EERSTE BLAD.
Zaterdag 29 April 1939
De reactie op Hitiers rede
92ste Jaargang.
Haftfye
De strijd in China
Vereenigde Staten
H.K.H. PRINSES JULIANA
Gemengd Nieuws
Te!. No. 69300 (3 lijnen).
No. 22158
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Roosevelt sliep toen de Führer sprak. Dé
deur is-nog op een kier. opengelaten. Maar
er is toch niéts veranderd.
De rede van Hitier heeft te Washington
een algemeen gevoel van teleurstelling en
ergernis gewekt. "Men wijst erop, dat de
rede aan den dag brengt, dat niets be
reikt kan worden dan door geweld of
bedreiging met geweld en dat Hitier den
wrede slechts door „vrees" begrijpt. De
openbare meening is dus van oordeel,
dat de rede de wereld weer in een staat
van alarm gedompeld heeft en dat de
eenige oplossing gelegen is in versterking
van het algeméene Veiiigheidsfront. De om
geving der regeering toont zich gevoelig
voor wat de incorrectheid ~van Hitier ge
noemd wordt ten aanzien van Roosevelt.
Het schijnt, inderdaad, dat Hitier slechts
met zijn redevoering wil antwoorden en
een der duidelijke doelstellingen der redè
is de oprechtheid van den president in
discrediet te brengen. Voorts wijst men
in de omgeving der regwring erop, dat
de rede bestemd is om, wapens, te geven
aan de Amerikaansche iso'ationisten. De
meerderheid der Amerikanen is echter ver
ontwaardigd, doordat de vredelievende po
ging van Roosevelt zoo categorisch van
de hand wordt gewezen.
Zonder op de toekomst vooruit te
ioopen schijnt het toch, dat:
1. De openbare meening en politieke
kringen meer dan ooit de overtuiging
zijn toegedaan, dat Hitier vas'bes'.oten
is zijn overheerschingspoKtiek voort
te zetten met alte middelen.
2. Alle hoop op onderhandelingen
op den grondslag van de boodschap
van Roosevelt opgegeven schijnt.
3. De eenige kans op veiligheid foor
alle naties is een versterking van
het weerstandsfront.
4. De begihseleh "va'ft Hi tier- niet in
overeenstemming kunnen worden ge
bracht met een stabilisatie van den
vrede. Dit gevoel wordt sterker.
Roosevelts secretaris op liet Witte Huis
heeft verklaard, dat de president geen
commentaar heeft geleverd op de rede
van Hitler. Men zegt, dat Roosevelt te
8.20 uur pi. tijd opstond, juist toen de
rede in den rijksdag eindigde.
De eerste reactie in welingelichte krin
gen is het uitspreken van de meening,
dat, terwijl de rede eenige gaatjes
open laa! voor welwillende denkers,
de opzegging van twee verdragen een
beter criterium voor de beoord-eeling
van de waarde der rede levert.
Een officieel commentaar kan niet ver
wacht worden voor de president en het
ministerie van buitenlandsche zaken de
rede nauwkeurig bestudeerd hebben. En
zelfs dan is het mogelijk dat men zich
niet uit, daar Hitier de beleefdheid van
een schriftelijke kennisgeving naar aanlei
ding van de Amerikaansche boodschap
nog niet heeft bewezen.
De meening van Roosevelt.
De „New-York Daily News" bericht
van niet-officieele zijde te hebben ver
nomen, dat president Roosevelt van
oordeel is, dat de rede van Hitler
de deur een duimbreed' heeft laten
open staan, wat betreft den vrede in
Europa. De president heeft geweigerd
mei de pers de rede te bespreken.
Londen is niet verrast door de
opzegging van het vlootver-
drag.
Het besluit van Hitier het Britscli-Duit-
sche vlootverdrag op te zeggen, heeft te
Londen weinig verbazing gewekt. Een maat
regel als deze kwam niet onvërwaéht7~"ver-
klaart de vloot-medewerker van." Reuter, die
er te-ons op wijst, dat het verdrag geen
clausules inzake opzegging behelst. In soort
gelijke; gevallen, is de correcte en wettige
methode om de verdragen te doen ein
digen door gemeenschappelijk besluit van
de onderteekenaars en niet door een een
zijdige opzegging
Bij de uitwisseling van de nota's tus
schen Von Ribbentrop en sir Samual Hoare,
die minister van buitenlandsche zaken was
ten trjde van het onderteekenen van het
verdrag in 1935, zette Von Ribbentrop
in zijn nota uiteen, dat het verdrag een
„permanente en definitieve overeenkomst"
was en dat de verhouding van 35 tegen
100 van het totaal tonnage permanent
was.
