eerste blad
Geringe wijzigingen aan
het
In het Saargebied wordt
hevig gestreden.
Fransche regeering gewijzigd.
GRATIS
Donderdag 1;4. $^iember 1939
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
92 ste Jaargang.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KOrtTÉ^NAyfefti)! tel. 69300 (3 lijnen).
BUITENLAND
Van het Westfront
De spoorweg Trier-Metz opgeblazen
Zwaar artillerie-vuur bij Saarbrücken
Van het Oostfront
Duitsche troepen rukken Gdynia
binnen
De weerstand van Warschau
Pbolsché oorlogsberichten
Nederlandsch vliegtuig aangevallen
Door Duitsch vliegtuig tót daling
gedwongen;
De Polen te Lodz N
Was Hitler in Lodz?
Duitsche berichten over Polen
De Amerikaansche neutraliteit
Het congres bijeengeroepen
op 21 September
De luchtbombardementen in Polen
Amerikaansche ambassadeur signaleert
verscheidene gevallen
Fransche regeering hervormd
Dew courant Terschjjut dagelijks, met ui»-
aonderinsr »»n 2on- cn FeeeUlagea.
Mi per kwartaal t 2.—; irauco per post
f 8.50. PR}» per week: t5 ota. Afion-
derlHke nummer» i ets, Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Adverteuti&n voor hot eer»t»olgond ntim-
mer moeten rWrolt uur aan bet Bureau
beiored ijjn, 'a Zaterdag» vóór tt out.
Ken bepaalde plaats van advertentie
wordt niet gewaarborgd.
900 TA. P^Jader Advertemiön; ran 1h regoli OM;
l *T Iedere recet meer f0.30: In bet Zaterdacmummer
5per
atkwitanties 15 cta. Tarievtn vaa advertentiën
bij ar.9Bnement tijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Klein®
Advortcutiën^öpgenomen A f0.50 t/m. i5 woor
den, f 0.75 t/ra. 25 woorden. Elk woord meer
5 pent lot een maximum van 30 woorden»
*8 Woensdags: Kleine Ad verten tl&n tot 25 woor
den f 0l25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
."8 Zaterdags: Kleine AdvertentiCn f 1.00, indien
niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Postrekening No. 53IL
BeJga meldt uit Luxemburg:
Gisterochtend te elf uur hebben dè
Duitschers dear spoorweg Trier—Metz,
tegenover Let Luxemburgsohe plaatsje
Schengen, opgeblazen.
De brokstukken ijzer kwamen in
Schengén terecht, zonder evenwel
iemand te treffen.
Het Fransche legerbericht van gisteren
luidt als volgt:
'Onze troepen hebben het geheel der
stellingen, die in den loop der voorafgaande
dagen veroverd waren, verbeterd. Onze
vlootstrijdkraehten treden kradhlig oplegen
de vijandelijke duiknooten. Beperkt optre
den van de luchtmacht tengevolge van
het slechte weer.
Trier wordt ontruimd.
Het Brüsselschc dagblad" Le Péuple méldt
van betrouwbare zijde le hebben verno
men, dat Trier door de burgerbevolking
wordt' ontruimd. Sommige Belgische waar
nemers spreken de meening uit, dat de
aankomst van de Britsche troepen in
Frankrijk den Duitschers operaties op
groote schaal binnen korter."tr)d doen;ver?
„Aujouranni" spreekt-verbazing'uit' over
de offers aan manschappen en munitie,
"vyaarmede de Duitschers den Fransohen
opmarsch tegengaan in het Niemandsland
voor de Siegfried linie en oppert het denk
beeld, dat de linie in dezen sector niet
gereed is om een volledigen Fransohen
aanval op te vangen.
De strijdwijze tusschen de ver
sterkte linie*.
De „Temps" schrijft over den strijd in.
het Westen:
Nog steeds poogt men op economische
wijze, d'.w.z. met de voorhoede, gesteund
door vechtwagehs en artillerie, het voor
terrein van de Wcstwai te veroveren. De
aanvallen hel/ben evenwel de Franschen
groote plaatselijke successen gebracht. Aan
gezien gebleken is, 'dat de Duitschers geen
terrein willen afstaan, blijkt uit het feit,
dat .de Fransche troepen over een front
vau 20 k.m, een -aanzienlijke afstand zijn
opgerukt, dat bet moreel van de troepen
goed' is, en dat do samenwerking tus
schen infanterie en vechtwagens uitmun
tend functioneert.Dinsdag is het Fran
sche leger over een diepte van-1500 meter
opgerukt; de reactie van den vijand, vooral
van zijn artillerie, was hierop zeer krach
tig-
Het Fransche legerbericht van heden-
ochtend, bericht, dat de zware, artil
lerie, van den vijand de hoogten ten
-Zuiden van Saarbriicken krachtig on
der vuur houdt. I
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht,
dut vanochtend te kwart over tien
de Duitsche troepen Gdynia zrjn bin
nengerukt. 1
Ten Noorden van Gdynia wordt nog
gestreden.
