EERSTE BLAD
HET PROBLEEM DANTZIG.
Dinsdag 15 Augustus 1939
DE TOESTAND
VAN DE PRINSESSEN UITSTEKEND
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92ste Jaargang:
BUREAU LANGE-HAVEN 1.41 .(HOEK KORTE'^JAtfJhl). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 5311
BUITENLAND
Op zoek naar een oplossing.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft, dlat het vraagstuk-Dantzig in eert
criliek stadium is gekomen, doch dat men
op weg is naar een oplossing. Inderdaad
is de vrije stad) nationaal-socialistisch en
de inwendige organisatie is vrijwel ge-
hm. aangepast aan de Duitsche organisatie
Het zou dus niet moeilijk zijn geweest
tot een modus vivendt te komen, doch!
de Westelijke mogendheden, welke invloed
op Polen hebben, hebben Polen genoopt
tot een ontoegeeflijke houding, sa plaats
'van een overeenkomst te vcrgomakbel ijken).
Vermoedelijk moet ook de reden hier
toe gezocht worden in de illusie van ©en
Russische interventie. Men meende te
Parijs en Londen, dat indien Moskou zijn
aarzelende houding op zou geven de ring
om Duitschlaind gesloten zou zijn. Men
zou dan, volgens Stefani, op Poolsch ge
bied de zaak uit kunnen vechten. In wer
kelijkheid zou, indien de Sovjet Unie tot
dezo gevaarlijke stap zou overgaan, dit
een actie van Japan uitlokken en bovendien
wensehen juist de Polen het minst Rus
sische interventie.
Indien men op het oogenblik de moge
lijkheid vsan een Russische interventie niet
uit kan sluiten, m<m kan evenmin d'e mo
gelijkheid' uitsluiten, dat Rusland neutraal
zal blijven en hierbij wordt gewezen op
de economische onderhandelingen welk©
worden gevoerd1 tusschen Berlijn en Mos
kou.
Polen, tot een conflict gedreven, zou
zich dan geïsoleerd) zien in het Oosten,
terwijl dé befaamde garanten geen mogelijk
heid zouden hebben onmiddellijk op
Pooisch gebied' in te grypen.
De diplomatieke redacteur van Stefani
vraagt verder welke belangen Frankrijtrte
Dantzig heeft om, zijn laatste ,res^cpCtett
offer te brengen en waarom, Engeland
Ltsuntzig zijn wil wil opleggen. Wat er ook
van zij, men moet herhalen, aldus be
sluit deze beschouwing, dat de solidari
teit van de as van belang is voor het po
litieke vraagstuk en actief zou kunnen
worden.
Het is voor het eerst ,dat een (bijna) offi-
cieele, althans zeer goed ingelichte Ital aan-
sdh© instantie Sovjet-Rusland in het ge-
ding brengt in dit verband. Ook van Duit-
sdhe zijde is deze figuur nog niet gescha
pen. Voor de Westersdhe mogendheden,
wier militaire autoriteiten thans in Moskou
overleg plegen, behoeft oen beschouwing
aJs deze van Stefani niet verontrustends
te bevatten, want de veronderstellingen,
welke daarin worden geponeerd', betreffen
de uiterste mogefgiktbeden. En zoover is het
probleem Dantzig geenszins.
.Wat Salzburg ook opgeleverd moge heb
ben, een feit is, dat Berlijn de situatie
©enigszins optimistisch, beziet.
De Duitsdhe pers was gisteren niet zoo
dreigend, hoewel zij nog steeds aanmati
gend vijst op de solidariteit, kracht en vast
beradenheid der asmogendbeden de haar
betreffende problemen te regelen.
De technische mogelijkheid van een
vreedzame-oplossing wordt toegegeven, öf-
fioieele Duitsche kringen blijven moer'dan
gewoonlijk gesloten.
Er zijn nog geen bizondenbedm onthuld'
over de te Berohtesgaden genomen beslis
singen. De meeste bladen doen uitkomen,
dat Üantzig het eerste probleem is, dat
onder oogen moet worden gezien, doch liet
is slechts een gedeelte van het algemeen©
proces der herziening.
