Woensdag 10 Mei 1939
EERSTE
Het initiatief van den Paus
aKK" Sd 'ftS «2 f» ."t ™""n T>
92ste Jaargang.
No. 22167
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Pius XI zou Engeland, Frankrijk, Duitschiand,
Italië en Polen aangespoord hebben tot een
conferentie.
De besprekingen tusschen
Engeland en Roemenië
De Britsch-Russische onder
handelingen
De strijd iri China
Polen
Potemkin te Warschau
De Vroolijke Stemming
Henri Rebers
Roemenië
Italië
Int. Samenwerking
Hongarije en Polen
Duitschiand
Hitier naar de Westgrens
Gemengd Nieuws
Brutale roofmoord
Stuurman over boord geslagen
Bom cour&ut nrsetiQnt iagelijki, mettift-
zo&dertag vac Zon- en Feestdagen.
Pr^6 por kwartaal f 2.~; franco per post
9.50. l'fijs per week 15 ets. Afron-
derlyke nammers 4 cis. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advartentien voor liet eerstvolgend num
mer moeten vóór elf our aan het Bureau
bezorgd zyn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertentiën: van 15 regels f i 55;
Iedere regel meer f 0.30, in bet Zaterdagnummer
1—5 regels f 1.80, iedere regel meer f035
Reclames 0.75 per regel. Xnca£soko8ten5 ets.;
postkv* itanties 15 ets. Tarieven van adv ertentiën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 5 fOüO t/m, 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags; Kleine Ad\ertentien tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags; Kleino Advertentiën i 1.00, indien
met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Het initiatief van den I'aus.
Bet initiatief van. liet Vaticaan tot re
geling der bestaande vraagstukken
heeft sterk de aandacht getrokken.
JMen verneemt, dat de Paus Engeland',
Frankrijk, Duitschiand, Italië en Polen
heeft aangespoord de vraagstukken van
Dantzig en de Middellandsclie zee in
een conferentie te bespreken.
De Pauselijke legaat in Engeland, mgr.
Godfrey, heeft gedurende het veekei tide
een bespreking met Halifax geliad, doch
over dat onderhoud kan geen inededeeling
verwacht worden. Men erkent, dat er moei
lijkheden zijn: Duitschiand heeft verklaard,
dat het het probleem-Dantzig beschouwt als
een vraagstuk, dat slechts tusschen Duitsch
iand en Polen geregeld kan varden en
een dergelijk standpunt neemt Frankrijk
ten aanzien van de Middellandsehe zee
in. Bovendien zouden in een conferentie
volgens dit plan twee spilmogendheden
met -drie andere staten vereenigd zijn.
Intussclien duurt het polsen in de ver
schillende hoofdsleden voort en men zegt,
dat de roomsch-katholieke wereld het stre
ven van het Vaticaan van gansclier harte
steunt.
In de „Paris Soir" verklaart Jules
Sauerwein, dat de Paus door bemiddeling
van zijn nuntius de chefs der legeeringen
en de ministers van buitenlandsche zaken
van Engeland, Frankrijk, Duitschiand, Po
len en Italië heeft uitgenoodigd te .Vati
caanstad bijeen te komen. Indien de mo
gendheden op dit voorste] zouden ingaan,
zou de conferentie binnenkort gehouden
kunnen worden. De Paus zou waarschijn
lijk niet persoonlijk aan de besprekingen
deelnemen, maar hij zou zoo noedig zijn
diensten als raadgever of als bemiddelaar
kunnen aanbieden, hetzij in eigen persoon,
hetzij door zijn staatssecretaris.
Volgens de „Temps" heeft Orsenigo,
nuntius in Duitschiand, Vrijdag in zijn on
derhoud' met Hitier voorgesteld, dat Von
Ribbentrop binnenkort naar Rome zou
komen om de besprekingen voort te zet
ten. Men weet te Berlijn nog niot of deze
uitnoodiging is aangenomen.
Een conferentie voorgesteld.
Uit zekere berichten in de Lon-
densche pers blijkt, dat de nuntius
te Londen, mgr. Godfrey, door den
minister van buitenlandsche zaken,
lord Halifax, is ontvangen en hem
namens het Vatikaan heeft voorge
steld een conferentie van de verte-
fenvvoorhgers van Polen, Duitschiand,
Ingeland, Frankrijk en Italië bijeen
te roepen, met het doel het vraagstuk-
Dantzig te regelen.
