EERSTE BLAD.
Maandag 3 April 1939
De rede van Hitier
Tei. No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang.
No. 22137
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De situatie is geheel onveranderd gebleven,
niet verergerd, doch ook niet verbeterd.
Hitier organiseert een partijdag van den vrede
Hongarije en Slowakije.
Aan Chamberlains verklaring valt
niet te tarnen
Britsch-^liaansche besprekingen
De reis van Beek naar Londen
Polen
Vereenigde Staten
Int. Samenwerking
België
De uitslag der verkiezingen
Dr. Martens vraagt ontslag ais
lid van de Academie
Italië
«*-, v'-c
1>W
lllft Ult-
£0nd(jnno ui >i 1 efs»-
Prijb ycr Uv.ut.uI 1 J Iramo pet pos*
f 2 50. Prijs per week 15 ets. Afron-
Serliike nummert 4 cis Abonnementen
■worden dagelijks aangenomen-
Advcrtcntiën voor hot wwtvolMnd num
mer moeten vóór elf our aan liet Buram
bezorgd sijn, 's Zaterdags "5;
&sn bepaalde plaatB van adiertcnt.ai
wordt met gewaarborgd.
Prijs der Admrtenüën: van l5 regels 1155;
Iedere regel meer f 0.30, In iet Zaterdagnummer
15 regels •jCgO. iedere regel meer f (X35
Reclame® ft&Wfbr regel. Incassohostenó ets
post kwitanties 15 ets. Tarieven vaasad>ertenUen
bij abonnement tijn aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Ad verten tien opgenomen 1 0.50 t/rn. 15 woor
den, f 0.15 tto. 25 woorden. Elk voord meer
G cent tot een maximum van 30 voorden.
's Woensdags: Kleine Advertentien tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond C uur aan iet
Bureau bezorgd.
'e Zaterdags: Kleine Advertentien i 1.00, indien
niet v6ór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
Na de tewaterlating van de Tirpitz te
Willi elmslbaven heeft. Hitler op het Raad
huisplein Zaterdagmiddag zijn tevoren aain-
gehonuigde reuevoenng gehouden.
Hitier heeft zijn rede uitgesproken voor
een door S S.-manschappen omsloten me
nigte, die tul meer mannen dala vrouwen
bestond. Het aantal mensehen werd offi
cieel geraamd op 100.000, doch de massa
leek bij dangena zoo groot niet
Hitier stond achter een sdhenn van kogel-
viij glas.
Na zijn inleiding zeide Hitier:
Ik ben er niet, en, het Dnitsdke volk' is
door de voorzienigheid niet geschapen om
een.wet, die Engelschen of Fransdhm past,
gehoorzaam op te volgen, maar om zijn
levensi edht te vertegenwsoordigenWij zrjn
niet meer afhankelijk" van de genade of
ongenade der andere stalen of vair hun
staatslieden. -
Wanneer tlians een Engelsch staats
man meent, dat men alle problemen
moet bespreken. Dat men ze door vrij
moedige besprekingen en onderhande
lingen moet oplossen, want dat kan
men toclh, dan zou ik dezen staats
man sledhts willen zeggen: daarvoor
was vóór onzen tijd vijftien jaar laing
gelegenheid. Wij zijn tot de overtui
ging gekomen, dat wij noch in de bin
nenland .sche, noch in de buitenlaml-
,sehe politiek van ons volk ook maar
het geringste zouden hebben bereikt,
wanneer Wij nog vijftien ja rei gewadht
hadden tot de beiad'ielijke instelling
van Genève er toe zou zijn gekomen
om door redevoeringen de problemen
op te lossen.