De berichten over compromis
plannen.
Reuter meldt uit Londen:
De berichten over voorstellen tot re
geling van het vraagstuk-Dantzig wor
den in Poolsdhe kringen hier be
schouwd a's Duitsche proefballonnetjes
ter bestudeering van do Poolsohe reac
tie. In deze leringen betoogt men, dat
geen enkel voorstel van dien aard door
de Poolsdb© regeering a's ernstig be
schouwd kan worden: de regeering
staat op liet standpunt, dat uiteengezet
is in de bekende rede van Beek.
Burckha.rdt was bij Hitler.
Intussohen is bekend geworden, dat prof.
Burcktbard t, de hooge commissaris van den
Volkenbond te Dantzig, gedurende het week
einde een onderhoud heeft gehad met Adolf
Hitler, vermoedelijk te Berohtesgaden, van
waar 1 jij inmiddels weer te Dantzig in
teruggekeerd
Evenals de besprekingen tussdhen Hitier,
Ciano en Vlon Ribbentrop met geheimzinnig
heid omringd worden, zoo is ook van
den aard en de richting van het onderhoud
tusschen Hitleren Burckhordt nogniels be
kend geworden. 1
Zal Burckhardl de Engelscbe
regeering Inlichten?
De Engelsclie bladen wijden groote aan
dacht aan het bezoek.
Zij doen het denkbeeld aan de hand, dat
BuTckhardt binnenkort aan de Engelsche
regeermg een vertrouwelijk verslag van
zijn onderhoud' zal uiibrengen.
Sommige bladen veronderstellen, dat
BmckharJ naar Londen zal komen om
Lord Halifax te ontmoeten, die rappor-
tour is van het volkenboadscomité in zake
Dantzig.
To ven s wijzen zij er op, dat Burckhardt
in staat was Hitier mee te deelen, dat
de houding van Engeland niet gewijzigd
is en dat een wijziging met geweld in den
toestand van Dantzig niet geduld zou wor
den.
Twee Poolsel«e douane-inspec
teurs te Dantzig gearresteerd.
Havas verneemt uit Dantzig, dat de po
litie Zondagavond' twee inspecteurs der
Poolsche douane, Goélakowski en Slowis-
kowski die zich per motorboot van het
douanebitrcau Lotsenberg naar het schier
eiland Holm in de haven van Dantzig
begaven gearresteerd heeft ovenals den
bestuurder van de boot, den Poolschen
burger Goraik.
Nadat de Poolsche autoriteiten herhaal
delijk cnri inlichtingen hadden gevraagd,
heeft dé politie vanmiddag bevestigd, dat
drie personen, zijn gearresteerd' onder ver
denking va», smokkelarij van anthHitleri-
aanscbo pamfletten.
Verde; verneemt raen, dat rtol-dusverre
geen mdpriigndelingen over het vraagstuk
de. Poolsch.-: douane controle zijn geopend
door het Poolsche commissariaat generaal
en den senaat van Dantzig
Poolsch profest
De Poolsche commissaris-generaal te
Dantzig, Chodacki, heeft gisteren stappen
gedaan hrj den senaat van Dantzig inzake
de arrestatie van twee douane-inspecteurs.
De senaat heeft hierop geantwoord dat
een onderzoek is ingesteld en dat het
resultaat hiervan aan de Poolsche regeering
bekend zal worden gemaakt.
De besprekingen te Tokio.
Geen onderbreking?
Men is, volgens Reuter, te Londen niet
van. meening, -dat-de terugkeer der Japan-
sche militaire gedelegeerden naar Tientsin
een afbreken der onderhandelingen beten-
kent, Et zijn nog geen nieuwe instructies
gezonden aan Craïgïe.
Kapt Parket, militaire "tolk ïn Tóldo,' is
in Peiping aangekomen op weg naar Kalgam
om een bezoek te brengen aan kol, Spaar
en vast te stellen of deze op bevredigende
wijze wordt behandeld in zijn arrest.