Zij; die de vlootaangelegenheden bestu-
deeren, zijn van oordeel, dat het opzeg
gen van het verdrag practisch weinig ver
schil zal maken, gezien de voorsprong, wel
ke de Britsche vloot heeft, is het voor
Duitschland practisch onmogelijk de Brit-
sche vloot in te halen.
Officieel commentaar op de rede van
Hitler is nog niet gegeven.
Reuter venreemt, dat de Duitsche zaak
gelastigde gisteren op het ForeignOffice
de officieele mededeeling vanf Duitschland
heeft overhandigd, "dat de grondslag' voor
het. Britsch-Duilsche vlootverdrag wordt ge
acht niet meer" te bestaan.
De indruk in Pelen.
De officieele reactie te Warschau op de
redevoering van KBÖer en de „opzegging
van hét Poolsch—Duitsche 'iu'et-aaxivals-
verdrag is gisteravond', door. een woord
voerder van de PoolscKe ïegeering tot "uité
'drukking gebracht.
- Hrjz'eide' omi.," /dat "de. Poolsche regee
ring -thans/, zooalssteeds het'geval is ge
weest, voorstander is van goede nabuur-
schappelijke betrekkingen. Dé Duitsche ver
bindingen door/ dén corridor zrjn gunstig
behandeld' door Polen, j ofschoon Duitsch
land vaak in gébreken is gebléven teil aan
zien van "zijn verplichtingenin dit op
zicht.
De indruk te Parijs
De rede van Hitlër heeft in Frahsche
politieke leringen geen verrassing gewekt
en ook geen groote reactiei teweeggebracht,
omdat de groote lijnen vari de rede -waren
zooals men verwachtte.
De woorden van Hitler schijnen door de
gematigdheid' van den toon', door het dui
delijk ontzien van de openbare meening
in Frankrijk, Engeland en de Vereen igde
Staten en door het streven/naar het open
houden - van - de mogelijkheid van onder
handelingen een poging, te zijn, ©enerzijds
tot het, brengenvan een - verdeeldheid', tus-
sclten de openbare' meening in de "demo
cratische landen en hun regeeringea, an
derzijds tot het drijven van een wig tus
sle" de. ymlelieyende-. .staten..,, r,
Deze verbindingen kunnen onderwérp van
bespreking uitmaken, maar niet op den.
grondslag van exterritorialiteit, aangezien
autowegen niet noodig zijn voor Duitsah-
land en slechts een voorwendsel vormen
om de naburige staten te desorganiseeren.
Duitschland heeft kortelings een politiek
van druk en van het voldongen feit ge
voerd jegens het Oosten. Dit kan niet van
toepassing zijn op Polen, aangezien het
het juiste antwoord weet.
Engeland
Chamberlain naar Chequers.
Chamberlain brengt het weekeinde op
Chequers door. Yoor zijn vertrek uit Dow-
ningstreet, heeft de minister-president
nog met Halifax gesproken.
Diénstplicht ook voor Ieren in Engeland?
In welingelichte lersclhe kringen staat
men op hét standpunt, dat burgers van
Eire, die in Groot-Brittannië en Koord-
leriand wonen, niet aan den dienstplicht
onderworpen zijn. Aan-Rratsche zijde verde
digt men daarentegen 5e opVatting, dat de
aanvaarding van de wet op het staats
burgerschap van Eire iemand niet de Brit-
sohe nationaliteit doet verliezen. Indien zoo
iémand, aldus zegt men, in Groot-Rrittannië
woont en aanspraak maakt ep de rechten
en privilegiën, is hij ook aan den dienst
plicht onderworpen. I
wsi'n- -i
MyHHARDT
far riufc S cl. 12 «nDroaüian.
BINNENLAND
Dantzig
Terugkeer tot Duitschland is
een faewsiie van tijd.
