KOOLHOVEN
EERSTE BLAD
VLIEGTUIGEN N.V.
Zaterctëg 20 Mei 1939
na
Het Britsch-Russische verdrag
-tl
No. 22179
Zuid-Amerfka
■ÉflÉÉ
f®
92ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN).
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Nog steeds geen overeenstemming. Chamberlain
weigert in het Lagerhuis de oorzaak te-noemen.
Drang uit het Lagerhuis op de Britsche regeering.
De strijd in China
Voor
N.V. SCHEE-DAMSCHE
STEENKOLENHANDEL
5 Palestina
De nieuwe Paiestijnsche staat
Gemengd Nieuws
zalem blijft bestaan en er hebben zich De OUdergatlg VBll de baggeriïlOletl
„Aden"
Het verdrag Duitschland en Italië dagm^m/'omlrm weSlf de amm
Het slagschip
Spanje
Engeland
inbraken in zolderkamers
Brand op Terschelling
Red Star Line
Talrijke dooden op Timor
Due courant ïersclujat dsgcljjks, met uit
zondering ?an Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal f 2.—, franco per post
f "2.50. I'rijs per week" 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen-
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur aan het Bureau
bezorgd zijn'e Zaterdags vóór S* uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
TEL. 69300 (3 lijnen).
der Jjkdrertentién: ran 16 regels ïi 55;
regel neer f 1X30, in het Zaterdagnummer
i—o repel* f U3Q, iedere regel meer f 0.35
Reclame* 70,79 per regel. Incassokostend ets.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven van ad\erteotiën
Oij ^bamagmt tfjn aan het B, eau verkrijgbaar
o)agelhk# ir orden tegen vooruitbetaling Kleine -
«TertantiSn opgenomen k f 050 l/m. 15 woor-
flpyf 0.75 tjm. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een .maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine AdvertentiSntot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's Zaterdags* Kleine Adverlentièn 11.00,Indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
W
In hot Britsche Lageihuis is gisteren
het brandende vraagstuk van de verhou
ding tmsclien Engeland en Rusland tor
sprake gekomen.
Chamberlain schijnt huiverig te zijn zich
at te zeer aan Moskou te binden, maar
de Labourparlij, de liberalen en ook een
invloedrijke groep van de conservatie!en,
a'T-2e\ oerd door Eden en Ohureluli, ach
ten het noodig nu eindelijk spijkers met
koppen te gaan slaan. Wil men werkelijk
een steng anti-agressiefront vormen, dan
kan daarin Rusland niet ontbreken Ook
Frankrijk, dat zich tot nu toe officieel
althans buiten de onderhandelingen heeft
gehouden van zijn twee vrienden, zou gaar
ne zien, dat de overeenkomst tusschen
Engeland en Rusland spoedig tot stand
kwam.
Ruslanci blijft op zijn standpunt staan,
dat het gelijke rechten wil hebben als
Engeland, als het ook gelijke verplichtingen
aanvaardt, d.wz. Moskou wil een vol
ledig bondgenootschap, terwijl Ghamber-
lam niet op zoo'n innig contact met den
Rus is gesteld. Hot gaat echter niet aan
van twee wallen te willen eten. Als Cliam-
berlam meent den Russen met als zijn
vrienden te kunnen behandelen, moet hij
ook' gemi vriendendiensten van hen ver
langen.
Chamberlain zeide gisteren in liet La
gerhui", sprekende over Sovjet Rusland,
dat met wantrouwen in de Russische ideo
logie do oorzaak is van het niet-vlotten
der onderhandelingen.
De Eritsche ïegeering lieeft nooit den
wensch galiad d,e regeermg der Soi jet-
Unie iet» te laten doen, waartoe deze zelve
met bereid was. Zij wenschte steeds dat
overeenkomsten wedeAecrig zouden zijn.
Het valt mij moedijk to begrijpen waarom
gedacht zou moeten worden, dat liet voor
stel dat wij hebben gedaan ten aanzien
van dl© w ederkeerigliehi, een hiaat zóu
vertoonen.
