EERSTE BLAD
Woensdag 24Mei 1939
De anti-agressiepolitiek
Engeland
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste jaargang,
No. 22178
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KÖRTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekènihg No. 53IL
BUITENLAND
Britsch-Fransche verklaringen in den Volken
bond. De stand van zaken in de Britsch-
Russische onderhandelingen.
Halifax en Bonnet hebben - gisterenin'
de openbare vergadering van (ten Vólken-^
bondsraad'.belangrijke - verklaringen -afge-j
Jegd over don algerneenen politieleen toe
stand. w ":.j
Halifax zeide,-.dat in don politieken toe
stand zekere wijzigingen waren gekomen,
die het wenschélijk maakten, _dat de ;Brit-'
sc.he regeering haar houding opnieuw he-!
'paalde. Het: is niet noodigin bizonder-
heden te, treden, doch de gebeurtenissen,
maakten een zekere wijze j van /handeleïr
noodzakelijk, rwimcoveri'eett, paar -woorden-
gezegd1 moéten worden'.- Wij. wéeidén cms*
genoodzaakt, zekere verplichtingen pp; ons'
te nemen, welke gericht.zijn op vreedzame
welomschreven doeleinden. Al deze ver-,
piich tingen beoogden verzet tegen het op
leggen van methoden van geweld', die, zoo
zij zouden voortduren, de beschaving naar
anarchie zon leiden. Deze aclie is niet
in den Volkenbond verricht, omdat dit
onder de gegeven omstandigheden onmo
gelijk was, doch alles wat gedaan is, is
volkomen in overeenstemming met de be
ginselen van den Volkenbond. Wanneer
de onderhandelingen beëindigd zijn, zal de
Britsche regeering het resultaat aan den
bond mededéelen.
Doch, zoo vervolgde Halifax, de Brit
sche regeering houdt niet minder krachtig'
vast aan dé idealen van internationale
samenwerking, waarvan de Volkenbond-het
symbool is. Alle leden van den bond zul
len uitzien naar den dag, waarop alle na
ties zullen samenwerken voor den vrede
en voor aller bestwil.
De Britsche regeering, aldus Halifax,
zal in den.tusschentjjd .zooveel als.mOgéL.
lijk is; haar politiek niet alleen 'gericht
doen zijn* op de verdediging van onze hui
dige orde tegen gewelddadige verstoring,
doch meer in het bizon der op het doen her
leven van de elementen, waarvan het her
stel van de internationale samenwerking
afhangt.
De verklaring van Bonnet was in soort
gelijke bewoordingen gesteld'.
De Britseh-Kussische onder--
handelingen.
Ten aanzien van de Britsch-Russische
onderhandelingen wordt de positie in ge
zaghebbende kringen te Genève als volgt
weergegeven.
Zooals men weel, heeft Halifax Zondag
na zijn aankomst te Genève een langdurig
en hartelijk onderhoud met Maisky gehad.
Dit onderhoud werd als informatief ge
kenmerkt en het doel er van was, Hali
fax en Maisky in staat te stellen, zich
van eikaars opvattingen inzake de B-rilsch-
•Russische betrekkingen grondig op de hoog
te te stellen. Na afloop van deze bespre
king werd gezegd, dat een nieuw onder
houd over dit onderwerp naar alle
waarschijnlijkheid te Genève niet noodig
geacht zou worden. De kwestie, zoo ver
klaarde men voorts, zou waarschijnlijk door
Halifax na zijn terugkeer uit Genève met
zijn collega's in het kabinet besproken wor
den. Halifax, die gisteravond uit Genève
vertrok, zal van Parijs naar Londen! vlie
gen en zoodoende de heden te houden
.kabinetsraad kunnen hijwonen, óm daar
volledig rapport uit te brengen. Wanneer
het kabinet de gelegenheid heeft gehad
den toestand in het. licht van dit rapport
te bezien, kan een nieuwe, stap in de
besprekingen verwacht worden.
