w
EERSTE BLAD
Het antwoord aan Engeland gister
avond overhandigd.
Een nieuwe toon in de
Duitsche pers.
Koningin rilhelmina
en Koning Leopold bieden
bemiddeling aan
Woensdag 30 Üügusfïis 1939
Het antwoord te Londen ontvangen
Het Duitsch-Russische verdrag
d* AREND
92ste. jaargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 6930
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
De overhandiging
van Irt Duitsche antwoord
De stemming te Rome
Duitsche bladen over toenade
ring tot Engeland
Russische garnizoenen aan de west
grens versterkt
Volledige overeenstemming tusschen
Turkije, Londen en Parijs
Duitschland waarborgt de neutraliteit
van Denemarken en Litauen
Het pact reeds met de onderteekening ff"
O IC ewo bij een GOEDEN OPTICIEN
De Roemeensch-Hongaarsche
betrekkingen
V.
Evacuatie van Italiaansche steden
aanbevolen
Engeland
Frankrijk
Vereenigde Staten
Meer lichtingen in Polen opgeroepen
Gemengd Nieuws
itae ,.uuram crueligut üugdijks, met uit-
lonS&riüg van Zon- en FeeBtdagen.
Prjjs pw kwartaal f 2.—; franco per poet
3 SO. Br|s per weefc 15 cta, «f Afe'on-
erli.nummert 4 et». Abonnementen
orden d&gslffc aangenomen.
Advertentiën voor liet eeretrolgead nnm*
mor moeten rWr elf uur aan het Biureaa
beaored rijn, J* Zaterdag» vóór O uur.
Een bepaalde plaat* ran adyertentiiin
bepaalde plaat»
wordt niet gewaarborgd.
Mn Pnjs tier A.dvtr.«*tt i u wti i^tr^tn 11 65;
fcfcwUI iedere regel niefr f(L3ü, ia lietZatcrdagnumnjcr
- 15 regels f L8Q, tedere regel meer f 035
Reclame* f0.75 per regel Incas80koeten5 ets.;
poslkmtnnties 15 cta. 1 artes en san advertentie»
bij .ibosu.einent ryu aan !«et Bureau verkrijgbaar.
Oa^e'yLs svonien tpgtn vooruitbetaling' Klem®
Advertentie» opgenomen 1030 Xjm. 15 woor
den, f U.75 t/m 25 v.ooi den. Elk voord meer
5 cent tot een maximum van 30 voorden.
*s \Voen«dajj sKleine Advertenttë» tot25woor
den f CL25 mits v6Ar Oinsdajravond 6our aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags- Kleine AüvertonUCn 11.00, indien
öiet vóór Vrydagavond 0 uur bexnrgd.
Duitschland tot
on derhandeling be rei; c t
Itet D.NB. meldt uit Berlijn:
De Fuhrer en rijkskanselier heeft gis
teravond te kwart over zeven den
Britschen ambassadeur ontvangen in
zijn werkkamer in de nieuwe rijkskan
selarij
In politieke kringen wordt vernomen,
dat de Fuhrer bij deze gelegenheid den
ambassadeur het antwoord van de
Duitsche regeering heeft overhandigd
op dc mededeeling van de Britsche re
geering, welke hem Maandagavond is
voorgelegd.
Het bezoek van den ambassadeur
vond plaats in tegenwoordigheid van
den Duitschen minister .van buitenland-
sehe zaken, Von Ribbentrop, en dr.
Schmidt, die, maar» men verneemt, op--,
trad als tolk.
Een verklaring in Berlijn,
Een politieke woordvoerder te Berlijn
heeft tegenover Reuter verklaard „De
deur blijft open voor onderhandelingen.
Dutschland' zat naar alle redelijke voor
stellen luisteren, maai vasthouden aan de
eischen van Hitier betreffende terugkeer
van Dantzig en den corridor. Behalve dit,
willen wij tot een accoord komen met
Polen, dat een toegang naar zee moet
hebben
Een gedetailleerd antwoord?
liet aan den Britschen ambassadeur over
handigde Duitsche antwoord is, naar Reu
ter vprneemt, van gedelailleerden aard.
Het antwoord, dat overhandigd werd. was
in de Duitsche taal gesteld en er verliep
eenigen tijd met de vertaling in het En-
gelsoh. Nadere details werden in mon
delinge verklaringen aan den ambassadeur
toegevoegd
Henderson was door niemand vergezeld',
toen hij /;jn bezoek aan Hitier bracht.
