EERSTE BLAD
Krachtige taal van Daiadier
Vrijdag 12 Mei 1939
m r>:
Engeland
Vereenigde Staten
Gemengd Nieuws
92ste Jaargang.
No. 22169
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 33IL
buitenland
Frankrijk is thans een sterke eenheid,
Een beroep op de Sovjet Unie.
In zijn gistermiddag in de Fianscke
kamer uitgesproken rede heeft minister
president Baladièr verklaart, dat Frank
rijk vast besloten is zoo lang mogelijk weer-
stand te bieden aan alle pogingen zijn
moreeien weerstand te verzwakken..
Frankrijk voelt groote sympathie met
alle- volken. Het weet, dat door oorlog
geen van de huidige vraagstukken kan
worden opgelost. Frankrijk', verlangtnaar
samenwerking met allen en wil .niemand
overlieerschen. Frankrijk denkt niet aan
een aanval.
Frankrijk zal niet toeslaan, dat de- soli
dariteit tussclien* Frankrijk en Engeland'
zalworden verzwakt door intrigues -of
door leugenpropaganda..
Frankrijk acht het deelnemen van de
Sovjet Unie aan het werk ".van den
wederkeerigen bijstand1 wenschelijk en
noodzakelijk.
Minister-president Daiadier zeide vertier,
dat Frankrijk verlangt het probleem mot
Turkije te regelen iri den. moest vriend11
schappelijken geest. Het bezoek van gene
raal Weygand aan Turkije heeft gelooftd
hoe groot de achting is, welke beide lan
den voorelkaar hebben.
Ten aanzien' van de 'laridsverdedigiiig
zeide Daiadier, dat er niet over -'vvorilt - ge
dacht de militaire maatregelente, Vermin;
deren.-Deze maatregelen zuilen eerder-vér-
sterkt worden, tindien' «tan - de overzijde
van de - Fransdiegrenzem3e'rgrd&te""nToCv
Indien-"eénijj volk',, aldus Daladïer,' céii.
rechtvaardigen vrede verlangt, is,
Frankrijk bereid dezen te maken.
Indien iemand den vrede een slag wil
toedienen, .dan zal hij het gewicht van
de Fransche wapens voelen en indien
men wil trachten Frankrijk uit te put
ten tussclien vrede en- oorlog, dan heeft
Frankrijk de beschikking over den
noodzakelijken tijd'.
Ook 3en rede van Chamberlain
•Chamberlain heeft heden het woord
gevoerd in een door de conservatieve
partij belegde vergadering voor vrou
wen in de Albert-hall te Londen. Ter-
wijzende naar de gebeurtenissen der
laatste twaalf maanden, zeide hij
Wij hebben een geheelen toonladder
van emoties doorstaan en thans zijn
de menschen gekalmeerd in een geest
var. ferme vastberadenheid.
Wij waren bereid te luisteren naar de
meeningen van anderen, maar tevens be
sloten niet voor de dictatuur te buigen.
Welke verschillen er ook onder ons zijn
over de gevolgde methoden, ik voel mij
voldaan, dat bet geheele land het eens
is over het beginsel der politiek welke
wij volgen.
Het optreden van Duitschland behoefd©
ons niet te raken, zoolang het beperkt
bleef tot de grenzen, welke het zelf ge
steld had en slechts de belangen zocht
te .bevorderen van de Duitsche, zonder
de onafhankelijkheid van niet-DuitscJie lan
den te bedreigen.
Nooit is hel in ons opgekomen, Duitsch
land te isoleeren, of de wettige uitbreiding
van den Buitschen handel in Midden- en
Zuid-Oost-Europa in den weg te staan en
nog minder, cenige combinatie tegen
Duitschland op touw te zetten met de ge
dachte aan een oorlog. - -
Iedere bewering van dien aard' is een
voudig fantastisch en wordt ook nergens
buiten Duitschland geloofd'. Ten aanzien
van het vlootverdrag zeide Chamberlain:
Ik wenscli thans met kraoht te verklaren,
dat, voor zoover ons betreft, de grond-
slag van het verdrag niet - vervallen is,
integendeel, ik sta op het standpunt, dat
het verdrag kan worden beschouwd' als
het symbolische verlangen van beide vol
ken, nooit tegen elkander te strijden.
De premier verklaarde, .dat de Britsdie
rogeering aan Hitiers verklaring, dat hij
bereid is over vloot vraagstukken te onder
handelen en een bewapeningswedloop hoopt,
te kunnen voorkomen, Se grootste aandacht
zal schenken, en weldra zal antwoorden
op het Duitsche memorandum. Doch, al
dus Chamberlain, laat mij*' hier zeggen,
de t wij noch op het gebied .der wapenen,
audi m economisch opzicht, een ongebrei
delde wedloop met Duitschland wenschen.
