ïsM'ï
Lodz heroverd en omsingelde
divisies door uitsche
linie gebroken
EERSTE
Onbeperkte luchtoorlog in
antwoord op de activiteit
van franctireurs
Saarbrücken door de Franschen
bedreigd
GRATIS
Woensdag 13 September 1939
V. d. AREND
3e Britsche troepen - in Frankrijk
92ste jaargang.
No. 22273
Tel. No. 89300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE- HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVElft). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53!!.
BUITENLAND
De Duitsche verliezen
Duitsche opmarsch in Polen
vertraagd
Warschau is weerbaar
Bloedige strijd rond Warschau
De strijd in het Zuid-Oosten
van Pelen
De Poolsche francs-tireurs
Een GOEDE BRIL
bij een GOEDfeN OPTICIEN
Onbeperkte luchtoorlog in Polen
Steden en dorpen worden
gebombardeerd
Van het Westfront
DIE ZICH THANS PER
I OCTOBER VOOR MIN-,
STENS 3 MAANDEN
ABONNEEREN OP DE
SOHIEDAMSCHE
COURANT
ONTVANGEN ALLE NOG
!N DEZE MAAND VER
SCHIJNENDE NUMMERS
Fransch-Britsche besprekingen
Chamberlain in Frankrijk
l)eu> courant erüctiijul dagelijks, ssetait-
rosdsrins «u-Zon- en Femtdageri: -*
rrijs per kwartaal 2.—: Jnmco pes- post
f 2.50. I'rya por week: 15 ets. Afzon-
awlijks nummers i ets. Abonnementen
Gordon dagelijks aangenomen»
Advertentiën voor het eerstvolgend num
mer moeten véér elf onr aan het Bureau
bezorgd zijn, "s Zaterdags vóóx uur.
Ken bepaalde plaats fan advertentïën
wordt niet gewaarborgd.
Prijs der ^AdvuKtift&ic tan 15 regel* f
tedere regel meer füvO, in het Zatmlagnummêr
Reclames f0.75 per regel. ïncassokoatenöcta.;
postkwitanties 15 ets. 'Janeven van adverfcentiën
bij Abonnement *yi» aan liet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks vorden tegen vooruitbetaling Kleine
AdvontentFeo opgenomen 4 TCL50 tym. 15 \toor«
den, 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 80 woorden.
8 Woensdags- Kleine Advertentïën tot 25 woor
den f 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
'«Zaterdags: Kleine Advertentïën 11.00,indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
•terke
De -opmarsch der Duitsdie troepen,
welke_ tot nog toe vrij regelmatig voort
ging, ontmoet thans zooveel tegen
stand, dat van vorderingen zoo goed
als geen sprake meer is. Warschau
schijnt krachtig verdedigd te worden.
Dc PoJer. zijn vastberaden iedere duim
breed grond tot het uiterste te ver
dedigen.
Ook -op andere fronten is de Pool-
schc tegenstand versterkt Nadat inden -,
vroegen ochtend' -een R-eujer-bericiht
binnen gekomen was, dat meldde, dat
Lodz heroverd zou zijn, bevatte van
morgen ook een officieel Poolseh com
muniqué, de mededeeling, van dat
•wapenfeit.
In Posen en P-ommeren, waar zich
een ,,zak" bevond in de frontlijn der
optrekkende Duitsche weermacht, zijn
twee Poolsche legercorpsen, die ern
stig gevaar liepen omsingeld en van
de hoofdmacht afgesneden te worden,
door de Duitsche linies heengedron
gen. Het contact met de hoofdmacht
bij Kufcno en Lowicz ten Westen
van Warschau werd hersteld.
Het genoemde communiqué gaat ver
der met de mededeeling» dat ,opi alle -
andere fronten de -Duitschers in be.
dwang worden gehouden en niet ver
der kunnen.
De doorbKuak van de Poolse.he troepen is
de „groole slag" bjj Putno, waarvan berich
ten uit Duitsche brou melding maakten.
Do Duitsche troepen aan het Zuidelijke
front rukken volgens het D.N.B. snel op
nWar Lwow (Lemberg). Ten Zuidoosten
•van Przemysl hebben bergtroepen de stad
Siambor genomen en de Dn jester bereikt.
Snelle troepen hebben. Krakowice ten Noord
oosten van Przemysl genomen.
'In den loop van gisteren moet de tegen
stand ten Zuiden van Radom (zuidelijk
vatn Warschau) ingesloten Poolsche strijd-
kralcMen gebroken zijn. De buit aan krijgs
gevangenen en oorlogsmateriaal is niet
hij benadering te overzien.