Gisteravond was men nog steeds opti-
mist'.sch ten aanzien van het resultaat der
Britsch-Russische. onderhandelingen. Deze
onderhandelingen zijn o.a. ter sprake.'ge
komen bij de„. besprekingen, die Bonnet
gisteren heeft gevoerd met de vertegen
woordigers van Roemenië en Polen, want
bij de onderhandelingen zou geen enkele
slap gedaan kunnen wórden, waarmede
deze landen het niet in alle opzichten
eens zijn. 1 *•-• 1
Ten aanzien van de Ohineesclie ver
langens wórdt vóórts nog vernomen, dat
de Raad waarschijnlijk in een resolutie
nogmaals'aan de Volkeribonds'.eden zal aan
bevelen, aan'China individueel hulp te ver-
leenen.
Het is mogelijk, dat. de zitting pas mor
gen gesloten wordt.
Halifax en Bonnet te Parijs.
Te kwart voor tien gisteravond zijn de
ministers van buitenlandsche zaken van
Engelanden. Frankrijk, Lord Halifax en
Bonnet, per trein uit Genève vertrokken
om naar Parijs terug te keeren.
Zij zijn vanochtend vroeg te Parijs aan
gekomen. De Engelsche minister eri zijn
medewerkers begaven zich onmiddellijk
naar Le Bourget, vanwaar zij met een
Britsch mïiitairvliegtuig naar Londen ver
trokken.
Bonnet is optimistisch
Uitlating tégenover Sauerwein
Paris -Soir publiceert 'een "door Georges
Bonnet te Genève tégenover Jules Sauop-
•weiiï afgelegde -verklaring, waarin de Fran-
sche minister'zéide:
"Na dé langdurige besprekingen; dié ik
met Maisky. én Bord, Halifax hab^.ge-
.Jiad, .heb ik thans de-stellige overtui-
■ging, dat de onderhandelingen tusschen s
GroóhBïittaiinië; SovjetRusland en.
Fraiikrijk'snel. tot' een. good eindézal-
lèn'kómem Voor j Frankrijkj dat',-reeds
door het Fransch—-Russische- verdrag.
verbonden is, zal -déze -gelukkige: over
eenkomst de consolidatie betëekeriea
van zijn stelsel van veiligheid éri -een
kostbare troef voor. de handhaving van
den vrede.
Sauerwein schrijft in dit verband: Voor
wie de groote voorzichtigheid kent van
Bonnet, kondigt déze verklaring duidelijk
het welslagen dér 'onderhandelingen aan;
Een uur van beépreking met* Maisky, een
ander, uur metHalifax hehb'én hem in
staat gesteld definitief dé óridérhandelLn»
gen op te klaren, die gevaar liepen in By-
zahtijnsclie' spitsvondigheden onder te
gaan". 'J - -
Poolsch-Roemeenscft bijstands
pact
De toestand te Dantzig
Wederom een incident.
Ravas meldt uit Warschau:
Uit'Dantzig wordt vernomen, dat onbe
kenden gisternacht de-ruiten hebben inge
gooid van de woning van den Poolschen
vice-commissairius, die liet onderzoek in
zake-de 'incidenten té Kaltbof Jieeft geleid'.
De Poolsclie commissaris-generaal zou
reeds tegen dit niéuwe incident hebben
geprotesteerd'. - - -
Tenslotte doet in de vrije stad' liét ge
rucht de ronde, dat'ziéli'vandaag, een offi-
cieélé nazi-delegatie naar Berlijn zal 'be
geven om aan de Duitsclie autoriieiteai-ver
slag uit* te brengen 'over' de incidenten te
Kaltbof; - -
De strijd in China
Nieuwe Chineesche strategie
heeft succes. V.
De Chineesclie communislen-leider Tsjo.
Wen Lai, die juist te Tsjoengking is, te
ruggekeerd van een inspectiereis dioor het
gebied* achter het Japansche front, heeft
verklaard,- dat ;de nieuwe Ghineesche stra
tegie van: aanvallen in den.rug van dé Ja
pansche troepen succes heeft.
