De Russen en de
weldigen
Duitschers over»
Polen.
Ultimatum van den Duitschen
bevelhebber aan Warschau.
Wilna gebombardeerd.
'fel
EERSTE BLAD
Aan het Westfront is het
rustig.
GRATIS
r y
ftl
Maandag T8 Séptember 1939
M
De strijd in het Westen
fël
ft
fe"
92ste Jaargang.
BUITENLAND
De strijd om Warschau
Een Duitsche waarschuwing
De Duitsche taktiek in Polen
SCHIEDAMSCHE
COURANT
ONTVANGEN ALLE NOG
IN DEZE MAAND VER
SCHIJNENDE NUMMERS
De positie der Poolsche regeering.
Het lijden der burgerbevolking
De militaire toestand
na veertien dagen
•i Sik;
AarbrücJ^
S+*
ft
IR
fef-
1*1
frfi
'T. 1
r
EL
R
ui.il. loutant verschaal ilsgclps, u,et uit
zondering tan Zon- en Feestdagen.
Prgs per kwartaal f 2.—; franco per post
I 3.50. Prijs per week. 15 cts. Aftin-
derlijto nummers 4 cts. Abonnementen
worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór slf uur aan het Bureau
bezorgd rjjn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet'gewaarborgd.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORXE -HAVEAj). TEL. 69300 (3 lijnen).
Nfl 99977 Prijseer AdTcrientiÖn: van 16 rttgela flö5;
,,w' fcfcfc iedere regel meer f030, m het Zalerdagnummcr
mm 5 regels fl.80, iedere regel meer 0.35
Reclames f0.75 per regel IncassokostenS ets.;
postkwitanties 15 cts. i aneven van advertentien
bij abonnement njn aan het Bureau verkrijgbaar-
Dagelijks worden legen vooruilbetahng kiema
Advertentien opgenomen f 0.50 t/m. 15 woor
den, f Q.io t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's Woensdag»: Kleine Advertentiën tot25woor
den f0.25, mits vóór Dinsdagavond Guur aan bet
Bureau berorgd.
's Zaterdags* Kleine Advertentiëii f 1.00, indien
oiet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
Postreken.ng No. 53il.
Rusland heeft zich ook in den strijd
geworpen: de nationaal socialist en de
communis!, die elkaar van den dag, dat
Hitler in Januari 1933 de macht in den
Duitschen staat overnam, verguisd, verket
terd en ten doode vervolgd hebben, heb
ben gemeene zaak gemaakt en overweldi
gen broederlijk Polen.
Hoe de doorsnee nationalist-socialist in
Duitschland en de communist in Rusland
dit broederlijk samengaan van hakenkruis
en sikkel en hamer geestelijk moeten ver
werken, is een raadsel. Het gemakkelijkste
en het beste is maar, dat zij eenvoudig
aannemen„Het zal wel goed zijn", even
als zij tot voor kort hebben aangenomen,
dat nazi en communist aartsvijanden, wa
ren!
Het heele nazi-regiem is in 1933 en
volgende jaren, getouwd, „jop diet com-,
munistisch gevaar! En nu reikenln Poleri'
communist er. en nationaal socialisten el
kaar broederlijk de hand.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
is den Poolsölien ambassadeur in Moscou
Grzybowski, een noia dor Sovjet-Russische
regeering overhandigd, waarin wordt mede
gedeeld, dat de Sovjef-regeering zich ge-.
üWongen ziet, teneinde haar eigen belangen
te waarborgen en ter bescherming der Wit-
Russische en Oekiainsehe minde:heden in
Oost-Polen, haar troepen het bevel !e ge-,
"ven, Zondagochtend om zes uur Mosko.u-
schen tijd (4 uur Midtlel-Europeeschen tijd)
over de Sovjet-Poolsche grens te trekken.
