Donderdag *8 Aüpstus 1939
EERSTE BLAD
Dantzig én hét wónder
Geen regéeringsverklariRg
No. 22244
BUITENLAND
Het ziét er naar uit, dat l zeerbjhnenkort
weer „verrassingen" te wachtenzijn.
Franschen ;eri Amerikaansche
- stappen te Tokio
Japan en de as
De strijd in China
De toestand te Tientsin
De onderhandelingen te Tokio
Ontmoeting Ribbentrop-Cianö
in Saizburg
Engeland
Duitschland
Vereenigde Staten
Volkenbond
Gemengd Nieuws
Spanje
Sovjet Rusland
Noodlottige botsing tusschen
twee wielrijders
92steJaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN»I41 (HOEK KORT#. l&VÊM): TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53IL
Polen
4/c»0 «straal lersclujuV é»gelgU,
loadoriog van Zoa* flfl Kewtdigwi.
Prjji por kwartaal f 2.—; franco por-pool
t SJ50. Fr$o per week; 16" cts. Afeon-
devlijke namiaera 4 eta. Abonnementen
worden (iegelijkaangenomen.
AdrertentiSn voor iset eeratYOlgsnd num
mer moeten v66r elf car aan bet Burena
beiorgd afjn, 'a Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaatts ren advertenties
wordt niet gewaarborgd.
Prf)* der A£vtWui*en, »»o je, rtwsis t 156;
itóer* regul meer het ZzUrdagnummer
lrcgeU 1130, tedrre rerel «eer f 0-55.
fieeiarota fO.TS per regef. JocanokMtesS et*.;
ce-stfrwifcintie* tóetsé Tarjerves Y*n ftdrarteotiëa
Crtj aijonaemeat tijA aan Let Boreas verkn}?£aar.
pagetyk* warden tegexr róotuiïbct&linp életoe
AdYertenüëo opgeaersen 4 /Cl5ü tym. w Gor
den ~f 175 t/m_ 25 woerden. Elk woord iseer
5 ceot xot een maximum van 30 woorden.
«Woecadagxr Kleine Adverlentiëa tot «.woor
den 125. nut* vóór Dmadacavond 6 trar aan het
Ênreao bezorgd.
's Zaterdags- Klane Advertenttén ilLOO*indien
niet vLór Vr-jdagavond 5 our bezorgd.
O i u .t J
l m - i
„Alleen «en wonder kan leiden tót
•oplossing van de huidige Europeësche
crisis, welke door de kwestie-Dant-
ziü is ontstaan", aldus verklaarde. he^1
den "de Poolsche amiksssaileüa: ",t«
Washington, Potocki, na eenbezoek
aan Sumner Welles in het Ameri-
kaansche staatsdepartement.
Potocki, die zoo juist uit Poiert is
teruggekeerd, was van oordeel, dat, als
Europa tot 1 October zonder 'oorlog zou
- kunnen blijven, geen conflict zon uitbre1
ken v<H>r het volgende voorjaar."
De ambassadeur verklaarde, dat het
mogelijk was, dat de Senaat van Dant-
zig p'otseling zou verkondign, dat de
vrij© stad Dantzig Duitsch was ge
wórden, doch dit, zeide hij, zou voor
Polen hit sein zijn om handelend
te gaan optreden.
De ambassadeur verklaarde tensotte
v°n oordeel te zijn, dat Duitsohland.
op een gewelddaad van Polen rekent
om een conflict te ontketenen, waar
voor het alle verantwoordelijkheid van
de hana zou wijzen, doch dat „er niet
de minste kaas is, dat zich zoo iets
zal voordoen". t
Wij zijn, zeide hij, tot dusver zeer
geduldig geweest en wij zullen dat bij
ven.
Funster kondigt een rede aan.
