EERSTE BLAD.
Dinsdag 25 Apri) 1939
Dienstplicht in Engeland
Italië
Duitschland
Roemenië
Int. Samenwerking
Kantoorbediende iaat zich
insluiten
92ste Jaargang.
No. 22154
Te!. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEFi 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
De regeering heeft nog geen besluit genomen
De strijd in China
Na de besprekingen te Venetië
Gafencu te Londen
Handelsverdrag tusschen
Duitschland en Spanje op komst
Rijksdag komt Vrijdagmiddag
bijeen
Midden-Europa
Denemarken
Zuid-Amerika
Dictatuur in Boiivië
Vereenigde Staten
De vertegenwoordiging te Berlijn
Gemengd Nieuws
Wederom een milicien doodefijk
getroffen
Auto geslipt en tegen een boom
gereden
I'i/c uuubl ïormlujui diige!iji>s, meluit-
tniHleiing van Zou- en Kecatdugeu.
l'njs per kwartaal f 2.—; franco per post
1 2.50 Prijs per week- 15 ets. - Afion-
fterlitüe nummers 4 dB Abonnementen
vorston dagelijks aangenomen.
Adyartentien voor het ooi strolgend num
mer moeten vóór elf nar aan het Bureau
beaorgd rijn, 's Zaterdags vóór V itur.
ten bepaalde plaats van advertentiïn
•vorrlt met gewaarborgd.
SCHIEI I
Prijs der Atvcri» j J» u. van 1s rt^ds M iüi
iedere tegel meer födü, m liet Zateidagnummer
15 regels f 1.80, tedere regel meer f 035
Reclames fQ.75 per regel. löcassokostenöcts.;
estkwitafltoeslócls. Taneven van advertentièa
iij abonnement zijn aan bot Bureau verkrijgbaar.
Dagehjkeworden tegen vooruitbetaling klem®
Advertentlfa opgenomen f030 t/m. 15 woor
den, f075 t/m. 2b woorden. Bik woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags*. Kleine Advertentientot25woor
den f025, mits vóór Dinsdagavond Cuur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kleine Advertentiën 1,00» mdien
mot vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
In de Brilsche hahinctsbijeetikomst van
gisteravond was men, naar verluidt,
liet er in beginsel algemeen over eens,
dat militaire dienstplicht wenschelijk
is. Het vraagstuk van de inkleeding
moet echter nog geregeld worden.
De minister-pi esiileut heeft eerder in liet
Lagerhuis beloofd, dat in vredestijd] geen
dienstplicht zou worden ingevoerd en het
staal vast, dat de arbeiderspartij en de
vakvereenigmgen sterk gekant zijn tegen
een afwijken van die belofte. De mogelijk
heid van overeenstemming moet dan ook
in zeer belangrijke mate athankelijk zijn
van den vorm en den omvang van een
ontwerp, dat het kabinet zou voorleggen.
Indien morgen een definitieve beslis
sing in de kabmetsveigadermg zal wor
den genomen, zal de regeering waar
schijnlijk Donderdag een uiteenzetting
van haar politiek geven.
Onder de aanhangers der regeering is
de strooming ten gunste van verplichten
nationalen dienst steeds sterker geworden:
verscheidene leden van het kabinet heb
ben zich eenigen tijd geleden voor oen
ontwerp van dien aard uitgesproken.
Het onderwerp is gisteren niet voor
het eerst besproken, doch wel is het
thans behandeld als een dringende
aangelegenheid met hot oog op den
internationalen toestand en don ster
ken aandrang van Frankrijk en eenï-
ge andere Europeesche landen, die op
het standpunt staan, dat de invoering
van dienstplicht in Engeland hoogst
waarschijnlijk een gunstige uitwerking
op den toestand zou hebben.
Atllce tegen algemeen©» dienst
plicht.
In de ,.Star" schrijft "Atllee, dat de ar
beiderspartij „nog steeds even onverzoen
lijk staat tegenover het denkbeeld van
dienstplicht". Attlee zegt, dat invoering van
dienstplicht eerst na verscheidene jaren
tot een werkelijk resultaat zou leiden.