De opmarsch van het Sovjet leger zal
langs de geiheele grens van Polovk in het
Noorden tot Kamnez-Podolsk in 'net Zui-.
den gelijktijdig geschieden. De opnnisc.h
van het Sovjet leger in Oost-Polen geschiedt
onder de volledige handhaving der neutrali
teit van Sovjet-Rusland in het huidige
conflict.
Daar de Poolsahe slaat op dit oogenblik
niet meer als te bestaan te beschouwen is,
komen, naar de opvatting der Sovjet-regee-.
ring, de met hem vroeger aifgeslofen ver
dragen te vervallen.
De Sovjet-regeering wijst erop, dat zij
darlij streeft naar de rust en orde
er
in. het Oostelijke deel van Polen te her
stellen, welke op het oogenblik wegens het
ineenstorten van den Poolscihem staat en de
vlucht der Poolsche regeering, niet meer
kunnen worden verzekerd, zoomede ter na
tuurlijke bescherming der Oekrainsche en
Wit-Russisehe bevolking van Oost-.Polen
te behartigen.
Inderdaad zijn Zondagmorgen de Russi
sche troepen Polen aan den oostkant bin
nen gerukt en zonder veel tegenstand te
ontmoeten opgemarcheerd' naar het wes
ten.
In een radiorede, die Molotow voor alle
sovjetzenders heeft gehouden, heeft de
voorzitter van den raad van volkscommis
sarissen en volkscommissaris van buiten
Jandsche zaken een soort rechtvaardiging
gegeven van de verdragbreuk ten op
zichte van Polen. Molotow noemde het
een eervolle taak, waarvoor het roode
leger stond. Men zoui het ook anders kun-
nen zien! Niet allen beschouwen het een
eervolle taak om een door een veel ster
keren tegenstander aangevallene, ook nog
m den rug te bespringen, maar in deze
dagen, worden wel meer dingen gezegd,
die men, als men ze gaat beoordeel en
met een anderen maatstaf moet meten dan
die tot nu toe onder beschaafde volken
als algemeen geldend werd beschouwd.
Molotow heeft ook gezegd; .dat het Rus
sische leger leven en eigendom der be
volking van de westelijke Oekraïne en
het westelijke wit-Rusland onder zijn be
scherming zal nemen.
Bovendien zou1 de Soyjetregcering steeds
bereid' 2ij*i het Poolsche volk ie helpen
om- te ontkomen aan de vreeselijke eata-
cataslrcphe, waarin het geraakt is door
de avontuurlijke en gewetenlooze politiek
.van zijn regeering.
In de nabuurstaten van Rusland is greote
ongerustheid gewekt door het optreden van
de sovjet regeering. Nu Rusland de zelfde
methode toepast als Duitschland en zich
bij het „agressiefront" heeft aangesloten,
voelen de naburen zich niet meer veilig.
In Roemenië hoopt men, dat Rusland
alleen om de Russische minderheden te be
schermen, Polen is binnen gevallen en
verder neutiaal zal blijven in het conflict.
De indruk in Londen.
Iri officieele kringen in Londen al
dus de diplomatieke medewerker van Reu-
teur is men van meening, dat de
nieuwe toestand, die het gevolg is van
den Russischen inval in Polen, zeer ern
stig moet worden bestudeerd, alvorens do
mogelijke consequenties daarvan en de ge
volgen voor de toekomst voorzien fc un
pen worden. Het is echter duidelijk, dat
<een nieuwe last* is geworpen op* de* Pool
sche strijdkrachten, die reeds zoo moedig
strijden tegen een zware overmacht.' Het
feit, dat een Russischen coup in voor
bereiding was, is in. de paar laatste dagen
voldoende duidelijk geweest.
In diplomatieke kringen te P.uijs Be
schouwt men het als zeker, dat de bezet
ting van een gedeelte van Polen door
Rusland door Duitschland was voorzien
reeds van het oogenblik af, dat Von Rib-
bentrop zich naar Moskou begaf.