De „Excelsior" publiceert verklaringen,
die de nat. soc. gouwleider van Dantzig,
Forster, gisterochtend op het vliegveld van
Dantzig tegenover verscheidene journalis
te!1 heeft afgelegd,
Op een desbetreffende vraag van den
conespondent van de „Excelsior" ant
woordde Forster: Ik wil u niets mededee-
ian omtrent het resultaat der besprekingen,
die ik met den Führer heb gehad. Ik
ho'd de verrassing voor u in petto tot
morgenavond, wanneer ik "op de Lange-
marekt rcijn rede zal houden.
Aleer dan ooit is thans noodig, dat
onze wederaanhechting geschiedt en
wel binnen den kortst mogelijken tijd.
Wij widen geen oorlog, doch het is
ontoelaatbaar, dat Frankrijk en Enge
land door den steun, die zij aan Po
len geven, aldus door hun aanmoe
diging een premie op den oorlog stel
ler-
Toen de correspondent daarop aan For
ster vroeg, wanneer volgens hem deze
terugkeer zou plaats vinden, antwoordde
dezeSpoedig, zeer spoedig Een ding
staat vast; Dantzig, dat Duitsch bezit is,
meot tot het moederland terugkeeren. In
de rede, die ik morgen zal uitspreken, zal
ik de wereld toonen, dat onze eischen
rechtvaardig zijn. Ik weet wel, dat ons
beroep zal worden verworpen. Dan zul
len wij handelend optreden, als dit het
©enige middel is, waardoor ons voldoening
kan -worden geschonken. Persoonlijk ge
loof ik niet aan een conflict. Ik geloof
in den vrede. Maar daarvoor is van de
zij'de der democratieën goede wil noo
dig.
Redevoering van Forster niet
sensationeel?
De toespraak, welke Forster morgen te
Dantzig zal houden, wordt te Berlijn met
veel belangstelling tegemoet gezien daar
men van meening is, dat Hitier feitelijk
zelf spreekt, aangezien hetgeen Förster
zegt, beschouwd moet worden als direct
en zelfs in het oog loop end geïnspireerd,
omdat zij kort. volgt op het bezoek van
Förster aan Hitler.
De toespraak zal door het station Dant
zig worden verspreid en mogelijk heruit-
gezonden door radio Koningsbergen. Ver
wacht wordt, dat-de woorden vat Förster
zeer scherp zullen zrjn, aangezien politieke
kringen te Berlijn zeer benieuwd' zijn naar
de reactie en de indruk in het buitenland
is, dat Duitschland ot Dantzig in zeker
opzicht in de verhouding tot F'olen heeft
toegegeven
Förster morgen weer naar
Duitschland.
Uit Dantzig wordt vernomen dat Forster
morgen ween- naar DuitscMand vertrekt.
Het feit dat ihjij na de anti-Poolsche de
monstratie, die Vrijdag wordt gehouden en
vian grooten omvang zal zijn, waarschijnlijk
Dantzig weer verlaat, wordt in buitenland-
sohe kringen gezien als een aanwijzing, dat
de rede, die Förster zal (houden, niet bui
ten (het gewone kader zal vallen, zoodat
men geen belangrijke mededeel ingen be-
iboeft te verwachten. De betooging, aldus
zegt men in dezelfde kringen, moet vooral
indruk maken op de openbare meening in
Engeland en Frankrijk en aan toonen, lat
do bevolking in ihjaar gebed tot het Duitsobe
rijk wensoht terug te koeren. Deze hypo
these schijnt een zekere .bevestiging te
vinden in den goeden wil, dien de autori
teiten. de laatste dagen jegens versclieiden»
politieke gevangenen (hébben getoond.
r inzake, de finaacïëele vraagstukken
u s", oj vv »- v - -
te Tientsin*
Réutpr meldt "-'uit Tokio: - >-
De Fransche zaakgelastigd© heeft, naai
verluidt,~gistëren~ bij" het" '.TapariicKë* "mi
nisterie van buifèhlandsche zaken Stappan
gedaan -óm- erop te wijzen-, -dat- Frankrijk
met-Engeland gemeenschappelijke belangen'
heeft bijde financieele .vraagstukken te
Tientsin, welke bétrekking hebben'op dien
Chineeschen dollar en de zilvervoorraxte
in de Britsche concessie.