Besprekingen over middelen tot uitbreiding
van den wederkeerigen handel of tot ver-
1 elering van den economischen toestand
zouden wij niet afwijzen, maar dat slechts,
indien ondubbelzinnig zal blijken, dat men
hel vertrouwen, dat zoo ernstig geschokt
is, wenscht te herstellen. Ik werisch ver
der duidelijk - te verklaren, dat wij niet
bereid zijn werkeloostoe te zien bij de
vernietiging der onafhankelijkheid-van het
eene land-na-het andere. Wij hebben Po
len; Roemenië en Griekenland verzekerin
gen. gegeven, omdat Europa geen rust en
géén veiligheid zal kennen, tenzij de vol
keren ervan overtuigd zijn, dat men
streeft naar het herstel van het vertrou
wen. 'Met ditzelfde doel hebben wij onder
handelingen* aangeknoopt met andere lan
den, in hét bizonder Rusland en Turkije.
Ik kan slechts zeggen, ernstig te wen
schen, dat deze onderhandelingen spoedig
tot een goed einde zullen worden gebracht.
folgens veler meening, zoo vervolgde
de premier, is Dantzig thans het gevaar
lijke* punt in Europa. Te dien aanzien zijn
onze verzekeringen aan Polen duidelijk en
scherp omlijnd. Hoewel wij ons er over
zouden verheugen, wanneer de geschil i-'n
tusscVn' Polen en Duitschland minnelijk
geschikt zouden worden; hoewel wij van
meening zijn, dat een dergelijke regeling
<of' stand moet komen, zou een poging-
om -met geweld verandering in den toe
stand te brengen, waarbij do Poolsche
onafhankelijkheid bedreigd zou worden, on
vermijdelijk leiden tot een algemeen con
flict,. waarin Engeland "hetrokken zon* zijn*."
De verhouding; Duitschland-Pölen
'J - Bemiddeling Va,a -Japstji?'
j In '-véxlmm'- *iaet-"e' n -bericht- - van- de
'•„AsahiV-dat" Japan -zijn'*' goedé diéfeteteé
zou hébben laangebóden,om tussclien
'kïïi^ri'-hlê^' ;wQoffTrS*ör3er van het - Japan-;
sche- departement van builenïandsche za
ken
Het is waar, dat Japan oprecht wenscht,
dat Duitschland en Polen hun geschil op
vriendschappelijke wijze regelen en daar
door bijdragen tot den vrede in Europa en
in de wereld, maar het is niet waar, dat
de .Tapansche regeering reeds eenigen stap
ondernomen heeft om haar bemiddeling
tussclien heide landen aan te bieden.
Het blad meldt voorts, dat de Japan-
sclie regeering haar ambassadeurs in War
schau en Berlijn zal opdragen definitieve
besprekingen te openen, ingeval Duitsch
land en Polen de Japansehe voorstellen
aanvaarden. -
Aan den vooravond van het vertrek van de Nieuw-Amsterdam". Een typische opname van het verlichte mailschip
Rotterdam.
Een felle brand verwoestte gisteravond te Groningen het warenhuis T.A.N.T.E. Een overzicht tijdens den brand.
Driezijdige Fransch-Britsch-
Turksche overeenkomst
De diplomatieke redacteur van Reuter
verneemt, dat hij de Britseh-Turksche
onderhandelingen algeheele overeen
stemming is bereikt. De Fransche re
geering streeft naar een dergelijke
overeenkomst met Turkije en het is
dan ook mogelijk, dat -het accoord
driezijdig zal zijn.
Naar verluidt heeft de Turksche re
geering overleg gepleegd met Potem-
kin, die de overeenkomsten volkomen'
goedkeurde.
De reis van Potemkin
De positie, van Roemenië.
De correspondent van de „Times" te
Boekarest bericht aan zijn blad', diat men
zich i n Roemeensche kringen in stilte ver
heugt over d'e TurkschSovjet-Russische
vriendschap. Men heeft alle reden om aan
te nemen, dat na het bezoek van Potemkin
aan Ankara het defensief verbond; dat tus-
schen heide Janden in 1920 gesloten, is, in
het openbaar zal worden bevestigd. D©
Roemenen, die een verbond' hebben ge
sloten met Turkije, zien hierin een verster
king van de indirecte vriendschap en een
bescherming van ..Roemenië d<""w de
Russen. -
De geruchten, volgens welke Potemkin
bij zijn onderhoud' met Gafencu een een
zijdige garantie zooi hebben aangeboden
aan Roemenië, worden te Boekarest even
wel niet bevestigd'. Men heeft in tegen
deel alle reden om aan te nemen, dat Po
temkin de stelling van Litwinof in zake de
tweezijdige verdragen heeft verdedigd. Hier
mede kon Gafencu niet instemmen, zonder
de waarschuwingen van Duitsdhland in den
wind' 'te slaan.