Havas meldt uit Zürich!:
Volgens inlichtingen u t 3>etrouwDa-e bron
zijn de verliezen der Duitsche troepen in
Polm aanzienlijk, De Duitsche mededeelin-
gen hebben de verliezen slechts in percen
tages genoemd. Het blijkt, dal het aantal
dooden en gewonden one-ïntug hedger is
dan de officieele berichten melden. De
verliezen waren zoo hoog en overtroffen
zoozeer de verwachtingen van het
legere ommando, dat het corps ver
pleegsters en dokters onvoldoende was.
Het vervoer der gewonden was gokeel ge
desorganiseerd, waardoor het aantal doo
den nog steeg. Deze inlichtingen, aldus
Havas, geven licht in een goheele reeks
berichten, waarvan sommige door de Duit-
schte bladen zelf gepubliceerd zijn. Het ge
ringe aantal Poolsche krijgsgevangenen
toont reeds aan, hoe hardnekkig de te-,
genstand was. Te Berlijn wordt de helft
der scholen als hospitaal gebruikt. Te Wee-
nen zijn ziekenhuizen en scholen vol ge
wonden. In een officieele mededeeling is
niaidruk gelegd op de noodzakelijkheid van
vervroeging der medische examens, in ver
band met de bestaande omstandigheden,
aldus -besluit Havas.
Reuter meldt:
Een uitgesproken vertraging van den
Duitschen opmarsch in Polen wordt opge
merkt dOor alle Britsche militaire critici,
van vie sommigen van oordeal zijn, dat
de lange Duitsche verbindingslijnen in ga-
%-aar zouden kunnen komen. Men vestigt
de aandacht op het feit, dat de Buitsdie
opmarsch gemiddeld twintig mijl per dag
heeft bedragen,, hetgeen, de- troepen moet
hebben uitgeput, terwijl tevens "het-gevaar
in het leven - werd geroepen van- uitput
ting van de leveringen, vooral voor de
tanks en de zware gepantserde voertui
gen, die bekend gulzige verbruikers van
benzine zijn. De Polen zouden aldus tijd
kunnen winnen om zich in te graven.
Een tijdelijke .impasse zon het gevolg kun
nen zijn, ofschoon alle critici waarschuwen
tegen te groote optimisme. De positie der
Poolsche troepen in de zoogenaamde zak
van Posen wekt ongerustheid. De Duit-
scliers trengen aanvallen tot ontwikkeling
op de rechter en linker flanken van de
nieuwe Poolsche stellingen tusschen Weich-
sel en Boeg. Het weer zal de"" grootste
bondgenoot van dé Polen zijn en 'de „Daily
Mail" meldt, dat de -drie maanden geduurd
hebbende droogte geëindigd is en dat zware
regenval spoedig moeiigkbeden zal ver
oorzaken voor de Duitsche zware voertui
gen enz -
Hoewel de Poolsche"-ambassade in Lon
den van dit laatste bericht geen bevesti
ging heeft gekregen, verklaart zij tooh,
slat m dezen tijd van het jaar zware
regenval het waarschijnlijkst is. Sedert de
dagen van Napoleon is de modder van
Polen berucht geweest.
In Zwitserland' zijn bizonderhedea be
kend' geworden over het beleg van War
schau. Gemotoriseerde troepen hebben zich,
aldus deze mededeelingen, eemigszins te
ruggetrokken om hun stellingen to ven
sterken en versterkingen af te wachten.
De verdediging van de stad staat ondier
leiding van generaal Czuma en commis
saris Stai'zynski, die drie soorten onder
bun bevelen hebben: verscheiden divisies
van het geregelde leger, de burgerwacht
en de ar be idters verdedig in gsg roep, dde door
de vhkvereenigiiigen zijn georganiseerd'.
Deze beide laatste formaties omvatten
vooral oude liedten,zeer jonge personen
en ook vrouwen. De geheele bevolking
werkt met vurigen ijver en moed', die de
bewondering afdwingen aan den aanleg
van barricaden door tramwagens en spoor
wegwagons omver te werpen, waarop dan
steenen van afgebroken huizen en zand
zakken worden eestaneld'.
De bewoners die. uit de stad' waren ge
vlucht, kunnen er alleen terugkeeren, wan
neer zij in staat zijn deel te nemen aan
werkzaamheden de verdediging betreffend.
Het bericht besluit met de mededeeling,
dat 0&r tusschen Warschau en de stad
waar de regeeïing thans vertoeft, nog
steeds telefonische verbinding mogelijk is.