De zaakgelastigde heeft, naar verklaard
wordt, de Japansehe regeering verzocht,
deze gemeenschap van belangen te erken
nen.
Voorts meent men te weten, dat de Ame-
rikaansche zaakgelastigde leeds Dinsdag
soortgelijke stappen heeft ondernomen.
Naar de „Asahi Sjimhoen" meldt, heelt
het ministerie van buitenlandsclie zaken
deze Fransche en Amerikaansche «vertoo-
gen, als zijnde „onredelijk", van de hand!
gewezen ©n verklaard, vastbesloten te zijn,
evenals tot dusver, alleen met Engeland
te onderhandelen.
In Italië verwacht mee aanslui
ting binnen enkele, weken.
In Romeinsche kringen wordt veron
dersteld, dat de- aansluiting van Ja
pan bij de „as" nog slechts een
kwestie van weken is. In dezelfde krin
gen wordt gezegd, dat de Japansehe.
regeering naar aanleiding van de stap
pen van de militaire party besloten
heeft een militair verdrag te sluiten
met Italië en Duitschland'.
In de Itahaansche pers is een zekere
reserve merkbaar, het schijnt, dat de Ita-
liaansche regeering op het oogenblik hui
verig is voor een politieke verbintenis in
het Verre Oosten, hetgeen het aannemen
van een anti-Britsche en anti-Amerikaan-
sche houding in China beteekent.
Aan de andere zijde zou een militair
verbond tot gevolg hebben, dat Japan een
minder soepele houding jegens Londen zal
aannemen. Men heeft thans den indruk,
dat een overeenkomst tusschen Tokio,
Rome en Berlijn eeTst zal worden getee-
kend wanneer d© aangekondigde Japansehe
militair-economische missie in Europa zal
zijn, d.w.z. in het begin van het najaar.
Men hoopt, dat dan volgens de meening
van Londen de internationale toestand niet
zoo critiek zal zijn.
Chineesche troepen bij Sjanghai
Reuter meldt uit Tsjoengking:
Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat
geregeld© Chineesche troepen worden sa
mengetrokken in de nabijheid van Sjanghai.
Het is nog niet bekend, of de Chinee-
zen Zondag a.s. den tweeden verjaar
dag van het uitbreken der vijandelijkheden
nrj Sjanghai een grooten aanval op
jppansche stellingen willen inzetten.
de
Zij {«strijken stellingen langs den spoor
weg Sjanghai—Nanking en de lijn Sjanghai
Iiangtsjau. Hun concentraties zijn vooral
tegen het Westen en het Zuidwesten van
Sjanghai gericht.
In het niet dooi Japannoezen bezette
China worden voorbereidingen getroffen,
om den verjaardag van dei,, oorlog te hei
denkt n met massa-demonstraties, vader
landslievende programma's in de* sehoüw-
burgeu en redevoeringen in de openlucht.
Anti-Britsche actie duurt voort.
De beperkend© bepalingen aan de toe
gangen tot de Britsehe concessie te Tient
sin word'en steeds scherper. In Noord-
Cihina duurt d'e anti-Britsche campagne
voort. Het anti-Britsche comité heeft den
Chineeschen winkeliers te Peitaho, een!
badplaats, opdracht gegeven de prijzen van
alle aan Engelsciien verkochte goederen!
rnel 100 procent te verhoogen.
Eer Engelschman, die in gezelschap van
twee .Engelsclie diames de Britsehe conces
sie wild© betreden, ontving van een Jar
pemschen Schildwacht het bevel zich te
ontHeeden. Hij weigard© standvastig, er
ontstond een woordenwisseling,, dotói ten
slotte km hij binnengaan zondter zich uit
te kleedten.
