EERSTE BLAD
Dinsdag 23 Mei 1939
De Duitsch-ltaliaansche ovër-
eenkomst
Volkenbond
92ste Jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnend
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Gsen wijziging in bestaanden toestand. Commentaar.
Duitschland
Fascistenleider inde Tsjechische
regeering?
De incidenten bij Dantzig
De strijd iri China
Engeland
Het Britsche koningspaar te
Toronto
De Britsch-Russische onder
handelingen
Polen
De Palestijnsche kwestie
Int. Samenwerking
Spanje
Dei» «onnut t wschijDt ddgelijki, metnrt-
r.andering vats Zoo- en Fseetdagea.
prijfl per kwarUai f 2.franco per poet
i 2.50. I'rjja per week: 15 eta. Afzon
derlijk?' namtuera 4 eta. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Adverientiën voor het eerstvolgend num
mer moeten v6ór elf nar aan Set Bnrean
bezorgd sqn, *s Zaterdags vóór uqj
- Ben bepaalde plaats van advertentiëo
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Ad vertentfëw ran 1Z- regels f i f»5j
Ma j y1 7 Iedere regel meer f0.30; Sn het Zaterdagnummer
IIU, 4m£m I t i5 regels f180, iedere regel meer f 0.35
mmamm Reclames f0. to per regel ïncassokostenSet*.;
postkwitantieelD ets. Taneven van advertentïën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentïën opgenomen 10.50 t/m. 45 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 ^cent tot een maximum van 30 woorden.
s WoensdagsKleine Ad vertenti'en tot 25 woor
den f (125, mita vóór Dinsdagavond C unr aan bet
Bureau bezorgd.
VZaterdags: Kleine Advertentïën 14.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Van Duitsch-ltaliaansche zijde wordt de
indruk gewekt, - alsof liet "teekenen "van
de overeenkomst te Berlijn door Vou Rib-
bentrop en graaf Ciano een enorme ge
beurtenis is. -
Van de andere zijde wordt er echter op
gewezen, dat de ondertèekening van bet
bondgenootschapsverdrag feitelijk niets aan
den bestaanden toestand verandert.
De „Diplomatiseh-Politische Korrespon-
denz" schrijft: De zin van het Duitsch-
ltaliaansche bondgenootschap is, het de
buitenwereld duidelijk, te maken, dat elke
poging, een der béide mogendheden te be-
nadeelen, of aak te'vallen, gelijktijdig zal
stuiten op den vastberaden tegensland van
de ander. Anderzijds kunnen de landen,
die- zich met de -beide mogendheden ver--
eeaigci gevoelen, uit de .kracht van dit
blok 'ook voor zich zelf vértrouwen put
ten. -Juist de opheldering, die hiermede
in Eutopa is ontstaan, zal alleen de be
slissing over de ware belangen, van faun
land vergemakkelijken. Bij de deelnemers
aan liet omsingelingsfront is de gezindheid
slechfs eensgezind in het negatieve, n.l."
in de poging om beide ofeen der as-
mogendheden klein te houden. Duitschland
en Italië koesteren hunnerzijds geen haat
pf afgunst jegens andere volkeren. Zij ver
wachten ook van hen de erkenning van
hun levenskrachten.
Euü speciale verslaggever van de „Mes
sagen»" te Berlijn schrijft over de sluiting
van het Italiaanseh-Duitsche bondgenoot
schap
Italië en Duitschland wenschon vrede,
doch zouden niet aarzelen ooriog te voe
ren -.oor de verwezenlijking van hun
eischen.
Na hel karakter van het verdrag te
hebben geprezen, schrijft hij, dat- hei. Ita
liaansch-Duitsche bondgenootschap van de
beide -volken een énkel organisme en een
enkel lichaam -zat-makom
De schrijver betoogt, dat „het ip.v wondt
een einde té. maken aan de ."gewoonte
alle verdragen van bijstand aan te dienen
als verdragen, die oen zuiver defensief
karakicr hebben. Deze formule is, naar
hij schrijfl, een convenlionneele leugen en
moet worden uitgebannen, tenzij de defini
tie van oDensief wordt herzien.