Volgens Tsjo Wen Lai;'heeft het op;-
t reden ran'dé;Rhmeesclró guérillabenden
achter.het front-tengevolge geliad, dat de
Japanneezen dolaatste, zes maanden huni
operaties hebben gestaakt
internationaje druk op China
Een Brrtsch-Frtnseh-Amérikxansch
memorandum **n T^jang Kai
Domei: meldt uit Tokio:
Sir Archibald Kerr Glerk, de Britsche
ambassadeur in China, lieeft zijn reisroute
gewijzigd. Hij "zal te Hongkong blijven tot
26 Mei, teneinde besprekingen te voeren
met.' Nelson T Johnson,dén Amerikaan-
séhen ambassadeur in China, aldus wordt
gemeld uit Hongkong.
Hieraan wordt toegevoegd, dat Johnson
26 Mei in Hongkong arriveert aan boord
van het Amerikaansche mailschip President
Collidge, op de terugras naar Tsjoeng
king.
Dé Britsche ambassadeur, die verblijf
houdt in de officieele residentie van den
gouverneur jan* Hongkong-hësft een aan-
:tal ;;Ohiheesche' leiders Ontvangen, onder
wie T. V. Soong-, en C. T. Wang. Hij
Beeft geen "verklaringen willen afleggen te
genover vertegenwoordigers van de pers.
Men! hecht .veel belang aan liet-a.s. onder
houd tusschen dén 'Britsdfen en den Arne-
rikaanschen ambassadeur.:
.Een bericht uit Hongkong aan de Nitsji
Njtsji-dagbladen meldt, dat de Britsche
•ambassadeur niet l alleért in zijn kwaliteit
van., Brit^ch;.,yertegenwéordiger; maar ook
als niet-officieel vertegenwoordiger van
.Frankrijk en .Amerika.- *eêu' meihörandtcni
hééft Overhandigd aan Tsjang Kai Sjek tij
dens zijn recent onderhoud* met den Chi-
neescben maarschalk. Dit memorandum zou
dé volgende punten behelzen:
1- Engeland,Frankrijk era, Amerika .ver-
leenen Tsjang Kai:Sjek positieven bijstand
ten behoeve van éden economiscben op
houw der Zuidwestelijke provincies van
China. ,7-*~.s,"
2. De mogendheden zullen géén moeite
sparen om bemiddeling tot stahd le bren
gen tusschen Japan én China in het licht
van'het beginsel der résoiutiè, vSie is aan-;
.genomen door den Volkenbond- en zij
.zullen zichzelfsniet verzetten,wanneer
vredesonderhandelingenrechtstreeks zou
den Worden gevoerd tqssehen Japan en
China, welke nópdig zijh^ycmWdOT- vrede
ini CosUAzië," tenzij hét gevolg- daarvan'
in conflict .zoa '-zijn u^ef de buitenland
sche belangen* ib Ghiöa. Daarorii moet
China dgiE&ngelsche, Eiapsclie en Ameri-
kaansohe-méêning en wenschen eerbiedi
gen ingeval; Het onderhandelt -over een
politieke overeenstemming. Bovendien, zijn
de drie mogendheden, bereid: ;.é,ni -bemidde
ling le verleenen om tptvredeic komen
'irt^scborpJapanrren-:JÖtfiA3ï' waonécr China
zlilks' wcnscJit.
^f* .-Spanje
Hel vertrek der Duitsche troepen.
Gistermiddag is het vertrek van dé Duit
sche troepen uit Leon, begonnen. Met tus-
schenpoozen van twee uur vertrekken de
speciale treinen naar Vigo, waar zij zich
aan boord van de schepen begeven, waar
mede zij naar-'hun vaderland' terugkeeren.
Zoowel te Leon als te Vigo werden de
Duitschers luide toegejuicht door dé be
volking.