Warschau blijft weerstand' bieden aan
den Duitschen aanval. Decommissaris
v-oor de civiele verdediging tier hoofd
stad', Starzynski, heeft' een radiorede uit
gesproken, waarin hij hulde bracht aan
den -heldenmoed der bewoners van War
schau. Voorts zeide hij o.m.„Geslachten
vu.i. L'uilscbers zullen den last dragen van
■de schande van hen, die yerwoesüng.zaaieiL
orïdér dè burgerbevolking. Wij kunnen voor
hot geheele land trotsch zijn op dè hou
ding der Warschauers, die met de grootste
kalmte, de grootste discipline, zonder dé
minste vrees en gedTenkt door het diepste
geloof in hun zaak, hun plicht vcrvull-cn
op den eersten oproep. Voor Warschau
moet de barbaarsehe golf van den Duit
schen inval breken."
De zender Warschau 2 heeft.gisteravond
medegedeeld, dat het leven in de Poplsche
hoofdstad, den Duitschen luchtaanvallen
ten spijt, van dag tol dag normaler wordt.
De rechtspraak vindt voortgang, het post
kantoor is geopend. Ieder heeft druk werk.
„Warschau aldus zeide de omroeper
werkt, waakt en vecht als een groote
familie. De gemeenschapszin is van den
'hoogsten graad".- j; v_'.;
Het twaalfde'/ Pools.che legerbericht, dat
met vertraging is ontvangen, zegt: „Na
hardnekkige gevechten zijn de Duitsche
troepen begonnen uit den onmiddellijken
omtrek van Warschau terug te trekken.
Verbitterde gevechten worden geleverd ten
Noordoosten van Warschau, in de buurt
van- Marki en langs den spoorweg War
schauWilna. Een Poolsohe cavalerie-af-
De regeeringspersdienst meldt:
Gistermiddag'is benoorden de. Wadden
eilanden het Nederlandsché marinevlieg
tuig R5, waarvan ïh verband met de ge
geven strikte instructies; moet worden aan
genomen, dat het zich binnen Nederlandsdh
rechtsgebied bevond, door een Duitsch mi
litair vliegtuig aangevallen, en, - na tot da
ling te zijn gedwongen,' Vergaan;;
De vier man 'Nederlaridsche bemanning,
waarvan er twee licht gewond zijn, zijn
naar NorJerney 'overgebracht, en keeren
zoo spoedig mogelijk naar. iDelfzjjl terug.
De Duitsche gezant heeft, hedenochtend
op het departement van buitenlandsche
zaken het leedwezen zijner regeering over
het voorgevallene uitgesproken en het aan
bod overgebracht om het' vliegtuig te ver
vangen.
Indien bij het verhoor der -Nederland-
sclie vliegers bizondérhéden komen vast
tc staan, die tot juist begrip van het
voorgevallene van belang zijn, zal een na
dere mededeeling worden gedaan.
Duitsche grens van 1914
Door duitsche troepen bezet
Duitsche wig naar de russischegrens
Pootsche weerstandslinie
Duitsche aanvalsrichting
SPOORWEGEN —4ii
t-ITAUEN
WILNA
PING
DANZIG
SU WAL
PRUISEN
!OWOéRODBK>
grodiQo Jf
THORN
STOM
'ARSCHAU
KUTNO
BREST-LITOVSK
gk L UBLItF-'%tKOVVEL
RANDO
TSCHENSTOCHA
LUZK
ROWN
NEU-SANDE
Tarnopol
SANO
RYSTA
IfjfÖLOMEA
,L0 PAKIJS
'3985) s
dueling heeft bij de achtervolging van den
vijand tic-n Duitsche .gevechtswagens buit
gemaakt. De vijandelijke luchtmacht heeft
de Noordelijke buitenwijken van Warschau
en Marymont, alsmede den weg te Grojec
ten Zuidoosten van dè hoofdstad, gebom
bardeerd. De Duitsche vliegtuigen blijven
de spoorwegen bornhardeeren. De Poolsche
troepen ih het gebied' van Posnanie heb
ben een doeltreffendere aanval: ingezet."
Gisteravond on> half elf is' het dertiende
legerbericht I per radio bekend gemaakt.