„Wanneer twee volken, sterk door hun
getal cn door hun vastberadenheid, zoo
als de volken van Italië en Duitscliland,
gebrek hebben aan tevensruimte, wordt
hun strijd voor de verovering van deze
levensruimtc een doeltreffende natuurlijke
verdediging van hun !>estaan, van hun.
recht en van hun toekomst.
Wie dit recht ontkent en deze verove
ring weigert, welke niet kan worden ver
traagd, ie een te beslrijden vijand.
Het Italiaansch-Duitsche verdrag vormt
een' defensief instrument in de meest ju'ste
beteekenis van het woord, ingegeven door
deze hoogste noodzaak, welk instrument
Italië en Duitschland de ruimte zal ver
schaffen, waaraan zij behoefte hebben."
De Brilsehe pers.
De onderteekening van het Duitsch
Italiaansche verdrag beeft in de Britsche
pers opmerkelijk weinig emotie veroorzaakt.
De „News Chronicle" zegt, dat door het
verbond bewezen wordt, hoe nutteloos het
is te pogen, Italië van de spil los te ma
ken, maar juist door de sterke verdrags
banden is het mogelijk, dat Italië een ma
tigenden invloed op zijn spilgenoot zal
hebben, omdat van alle groote mogend
heden Italië zich een oorlog het minst
kan veroorloven.
Ook de „Manchester Guardian" gelooft,
dat Mussolini geen reden, tot optimisme
heeft, daar het BritscliTurksche verdrag
de strategische positie van Italië in de
Middellandsche Zee zeer verzwakt heeft
en het nieuwe verhond Rome in dit op
zicht weinig voldoening kan geven.
De „Daily Express" herinnert er aan,
dat de handteekening van Italië in 1914
aan de eene zijde en zijn troepen aan de
andere zijde stonden. Hitier'is' zich hier
van bewust, maar hij wil de democratische
staten in een toestand van -vrees brengen
om concessies af te persen. „Hij heeft
aldus liet blad met deze truc eenmaal
succes gehad, doch zal geen tweeden keer
slagen".
De Fransehe pers.
De Fxansche bladen constateeren, dat Ita
lië zich volledig onder de voogdij van
Duitschland gesteld heeft.
Met een toespeling op de Duitsche en
Italiaansche eischen, zooals die in de rede
voeringen en. de persartikelen van den
laatsten tijd naar voren zijn gebracht,
schrijft de „Epoque";
„Het is al te duidelijk, dat niemand' in
Engeland of ^Frankrijk ook maar de móge-
.lijkheid van* bespreking deze'r eischen in
overweging zou kunnen nemen, dat be-
Toepassing wan 'de anti-Joden-
welten verlangd.
Te Praag doet het gerucht de ronde,
dat generaal G-ayda, de Tsjechische fas
cistenleider, in de Tsjechische regeering
zal worden opgenomen als minister van
binnenlandsche zaken. Gisteren had hij
een onderhoud met president Hacha, wien
faij'eén memorandum overhandigde, waarin
reorganisatie -ran de regeering en van de
ajrti-Joodsclie raswettem alsmede vrijheid
voor de fascisten, zich als partij te or-
ganïseeren^ werd geëischt.
Geen verdere consequenties.
De incidenten te Kalthof en Pieckcl schij
nen geen groote gevolgea te zullen heb-
beuT "Berlijn Houdt zich opmerkelijk kalm,j
waaruit -blijkt, dat Duitschland' er voorj
'het Öogen hl ik geen heil „in ziet d?? zaak
óp'de"spits te "drijven.
In een communiqué vap deu Senaat ram
Dantzig wordt bêtoógd; -dat incidenten het
bewijs leveren van .de.onjuiste bepalingen
betreffende Dantzig in- ïet verdrag van
Versailles. -
Het Poolsche regeei'Mgs-orgaan „Kuijer
Czerwoiie" schrijft, dat-de Poolsche douane
inspecteurs het smokkdtea van wapenen
én mensehen van OostJPruisen naar Dant
zig "bemoeilijken. Bit-^mokkelen is den
'laatsten tijd aanmerkelijk toegenomen. Dit
veridaart de .aanvallen-op deze inspecteurs.