Reuter meldt uit Londen:
In Whitehall- wordt vernomen, dat het
antwoord van Hitier gisteravond laat op
het ministerie van buitenlandsche zaken
is ontvangen en. door Chamberlain en
Halifax bestudeerd' wordt. Op het oogen-
blik kan geen verdere mededeeling ver
wacht wordten.
Hedenochtend' is de regeering bijeen
gekomen. 1
Halifax is vannacht gedurende bijna twee
uur in Downingstreet gebleven.
iTe kwart voor één vertrok hij naar
het Foreign Office, waar hij met Cadogan
en" sir Horace Wilson tot jhalf drie bleef.
Inhoud Iïrhsche nota ter kennis
van Mussolini.
De inhoud der Britsche nota aan Hitier,
is naar men meent gisterochtend' aan Mus
solini medegedeeld1, die onmiddellijk zijn
standpunt te dien aanzien aan Hitler deed
weten.
Do beraadslagingen in Berlijn.
Er heerschte gistermiddag te Berlijn een
groote bedrijvigheid, toen het antwoord
van Hitier aan de Britsche regeering werd
voorbereid', doering en vele andere leden
van het kabinet, benevens hooggeplaatste
regeeringsambtenaren bevonden zich in d'e
rijkskanselarij.
Er verluidt, dat de redevoering van
Chamberlain in hetLagerhuis zorgvuldig
overwogen is, alvorens dé laatste hand
werd gelegd' aan het antwoord1.
Da rede van Chamberlain is in Berlijn
kalm ontvangen. Men is niet van meening,
dat zij eenig nieuw punt behelst Op twee
punten is Duitschland het geroedelrjk eens
met den Britschen. premier nJ. discretie
en urgentie. Nog hangen de zaken in even-
vïent en hebben zij niets verloren van
bun acuutheid, zoo zeide een politiek com
mentaargever hedenavond tegenover Reu
ter. Sprekende over Chamberlains opmer
kingen over de Engelsch Duitsche overeen
stemming zeide dezelfde persoonlijkheid':
„dat hangt af van een regeling der Pool-
sche kwestie".
Het algemeene gevoelen, onder het Duit
sche publiek is, dat het nog steeds „een
maal geraakt, is gespeeld" is en dat de
huidige onzekerheid zal voortduren.
De ongerustheid te Rome, ten aanzien
van de vraag oorlog of vrede, is na de
redevoering van Ghatnberlain ongewij
zigd' gebleven. Met schrik nam men er
kennis van, dat Chamberlain geen teeke
nen vertoonde van het voorstellen van.
concessies door Polen. Men leidt echter
eenige hoop af uit zijn. verklaring, dat de
onderhandtelingen nog voortduren.
Buitenlandsche waarnemers zijn hier ge-
troffen. door het „bijna algeheel; ontbreken"
van ïedteren voorzorgsmaatregel tegen
luchtaanvallen in Itaiie, hetgeen alleen
verklaard' kan worden door het vertrou
wen, d!rt Italië niet in een oorlog betrok
ken zal geraken. Nu echter d'e eenvoudige
man, wien langen tijd verteld is, dat En
geland' en Frankrijk nooit zouden vechten
voor Polen, inziet, dat hij misleid is en
dat het gevaar thans onder oogen moet
wordten gezien, zijn artikelen versahenen
in alle middagbladen, waarin aanbevolen
wordt d'e steden te evacueexen. Twee dag
bladen, de Popoio di Roma en de Stapa
zijn in beslag genomen. Men gelooft dat
d'it is geschied' omdat zij den toestand
in een otmoodig verontrustend licht voor
stellen.
De Britsche ambassadeur, sir Percy Lo-
raine, heeft vanmidd'ag een bezoek ge
bracht aan Ciano, met wen hij een onder
houd van een. half uur had' over dan in
ternationalen toestand.