In Rritsebe diplomatieke kringen be
vestigt men, dat mrg. Godfrey een
onderhoud heeft gehad met lord Hali
fax, do'ch men weigert iets te zeggen
over het doel van deze bespreking.
- Havas meldt uit Parijs:
De pogingen van den Heiligen Stoel
een oplossing te vergemakkelijken \an de
internationale problemen, worden in Frank
rijk met de grootst mogelijke sympathie
gevolgd.
De suggesties der diplomatie van het
Vaticaan worden bestudeerd. In welinge
lichte kringen doet men opmerken, (lat
de Heilige Stoel zich er voor het oogen-
blik mee tevreden stelt het terrein te
verkennen. Het gaat er daaibij om de
noodige inlichtingen te verzamelen, om
te gelegener tijd een werkelijk initiatief
te nemen. De vorm, welke dit initiatief
zou kunnen nemen, zou dus nog geens
zins zijn vastgesteld en indien het "denk
beeld van een conferentie-van-vijf al werd
geopperd, kan het toch worden terzijde
gesteld, gewijzigd of vervangen door een
ander, naar gelang van de resultaten van
het voorbereidend onderzoek, dat het ©enig
doel schijnt te zijn van den Heiligen Stoel
bij den tegenwoordigen stand van zaken.
In Frankrijk heeft men. hulde .voor den
ztorg door Pius XII betoond, zijn boog ge
zag ten dienste van den vrede en een
beter internationaal begrip te stellen.
Tegenspraak in Vaticaankringen.
In welingelichte Vaticaankringen hecht
men geenszins geloof aan de buitenlandsche
berichten, volgens welke de Paus het initia
tief zoui h ebben genomen voor een confe
rentie in Vaticaanstad.
Ongetwijfeld, aldus zegt men, heeft de
Pans meer dan ooit belangstelling voor
de zaak van den vrede, maar deze belang
stelling en vooral de richtsnoeren voor de
vertegenwoordigers in het buitenland gaian
niet buiten het kader van de normale di
plomatieke bedrijvigheid van het Vaticaan
Uitgaande van dit'standpunt, hebben, deze
vertegenwoordigers der regeeringen mede
gedeeld;, dat het de wensch van den Paus
is, dat de vraagstukken, welke Europa ver
deden, worden geregeld door vreedzame
middelen en'in een geest van wedericeerig
hegnp. s -
Fransche persstemmen.
De Fransche pers bespreekt vanochtend
uitvoerig het initiatief- van het Vaticaan.
Donnadieu verklaart in „L'Epoque" geen
vrees te koesteren voor deze acfie, aan-
gezrnn het duidelijk is, dat Pius XII Po
len niet beeft voorgesteld Dantzig en den
corridor aan Duitschiand af te staan, en
in de „Excelsior" verklaart Marcel Pays
vertrouwen te hebben in de diplomatie
van. het Vaticaan.
Tn de communistische „Humanité" schrijft
Peri, dat de voorstellen van den Paus
dreigen vertragend te werken op de be
sprekingen over een verdrag tot bijstand,
dat -door Duitschiand wordt gevreesd.
„L'Oeuvre" en de „Populaire" wijden
vcol aandacht aan het dementi van het
Vaticaan,
Ten aanzien van de besprekingen tus
schen Engeland en de Sovjet Unie schrijft
Boutelleau in de „Figaro", dat men te
Lenden van oordeel is, dat de Russen
ten slotte de Britsclie voorstellen zullen
aannemen.
Goede kans op volledige over
eenstemming
Havas meldt uit Boekarest
De economische besprekingen tiusehen
Engeland en Roemenië worden voortge
zet en reeds thans kan "men. voorspellen,
dat zij met succes zullen worden bekroond.
De beginselen, waarop de overeenkomst
zal rusten, zijn opgesteld en. binnenkort
zal een* cêrirmümquë dienaangaande wor
den gepubliceerd. Vervolgens zal de leider
van de Britsche missie, Leith Ross, naar
Athene gaan, terwijl de deskundigen te Lon
den en Boekarest de overeenkomst nader
zullen uitwerken.
De voornaamste moeilijkheden, welke
overwonnen moesten worden, waren:
Ten eerste, liejt aanpassen van de Roe-
meensche prijzen aan de wereldprijzen.
Ten tweedede noodzakelijkheid van
een meer soepel betalingssysteem.
Ten derdede moeilijkheid van Enge-
geland sommige Roemeensche producten in
te voeren, in verband met de bestaande
overeenkomsten met de Dominions.
Wat de Britsehe voorstellen aan
Moskou behelzen.
