voor net Westen
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
„OUD - MATHENÉSSE"
Een droog Sigaartje?
H, P, Tuinman
rl n
Rechtszaken
DER
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939. N». 22239
BINNENLAND
De a.s. blijde gebeurtenis.
Zusier Boonstra naar Soestdijk.
Gisteravond is zuster Trijntje Boon-,
stra, dié als kraamverpleegster zal
dienst- 'dc>en op liet 'paleis .Sóestdjjk,
uit Den Maag per auto vertrokken,
-met-^stemming Soestdijk.
-Ook dr.. De Groot heeft gisteren zijn
intrek in liet paleis genomen.
Hoe 'hét bericht van de ge
boorte van een Prins of Prinses
'zal worden verspreid.
Evenals dit in Januari van het vorig
jaar het geval is geweest, zullen ér' straks
voorde vesrpreiding van het heugelijke
bericht, dat op het paleis Soestdijk een
Prinsje of Prinsesje geboren is, slechts
enkele seconden noodig" zijn! De teléx-
hettén, dié daarvoor dienst doen,"'zijn thang
door de zorgen van de P.T.T. gereed ge
maakt, het A.N.P. heeft zijn .post te Baam
betrokken'en alles, is nu klaar om 'de
blijde mare uit te dragen.
Bij de distributie van het geboorte-be
richt kunnen drie fasen worden onder
scheiden. M
fn de eerste plaats is er. een directe
telefonische verbinding van Jhet paleis
èoestdijk- naar'het tijdelijke kantoörtjé vaii
bet A.N.P1 in hét badhotel te' .Baam;in
debekende. „telexkamer": - -vj
Zoodra daar het bericht ontvangen-wordt,
behoeven slechts enkele handles te -wor-
den omgeschakeld- en- A.N.PABaarri-. staat
•tegelijkertijd in telexverbinding mét
a.; Het .hoofdkantoor vaii hét A.If.P.t te
Amsterdam en. het bijkantoor te Den Haag.
b. De82 dagbladen, die op hét" A.N.PA
telex'net zijn aangesloten, benevens den
regecringspersdimst en het département van
defensie. v:
c. De 5 kazernes, die tijdelijk, pp dat
net mede aangesloten zijn, opdat dé com
mandanten van de saluutbatterijèjiJweten,
wanneer zij het eerste saluut-schot kun
nen lossen.
d. De werkkamer der journalisten in het
hotel Trier te Baarn.
e. De Ncderlandsche omroepvereenigin-
gen. Want ook voor de journalisten, "die
in Baarn op het geboorfeb'ericht ..wachten
en voor dc omroepvereenigingeni zijn rtij-
delrjke..telexlijnen aangelegd.
Al deze instanties krggen diBk.op "tiet-
zelfde oogenblik het bericht dpor^-j-;-..^
De derde fase van do "distrUiat^-.iraa
iet bericht sluit daarbij aan:
Het hoofdkantoor van. het;.A,ïï.Pj;;gee.ft,
aan het rijkstelegraafkantoor' te«Arnrtérilnïhr
liet teekenj dat - dé -gëreed" "Tiggéftde - iel©-"
grammen, bestemdvoor de bladen,dieniét
op het telexnet >zijn aangeslotendC#é;..klei
nere nieuwsbladen); en voor de btriténland-
sclie persbureau}' Verzonden kuririén'Ijwor-
den.
De vuurmonden dér saluUt-battérijen
branden los. -
Het departement van builenlandsch'e za
ken (geïntormeerd - door" "den 'regeéring's-:
persdienst) verzendt, de. gereedliggende'
telegrammen waarin aan de 'diplomatieke'
vertegenwoordigers van Nederland...in., het
buitenland de heugelijke tijding wordt
medegedeeld. -
De omroep staakt het gewone program-
ma en roept de blijde mare om.
De couranten verschijnen roet. .'bulletins
op straat. -- -
De buitenlandsche journalisten in'Baam
komen; in- a,ctie^én1 dragéniliétbéridhttète;
rfonisch oftelegrafisch uih'"-7:._!
