tehti» rt zgeh«srr 7^
Maandag 5 Juni 1939
EERSTE BLAD
Polen en Dantzig
Vuur verwoest natuurschoon
92ste laargang.
Het Russische antwoord te Londen
Sovjet Rusland
Worosjiiof niet naar Engeland
Engeland
Frankrijk
De Koempoeiander R.K. pad
vinders
Wijziging der spellingbesluiten
Gemengd Nieuws
De strijd in China
Mexico
in het water gesprongen en
verdronken
Wederom heide- en boschbranden op ver
schillende plaatsen van ons land.
Voortvluchtig chauffeur aan
gehouden
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN), TEL, 69300 (3 lijnen
Postrekening No. 53tl
BUITENLAND
Antwoordnota van Dantzig aan Warscfiau.
De Senaat beproeft een nieuw middel van
anti-Poolscfie tactiek.
De Danfzïger senaatsvoorzitter Grei-
ser heeft den vertegenwoordiger van
Polen een nota heeft overhandigd,
welke de eindconclusie bevat van de
regeéring van Dantzig over het geval
van Kalthof. Hierin wordt geconsta
teerd, dat Polen niet, of onbevredigend,
heeft geantwoord op de nota's, ia zake
de jongste grensincidenten.
Senaat verbreekt betreHnngen
met Poolsche ambtenaren.
havas meldt, dat de voorzitter van den
senaat, Greiser, Zaterdag twee nola's aan
der, Poolschen commissaris-generaal heeft
donn toekomen. In de eerste wordt gezegd,
dat het den senaat niei mogelijk is nog
langer betrekkingen te onderhouden met de
Ponl-chi ambtenaren die betrokken zijn bij
het incident van Kalthof. In de tweede
nota beklaagt de senaat zich over de
trenemins van het aantal Poolsche douane
beambten op grondgebied van Dantzig. De
senna! deelt mede, voortaan 'te zullen
ei-chen, dat de Poolsche douanebeamb
ten, die op het gebied der vrije stad
■Iienif doen, den eed jegens Dantzig af-
ie sen Tot dusver heft Poten dit gewei
gerd
De „Oantziger Vorposten" verneemt
va. pi®, dat de senaat, aangezien het Pool
sche antwonrl inzake het incident van Kalt-
Jiol onvoldoende geacht wordt, besloten
breit geen betrekkingen mo'r te onderhou
den met de ambtenaren van het Poolsche
tomniiEsar.aal-gener-a', die bij deze kvVtestie
betrokken bijn sn die de Poolsche re-
ceerFng niet irit Dantzig heeft wil'en terug
trekken 1 - -
De eischen \an Dantzig zul
len niet werileu Ingewilligd.
Poïpn zal de eischen van Dantzig, ver
vat in de beide nota's, niet inwilligen,
wordt in Pooteche po'itieke kringen mede-
gedcchd. Men acht deze nota's weinig ern
stig. Alleen de Poolsche regeéring kan er
ovrr oordeelen of zij haar functionarissen
terugwwil roepen en het verzoek om het
aan.al Poolsche douane-inspecteurs te be
perken wordt onbegrijpelijk en ongerecht
vaardigd genoemd. Indien het aan lal Pool
sche inspecteurs is uitgebreid, dan is dat
omdat de Danlzmer douane-beambten de
instructies, welke zij van dp cm'ra'e Pool
sche leiding hebben ontvangen, niet heb
ben uitgevoerd, terwijl de douane van de
vrije s'ad deel uitmaakt van de Poolsche
douane.
Tot liu toe heeft de Poolsche negeering
zich beperk! tot het aannemen vap 'de no
fa's en bbeft zij hierop niet gean'woord
Poüiieke kringen te Warschau en de
Poolsche pers antwoorden op de notaX
dat „Polen het recht heeft hel aantal van
zijn douane-inspecteurs uit te breiden of
te verminderen en niet mot Danlzig over
zijn rechter, zal discuteer,n".