Het te Londen gepubliceerde bericht,
volgens hetwelk de Britsche tegenvoor
stellen aan Moskou behelsden, dat
1. De Sovjet Unie elk der aan haar
grenzende staten zou moeten garandee-
ren on -
2. Dat Engeland zich zou verplichten,
bijstand te verleenea aan de Sovjet-Unie,
zoo dit land als gevolg van d'e aangegane
garaniieverplichtingen in een oorlog zou
worden gewikkeld', is naar het Russische
telegraafagentschap Tass op grond van in
lichtingen van gezaghebbende Sovjet-Rus
sische zijde verklaart, niet geheel in over
eenstemming met de feiten.
Op 8 Mei, aldus 't Sovjet-teiegraafagent-
scliap, heeft de Sovjet-regeering inderdaad
van de Britsche regeering „tegenvoorstel
len" ontvangen, waartegen ook de Fran
sche regeering geen bezwaar had.
In deze voorstellen werd' niet gezegd, dat
de Sovjet-regeering elk der aan. d'e Sov
jet-Unie grenzende staten moest garandeo
ren. Wel werd erin gezegd', dat die Sovjet-
regeering onmiddellijk bijstand' zou moeten
verleenen aan Engeland en Frankrijk, als
(leze landen in militaire operaties moch
ten worden verwikkeld' .als uitvloeisel van
de verplichtingen, die zij op zich hebben
genomen ten aanzien van Polen" en Roe
menie. In de Britsche tegenvoorstellen werd
echter niets gezegd omtrent eVentueefcn
bijstand, die de Sovjet-Unie op basis van
wederkerigheid van Frankrijk en Enge-*
land zou ontvangen, als de SovjeiUni©
'eveneens in militaire operaties zou wor
den gewikkeld1 bij de nakoming van die
verplichtingen, die zij op zich heeft ge
nomen ten opzichte van enkele andere
Oost-Europeesche staten. "j
Houdt Moskou vast aan een al
gemeen verbond?
Vemon Barfleft schrijft in de „News
Chronicle", dat dit communiqué te Lon
den met veTbazing is ontvangen. Hij voegt
hieraan toe, dat Engeland niet aan de
Sovjet Unie heeft gevraagd mede te wek
ken aan do verdediging van de grens van
Engeland of Frankrijk.
Het communiqué moet worden be
schouwd als een bewijs, dat de re-
gëering van de Sovjet-Unie krachtig
vast houdt aan haar standpunt, dat
een algemeen verbond tot stand' moet
komen tusschen de Sovjet-Unie en En
geland en Frankrijk, dat zich uitstrekt
tot geheel Europa en niet alleen tot
de landen, welke Engeland heeft ge
garandeerd zonder de Sovjet-Unie te
raadplegen.
Tenslotte schrijft Vernon Bartlett, dat de
Britsche tegenvoorstellen te Londen „op-
"merkingen" worden genoemd en dat hier
mede de deur wijd open is gelaten voor
verdere onderhandelingen.
Nieuwe Japansehe luchtaan
vallen.
Onbarmhartig gaan de Japanneezen door
met hun luchtbombardementen op Chi-
neesche steden, meldt het Chineesche pers
bureau. Gistermacht* hebben twintig Japan -
sche bommenwerpers een aanval gedaan
op Santsjiangkau "nabij Nantsjang in de
provincie Kiangsi, alsmede op Itsjang in
de provincie Hupeh, en voor het eerst
ook op Yenping in de provincie Foekien,
waarbij zij groote vernieling onder de bur
gerbevolking aanrichtten. De door de bom
men getroffen wijken van Tsjoengking zijn
thans Van lijken gezuiverd, het puin is
zooveel mogelijk opgeruimd, en thans
wordt volle aandacht besteed aan de
kwestie der huisvesting en voeding van
de talrijke daklooze vluchtelingen. Do Chi
neesche regeering heeft opnieuw twee mil-
lioen dollars daartoe beschikbaar gesteld.
Behalve dat kampen voor de daklooze
vluchtelingen geopend worden, richten de
autoriteiten ook productieve ondernemin-
Gcneraal Franco bij het verlaten van de kathedraal te Valencia, waar h§
den kerkdienst^ die daar gebonden werd, bijwoonde.
Besprekingen met Beek?
Potemkin, de plaatsvervangend volks
commissaris van buitenlandsche zaken der
Sovjet-Unie, is te Warschau aangekomen.