Het definitieve besluit betreffende uit
levering der vier Chineeaen berust thans
bij den Britschen gemeenteraad van
Tientsin, die instructies heeft gekregen tot
uitvoering van het ©vel van het Chinee-
sch'e hof uitlevering der mannen. Het be
roep op Habeas "Corpus Act werpt moei
lijke punten van hét internationale recht
op en men moet derhalve het besluit af
wachten van het hof te Sjanghai,
De strijd in China.
De Chincesche op marsets in
Zuïd-Sjansi.
De Japansche strijdkrachten in het Zui
delijk deel dier provincie Sjansi sluiten
7000 man Chineesche troepen, die zich
op 20 K.M. ten Noorden van Tsjinjoean
bevinden, meer en meer in.
Zij hebben na een gevecht 120 gevan
genen gemaakt, terwijl een hoeveelheid wa
pens in hun handen is gevallen. Bij ver
schillende andere gevechten hebben d!e
Chineezen tal van döoden op het slagveld
achtergelaten.
Vereenigde Staten
Roosevelt over democratie.
President Roosevelt heeft een boodschap
gezonden aan het congres voor democratie,
dat in de Columbia Universiteit wordt ge
houden. In deze boodschap verklaart de
president, dat de democratie niet lang kan
stand houden tenzij haar grondslag steeds
opnieuw wordt versterkt door het proces
van opvoeding.
De verantwoordelijkheid voor de opvoe
ding door de democratie te versterken en
to bevorderen zal ter conferentie, welke
drie dagen zal duren, worden behandeld.
Graaf Baldwin zal aan het banket, na
de openingszittmg, een toespraak houden
BERICHT
in verband met dé feestelijkheden
zal de Schiedamsche Courant "morgen,
Woensdag JC "Augustus,^vroeger ver
schijnen. -
- Engeland j|
Optreden tegen de LR.A. te Dublin. J 8
De politie te Dublin heeft een reeks huis-
zoekingen verricht bij personen, die er
van verdacht worden met het lersche Te- j g
publikeinsche leger in verbinding te staan.
Drie personen zijn gearresteerd. Dit is het
eerste optreden tegen de IJtA, sedert hef
van kracht zijn van die wet op de openbare
veiligheid'. -
Te Coventry is door een ontploffing een
groote schuur vernield', die, naar men
denkt, een hoofdkwartier en inunitieberg-
plairts van het lersche republikeinsche le
ger geweest is.
Duttschfand
G(vachten ever de Rgksbank,
In ae naaste omgeving van dr. Funk,
dén rijksminister van economische zaken
en president van do rijksbank, wordt ver
klaard, dat geen enkele wijziging in de
leiding van de centrale emissiebank wordt
overwogen. De geruchten inzake een be
noeming van den bankier Cbristiaan Fi
scher worden van allen grond ontbloot
genoemd.
Fischer was door Funk benoemd tot lid
van den num van advies, welke onlangs
werd ingesteld en uit vijftig leden bestaat.
Twintig dezer vormen een directorium-,
waarvan Fischer, als vertrouwensman van
Funk, zitting heeft Z
Het anti-semiet ism© in Kcé protectoraat
De president van de- RrapgSche politie
heeft een bekendmaking, .uitgegeven be
treffende het optreden dier Jèodsche be
volking in het openbare 'leven. Daarin
wordt gezegd, dat hét porsoneiL van. Jood1-
sche afkomst verboden is een «aantal nvet
name genoemd© café's te bezoeken. Café's,
wier eigenaars of bedrijfsleiders van Joocfe-
sche afkomst zijn ©f die- voor het moeren-
deel door Joden worden bekocht, moeten
een uithangbord': „Jobdsehe oMérneming"
armenhuizen en mn^toria^aaoeteir gehjkijj-
dig gebruik van, dezelfde ruimten ertein-
richtingon door personen van niet-JoodSohe
en van Joodsche afkomst vermijden.