Het luidt: „In de streek- van Kutno en
Lowicz zetten wij den 'strijd voort en
brengen wij bij onze aartvallen den vijand
ernstige verliezen toe. Dertig vijandelijke
vliegtuigen zijn neergeschoten. Een. aanval
op de lijn Modlin—Zegreze is afgeslagen.
Het bombardement van Warschau duurt
voort. Zuidelijk van de lijn - Kaloeszin
Sicdlce trekken wij voor dé gepantserde
afdeelingén van-den vijan^t onder hevigp
gevechten terug. Onze "IröépeP- Wijven den
vijand', die bij 'Anriopol den, Weichsel was
overgetrokken, beslrijtign. Bij Lwowis een
aanval van een gemotoriseerde colonne
afgeslagen. Bij" Gdynia en Kepa Oksywska
duurt de strijd voort.
.Ijr .rijn .dagoVerziclit deoÊt-*liét Poolscïtéf
telegraafagentscbap riied'e:. „Na,een vuri-
gen aanval hébben dè Poolsche 'troepen.
Lodz heroverd. De Duitschers trókken in
derhaast terug' met achterlating "'van veel
wapens, munitie en ander oorlogstuig.
Onze legers in Posnanie en Pommeren
hebben zich gisteren bij Rutno .vereenigd
na liardnekkigen strijd".
Het commando van de verdediging te
Warschau heeft per radio medegedeeld:
,In den nacht van 12 op 13 September
hebben de Poolsche troepen den vijand
uit de onmiddellijke omgeving teruggesla
gen. Gistermiddag hebben Duitsche vlieg
tuigen de Noordelijke en Noord-W"estelijkia
buitenwijken van Warschau gebombardeerd'.
Militaire objecten werden niet bescha
digd', doch te Zoliborz werd1 een blok air-
beidershuizen getroffen. Het luchtdoelge
schut. haalde drie Duitsche vliegtuigen
néér. Indén afgétoopen nacht heeft de
Duitsche artillerie Warschau .met brand-
.granaten gebombardeerd'. In het Pilsudsld-
instituut voor medisch onderzoek; ontstond!
brand".
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt uit
het hoofdkwartier vau den Führer mede,
dat de Führer hij zijn tocht langs het
front, gistermiddag te drie uur te. Lodz
is aangekomen. De tocht doof - de stad',
welke eerst einde van do vorige week werd'
ingenomen, was een groote verrassing voor
de Duitsche troepen en de bevolking.
Generaal-veldmaarschalk Goering lieeft
ook de inspectie der frontafdoelingen voort
gezet. Met zijn staf heeft hij een lang-
dhrige vlucht over het Poolsche oorlogs
gebied' ondernomen. Hij heeft wederom
onderscheidingen uitgereikt.
Het Duitsche Nieuwsbtireau meldt nlit
[Warschau, d'at het Poolsche telegraaf agent
schap en dè caviéie commandant van War
schau naar Baranowitsji verhuisd1 rijn.. In
dien Baranowitsjl bedreigd zou worden,
zou het Poolsche agentschap, naar Wilna
gaan, waar reed's voorbereidingen getrof
fen wolden. De lijn WilnaBaranovi tsj
is d'e eenige spoorwegverbinding, die nog
intact is.
Het Duitsche JKeuwsbureau meldt voorts,
dat de commandant van Warschau, Csoei-
mai, den inwoners verbodten heeft .de door
Duitsche vliegtuigen r-ifgewoïpen vlugschrif
ten op te rapen en te lezen.
Thans is, aldus hét bureau^ ook be
door de Polen achtergelaten, evenals le-
ensmiddelen en munitie. Te Ra lom heb
ben do Duitsche troepen veel munitie,
alcohol, labak en leer buitgemaakt.
Snelle troepen hebben den grooten straat
weg LembergLuKin bij Rawaroeska en
Tomaszow bereikt.
De Duitsche luchtactie.
I-Iet Duitsche luchlwapen, aldus het D.
N. B. had- ook gisteren, bij ongunstig weer,
tot taak, het verkeersnet achter de vijande
lijke linies te desorganiseeren en don te-
ruglocht der Poolsche strijdkrachten te ver
hinderen. De aanvalsobjecten worden steeds
verder naar het Oosten verplaatst. Spoor
wegen zijn aangevallen, en meermalen ver
broken. Transportterreinen werden tot stil
stond gebracht. Stations zijn door voltref
fers zwaar beschadigd de spoorbanen ver
nield.