Dienstplicht is niet gunstig voor de in
dustrie. De arbeid ersleider trekt de vol
gende conclusie: „Dienstplicht zou oorzaak
kunnen zijn van een verzwakking van het
moreel, die niet door een grootere op
brengst gecompenseerd zou worden. Het is
naar mijn meening niet twijfelachtig, dat
in. geval van noodzaak de Brits cl ie krachts
inspanning niet minder energiek en doel
treffend zal zijn dan die van welk ander
land ook."
Volgens uit kringen der arbeiderspartij
ontvangen inlichtingen behoeft de door
Attiee in de „Star" geformuleerde critiek
niet te worden uitgelegd in dien zin, dat
men beslist zou weigeren een ontw-rp te
bestudeeron Men zegt: „Laat de regeering
een ontwerp indienen, dan zul'en wij zien".
Het is onmogelijk, aldus verklaart men in
deze kringen, zich in abstracto uit te
spreken Men heeft echter geen enkel prin
cipieel bezwaar tegen het denkb^o'd. De
tegenargumenten bewegen zich op practisch
terruin; men acht een desorganisatie van
handel' en nijverheid mogelijk en aclit het
bestaande materiaal en de uitrustingen on
voldoende. Intusschen wordt de mogelijk
heid van etn welwillende neutraliteit ten
aanzien van een ontwerp voor verplichte
miibaire vorming of een andere vorm over
wogen. mits een dergelijk ontwerp rekening
zou houden met de bezwaren en de on
toereikendheid der bestaande methode zou
blijken Men voegt hieraan toe, dat de uit
werking van den dienstplicht meer psy
chologisch dan militair zou zijn en vraagt
zich af, of voor dat psychologische effect
de traditie moet worden "opgeheven.
Chincezen welde» nieuwe successen
aan het Kiangsifront.
Volgens berichten van het front hebben
de Chïneezen aan het Kiangsifront een
reeks nieuwe successen behaald en zijn
zij o.a. tot de buitenwijken van Nantsjang
genaderd. Aan de grens tusschen iloepeli
en Hoenan werd tijdens het weekeinde
een verrassende aanval ondernomen op
Topngijan aan den weg van Flankau naar
-Tsjangsja. De Chïneezen zeggen, dat zij
de stad gisterochtend veroverd hebben en
dat de Japanneezen zich naar Nanlingtsjiau
in het Westen terugtrekken en daarbij de
bruggen opblazen. Een andere Chineesche
colonne rukt, naar gemeld wordt, van het
Zuiden uit naar Nanlingtsjiau op.
De viV steden Kauan, Foesjiangkwan,
Wansjcekoeng, Sjitoekang, en Sjhyetsji wer
den bezet. Intusschen naderen de Chinee
sche troepen in het Z.0. van Hoepel de
grens der provincies Kiangsi en Hoenan,
ten Zuiden van den Yangtse.
Zij hebben ook Tcengsjan, op 35 KJI.
ten 2.0. van den spoorweg van Kanton
naar flankau, heroverd.
De overwinnende troepen maken thans
oen samentrekkende beweging op Nan
tsjang.
Zuid-Slaviii treedt niet toe tot,
het anti-Komintern-vcrdrag.
Officieeie tongen te Belgrado verklaren
niets toe te voegen te hebben aan het na
afloop der besprekingen \an Ciano en
Markowïtsj te Venetië gepubliceerde com
muniqué.
Zy doen overigens uitkomen, dat Zuid-
Slavie na deze besprekingen geen enkele
verandering heeft ondergaan. In feite neemt
Zuid-Slavie door zijn geogruphiache ligging
in zeker opzicht tegenover de asmogend-
heden een positie in van toegang tot don
Balkan. Volgens deze zelfde kringen zijn
dan ook zijn strikte neutraliteit in conflic
ten tusschen de groote mogendheden, zijn
samenwerking met zijn groote buurstaten,
zijn loyaliteit jegens zijn bondgenooten op
den Balkan waarborgen voor den vrede
op den Balkan en daarom voor Europa.
Onder deze omstandigheden schijnt het
in strijd met de waarschijnlijkheid te spre
ken -van een toetreding van Zuid Slavié
tot het anti-Komintem-verdTag.