De verklaringen van Hitier ten aanzien
van Dantzig zijn door de menigte al
daar langdurig toegejuicht, en de in
druk, die zij in nationaal-socialisti-
sche kringen hebben gewekt, dat de
terugkeer van de vrije stad' naar het
rijk nog slechts een kwestie van tijd
Hitler's verzekering, dat Dantzig' een
Duitsche'stad is, die tot het rijk wil terug-
keeren, heeft zooveel indruk gemaakt, dat
de nationaal socialisten, in de vrije stad
al spreken van*den lsten Mei als datum
van hereeniging. De stedelijke autoriteiten
zouden de ex-verloven van politie, S S.
en S.A. hebben Ingetrokken. SS. en S.A.
zouden voortdurend in staat van gereed
heid gehouden worden.
In Poolsche kringen bewaart men in-
tusschen zijn kalmte. Men gelooft, dat de
Duitsche leiders niets zullen forceeren
maar de voorkeur geven aan een moreele
uitputting van hun tegenstanders. Ook in
handelskringen gelooft men niet, dat er
een staatsgreep in deze dagen te verwach
ten is.-
Men verneemt, dat de nationaal socia
listische formaties in de maand Juni groote
oefeningen zullen houden.
Chinee zen melden nieuwe sne
eessen.
Volgens het Ciineesohe oorlogsbericht
zijn de Japanschfe troepen uit de stad
Kauan, aan den grooten weg ten Westen
van Nantsjang, verd'reven. De Chineezen
hebben die stad geheel bezet. Aan het
front in Zuid-Chnia moet de Clhineesdhe
voorhoede in.het gezicht van Kanton zijn.
Roosevelt heeft nooit een conferentie
met Bitter en Mnssolini voor
gesteld.
Roosevelt heeft verklaard, dat het bericht
in de New-York Times, volgens hetwelk
hij Hitler en Mussolini zou hebben voorge
steld, op een neutraal eiland een conferen
tie te houden, onwaar, dodli overigens inte
ressant en goed' geschreven is.
Geschil tusschen ziekenfondsen
en specialisten
Uitspraak 'van den arbiter,
dr. W. de Ylngt/
Gisteren heeft de burgemeester van Am
sterdam, optredende ai arbiter in bet
geschil tussolien de Maatschappij tot be
vordering der geneeskunst en de Amster-
damsdheziekenfondsen inzake het hono
rarium van de specialisten., uitspraak ge
daan.
'Overeenkomstig die uitspraak zijn de
Amsteidamsche ziekenfondesen ge jouden,
gerekend te zijn ingegaan 1 April 1939,
voor specialistische hulp een bonoroi ium
van f 1.''5 per ziel per jaar te voldoen, ter
wijl de maatschappij tot bevordering der
geneeskunst daartegenover de inte-nisten
en allergisten tot het apecialistenconlract
heeft toe te laten en een stelsel v-<nj_ be-
hi ging *öfK de jViut j.r -. jrfoeC tèejKrssen,
overeenkomstig het/ voor <fo*iiuisa<lscn gei
den de systeem.
De nieuwe overéénkomst geldt, zooals
tevens door partijen was overeengekomen,
tot 1 Juli 1940.
Aangezien de ziekenfondsen, volgens de
thans beschikbare gegevens, niet in staat
geacht kunnen worden een bedrag van
f 1.25 per ziel per jaar te betalen, is
zulks niettemin moge'ijk gebleken, door de
tegemoetkomende houding van de vereeni-
ging tot behartiging van belangen ran
ziekenfondshuisartsen en con tro'-ee rende ge
neeskundigen te Amsterdam en het departe
ment Amsterdam van de Nederland salie
maatschappij ter bevordering der p'iarma
cie, welke bereid waren in totaal, ten hoog
ste 10 cent per ziel per jaar van hun 5io
norarium af te staan.
Foto Ztegler
Geruchten over het opperbevelhebberschap
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
zijii de berichten, volgens welke de chef
van den generalen staf, luitenant-generaal
Reynders binnenkort zal worden benoemd
tot opperbevelhebber, onjuist, alleen reeds
op grond van liet feit, dat een opperhe
velhebber eerst zal worden benoemd', wan
neer het leger op voet van oorlog is ge
bracht. In verband daarmede zijn uiter
aard ook de andere in de berichten ge
noemde mutaties zonder grond.