De verkenningsvliegtuigen vliegen dage
lijks over het geheele operatiegebied-. De
vijandelijke luchtacties en de luchtafweer
waren buitengewoon zwak. Ofschoon de
Duilsche vliegtuigen soms van slechts vier
honderd meter hoogte aanvielen, boden de
Polen nergens krachtigen tegenstand door
jagers.
Poolsch vliegtuig op Zwecdsch
gebied gedaald.
Tengevolge van gebrek aan benzine beeft
een Poolsch burgervliegtuig een landing
gemaakt bij Wisby op het eiland' Gotland.
Aan boord bevonden zich een luitenant
van de infanterie en een instructeur-vlie
ger. Zij verklaarden aan de politie voor
nemens le zijn naar Gdynia te vliegen via
Riga, doch door het slechte weer waren
zij verdwaald. Zij hadden geen wapenen
bij zich, doch wel een groote hoeveelheid
brieven, bestemd' voor Polen en een aan
zienlijk bedrag aan geld.
Vermoedelijk zullen de militairen, na
door de autoriteiten te zijn verhoord, ge-
interneerd worden.
Moskou meldt grensschending
door Poolsche vliegtuigen.
In de laatste dagen zijn de gevallen,
waarin Poolsche militaire vliegtuigen de
Russische grens schenden, talrijker gewor
den. Op 12 September zijn vliegtuigen
over do grens brj Sjepetovka in de Oekraïne
en bri Zhitkovitsji in Beelorusland' gevlo
gen. Zij werden door Russische gevechts
vliegtuigen naar Poolsch gebied' terugge
jaagd. ï)p 13 September schonden' Pool
sche "bombarderneutsvliegt'uigen de grens op
hvp-e plaatsen in de Oekraine. Een toestel
-werd' door Russische gevechtsvliegtuigen
omringd en tot landen gedwongen. Bij
Mozyr zijn drie Poolsche bombardemenls-
vliegtuigeu tot landen gedwongen. De in
zittenden werden in arrest gesteld
DIE ZICH THANS PER
I OCTOBER VOOR MIN
STENS 3 MAANDEN
AB0NNEEREN OP DE
SCHI EDAMSCHE
COURANT
ONTVANGEN ALLE NOG
IN DEZE MAAND VER
SCHIJNENDE NUMMERS
Abonnementsprijs: 15 ct. pet
week 01 t2.— oer 3 maanden
wezèn, idat to JVafschau dooï Hie Eolea
Hüm-Humkogels gebruikt worden;
De Diullscikè troepen htehben de vesting
MoÉm op dé plaats, waar do Narew In de
-Weidbte'ejï stroomt, .bezet'.23J MïjVen na|ar.
!Wajr^ja)n pprujkKé^ j i i
fe atehterhéédè' bevtndt zteh' éein on-
fenfere hoeveelhefd tvaftonh én g^stehnt, ^zal toegaan.
President Roosevelt heeft het Ame
rikaansche Congres bijeengeroepen in
•buitengewone zitting op 21 September
des middags.
De tekst vau de proclamatie, waarbij
president Roosevelt het Congres -bijeen
roept, luidt als volgt:
Het algemeen -belang eischt, dat het
Congres der Vereenigde Staten op 21 Sep
tember des middags bijeen wordt geroepen
om een mededeeling van de uitvoerende
macht aan te hooren.
Dientengevolge proclameer ik, Franklin
Roosevelt, president van de Vereenigde
Staten, en verklaar ik met dit document,
dat de buitengewone omstandigheden ver-
eischten, dat het Congres -bijeen wordt ge-
Het .Amerikaansche. staatsdeparlement
lieeft gisteren een telegram gepubliaemt
van den Amerikaanschen ambassadeur in
Polen, waarin verklaard' wordt, dat de
Duitsche luchtstrijdkrachten van iedere ge--
legenheid' gebruik maken, zonder rekening-
te houden met gevaar voor de burgerbe
volking, dat zou kunnen ontstaan. Het
telegram, dat den datum 8 September,
draagt, voegt hieraan toe, dat het ook
duidelijk is, dat de Duitsche bommenwer
pers hun bommen laten vallen, zielfs wan
neer rij twijfelen over dè identiteit van^
hun doelen.
De ambassadeur haalt dan ais volgt
een aantal voorbeelden aan: Aanval
len op mijn villa en die van mijn:
buurman, een zware aanval op mo
derne flatwoningen in de buitenwijken,
van Warschau, op een kilometer van
de militaire barakken, verwoesting
van een sanatorium, waarbij tien kin
deren den dood- vonden, in de bos-
schén nabij Otw'ock, het bömbardèè-
ren van een vluchtelingentrein op weg
uit Kutno, schade toegebracht aan een
hospilaaltrein, die gewonde soldaten
vervoerde, duidelijk gekenmerkt was
met het roodfe kruis op het dak en
gerangeerd stond' op, het niet-overdek
te Oosterstation in Warschau, ver
woesting van een padvindstexshut,
waarbij twaalf meisjes werden gedood.