Vereenigde Staten
Staking in de automobiel
industrie.
Ongeveer 24.000 leden van den houd
van arbeiders in de automobiel-industrie,
werkzaam bij dé Briggs-fabrieken te Detroit
zijn in staking gegaan.
De federale scheidsrechter heeft zich
naar Detroit begeven om te bemiddelen.
Tengevolge van het niet leveren door
Briggs, zijn 9000 arbeiders van dé Chrys-
ler-fabrieken zonder werk gekomen en ver
moedelijk zal dit aantal nog toenemen.
De staking is uitgebroken nadat moei
lijkheden waren gerezen bij het vernieu
wen van het arbeidscontract.
De Paiestina-politiek
Logerhnis neemt motie der
regeering tuin.
Het Lagerhuis heeft, de motie der re
geering, waarin liaar politiek inzake
Palestina wordt goedgekeurd, .met 268
tegen 179 stemmen aangenomen.
De bètrekkelijk geringe meerderheid, die
de regeering bij de'stemming over het Pa-
lestijnsche vraagstuk in het Lagerhuis ver
kregen* heeft, wordt door de pers, vooral*
die der oppositie, beschouwd als een aan
wijzing, dat nóg naar éen andere oplossing
gezocht moet wórden.
Koningin Mary heeft een - auto
ongeluk
De reis van het koningspaar
Duitschland
Luchtvaart
Noodlanding van Duifsth militair vliegtuig.
Gistermiddag heeft een Duitsch militair,
vliegtuig le Dolen, een noodlanding ge
maakt. De bestuurder, een leerling-vliegert
an do vliegschool le Halte, verklaarde'
den koers te zijn kwijtgeraakt. Het vlieg-:
tuig werd onder liewaking gesteld'.
w m
De feestelijke intocht ven H.XL de Konin gin In Brussel. De stoet op weg na.tr het koninklijk paleis.
üete courant wacbgnt iHgslijltB, m»t uit
zondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal f 2.—: franco per pojt
f 2.50. Prijs, per week: 15 ets. Aften»
derljjke nummers 4 ets. Abonnement»»
worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor heteerstvolgend_nam-
mcr moeten vóór elf uur aan hot Burean
bezorgd rijn, 's -Zaterdags vóór tl utir.
Een bepaalde plaats van idvertentitó.
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Adverientiën: ran 1-5 regels f 1 **5;
lodere regel meer f 0.30; in Lel /nterdngnumnier
15 regels f 1.80, iedere regel meer I 0.35
Reclames 10.73 per regeL Incassoko8teii5cts.;
postkwitanties 15 cis. Tarieven van ad verten tien
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelyks worden tegen vooruilbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen A I 0.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. -25 woorden. Elk woord meer
-5 cent tot een maximum van 30 woorden,
'8 Woensdags: Kleine Advertentiën tot25woor-
den 10.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
!s Zaterdags: Kléine Advertentiën 1UX), indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
De basis der overeenkomst
verbreed.
Naar Reuter in buitenlandschg krim
gen. te'Lónden verneemt, "rijm* Pof eri vni
Roemenië overeengekomen,het sedert
jaren tusschen hen bestaande. pact van
wedérzijdschen bijstand, dat oorspron
kelijk tegen de Sovjet-Unie gericht was,
uit te breiden, zoodat het ook van
toepassing is op aanvallen van an
dere zijde. Verklaard wordt, dat te
Warschau besprekingen tusschen de
generale staven zijn gehouden tot re
geling van de technische bizonderheden
van do desbetreffende samenwerking.
De houding ten opzichte va,n
het Britseh-Fransch-Russische
bondgenootschap.
In dezelfde leringen wordt gezegd, dat
de beide landen gunstig staan tegenover
de plannen inzake een Britsoh-Fransch-
Russiscn bondgenootschap, mits dit niet
medebrengt, dat zij zelf een overeenkomst
met, de Sovjet-Unie moeten aangaan, het
geen als een vijandige daad jegens
Duitschland zou worden uitgelegd.