Wjj zouden, waarsehgaljjk voor altijd heb
ben kunnen wachten. Wanneer de wereld
tlians zegt, dat men de volkeren moet in-
deelen in deugdzame naties en ih naities,
die niet deugdzaam ziijn, en tot de deugd
zame naties behooren in de eerste plaats de
Engelsche en Fronsdtaen Oi tot de niet
deugdzame behooren de Dnitsd'sers en de
Italianen, dan kunlien wij slechts zeggen:
de beoordeeling of een volk deugdzaam of
niet is, kan een sterve'ing lnauwelijks uit
spreken, dat moet men onzen Liever Heer
overlaten. Misschien zal nu een Britsdh.
staatsman tegen mij zeggen: God heeft het
oordeel reeds uitgesproken ,want hij heeft
den deugdzasmen naties een vierde deel der
wereld geschonken en den niet deugdzamen
lweft Hrj alles ontnomen.
Het is nu slechts de vraag met welke
middelen de deugdzame naties zidh dit
vierde gedeelte der were'd verworven heb
ben. En dan moet ik zeggen, dat zijl geen
deugdzame metholen gewéest. Driehonderd
jaren lang heeft dit Engeland slecfits als
een ondeugdzame natie goliamdeVl om op
zijn ouden d'ag over deugd te spreken,
Nog 20 jaren geleden was de kwestie der
deugd voor de Britsche staatslieden niet
volkomen opgehelderd, in zooverre zij naar
willekeur omgingen met vreemden eigen
dom.
M. n hield het (oen nog voor verepnig-
baar met de deugd, dat men beele kolo
niën heeft veroverd eenvoudig, omdat men
de macht had. Toen wij, nationaal socia
listen, aan de macht kwamen, trachtte ik
ieder piobleem door besprekingen op te
lossen en ik heb bij ieder probleem aan
biedingen gedaan en zij zijn afgewezen.
Er js in het gelieel geen tv ij fel aan,
dat ieder volk belangen" beeft, die heilig
zijn, omdat zij identiek zijn met zijn leven
en zijn levensweg. Wanneer thans een
Britsch staatsman eischt, dat ieder pro-
proVc-pm, dat temidden van de Duitsche
levensbelangen en de levenssfeer van ons
volk ligt, eerst met Engeland moet wor
den besproken, dan kan ik juist zoo eischen
dat ieder Britsch probleem eerst met ons
besproken moet worden. Eén ding zou ik
hier willen uitspreken: het Duitsche volk
van thans,, het Duitsche rijk van tegen
woordig, zijn niet bereid levensbelangen
prijs te geven. Zij zijn ook niet bereid
werkeloos te staan tegenorer opkomende
gevaren.
Wanneer men van het tegenwoordige
Duitschland verwacht, dat het trawanten-
stalen, welker eenige taak is tegen Duitsch
land in het spel gebracht te worden, ge
duldig laat rijpen tot den dag, waarop
dit netwerk dichtgetrokken most worden,
dan verwisselt men het tegenwoordige
Duitschland met het Duitschland van voor
den ooilog.
JVij zouden niets tegen een onafhanke-
iijken Tnjecliischen slaat gehad hebben,
wanneer deze niet ten eerste Duitschers
bad onderdrukt en ten tweede het instru
ment gevormd bad voor een komenden
aanval tegen Duitschland. Deze staat bad
z-ijn innerl'jko levenskracht verloren. Ik heb
weer vereenigd, wat door geschiedenis en
aardrijkskundige ligging volgens alle rege
len van het verstand vereenigd moest
wot den. Het Tsjechische volk zal meer
vrijheid hebben dan de onderdrukte vol
keren der deugdzame naties.
IL Ben er van overtuigd, dat ik den
vrede daarmede een grootea dienst
heb bewezen en ik heb in de over
tuiging daarvan ook. besloten, om den
komenden partijdag den naam te geven
van partijdag van den vrede.
Want Duitschland denkt er niet aan,
in" het wilde weg andere volkeren aan
te vallen. Wat wrj willen doen is onze
economische betrekkingen uitbreiden. Daar
hebben wij recht op -en ik aanvaard daar
bij van geen Europeesch of buiten Euro-
pcesch staatsman, voorschriffep. In ieder
geval is'bet Duitsche .rijk iiiet bereid-
een intimidatie of ook slechts een om-
singelingspoiitiek op* 'den duur te aan
vaarden.