Men acht het niet uitgesloten, dat hij
besprekingen met Beek zal hebben. Naar
verluidt, zal hij wellicht eerst hedenavond
naar Moskou vertrekken, zoodat vandaag
een bespreking zou kunnen worden ge
houden.
Men gelooft, dat Polen geen eenzijdige
is er. met Feestartikelen, compleet gesorteerd bij
Hoogstraat 146 Telefoon 67820
500 soorten Liederen voor alle Feesten waarvan
Modelienboek ter keuze en Catalogus gratis.
Nieuwste Modellen Verlovings-, Huwe-
lijkskaarten en Circulaires.
Geboorte- en Visitekaartjes. Advertentien.
Vlugste aflevering Billijksce prijzen.
Sjek neemt voortdurend' persoonlijk aan
het reddingswerk,deel.
In het Noorden.; van de provincie Hoepeh
hebben de Chineezen een succes behaald.
een aanval.
Ongeregeldheden in het Memelgebied.
gen op, teneinde! de uitgewekenen aan het ^tandsgaranüe vani de Sovjet-Unie zou
werk te stellen] Maarschalk Tsjang Kal^maarden omdat dit een opofferen van
Siefc neemt voortdurend' nersoonliïk het wederkeer,gheiüsbeg.nse], waarvan te
Warschau zeer gehecht wordt, zou betoeke-
nen. Polen zou echter, naar men meent te
weten, gaarne zien, dat de kracht van zijn
Een geheel Japansch regiment hebben zij Ueinere buren vergroot zou worden door
in den val weten te lolden on te omsin- R^s,sche hulpbeloften voor bet geval van
geien, waarbij röim duizend' Japanneezen
den dood vonden'.
pnonlarwl De Poolsche pers bericht, dat in een
KügCIafUl gevecht tusschen boeren van het-ddr-p Do-
De reiS Vail "«het koningspaar- jviltai in het Memelgebied en D.u'tsche po-
De „Repulse" keert terug, j Jitie drie Lïthausche boeren werden ge-
Do speciale correspondent aan boord van j dood. De boeren hadden geweigerd levens-
de Empress of Australia meldt, dat de, middelen af te leveren aan het Duitseho
slagkruiser „Repulse", die het mailschipcommissariaat en hadden een betooging
heeft begeleid, gistermiddag is teruggekeerd, georganiseerd, welke door de politie met
De oorlogsbodem noemt de post naar En- b 4 bu 1
- - r geweid van wapenen werd verstrooid.
Binnenkort verkiezingen.
Na afloop van den gisteren gehouden
ministerraad, heeft d© minister-persident,
Calnescu, medegedeeld, dat zeer binnen-
geland mede.
In weerwil van het slechte weer maakt
de „Empress of Australia" haar 17 knoo-
pen. Gisteravond werd geen filmvoorstel
ling gegeven, na het diner trok het konings
paar 2ich in zijn eigen vertrekken terug.
Gis'ermiddag woonden de koning en de
koningin het afscheid van den slagkruiser ]cc>ri, verkiezingen zullen worden gehou-
passagiersschip minderde vaart en de „Re- ^enk°men. Op grond van de
pulse" stoomde in volle vaart voorbij, wet, welke het front der nationale weder-
terwijl de bemanning op het dek stond geboorte instelde, bezit dit front de re-
geeringspartij. Het uitsluitend reebt op po
litieke activiteit in het gelieele land en op
hel stellen van candidafen. Het laatst ge
kozen parlement (bij de verkiezingen van
aangetreden en juichte. Het muziekcorps
speelde het volkslied.
Op de „Empress ot Australia" werd
een vaatje, inhoudende de koninklijke post,
f t uiwiviuviiV I Uv VIIVIvOIUkvII f I
waaronder bneven voor de pnnsesjes, over December 1937) nooit bijeengeroepen.
boord geworpen. Het vaatie was gemerkt b,
met twee witte en roode vlaggen. Het ™riaez,ngen voor de Kamer van Afge-
vaatje werd door de „Repulse" opge-(Vaa n Z1-In astgestcd op 1 Juni, die
vischt, waarna het oorlogsschip naar Èn-!TOOr ^en Senaat op 2 Juni. De helft der
J Nyvnojrvmn Wawl i zl/vnV d n Arr./vn Ttm/vx 1
ge'ana terugkeerde.
De minister van justitie mr. O. M. J. F.
Geseling arriveert met zijn echtgenoot© aan
het nieuwe gebouw van den Hengen Baad
in Den Haag, ter bijwoning van de offi
cieel e opening, welke gisteren plaat» had.