Het_A.N.P. meidijrnt Den Haag:
Wij hebben den kabinetsformateur
geviaagd, of het voornemen bestaat ia
de Kamer een regeeringsverkiaring af
te leggen
De heer De Geer antwoordde ont
kennend.". s
Aangaande de plannen voor de toe
komst. meende hij zich op dit oogen-
blik' te* moeten bepalen tot de ver-
klaring, dat de zelfsfandigbeidspoli-
tiek, zooals die tot dusver door ons
land gévoercL is, „onder het nieuwe
kabinet volledig en' onverzwakt zal
.worden, gehandhaafd.
De becedigiug der nieuwe
ministers.
'De beêediging van de nieuwe ministers
ishedenmorgen te elf uur -op het paleis
Soestdijk .geschied'.
Het koninklijk besluit met hun benoe
ming zal vandaag in d'e Staatscourant ver
schijnen.
De portefeuilles zuilen in ''den loop van
den namiddag worden overgedragen, be
halve die van buitenlandsche zaken-
De beer Eatijn zal mórgen van zijn va-
cautie terugkeeren.
De scheidende ministers hebben heden
afscheid genomen van hun departemen
ten.
Nader wordt nog gemeld:
Te ongeveer half elf kwamen als eersten
nan de heeren P. S. Ger'orand'y en H. van
Boeyen, vervolgens de kabinetsformateur
jlxr. mr. D, J. de Geer en de overige le
den van het kabinet.
De audiëntie duurde ongeveer drie
kwartier, waarna de ministers" wederom
per auto vertrokken.
De ministers wérden aan .den ingang
van het paleisontvangen door den adju
dant van dienst, majoor Roniswinckel. De
heeren waren allen in civiel "gekleed1, met
hoogen hoed, met uitzondering van mi
nister Dijxhoom, die in groot-uniform van
luitenant-kolonel was.
1
Voor het gebouw van den Hoogen Raad der Nederlanden in Den Haag is gisteren
het laatste standbeeld, dat van Hugo de Groot, geplaatst.
Tokio beschuldigt Londen van
rcrlraging. der ondcrhandelin-
gen. Craigic bij Kato.
Het Japansehe agentschap Domei meldt,
dat op fle gemeenschappelijke conferentie
van de ministeriën van hu tenlandscl e za
ken en oorlog besloten is tot een krachtig
vertoog bij de Britsehe regeerïng tegen haar
politiek van welbewuste vertraging der be
sprekingen te Tokio.
Kato, de voornaamste Japansehe onder
handelaar, heeft den Britschen ambassadeur
Craigie, tot een ondeilhoud uitgenoodigd, en,
naar verluidt, er tegen geprotesteerd, dat
Craigie de besprekingen vertraagt met het
motief, dat, hangende het overleg met deide
mogendheden, geen instructies uit Londen
zijn aangekomen. Kato verzette zich verder
krachtig tegen het Britsehe voorstel tot het
sluiten van een afzonderlijke overeen
komst 'betrelfende het politievraagstuk te
Tientsin, die geen regeling der economische
vraagstukken zou inhouden. Kato betoogde
aldus nog steeds Domei, dat Engeland1 en
Japan de politie, zoowel als de economi
sche vraagstukken, kunnen regelen en her
haalde, dat de Japansehe regeering tegen
interventie van een deide mogendheid1 ge
kant is.
Onderhandelaars van Tientsin
dreigen met vertrek.
Inmiddels hebben de vertegenwoordigers
der Japansehe militaire autoriteiten te
Tientsin, die reeds langer dan een maand
te Tokio verblijven, medegedeeld, dat zij
naar Tientsin zullen terugkeeren, tenzij de
besprekingen binnen twtee dagen horvat
worden. Volgens een door Domei geciteerd
Japansch' bericht uit Tientsin hebben de
Japansehe autoriteiten daar gezinspeeld op
een verdere verscherping der blokkade, in
dien Engeland geen oprechtheid zal too
nen bij de beliandeling van de politie- en
economische kwesties in verband met de
Britsehe concessie te Tientsin.