Het vloetverdrag met Engeland.
Het vJootverdrag met Engeland is ge
grondvest op den vürigen wensch nooit
tegen elkander ten oorlog te moeten
trekken. Deze wenseh kan echter
sléchts een wederzijdsclie zijn. Wan
neer in Engeland deze wensch niet
meer bestaat, dan is de practische
voorwaarde voor dit verdrag daarmede
opgeheven. Duitschland zal dat ook
volkomen gelaten aanvaarden.
Wij zijn zoo zeker van ons zelf, omdat
wij sterk zijn en "wij zijn sterk, omdat wij
aaneengesloten zijn en in staat tot op
bouw. Geen macht ter wereld zal ons door
welke phrase ook ooit nog de wapens ont
lokken.
De spil-politiek.
Mocht echter „werkelijk. een. volk met
-geweld zijn kracht willen -meten met de
onze, dan is het Duitsche volk ook daar
toe te allen tijde in staat en ook bereid'
en vast besloten. Juist zooals wij denken
ook onze vrienden. Zoo denkt in het bi
zonder die staat, waarmede wij opme'r-
cbeeien, nu en onder alle omstandighe
den, ook in de toekomst voor altijd. Deze
spil is het natuurlijkste instrument, dat
op deze wereld bestaat. Het is een poli
tieke combinatie, die niet slechts haar
ontslaan dankt aan het verstand, maar
ook aan de gerechtigheid en daarbovenuit
ook aan het idealisme.
Iiitler besloot zijn redevoering met de
volgende woorden
„Wij hebben aan millioenen van onze
voiksgenooten het grootste geiuk gegeven,
de terugkeer in ons groote Duitsche rijk
en ten tweede, wij hebben aan Midden-
Europa een groot geluk gegeven n.l. den
vrede, die bescherwd wordt door de Duit
sche macht en deze macht zal geen macht
ter wereld meer breken. Dat zij onze ge
lofte".
Indrukken in Londen.
De rede van Hitier wordt te Londen
uiterst kalm opgenomen. De indruk over
weegt, dat het doel der rede vooral was
de Duitsche meening gerust te stellen. De
aanvallen op Engeland zullen nie(B ver
anderen, zoo verklaren welingelichte poli
tieke persoonlijkheden in de verdedigings
lijn, die Chamberlain heeft getrokken. En
geland blijft volkomen bereid tot hervatting
van de onderhandelingen over -een beper
king der bewapeningen mot de totalitaïren,
en wanneer dat de bedoeling van Hitier
is, zijn de Engelschen bereid zich er over
te verheugen, Men merkt echter op, dat
dergelijke besprekingen niet zouden kun
nen worden gevoerd met kans op succes
in een sfeer van Europeesche spanning,
en wanneer Berlijn er een aanvang me©
wil maken, moet hef afzien van de me
thoden van intimidatie van nabuien.
Een compromis tot stand ge
komen.
De Slowaaksche regecring publiceert het
volgende communiqué:
Op 31 Maart heeft de gemengde Slo-
waaksdi-Hongaarsche commissie in Boeda
pest vergaderd om het conflict op te los
sen. Na langdurige besprekingen is de
Slowaaksche delegatie er in geslaagd een
compromis op te stellen, dat het mogelijk
maakt de vijandelijkheden terstond te sta'-
ken, en dat tot grondslag kan dienen van
een definitieve regeling der Slowaaksch-
Hongaarsche betrekkingen. Heden zal de
definitieve grensafbakening bekend ge
maakt worden.
Men meent te weten, dat Hongarije vol
gens deze regeling 1700 vïerk. k.m, giond-
gebied zal verkrijgen, met 61.000 inwo
ners,__ waafvan 34.000 Roethenen en de
rest Slow aken. Slowakije zou hiervoor van
Hongarije geen compensatie ontvangen.