Naar' de overzéésche' gewesten/
Een enkel woord nog over de uitzending
van het bericht naar de NederlaridséKe
overzeesche gewesten. Tusschen het hoofd
kantoor van het A.N.P. eri de radio-sein-
zaal vah hél telegraafkantoor te Amster
dam is-een extra-telefoonlijn, gelegd. Zoo
dra A,J)f,P.-Amsterdam het bericht op de
•telex ziét "verschijnen, wordt dit' over dié
lijn doorgegeven aan. een redacteur van
net A.N.P. Op het telegraafkantoor, die
dan onmiddellijk een code-telegram af
geeft, om naar Aneta te Batavia te sei
nen. De code dient om aan dat telegram
een authentiek karakter te geven, als
„sein'1 voor- het afvurender asluutscbó-
ten in Nederlandsch-Indië en het begin
der feestelijkheden aldaar.
Bij de geboorte van Prinses Beatrix, toen
eenzelfde werkwijze is' gevolgd, was het
bericht in Indië zoo snel bekend, dat
het gelukwenschtelegram van den gouver
neur-géneraal het eerste was, dat op het
paleis Soestdijk binnen kwainl Y -
Tegelijkertijd geeft-de A.N.P.-redacteur op
het telegraafkantoor telegrammen af, be
stemd voor Suriname en Curasao.
Het spreekt van zelf, dat ook dé Phohi
onmiddellijk door het A.N.P. te Amsterdam
met het bericht in kennis wordt gesteld',
om dit uit te roepen in haar radio-uit-
zendmven voor Oost- en West-Indië.
Wanneer wordt de uiterste
noodhaak geboren
Met bet optreden van het vijfde
'ministèrié-Colijn werd de teer-1
- Iing geworpen.
Mr. A. 'W. E. Brandsma schrijft in de
R.K. „Neérlandia"-pers
Colöhrs 'vijfde kabinet was constitutio
neel volkómèn verantwoord'. De katholie
ken haddénhun kans volledig gekregen,
uit niets iwas gebleken, dat zij 'crtüëk
hadden'op hetzij de keuze van dén for
mateur, Kooien,' hetzij.op 'diens werk.'Uit
niets was gebleken, dat', dé katholieken
het momentvan „de uiterste noodzaak"
gekomen achtten.
'Waar noch een rechtsch parlementair,
hetzij' meerderheids-,hetzij minderheidska
binet, nóch. een links, noch een gemengd
parlementair kabinet mogelijk, was geble
ken, stond1 geen andere weg open dan "een
extra-parlémentair "kabinet",
Schr.- is'echter wat de samenstelling
daarvan betreft,- van' oordeel, dat dó fout
van dr. Colijn school in een daad van.
„overmoed"devorming van „een in
mêeriterhéid..libéraal, „conservatief ministe
rie";; hij "had", zich móeten terugtrekken.
Wij iezên' dan vérder';
„Ongetwijfeld speculeerde hij er op, dat
de katholieken nog steeds een roomsch-
roodé regeering niet wilden.
Dit laatste was waar tot het vijfde ka
«te RUMEsök m HUIS te. MfflQffis
Voor alle Binnen- en Buiten
landse!) Gedistilleerd naar
met con bootje over de Maas naar België
werden gebracht.
Bij het onderzoek is komen vast te staan,
dat de groep [vertakkingen heeft van "Keulen
tot Brussel -en' Antwerpen.- Wanneer de
overgebrachte Duitschers in Belgisch Lim
burg waren aangekomen,.werden zij door P.
verder België ingebracht.
Bij de aanhouding- van den Duitschen
I rechtsgeleerde, die na verhoor over de
binet Colijn aantrad. Met het optreden Dmtsche grens is teruggeleid, waar hij in
vah Colijn's rijfde ministerie veranderde j handen van de Du itschè politie is gevallen,
de politieke situatie, mét .één slag. Toen 'hibefc dat' liij een kóffé^tje met bankpapier
eerst bleek, dat 'indehliiad ;voor dé katho-1 tCT 'hyaarde van 4Ö.<H>Q a 50;000 Mark
lieken; dé; keuze girig tusscljen' een.liberaal, jn- bezit' moét '&éb|>éh gehad. Dit kof-'
cons^vatièf e^trari^lênieriiair. kabiriét .«eü jfertje .zou dopr bjaudlaiigers-worden, ov'ér-
een
pailémëritaif kabinet, déspoóds gébifeht;':dóch js ■.vérinbêdelijk'b^ dé aan-
roómscH-rpod', Waar .het laatste, meer. ac- jhoudipg d.ooii de;Néderjhndsche politie zoek
céptabèl was 'dan het éérste, was de. uiter-geraakt. In' verhand rpênhéde heeft de Duit-"
ste.noodzaak 'géboren. Althans indien.allé j scbé politie énkele përsönén aangehouden,
andeierr ,afzij3igl„wenschten te blijven, wat ver<lacht van' poging tot' fleviezensmokkè-
nog te bezien „staat tlarij. Hét .koffertje is echter nóg niet ach-
jpekathóliékën haddén.kunnen pogen j téu'-'aald. - *- - i
Colijn. het* échec .te' besparen' door hem"
tijdig te waarschuwen, dat.zij; één kabinet
als .door hem- in-laatste -instantie' gevórmd
onder geen- ómstandighéid zouden dulden.
