r
Waardatwieldraait
Voor alle dag* en weekbladen
w«sïï*
SKÜ
olen, de corridor en Dantzig
bioscoop:
H. A. M. R0ËLANTS - SCHIEDAM
Dubbele
Bagage Tasschen
OPTIEK EN FOTOGRAFIE
Belangrijk nieuws voor de O omes
NAAR DE
Het gebied van Dantzig als Poolsche
„lebensraum". Slechts 5 pCt. Polen te
lantzig. Concessies ter wille van het
Duitsche transitoverkeer. „Bendzie wojna?"
(Komt er oorlog?)
(Van onzen Poolsclieti corresponds).
WARSCHAU, begin Juni.
Verlies van Dantzig zou voor Polen
3iet begin \an 'n nieuwe opdeeling be.
teekenen dit is de conclusie, waar
toe de vroegere Pooische comtmssari
generaal te Dantzig, Dr. Henryk Stiass
burger, m zijn belangwekkende studie
,,De Kwestie van Dantzig" komt.
Het verloren gaan van de Vrije Stad
zou voor Polen een vernietiging van
den uitgang naar de Oostzee beduiden.
Zonder dien uitgang, betoogt deze ken
ner van de kwestie van Dantzig, zaJ
Polen een vazal van Duitsohland wor
den. Want een Euuropeesclie staat zon
der mogelijkheden ter zee vermag geen
groote mogendheid te zijn.
Ooien wil niet den sleutel tot.de Oostzee
verliezen; economisch en strategisch is
Dantzig van overgroote beteekenis voor ltet
Poolsdhe rijk, dat in zijn buitenlandsche
politiek na het verdrag van Versailles te
vens verantwoordelijk is gesteld voor de
behartiging van de belangen uer Vrije Stad.
Bij dit verdrag is Dantzig met het achter
land niet teruggekeerd aan den Poolsonen
staat, een beslissing, die men m Polen be
treurd heeft, doch waarbij men zich Tieeft
moeten neerleggen. Lloyd George heeft
toenmaals den Rntsohen invloed in bet
Oostzeegebied o.m. door benoeming van
een landgenoot tot Volkenbondscommissaris
n de Vrije Staid willen versterken.
De geschiedenis van Dantzig.
Geenszins is men in Polen blind voor
de omstandigheid, dat Dantzig eihnografisch
een DuitscJie stad is. Daarom meent
men ook, dat een plebisciet geen zin Jieèft
en ziet men hierin slechts een uitdaging
van de leiders an het Derde Rijk. H i s-
tor sch is, naar Poolsche opvattingen,
Dantzig evenwel Pools cli. In de geschie
denis vaan het Poolsche rijk is Dantzig
(Gdansk) duizend jaar geleden een Poolsche
stad geweest Nadien zijn er twee periodes
van Dubschen holoniseeruigsarbeid geko
men, n.l. van 130S1545 ten tijde van de
Duitsche ridderorden en liet tijdvak van
1793191S
Ook m het verleden heeft Dantzig het
karakter aan een \rije stad goliad en ten
tijde van den laatsten Poolsohen koning,
Stamslaw Augustus, was zij met Polen door
een persoonlijke unie verbondon. Na de ver-
deeiing van het Poolsche rijk in 1793
kwam Dantzig andermaal onder Duitsch be
stuur. In 1S07 heeft Napoleon de stad tot
een vrije stad veiklaard en enkele jaien
later voltrok zich de heieeniging met
Pruisen.
Bismarck reeds meende, dat, in geval van
een wedergeboorte win bet Poolsche rijk,
Polen Dantzig noodig zou hebben als uit
gang naar de Oostzee en tevens gaf hij
uiting aan zijn beduchtheid, dat de Polen
dan in Dantzig voor Duitsohland gevaar
lijker zouden zijn dan m heel Pommeien.