- ,T - -- -Het blad herinnert er. verder aan, dat het
echter volgens Havas van meening, dat -
ergeen."aanleidingbestaat óm" het"fie~no^raf van Versailles Bantag binnen het
staaif van geheime' clausules Ie verohdör- Poolsche douane-systeem- heeft gebracht en
dat later verdragen 'zijn gesloten tusschen
de. vrije stad en Polen, waarbij de onmidL
dellijke bewaking- van' de, douaneposten
werd overgelaten aan de beambten van de
vrije stad onder oppertoezicht van Poolsche
teekent dus, dat de groote krachtproef
in een beslissend stadium - is gekomen.
Duitschland en Italiëstaan* thans voor het
dilemma: zich matigenof oorlog veiwr-
zakén.- - - 5
Zij hebben de bruggen afgebroken en
deverantwoordelijkheid' op zich genomen.
Wij kunnen hier niets doen.- De conclusie
ligt. voor de hand: Wij moeten ons wape
nen, onze zenuwen harden en. afwachten,"
óp alles voorbereid". -
De „Populaire" zegt:" „Laten we ons niet
te zeer verontrusten over dit verbond.
Daardoor zouden we waarschijnlijk te" veel
beantwoorden aan - de -verwachtingen van
de onderteekenaais.l Heeftmen niet den
indruk, dat de publicatievan bet verdrag
voor Hitler' en Mussolini belangrijker is
dan de totstandkoming
Gayda zegt in „Giornale d'Itaüa" dat er
geheime 'annexe® zijn "op het gisteren' le*
Berlijn onderteekeride Italiaansch-Duitsche
verdrag.-- - -- - -- - -
Buitenlandschekringen te Berlijn zijn
stellen.
„Japan heeft zijn kans' voorbijlaten
„Wij hopen niet den oorlóg dit of het i inspecteurs. r
v olgende .jaar. ie winnen, doch al duurt i" Ult, eei1 nadmqmgested; ónderroek blijkt,
het drie of vijfjaar, den'oorlog zullen*^1 gedoode DuitscherGrubner reeds
wij "winnen". Aldus heeft generaal Tsjen j 'n; 193' moeilijkheden heeft reroorzaahrt
Tsïen, een van Tsjang Kai Sjek's bekwaam- J»« <Je, douanepost te Kafthof. De Senaat
ste" legeraanvoerders,- die thans dé ope-}'eeft Ö1J schftjven van 28. Februari 193S
nar. aaaroveï ziin smifc betuig*!1'
t
hoogst critiek was, een beslissende ne- j - S-A.-i» muien iitarJDtttifii;
derlaag toe te brengen en die gelegen-1 p 9 a.s. zolien Bii.OOO- man S.A.
beid zal niet terugkeeren. Tsjen Tsjen jle Dwitzig aankomen om deel te nemen
voegde hieraan toe, dat de Japanneezen j aan e sportfeosten v;ui de S.A. van het
thans zelfs niet alleen geen nieuwe vor- Steele «listric!. Daaizig en Oost-Pruisen.
deringen kunnen maken, doch dal de toe
stand zelfs in de onder hun controle
staande gebieden verre van veilig is. Be
halve de mobiele guerrilla-eenheden, die
in de Japansche achterhoede opereeren,
zijn thans achter de Japansche linies zes
tig divises geregelde Chneesche troepen
samengetrokken.
Ten aanzien van de gevechten in Noord1
Hoepeh, zeide Tsjen Tsjen. dat de Ja
pansche omsingelingsplannen na vijf da-
Bij deze gelegenheid zullen de chef van
den staf van de S.A. Lutze en de leider
van de nationaal-socialisten van Dantzig,
Foerster, liet woord voeren,
De vijfling ten tooneele ge
voerd.
Na onder luide toejuichingen een rit
gen en nachten van verwoeden strijd, tendoor de met vlaggen versierde straten
Foorden van Tsaoyang volkomen ver
ijdeld zijn.
Overeenstemming in 't zicht!
De Britsch-Russische onderhandelin
gen schijnen een uiterst gunstige wen
ding te nemen. Gisteren kon te Geneve
vaslgesteld worden, dat de kloot' tus
schen de standpunten van Engeland
en de Sovjet Unie reeds zoover ver
kleind is, dat een mislukken van de
onderhandelingen als nagenoeg uitge
sloten wordt beschouwd.