In de eerste plaats heeft de Italiaansclio
regeering de vraag zeer zeker niet in deze
bewoordingen gesteld. Voorts bevindt zich
Zuid-Slavië sinds langen lijd door de nood
zaken van zijn binnenlandsche politiek op
oen lijn met de staten van dit pact in
zooverre, dat cr spTake is van bestrijding
der communistische propaganda.
Tenslotte zou het besluit inzake de toe
treding tot een verdrag, dat een blok van
mogendheden groepeert, in geen geval kun
nen worden genomen dan. na een langdu
rig onderzoek en ernstig overleg met de
andere staten der Balkan-entente.
Bevredigende gedachten-
wisseling". w
Gistermiddag heeft de "RoemeeflSche
minister van buitenlandsche zaken, Ga
tenen, zicli te" Londen een uur lang
onderhouden met Chamberlain en Ha
lifax.
De gisteren te Londen gehouden En-
cebchRoemeensche besprekingen, kun
nen, volgens den diplomatieken corres
pondent van Reuter een „bevredigende
gedachtenwisseling" worden genoemd.
Het verluidt, dat tot nu toe nog niet
Gesproken is over economische kwesties,
hoewel zij in een later stadium der be
sprekingen zeker aan de orde zullen ko
men.
Bij de vanochtend op het Foreign Office
Gehouden besprekingen is, naar verluidt,
ook een algemeene beraadslaging geweest
over den Europeeschen toestand, in het
bizonder met betrekking tot de positie
van de Balkanstaten en de betrekking tus
schen Groot Brittannie, Frankrijk en Roe
menië.
Het verluidt, dat Gafencu ook in staat
is geweest Halifax zijn "indrukken te ge
ven van zijn besprekingen met Beek en
over zijn contact met Berlijn.
De gedacblenwisselingen werden gedu
rende een uur voortgezet in de werkkamer
van Chamberlain in lietl Lagerhuis. Aan
deze bespreking met Gafencu heeft -ook
Halifax deelgenomen.
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
Binnenkort zal een nieuw handelsver
drag gesloten worden tusschen Duitsch
land en Spanje.
Het tijdschrift „Sud-Ost-Echo", dat dit
bericht publiceert, zegt uit bevoegde
Duitsche tongen vernomen te hebben,
dat dit verdrag waarschijnlijk eenzelf
de strekking zal hebben als het on
langs tusschen Duitschland en Roeme
nie afgesloten verdrag.
Het zal in de eerste plaats streven naar
de exploitatie der rijkdommen aan delfstof
fen in den Spaanschen bodem.
In dit verband wijst bovenvermeld' tijdL
schrift er op, dat tot aan het uitbreken
van den burgeroorlog, Spanje uitsluitend
grondstoffen leverde aan de industrieel©
landen van West-Europa. Spanje heeft in
zijn bodem verschillende delfstoffen, als
kwik, pyriet, welke zoo belangrijk zijn voor
de oorlogsindustrie, voorts horna li et,
wolfram, anlimoon, enz.
Ciano in Mei naar Dnilsdiland?
De „össerratore Romano" publiceert het
bericht, dat Ciano ziclh in den loop van
Mei naar Berlijn zou hegeven. Het blad
voegt hieraan toe, dat 'het bevestiging tr,nicht
te verft rijgen. 1 j i s
Ciano zou voorts tegen 15 Mei een be
zoek aan Madrid brengen.
Het presidium van den Rijksdag
deelt mede, dat de Rijksdag Vrijdagmid
dag om 12 uur (11.20 Ned. tijd) bij
een zal komen om de aetklanrig van
Hitier aan te hooren.
De officieel© convocatie van het pat-
lement is nog niet gepubhcecid.
Hitlers rede zal o\er de ra
dio worden uitgezonden.
De rede van Hitier in den Rijksdag, die
om 11.20 Ned. tijd begint, zal over de radio
worden uitgezonden -en in de fabrieken
zullen de arbeiders van 12 nnr tot half
twee de ïede door middel van luidsprekers
kunnen beluisteren. De winkels zullen ge
durende dezen tijd gesloten zijn.