De Duitsche j ropaganda verspreidt sinds
ecnige dagen in Eelgië een prentbrief
kaart, waarop de kaart van Polen voor
komt. H;erop zijn de streken, welke naar
Lithauen zullen terugkceren, blauw ge
kleurd en geel en donkergeel die* welke
ïdoor wit-Russen en Oekrainers worden
bewoon».
De stad Przemysl ligt in het gebied,
dat volgens deze kaart aan de Russen
zou komen. De Duitsche troepen zouden
deze stad echter gisteren hebben bezet.
Het is dus waarschijnlijk, aldus Ilavas,
dat, indien het binnentrekken der Russi
sche troepen te Berlijn was voorzien, deze
niet minder het karakter draagt van een
valzorg tegen buitensporige ijver van
Duitschland, Het schijnt, dat er meer van
medeplichtigheid dan van vertrouwen spra
ke is tusschen het nationaal-sotialistiscbe
Duitschland en het roode Rusland. De door
Moskou afgelegde neutralïteitsverklaring
had tot eerste resultaat: Roemenië te ver
oorloven niet te intervenieeren in een con
flict, waarbij zijn overeenkomst met Polen
liet theoretisch had moeten meesleepen.
Dit besluit der regeering van Boekarest
is te Parijs alleen nog maar door de
Duitsche radio bekend gooiden. Toch
schijnt jhel waarschijnlijk, ""(laar de mili
taire en geografische ligging van Roeme
nië onder de tegenwoordige omstandig
heden een actie, welke tegelijkertijd tegen
Sovjet Rusland en Duitschland zou wor
den, vergeefsch zou doen zijn.
De vraag, welke zich thans voordoet is,
ie weien,ot 'de door Rusland ingenomen
neutraliteit er op moet wijzen, dat zijn
actie beperkt zal zijn tot de bezetting
der Oostelijke provincies van Polen of
dat Ruslana, gebruik makende van de even-
tueele ontwikkeling der Duitsche actie in
andere sectoren, voordeelen zal zoeken,
welke het op zijn rekening zou kunnen
krijsen.
Wat Letland en Estland aangaat: hun
positie van geïsoleerden tusschen Duitsch
land en Rusland brengt hun feitelijk on
der de geheele controle der Russen. Zij
kunnen naar den schijn hun -vrijheid be
houden of geheel door Sovjet-Rusland wor
den opgeslorpt, al naar gelang Moskou
wcnschC
Zoolang de Europeesehe toestand in zijn
geheel niet zal zijn gewijzigd', zal hun
onafhankelijkheid niet in werkelijkheid be
staan. Indien Sovjet Ruslad probeert zijn
mteiventio op -te dringen aan de Balkan-
slaton, zonden de consequenties dezer po
litiek talrijk zijn met het oog op de rol,
welke Turkije in dat gebied speelt"
De aankondiging, van een reis naar Mos
kou van den Turkschen minister van bui-
tenlandsche zaken,, Saradjouglou, doet ten
slotte veronderstellen, dat deze kwestie het
oornaamste onderwerp van bespreking zal
zijn bij de Turksch-Russische gedachten-
wisseling.
Reeds nu echter schijnt een nieuw ele
ment te zijn gekomen in het tragische
spel van Europa: het reveil van het Pan-
slavisme.
Al zijn vroegere manifestaties werden
door Italië van dichtbij gevolgd. Italië vrees
de steeds de Slaven aan de Adriatische
zee zij het ook door geestelijke ban
den weer met Rusland verbonden te
zien, ot dit het tsaristische dan wel het
Sr>\ jo'-rijk betreft.
Het zou logisch zijn, dat Italië, mm
of meer onverschillig tegenover het Pan
Germanisme, zich ongerust zou maken oier
het Pan-slavisme.
De diepe indruk) welke de mededeeling
inzake de schending van het Poolsche
grondgebied door Russische troepen te
Rome beeft gemaakt, is daar de eerste
aanwijzing voor.