Rurjer Warsawski schrijft, dat de se
naat van H'n'ztg met een maniakachtige
hardnekkigheid zijn brief%vis«el ng met den
commi«snris-gcneraal vin Poten Voortzet,
om Brrlijr en de natïonaal-socialistische
partij bewijzen van zrin activiteit te ge
ven De senaat zou een nieuwe spanning
jusschrn Polen en Dantzig willen te wee»»'
brengen door nieuwe eischen te stelten
doch dm hebben voor ons, aldus het blad,
slechts een humoristis"h karakter. Indien
de senaat dreigt de functionarissen van het
Poolsche commissariaat in „quarantaine'
te plaatsen, za! niem"nd deze dreiging voor
ernstig opvatten. Dal alles wordt slechts
gedaan om de opwinding te laten voort
bestaan.
Hoe zal tegemoet gekomen wor
den nan de Russische eteeh.cn?
nan
Het Russische antwoord is te Londen ont
vangen, De Rritsche regeering bestudeert
het antwoord zorgvuldig, dat in overeen
stemming is met de punten van de rede
voering, die Molotof vorige week heeft
uitgesproken.
Reuter verneemt, dat de eerstvolgende
stap zal zijn het zoeken van een formule
om tegemoet te komen aan de Russische
voorwaarde, dat een driemogendhedenwaair-
borg moet worden gegeven aan de Balti-
sohe landen, ofschoon deze duidelijk heb
ben gemaakt, dat zij van niemand1 een
waarborg wenschen, op grond van de over
weging, dat him veiligheid gelegen is in
volkomen neutraliteit.
De andere belangrijke punten in de rede
van Molotof schijnen niet dezelfde moei
lijkheid te bieden. De afsluiting van een
zuiver defensief pact tot ouderlingen bij
stand tusschen de drie landen wordt niet
in twijfel getrokken. Met vertrouwen ver
wacht men, dat de vorm en de omvang
van den onmiddellijken, daadwerkelrjlken
bijstand, die gegeven zal moeten worden
in geval van agressie op andere staten
dan Frankrijk, Engeland en Rusland', op
bevredigende wijze zal worden geregeld.
De Biritsche regeering publiceert de nota
niet.
Havas meldt'nog;
In Fransche diplomatieke kringen wordt
de grootste -aiilzwijgendheidv in -acht ge
nomen ten aanzien van het antwoord der
Sovjet-Unie op de FranschBnlsche voor
stellen. Naar wordt medegedeeld' behelst
de Russische nota een aantal voorstellen
tot amendementen, waarvan de meest
delicate zou zijn het vraagstuk van de
garantie aan de Oostzee-staten. Het schijnt,
dat Finland', Estland en Letland! hun vrij
heid willen bewaren evenals de verant
woordelijkheid over hun besluiten. Te Pa
rijs is men van oordeel, dat dit evenwel
een punt van ondergeschikt belang is. Van
strategisch standpunt gezien kan men zich
moeilijk een aanval op de Sovjet-Unie
voorstellen, welke tot basis alleen de
Oostzeelanden zou hebben en men is van
meening, dat de door de Sovjet Unie ge
noemde reserves niet de kern van. de zaak
raken.
Groep hoog©» miHteiren Z*1
hem vertegenwoordigeo.
Uit goedje bron wordt - vernomen, dat
Worosjiiof op de uitnoediging om de ma-
noeuvres van het Engekch© leger bij te
wonen en zeer .bemirmelijkQ hoffelijke
.bewoordingen ?H$n spijt tet uiidrrikking heeft
gebracht, dat Mj in Rusland- ad moeten
blijven, omdat de manoeuvres van het
Russische leger in denzepden tijd zullen
worden geboden afe die van het Engelsche
Hij geeft echter de toezegging, dat hij zich
in Engeland zal doen vertegenwoordigen,
door een groep hjooggepjaaitete Russische
militairen.
De aanmelding veer dm militairen dienst.
In totaal hebben zich 220.018 jongelieden
opgegeven voor den militairen dienst. Hier
van verklaarden 3775 gewetensbezwaren
te hebben.