Chamberlain weigeide echter precies te
zeggen, wat de oorzaak is van de moeilijk
heden.
Zij die er niet op uit zijn het de regee
rmg moeilijk ta maken en die weihei ijk
wenschen, dat de politiek zal slagen, zullen
ervan afzien, aldus Chamberlain, diaiv op
ons uit te oefenen op oen ongeschikt «ogen
blik om ons het juiste punt, waarop zich
de moeilijkheden voordoen te doen ont
hullen. Ik heb reeds een algemeene aanwij
zing gegeven. Daaronbm en zijn wij nn nauw
contact met Frankrijk en zijn wij gelukkig
van.dit land de medewciking en don raad
te hebben. Er zijn geen verscUdlen tus
schen ons.
Halifax zal morgen gelegenheid vooi ver
dere besprekingen met den Fraa.sehen pre
mier en den Framschen minister van huiten-
landsche zaken hebben. He vertrouw, dat
het na deze besprekingen mogelijk zal zijn
die moeilijkheden te opwinnen, die ons
tot nu toe hebben belet een overeenkomst
met die Sovjet te bereiken, en dat wij
spoedig m staat zullen zijn mededeeling
te doen, dat wij tenslotte tot een defini
tieve overeenstemming met hen zijn ge
komen.
Churchille zeide, dat de ministerpresi
dent hen, die diep voelen, niet heeft ge
rustgesteld en hij betreurde, dat geen dui
delijke uiteenzetting was gegeven van de
moeilijkheden tusschen de Sovjet-Unie en
Engeland.
Sommige uitlatingen van den minister-
president deden evenwel veronderstellen,
dat de moeilijkheden niet zoo groot wa
ren.
Spreker bracht liuldo aan het sluiten
van het verdrag met Turkije en hij ver
klaarde te hopen, dat ook Frankrijk een
dergelijk verdrag zal sluiten.
Verder verklaarde Churchill - van mee-
ning te zijn, dat een drievoudig verbond
een noodzakelijke stap is om andere lan
den, die bedreigd worden, te verzoeken
zich onder bescherming te stellen. Hij
vroeg waarom men er voor terugschrok
een bondgenootschap te sluiten met Sov
jet-Rusland, als men wel bereid was in
gevai van oorlog met dit land samen Polen
en Roemenië te beschermen. Hij weigerde
aan te nemen, dat Polen een hinderpaal
vormde voor een overeenkomst tusschen
Engeland, Frankrijk en de Sovjet Unie.
Inzake de mogelijkheid' dal Mussolini
kwaad zou worden door een dergelijk ver
drag, zeide spreker, dat er slechts één.
middel is en dit is sterk zijn, iets anders
zal geen doel treffen. In zijn conclusie
zeide Churchill, dat, indien de regeering
thans de noodzakelijke hulp van de Sov
jet Unie van de hand wijst en zoo heb
land in een oorlog stort, dan heeft zij
het vertrouwen, dat het land haax heeft
geschonken, niet verdiend.
Ha Churchill sprak Eden, die het met
de verschillende sprekers eens was, dat
het resultaat van de onderhandelingen met
de SovjetUnie wellicht van de grootste
beteekenis zal zijn voor de toekomst van
den wereldvrede. Het is mijn overtuiging,
aldus Eden, dat het den vrede tot voor
deel zal strekken, als tusschen Engeland',
Frankrijk en Rusland overeenstemming kan
worden bereikt en hoe eerder en hoe vol
lediger en omvattender zulk een regeling
is, hoe beter.
Ook Sinclair, de leider der liberalen
pleitte nog voor samenwerking met de
Sovjet-Unie. Als wij, zeide hij, haar sol
daten op het slagveld' verwelkomen, moe
ten wij niet, zooals te Munchen, haar
staatslieden buiten de raadskamer houden,
Minister Butler zeide, dat Groot-Bxittan-
nie de regeering der Sovjet-Unie had mede
gedeeld van meening te zijn, dat zijn poli
tiek voor het oogenblik geschikter is en
dat het Britsche plan niet minder begrij
pelijk is dan het Russische en passender
is om doeltreffenden steun te verleenen,
waar deze het meest noodig is.