De positie van Warschau komt thans
in een kritiek stadium. De stad is reeds
van verscheidene zijden door de Duitsche
Hoepen omsingeld en hoewel reeds en
kele aanvallen zijn afgeslagen en de ver
binding tusschen Warschau en de Pool
sche troepen in Posen nog steeds in tact
zijn, ligt de stad' thans als het ware in
een klem, gevormd' door de beide uitloo-
pers van de Duitsche frontlijn.
.Zaterdag is een Duitecho officier als
parlementair naar Warschau geweest om
stad1 zónder -strijd1 op 'jré ©ischen.
i j Posen naar Warschau, werd eveneens door
Jiem echter te -ontvangen en wfeigerd© even-
eens kennis to nemin van-41e Duitsche Emfscre bommenweipers amgeva tem Toen
cischen, welke in een schriftelijk© bood T©ip-egers hulp brachten, weiden zij door
rlrj llni leeh/i i-11
schap vervat waren.
Zaterdagmiddag zijn daarop door Duit-
stad rersprcid, gericht aan de bevolking
Vele iiooge ambtenaren liieluen. verblijf
ui Roemenië en reisden heen en weer,
doch dit is hun thans door de Roe
meensche overheid verboden.
In ue „Sunday Times" doet Scrutator
opmerker, dat de Duitschers in Polen hun
toevlucht hebben genomen tot een andere
taktiek dan die, welke zij in 1914 toe
pasten. Toen de Duitschers Frankrijk bin
nen vielen, zoo schrijft hij, rukten de le-
geis ,in linie op, waarbij zij dicht bij
elkander bleven. Thans bestaan er in Po
len aanzienlijke lusschenruimten tusschen
de binnenvallende colonnes. In plaats van
een methodische opmarsoh der infanterie
behelsde het plan het vooruitwerpen van
snelle gemotoriseerde detachementen, ge
steund dooi vliegtuigen, die moesten boni-
hardeeren. Deze taktiek verklaart tegelijker
tijd de snelheid van den Duitschen op
marsch en de bizondere tegenspraken tus
schen de Duitsche en de Poolsche versla
gen over de krijgsverrichtingen. De bezet
ting van Krakau en Lodz door de Duit
schers is met evenveel kiacht door de
Duitschers gemeld als door de Polen tegen
gesproken. De reden hiervan is, dal de
Duitschers beweerden een s'ad te hebben
bezet, zoodra hun gemotoriseerde detache
menten haar hadden bereikt, onafhankelijk
van de vraag, of de infanterie al dan
mei gevolgd was. Een andere consequen
tie van deze haastige taktiek is, dat de
vijandelijke legers vaak tegenover elkaar
slaan in posities tegenovergesteld aan die
vvaanr men zou verwachten ze te vinden.
Zoo komen er berichten over Polen in
het Westen en Duitschers in het Oosten.
Onder normale omstandigheden zou dit
beteekemn, dat het bewuste Poolsche leger
omsingeld is en dat overgave voor de
deur staat, maar dat is zelden het ge
val. De vrije ruimten tusschen de Duit
sche legers zijn groot genoeg om den
Polen in staat te stellen in alle veilig
heid uit den Corridor terug te trekken.
Een gruwelijke reis.
Een uit Polen teruggekeerd Bulgaarsch
student heeft hel dagblad „Mir" een gru
welijk vei'baal over zijn reis verteld. De
trein waarmede hij reel, en die 1500 vrou
wen en kinderen vervoerde, werd door
Duitsche vliegtuigen gebomba dcord.