Polen heeft reeds een niet-aanvalspact
met de Sovjet-Unie, dat van 1932 dateert
en dat in 1.938, na de eerste Tsjecho Slo-
waaksche crisis, nogmaals is bekrachtgd
Polen, zoo zegt men, acht dit voldoende,
tenzij er èen regeling tot stand zou kun
nen worden gebracht, waarbij het van de
Sovjet-Unie wapens kan verkrijgen en op
de verbindingen door de Sovjet-Unie in
oorlogstijd kan vertrouwen.
Sjek?..
Met de Prinsesjes bracht Koningin-wed a we Mary van Engeland een bezoek aan
het. ,,RóyaJ Tonrnèment" in Olvmpia ie Londen.
Hare Majesteit ongedeerd.
c Koningin Maéy heeft gisteren een aulo-
öngelak gehad tlih ,éeu -..van dé; Londen-,
sche; voorsleden.
Haar auto is volkomen over "dén kop
geslagen, Hare Majesteit is ernstig ge-
schrokken, doch zij bleef ongedeerd.
De auto is op een kruispunt in de Lon-
densche voorstad Putney in botsing ge
komen met een vrachtauto, tengevolge
waarvan de wagen volkomen ondersteboven
kwam te liggen. De koningin en de haar
begeleidende dames werden door een schil
der met een ladder uit dé auto geholpen.
Nadat de koningin, die zeer bleek zag, in
de woning van een plaatselijken dokter was
geholpen, werd zij, na eenigen tijd gerust
te hebben, in een andere koninklijke auto
naar Marlborough House teruggebracht.
Na den terugkeer in Marlborough trok
de koningin zich in haar particuliere ver
trekken terug, waar zij door een dokter
werd geholpen. Een toeschouwer, die bij
haar aankomst aanwezig was, verklaarde,
dat zij volkomen in orde scheéti te zijn.
Blijkens een officieel bulletin hoeft ko
ningin Mary kneuzingen on een zenuw
schok opgeioopen. Ofschoon de kneuzin
gen aanzienlijk zijn en enkele dagen vol
ledige rust nood'ig zullen maken, was de
toestand der koningin gisteravond' bevre
digend1.
Op weg naar de groote meren.
Na den geheelen nacht por trein 'te kob
ben gereisd, zijn de Koning en 6e Koningin
in den middag te Schrciber in DuU io,
aangekomen, waar tien minuien gewacht
werd. Ten aanzien van het onge'.uk, dat
Koningin Mary is overkomen, verklaarde
de koning: gelukkig kan ik zéggen, «lat
do verwondingen zeer onl>e;e-«kcnen.l wa
ren, en niet iels om zich co gd over
te maken.
Van Sc.hreiber reed de trein door naar
Port Arthur en Port William, de tweeUngs-
stad aan de groote nieren, waar hij des
middags om /.es uur (pl.t.) aankwam.
Vertooccn vangedrochten verboden.
De leider van de Duitsche politie Hiinm-
ler, heeft 'liet vertoonen van gedrochten,
reuzen,' dwergen, vrouwen met haarden
verboden; Ook mogen in kermistenten geen
foto's van groote rampen ed. meer worden
te küfk gesteld.
De onderhandelingen (nsschen
Gajda en Hatha.
Volgens den „Prager Zeitimgsdicnst",
het orgaan van de Duilsche Nationaal So
cialistische Partij, zou Ilaclia den leider
der Tsjechische fascisten, generaal Gajda;,
de functie hebben aangeboden van minister
van himienlandsche zaken en vice-preinier
Hacha zou den wensch tot uitdrukking
hebben gehraohi om op minnelijke wijze
het* conflict tusschen de „Nationale Solida
riteit" en de fascisten op te lossen en hij
zou bereid zijn hun groote concessies to
doen. De onderliandelingen 1ussch«n de
leiders der „Nationale Solidariteit" en de
fascistische leiders worden voortgezet.