Wil Hitier thans in overeenstemming met
het nationahteifsprmcipe en de door hem
voorgestane „Lebensraum"-denklbeeiden
Dantzig nagenoeg volledig invoegen in liet
Duitsche rijk, dan luidt het Poolsche ant
woord hierop, dat, gelijk Praag in de Duit
sche leefruimte is komen te liggen, Dantzig
deel uitmarkt van het Poolsche leefgebied.
Strategische kwesties»
De Vrije Stad, die economisch zoo be
langrijk voor Polen is als uitmonding van
den Weicihsel twee ('enten van den
Poolsehen export gaat via de havens Gdy
nia en Dantzig is strategisch uiterst ge
wichtig voor de Weichselrepubüek met be
trekking tot de verdediging 'van tiaar kust
gebied. Zou Dantzig in oorlogstijd vallen,
dan zou eenzelfde lot de marinebasis Gdy
nia- die slechts 12 li.11. verder is gelegen,
binnen enkele uren on dei gaan. Do Poolsche
regeering kan een verandering van het
tegenwoordige statuut wan ook sleclils recht-
vaardigen binnen het kader van Vrije
Stad gn Polen. De onafiwnkelijklieid
van het rijk zou op het spel staan, als 'het
zijn steunpunten aan de Oostzee zou gaan
verliezen. Daarna zou, om «ógeens de
meening van dr. Strassburger te citeeren, de
beurt aan Pommeren zijn Cn dan ware
Polen zelf ook lerioren.
Als burgers van de Vrije Stail hebben de
Polen in Dantzig hun rechten-jaar op jaa
beknot gezien. Ongeveer vijf procent van
de beio'king van Dantzig eii iiet omlig
gende gebied is Poolsch. Te midden van
een sterke Duitsche en nat.-socialishsch voe
lende kem is de positie van deze kleine
minderheid weinig bemoedigend en zij heeft
rooral de laatste jaren aan een zwaren druk
blootgestaan. Zoo kon het gebeuren, dat
de Poolsche havenarbeiders in Dantzig zelfs
verplicht werden, om lid te worden van
de nat.-soc. partij ter plaatse.
Het filiaal van' Berlijn
Hebben do Polen anderzijds door een
starre onverzettelijke houding de Duitsche
en Dantziger overlieden tegen zich in het
harnas gejaagd? De Poolsche regeering
heeft een steeds gestrenger dictatuur van
"het nat.-soc. regime in do Vrije Stad
geduld, daar men deze onvermijdelijk als
een binnenlandscke aangelegenheid moest
besonouwen, waarvoor Polen in. tegenstel
ling tot den buitenlandsdhen koers niet de
verantwoordelijkheid draagt. Zoo heeft de
Senaat van Dantzig als filiaal'van Berlijn
in de jaren 4936 en '37 de laatstëoppositie-
partijen ontbonden en de vertegénwoordi
gers.-van de soc..dem. en de centrumpartij
verdreven.
Poolsche concessies.
Niet algeipeen bekend is liet, dat de
Poolsdhe regeering in voorafgaande ja
ren reeds belangrijke concessies aan
Berlijn ïieeftygedaan ter wille van liet
Duitsche doorgaande verkeer door den
Poolsdhen corridor. Hiervoor heeft 't
Derde ïijb deheschitking over vijf land
wegen en arijjt spoorlijnen. Twee jaar
geleden lieéft de Poolsche overheid
bet vervoerSjfin Duitsche tBoepen door
den corri< "toegestaan en er aldus
toe bijgedragen, dat 't Dende Rijk een
deel van ziin leger in Oost-Pruisen
heeft kunnen concent roeren. De Duit-
sdhe reiziger'MVorden door de Poo'sche
douane tijdens liet vervoer door den
De blokkade van de Engelsehe concessie
op het verkeer wordt een scherpe controle
internationale nederzetting.
te Tientsin is van kracht geworden en
uitgeoefend. Een foto bij den ingang der
Poolsfcflien corridor niet gecontroleerd.