De ontzette reizigers vluchtte nnaar een
boseb, terwij! de bommen op hen neerstort
ten. „Een andere trein, zoo vertelde hij, die
alleen vi ouwen en kinderen vervoerde vaff
DIE ZICH THANS PER
I OCTOBER VOOR MIN
STENS 3 MAANDEN
AB0NNEEREN OP DE
Abonnementsprijs; 15 eL per
week o' - 2.— per 3 maanden
De Poolsche regtering in
Roemenië.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat de Roe
meensche regeering formeel© vergunning
heeft gegeven -aan de leden der Poolsche
regeering, het hnd binnen te komen.
Naar Havas uit Czernowitv meldt, is Mas-
cicki, de Poolsdhe president in gezelschap
van de geheele Poolsche regeering te Kutz
(aan de Roemeensche grens) aangekomen.
Ontkenning dat Pelen gifgas
zou gerbuiken.
De Poolsche ambassade te Londen ver
klaart, dat de bewering der Duitsche radio
zenders, dat de Poolsche troepen gebruik
zouden maken van gifgasbommen van allen,
grond ontbloot is en een vcoitieeld te
meer vormt van de onbehoorlijke methoden,
welke door de meedoogenlooze naliomaal-
socialistisohe propaganda worden gebezigd!.
•selle vliegtuigen vlugschriften toren de
van Warschau.
Daarin wordt een iermijn van 12 uur
gesteld' om de stad te evacueeren en War
schau over te geven.
Indien geen gevolg wordt gegeven aan
dezen eisch, dan heeft de burgerbevolking
twaalf uur tijd de stad te verlaten over
de wegen naar Sieldce en Garwolin.
Na het verstrijken van deze twaalf uur
zal in dit geval d'e geheele stad Warschau
als strijdgebied worden beschouwd, met
alle gevolgen van dien. De termijn van
twaalf uur begint bij het uitwerpen van
dit vlugschrift. Na het uitwerpen van dit
vlugschrift heeft thans de burgerbevolking
12 uur tijd de stad te verlaten. Bovendien
geldt dit vlugschrift als laatste waarschu
wing aan den militairen bevelhebber van
Warschau. Wordt geen gevolg gegeven aan
deze waarschuwing, dan zal alleen de be
velhebber van Warschau de verantwoorde
lijkheid' dragen voor de dan niet te ver
mijden verliezen en vernieling.
Volgens de berichten van Zaterdag over
de verdediging van Warschau, was deze
nog zeer doeltreffend1. De Polen hebben
met succes de aanvallen van den vijand
in de voorsteden afgeslagen.
Aan de rest van het front bleef de toe
stand stationnair, behalve in het gebied
van Lemberg, waar de vijand eemige vor
deringen scheen te hebben gemaakt.
Aan het Westelijk front in Polen de
stad' Przemysl was nog in Poolsche han
den. Duitsche gemotoriseerde afdeelingien
rukten op naar Brest Litowsk, doch de
Duitsche infanterie had de lijn Boeg-San-
Weichsel nog niet bereikt.
In de „zak" van Warschau werd' nog
steeds fel gestieden. De Duitsche troepten
hebben versterking gekregen als gevolg
van de Poolsche aanvallen.
De citadel van Brest Litowsk
genomen?
De citadel van Brest Litowsk werd ge
nomen, aldus meldde gisteren een D.N.B.-
bericht. Hiermede bevindt de vesting Brest
Litowsk zich in Duitsche handen. Er wer
den 600 krijgsgevangenen gemaakt.
In tegenspraak tot de van Duitsche' zijde
verspreide berichten, a's zou de Poolselie
regeering zich teruggetrokken hebben naar
de Roemeensche grens, wordt door het
P. A. T. ten stelligste verklaard, dat dë
leden der xegeering- „actief deelnemen aan
de werkzaamheden tot voorbereiding der
eindoverwinning" en zich ia de nabijheid
van het groote hoofdkwartier bevinden.
de Duitsche vliegtuigen onder m traiileur
vuur genomen.