Coiijn zou dit .echter, als dreigement, wel
licht zelfs als loos dreigement hebben moe
ten 'opvatten. Bovendien kan een partij
moeilijk een-standpunt innemen, dat door
dé uiterste noodzaak bepaald: woTdt, zoo
lang het concrete geval niet aanwezig is,
voorieders .- oog open en-, bloot ligt.
Het .is goéd',.- dat .de- katholieke fractie
Indie's Chineezen
Hun - economische positie.
■>- Dé-economische positi-é-van <len Chinees
in NederiandsclhJlndië is ;in dé laatste 10
jaren zeer aélitemitgegaanaldus dr. Djie
Teng Han, directeur van liét -bekende Oei
Tiong Ham-concern, die Dinsdag voor ihèt
lloudeii van besprekingen te Soerabaja ar
riveerde én aldaar een ondenhoud1 had'met
eén":vértegénwoórdiger van de „Indische'
.ten..vollende.;,,consequentie van liaar liou-:Courant'
ding. ;van,-27--J,idi 1939 annvaardt.^Defrac- j Het gröot-klpitaai in hSnden van Chineei-
tie beeft-, -piet haar mptte terecht: dé lei- j sdh'è millioiiiairs" is vérdwenen,' verloren
ding genomén, endaarmede de -volle ver- gegaan in- den erooten Eoncurrentiestrijd.
antwowdMijlriieidy A 1 A.li EeJVjmoor Ignjioconcurrhntièsti'ijdj. jEnog-ftlijfe
'Hetaértharts-. gdeffrtgd- meor wanrtorag- géwcmfen~''dóofdatdé, '"Cldnéésche handél
'wijkèh, nöcli van'; aarzelen",
De -iib; Avondpost' schrijft:
V j,'Allés rtvijst'. er op', dat de overwinnaars
zicli allésbeliaive prettig voelen.
Dit is, uittovard, .nog het minst liét ge
te weinig beschermd wordt door de regeo-
ring.
In NederUmdsciH-TndjS is de mogelijk
heid van geldveidienen in 3- categoriën te
verdeeten.
Boven aan staat de ondememersbond,
valmet" de sociaal-deniocraten, Die zijn!met Europeesch kapitaal die op alle mo-
nu 'dicht gekomen bij de. vervulling van gelijke manieren door de regeering wordt
datgene waarnaar ze. al lang hebben ge- j geholpen. Men dénke slechts aan de restric-
haakt: medezeggenschap in het bewind, j tiemaatregeten, waardoor een eventueel©
Menbespeurt don ook in d'é kolommen concurrentie wordt tegengewerkt. Verder
der. socialistische pérs een zekere zenuw- denk©' men aan de diverse fondsen voor
achtige vrees, dat het misschien toch nog de koffie, rubber en suikercultures.
wel eens zou kunnen misloopen, maar wij
deelen die vrees niet; een zoodanig échec
kan het' katholicisme zich op;-, dit-oogen-
blik niet wroorlóven. Maar nóch-de ka-
tholieken. l'noch.de
voelen' -zich op -hun gemak -en uit hun
Onderaan staan de inlands olie werkne
mers/die door ordonnanties en -bepalingen
besöhfemwl worden.' Wil men tegenwoordig
een Inland schen -werknemer in dienst tie-
rnerf,dan moe tmen' er vo or oppiassen, idat
-men niet' d© -I>epaling-van-Ziét-loon niet
midden'klinken protesten,..die zonder twij- 'in conflict koin t met <de Jielrèf fende ordon-
fel sterkerzullen wordén.
Daarnaast staat dan „de gewone man".
Hij moet niets .hebben van een bewind'
dat op twee uitersten steunt, want voor
hem is, terecht, het katholicisme' een geeste
lijk en .het socialisme een sociaal-econo
misch uiterst- Hij. bewondert -Cólijri en
vindt het „klein werk", dat men dit kabi
net heeft weggestemd', zonder het ©enigen
tijd aan het werk te laten en dan te oor-
deelen".