Rechtszaken
Oneerlijk buschauffeur
Weggeworpen kaartjes verkocht.
Zes maanden gevangenisstraf ge-
eischt.
Voor de Rotterdamsche rechtbank heeft
Vrijdagmiddag de 36 jarige chauffeur J. N.
terecht gestaan terzake dat hij als chauf
feur op een der bussen van lijn K te
Schiedam, door het publiek weggeworpen
kaartjes heeft opgeraapt en voor den twee
den maal heeft verkocht.
Eenigen tijd geleden was de directie
van de R.E.T. er van in kennis gesteld,
dat verdachte oneerlijke handelingen pleeg
de en daarom hadden de controleurs op
dracht extra op den inan te letten.
Op 9 November j.l. had verdachte dienst.
De adjunct-controleur P. J. Rosendaal stel
de .zich op bij de bushalte aan den Singel,
gelegen in de sectie „47". Toen de auto
bus, welke een dienst onderhield' tusschen
ded Rembrandtlaan en het stadion, nader
de, gaf de chef een teeken, dat verdacht©
moest stoppen. Het bevreemde den contro
leur, dat de bus ongeveer 15 nieter door
reed, eer zij stopte. D© controleur ver
zocht verdachte zijn dienststaat te toonen.
Op deze staten moeien de conducteurs en
chauffeurs, wanneer zij het eindpunt be
reikt hebben het nummer invullen van
het laatste kaarsje, dat zij hebben ver
kocht, zulks om te voorkomen, dat oude
reeds gebruikte kaartjes, welke d© passa
giers maar al te dikwijls in de bus weg
gooien worden opgeraapt en verkocht.
Verdachte had den controleur geant
woord den dienststaat te zijn kwijtgeraakt.
De controleur begaf zich in de bus om
de kaartjes van de passagiers aan een on
derzoek te onderwerpen.
Er zaten vijf passagiers in de auiobus.
Twee hadden een kaartje van een dubbel
tje, de drie anderen ietier een van 6 cent,
een z.g. sectiekaartje. D© controleur stel
de vast, dat de drie kaartjes geldig waren
voor sectie 14 en de bus reed zooals
gezegd in sectie 47.
Hebt U dit kaartje van den chauffeur
gekregen vroeg de controleur een der da
mes. Deze antwoordde bevestigend, waar
op de chauffeur onmiddellijk liet volgen
Controleur, dat is niet waar. Ook de twee
andere passagiers, die een sectiekaartje
in hun bezit hadden, zeiden het kaartje
tijdens dezen rit te hebben ontvangen. Het
werd den controleur thans duidelijk, dat
de buschauffeur eindelijk op heeterdaad
was betrapt. Hij begreep nu ook, waarom
verdachte was doorgereden en waarom het
gordijntje voor de ruit achter de zitplaats
van den chauffeur gesloten was. Natuur
lijk om te voorkomen, dat de passagiers
zouden zien, dat verdachte de kaartjes
niet afscheurde. Verdachte hiedd evenwel
vol, dat hij de kaartjes, die de passagiers
toonden niet had verkocht. De zaak werd
er voor hem niet beter op, toen des avonds
een jongetje een lijst deponeerde, welke
hij op liet traject RembrandtlaanStation
liad gevonden. Dit bleek de verdwenen
dienststaat te zijn. Blijkbaar had verdachte,
toen hij den controleur zag staan dezen
staat door een der geopende raampjes van
de bus weggeworpen. Verdachte bleef
evenwel ontkennen ondanks al deze be
zwarende feiten. De staat moet dan naar
buiten zijn gewaaid, beweerde hij.
Er werden in deze zaak verscheiden©
getuigen gehoord. Allereerst de chef, die
3e controle had uitgeoefend.
Vervolgens werd gehoord mej. C.
Schijf, coupeuse te Schiedam, die tot de
passagiers heeft behoord. Getuige was met
haar moeder op de Koemarkt ingestapt.