Duidelijke verklaring van of
ficieele zijde,
la offioieele Britsche kringen beeft
men zijn verbazing erover uitgespro
ken, dat ia Londen pogingen zouden
zijn aangewend om de Vrijdag door
Chamberlain in het Lagerhuis afge
legde verklaring te verkleinen, meldt
Reuter's diplomtaiéke correspondent De
verklaring moet integendeel beschouwd
worden als een uiting van allereerste
beteekenis, waarvan de bedoeling vol
komen duidelijk en categorisch is.
In officieele kringen twijfelt men niet,
of de Poolsche regecring zal in de tegen
woordige omstandigheden er prijs op stel
len, de Britsdre wsgeering volledig op de
hoogte te houdenj hoewel de laatste in
gen enkel opzicht ernaar streeft de Pool-
sche regeering te beïnvloeden, wat haar be
trekkingen met Berlijn betreft.
Bovenstaande veridairing is te beschou
wen als een reactie van officieele zijde op
een bericht in de „Times", volgens hetwelk
Chamberlains verklaring njet van toepas
sing zou rijn op alle mogelijkheden. De
„Times" wees er «ra. op, dat Chamber
lain gesproken had «ver Polen's „onafhan
kelijkheid" en niet over de „odscüwihI baar
heid" van Polen's grondgebied.
-Voor zoover het mogelijk is dit te zien,
bevat de verklaring van Chamberlain vol
gens Reuter echter geen uitvludhten eu is
zij volkomen duidelijk. Wat Dantzig en den
corridor betreft /meent men in Londen,
dat Polen moet beslissen, of het zijn onaf
hankelijkheid op zetter oogenblik bedreigd
adht in zulke mate /lat het tot geweld
moet overgaan, hi dat geval zou Polen
zoowel Engeland als Frankrijk aan zijl
zij J i vinden.
Duiterbland en de verklaring
van Chamberlain.
Havas meldt uit BeHijir:
„Wij zouden wel_ Jan de Engelschen
houden, maar zij willen zich deze liefde
niet raten welgevallen". Dit woord van
Bismarck keert telkens terug in de Duit
sche commentaren- op den huidigen toe
stand na de verklaring van Chamberlain
Men tiacht de Engafeehe garantie aan
Polen een «boel - theoretisch belang toe
'Ier .rchrVmC- rii.wnt-Jte verklaring,, is ,ge-
voeld als een „fia/P*. DeDeutsche AJige-
meine Zeitung tracht te bewijzen, dat Voir
Tirpitz, die "Zaterdag gevierd is, geen
vijand van de Engelschen was. Dé „Wirt-
schaltsring" schrijftBeek zal, wanneer
hij te Londen komt, ongetwijfeld opmer
ken, dat iedere staat, die zich onder be
scherming van Engeland stelt, verloren is.
Italië maakt zijn hunding nog
niet bekend.
Het schijnt dat te Rome besprekingen tns-
schen Engeland en Italië worden gehouden.
De Britsdie ambassadeur sir Noel Charles
heelt zidh Zaterdag najar het Palazzo Gkigi
begeven, waar hij bij afwezigheid van graaf
Giano weid ontvangen door dei dief van
bet kabinet. In politiekte en diplomatieke
kringen heeft men den indruk, dat de
regeering van Engeland de Itaiiaalisdte re
geering heeft gepolst over de Jtouding, welke
zij zou aannemen, indien de Britsdie re
geering de garantie, welkte gisteren aan
Polen werd gegeven, zou uitbreiden tot
andere landen in Centraal- en Oost-Europa.
In politieke en diplomatieke kringen te
Rome heeft men groote belangstelling voor
de besprekingen lusschen de Britsdie am
bassade en liet Palazzo Chigi, die blijkbaar
betrekking hebben op den Europeeschen
toestand in het licht van Chamberlains
verklaring. Inderdaad schijnt de Britsche
regeering zich moeite te geven om van
de Italiaansche regeering te verkrijgen, dat
zij van haar vriendschappelijke relaties met
Duitschland en Polen gebruik maakt om
een ontspanning lusschen beide landen te
bevorderen. Eerst dan zou Engeland, naar
men te Rome gelooft, uitbreiding van de
Polen gegeven garantie tot zekere landen
in Midden- en Zuid-Oost-Europa overwegen.