Zelfs is dat het geval met de militaire
transporten. Bovendien is de verbin
ding ter zee en door* d! eludht aan
-i geen enkele beperking van Poolsdhe
zijde onderhevig.' De houding der Pool
sdhe, regeering is dan ook! zeker in-
sdhikfcelrjk geweest.
Met dés te meer Mem verzetten de Pool
sdhe regeering en generale staf zich tegen
een streven van Duitsdhe zijde, om het
■land van de zéeai te houden. Gelijk be
kend, Js men van Poolsdhe zijde bereid na
dere faciliteiten voor het Duitsche transito-
verkeer door den corridor in uitzidkt te
steleln, doch weigert men een Duitschen ex-
territorialen weg door, Pommeien, aangezien
men geea afstand wensdht te doen vain de
souvereine rechten >p eigen territorium.
Jonge zeevarende natie.
Polen rust zidh tevens, uit voor dé rol
van jonge zeevarende natie en als zoodanig
dient het in de toekomst zooveel mogelijk
gebruik te maiken van de mogelijkheden,
die Ik et ter zee heeft. In gestadig tempo
brèidt het zijn koopvaardijvloot uit, daar
naast in de gegeven omstandigheden vooral
ook zijn marine. In het weinig ikapitaalfcrach
tige Polen vergt deze uitbreiding groote
geldelijke offers. Anders dan in de West.
Europeescthe landen wordt de bouw van
nieuwe kruisers en duikbooten Mer mo
gelijk gemaakt, dank zij bizondere fondsen
en schenkingen. Zoo kon een der Poolsche
oorlogsbodems op een Nederlandsche werf
gebouwd bekostigd worden uit een fonds,
dat door Poolsche officieren was bijeenge
bracht. Elders waren bet de groote steden
in Polen, die de regeering eenduikboot
aanboden. Dit bewijst de offervaardigheid
van het Poolsche volk, dat ais alle Oost-
Europeescbe volken een ongewisse toe-
komst tegemoet gaat. Wie thans in de
Wéieliselrcpubliek komt, hoort slechts de
in vragendéh vorm gedane verzuchting;
„Bendzie wojna?" (komt er oorlog?)
NV ONDERL.SCHIEDAIVISCHE
gEGRAFENiSVEREENIGING
Dir.:D. DIEN'SKE.
Singe! no 84,
Telefoon 68202
YV NOOMEtf
Warande no. 57
Telefoon 67708
BEGRAFENISSEN
TRANSPORTEN
TARIEVEN VANAF l 65.—
voor rijwielen vanai 1.35.
Mooie zware rijwieltasschen
voor dames vanal 30 cent, alle
soorten bagagedragers, kin
derzitjes of mandjes, bagage-
riemen in alle maten. Denk ook
aan onzen enormen vooraad
kersversche rijwielbanden .in
prijzen zoo van de abriek.
Kom eens even kijken!
Hoogstraat 67-69 - Tel. 68436
l a, M.-VJlBÜ O?!* Opgericht 1875
Hoogstraat 238 Rotterdam' Telefoon 54744
Bij elke jAPON, MANTEL of BLOUSE
EEN AUTOMOBIEL CADEAUS!
MAISON „FLORIDA", STATIONSWEG 3
it Fj 'er
«•-F-n» j?
BEZOEKT DAN IN ELK GEVAL:
Grand
Willy Walden en Piet Muij-
selaar in „SNIP EN SNAP",
Thalia
Boris Karloff in „DE ZOON
-VAN FRANKENSTEIN", v
Olympia
Gene Autry in „DE ONTEM
BARE ERFGENAME".
Als tweede attractie:
„DE HELD OP SOKKEN".
Studio '32
Lys Gauty in
„DE KROEGZANGERES".
Passage Theater
MARINE".
In het vóórprogramma:
Sidney Toler in „CHARLEY
CHAN IN HONOLOELOE".