De „Basler Nachrichten" verneemt uit
Berlijn, dat men in welingelichte kringen
te Berlijn verwacht, dat bij den strijd' om
Warschau door het Duitsche legér groote
verliezen zijn geleden tengevolge van h!et
optreden van franctireurs en geïsoleerde
gïoepen soldaten, die het Duitsche leger
in-den run bestoken.
Verder verbergt men in deze kringen
niet, dat de onderzeevioot opdracht heeft
gekregen tot een onbeperkte» oorlog en
alle schepen, welke producten .vervoeren,
welke voorkomen op de Britsche contra-
bandelijst, te torpedeereu.
Uit Riga verneemt dte „Basler Nachrich
ten", dat de burgerbevolking van Warschau
krachtdadig werkt aan het opwerpen van
barricaden. Hiervoor worden tramwagens,
rails en stukken van gebombardeerde hui
zen gebruikt. 1
Verder wordt vernomen, dat een ware
paniek heersckt in het Joodsche kwartier
te Lodz, het grootstevan Europa. Hier
wonen ongeveer 200.000 -Jodex De orde
dienst is hier opgedragen aan de Duitsche
minderheid.
In de sectoren om de hoofdstad was
het vandaag betrekkelijk kalm. Het gar
nizoen der stad- heeft, gesteund door ge
pantserde afdeelingen, eenige geslaagde
aanvallen ondernomen, waarbij drie vijan
delijke gevechtswapens vernield werden.
•Kolonel Chmoera is gesneuveld. Bij aan
vallen, van Duitsche' vliegtuigen is het
paleis Belvedere gebombardeerd. Het pa
leis werd' beschadigd'.
Bij de gevechten in de omgeving van
Warschau is rogr. GawJina, bisschop en
legeraalmoezenier, gewond'.
De speciale correspondent van Reut® te
Cemautzi (Czemowitz) aan dc: Poolscli
Roerneensche grens meldt:
De Duitsche luchtmacht próbe®t d© ver
bindingen af te snijden met Roemenië door
de spoorwegen en straatwegen "Van -Lwow
en Stanïslaw naar de grens te Cemautzi
hevig met. bommen en met machinegeweren
te bestoken.
Het reizen langs den weg is uiterst ge
waagd' en tal van auto's doorboord door
mitrailleurkogels, ziet men verlaten langs
den weg.
Gisteren is eon groep Amerikaansche
filmoperateurs op het nippertje ontsnapt
toen een benzinetankstation door een bom
tot ontploffing was gebracht, slechts een
halve minuut, nadat zij voorbij waren.
Gemald wordt, dat Lemberg de laatste
paar dagen hevig is gebombardeerd en
daarbij ernstige schade heeft opgeloopen.
Naax men zegt bestond de eenige verde
diging tegen aanvallen uit de lucht te
Lemberg tot nu toe uit een machinege
weerpost op het dak van een gebouw, het
geen tot gevolg had', dat het verschijnen
van een enkel Duitsch verkenningsvlieg
tuig voldoende }is om de geheele bedrij
vigheid in de stad te verlammen.
Afzonderlijke vliegtuigen kunnen over de
huizen vliegen en ongestraft bommen uit
werpen of uit machinegeweren schieten.
Gemeld wordt, dat ook Snyatin gebom
bardeerd is.
Roerneensche boeren kunnen van het
marktplein van Cemautzi af zien hoe
Duitsche vliegtuigen aan dte andere zijd'e
van de grens, welke zeer dicht bij is, over
booraen sch®en en bommen uitgooien.
Van betrouwbare zijde wordt gemeld,
dat zeven bommen terecht zijn gekomen
op het drukke marktplein van een doofr
Joden bewoond dorp, waarbij tweehonderd!
personen werdten gedood'.
Nadat een trein, waarin zich Poolsche
ambtenaren bevonden, bij Lublin was ge-
gebombardeerd', bleek, dat twintig perso
nen gedood waren. Verscheidene vooraart-
staandte personen worden vermist.
De Roerneensche grens wordt scherp be
waakt, ten eindte dte vluchtelingen te kun
nen controleeren, die uit Polen aankomen.
De vertegenwoordig® van het Poolsohe
telegraafagentsekap P.A.T. te 's-Gravenhage
schrijft ons het volgende:
„De civiele Poolsche bevolking als
francs-tireurs voor te stellen is een nieuw
verzinsel van dte Duitsche propaganda, die
als doel heeft dte wreedheid en onverbid
delijkheid van dte Duitsche bezetting tegen
over de Poolsche bevolking te veront
schuldigen.