Men heeft den indruk, dat Rome niet
ongunstig gereageerd heeft, doch van zijn
kant van Engeland gedaan heeft trachten
te krijgen, dat de Britsche diplomatieke
actie niet het karakter zou hebben van
een poging tot omsingeling van Duitsch
land, waarlegen Italië zich zou keeren.
De indruk overheerscht, dat het resultaat
van het Britsch-Italïaansche overleg zal af
hangen van de houding van Duitschland
en zijn bedoelingen ten aanzien van Polen.
Men kan opmerken, dat Italië een af
wachtende houding aanneemt. Mussolini
heeft meermalen de gelegenheid gehad, zijn
standpunt ten aanzien van Daladiers rede
kenbaar te inaken, doch hij beeft dat niet
gedaan. Bovendien is de. toon der pers
actie tegen Frankrijk sedert een'.gen tijd
wat veranderd.
Schimpscheuten hebben plaats gemaakt
voor een venijnige polemiek.
De terughoudendheid van Italië wordt
dus veiklaard door den wensch onzeker
heid omtrent de waie Italiaansche bedoe
lingen te laten bestaan.
"MS
tAS -Jfc
fa*»
In tegeowoordisfheld van Adolf Hitler it Zaterdag te Wilhelmshaven hel
nieuwe Duitsche slagschip .Tirpitz" tewater gelaten
De Poolsche minister van buiten-
landsche zaken is gisteren uit War
schau naar Londen vertrokken, waar
hij vanmiddag zou aankomen.
Volgens diplomatieke kringen te
Warschau zal de reis van Beek naar
Londen een wellïcht__beslisseade fase.,
'vórmen fn* de internationale gebeurt®- A'
nissen. Hoewel het bezoek reeds voor
de jongste crisis ran Tsjeeho-Slowakije
werd onder oogen gezien, zal de Brit
sche verklaring van Vrijdag een nieuw
uitgangspunt der besprekingen vor
men.
De beslissing over de hulpverleening
door Londen en Parijs hangt tot nu toe
van Warschau - af en bij de eerste be
sprekingen zal aan de orde komen, wel
ke waarborgen Polen van zijn zijde zal
geven. Ook zullen de Poolsch-Russische,
de Poolscli Roemeensche, de Poo-'srii-Litau-
sche betrekkingen en op economisch ge
bied dc kwestie der grondstoffen, der emi
gratie en der Engelsche credieten aan Po
len aan de orde komen.
Wat de verplichtingen van Po'.en tegen
over Groot Brittannië aangaat, wijst de
Poolsche regeeringspers er op, dat War
schau meer dan ooit besloten is de on
afhankelijkheid van zij'n politiek niet te
vernoemden. Zij herinnert er aan, dat
Polen drie weken gel-eden geweigerd heelt
in te gaan op het Britsche voorstel van
een gemeenschappelijke verklaring met Rus
land tegen een aanvallenden staat. Vol
gens Kurjer Pranyi beoogt de verklaring
van Chamberlain niet een ideologisch blok
te vormen om Duitschland in te sluiten
en is zij fiiet in strijd met de non agres
siepacten van Polen mei Duitschland en
Polen met Sovjet Rusland.
Correspondent van liet Duitsche
Nieuwsbureau gearresteerd.
De oorrespondent van het Duitsche
Nieuwsbureau te Warschau, Fenske ge
naamd, een Poolsclhstaatsburger van de
Duitsche minderheid, is gearresteerd. Het
motief der arrestatie zou gelegen zijn in
tendentieuze en onjuiste beridhtci van den
oorrespondent over beweerde vervolgingen
tegen Duitschers in Pommeren.