Een eed van trouwe
Zondag hebben 100.000 Tsjechen een
bedevaart ondernomen naar Domazlice, een
stad aan de grens tusschen Sudeten
Duitschland en het protectoraat, welke an
nexatie in het vorige jaar de Tsjechen
zeer getroffen heeft. Voor de reusachtig©
menigte, die uit alle hoeken van Bohemen
en Moravië samengestroomd1 was hield"*dte
kanunnik Stasek, vroeger leider van dé
Tsjechische volkspartij, een rede, waarin
hij den nadruk legde op het nationalisti
sche karakter van-de betooging. Hij zeid©
„wij zullen elkander nooit verlaten. Wij
zullen ons geliefd,Tsjechischö land' nooit
verraden en tot onzen laats ten ademtocht
liefhebben".
De menigte antwoordde met die woorden
„dat zweren wij".
Frankrijk
Churchill te Straatsburg.
Winston Churchill is gisteravond te
Straatsburg aangekome® en heeft zijn in
trek genomen in het hotel, waar zich
generaal Gamelin reeds bevond. Vandaag
begeleidt de generaal den Britschen gast
bij zijn bezoek aan de Maginot Linie
Spanje
Rritsch majoor tot boete veroordeeld.
De Britsche officier viam gezondheid,
majoor Malley, die Zondiag de vesting Gi
braltar had' verlaten voor een uitstapje
naar Aigeoiras, heeft na zijn terugkeer gis
teren verklaard', dat hij gisteren te Algeci-
ras gearresteerd1 en eerst vandaag in vrij
heid' gesteld was na het betalen van dui
zend peseta's boete. Hij had' met zijn
vrouw een stierengevecht bijgewoond', Toen!
het fascistische lied' gespeeld werd, ar
resteerden ©enige Fbniangistem hem met
de bewering, dat zijn vrouw den fascis-
tischen groet met gebracht liad'.
Schatten komen in San Sebastian aan.
Een uit La Roebelle komend' vracht
schip is te Pasajez bij San Sebastian ge
arriveerd' met aan boord' 2573 kisten met
waardevolle voorwerpen, juweelen en do
cumenten, afkomstig uit d'e Jianken van
Guipuzcoai en Biscaye.
Italië
De nationaliteit van de bevolking in Zuid
Tirol.
De tekst van bet ontwerp van wet in
zak- de nationaliteit van de Duitschspsce-
kend© bevolking van Zuid) Tirol is gewij
zigd. Overeenkomstig de nieuwe tekst,
welke Vrijdag a.s in dén senaat besproken!
zal worden, zullen niet alleen de Duitschl
sprekenden, die op 'het oogenblik in de
gemeenten van Zuid Tirol wonen, de ïta-
liaonsche nationaliteit verliezen, doch ook
zij, die uit deze streek geboortig zijn en
eldérs in Italië wonen. 1
Prinses Juliana mocht gisteren het bed verlaten.
Men meldt ons van officieele zijde, dat het met den gezond
heidstoestand van H.K.H. Prinses Juliana en de jonge Prinses Irene
steeds goed blijft gaan.
H.K.H. Prinses Juliana heeft gisteren reeds gedurende korten
tijd het bed mogen verlaten.
Naburige Oosten
De moord op den Britschen consul
te Mosoel.
De regeering van Irak heeft besloten
mrs. Mock Mason, de weduwe van den
Britsche consul te Mosoel, die in April
door een woedende Arabische menigte ver
moord is, een schadevergoeding van 20.000
pond storting te betalen.
BINNENLAND
Voorloopige surséance
aan Mendelssohn.
Door de Amsterdamsche recht
bank verleend.
De rechtbank te Amsterdam, verleen
de gisteren voorloopige surseance van
betaling aan Mendelssohn en Co., Am-
sterdam.
De rechtbank benoemde tot bewind
voerders mx. M. van Regteren Altena,
-advocaat en procureur te Amsterdam,
A. Pierson te Baam, firmant van de
firma Pierson en Co., bankiers te Am
sterdam, en A. W. A. Meyer, procura
tiehouder der firma Hope en Co., Am
sterdam.
De schuldeiscihers zullen op Donder-
dag 30 November te twaalf uur in de
-TratEtlfcarfflér -varf" de
reehibarik'worden- gehoord, teneinde
nader te beslissen over de definitieve
ver]tenïng van de surseance van be
taling.