Het D. N. B. meldt:
De ministers van huitenlandsolïe za
ken vajn Duitsohland en Italië, Von Rib-
■bentrop en graaf Ciano, zullen dezer
dagen in Salzburg ontmoeten, om te
zamen de vraagstukken der gemeen-
scfbappeljjke politiek der beide ver-
bonden landen te onderzoeken.
Tsjechen uit een trein gesprongen.
Nabij Tzew zijh dtertig Tsjechen, die op
weg waren naar Oost Pruisen om aan' de
versterkingen te werken, uit den trein
gesprongen. Zjj verklaarden, dte Poolschtel
gevangenis te verkiezen bövön' de D|uit-
sche arbeidskampen.
Sluit de onafhankelijke Iabourpartij zich
bij labour aan?
De meerderheid van den nationalen raad
der onafhankelijke Iabourpartij heeft beslo
ten de partij aan te bevelen zich bij
de Iabourpartij aan te sluiten. Op 17 Sep
tember zal een speciale conferentie gehou
den worden, waarop deze aanbeveling be
studeerd zal worden. In een mededeeling
in lel party-orgaan wordt uiteengezet, dat
de onafhankelijke Iabourpartij gekant blijft
tegen de officieels labourpolitiek op het
stuk van oorlog, herwapening, nationalen
dienst en verschillende punten, van binnen-
landsche politiek.
De Uiehtmanoeuvres.
Het Britsehe ministerie van luchtvaart
deelt ovor de oefeningen van de koninklijke
luchtstrijdkrachten inede, dat de tweede
aanval op de Zuidkust zijn hoogtepunt
vond in een aanval o pde barakken van het
leger ie -Ncwporfc~{'Isleof Wight). De meeste
aahvailêrs werden opgevangen of hevig be
streden door luchtdoel-artillerie vóór zij
ver uit de kust vluchtten.
Gistermiddag was een formatie Easüand-
sche bommenwerpers er- in geslaagd de
krachtige veidedigingen langs de monding
van de Theems te ontgaan. Zij probeerden
een. aanval te doen op het Zuidelijk deel
van Londen. De aldaar aangebrachte bal-
lonversperring noodzaakte de vliegers het
bombardeeren van geringe hoogte te staken.
Zij kwamen binnen het bereik van het
zwaire luchtdoelgeschut. De Oostlandsehe
formatie vloog over Londen, hevig bestookt
door luchtdoelgeschut
Eenige aanvallen op Londen werden on
dervangen nog voor do vliegtuigen de hoofd
stad te dicht waren genaderd. Het gebied'
ten Noorden van Birmingham werd even
eens aangevallen.
Verduistering uitgesteld.
Officieel wordt medegedeeld, dat de ver
duistering die te middernacht in 28 graaf
schappen zou beginnen, 24 uur is uitge
steld Waarschijnlijk is dit besluit geno
men in verband met de ongunstige weer-
verwachting.
Mijnwerkers van dienst vrijgesteld?
De nieuwe algemeene commissaris voor
de steenkool productie, Walter, heeft ver
klaard, dat in Duitschland overwogen wordt,
de mijnwerkers vrij te stellen van mili
tairen- en arbeidsdienst. Deze beide dien
sten, welke 21/0 jaar duren, doen ongeveer
30.000 arbeiders voor de mijnen verloren
gaan.
Smokkel van bedrijfsfilms.