De Amerikaansche ambassadeur heeft
nog een tweede telegram gezonden aam
het staatsdepartement, dat ontvangen is
uit de Poolsche stad', waar de Amerikaan
sche. ambassadeur thansverblijf houd't. In
dit telegram wordt een beschrijving ge
geven van een luchtaanval door de Duit
schers, waarbij bommen vielen binnen dè
300 M.J van d'e ambassade. Het telegram
zegt:.deze plaats, een onverdedigd, open
dorp, werd vandaag om 11 uur gebombar
deerd' door vier Duitsche bommenwerpers,
maar ook in de hoofdstraat op nog geen
driehonderd' meter van de ambassade even
als van het-departement van buitenLan-d-
sche zaken, dat hier gevestigd' is. Onder
roepen in een buitengewone zitting op liet de vastgestelde slachtoffers bevinden rich
y.oT\tlnAl nrw- 91 Q.f*rvl/v*Y»Iv/vr* c'j,/l.11 flotvlAT) mi ^rn^Hnr f7^\L*rvnr1<Ar> ioir.
Kapitool op 21 September des middags,
Alle personen, die zijn aangewezen om op
te treilen als leden van het Congres, wor
den verzocht nota te némen van déze bij
eenroeping. i
Te zelfder tijd dat hij deze proclamatie
onderteekende, heeft Roosevelt telegrafisch
de leiders van de republikeinen en demo
craten verzoahit hij hem te komen op 20
September op hét Witte Huis om tevoren
met lieim le overleggen. Deze uitnood-igin-
gen werden in het bizonder gericht tot de
vice-presidenten Garner eri. Barkley, de
democraten Pittman en Byrnes en dén lei
dér van de republikeinen in; liét Huis van
Afgevaardigden; Martin.
Men herinnert er aan, dat Roosevelt het
débat wenscht te beperken tot de neutrali-
teitswet, de debatten moeten zoo kort mo
gelijk ziJn> terwijl de isolatiomsten, "die ge
leid werden d'o or Roralli, Vandenberg en
Nye verlangen, dat de débatten een nor
maal verloop hébben. j f j I
Ilavas meldt nog: 1
Het besluit van president Roosevelt voor
21 September hét Congres bijeen te roe
pen, is genomen na tallooze besprekingen
met dè leiders vain beide partijen. Jh wel
ingelichte kringen te Washington verklaart
men, dat hlenait de vaste wil blijktvan
Roosevelt om de Isolationistisclie oppo
sitie te overwinnen en een neutralïteitswet
te déen aannemen, welkte de Vereenigde
Staten niet -belet wapenen te "leveren aan
de belde groote democratieën. Men veron
derstelt, dat het tijdens de debatten warm
11 dooden en 40 érnstig gewonden, ter
wijl velo eigendommen bescliadigd rijn.
De bevolking was ontzet door. bet plotse
linge en onverwachte van den aanval.
Daladier heeft bet kabinet aangevuld,
waarin belangrijke posten vacant waren
geworden door bet vertrek van minister
Zay, die aan het front dienst wilde doen,
minister Marschandeau, die reeds verschei
dene dagen liet voornemen liad te koimeu
gegeven om de permanente leiding van.
het bestuur der stad1 Reims weer in han
den te nemen, minister Chappedelaine, die
om gezondheidsredenen is afgetreden, 'mi
nister Patenotre, dio onder de huidige
omstandigheden van zijn functies wilde
afzien en zich wijden aan het départe
ment, dat biziondere èischen stelde in ver
band''met de mobilisatie.
De ministerlijst is thans als volgt ge
wijzigd1:
Landsverdediging, oorlóg en buitcnland-
sceh zaken, Daladier. -
Onderstaatssecretaris' voor landsverdedi
ging en oorlog, Ducos.
Onderstaatssecretaris van buiteniandsohe
zaken, Champetter de Ribes.
Blokkademinister, Georges PemoL
Grootzegelbewaarder en minister vau
justitie/Bonnet.
Nationale opvoeding, Won Belbos.
Oudstrijders en pensioenen, René Besscy
Koopvaardij, iAlphonse Rio.
Bewapening, Raoui Dautry.
(Vervolg -pagina 2, Te Bladj.