De Britsche regeering is van meening,
dat haar plan niet meer in overeenstem
ming is met de opvattingen der andere
er het meest bij betrokken landen en er
minder op berekend is twijfel te wekken
en moeilijkheden te doen rijzen. De Brit
sche regeering zal in nauw contact blijven
mol de belanghebbende regeert ngoix.
hitusschen worden de gezichtspunten der
Sovjet regeering nauwkeurig jen op wel
willende "wijze bezien." De onderhandelin
gen duren voort.
Alvorens gisteravond om 10 uur vla
Parj" naar Londen te vertrekken, heeft
de «ovjet-ambassadeur M.nsky, nog een
laatste onderhoud gehad met \an Sitlart,
die nog eens de Russische voorstellen
met hem wilde bespreken. Volgens in di
plomatieke kringen te Londen verkregen
inlichtingen kan verwacht worden, dat het
oU cieele antvv oord der Britsche regeering
op deze v oorstel'en legen het midden der
volgende week, dwz. na de op Woensdag
'e ouden kabinetsraad, zal worden over
handigd.
Ha de bijeenkomst van de kabinets
commissie van buitenlandsche zaken en de
laa'ste bespreking tusschen van Sifctart en
Mni«ky, gelooft men in diplomatieke krin
gen te Londen, dat de Britsche regeering
een nieuwe poging zal doen om aan de
Russische voorstellen zooveel tegemoet te
komen als in overeenstemming te brengen
is met haar tegenwoordige verplichtingen
en de opvatting, die zij heeft van de
eischen van den Europeeschen toestand.
Ohliieesehe tegenaanval beeft
succes.
Van Chineesche zijde wordt medege
deeld, dat de Chineesche strijdkrachten in
Noord-Hoepeh een tegenaanval hebben on
dernomen en den -Tapanneezen te Tangho,
nabij de grers tusschen Hoepeh en lion an,
zware verliezen hebben toegebracht. Te
vens hebben zij het gevaar van een om
singelende beweging der Japansche troe
pen bezworen. Volgens een hoogen Chinoe-
scben officier hebben 3e Japanneezen min
stens 18.000 man verloren.
Ohineezen naderen Kanton.
De Chineesche strijdkrachten, die langs
den spoorweg KantonHankau, ten Koor-
oen van den straatweg naar Kanton, ope-
reeren, bedreigen, naar het Chineesche
persbureau meldt, opnieuw de vroegere
Zuid-Lnineesche metropolis Kanton. Zij
hebben het op ongeveer 25 k.m ten Noor
den van Kanton gelegen spoorwegstation
Soenkai heroverd en rukken thans op naar
lier statten Kongtsden, 'dat 22 "k.m ten
Noorden'van de stad is gelegen. Uit Tsbeng-
hoea, dat ruim 50 k.m. ten N.O. van
Kanton is gelegen,- rukken de Ohineezen.
langs twoe wegen naar de voormalige
hoofdstad van de provincie Kwangloeng
op.
NEDERLAKDSCH FABRIKAAT
■NOaRDVEST 13 TELEF. 68208—68831
Oordeel van Irak over het
witboek.
De regeering van Irak hééft een lang
memorandum geridht tot de regeermg van
Groot Brittanme, waarin een ongunstig oor
deel wordt uitgesproken over het witboek.
Verschillende nationalistische kranten vc-r-
oordeelen eveneens het witboek.
De toestand ia Palestina.
De spanning m Joodsehe kringen te Jen:
De bekende beeldhouwer Peter Roovers in zijn atelier te Mook bezig
met hel vervaardigen van een borstbeeld van H. M. de Koningin. Links
het model, dat door den beeldhouwer gemaakt werd, nadat H. M. de Ko
ningin voor hem geposeerd had.
AnlvPta hnf«5inCM*A triAf rta nnlïlio v Anrun.
enkele botsingen met de politic voorge
daan. Politie en militairen honden de stra
tegische punten bezet.
