-Italië en Sicilië talrijkzijn.
Troonrede van den koning
Geen illusie y*n ten eeuwigen-
vrede.
i In de hedenmorgen gehouden vergade
ring der Kamer van Fasce3 em Corporaties
heeft de koning zijn troonrede gehouden^
waarin hij herinnerde aan de verovering)
van Abessimie en de oprichting in Optobefl
1936 van de as RomeBerlijn. i
Wat Groot Brittannië betreft, de aocoor-
den van 16 April hebben, gunstige voor
waarden geschapen voor een consolidatie!
en een hervatting der normale betrekkin1-
gen tusscben beide landen.
Sprekende, over Frankrijk, zeide de ko
ning het volgende: Wat Frankrijk betreft*
in een officieele nota van 17 Decern]*®
1938 heeft mijn regeering vastgelegd, weibel
kwesties op dit oogenblik de beide landenl
van elkaar' gescheiden houden.
Zijn rede vervolgend, zeide de koning,
dat aangezien tegenstrijdige belangen tus-
schen Spanje en Italië ontbreken, deze
twee staten in den moest uitgebreiden zin)
kunnen samenw erken.
Hoewel Italië, zoo besloot de vorst, zïolii
niet overgeeft aan de illusie van een eeuwi
gen vrede, wenscht liet, dat de venfo zooi
lang mogelijk zal duren, opdat liet de hulp
bronnen van zijn rijk volledig kan benut
ten. f
Voorts wees de koning nog op de .bi
zonder vriendschappelijke betrekkingen!
welke de Italiaansche regeering onder
houdt met Albanië, Joegoslavië, Polen en(
Zwitserland. t
Tenslotte besprak de vorst nog de be
trekkingen tusscben kerk ©n staat, waar
van hij zeide, dat men zal blijven streven!
naarde meest hartelijke verhouding etj)
samenwerking op liet gebied der weder»
zij'dsche rechten en verantwoordelijkheden^
Hudson"te Moskou..-""
De Britsche onderstaatssecretaris voor.
overzeesche handel, Hudson, is te Mos
kou aangekomen.
i.i.c iiiuuui verschaal üogepjls,
'oadcring Min Zou- ea Feestdagen.
Prijs per twertsnl f 2.—; franco per post
t BJ50. Prfj» per week: 18 ots. Afttin-
deriyte nnmmere ete. Abonnementen
worden degelgk* eengenomen.
Adrertenti&n roer het eerstvolgend num
mer moeten rèor elf nor eon hot Bureau
beeorgd ejn, 'e Zeterdega vóór uur.
Een bepaalde plaste ren ndyertentlên
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Aüv«_n« uuvu. *an 1o regels 1 55;
Iedere regel meer l (UO, in het Zaterdagnummer
1—5 regels fl.fcü} iedere regel meer fO-33
Reclames f0.75 per regel. Incassokosteziocts.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven \an advertentiën
D0 abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks v, orden tegen vooruitbetaling Kleme
Advertentiën opgenomen A J 0.5G tfm. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'b Woensdags: Kleme Advertentiën tot 25 woor
den f (X25, mits vóór Dinsdagavond C uur aan het
Bureau bezorgd.
*s Zaterdags: Kleine Advertentiën 11.00, mdieu
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
v.- -•
t'l'aIi-f- lennAne r\nrt/ie/iT:t1.1 lin 1 -1 t-inni* Knftmil