Vermoedelijk ziet de Britsche regeering j
in, dat zij, wil men tot overeenstemming
geraken, het Russische standpunt van vol
komen wederkeerigheid dient te aanvaar
den.
Londen heeft Oost-Europee-
sehe landen gepolst.
Router verneemt, dat Engeland op ant-
Tvooio wacht van de Post-Europeesche lan
den, welke zij gepolst heeft omtrent hun
houding ten aanzien van het beoogde
Bribe!:FranschRussische bondgenoot
schap.
Algemeen wordt aangenomen, dat Tur
kije, dat met de Sovjet Unie zeer hartelijke
betrekkingen onderhoudt, zulk een bond:
genootschap -zou toejuichen en dat oolr
Grit-kenland er zijn goedkeuring aan zou
hechten, met het oog op zijn nauwe be
trekkingen met Turkije,
De nadruk wordt er op gelegd, dat het
vraagstuk van het Ferre Dosten geheel
buiten de voorstellen inzake een bondge
nootschap is gehouden en dat deze uit
sluitend betrekking hebben op verzet tegen
agressie in Europa.
Dnilsehe agents provocateurs.
Het parket te Posen heeft bevel gege
ven tot arrestatie te Bojanof van vier
Duitsche inwoners, die enkele dagen ge
leden op de ruiten van Duitsche winkels
„Weg met Jlitler" hadden geschreven. Een
onderzoek wees uit, dat de gearresteerdten
dit gedaan hebben bij wijze van provo
catie.
van Toronto te hebben gemaakt, hebben
de koning en zijn gemalin, gezeten op
scharlaken roode troonen, welke voor het
stadhuis waren opgesteld; do hulde der
stad in ontvangst genomen. Vervolgons
werden zij officieel door de regeer.irig ver
welkomd in het provinciale parlements
gebouw, waar zij twee uur lang door een
ui f gelezen gezelschap werden verwacht,
Terstond na dte officieele plechtigheid
in het Kamergebouw, werd dte vijfling aan
het koningspaar voorgesteld. In piechti-
gen optocht schreden de vijf meisj'es bin
nen met den minister-president Hepbun
aan bet hoofd'
De koningin vereerde iodter kind met
een blauw manteltje, terwijl de vijfling dte
koningin een door elk der meisjes on-
derteekende foto aanbood. Na de uitwis
seling der geschenken, legde elk der meis
jes haar armpjes rond de hals van de
koningin en gaf haar een klinkenden kus,
welken zij beantwoordde.
In het Lagerhuis.
In het Lagerhuis heeft gisteren minis
ter Mac Donald de houding van de re
geering tegenóver de Joden ia Palestina
verdedigd.
De regeering wees de beschuldiging van
de hand, dat zij haar belofte verbroken
beeft en herinnerde er aan, dat de Balfour-
verklaring de toezegging behelsde, al het
mogelijke te doen voor dte vestiging van
een nationaal tehuis voor het Joodsche
volk in Palestina, welke zinsnede kon
beteekeneneen Joodsclie staat in Pa
lestina of ook veel minder.
MacDonald herinnerde er aan, dat de
loodsehe bevolking in twintig jaar was
toegenomen van 80.000 tot 450.000, terwijl
de Arabieren van 600.000 waren vermeer
derd tot meer dan een millïoen. Niet ont-
kpnd kon worden, dat de Joodsche im
migranten Palestina groote materieele voor
deden hadden gebracht. De regeering
hoopte, dat, daar de Arabieren ook de
vruchten plukten van. den grooteren voor-
'Wpi'P.
Brussel in feestgewaad ter gelegenheid va^ het bezoek van H. M. de Koningin. -
Een reusachtig portret der vorstin als artistieke decoratie van een der groote
magazijnen.
spoed, zij verzoend zouden geraken met
den verbeterden toestand en dat liet ten
slotte tusschen de Arabieren en Joden
vrede zou worden. In deze hoop is zij
teleurgesteld. De materieele verbeteringen
werden in do schaduw gesteld door de
vrees, dat de energieke, schrandere en
welgestelde Joden hen in het land hunner
geboorte in numerieke, economisch en po
litiek opzicht zouden overbeerscben.
De Joodsch immigratie was de directe
oorzaak van bet wantrouwen en de haat
doch niettemin had de regeering dten
eiscb, dat de immigratie geheel zou wor
den stopgezet, verworpen en voorgesteld,
dat de toelating der Joden nog vijf jaar
zou voortgaan.