De voorloopige surséance is verleend
met mgang \an gisteren, terwijl publi
catie hiervan werd bevolen in drie
Nedcrlandsche, een Fransohe, een En
gelsche, e°n Amerikaansche, een Bel
gische, «n Zweedsdie en een Duitsche
courant.
Staat van baten en lastes.
v Baten:
kassa, goud1 en coupons f 216.749.96
debiteuren in guldens - 26 860.151.97
debiteuren in vreemde
valuta 30.051120.91
buitenlandsehe schatkist-
1 biljetten- - 20050 983.
fondsen98,829.800.
nog te ontvangen fondsen - 13.359.191.
deelnemingen - 7.033 322.25
syndicaatsrekeningen - 14.611.520.74
onroerende goederen. - 1.160966.90
f212.173 806.73
lasten:
crediteuren in guldens f 64.577.955.65
crediteuren in vreemde
valuta ;57.515.811.10
oonsortiale crediteuren - 95.742 538 71
nog niet betaalde cheques - 17 083 88
f217.853 389 34
Gemengd Nieuws
„l'lndifférent" is terecht.
Het gestolen doek van Wat-
teau weer aan het Louvre te
ruggegeven.
Gistermiddag meldde zich op het paleis
van justitie te Parijs de jonge schilder
Serge Bogoesslawski, wonende te Parijs.
Onder zijn arm droeg hij een doek, dat,
naar hij zeide, het op 11 Juni uit het
Louvre gestolen schilderij van Watteau
was. Hij zeide: „Ik was verontwaardigd
over de restauratie en de reparaties, die
men het doek liad) doen ondergaan. Ik heb
het daarom medegenomen en thuis ia
zijn oorspronkelijken staat hersteld1".
Hij vertelde nog een boek over het on
derwerp te hebben gesclireven en verklaar
de zich als den gevangenene van het par
ket te beschouwen. Hij had' zonder mede
plichtigen gehandeld'.
<0p het paleis van justitie is ipedegedeeld,
dat het gistermiddag door den schilder
Bogoesslawski gebracht doek is herkend
als de „Indifferent" van Watteau, die op
11 Juni uit het Louvre gestolen werd ea
waarvan de waarde op zeven millioen frank
geschat wordt.
Het vrouweniijk in den koffer.
De politie dregt in bet Mer-
wedek&naal. Geen resultaat.
Het is prettig te mogen cons la temen, dat
de justitie en polite van vele kanten mede
werking krijgt bij haar pogingen het dTama
dat zich aan het einde van Juni ui de
Pijnackerstraat te Amsterdam heeft afge
speeld, volledig te recons traceren. De op
roepen, diie zij m den loop der laatste
dagen door middel van radio en pers
tot het publiek hébben gericht, met ver
zoek om inlichtingen naar aanleding van
bepaalde aanwijzingen zijn niet ©abeomt-
woord gebleven. Zoo ging bet met den opr
roep naar aanleiding van het waschnem
mer, welk verzoek om inlichtingen tot net
vinden vasn het goede spoor leidle, vervol
gens was het ©en zakenman, die zich als
leverancier van drie koffers waarbij de
groote hutkoffer, aanmeldde en nog tal van
andere personen 1 lebben zich de laatste
dagen btj de politie gemeld in de veron
derstelling wellicht belangrijke aanwijzin
gen te kunnen geven. En liet spreekt wet
van zelf, dat de politie die thans haar aan
dacht heeft geconcentreerd op hot zoeken
naar de nog ontbrekende deelen van liet
gevonden lijk, de haar verstrekte inlichtin
gen nauwkeurig bestudeert in de hoop ©en
spoor te vinden. Zoo vervoegde zich Zon
dagmiddag. eeaMnwenet. uaa.,Weegp Jog de,
gemeentepolitie a'dSarme! de,ihéd©l'eèljngf,,
dat Jifj op den avoncf van 24 Juni j. 1., toen
Mj zich per fiets naar hüis begaf en zich
ter hoogte van de nieuWe verbeersbrug
over de Merwede Mj Woesperkarspel be
vond, een plons in het water liad gehoord.