Het Joodsch nationaal fonds heeft tele
grafisch de mededeeling ontvangen, dat
Amenkaansche Joden een 'bedrag van
Een kort, doch droevig relaas
van kapitein Kalkman van
de ..Oostzee".
250 000 dollar ter beschikking hebben ge-. Ult llet relaas, dat wij van kapitein C.
steld. Dit bedrag moet worden besteed Kalkman van de „Oostzee", te hooren
voor den aankoop van grond; In het tele-kregen na aankomst van de sleepboot te
gram betuigen de schenkers Iran sympa- ï.laass'uis omtrent de droeve reis met den
fchie met de Zionistische zaak. baggermolen „Aden", en den bak KLK.
21, van Leith naar den Nieuwen Water-
Het witboek en 'het konink
lijk bezoek,
De Amenkaansche pers levert uitvoerig
weg, waarhij de runners L de Vos en
A. A Marcus om het leven kwamen,
bleek, dat liet drama zich in enkele secon-
commentaar op het Engelsche witboek over dei atgespeeld had.
Palestina. De door de openbare meening De sleep was Dinsdagmorgen om zrs uur
aan den dag gelegde gevoelens veroor- bij mooi weer van de Firth of Forth
zaken eenige ongerustheid1 in diplomatieke frtuotland) vertrokken en alles ging aan-
knngen in Washington, waar men vreest, vankehjk naar wensch Ieder uur werd op
dat do heftige aanvallen, die op de En- dm molen en den bak door de runners
gelsche regeermg gericht worden, een scha- do gebruikelijke ronden geloopen, waarbij
duw zullen werpen op de Meer van har- alles van binnen werd gemspecloerd. En
lelijkheid, die het bezoek yairt-de Britsche hoewel toen de sleep tien mijl uit do
vorsten moet omringen, \joigens" sommige kust was en een „stevige Noord-Noordoos-
geruchten zouden Zekére "kringen druk uit- ten -wand -met kracht 8 opstak, deden
oefenen op Roosevelt, "opdat de. president zich geen bizonderlieden voor De molen
gebruik zal maken van het bezoek van den vvera op den beeleri iros en de bak op
Engelseken koning om met hem tón gunste den kalven tros gesleept. Dinsdagavond
van de Joden in Palestina te spreken. om elf uur werd met morsetóekens van
'de sleepboot een gesprek gevoeld met
DuBtschëand de runners van den sleep, docli alles was
Drié-'-coramissics. ners op den molen gezien en ook toen
Het politiek en militair verdrag tusschen vielen geen seinen te geven, omdat de
Duitschland en ItaJie, dat 22 Mei as temoten nog volkomen zeewaardig was
Berlijn zal worden onderteckend, zal oa uur latei, precies om vijf um in
inhouden, dat drie gemengde commissies,i" mor§eri> toen de wachten afgelost
werden, moet een grondzee, nadat deze
worden ingesteld', een voor mihtaire vraag ecrsf fhnke heelheid waler ov«
stukken, een voor economische vraagstuk- de |.,rag van (je „Oostzee" had geworpen,
ken en een dcrd'e voor vraagstukken be- -,vat zelden voorkomt, den molen hebben
treffende de oorlogs-eccmomie.
Ook veronderstelt men, dat het vraag
stuk van de Italiaansche werklieden in
orgenomen en doen omslaan. Eer er tien
seconden verstreken waren, was do ramp
gebeurd en waren alleon de pontons van
Dautschland, zoowel in tijd van vrede als don omgeslagen molen nog zichtbaar. Nie-
in tijd van oorlog een groote rol zal spelen
Ciano is hedenmorgen half 9 van Rome
naar Berlijn vertrokken.
'i
Iedere oorlog wordt op zee
beslist" aldus admiraal Boe
der.