Franco do jure erkend.
De Vereenigde Staten hebben besloten de
regeering Franco de jure te erkennen.
Diplomatieke kringen te Washington wij
zen erop, dat het besluit, de legeering
van Fianco te erkennen, na een telefoon
gesprek tusscben Oordell Hull en Roosevelt
genomen is.
Het besluit was niet verwacht, want Vrij
dag nog was Huil tot erkenning met be
reid. Men denkt ,dat Cardenas, de agent
van Franco tot ambassadeur in Washington
zal benoemd worden.
Sovjet Ilussisch-Japonsch visscherljvcrdrag
onderteekend.
Volgens een Reuler-liericlit uit Moskou,
is een Sovjet Rusissch-Japansche visschcrij-
overeenkomst onderteekend, welke een jaar
geldig zal zijn.
"Winst voor de liberalen en ka
tholieken, verlies voor socialis
ten en reristen. i
Als gevolg van de gisteren gehouden
verkiezingen zal de Kamer van Afgevaar
digden bestaan. uiti -
73 katholieken (winst lö jsetéls), B4 so
cialisten" (verlies 6 zetels)," S3liberalen
(winst 10 zetels), 17 WaamKcli-nat i onaf en
(winst 1 zetel) 9 communisten (onveran
derd), rexisten 4 (verlies 17) 2 pairtifloo-
zen (M. Fressen te Antwerpen) alsmede dte
öandidaat van de oud-stiijders, die te Brus
sel is gekozen.
De nieuwe Senaat zal als volgt zrijn sa
mengesteld
38 katholieken (winst 4), 35 sooiaïïsten'
(verlies 4), 16 liberalen (winst 5), 8
Vlaamsch-nationalen (winst 8), 3 commu
nisten (verlies 1), 1 rexist (verlies 7).
Hierbij wordt opgemerkt, dat het aantal
rechtstreeks gekozen Senatoren de helft
bedraagt van het aantal d'er Kamerleden.
Op 12 April a.s. zullen de Provinciale
Staten 44 Senatoren moeten kiezeil waarop
den volgenden dag de alsdoin gekozen leden
van den Senaat de overigen, zijnde 22
leden zullen kiezen.
Minister-president Pierlot is in Luxem
burg als Senator gekozen. Degrelle is al3
Kamerlid gekozen te BrusSel, Albert De-
vèze, de minister van oorlog, is te Ver-
viers gekozen. Grammens is te Antwerpen!
gekozen.
Doctor Mariens deelde gistermiddag
mede, dat hij aan koning Leopold1 ont
slag aangevraagd heeft als lid van de
Koninklijke Vlaamsche Academie voor
geneeskunde van België.
Hij heelt deze aanvraag gestuurd' voor
dat de uitslag van de verkiezingen bekend'
is, om te voorkomen, dat aan deze daad
een andere verklaring zou kunnen ge
geven worden, dan zijn wensch mede te
werken om de atmospheer van kalmte te
helpen scheppen, die voor 's lands beleid!
in de huidige omstandigheden onontbeer
lijk is. Zoolang zijn benoeming, waaraan
hij alleen een wetenschappelijke betoektanis
heeft toegekend, een onderwerp van partij
twist was, kon bij geen verantwoordelijk
heid nemen. Met de verkiezing zijn dezo
redenen vervallen.
Hij betreurt intussclien diep, dat een
maatregel, die als een daad van bevredi
ging was bedoeld, in een zoo verschillen
den geest werd begrepen.
Ex-koning Alfons bij den Paus.
Do Paus heeft gisteren ex Loning Al
fons van Spanje in particuliere audiëntie
ontvangen. Vervolgens bracht Alfons een
bezoek aan den kaulinaal-slaatsseoretaris.
In Vaticaan-kringen deelt men mede, dat
hij door den Paus ontvangen werd, met
de eerbewijzen, die zijn rang verschuldigd!
zijn.
f?
I
v -A -