No. 1 van lijst 5
Ir. C. HOUTMAN
Donderdag 15 Juni 1939
EERSTE BLAD
Ernstige toestand te ientsin
Hom*
-
Mr. P. v. Bochove, V.D.:
STADSNIEUWS
No. 22196
Londen zint op maatregelen. Steun van
Frankrijk en Amerika. Zal ook Sjanghai -volgen
mi «n. -
Duitschtand
Engeland
Portugal
Gemengd Nieuws
Strang in Moskou
Spanje
Heel het volk en heel de kerk
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste laargang.
Postrekening No. 53It
BUITENLAND
Frankrijk
Auto tegen boom gebotst
Dele courant verschijnt dagoiyts, met uit
zondering van Zon™ en Feestdagen.
Prijs por kwartaal f 2.—: franco per post
f 8.50 Prgs per week: 15 ets. Afzon
derlijke nummers 4 ets. Abonnementen
worden dagelgko aangenomen.
Advertentie:: voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór 1 f uur aan het Bureau
bezorgd iijn, 's Zaterdags vóór n».
Een bepaalde plaste van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
PfQs der AJVertentiën: van 15 re gris f 4 55;
Iedere regel,j0Sbr f0-30; in het Zaterdagnumraer
15 regels f 160, iedere regel meer 035
Reclames f0.75 per regel. Incassokostenö da.;
SCHIEDAMSCHE COURANT
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
0061
Lij a
itkwitantles 15 cta. Tarieven van adtertentien
abonnement zijn aan het Boreaa verkrijgbaar.
'Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen f030 t/xn. 15 woor
den, f Ü.75 Um. 25 v,oorden. Elk woord meer
5 cent lot een maximum van 30 woorden.
's Woensdags: Kleme Ad verten tiéa tot 25 woor
den f 035, mits v6or Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
Zaterdags Kleine Advertentién J 4.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
To Londen wordt vernomen, dat de ihou-
ding van de Japamsdhe regeering ten aaio-
zien van de BritscRie stappen inzakte de
(blokkade van Tientsin is, dat dit een
plaatselijke aangelegenheid is, welke plaat
olijk moét worden opgelost. De Britsdbe
ïogeering bestudeert thans, welke stap nu
genomen moet worden, aangezien baar
voorstel tot diet vormen van een gemengde
commissie -verworpen is. In officieele krin
gen toont men zirih terughoudend over de
maatregelen, welke thans toegepast moeten
wórden en -uren verwacht niet, dat de Brik
sdhe regeering zich zal onderwerpen aan
de Japansohé blokkade. Do Britsche auto.
riteiten, plegen overleg met de Fransch© re.
gearing, welke vermoedelijk de Britsche
regeering zal steunen in alle maatregelen,
Welke men noodtg zou mogen achten.
Reuter verneemt verder, dat de Amerj.
klaansdho consul-generaal te Tientsin op-
draidht heeft ontvangen zijn goeie diensten
iaan te bieden, indien Biet mogelijk is een
overeenkomst tot stand te brengen.
Een welingelichte kenner van Oostcrsclie
aangelegenheden heeft Reuter verklaard,
dat Engeland inzake de vier gearresteerde
Cliineezen, wier uitlevering door Japan
wordt gewenscht, zich op moreel stand
punt stelt. Dat zal zonder twijfel indruk
maken op de Amerikanen en op de Ohi.
neezen, terwijl de Jaipanneezen verhingen
de Engelsdl'en bij de Cliineezen in discre.
diet te brengen. Derhalve heeft de Ameri.
ücaansche consuLgeneraal toestemming van
zijn regecring op te tieden als lid van leen
onafhanke'rfk hof van onderzoek, bestaande
uit een Engeisctanan, een Japannees en een
neutraal voorzitter om na te gaan of de
vier Chineezen-moeten worden uitgeleverd.
De .Tapanneezen hebben ovenwei een der.
ge'ijke commissie van de hand gewezen en
(hebben een blokkade ingesteld, welke zon.
dor twijfel ongerief en moeilijkheden zal
meebrengen, voor talrijke, volkomen on~
sdbu'dige Britsche onderdanen en buiten,
landers.
Ongelukkigerwijs blijkt duidelijk uit de
verklaringen, welke van semi.officieete Ja.
pamsche zijde wordt gegeven, dat het vraag
stuk der vier Ghineezen door de Japan,
neezen sledhts wordt gebruikt als voor
wendsel voor agressieve maatregelen, ten
einde Japan de economische en financieel©
controle te geven over den buitenlandsdhiein
(handel van Tientsin. De vraag om uitleve
ring vormt slechts een onderdeel van een
lange reeks Van vragen, welke ten doe!