Senatoren wordt door de vertegenwoordi
gers der corporaties aangewezen, de an
dere helft wordt door den koning benoemd.
Prins Paul van Zuid-Slavië
in Italië.
Prins Paul van Zuid-Slavië is op zijn
reis naar Rome aan de Zuïd-Slavische-Itali-
jaansche grens te Postumia aangekomen,
waar hij door den hertog van Genua als
vertegenwoordiger van den koning verwel
komd werd. Ook was een delegatie der
Italiaansche weermacht en der fascistische
partij ter begroeting op het station aan
wezig.
Amnestie in Albanië.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
de stichting van het keizerrijk, heeft de
koning volledige amnestie verleend aan
allen, die om politieke redenen in Alba
nië veroordeeld waren.
Verkoeling in de beirekkingen?
De „Pester Lloyd", die^ onder Duitsclie
redactie staat, beklaagt zich er over, dat
de Poolsche bladen sedert eenigen tijd ar
tikelen zouden hebben gepubliceerd, „die
een beleedigend en zelfs agressief karak
ter jegens Hongarije droegen".
Het officieuze blad beschuldigt zekere
Poolsche kringen van dubbelhartigheid en
schrijft: „tVij zien ons genoodzaakt een
nieuwe strooming te constateeren, dieniet
door goede trouw jegens Hongarije geïnspi
reerd wordt. Als de bonding van zekere
Poolsche bladen niet verandert, zouden
•wjj gedwongen zijii van deze wijziging in
den toestand nota (e nemen".
Bezoek aan de versterkingen.
Naar uit Berlijn vernomen wordt, is
Hitier voornemens aan het einde van deze
week uit Berchtesgaden te vertrekken, om
een uitgebreiden tocht te ondernemen langs
de garnizoenen en versterkingen Men ver
wacht. dat hij in het bizonder aandacht zal
besteden aan de militaire inrichtingen in
het Westen van Duitschiand en aan de
jongste werkzaamheden aan de Siegfried-
liïiie. r
Het bezoek van prins-regent Paul.
Het was bekend, dat het in liet voorne
men van prins-regent Paul van Zuid-Slavië
lag, binnenkort een particulier bezoek aan'
Duitschiand te Brengen. Hij zou van do ge
legenheid gebruik maken om Hitier te ont
moeten. Dit bezoek is thans officieel ge
worden. Een datum is niet officieel be
kend, doch op 2 Juni sdhijat een groote
militaire parade te worden gehouden, die
door prins Paul zal worden bijgewoond.
Franco naar Berlijn?
De correspondent van de Excelsior te
Berlijn bericht, dat Goering generaal Fran
co zal verzoeken begin Juni naar Berlijn
te komen, teneinde tegenwoordig te zijn bijl
de parade van de Duitsehe troepen, die
in Spanje hebben gestreden. De correspon
dent voegt hieraan toe, dat mea van deze
gelegenheid gebruik,zou willen maken om
de politiek-railitaire overeenkomst van Mi
laan te parafeeren.
Daders op de vlucht.
Vanochtend is een wissellooper van oen
financieele instelling te Brussel op het
oogenblik, dat bij de Nationale Bank van
België verliet, door twee personen
aangevallen en met een ijzeren staaf dood*-
geslagen. De moordenaars maakten zich
meester van de tasch van hun slachtoffer,
welke 775.000 francs bevatte, en hebben
de vlucht geilomen in een auto, welke
twee dagen geleden gestolen was.
En verdronken.
Gisteravond laat is te Leeuwarden bin
nengekomen de stoomboot „Pranelcer 1"
van de reederij Stanfries, welke den dienst
tusschen Leeuwarden en Amsterdam on
derhoudt, met aan boord het stoffelijk over
schot van den stuurman H. van Huizen.
Van Huizen was bij Dronrijp in de Har-
Jingervaaït gevallen en verdronken. Dit
gebeurde gisteravond' te ongeveer half
acht, toen van H. zich na het stuur aan
een dekknecht te hebben overgegeven naar
achteren had begeven om zich te verfris-
schen. Aangenomen wordt, dat hij is ge
struikeld en toen over d'e reeling is ge
slagen.
Na twintig minuten dreggen werd hij
opgehaald. Ondanks energieke pogingen van
van een geneesheer uit Dronrijp, die, na
dat de „Franeker 1" naar den wal was
opgestoomd, aan boord was gekomen,
mocht het niet gelukken de levensgeesten
weer op te wekken.
Van Huizen was gehuwd en vader van
vier kinderen.