De rede zal ook voot de schooljeugd te
volgen zijn
Lcvcnsnriddelcoschaarsle in Boliemen
en Moravië.
Sinds enkele u eken doen zich in Bohe-
men, Moravië en ook Slowakije moeilijk
heden voor in de Ievensmiddelenvoorzie-
ning: vleesch, eieren, vet en boter ^worden
sohaarsch. De huisvrouwen beginnen moei
lijkheden te ondervinden bij liet inslaan van
hun benoodigdheden. Er komt gebrek aan
koffie, thee is er niet meer. De voorraden
der kleeJirigmagazijnen zijn uitgeput. In
Bratislava kan men geen zakdoek meer
'koopen. In den mooisten winkel van
Praag waren gisteren slechts drie Jteeren
jassen te koop. De beste schoenwinkels heb
ben geen schoenen beneden nummer 45.
In sommige steden hebben de autoriteiten
aanplakbiljetten doen aanbrengen, waarin
de bevolking de raad gegeven woidt zich
van brood te voorzien, aangezien binnen
kort militaire eonvooien zulien passeeren.
In Praag, waar de mark een gelwongen
koers van tien kronen heeft, koopen de sol
daten alles op in de banketbakkerijen en
op de markten. In Bratislava weigeren de
kieine winkeliers» marken in betaling aan
te nemen, ondanks- de "officieeie bekend
making. De banken wisselen den ma:k in
tegen acht kronen ,in plaats van tien.
x Zuivering; der BHnka-gar<|e in
- Shnrcïfr."
Sano Mach, de leider dar Hlmka-gairde,
heeft de „zuivering"" gelast van' de Hl in ka-
ga-de; zekere functionarissen van deze or
ganisatie werden gearresteerd, anderen ver
wijderd.
Daar de manschappen der H'.inkai-garde
waren overgegaan tot liet verrichten van
huiszoekingen, heeft Sano Madh den Ie !en
der organisatie ten stelligste verboden de
plaats in te nemen van beambten van po
litie of gendarmerie.
Volgens sommige mededeeüngen houden
de maatregelen van Sano Mach verband
met liet aftreden van minister Karol SM or,
den stichter tier Hlinka garde, wiens popu
lariteit sinds zijn aftreden nog voortdurend
toeneemt.
De manschappen der garde hadden tegen
over Sidor den eed afge'egd.
Niet door Duitschland bedreigd.
Van officieeie zijde wordt vernomen, dat
het Deensc.be ministerie van buitenlandsche
zaken ontkennend heeft geantwoord op de
vragen van Duitschland' of Denemarken
zich bedreigd gevoelt door Duitsdhland of
dat het Roosevelt heeft voorgesiekl een
boodSdhap te zenden aan Italië en Duitsch
land'.
Het Roemeensche antwoord aan
Duitschland.
Reuter verneemt in Roemeensche krin
gen te Londen, dat Roemenië Duitschland'
er van in kennis heeft gesteld, dat aange
zien liet geen gemeenschappelijke grens
met liet rijk heeft, Roemenië het moeilijk
acht te antwoorden op de vraag of het
zichzelf door Duitschland bedreigd ge
voelt.
Roemenië voegde hieraan toe, dat naar
zij'n meening het antwoord op deze viaag
het beste door Duitschland zelf lean wor
den gegeven.
Deze punten zijn vervat in de nota door
Roemenië aan Hitier gezonden in ant
woord op diens vragen na het beroep van
Roosevelt,
In het Roemeensche antwoord wordt
ook verklaard, dat Roemenië niet tevoren
op de hoogte was gesteld van den stap
van Roosevelt. Het beziet don algemeenen
toestand in Europa met begrip van zaken.
De Engclsch-Russsiche besprekingen.
Rerter meldt:
Het verluidt, dat van Londen uit nog
geen antwoord is gezonden op de voor-
stellen, door de Sovjetregeerïng ingediend
tijdens de Engelsch-Russische besprekin
gen.
Seeds, de Britsehe ambassadeur te Mos
kou1, heeft eenige dagen al geen bespre
kingen gehad met Litwinov.