De opperbevelhebber van de Duitsche
marine, groot-admiraal Radder, heeft hier
mand heeft hierdoor do ramp zien gebeu
ren. Kapitein Kalkman had juist tegen
den stuurman de opmerking gemaakt, dat
de molen zich ondanks liet ruwe weer
uitstekend hield. Toen hij echter van de
ééne zijde van de brug naar de andere
was geloopen, moest hij tot zijn groote
ontsteltenis constatecren, dat de molen
een prooi der golven was geworden. Zelfs
de matroos, die achterop de „Oostzee"
stond en terstond opdracht kreeg den tros
De repatrieerïng der Italianen.
De repatrieering der Jegioimarissen zal
thans blijkens een bericht uit Rome zon
der verwijl geschieden. Vijf stoomschepen
zullen Zondag uit Napels naar Cadiz ver
trekken, waar de inscheping geschieden
zal van 18.000 Italiaansche oudstrijders.
Het Britsche rijk
In het Lagerhuis heeft Butler gezegd,
dat er geen sprake van is, dat de Brit
sche regeering de annexatie van Behomen
en Moravië zou erkennen.
heden het woord' gevoerd in hik kamp dwte. kaPPen> ,kfk \?nIondw'cJ ?aar den ,ka'
c - pitctn, omdat ook hij enkele seconden
n kslcHiers van de „Hitloijeugd H.j ver- \\ev0T^a den molen ^rmaal achter de
klaard1© o.m. dat men juist het slagschip! sleepboot had zien liangen en mets vai*
thans niet kan missen, daar het alleen in het onueil gemerkt had. Noch zelfs de
staat is de heerschappij ter zee te ver-1 runners D. Bernhard en J van Dijk, die
overen en te verdedigen. In dit verhand zich op den bak bevonden, nadden niets
noemde Raeder het een geldigen-stelregel, gezien. Zij losten elkander af en in het
dat iedere oorlog met een zeemacht op korte tijdsbestek, dat de één naar het
zee wordt beslist. Hij wees er op, dat het
ter harte nemen van dezen stelregel eens
een beslissende rol zou kunnen spelen in
den strijd! om het bestaan van Groot-
Duitschland.
Schuschnigg nog steeds te Weenen.
De Euitsehe autoriteiten verklaren, dat
de vroegere bondskanselier, van Oosten.-
rrjk, Schusohnigg, zich nog steeds in hotel
Metropol e te Weenen bevindt. De geruch
ten over zijn verblijf in een badplaats in
de Harz of te Keulen zijn ongegrond.
Men voegt hieraan toe, dat Schuschnigg
regelmatig bezoek ontvangt van zijn echt-
genoote. Iedere week wordt hij bezocht
door een geneesheer.
De inspectiereis van den FBhrer ten einde.
De inspectiereis van den Fdhrer langs de
vestingwerken aan de Westgrens is giste
ren te Efringen in Baden geëindigd,
Bolivië m hef anti-Kominternjact.
De Boliviaansche gezant in de Vereenig-
de Staten heeft Summer Vel Is er van "in
kennis gesteld, dal de geruchten volgens
welke Bolivie voornemens zou zijn om
zich aan te sluiten bij het anti-Komintem-
pact ongegrond zrjn.
verblijf op den bak ging om zijn maat
de wacht over te nemen, verdween de
molen.
Nog nooit aldus kapitein Kalkman
heb ik zoo iets meegemaakt. Terstond
heb ik eenïg risico genomen en ben met
den bak op de woelige zee gedraaid, om
nog te redden wat er te redden viel. Tot
ongeveer tien meter is de „Oostzee" den
'drijvenden molen genaderd, doch er nel
niets van de runners, die reddingsmidde
len, zootüs wemvesten tot hun beschik
king hebben, te bespeuren. Zij zijn dus
volkomen overvallen. Slechts oenig wrak
hout werd aangetroffen en toen de mo
len om acht uur in de diepte verdween,
verliet de „Oostzee" met de vlag half
stok, de plaats des onheils. en zrtte met
den bak koers naar den Waterweg.
Een eiland verdwijnt.
Het eilandje Verde, dat een oppervla&te
heeft van ongeveer 15 K.M 2, is op het punt
geheel onder de oppervlakte van den
Oceaan te verdwijnen.