Procureur Ca'niil heeft Cordell Huil doea
weten, dat het Fransche ministerie van
buiteniandsobe zaken er in zou hebben
toegestemd, dat voor het smokkelen van be
drijfsfilms weid gebruik gemaakt van di
plomatieke valiezen. I 1
Caihill heeft zijn beschuldigingen ken
baar gemaakt op verzoek van de federale
grootc jury, welke ook beweerde, dat het
verkeersbureau der Fransche regeering, het
Fransche consulaat te New-York, een Fran
sche scheepvaartlijn cn verscheiden parti
culieren er naar streven de douaneredhten
der Vereenigde Staten te ontduiken.
Ylu eh ielingenst a tistiek.
In een rapport van de Volkenbonds-
vergadering verklaart sir Herbert Emer
son, de booge commissaris voor cfë vluch
telingen, dat het juiste aantal der vluch
telingen niet bekend1 is, doch niet lager
is dan 120.000 en zelfs 140.000 zou be
dragen.
Alleen in Europa zijn 60000 vluchtelin
gen geheel afhankelijk van particuliere per
sonen of organisaties.
De Vereenigde Staten, Palestina, Austra
lië en de Zuid'-Amerikaansche staten zijn
de voornaamste landen, die vluchtelingen
opnemen.
Men bestudeert thans de mogelijkheden
van emigratie, o.a. naar Britscli Guyana,
San Somongo, Noord' Rhodesia ende
Philippijnen.
Franc» dictator.
Havas meldt uit Burgos: 1
De politieke reorganisatie van Spanje
Iheeft den indruk gewekt, dat Franco al-
leenheerscher van Spanje wordt en dat nie
mand hem zal kunnen vervangen, aange
zien het kabinet een soort raadgevend
lichaam wordt en alleen de Caudilio de
wetten opstelt en uitvaardigt.
De vak vereen igin gen worden afhankelijk
van de eenheidspartij, waar de invloed van
Franco aanzienlijk is en welke üuj in feite
zelf leidt
Het instellen van een verdedigings-junta
•beantwoordt aan Üe huidige internationale
moeilijldheden.
In geval van nood kan de Caudilio beslui
ten nemen, zonder iemand (hierin te kennen.
Fransche en Britsehe militaire missies te
Leningrad.
De Fransche en Britsehe militaire mis
sies zijn vannacht te Leningrad' aangeko
men. Vanavond' laat zullen zij de reis
naar Moskou voortzetten.
Wachtmeester der artillerie aan
de gevolgen overleden.
Gisteravond1 te ongeveer tien uur fiet
sten twee wachtmeesters der artillerie op
het fietspad van den Bennekomschenwegi
in de richting Ede. Op dat moment kwa
men van de tegenovergestelde richting een
jongen en een meisje, eveneens op de
fiets Bij het passeeren reed één der wacht
meesters, de heer Van den Brink van het
8ste regiment veldartillerie te Ede, tegen
den jongen op. Do wachtmeester sloeg
achterover van zijn fiets en kwam met
het hoofd op den harden grond terecht.
In bewusteloozen toestand' werd' het slaclit-
offei naar het gebouw van den militairen!
geneeskundigen .dienst te Ede vervoerd,
waar hij vanmorgen aan de gevolgen is
overleden. i
In verband' met d'it ongeluk zijn de fees
ten, welke vanmorgen door de artillerie
te Ede gehouden zouden worden, afge
last.
Nederlander gewond bij tramongcluk
in België.
In de Laan der Kunsten te Brussel is
gisteren een ernstige trambotsing voorge
vallen. Twee, uit tegenovergesteld©rich
ting komende tramtreinen, zijn met elkaar
in botsing gekomen. Drie passagers wer
den ernstig gewond' en naar een zieken
huis vervoerd', waaronder de heer Evert
Hekker, van Nederiandsche nationaliteit.
Een vierde passagier kreeg lichte verwon
dingen.
Bij het spelente water geraakt cn
verdronken.-
Gistermiddag tc ongeveer drie ubi is
het negenjarig dochtertje van de familie
de Jong te Barwoutswaarder, bij het spe
len hahn de ouderlijke woning in dca
Ouden Rijn geraakt en verdronken.