38e WETTIGE HACO-TBEKKING
5e KLASSE, I7e LIJST
TREKKING VAN VRIJDAG 16 TONI 1939
HOOGE 7BEMIËN
PBEMIEN VAN 70.—
GEEN PBEMIËN
'nemen wij Uw annonce ter plaat
sing aan. Wij advise eren U des-
ge wens cht, welk blad in Uw geval
het aangewezene is; tenslotte kun
nen wij U ook met onze ervaring
bijstaan in de opstellir van den
tekst, alles zonder dat U biervoor iets
extra's in rekening wordt gebracht
Lange Haven 141 - Telef. 68103 - 68617 - 68923
ÖOjQ
maten Je wc eljes van
laly fiarJ en stug - irrite
ren zgn gevoe jpe VtuiJje
Alleen Lux is volkomen veilig voor het
wassen van babykleertjes, daar
LUX 5 MAAL VLUGGER OP
LOST DAN GEWONE ZEEP.
VLOKKEN EN ZEEPPOEDERS
Een gezonde baby huilt niet, of er
moet iets bijzonders zijn, dat hem hin
dert. Zo kunnen onopgeloste zeep-
deeftjes, achtergebleven in gewassen
babywolletjes, oorzaak zijn van veel
kinderleed, ij prikkelen de tere baby
huid en bevorderen slijtage van dè wol.'
LUX is het volkomen veilige wasmid
del voor babywolletjes. De ruitvor
mige Lux-krulletjes lossen dadelijk
op, zelfs in koud water, zodat er
geen onopgeloste zeep in het weefsel
kan achterblijven en dus het,gevaar,van
krimpen is'uitgesloten.jF
Lux is ook zeer voor
delig! Het gewone
pak (met een breipa-
troon) kost slechts
121 ct. en het reu-
zenpak (met 2 brei-
patronen) 25 ct.
Speciaal op voorschrift 'an H.H Oogartsen
is iets, wat niemand zal verlangen. Dat zijn prijzen, die in loterijen thuis
behooren en in loterijen zitten NIETEN. Doch elk kleedingstuk wat U
koopt in
te Rotterdam is feitelijk EEN PRIJSJE uit de loterij, want ALLES wat
wij verkoopen Is modern, apart, elegant en volgens ons bekend devies:
„Steeds zeer voordeelig'% -
Stap even op lijn .4 én komt U zonder koopverplichting overtuigen.
Alléén:..STATIONSWEG 3, ROTTERDAM
(SCHIEDAM)
„LUCHTDUIVELS DER
14283 t 1000.— met premie van 1 30.000.—
1404S niet en premie /an 3000.
100— 12275
1012 1066 2407 2768 3410 4072 4292 5488 5727
6277 7827 9308 9320 9752 1X032 1X472 12166 12467
13125 14487 16478 17466 17625 17770 17996 18011 18829
20657
34 387 615 976 11Ö6 1338 1667 1730 17 72
2387 2409 2506 2610 2631 3270 3360 3510 8132
5877 5949 6040 7191 8011 8097 105 10580
10973 11804 12215 12443 13613 13054 13127 13275 13539
13809 14185 14650 15258 15971 16456 16536 16070 X7161
17262 17372 17406 17959 18004 18034 18175 18237 18604
18710 18723 18778 19855 19971 2048B
5921
12S08
20251
1972
5387
10640
13550
17241
18665
S s/*
Doen wol krim
pen
la het sop van geep
poeders en zeep
vlokken drijven tal--
loze onopgelost*
zeepdeeltjet. Deze'
hechten zich vast In
het vreefsel en ma
ken dit hard en stug.
Bederven
babykleertjes
onopgeloste zeep
blijft bij het spo*l*n
In babykleertjes *H
ten. Zij doen h«t
goed krimpen en d*
kleuren verschieten.
mmteeW
Lux worJl nooit los verkocht
Losse vlollcen zjjn geen Lux °SsCHEHf&
•~~l1 LX 115-091