Het eiland ligt ongeveer 160 K.M. ten
zuiden van Manilla. De gouverneur van de
provincie Batangas heeft de regeering te
Manilla medegedeeld, dat de bevolking
wordt verwijderd, I
Het eiland daalt snel, deze daling gaat
gepaard met aardbevingen.
Voor 1400 aan sieraden en geld
ontvreemd.
De inbraken m zolderkamers in de Apol-
lobuuxt te Amsterdam zijn aan de orde
van den dag Waarschijnlijk is het steeds
dezelfde, die ongemerkt via het trappen
huis aan de flatwoningen m Zuid do zol
derverdiepingen weet te bereiken. Uit een
afgesloten zolderkamer op het Muien a-
plein waar een Francaise logeerde, zijn
eenige gouden sieraden en eon bedrag aan
francs tot een gezamenlijke waarde van
f400 ontvreemd Het deurruiljo was uiige
sneden, waardoor men aan de binnenzijde
bet veiligheidsslot had kunnen openen.
Door vuurtje stoken.
Gistermiddag omstreeks half /es werd
brand ontdekt in de groote houten werk
plaats van de scheepswerf, toebehoorende
aan den heer J. Krul, alhier.
Vermoedelijk was het vuur ontslaan,
doordat opgeschoten jongens een brandje
van papier te dicht hij de schuur, waarin
/ali veel brandbare stoffen, om teer en
benzine bevonden, hadden gestookl. De
vrijwillige brandweer trok er met de mo-
torspnil op uil, terwijl de sloepboot „Hol
land" van de firma Doeksen in de ha
ven opsloomde en met twee stralen de
brandweer kwam assistecren. Hoewel in
toLaal met vijf stralen water werd gege
ven, kon niet worden voorkomen, dat de
weikplaals geheel uitbrandde De scheeps
helling bleef buiten gevaar.
Vervanging van personeel.
De Red Star Line doelt in een com
munique mede, dat m den loop der on
derhandelingen, die tol een aocoord tus
schen de Holland Amerika-lijn en de Red
Stai Line hebben geleid, besloten is, dat
de Duitsche bemanningen ontslagen en
naar haar land teruggezonden zullen wor
den en dal Belgisch personeel zal kun
nen worden aangenomen.
Eveneens is besloten, in de ruimste mate
rekening te houden met de Belgische be
langen voor wat betreft de uitrusting.
Slachtoffers van de over-
stroomingsramp.
De oorrespondent van Aneta te Koepang
meldt, dat uit de jongste berichten uiiy
het binnenland van Timor is gebleken, dat
de toestand tengevolge van noodwtfr en
overstroomingen erger is dan men zich
had voorgesteld. In Nederlaudlsch-ïïnior zijn
honderden personen omgekomen. Duizen
den dieren werden het slachtoffer van do
overstroomingen.
Groote oppervlakten aan voedingsgewas
sen zijn vernield, tertvijl vele boomen ver
nield zijn.
De totale schade wordt thans geraamd'
op ciroa twee mülioen, gulden.
Elf slachtoffers.
Een lawine hij Domodossoia heeft elf
slachtoffers geêiscbt. Door den regen en den
overvloedigen sneeuwval, kwam een enor
me massa sneeuw neer in Val Formozza
op een werkplaats. Een twintigtal arbeiders
die in een barak", welke als eetzaal diende,
zaten, werden bedelven, - n
Reddingsploegen konden de lijken vaia
elf arbeiders bergen. Vijf andere waren ge
wend', twee hunner ernstig.
Motorrijder reed tegen liehtzuil.
Vannacht om kwart over twaalf is een
'29-jainyo motorrijder ie Amsterdam tegen
een op een vluchtheuvel staiande' lichlzu.il
gereden. De man sloeg tegen den grond en
bleef met een hersenschudding en een.
hoofdwonde liggen. Li geneeskundige
dienst vervoerde hem naar het Wilhelmma
Gasthuis.
De motor en de weggestroomde J>enzine
vlogen in brand. Het vuur moest door de
brandweer worden gedoofd.
Mi
a