De mogelijkheid en wenschelijkheid
van een wederzifdsch begrip orp bree-
de basis tussclïen Engeland en Duitsch
land worden hier plotseling naar vo
ren gebracht, aldus meldt Reuter uit
Berlijn. Zij worden algemeen in de
ochtendbladen besproken,
In de „Deutsdhe AUgemeine Zei-
lung" toijvoobeeld sc'hirrrjft Silex, dait het
Hitlers doel is een grondslag te schep
pen voor een oprecht en blijvend we-
derzijdsoli begrip tusschen Duitsch
land en Engeland', t
Dit blad gaat verder: Het gaait Hitier
om door dio terzijdestelling van dit on
recht (Versailles) de grondslag te scheppien
voor den duurzamen en zekeren vrede, wel
ke gahee] Europa! noodig heeft, en een
werkelijke en duurzame Engelsdh-Duitscbe
overeenstemming te scheppen. Wij willen
niet," dat zich steeds weer een nieuw ge
schil tusschen de beide groote volken, voor
wie op de aarde plaats genoeg is, sahuift
Aan ihet eind van ieder geschil tusschen
Duitschland en Engeland staat men steeds
weer voor dezelfde taak. De beide volken
moeten wegen gaan, die elkander niet
kruisen. f
De „Voelkischer Beobachter" schrijft:
Overeenstemming met Frankrijk en En
geland en vereeuwiging van de Duitse.1!©
grenzen in het Westen kan niet beteekeneti,
dat het rijk ook bereid zou. zijn, zijn
vitale belangen en ïïjf en leven van zijn
broeders in het Oosten te offeren.
Voor de verwezenlijking van deze Oost-
Duitsche eischen heeft de Führer thans den
eenig mogelijken weg aangewezen.
Dit artikel is verschenen onder den kop:
.Londen heeft de keus". „Berliner Boersen-
zeitung" verklaart, dat men er geen twijfel
over mag laten, dat een beslissende vei be
tering van de atmosfeer slechts kan intre
den, wanneer de duidelijke eisch van den
Führer: Dantzig en de Corndov moeten
naar Duitschland terug, volkomen ver
vuld i s.
Tass meldt uit Moskous
Een aantal buitenlandsche dagbladen en
in het bizonder de Neuo Zuricher Z©i
tung" hebben gemeld, dat het opperbevel
van het Sovjet-leger twee of driehonderd
duizend man troepen zou hebben terug
getrokken van de Russische Westelijke gren
zen en ze naar het Oosten-zon hebben
getransporteerd ter versterking van de
Oostelijke grens.
Het Russische telegraaf-agentschap Tass
is van gezaghebbende "zijde gemachtigd te
verklaren, dat dit bericht in het geheel
niet in overeenstemming is met de feiten.
Integendeel verzekeren hevoegdekrin-
gen, dat met het oog op de verscher
ping van den toestand' in het Ooste
lijk deel van Europa én met het oog
op de mogelijkheid-van allerlei verras
singen, het Russische opperbevel beslo
ten heeft de sterkte te verhoogen van
de garnizoenen4 aan de Westelijke gren
zen der U.S.S.R.
:.'.Wat' Washing! na ^Vair-Mosbon
verwacht.
Officieele kringen tpWashington, hopen
dat Sovjet-Rusland nog een bijdrage moge"
leveren, tot het in bedwang liouden van
agressie, zulks in verband' mot do „sluwe"
houding van. den oppersten Sovjet ten
aanzien van het Duitsch-Russische pact
en in verband met de anders hier ont
vangen berichten. Men verwacht echter,
dat wanneer Sovjet-Rusland bijstand' ver
leent, dat zal zijn door een zelfde soort
van welwillende neutraliteit als die, welke,
naar men verwacht, door de Ver. Staten
zal worden aangenomen.
Reuter seint uit lstanboel:
„De besprekingen met alle Britsche
eu Fxansche regeeringskringen zijn ge
ëindigd in een volledige overeenstem
ming, welke alle betrokken partijen
bevredigt."
Aldus generaal Orbay, het hoofd van
de Turksche militaire missie naar
Frankrijk en Engeland in een verkla
ring, die hij aflegde bij zijn aan
komst in Ankara.
Orbay brengt onmiddellijk rapport uit
aau zijn regeering over het resultaat van
zijn onderhandelingen in Londen en Pa
rijs
Roestoe Aras, de Turksche ambassadeur
in Londen, die tijdens het week-end in
Ankara, is aangekomen, keert hedenavond,
naar gemeld wordt, naai Londen terug.
Gisteravond is een volledige kabinetever'
gaderrng gehouden, die drie uren geduurd
heeft.
De staatssecretaris van het Duitsche de
partement van buitenlandsche zaken, Von
Weizsacker, heeft, naar in welingelichte
kringen wordt vernomen, gisteren de ge
zanten van Denemarken Litauen ontvan
gèn.
Naar voorts vernomen word), deelde hij
hun mede, dat Duitschland dé neutraliteit
van deze landen in geval van een con
flict zal respecteeren.