(hebben de economische samenwerking met
ihet nieuwe door Japan ingestelde bewind
in Noord-China te forceeren. Tot niu toe
(heeft dit nieuwebewind getoond de Brit.
sche rechten te verachten en" het kan der.
(halve 'niet welkom worden geacht, voor
alle buitenlanders, die onder de-bestaande
verdragen vrij met China handel willen
drijven. 1
De waarde van de beschuldiging tegen de
vier Clnneezen, dat zij den moordenaar van
Tsjeng, gelegenheid hebben gegeven te ont.
komen, is niet groot en de Britsche autorï.
ten verlangen betere bewijzen.
D© Britsche regemng bestu
deert de toestand te Ttensin,
De Lobby-correspondent van Reuter
meent te weten, dat de gevolgen van
de Japansche houding ten opzichte
van de Britsche belangen te Tientsin
de volledige aandacht van verschillen
de departementen hebben. Men ge
looft, dat rekening wordt gehouden
met de mogelijkheid van soortgelijke
aanvallen op Britsche belangen in an
dere streken en dat de stappen, die' in
zulk een geval genomen zouden moe
ten worden, o.a. de aandacht hebben
van het ministerie van handel, waar
onder het Britsch-Japansche handels
verdrag valt. Ook de Japansche voor
keuren op de Britsche koloniale en
imperiale markten vermen, naar men
meent te weten, een point dat thans
bestudeerd wordt.
Zal Sjanghai ook geblokkeerd
worden?
De Japansche consulaire, militaire en
marine-autoriteiten te Sjanghai, hebben
een proclamatie gericht tot de Japansche
4»evoIking van, deze staüd, waarin wordt
aangespoord de kalmte te bewaren. Hier
aan wordt toegevoegd,, dat zich onlangs
sin. Deze kwesties 'zijn "nog niet geregeld,
doch de geheele wereld vólgt met aandacht
de eerlijke en loyale wijze, -.waarop Japan
deze kwesties heeft aangepakt. In Sjang
hai neemt de activiteit van de anti-Japan
sche elementen en de aanvallen op de
Japansche bladen geleidelijk af, doch nog
veel blijft ie regelen alvorens een defini
tieve oplossing zal zijn gevonden voor het
vraagstuk van de internationale concessies.
De Japansche autoriteiten bereiden
het terrein voor, teneinde de maatrege
len te nemen, welke het meest geschikt
zijn om het vraagstuk op "te lossen.
De Japansche bewoners van Sjanghai
stooten zich iederen dag weer aan het
vraagstuk van de buitenlandsche con
cessie en lieginnen het geduld te ver
liezen.
Zij moeten evenwel, zoo wordt in de
proclamatie gezegd, waken over hun daden
en" woorden, voorzichtig zijn en waardig
als zonen van een groote mogendheid' en
vertrouwen stellen in de kunde en de
kracht van de Japansche autoriteiten.
De toestand te Tientsin.
Ofschoon reeds eerder was verklaard,
dat de levensmiddelenvoorraad in de con
cessie bij inventarisatie ruimschoots vol
doende was gebleken, bleek gisteravond
vrees voor voedselgebrek te bestaan.
Officieel laten de Japanneezen levensmid
delen In de concessie toe, doch geen Chi
nees wil het risico van het brengen loopen,
daar hij dan als anti-Japanscli zou kunnen
worden beschouwd eu de gebruikelijke aan
voer is gisteren dan ook uitgebleven^-
Bezetting van de Britselié
concessie?
Het Japansche telegraafagentscJiap Do
mei meldt uit Japansche bron, dat 50.000
Japannneezen Zaterdag a.s. de Britsche con
cessie in Tientsin vreedzaam zouden bin
nenrukken om zich te hegeven naar de be
graafplaats, waar de Japansche soldaten ter
aarde besteld zijn, die „hun leven geofferd
hebben ter bescherming van Tientsin en
Peking" tijdens den Bokseropstand,
Ook zullen 2000 Japansche reservisten
in de Britsche concessie optrekken naar
het kerkhof ter gelegenheid van dezelfde
plechtigheid.
Bestorming der barricaden ver
hinderd.
De tweede d'ag der blokkade begon met
een incident aan de grens der Britsche
concessie.
Agitatoren trachtten daar een menigte
van 2000 Chineezen aan te zetten tot een
bestorming der barricaden. Een detache
ment Britsche troepen, gewapend met ma
chinegeweren en een sterke politiemacht
verspreidde de menigte onverwijld',
Britsche en andere scheepvaartmaat
schappijen hebben de vrachtvaart op
Tientsin gestaald;. Passagiers worden wel
veryoerd.