Rotschild, lid' der oppositioneele libe
ralen, beeft betoogd, dat een permanent
Britseb bestuur de -eenige bevredigende be
scherming vormde. Het zou een regiem
kunnen verzekeren waarbij Jood noch Ara
bier bevreesd zouden behoeven te zijn
voor overheersching van den ander. Daar
om stelde spr. voor, dat MacDonald den
Volkenbond toestemming zou vragen om
van Palestina een Britsche kolonie to ma
ken.
Tom Williams (labour-oppositie) beeft
het officieele amendement der oppositie
op de motie der regeering inzake Pales
tina ingediend-. Hij zeide, dat het Witboek
inza Palestina en al wat het impliceert
in strijd is met den Ietter en de geest van
de Balfour-declaratie en bijna neerkomt
op intrekking ervan.
De Volkenbondsraad bijeen.
Onder, voorzitterschap van Maisky, den
Russischen gezant te Londen, is gisteren
de 104e zitting van den Volkenbondsraad'
begonnen.
's Middags 12 unr bad een besloten ver
gadering plaats; om 4.20 unr begon de
openbare zitting.
Als eerste punt op bet programma werd
het beroep van de Chineesche regeering
op den raad' behandeld. Dte vertegenwoor
diger van China, Wellington Koo, zette
den militairen toestand' in China uiteen
en toonde aan, dat de aanval op China
geen doel, doch middel is tot het berei-
ken van de Japansche expansie volgens
het plan Tanaka.Ook wees hij er op,
dat de aanvallen van Japan in China steeds
samenvallen met de groote crisis in
Europa. Wellington Koo verzocht derhalve
uitbreiding van de financieele hulp aan
China, het staken van iederen steun aan'
Japan door het leveren van grondstoffen
en vliegtuigen, alsmede bet instellen van
een commissie tot het eoördineeren van
de hulp aan China.
Deze maatregelen acht China gematigd'
en Wellington Koo voegde hieraan toé,
dat zij geen risico meebrengen. China
vraagt geen militaire maatregelen, het zal
zichzelf verdedigen met zijn eigen men-
schenmateriaal. Het vraagt van de leden
van den Volkenbond slechts, dat zij hun
verplichtingen van het handvest zullen na
komen. i
De sprekers, die na Wellington Koo
hef woord kregen, betuigden allen hun
sympathie met liet Chineesche volk. De
vertegenwoordigers van Nieuw Zeeland, de
Sovjet Unie en Bolivië, steunden de voor
stellen van China, doch lord- Halifax en
Bonnet verklaarden de omstandigheden
niet gunstig te achten voor nieuwe maat
regelen. Hun regeeringen zijn van mee
ning, dat zij op het oogenblik geen nieuwe
verplichtingen op zich kunnen nemen.
Het tweede punt van de agenda was
Palestina. Lord Halifax deed mededeeling
omtrent de Britsche plannen met Palestina
neergelegd in het Witboek. Omdat het par
lement nog niet over de voorstellen van
de Britsche regeering heeft heslist, werd!
in den Volkenbondsraad een afwachtende
houding aangenomen
Vervolgens werd het vraagstuk van de
Aalands eilanden behandeld1 en werden de
vertegenwoordigers van Finland, Dene
marken en Polen, als partijen van de
overeenkomst van 1921, uitgenoodigd aan
de raadstafel plaats te nemen.
In de besloten zitting van den Volken-
bondsraad kwamen aan de orde de larie-
ven en telegrammen door twee verjaagde
staatshoofden aan den' Volkenbond gericht.
Ten aanzien van het beroep van ko
ning Zogoe werd beslist, dat de kwestie
van de verovering van Albanië door Ita
lië in de Septembervergadering van den
Volkenbond zal worden besproken.
De oud-president van Tsjecho Slowa
kije, Bentesj, had ook brieven gezonden,
maar die werden terzijde gelegd, omdat
hij die had geschreven na zijn ontslag
name als president, dus als particulier
persoon!
De sterkte van het leger.
In welingelichte kringen wordt medege
deeld," dat de sterkte van het Spaansche
leger op vredesvoet is bepaald op 300.000.
man.