In buitenlandsche kringen te Moskou
is men van meening, dat hot langzame
tempo bij de behandeling van de ratificatie
van 't niet aanvalsverdrag met Duitschland!
gewild is. Men denkt, dat de Russische
regeering de ontwikkeling van den inter
nationalen. toestand wil kennen, alvorens
Molotof zijn rede over de buitenlandsche
politek zal houden. I
Reuter meldt nog: In bevoegde kringen
gelooft men, dat liet uitstel van de rati
ficatie een opzettelijke pogiu is om Hitgler
in bedwang te houden tot een vreedzame
regeling van de kwestie Dantzig uitgewerkt
is.
Uit Parijs vjcrdt vernomen, dat de Belgische premier, Pierlot, den Fran-
schen ambassadeur te Brussel, Bargeton, bij zich ontboden heeft en hem heeft
medegedeeld, dat de Koningin der Nederlanden, Wilhelmina, en de Belgische
Koning, Leopold, zich met elkaar verstaan hebben om hun goede diensten aan
te bieden, teneinde een ontknooping te zoeken voor de huidige crisis.
Hunne Majesteiten richt? j een aanbod van goede diensten aan de Fran-
scbe, üngelsche, Duitsche, Italiaansche en Poolsche regeeringen. De Neder-
landsche regeering heeft een gelijke mededeeling gericht tot de diplomatieke
vertegenwoordigers der genoemde vijf mogendheden in Den Haag.
Reuter meldt nader: Frankrijk en Groot-Brittanniê hebben hedenavond
de Belgische regeering er van in kennis gesteld, dat zij het aanbod van goede
diensten tot oplossing van de crisis aanvaarden.
Havas meldt in dit verband nog, dat men meent te weten, dat her Fransche
antwoord aanduidt, dat de Fransche regeering diep gehecht blijft aan den
vrede en dat zij bereid is tot samenwerking met haar geheelen goeden wil
aan ieder initiatief voor het op vreedzame wijze tot een oplossing brengen
van de crisis.
In het antwoord van de Poolsche regeering wordt gerefereerd aan het tele
gram van den president der republiek aan president Roosevelt, waarin het
beginsel van een initiatief van dezen aard door Polen werd aanvaard. De
Poolsche regeering keurt vervolgens dit vredelievende initiatief van beide vorsten
goed en heeft opgemerkt, dat zij zich niet in meer bizonderheden uitspreekt,
gezien het feit, dat tot dusverre geen enkel initiatief van dezen aard weerklank
heeft gevonden bij de Duitsche regeering.
De Deutsche diplomaüsoh-politiek-e Kor-
respondenz keert zich (©gen zekere Engel
sch© berichten, die uit het feit, dat nau
welijks acht dagen na zijn sluiting liet
Dr.itscli-Russisdhe niet-aanvalspact nog niet
is geratificeerd, een verdacht moment zou
den willen construeeren ten aanzien van
de beteekenis en het gewaarborgde ge
halte van het pact.
Een ieder, die zich thans de moeite
„.geeft, het pact in zijn bizonderheden.
te tertudeeren, ziet er uit, dat hef
Btiitsch-Russsiscihe verdrag met de on-
derteelvcuing van kracht is geworden.
Uil don inhoud kan verder de ernstige
wil worden gelezen van heide part
ners, de wederzijdsche volhouding vol
vertrouwen te plaatsen op een duur
zamen grondslag en tezamen te stro-
vui naar een oplossing der proble
men, welke beide dcelen gemeen
schappelijk aangaan.
Reeds thans worden uit het sinds moer
dan een week van kracht zijnde verdrag
alle consequenties getrokken en is hier
te Berlijn intusschen reeds de gelegen
heid waargenomen in den geest van de
consultatie-clausule van het pact Sovjet
Rusland te orienteeren over de laatste
phasen van de met het Duitscli-Poolsdie
pro1 leem samenhangende diplorna'ieke ge
emtenissen.
Men moet er in het buitenland van af
zien, steeds weer .te probeeren politieke
werkelijkheden, die zich in de verhouding
tusschen Duitschland en andere mogend
heden hebben gevormd, door tendentieuze
berichten of door andere manoeuvres weer
uit de wereld te helpen.
Deze pogingen zijn, hoe vaak zij ook
ondernomen werden, reeds op jammerlijke
wijze mislukt ten aanzien van de as Ber
lijn—Rome Ook tegen drogredenen, zoo
als üians door kringen opgesteld, die met
verdacht ongeduld schijnen" te wachten op
de ratificatie van het Duitsoh-Russtisoh©
verdrag, kan slechts op de duidelijkste
mam'er worden gewaarschuwd. Dit alles
vermag niets te veranderen aan het feit,
dat, wat voor menigeen misschien hin-
ite'ijk is, reeds thans overeenstemming
oertaal tusschen tiet rijk en cte Sovjet
Unie.