Het is nog steeds niet duidelijk, hoe
de Engelsch-Russische besprekingen ver-
loopen.
Hr. Ms. onderzeeboot „O 16", die bestemd is voor den. dienst in Ned. Indiê, is gis
teren naar de Oost vertrokken. De 16" verlaat de haven van Nicnwcdiep.
Parlement ontbonden.
De bladen te La Paz mei len, uat de pre
sident der republiek, Herman Busch, beslo
ten lieeft het parlement te ontbinden. liet
kabinet heeft zijn ontslag aangeboden, doch
dit is niet aanvaard.
Busch üeett zich met een manifest tot
het volk gewend.
Hij veik'aait, dat hij de Kamers ont
bindt en de verantwoordelijkheid voor vroe
gere en toekomstige daden der regeering op
zicüi neemt.
Het nieuwe ïegime, aldus het manifest
houdt een dictatuur op politiek, financieel
en. maatschappelijk terrein in, die los staat
van iedere i echt scire of linksche strekking
en het herstel van het land ten doel heeft.
Washington wacht op Hitiers
antwoord.
Minister Cordell Huil heeft verklaard,
dat de terugkeer van den Bntschea am-
basradeui' naar Berlijn voor de Vereenig
de Staten* geen aanleiding zal zijn, dat
voorbeeld de velgen.
In officieeie kringen te Washington geeft
men tuting aan de meening, dat Roosevelt
niet over terugkeer van den ambassadeur
naar Berlijn zal beslissen, alvorens Hitlers
antwoord op de boodschap van den Ame-
rikaanschen presiden {ontvangen zal zijn.
In diplomatieke kringen hoort men de
opvatting verkondigen, dat Hitler wellicht
inwilliging van zijn economische eu kolo
niale eiscben zal verlangen, vóór hij zou
waailmrgcn niet tot een aanval te zullen
overeaan. Men zegt, dat Roosevelt daarop
mei zou ingaan en uit eon oogpunt van
binnenlandsche politiek Frankrijk en Enge
land niet zou kunnen vragen eenzijdige
concessies te doen, die ten doel zouden
hebben de spil mogendheden te verzoenen.
Waarschijnlijk door kogel uit
eigen revolver.
Gistermiddag Is in de gemeente Suste-
ren (L.) de negentienjarige milicien Kerk
hof uit Oss, die tot de grensbewakings-
troopen Behoort, door eeu kogel doodelijk
getroffen.
Hij had kort tevoren met eenige andere
militairen op wacht gestaan en begaf zich
alleen naar een groep kameraden, die in
de nabijheid aan het werk waren. -Op
een gegeven oogenblik hoorden de wachl-
doende soldaten een schot. Bij onderzoek
vonden zij K. dood op den neg liggen.
Hij was door een kogel in liet hoofd ge
troffen. De toedracht van het ongeluk is
dat zijn revolver per ongeluk is afge-
uilcraard niet bekend, doch men deukt,
gaan. De militaire politie heeft het stof
felijk overschot naar de woonplaats van
het slachtoffer vervoerd.
Door vrachtauto overreden.
Zaterdag j.l. is te Borriebrcek ter hoog
te van de r.k. kerk, de 55-jarige tewerk
gestelde werklooze S. uit Borne, die zich
met zijn kameraden per fiets op weg naar
huis bevond, aangereden door een vracht
auto uit Almelo, waarschijnlijk omdat hij
de auto geen voorrang verleende.
Met een zware hersenschudding werd
de man opgenomen en naar het zieken
huis te Almelo vervoerd.Zonder bij ioen-
nis gek-omen te zijn is hij gisteren aan
de gevolgen daarvan overleden.
Diefstal van tweeduizend gulden?
Een dame, die te Amsterdam een pen
sion houdt, heeft bij de politie van het
bureau Marnixstraat aangifte gedaan, dat
zij tweeduizend gulden mist. Zij hadl het
geld in een tasch geborgen en toen zij
er naar omzag, was het verdwenen.
Zij sprak een vermoeden, ten nadoele
van een tweetal bij haar inwonende heoretn
nit, doch bij huiszoeking en fouilleering
heeft de politie niets gevonden.