Het bewuste voorwerp zou naar zijn mee
ning een kist of een koffer hebben kunnen
zijn, die van de brug in het water zou zijn
gegooid. Het was vrijwel onmiddellijk ge
zonken. Door bizondete omstandigheden
was Mj in staat de juiste datum van dit
voorval te hebben onthouden, evenals het
tijdstip, dat tussc'ben "half Hen en tien uur
's avonds zou hebben gelegen.
In de bladen had hïj van een drama
gelezen en het was hem uit den aard dier
zaak opgevallen, dat (te datum, waarop
de hofmeester den grooten hutkoffer heeft,
vervoerd, overeenkwamen met den dog,
waarop hjrj dien plons in het water had'
géhoord.
De Weesper politie stelde de jusfit'e nog
dienzelfden dag met deze rn<yloleeJing in
kennis en gisteren heeft de Amsterdamsche
politie Mjna den gebieden dag op de aan
gegeven plaats gedregd. Resultaten (beeft
dit dreggen niet gdhjad. j
Brand in benzine--en olie-opslagplaats.
Gistermiddag om vier uur ontstond' door
onbekende oorzaak brand in de benzine
en oiic-opslagplaals van de N.V. Sinfina
Vereenigde Pefcroleummaatschappijen, aan
het stationsemplacement te Hoorn.
Voorbijgangers zagen hoe plotseling een
geweldige vlam uit het dak schoot, waar
na de opslagplaats direct in lic-htor laai©
stond. Een zware rookkolom leverde ©en
angstwekkend schouwspel op. Dadelijk wor
den politie en brandweer gealarmeerd1. De
politie hield het publiek op een afstand
met bet oog op het gevaar van ©en ont
ploffing. Naast de opslagplaats is n.L
een groote benzinetank gelegen.
Het werk van de brandweer werd) be
moeilijkt doordat dé autospuit aanvankelijk
weigerde water te geven. Men bepaalde
zicli tot het nathouden der aangrenzende
opslagplaatsen.
In het brandende pand sprongen af en
toe met een lievigen knal benzinevatam
uiteen, doch ongelukken bleven hierbij ge
lukkig achterwege.
De opslagplaats, welke van zink was op
getrokken, brandde geheel uit, terwijl de
belangrijke voorraad olie en benzine ver
loren ging.
De machine-opslagplaats van de firma
Fremeyer en Wijna brandde voor een ge
deelte uit. De waterschade is hier groot.
In beid© gevallen wordt dé schade dbor
verzekering godekt
s
l)s«8 cottrsut nnoh^nt dsg^^Wmet aiV--
zondering Tan Zen- en Fentdagtn.
Prijs per tsrartaal f 8.—:, franco per peel
f 8.50. Prq'a per week: 15 ets. Afion-
tierlflke nummers 4 ct». Abonnementen
worden dagelijks tangenomen.
AdTertentrön tooi het eerBtTolgend num-
mer moeten v64r M sur aan het Bureaa
beiorgd ijn, 's Zalardags vdói 1» nar.
Een bepaalde plaat ran adTertentiën
wordt niet gewaarborgd.
courant
ihrje der adres .u. ran 15 regels 1155;
n iedere regel meer f 030; in bet Xaterdagnommer
i5 regels flüQ, iedere regel meer f 035 -
Reclames 10.75 per regeL IncaasokostenScts.;
postkwitaotiea 15 ets. Jarieven van advertentiën
by abonnement »jn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dage! ij ka worden tegen vooruitbetaling Klem®
Advertentiën opgenomen f0,50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 Wm, 55 «oorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 90 woorden.
's Woensdags: Kleine Advertentiëntot25woor
den f CL25, mits tóór Dinsdagavond 6uor aan bet
Bureau bezorgd.
*8 Zaterdags Kleine Advertentiën 114)0, indien
niet vóór Vrij dagavond 6 uur bezorgd.
jj t-
5,>,> *4 A