Luchtbombardementen
De oorlog, welke Hitler aan de burger
bevolking verklaard heeft, wordt zonder
ophouden voortgezet. De laatste dagen zijn
de steden Krzemieniec, Trembowia, Tarno-
pol en Czorkow gebombardeerd. Deze
Steden zijn alle gelegen buiten de mili
taire zone. De Deutsche vliegers vliegen
zeer laag zonder gevaar voor zichzelf en
beschieten met de machinegeweren de
burgers, die aan hun bommen ontsnappen.
In tegenstelling tot de door de Duitsche
propaganda verspreide geruchten wonden
de ambassades d'er geallieerde mogendhe
den gehandhaafd. Alleen het personeel is
naar Roemeenscli gebied gezonden
Noel, de ambassadeur van Frankrijk is
Zaterdag in Polen teruggekeerd. Zaterdag
middag had liij een onderhoud met mi
nister Beek.
Drie luchtaanvallen.
Hot Poolsche telegraafagentscliap deelde
Zaterdag mede, dat drie luchtaanvallen
zijn gedaan op Wilna. Omstreeks 400 bom
men werden door de Duitsche luchtmacht
op de stad geworpen.
Het aantal slachtoffers onder de burge
rij, vrouwen en kinderen, is zoo groot, dat
dit nog niet definitief kom worden vastge
steld'.
De Duitsche bombardeurs hebben ook
een aanval ondernomen op Moloctoczïio
boven welke plaats zij 18 bommen hebben
uitgestrooid.
Hei Fransche lcgerbcricht van
Maandagochtend.
Het Fransche .tegerbericht van Maan
dagochtend vermeldt: i
Aan het geheele fiont was het van
nacht kalm. Er was plaatselijke activi
teit van de vooruitgeschoven posten.
Na de eerste veertien dagen van oorlog
aan het Westelijk fiont ziet de militaire
toestand er volgens Havas tlians als
o!gt uit:
Een deel der Fransche troepen ^yelker
mobilisatie thans geë ndigd is, is een twin
tigtal kilometers voor de Maginol-I nie op-,
geschoven langs het geheele front van Rijm 1
tot Moezel. Zij dringen thans overal Duiisch
grondgebied binnen en verzekeren de vol
komen onschentlbaaiheid van het Fransche
gebied.
Anderzijds.ligt de vijand sterk verschanst
in een aantal stellingen, de Siegfried! inie
genaamd.
De afgeloopen dag en nacht hebben aan
liet front tusschen Rijn en Moezel boven
dien essentieele wijzigingen gebracht in
de onderscheiden posities, afgezien van
rectificaties, waartoe de Duitsche troepen
overgingen door de ontruiming van zeker©
plaatsen, na deze tevoren te hebben ver
woest
Daladicr naar het front.
In de „Matin" wordt gemeld1, dat Dalai-
dier in gezelschap van generaal Decamps, -■
den directeur van liet militaire kabinet en
een ondonnamce-officicr zich naar de ge-. -
waipende maclit heeft begeven. In de Ma-
ginot-linie bracht hij1 een bezoek aan d©
troepen, die aan den strijd deelnemen.
(Vervolg pagina 4, le blad).- >- -
frtnüchp aanrahrtcftHng
fb'c/ih'nj fj/i Fr. ffescAuf
Siegfrie cf/ï/ife
dufoiaan in tênfeg
Sfiooróanan
h'ocfdh'egrn
TRI Eli
Luxemburg
<3
^rhtrinen' te
Wandel
ttsécf, y
,„r- óOtturs/kr
<Kyn$en.. smUNB \b
-HfimkUhtn
Ojfviersfhk
;^&5'tlTngt
THIONVlUt I
Bmonriffe
"rat/Urn.
'ornbech
t*
F
t Sf/mre/a
SarreDi/euinet \Tt*
SU,Hé
;fi|
f4» 1
te* I
j-.y
B*J|
ite-1
r
A~'
«iiï|
t r
ij'iv
\(rt
if *>1
j
A I
A v<*