Spanje
i Op 19 Mei averwinningsparade. -
Thans is vastgesteld, dat op 19 Mei te
Madrid' de groote overwinningsparade zal
werden gehouden.
Verklaard wordt, dat de in,Spanje ach
tergebleven Italiaansche legioehsoldaten het
land kort na de parade zullen verlaten.
Volkenbond
Uitstel van den Volkenbondsraad
Men wacht op Potemkin.
Reuters diplomatieke redacteur verneemt
in gezaghebbende kringen te Londen, dat
hel zeer waarschijnlijk is, dat de aanstaan
de vergadering van den Volkenbondsraad'
eenige dagen zal worden uitgesteld. Uit
stel zou liet voordeel bieden, dat Potem
kin de Sovjet-Unie zon kunnen vertegen
woordigen.
Hij zou dan besprekingen met flalifax
en Bonnet kunnen voeren. Men herinnert
er tevens aan, dat Rusland' in d'e komende
zitting het voorzitterschap zal waarnemen.
Later meldde Reuter uit Genève:
Men verneemt, dat de zitting van den
Volkenbondsraad' een week is uitgesteld'.
Het koningspaar naar België
De Star meent te weien, dat de ko
ning en de koningin de uitnoodiging om
in October a.s. een bezoek aan den ko
ning der Belgen te brengen, aanvaard' heb
ben. Bij deze gelegenheid' zouden zij een
bezoek aan de watertentoonstelling bren
gen.
De reis van het koningspaar.
Te middernacht, aldus wordt gemeld van
boord van de „Empress of Australia", had
het scln'p zeventien uur vastgelegen in
den mist
Gisteravond heeft het koningspaar de
beide vertegenwoordigers van de Britsche
pers, de vertegenwoordiger van Reuter,
Gordon Young, en de officieele fotograaf
Horton, aan het diner genoodigd. In den
avond woonden de koning en de koningin
een filmvoorseüling aan boord bij.
Toen het zicht iets beter werd, stoomde
het scbip. met een verminderde snelheid
van tien knoópen, op. De tijd is even
wel zoo ruim gemeten, dat 'het schip des
ondanks nog op tijd kan aankomen.
Palestina
De terreur.
Haifa, waar de terreur zich thans schijnt
te concentreeren, zijn bij twee aanslagen,
twee personen gedood'.
De autoriteiten van Tel Aviv hebben
krachtige maatregelen genomen-om de on
wettige immigratie tegen te gaan.
Het vlootbouwprogramma.
Admiraal Leahy heeft na een onderhoud
met president Roosevelt verklaard; dat het
departement van marine de twee pantser
schepen van 45.000 ton op stapel zal doen
zetten, zoodra de cred telen zullen zijn toe
gestaan. De kosten bedragen per scbip
93 millioen dollars.
Polen
Het bezoek van Potemkin.
Politieke kringen te Warschau toonen
zich voldaan over de besprekingen van
Beek met Potemkin, welke de gelegenheid'
hebben geboden te constateeren, dat de
Poolsch-Russische betrekkingen zich op een
normale en bevredigende wijze ontwik
kelen. i
Men doet uitkomen, dat het bezoek van
informatieven aard was en tot geen en
kele overeenkomst lieeft geleid.
Int. Samenwerking
Handelsverdrag tusselieu Engeland en
Roemenië.
Gistermiddag is het handelsverdag lus-
scben Engeland en Roemenië geteekend.
De overeenkomst voorziet in de organi
satie van een wederkeerigen handel, wij
ziging in het betalingsverkeer, een crediet
van rijf millioen pond sterling voor het
aankoopen van Britsche goederen, terwijl
de Britsche regeering zich veTbindt 200.000
ton te koopen van de komende larwe-oogst
van Roemenië, tegen de prijzen van de
wereldmarkt.
De leider van de Britsche missie, Leith
Ross, is gistermiddag vier uur uit Boe
karest vertrokken, om via Constanza en
Istanboe! naar Athene te gaan.
Personenauto rameit café
Groote schade aangericht. Eenige
meisjes gewond.