Uit Amoy wordt gemeld', dat in de over
volle internationale nederzetting te Koe-
langsoe een ernstig voedseltekort dreigt
tengevolge van de blokkade door dlrie Ja
pansche oorlogsschepen, welke voedselaan-
voer van het vasteland verhinderen.
P»r »h»k 5 cf. 12 «nik» 50 et. Bij Apofhtker» en Drogisten.
Een rede van Hitler op 1 Juli?
Naar Reuter meent te weten, zal Hitter
zijn vacantii te Bercfttesgadea waarschijn
lijk onderbreken om® op 1 Juli te Bre
inen den nieuwsten Doitschen lOOOOtons-
kruiser te water té laten. Men oppert
de veronderstelling, dat de rode, die hij
dan eventueel zal houden, een antwoord
zal zijn op de jongste redevoeringen van
Chamberlain en Halifax.
Be burgerlijke luchtverdediging.
Het Lagerhuis heeft het veisontweip
inzake -le burgerlijk-B verdedigingen in
derde lezing zonder hoofdelijk? stemming
aangenomen.
Minister Anderson, verklaarde, dat de
regeerin? tegen het einde van het begroo-
tingsjaar 2»/» millioen" staten gezinsschmi-
plaatsen hoopte te helibpn afgeleverd, waar
van er 650.000 reeds afgeleverd zijn
De sterkte van het "territoriale leger.
De totale potenweele sterkte van de
troepen te velde van bet territoriale leger
op 10 Juni was 288.579. Met inbegrip
van de luchtafweerdivisies en de kustver
dediging bedroeg de totale sterkte van
het territoriale leger 406.000 officieren en
manschappen.
De reis van het koningspaar,
In zijn antwoord op een adres van wel
kom van den. provincialen minister-presi
dent te Gharlottétown (prins --Edward
eiland), heeft de koning gezegd, dat hij
'hoopt nogmaals een bezoek aan Canada
te zullen kunnen brengen, vergezeld van
zijn dochters.
Nai. sec. propaganda.
De speciale politie heeft te Duinkerken
na een huiszoeking een zekeren Raymond
Geckisch gearresteerd, bij wien talrijke na
tionaal socialistische propaganda vlugschrif-
,tenr werden,, geyopdeo Do man heeft ©en
Duitschen vader en een Fransch© móeder!
De vlugschriften waren uitgegeven door
een Duitseli genootschap. Na verhoord te
zijn is de arrestant voorloopig op vrije
voeten gesteld.
Spanje en de spit.'
Het Portugeesclie dagblad- „A Voz" schrijft
in een hoofdartikel met betrekking tot de
geruchten, volgens welke Spanje bereid is
zich te binden aan de spil Rome—Berlijn
No. 3 van lijst S (Liberalen en Vrijz. Democr.)
Het onderwijs is één van de pijlers, waarop onze volks
kracht rust.
Verbetering van het onderwijs is daarom juist ook in
deze dagen een dringende eisch.
Brengt dus, indien ge geen voorkeur hebt voor één der
andere candidaten, Uw stem uit op
door een bondgenootschap of ©en militair
accoord, dat dit feit, „ernstige consequea-
ties voor Portugal met zich mede zou
brengen, want vóór het Portugeesch-Spaan-
sche vriendschapsverdrag ©n daarbovenuit
bestaat het bondgenootschap met' Enge
land". Het blad gelooft echter, ddt diit ge
rucht onaannemelijk is, want een- derge
lijke verbintenis ligt niet in de politiek van
Spanje, „dat in 1914 en de volgende jaren
zijn neutraliteit wist te behouden".'
Besprekingen met Seeds.
Strang hoeft gisteren een drukken dag
gehad. Hij gebruikte de lunch bij den
Britse-hen ambassadeur, Seeds, en confe
reerde met hem, waarbij hij zijn laat
ste instructies uit Londen ter kennis
bracht.
Later bespraken Seeds en Strang de
Brilsch-Framche voorstellen.met den Fran-
sohec amba«sadeur, waarbij vermoedelijk
de tèkst werd voorbereid van een nota,
die aan Molotof zal worden overhandigd,
met svien waarschijnlijk vandaag een onder
houd zal worden gevraagd.
Niet-off) ei eel gelooft men, dat Strangeen
formule heeft meegebracht, welke tegemoet
kan Iromen aan den Russischen eisch be
treffende waarborgen voor de onaantast
baarheid der onafhankelijkheid van de Bal-
tische landen. Seeds is thans hersteld van
zijn aanval van influenza en zal in staat
zijo. de onderhandelingen te hervatten. De
Russische woordvoerders leveren geenerlei
commentaar.