Van een guerilla of francs-tireursoorlog
in Polen kan geen sprake zijn omdat de
dus
HOOGSTRAAT 91
F* Brillen vóór Ziekenfondsleden
geheele mannelijke bevolking, die voor het
dragens van wapens geschikt was, onder
de wapenen is geroepen en in de verschil
lende legerafdeelingen twee dagen voor het
uitbreken van het conflict is ingedeeld-,
•aarenlegen is het zeker, dat ziel op de
Duitsche achterhoede, die Poolsche leger
afdeelingen voelbaar maken, welke zich
vanwege de vlugge opmarsch van de -Duit
sche gemotoriseerde legerafdeelingen niet
op tijd en niet in gesloten colonnes van
liet front hadden kunnen terugtrekken.
i»eze vechten nu in kleinere formaties en
in voorbeeldige orde door de Duitsche
afdeelingen heen om zich bij het Poolsche
hoofdleger te voegen, waarbij zij de Duit
sche verbindingen in gevaar brengen en
onbruikbaar maken.
Zoo ziel de waarheid er uit over de
z. g. Poolsche afdeelingen van francs-
tireurs".
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
het hoofdkwartier van den Führer:
In den laatsten tijd neemt het aantal
gevallen toe, waarin de Poolsche regee
rings- en legerinstanties de bevolking van
open steden sommeeren binnendringende
Duitsche troepen tegenstand te bieden in die
stadswijken, op de markten en in de dor
pen. Te Warschau werd de bevolking door
vlugschriften, door de Poolsche radio en
dergelijke middelen ertoe aangespoord over
te gaan tot den franctireursoorlog,
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt met betrekking hiertoe het
volgende bekend:
De overgroote con nderatie van de Duit
sche artillerie en de Duitsche vl egers met
betrekking tot open steden, markten en
dorpen geschiedt op voorwaarde, dat deze
door den tegenstander zelve niet wordt
verkaard- en gemaakt tot strijdgebied.
Daar de Pool, zonder rekening te
houden met zijn eigen bevolking dit
•beginsel verwerpt, zal de Duitsche
weermacht van nu af aan met alle haar
ter beschikking staande middelen, den
tegenstand in dergelijke plaatsen bre-
.ken. i A-
Het Duitsche luchtwapen zal in ver-
•eenïging met zware arfÜJere, die mi
litaire maatregelen ten uitvoer leggen,
welke erop berekend zijn, in den kortst
mogeiijken tijd aan dergelijke plaatsen
de doelloosheid van tegenstand duide
lijk te maken. De gevolgen, welke daar
uit zullen ontstaan, voor de zwaar be
proefde bevolking, komen uitsluitend
voor de verantwoordelijkheid van de
Poolsche regeering en haar even onbe
kwame als gewetenlooze legerleiders.
De belangrijkste operatie aan het front
tusschen Rijn en Moezel blijft zich vol
trekken in. den sector van twintig kilo
meter ten Oosten van de Saar.
De streek, waar deze operatie, die het
karakter draagt vak een zuivering met
het oog op latere bewegingen, wordt on
dernomen, kan worden omschreven, als
de linkeroever van dte rivier De Blies van
Sarreguenines op Fransch gebied tot het
stadje Homback op Duitsch gebied', min-
d® dan twee kilornet® van dte grens. Het
is een bergachtige en beboschte streek,
doorsneden door beken, welke van de
Fransche grens naar het Noorden stroo
men en goede toegangswegen vormen.-De
bezetting van. den sector tusschen de
grens en de Blies zal de Fransche troe
pen in staat stellen, het gebied, te beheer-
schen, waarin de stadjes Büeskatel en
Zwei broeken liggen. Dit verklaart do leven
dige reactie der Duitsche troepen, waar
van in het Fransche oorlogsbericht wordt
gesproken» De Duitsche artillerie is hier
in -actie gekomen. Het Duitsche communi
qué, dat, zooals gewoonlijk, vrijwel het
zwijgen bewaart ov® de operaties aan het
Westelijk front, heeft gisteren melding ge
maakt van dit gebied, dat werd- beschre
ven als het tooneel van „botsingen tus
schen patrouilles".
Abonnementsprijs: 15 ct. pet
week o 2.per 3 maanden
Er zijn grondige voorbereidingen getrof
fen voor de ontvangst van Britsche troe
pen in Frankrijk, waarbij men zich baseert
op de tijdens den wereldoorlog opgedane
ondervinding.
Bij d'e havens zijn reeds basiskampen
ingericht. Er zijn voorzieningen getroffen
voor de ravitailleering. Er worden opslag
plaatsen verzorgd en ziekenhuizen wor
den ingericht.