De reis van het ksniagspur.
Op zijn reis door Csmada is het Brit-
sche koningspaar Zaterdag ie Saskatsje-
wan aangekomen.
Gisteren werd verder gereisd naar Mel
ville.
Sir Philip Sassoon. «verleden.
Zaterdag is Sir Philip Sassoon, conser
vatief lid van het Lagsrhms en onder
staatssecretaris voor openbare werken, op
50-jarigen leeftijd overleden, na een maand
ziek geweest te zijn.
Sasson werd op 32-jarigeu leeftijd lid
van het parlement. Hij heen altijd veel be
langstelling voor kunst en luchtvaart ge
toond.
Koning Zog naar Versailles.
Ex-koning Zog van Albanië heeft het kasteel
de La Maye te Versailles; waar verleden
jaar de hertog en hertogin van Windsor
gelogeerd hebben, voor drie maanden ge
humd Men verwacht de koninklijke familie
hier tegen het einde van de, volgende week.
President Lebrun naar het Noorden.
President Lebrun is gisterochtend' voor
een officieel© rejs „naar Rijssel „en Rou-
-haix - vertrokken, -Dopajsswtent Bw-ardt," ver
gezeld door de minigter vat? jkandel, ar
beid, justitie en volksgezondheid.
BINNENLAND
H. M. de Koningin bezichtigt de
kustverdsdigingswerken.
H, M. d» Koningin heeft Zaterdag een
bezoek gebracht aan de verdedigingswer
ken van de kustairtillerie.
Reeds vroeg in den ochtend ving de in
spectiereis langs de kust aan nabij Kamper
duin. Hier bezocht de vorstin ook eenige
loopgraven.
Van Kamperduin weid via Bergen, naar
de Fisnschman, nabij Bergen aan zee, ge
reden, waar het Kustdetachement stond
opgesteld. Na de insp^Ue rssd IL M.
de Koningin naar de Nachtegaal bij Egtnond
aan Zee, om daar eveneens de verdedigings
werken in ©ogenschouw te nemen.
Te kwart over negen arriveerde Hare
Majesteit bij de verdedigingswerken te Wijk
aan Zee.
Om tien uur arriveerde Haire Majesteit in
de stelling IJmuiden, waar zij de troepen
inspecteerde en te voet een rondgang door
de verdedigingswerken in de duinen
maakte.
Van IJmuiden keerde Hare Majesteit per
auto naar Den Haag terug.
Bijgewoond door Prins Bernhard.
Op 't fraaie buiten, waarop Filmstad te
Wassenaaxis gevestigd, hebben gisteren de
r.k. verkennersleiders hun negenden boem-
poëten gehouden.
Des middags werd deze bijgewoond door
Prins Bemhard, in pa J vindersun iform, ver
gezeld van den hoofdcommissaris der
N.P.V., den heer A. Oosterlee.
Voorts was on., aanwezig de bisschop
van Haarlem mgr. P. Huilbers.
Op het demonstratieterrein hebben de
verkenners op allerlei gebied hun vaardig
heid getoond.
Een aardig moment was het, toen Prins
Bemhard zijn zetel verliet en met het
door de jongens vervaardigde vlot den
breeden vijver overstak en bij het terug
keeren daadwerkelijk het vlot hielp voort-
Betreffende naamvalsuitgang-n
bij lidwoorden enz. en de voor-
naamwoordelijke aanduiding.
Naar wij vernemen is binnenkort een wij
ziging te verwachten van de Spellingbeslui
ten 1934 en 1936, welke wijziging zal gaan
in de richting van hetgeen de minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft
aangekondigd in zijn memorie van ant
woord aan de Eerste Kamer inzake de be
grooting van zijn departement voor het
dienstjaar 1938.
Bij deze gelegenheid heeft de minister
o.m. verklaard, dat de regels van De
Vries en Te Winkel inzake geslacht en
voornaamwoordelijke aanduiding zouden
worden hersteld en dat de commissie
Fockema Andreae de vraag zou onderzoe
ken ,in hoeverre wijziging van deze regels
in de toekomst wensclieftjk zou blijken.