De Hongaarsclie gezant In Roemeniö
heeft een bezoek aan Gafancu, den Roe-
meenscben minister van buitenlandsche za
ken, gebracht. In welingelichte kringen.'
meent men te weten, dat de Hongaarse!)©
regeering jh'et niet heeft willen laten bij
het weigerend' antwoord', dat zij heeft ge
geven op het Roemeensche voorstel lot
het sluiten van een niet-aan vals verdrag. De
gezant zou Gafencu hebben deen we
ten, dat zijn regeering dte kwestie opnieuw
in studio wensebte te nemen; in dezelfde
kringen gelooft men, dat er planr.cn te-
staan voor een Hongaarsch Roemoenscb
Zuid-Slavisch niet-aanvalsverklaring.
dus
HOOGSTRAAT 91
Brillen voor Ziekenfondsleden
w
In een officieel Italiaansche communiqué,
f wordt gezegd, dat allen, vooral ouden van.
dagen, vrouwen en kinderen, die Jfcn de
groote stedelijke centra woneu in Piernont,
Lombardye, Ligurie, Toscane, Latium, de
campagne, Sicilië en Sardinië, en die kun
nen vertrekken naar mijncentra of het plat
teland, uiigenoodigd worden dat to doen
met gebruikmaking van de huidige beschik
baarheid van de verkeersmiddelen.
Aanwijzing voor wensclien van Japan ten
aanzien van Engeland.
Het Australische tlajblad Telegraph ver
klaart, dat er alle aanwijzingen bestaan,
dat Japan do goede betrekkingen met het
Britsche rijk zullen herstellen. liet blad!
dringt er bij den Australischen ministcr-
pieridoTit Menzie op aan, zijn invloed bij
Groot Biltlanrne aan te wenden om den
vrede op den Stillen Oceaan te verze
keren, met een rechtvaardigen vrede In
Cliira. i j
Generaal Wcygand naar hel nabije Oosten.
Generaal Weygand' is door de Fransche
regeering belast met een speciale rinssi©
in het naburige Oosten. Hij is naar Bey
routh vertrokken na door Lebrun te zijn
ontvangen.
Huiszoeking bij communisten.
De politie te Lyon heeft huiszoeking ver
richt m het partijgebouw van de commu
nistische jeugd. Een honderdtal piopagan-
dageschriften in verschillende lalen werd
in beslag genomen
Morgenihau huiswaarts.
Do Amerikaansclie minister van finan
cien, Morgenihau, heeft zijn vacanlie af
gebroken en is in Bergen (Noorwegen),
scheep gepai naar dc Vereenigde Staten
aau boord van een Amerikaansch kust-
wachtschip, dat speciaal door Roosevelt
was uitgezonden om hem te halen.
Reuter verneemt, te Warschau, dat de
Poolsche regeering* besloten heeft moer
lichtingen op te roepen op grond van do
overweging, dat het optreden der Duitsche
troepen in Slowakije, zoo dicht bij de Pool
sche Zuidgrens, de veiligheid' van het land
in gevaar brengt en een inbreuk op de
Poolsche levensrechten vormt.
Aanrijding met doodelijk gevolg.
Gisteren is alhier de zestigjarige heer P.
Tabak uit Raamsdonksveer, dio weifelde
bij het oversteken van do Prins Hendrik--
straat aangereden door don wielrijder Ki
uit Raamsdonksdorp.
De heer T. werd' togen den grond' go-
smakt en bleef bewusteloos met eon blo©* -
dendo hoofdwonde liggen. Hij werd naar
zijn woning overgebracht, waar bleek, dat
hij een schedolbasisfractuur had' opgeioo-
pen. In den loop van don middag is liij
aan de gevolgen overleden.
Taifoen teistert Sjanghai.
Naar uit Sjanghai wordt gemeld, heeft'
ihet „staartje" v&n een taifoen, wdke ge
paard ging met zw&re regens Sjanghjai ge
teisterd met hét gevolg, dat een groot ge
deelte van de stad ónder water stajait 'Ahn'
hot bericht wordt toegevoegd', Öajt 'die tcde-
gratlafdiensten tusstihen Bjahghai óm Hong
kong zijn gestaakt, - 4