Italia ansc-he troepen verlaten Majorca,
De Italiaansche strijders, die zicli op
Majorca bevonden, zijn gisteren naar Ita-
lië teruggekeerd. Zij worden vergezeld d'oor
complicaties hebben voorgedaan in de con-een Spaarisclie luchtvaart-missie, onder lei-
cessies van Amoy (Koelangsoe) en Tient- ding ran generaal Kindelan.
Bestuurder en "twee inzittende
militairen gewond.
Hedennacht- ongeveer vier uur is een
personenauto, bestuurd door een bewoner
van de Prinsengracht te Amsterdam, op
den Sloterweg, nabij het dorp Sloten, tegen
een boom gebotst.
Zoowel de bestuurder als twee inzittende
militairen, die momenteel te Sloten dienst
doen, werden gewond. Deze laatste zijn
naar nun post overgebracht en aldaar ver
bonden. De bestuurder, die er liet minst
erg aan toe was, kon naar zijn woning
worden vervoerd. De auto is ernstig ge
havend en moest worden weggesleept.
Vierhonderd gulden uit portefeuille
gestolen.
Een bezoeker van een café in de Voet,
hoogstraat te Amsterdam liad het zich hui.
se!ijk gemaakt en zijn jasje en vest over
een stoel gehangen. Toen hij later elders
was, bemefkte Mj dat hij zijn portefeuille
met vierhonderd gulden miste. De man ging
naar het café terug eu -bij een ingesteld
onderzoek vond men de portefeuille in
een hoek op den grond. Het geld was er
echter uit verdwenen,
Wielrijdster door auto aangereden
en overleden.
Gisteren is hij het oversteken van den
rijksweg te IJsselmonde de 51-jarige wiel
rijdster mej. van Zwol door een personen,
auto aangereden, welke bestuurd werd door
den heer H, J. A. B. uit Rotterdam Mej.
van Zwol werd tegen den grond geslingerd
en met een ernstige hoofdwonde en oen
hersenschudding naar het Diacone&senzie.
kenhuis te Rotterdam overgebracht, waar
zij aan de gevolgen van haar verwondingen
is overleden.
Chr. Hist, verkiezingsverga
dering.
Drs. G. C. van Niftrik, Ned. Herv. predi
kant te Rijnsburg, heeft gisteravond in het
Vereenigingsiokaal, op uitnoodigmg van d©
dir. Hist. Kiesvereen. „Groen van Prin.
sterer", gesproken over: Heel het volk
en heel de kerk.
De voorzitter, de lieer N. K o re n, wees
er in zijn woord ter inleiding op, dat Maan.
dagavond as. de Chr. Ifist. raadsleden
meer speciaal de vraagstukken betreffende
de gemeen te.politiek zulten besproken; ds.
Van Niltrik zou het Chr, Hi st. beginsel in 't
a'gemeen behandelen.
Een on-riirisfelijke toon bij
de A. IL
De toon van de verkiezingslectuur is
vrij goed; het persoonlijk© wordt op den
achtergrond gehouden. Op dien rogel is
helaas één uitzondering; de toon van de
A. R. verkiezingslectuur is een on-cliriste-
lijke toon. Blijkbaar durft deze partij het
niet aan alleen liet eigen beginsel op den
voorgrond te plaatsenzij zoekt baar kracht
in het wijzen óp wat anderen haar inziens
niet goed doen. In haar veikiezingsfcrant
toont zij bezorgdheid, dat de Chx. Hist,
een verkeerde richting zullen inslaan, maar
als - die vrees werkelijk aanwezig mocht
zijn, liad(!en,dc A. R. beter gedaan"zich
even met het bestuur van de Chr. Hist,
Kiesvereeniging in verbinding te stollen
Laten de A. R. nu maar hun best doen
4 randstelen te krijgen; de Chr. Hist zul
len wel hun best doen er 6 te halen!
(Applaus).
Meer dan een leuze: em be
lijdenis.
D s. G. C. van N i f t r i k zeide, dat het
woord van ds. Hoedemaker: „Heel de fcerir
en heel het volk" meer is dan een leuze;
het is geen sirijdkreet; evenmin is het de
bedoeling daarmee kiezers te paaien, maar
liet moet beschouwd wor-.ien als een bel ij.
de nis: De kerk behoort ook op het ter.
rein van het openbare leven.
Wat is een volk?
Vier dingen bepalen wat een volk is
le de sfeer; 2. de zeden en gewoonten;
3. de taal en 4. de 1 otsgemeenschap.