In de thans -instaande wijziging der
Spellingbesluiten is het resultaat van. dit
onderzoek belichaamd.
Naar ons ter oore komt, zullen de regels
5 en 6 van het besluit van 1934 door nieu
we voorschriften worden vervangen.
(Regel 5 betreft den naamvalsaitgang-n.
bij lidwoorden, voornaamwoorden, bijvoege-
lijke naamwoorden of daarmede gelijkstaan
de verbuigbare woorden; regel 6 betreft de
voornaamwoordelijke aanduiding van zelf
standigheden).
Het is nog niet bekend, of de regee
ring na afkondiging van het Koninklijk
besluit er toe zal overgaan de nieuwe
schrijfwijze in de van haar uitgaande stuk
ken te bezigen, dan wel de totstandkoming
van de aangekondigde wet op de schrijf
wijze der Nederlandse.lie taal zal afwachten.
In ieder geval zal het besluit op de
examens van dezen zomer niet van toe
passing zijn.
Japan en de as
Japansche and-ambassadeur, te
Berlijn pleit'v-oor verbond «net
Duitschland en Italië.
TTTemaiaro Honda, de vroegere Japanse tie
ambassadeur to Berlijn, Jnec-ft in een te
I >hio gehouden rede gepleit voor een spiote-
dige totstandkoming van een bondgenoot
schap met Duitschland en Italië, dat vol
gens hem niet alleen een militair verbond,
doch een nog veel omvattender bondgenoot
schap moest zijn.
Duitschland, Italië en Japan moesten zich
volgens hem als niet-bezittende landen
nauw aansluiten tegen do bezittende naties.
Voorts verlangde Honda, dat de Japan
sche xegeering China den oorlog zou ver
baren en toekenning-van belligerentenrech-
eischen, hetgeen een doeltreffende
de van de Chineesche kust en een
krachtige politiek tegenover de andere mo-
«ou majkea.
Chineezeu steken Japanseh© mili
taire voorraden in brand.
Volgens te Hongkong ontvangen berich
ten hebben, naar het Chineesche Persbu
reau meldt, leden van het Chineesche korps
„Durf te sterven" op 31 Mei te Hankau
voor een waarde van 20 miilioen yen aan
Japansche militaire voorraden verbrand, in
verband waarmede de Japanneezen in de
stad den staat van beleg hebben afgekon
digd. Tot 2 Juni hadden de Japansche mi
litaire autoriteiten reeds meer dan hon
derd Japanneezen gearresteerd, die belast
waren met de bewaking van het depot.
Vrees voor ontscheping va» Ja
pansche troepen te Swatau.
Rekening houdend met de mogelijkheid
van ontschepping van Japansche troepen
te Swatau, de Zuid-Chïneesclie havenstad,
ia verband met activiteit van de Japansche
vloot voor de kust van Foekiea en Kwang-
toeng, hebben de plaatselijke autoriteiten,
naar het Chineesche persbureau meldt, eten
spoorweg, welke-bij-Swatau zijn beginpunt
heeft; over een afstand van vijftig kilometer
onbruikbaar gemaakt
Spanje
De demobilisatie.
Na de demobilisatie van de lichting 1982
zal het totaal aantall gedemobiliseerden
310.000 bedragen. Er zullen daarna nog
ongeveer 200.000 reservisten naar huis ge
zonden moeten worden. Dit zal, naar men
verklaart, begin Juli geschied zijn.
Del Vayo en Negrin in Mexico.
Juan Negrin, de gewezen minister-presi
dent-van Spanje, en de vroegere Spaansche
minister van buitenlandsche zaken, Alva
rez del Vayo, zijh Zaterdag in Mexico aan
gekomen voor besprekingen met president
Cftrdauas over het vluchtelingenvraagstuk.