Smokkelen van Duitschers over
de Nederiandsche grens
Vijf personen nit Limburg uit
gewezen,
Ongeveer veertien dagen geleden werden
in. bet veld tusschen Sittard en dé'Duitsche
grens dopr. 'iie* Néder]andSohé:'kpmmiezen
en marecliaussées enkele* personen uit deze
streek.aangehéudén, in wier. gezelschap zich
een Duitsohe Joodsche doctor in de recihten
bevond. Terstond rees liet vermoeden, dat
deze over de grens gesmokkeld' was. Bij
Ihet ingestelde onderzoek -bleek men te
doen te hebben met een uitgebreid; com
plot "voor het -overbrengen van Duitsche
uitgewekenen via ons land naar België.
Het onderzoek heeft ertoe geleid, dat
gisteren het -bevel van den procureur-gene
raal te Den Boself afkwam tot uitwijzing
uit hét bewakingsgebied van rijf personen,
t.w. mej. S. en mej. G. uit Broeksittard,
mej. van H. uit Sittard, dén heer K. en
den taxihouder P. eveneens uit Sittard'.
Behalve mej. G., die in D-uitsohland' is
aangehouden, zijn deze personen gisteren
uit 'Limburg geleid.Daar hét onderzoek
nog gaande is, js h)et mogelijk dat nog meer
uitwijzingen., zullen, volgen. - 1-
Den laatsten tijd zijn eén vijftiental Duit-
s5?i??.?j!.|ówpkenen 'door dit complot - óver
de Lirnbüfgscihë grens gesmokkeld in dé
B*Wllirtiniili i'' huurt van Sittard. Zjj werdén dan door P. gekondigd, het volgende:
- - Telef.,- 67632 naar de Maasdorpen gereden, vanwaar zij: Het doel viaki de enquête is: een algemeen
naintie.
Als tusschéngroep bestaat een categorie
een soort middenklasse, dus, gevormd door
Chineezen.
•In tegénsteiling met de twee bovenstaan
de caitegoriéëngeniet deze; middenklasse
geèn regeeringssteun.
Door zijn afkomst is de Chinees in. Neder-
fandsch-Indië aangewezen op -den handel.
Landbouw is voor-hem uitgesloten, taboe,
doordat hij door de Inlandsche grondrech
ten geen stukje grond kan koopen.
Hierdoor en door het gemis aan steun
van regeeringswege, ziet men overal hét
eigenaardig verschijnsel, dat de Chineezen
onderling elkaar dood concurreeren.
Honderden rijstpeUerijen worden opge
richt met hét gevolg, dat vele'over den
kop gaan tengevolge van;den concurrentie
strijd.' ..'J
De heer Djie Téng Ham vindt hét jam
mer, dat 'dé regeering déze kwestie niet
behoorlijk aanpakt. De regeering kan er
slechts -bij' Winnen, nooit verliezen. Een
bekend feit is immers, dat de meeste Chi
neezen ook nai vergaarden rijkdom in Indië
blijven. Dit in tegenstelling met andere
-bevolkingsgroepen, die later weer naar hét
moederland térugkeeren. i.
Het komt dus haast nooit voor, dat het
kapitaal door een Chinees bijeengegaard,
liet land verlaat. l
Hiermee eindigde bét' -belangwekkende
onderhoud.
WAMM
Handelsgeëmployeerden in
Ned. Indië
Het resultaat van de enquête
naar de arbeidsvoorwaarden.
Het -Nieuws van den Dag verneemt ten
aanzien van, dè enquête naar, de arbeids
voorwaarden van de handels geëmployeer
den, wélke dè Indischè regeering heeft aan-
kwamen
böeld. te krijgen -van de voorwaarden-en
onLstindigheden waaronder dóór 30. werk-
aéPters .in.rden., ïfajxdeljWopdt geartieid..
Hoewd de; vragenlijst nog niet .definitief
is vastgesteld, ligt het in de -bedoeling1 oen
onderzoek in te stellen naar:
Dé regeling -dor vacantié-verloven, zoowel
wat betreft de binnenlandsché als de 'bui
tenlaiudsche verloven, de schriftelijke con
tracten, de werktijden, een onderzoek naar
pensioenen is niet meer nood :g; daar dit
onderzoek reeds door de pensioencémmis
sie is ingesteld.