Zij heeft betaald en daarna de kaartjes
aan haar moeder gegeven. Zij durfde on
der eede te verklaren, dat dé kaartjes,
welke zij den controleur had getoond', van
den conducteur afkomstig waren. Haar
moeder heeft tijdens den rit nog gezegd:
Kijk eens, het is net of de chauffeur den
controleur niet in de bus wil laten".
President tot verdachte: Hoort U dat?
Dat is zeer belangrijk.
Verdachte hield vol onschuldig te zijn.
Getuige is „bewerkt" door den controleur
en door den chef van algemeene zaken,
mr. Soudyn, zeide verdachte.
U durft veel te zeggen, zei, de president.
Wacht U maar, direct komt mr. Soudyn
zelf getuigen...
Mr. Soudyn, chef van de afdeeling al
gemeene zaken der R.E.T., verklaarde, dat
de kaartjes, die verdachte aan de drie
passagiers «heeft gegeven, reeds twee da-,
gen tevoren door een anderen chauffeur
van dezelfde bus waren verkocht. Getuige
heeft proeven genomen met de autobus,
waaruit is gebleken, dat de dienststaat on
mogelijk naar buiten kan zijn gewaaid. Ge
tuige is er van overtuigd, dat verdachte
oude kaartjes heeft verkocht met de be
doeling het geld' zelf op te strijken.
Het O.M. waargenomen door mr. Rea
mer, achtte het bewijs in deze zaak vol
komen geleverd. Verdachte heeft zich vol
gens spr. aan verduistering schuldig ge
maakt. Hij had een behoorlijke betrekking
en een behoorlijk loon, maar desniettemin
heeft hij zichzelf en zijn gezin in het on
geluk gestort terwille van eenige centen.
Spr. meende, dat hier een strenge straf
op zijn plaats is. Rekening houdend met
liet feit, dat verdachte uit den gemeente^
dienst zal worden ontslagen, eischte hg
6 maanden gevangenisstraf.
Mr. van Traa pleitte vrijspraak subs,
clementie.
Uitspraak over 14 dagen.
Meisje verdronken.
Gisteren is het drie-en-een-lïaJf-jairig doch-
tertje van de familie Selles te Kampen
in de Burgel gevallen on verdronken. Voor
bijgangers zagen liet kind, tusschen da
kade en een schip drijven. Leden van
de E.EI.B.O. hebben, met behulp van een
zuurstofapparaat getracht de levensgeesten
op te wekken.
Ook twee geneesheeren hebben nog ge-
poogd hulp te bieden, doch het bleek, dat
de dood reeds was ingetreden.
Route van Den Haag en Rotterdam naar
Utrecht.
Öp 27 April was het viaduct in deni
om te leggen weg GoudaBodegraven over
den autosnelweg van Den Haag en Rot-
-terdam naar Utrecht in zooverre gereed!
gekomen, dat dé route van Utrecht over
Bodegraven in den autosnelweg naar Den
Haag en Rotterdam thans door alle voer
tuigen gebruikt kan worden.
Uti« i.uui a-u t verschijnt dagelijks, met uit
zondering vau Zon- en Feestdagen.
Frns Pof kwartaal f 2.franco per post
f 2,60, Prijs per week: 15 cts, Afson-
derlijke nnmmers 4 cts, Abonnementen
worden dagoljjks aaÈgenomei;
Advertenticn voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan hot Bureau
bezorgd zijn 's Zaterdags 'óór uur,
Een bepaalds plaats van advertcntiën
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK TEL. 69300 (3 lijnen).
Prijs der AdvertenliSn: van 15 regels f155;
Iedere regel meer f 0.30, in bet Znterdagnummer
15 regels f180, iedere regel meer f 0.35
Reclames f0.75 per regel. IncassokostenScts.;
postkwitantica 15 cts. Taneven van advertentacn
bij abonnement ryn aan Uet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentién opgenomen 4 I 0.50 t/hl 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden,
's Woensdags: Kleine Advertentien tot25woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond C uur aan het
Bureau bezorgd.
*s Zaterdags* Kleine Advertentiën 1U00, indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
-tAC&K,
r
is.
Dej[aafs#e„fofo .van die morgen Jarig is. Dat.dit geschiedt onder
voor 'H.K.H. en Haar gezin gunstige omstandighedendaarover verheugt
zich het geheele Nederlandsche volk.