Zaterdagmiddag omstreeks half één ont
dekten arbeiders, die uit de werkverschaf
fing naar huis keerden, nabij het Beu-ven,
aan het pad van Lierop naar Someren,
brand in de heide, nabij de bosschen,
welke door den staat zijn aangelegd-
Zij trachtten eerst zelf het vuur te blus-
schen, doch daarna waarschuwden zij in
allerijl de brandweer. Er werden nog meer
arbeiders gerequireerd en met nog een
aantal vrijwilligers poogde men door water
te geven, met zand te werpen en met
bebladerde takken te slaan, het vuur tot
staan te brengen.
Eerst om half vjjf was men zoo
ver. De vlammen hadden zich in vier
uur tijds, aaagewakkerd door den
Noordoostelijken wind, in de richting
van den provincialen weg Someren
Heeze voorfgevreten, zoodat een op
pervlakte van honderd H.A., welke be
groeid was mot heide en- vliegden
nen, verbrandde. Een kostbaar natuur
monument is hiermede verloren ge
gaan.
Het Beu-ven was een geliefkoosde plek
van talrijke watervogels, die in dit vea
hun nesten hadden gemaakt. Een groot
aarftal moet-in de verstikkende rook zijn
omgekomen.
Dit is deze week de tweede maal, dat
In deze streek brand heeft-gewoed.
Wederom een bosch- en beide-
bruid nabby Helmond
Om ongeveer half vier brak onder de
gemeente Bakel brand uit in een complex
boschterrein in de nabijheid van den weg
HelmondBakel. De Helmonclscbe brand
weer werd gerequireerd, terwijl uit Bakel
een aantal militairen te hulp werden ge
roepen Het vuur had intusschen grooten
omraru? pangenomen en enkele zomerhuis
jes liepen ernstig gevaar. Men wist het
vuur echter meester te worden ©n om
ongeveer half zes was de brand .bedwon
gen, Circa tien RA. hoog opgaand den
nenbosch, foebehoorende aan particulieren
le Helmond, is ia vjfunme» opgegaan.
Vriendjes waarschuwden de po
litie eerst een uur later.
Een aantal jongens was Zaterdagmiddag!
bewegen. {omstreeks vier uur,aan het spelen -op het
«-Prins Bembard-'heeft hiewp ilè I terrein van liet zwemstadion te Naalden,
Ve Thvelk zwembad is gesloten, omdat
'"tK's Jde exploilaf ie-maatscluippij in staat van
faillissement verkeert. Tot het clubje be
hoorde ook een elfjarig zoontje van den.
veehouder Keijzer uit Naarden, die
hoewel hij niet kon zwemmen in het
water van liet buitenbad sprong. Waar
schijnlijk heeft hij gedacht, dat liet water
op die plaats niet diep was, waarin „het
kind zich echter heeft vergist met het
noodlottige gevolg, dat het ventje voor de
oogen van zijn speelkameraadjes is ver
dronken. 1
m de afgeloopen veertien dagen is al-l ft^r^te?1 f? 200
leen al inliet Oosten van Noord-Brahaut ze uJf te'e/
evenveel bosch- en heidegrond door brand I ^yaarSlg™'wdefl. Do politie heeft het jonge-
verwoest als in 1938 in het geheeleland. 1daarop onmiddellijk uit het water ge-
haald. Geneeskundige hulp mocht niet meer
•baten.
Duizend gulden v*n zijn k»st-
bw« opgemaakt.