Vermoedelijk zullen de vragen ook ge
steld worden a;an de üiandelsgeëmploveer
den zeiven. i- i i
Dat ook de werktijden hij de enquête be
trokken worden, kan slechts tot voldoening
stemmen, merkt hét blad nog op.
Onze lezers herinneren zicli, dat wij
destijds naar de werktijden iri der), handel
een uitgebreid ondèrzöek hébben ingesteld.
Waarbij bleek, dat die in zeer vele gevallen
onnoodig lang waren. In enkele gevallen
leidde de enquête tot verbetering, docli nog
steeds bereiken ons klachten over onnoo
dig lange werktijden.
In vele gevallèn is liet niet zoozeer de
noodzaak voor wat -betreft liet werk, dan
wel een ongewenschte gewoonte dat de
employe's blijven zoolang de afdeelings
chefs op liet kantoor zijn. 1
En zelfs in gevallen, waar -liet werk tot
lang op kantoor blijven noodzaakt, is ge
bleken dat bij een -hetere organisatie, zon
der personeelsuitbreiding, de werktijden ver
kort kondén wordén.
Da-t er op dit gebied veel te hereiken is,
■beeft de Nillmij bewezen. Men herinnert
zich dat deze maatschappij een proef beeft
genomen met een werktijd tpt twee uur.
Deze proef is volkomen geslaagd. De werk
tijd tot twee uur is definitief geworden en
ingevoerd bij alle bijkantoren van deze
maatschappij. 'i
Dat dit succes tot navolging moge aan
sporen.
Driejarig jongetje in den rook*:
gestikt
Tegen de moeder "een maand ge- j
vangenisstraf geêisebt. - ri
Voor de Haarlenische rechtbank wond
gisteren eea zaak belmndeld tegen dè 2I-ja
rige vrouw van den arbeider G. uit Bever
wijk. Haar was. ten laste gelegd1, dat door
haar roekeloos, onnadenkend' en onvoor
zichtig optreden een-van haar kindéren;
een driejarig jongetje, bet leven had veri
lprcn. V
Op 29 Mei jJ. was het echtpaar bij fai-
milie - inAmsterdam op bezoek geweest.
Toen men om zeven uur 's avonds in
Beverwijk terugkeerde, kwam een ander
familielid- het echtpaar inviteetren,mee té
gaan naar een café. G. gaf direct aan deze
uitnoodiging gev-olg,-doch. de vrouw wilde
eerst nog eenige -huishoudelijke bezigheden.,
verrichten en zeide, dat zij wel later in
liet café zou komen. Zij ging enkele kle-e-
-dingstukken strijken en verliet daarna om
streeks negen uur de woning, waaT drié
kleine kinderen alleen achterbleven.
In haar haast had- zij echter vergeten;
het strijkijzer uit te schakelen, hétgoen
noodlottige gevolgen zou hehbert.
Tóen liet echtpaar omstreeks elf uur,
thuis kwam, stond dó woning vol rook.
De drie kinderen lagen bewusteloos in
bed-. Bij twee kinder?»slapgde men or
in de levensgeesten wéér óp té wekken,
bij liet derde kind', èen drie-jarig johgetjé,
bleven de pogingen daartoe echter zonder
resultaat.
Dé officier van- justitie, mr. Sikkel, acht
te het directe verhand tusschen dè hande
lingen van de vrouw en dén dood van hot
jongetje bewezen eneischte oen maand
gevangenisstraf.
Mr.;B. Wé Stomps vroeg op juridischéf
gronden vrijspraak. De rechtbank zal op
17 Augustus uitsptaak doen.
B'J 3CHEDAM
Wijnhandel'en Slijterij'
ftOTTERDAMSCHEDIJK no. 242t
Telefoon No. 6893C
Eén I'hyrrus-overwinuïng?
Dan naar Sigarenmagazijn „Alelda"
v Aanbev. K.F.V. Pelt, Alèldastr77
1
Kaarsen en verzegelde doosjes lucifers zijn bevestipd aan de telex-
apparaten in de werkkamer aer journalisten in hotel Trier te Baarn, om
dienst te doen ingeval van storing in hel electriseh licht
WmMMÉÉimi
Voor het vreugdevuur in het Vondelpark te Amsterdam is b» een der,
vijvers een brandstapel op egn vlot gebouwd op initiatief van de
Stichting Practisch Werken Amsterdam voor jeugdige werkloozen.
■>'5.vÜO x v
Te Sloten had Donderdag de begrafenis plaats van de vier meisjes,
die Zondag bij het zwemmen in zee te Castricum om het leven