Met mystieke banden zijn we gebonden
aan wie vóór óns leefden Het is onmo.
gelijk het verleden te verloochenen. De
goede lijn en wat goed is wordt Uitga,
maakt bij het licht van Gods Woord -
moet worden doorgetrokken en zoo ma.
ge!ijk uitgebouwd worden.
De N. S. B. legt ook den nadruk: op:
heel het volk. Maar daaraan gaat bij do
Gta. Hist, vooraf: Heel de kerk. Dat scheidt
de dir. Hist, van de N. S. B Kerk" moet
(hier gezien worden als Kerk met ©en
hoofdletter dus niet een of ander kerkge
nootschap.
Ds. Hoedemaker zag „het Ned. volk als
een gedoopte natie, ofschoon hij ook wel
wist, dat velen zicjh van het Woord af.
wendden.
De vraag: Wat was er in Nederland
eerst: de kerk of 'het volk? is moeilijk te
beantwoorden. De 80-jarige oorlog was zoo-
wei een godsdienst, als een vrijheidsoorlog
kerk en volk zijn samen gegroeid; kerk
en volk zijn gebouwd op 'het bloed der
martelaren. Daarom (houden de Chr. Ilist
ook vast aan het bestendigen van den
band tusschen kerk en staat.
En daarnaast willen zij, even als Hoede,
maker, een Christeïijike eenheid. Daarom
kunnen de Chr. Hist, ook vaak zoo bekom,
merd zijn om de openbare school, ofschoon
zij voorstanders van clïristelijk onderwijs
zijn% s|| U-- -
DÓ' eenheid- van staat, kerk en vólk
wordt tot uitdrukking gebracht in het Chr.
Hist, program. De eenheid gaat vóór de
dealen; ook in de gemeente politiek.
Geen cocktail.
De Chr. Hist, en A.R. hebben veel ge
meenschappelijks; beiden gaan terug tot
op Groen van Prinstefea*, die noch A.R.
noch Chr. Hist was, maar geheel alleen
stond. Hij was een 'veldheer zonder i-eger!
In het A.R. verkiezingsblaadje, dat hier
ter stede is verspreid', tracht men de breuk
tusschen Chr. Hist, en A.R. grooter te
maken, maar we hebben te bedenken,dat
Groen van Prinsterer d© verbindingsbrugi
vormt. Dat beteekent niet, dat alles maan
verdoezelt moet worden en een cock
tail gemaakt kan worden van Chr. Hist
en A.R. Tusschen belden staat b.v. art
36 van de Ned'. geloofsbelijdenis.
De kerk en de politiek.
De A.R verkiezingsbiaint schrijft: Ds.
Van Niftrik wil de Herv. kerk dienstbaar
maken aan de belangen "der Chr. Hist-
Unie. Geen sprake van! Als de synode'zoir
gebieden, dat alle Ned. H©rv. lidmaten
Chr, Hist, moeten stemmen, zou spir. de
eerste zijn, die daartegen zou protesteoren
De A.R. wil interkerkelijk zijn, maar
wie de practijk ként weet, dat de
Herv. kerk niet zoo vastgelegd is op
de Chr. Hist. Unie, als de Gteref. kerk
op de A.R partij! r
Do kerk mag geen bindend positief
politiek advies geven; wel heeft zij
te zorgen voor het heil van haar le
den en uit dien hoofde moet zij wel
een negatief advies geven. Als een
lid der kerk N.S.B.-ër wordt, heeft do
kerk te waarschuwenGij plaatst daar
mee een macht tusschen God en uw
ziel; daar kunt gij Christus niet die
nen!
Maar verder heeft de kerk niet het
recht menschen te binden, 1
Het 'dwangbuis van dr. A, 1
Kuyper.
D? A.R. verkiezingskrant spreekt een paat
malen over De .Savomin Lobman, als
de leider der Chr. Hist. De Chr. Hist er
kennen echter niet het leidersbeginsel zoo,
als de A.R. De Savornin Lobman is juist
uit de A.R. partij getreden, omdat hij de
meening van dr. A. Kuyper niet kon ver
eenigen met het Woord God's 1 Lobman
eischte het recht op zelf een vneening te
hebben en zou de laatste zijn t© verlan
gen, dat ieder Chr. Hist het onvoorwaar
delijk in alles met hem eens zou zijn.
Als men A.R. is, moet men het wel
eens zijn met Kuyper en Golijn!
De Chr. Hist zijn het eens op de hoofd
punten, maar laten ieder dó vrijheid van
een persoonlijke overtuiging.
(Vervolg pagina 2, le Blad).