Gisteravond waren in het café van den
heer Ten Benzei te Beek (Gld.) twintig
meisjes bijeen voor oen afscheidsavond]©
van haar naaibrans.
Er werd gedanst, waarhij de heer Ten
Benzei piano speelde. Omstreeks tien uur
werd dit feestje wreed' verstoord; doordat
een personenauto pardoes het café inreed
en in haar vaart groote ravage aanricht
te, terwijl daarbij ook eenige meisjes go-
wond werden.
Een vertegenwoordiger van de bierbrou
werij „De Klok" uit Groenlo kwam per
auto uit de richting Beek. Hij reed' met
groote. snelheid en in de bocht van den
weg, juist bij het hotel Ten Bcrtzel, raak
te hij de macht over zijn stuur kwijt. In
volle vaart schoot de wagen dooï den
muur en* het raam het café binnen en
kwam eerst aan de achterzijde van de
zaal, waar de piano stond; tot staan. De
heer" Ten Benzei geraakte hierdoor be
kneld. Hij kwam er echter vrij goed af,
en had alleen schaafwonden opgeloopen.
In het café was veel schade aangericht
en door glasscherven en splinters waren
ook eenige meisjes gewond. De ongeveer
20-jarige mejuffrouw Heuvelïng scheen er
het ernstigste aan toe. Zij geraakte bewuste
loos. Twee andere meisjes kregen snij-
wonden, terwijl de overigen kwetsuren van
onbeteekenenden aard' opliepen. De chauf
feur had inwendige kneuzingen bekomen.
Het bleek echter, dat niemand' ernstig
gewond was. Het bewustzijn bij mejuffrouw
Heuveling was spoedig teruggekeerd, en
nadat de meisjes waren verbonden, kon
den zij naar haar woningen in Beek te-
rugkeeren. De chauffeur werd naar het
ziekenhuis te Arnhem vervoerd. Zijn too
sland is echter niet ernstig.
De politie uit Beek en omgeving stelt
een uitgebreid onderzoek in. De chauffeur
was vermoedelijk onder invloed' van ster
ken drank.
Brand in boerderij
Vier en twintig sinks vee in de
vlammen omgekomen.
Gisteravond heeft een felle brand' de
boerderij van den landbouwer J. Doggen,
te Diever (Dr.) geheel in de asch gelegd:
De inboedel ging verloren, terwijl twee kal
veren en twee en twintig varkens jammer
lijk in de vlammen omkwamen.
Toen de brand uitbrak, waren de be
woners met de buren op een bruiloft.
Het vuur werd ontdekt door eenige brui-
loftsgangers, die te half twaalf huiswaarts
keerden.
Zij sloegen alarm met het gevolg, dat
er een run ontstond van feestgangers naar
het brandende huis.
Gelukkig slaagde men er in de drie kin
deren, die alleen thuis waren, te redden.
Do brandweer kon tegen de enorme
vuurzee niets uiirichten.-
Dank zij de gunstige - windrichting be
stond et'geen gevaar voor overslaan naar
de belendende perceelen.
De landbouwer was slechts laag verze
kerd. i
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister.
Vijfjarig jongetje dood gevallen. 1
Gistermiddag omstreeks vijf uur beeft
zich op de Ruysdaelkade te Amsterdam een
ernstig ongeluk vooTgedaan, waarbij een
vijfjarig jongetje den- dood vond.
Het ventje, dat alleen thuis was, zag kans
op! het dak (tè klimmen.- Hier kwam do
jongen te vallenmét liet noodlottig ge
volg, 'dat hij'over den rand van liét dak
sloeg en naar beneden, stortte. De knaap,
bleef idood' op straat liggen.
Het rijkje is naar liet Willhelmina Gast
huis overgebracht.
Dc« courant Terschgnt dagelijks, met uit
zondering van Zon- cn Feestdagen.
rrijs per kwartaal f 2.—; franco per post
f 2.50. I'rijs per week* t5 cts, Afzon
derlijke nummers 4 cts. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor hót eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór 4> uur.
Een bepaalde plaats van ad vertentiën
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentïën: vuni5 regels f455;
Iedere regel meer f 0.30; in bet Znterdagnummer
1—5 regels f 1.80, iedere regel meer f0.35
Reclames 40.75 per regel. Incassokostend cts.;
postkwitanties15 cts. Taneven %an advertentien
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentien opgenomen k f0.50 t/m. 45 woor
den, f 0.75 tfm. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
'e Woensdags: Kleine Advertentïën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
*s Zaterdags: Kleine Advertentien 1 4.00, indien
niet vóór Vrijdagavond C uur bezorgd.
i -