Diefstal van duizend gulden.
Maar men moest niet denken,
dat hij het gedaan had.
De politie van het bureau Marnixstraat
te Amsterdam, heeft gisteren een 20-jarigen
jongen aearrosteerd. woonachtig aan het
Belïamvplein, die in dienst is van den.
wolhaalel Lohmann en Co., kantoorhou-
dende in het gebouw „Felix Meritis" "aan
de Keizersgracht, die een diefstal heeft
gcptceed ir. het kantoorgebouw, waar hij
werkzaam Hij had duizend gulden aan
binnen- en buiten!andscli geld en een groot
aantal post- en plakzegels buit gemaakt.
Zaterdag had de jongeman zich na de
kantooruren in het gebouw laten insluiten.
Lat°r op den dag werd hij echter ontdekt
door den portier van het gebouw, die hem
kende en die er zijn bevreemding over
te kennen gaf, dat hvj nog zoo laat iu
het kantoor aanwezig was. De jongen wist
een aannemelijk verhaal te vertellen en
zonder verder eeniG argwaan te hebben,
liet de portier hem gaan.
Gisteren ontdekte men echter, dat de
beide brandkasten waren opengesloten. Uit
de eeae. rand kast, staande in het kan-
toor'okaal 'op '6e tweede verdieping, werd
duizend gulden aan binnen- en buiten
land sch geld vermist en ook op de derde
verdieping was door den jeugdigen kan
toorbediende een brandkast geopend, waar
uit plak- en postzegels waren gestolen.
fntuss.hen was een zonderling schrijven
van den jongeman binnen gekomen. Hij
schreef aan den portier, dat deze mis
schien zon ontdekken, dat er diefstal van
een belang rijk bedrag aan geld had plaats
gehad, maar dat hij niet moest denken,
dat hij, de kantoorbediende, de schuldige
was.
De politie van het bureau Marnixstraat,
die onmiddellijk werd gewaarschuwd, toog
direct onder leiding van commissaris W.
H. Schreuder op onderzoek uit en bij een
huiszoeking in de woning van den jonge
man. werd in een kist op zolder het ge-
heele bedrag en de post- en plakzegels
teruggevonden.
De iongen werd gearresteerd en zal ter
"schikking van den officier van justitie
worden gesteld. Hij heeft een bekenten i"
afgelegd.
Zijn strafregister is blanco.
Een inzittende gekwetst. De
bestuurder bleef ongedeerd.
Gisfeiavond om half acht is op den weg
Breda.—Tilburg onder Huiten, gemeente
GilzeRijen, een personenauto, komende
uit de richting Tiibmg, door de gladheid!
van den weg geslipt en tegen eeu boom!
gereden.
In de auto waien twee militairen gezeten.
De hestuuider bleef ongedeerd, doch de
naast hem gezeten luitenant Wijtenburg
uit VJissingen, cadet der Koninklijke Mili
taire Academie, kreeg vermoedelijk een
schedelbreuk.
Nadat geneeskundige en geestelijke hulp
was verleend, is het slalhtoffer naar een
ziekenhuis te Breda vervoerd. De totaal
vernielde auto is weggesleept.
Meisje overreden en gedood.
Gistermiddag om lialf vijf is het vier
jarig dochtertje van de familie W. te Gro
ningen nabij de ouderlijke woning bij het
oversteken van den weg door een vracht
auto overreden en op slag gedood.
Het lijkje is door de politie in beslag gen
nomen. Den chauffeur treft geen schuld.
Knaapje van de tram gevallen.
Gisteravond te kwart voor acht is op!
den Rolterdamschedijk, dicht bij het Mar-
coniplein, te Rotterdam, de zevenjarige
I. Kemper, die op de treeplank van een
wagen van lijn 4 was geklommen, om mede
te rijden, van de tram geslagen.
Die knaap liep een hoofdwonde en een
sckedelfractuur op. Bewusteloos en in
zorgwekkenden toestaan' is hij naar het
ziekenhuis aan den Coolsingel overge
bracht.
i
- fjrête