Op verzoek van de Leidsche politie is
Tweemaal heidebrand op de
Velo-we
Tweemaal Zaterdagmiddag zrjn de bosch I
brandweren van de Veluw© gealarmeerd
voor een heidebrand onder de gemeente;,
Apeldoorn. Omstreeks 1 uur werd brand
ontdekt in de heide bij Hoog Buuelo. Dank
6 laan aldaar, die eenige dagen «loden was
garnizoen te Apeldoorn verleenden assis Is 8
f jI verdwenen met medeneming van een. be-
tentie. Nauwelijks was lie vuur bedwon- ar duizend dden baükljilJetten,
gen o een tweede teidebrandwmdgel^^ toebehooid|n gs-jlrigm
meld m het natuurreservaat „De Gerote- p p
flesch" eigendom van het staateboschbe- H beeft" van dit geJdl 8chüJd<sx
heer. A^gewakkert door den Noord^Oosten- betaal<J ea VOOTtg fa Haagf Rotterdam
wind breidde het vuur zich snel, uit. «*™rl
Odrj
militeiren vantdei legerplaats Btóta^ L aanhouding waren van het geld nog
leenden assistentie. Ongeveer 40 hectaren! w. J
en Antwerpen tal van café's bezocht. Bij.
'heide en een complex dennen weiden ©en een vo]ledi a£gek d
prooi der vlammen. Omstreeks 7 uur gister- J 4
avond was men het vuur meester. j| Autobus door* trek gegrepen.
Brand op de Leusderheide. NaMï llöt stati<MJ Wulfsen bjj Hambul®
jis op een onbewaakten overweg een auto-
Zaterdagavond om half acht braik een j bus door een locomotief gegrepen,
felle brand uit in de nalbgheid! van bet mili-De autobus werd vijftien meter meege-
taire pioniersterrein op de Leusdorlieide bijl sleurd en volkomen .vernield.
Amersfoort. Twaalf personen werden gedood1,' negen
Brandweer en militairen, die in allerijl j zwaar en vijftien licht gewond.
met vrachtauto's uit Soesterberg waren; Enkele zwaar gewonden verkeeren in
aangerukt, wisten de vlammen vrij spoedig jp evensgevaar,
te dooven. Eeri aanzienlijke oppervlakte ij
slechts twee rijksdaalders over. Hij hoeft
■heide met laag struikgewas werd door het
vuur vernield.
Bosch- en heidebrand by Beek
bergen,
Vermoedelijk door het achteloos wegwer-
Doodriijk motorongeluk.
Zaterdagavond omstreeks negen uur ïs
in de Schoolstraat te Voorschoten een
zeer ernstig ongeluk met doodelijken af
loop gekeurd.
De heer J. ML Brosse reed met een mo*
pen van een baandend rookgerei, heeft torrijwiel aldaar en geraakte, door onver-
Zaterdagmiddag om vier uur bij Beekberger, klaarbare wijze, de macht over zijn. stuur
een bosch- en heidebrand' gewoed', welke jj kwijt, werd tegen den muur van een wo-
gestuit werd door de Veluwsche boschtand j ning geslingerd en bleef zwaar gewond
weer, geholpen door militairen uit de Hjars j op den grond liggen,
kamp en Apeldoorn. j j; Onder leiding van een geneesheer werd
Een heideveld van 50 RA', werd doorl het slachtoffer bij omwonenden hinnenge-
het vuur geteisterd. Een klein gedeelte was! dragen en vervolgens naar het ziekenhuis
met jong dennebosck beplant, dat eveneens j te Leiden overgebracht Onderweg is hij
ia vlammen, opging. 'N aan zjja verwondingen, oyerledm,
Kmc «ourant verschijnt dagelijks, met uit
zondering Tan Zon- er eo; i eigen.
Prfls per «wartaal f 2.—: franco per port
f 2.50. Tros per week* 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 cis, Abonnementen
worden degelijks aangenomen.
Advertent»® roar het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf uur ann het Bureau
bezorgd jn, 'a Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats ran adverteutiëa
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der Advertentie»van 1—5 regels f 155;
N0 22187 —r3 reg?1 S0-30, in het Zaterdagnummer
SCHIEDAMSCHE COURANT
1—5 regels f 180, iedere regel meer f 035
Reclames f 0.75 per regel, Incaflsokosten5 ets.;
postkwitanties 15 ets. Tarieven \an advertentiBn
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen 10Ü0 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
s Woensdags: Kleme Advertentiën tot25woor
den f 0.25, mits v6ór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
's ZaterdagsKleine Advertentiën f 100, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