Opnieuw trekken Britsche troepen door
Frankrijk in de bekende goederenwagens
der spoorwegen voor „veertig man —acht
paarden". De Fransche meisjes wuiven de
soldaten toe, wanneer de treinen door de
rustige landelijke streken rijden.
Havas meldt uit Londen:
Het geheim van het vertrek van het Brit
sche expedïtielteger naar Frankrijk is goed
■bewaard gebleven en eerst gisterochtend'
vernam het Engelsche volk, dat de troepen
zich reeds op het vast eland bevonden. Het
zoigvuldig voorbereide vertrek voltrok zicht
zonder eenig incident.
In 1914 vertrokken de eerste Enge'scLe
detachementen tien dagen na de oorlogs
verklaring. Het expeditieleg® bestond toen
uit vier divisies infanterie en een divisie
cavalerie, in totaal ongeveer honderddui
zend man. Deze troepen waren op 22
Augustus aan het front bij Bergen en op
den avond van denzelfden dag l>egon de
slag. De troepen, die in de afgeloopm week
in Frankrijk zijn aangekomen, zijn anders
en beier voorbereid. De manschappen zijn
niet onder het oog van familieleden en
vrienden en onder den k'-amk van mililare
muziek aan boord gegaan. Zij luidden den
avond tevoren afscheid genomen. Bij het
vallen van den avond gingen zij in stilte
aan boord van de schepen, die langs de
kaden lagen en onder vlootgeleide vertrok
ken zij naar Frankrijk. Het vertrek hail niets
spectaculairs, doc-h het was- zeer ont
roerend.
De havens en schepen zijn niet bekend
gemaakt. Passagiersschepen zijn door en
kele maatregelen in transportschepen ver
anderd.- - - - -
Gisteren is op Franschen bodem
een vergadering gehouden van d«n
oppersten raad gehouden, aldus meldt
een officieel Fransch bericht. Hieraan
weid voor Groot-Britiamnië deelgeno-.
men door minister-president Gham-.
berlaln en lord Ghatfield, minister voor
de coördinatie, terwijl Frankrijk werd
vertegenwoordigd door minister-presi-.
dent Daladier en den opperbevelihipb-
ber van het Fransche leger, generaal
Gameiin.
In deze vergadering is opnieuw hot
•vastte -besluit van Frankrijk en En
geland gebleken, at hun krachten en al
"thlun hulpmiddelen aan le wenden om
'Ihtet hoofd te bieden aan het conflict,. -
dat hun is opgedrongen. Zij hebben be
sloten, Polen, dat met zooveel moed
weerstand biedt aan den inval op zijn.
gebied, zoover 'tin Iran vermogen ligt
thulp te bieden.
De conferentie van gisteren zal, volgens
Havas, door anderen gevolgd worden. De
vorige week wias er reeds een intergeallï-
eeide en uilsluitend militaire conferentie ge-
Siouden, waaraan was deelgenomen door
Gameiin, Ironside en de commandanten
der beide luchtvloten.
De militaire samenwerking is geenszins
geïmproviseerd, daar sedert de opzegging
van het pact van Locamo door Dnitschland'
een contact tussdhen de generale staven is
ingesteld, dat aanvankelijk van tijd tot
tijd en later tot een vrijwel voortdurend!
overleg aanleiding gaf. Intusschen heeft
de toestand, geschapen door het oprukken
der Duitsche troepen in Polen, een nieuw
onderzoek noodig gemaakt.
Ook op het gebied van den economi-
sdlien en financieel® oorlog is de een
heid van actie vo'ledig. Te Londen wer
ken Franschen en Engelsche deskundigen
aan de beveiliging van een vrije prov'an-
deering der beide landen en aan een des
organisatie der voorziening van den tegen
stander. De Britsche minister, van finan
ciën heeft tot zijn Franschen collega een
j>ersoonlijke boodschap gericht, waarin hij
de verzekering geeft van de nauwe samen
werking der beide min;sterieën tot aan het
einde van htet conflict. Dit moet in ver
band worden gebracht met het Amerïkaa»-
sdho besluit om het driezijdige financieele
accoord tusschen New-York, Londen en
Parijs als nog steeds van kracht te be-
sdliouewn, ongeacht de gevolgen, die do
oorlogstoestand op de financiën van Frank
rijk en Engeland kan hebben.
Dte reis van Oliamberlain en ChatfieM
werd- per vliegtuig gemaakt In den na
middag keetden de EngeOsehon. terug.
ÏYervoJg pagina 2, le Blad).