POLEN IN DE DE OORLOG TER ZEE IM WESTEN NICHTS NEUES POOLSCHE REGEERING OP ROEMEENSCH GRONDGEBIED KNEL, DE TROONREDE Dinsdag lOeptembèr 1939 EERSTE BLAD GRATIS Het Duitsche iegerbericht Aan het Oostelijk front Het einde van Polen Een ernstig v oord van onze Vorstin 92ste Jaargang. 22278 Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEU. 69300 (3 lijnen). Postrekening No. 53li. Het opperbevel1 van de weermacht maakt hekend1: De ontbinding en capitulatie van de uit eengeslagen of ingesloten doelen van. hiet Pooische leger gaat snel voo-rt. De slag aan de Bzura is ten einde. Tot nu toe weiden 50.000 gevangenen, gemaakt en een niet te overzien© buit. Een tamelijk kleine vijandelijke strijd groep weid ten Noord-Westen van Lem- berg vernietigd'. Er werden daarbij 10.000 gevangenen gemaakt. Lemberg is tot over gave gesommeeird1. Vocar Warschau is na het uitblijven van den Poolschen onderhandelaar de krijgs bedrijvigheid hervat. De stad' wordt door de Polen zonder rekening te houden met dte bevolking, welke meer dan een mil- lioen menschen bedraagt, verdedigd'. Het luchtwapen heeft gisteren nog slechts af zonderlijke aanvalsvluchten ondernomen. Overigens was het niet meer noodig, vliegtuigen aan het Oostelijk front aan den strijd' te doen. dleelnemen. Proclamatie van Moscicki In een proclamatie aan de Pooische natie zegt Moscicki, de president der Pooi sche republiek, o.m. het volgende lOp het oogenblik, waarop ons leger met weergaloozen moed worstelt tegen de overweldigende macht van een vijand en weerstand biedt aan den aanval van bijna de gebeele gewapende macht van Duitsdh- land, is onze Oostelijke nabuur ons land binnen gevallen met schending van de plechtige verdragen en de onveranderlijke wetten" der zedelijkheid. Het met Frank rijk en Groot Brittannië verbonden Polen strijü voor de heerschappij van het reciht tegen de wetteloosheid, voor goeden trouw en beschaving, tegen ziellooze barbarij, tegen de heerschappij van lxet kwade in de wereld. Ik heb het onoverwinlijke ver trouwen, dat Polen uit -deze worsteling zegevierend moet en zal te voorschijn treden. Burgers, Uit den voorbijgaanden zond vloed moeten wij de symbolen redden van de republiek en de bron van het j grondwettige gezag. Daarom heb ik met een zwaar hart besloten, den zetel vam het presidntsohap der republiek en van het hoogste uitvoerende gezag van den staat over te brengen naar een plaats, welke voorwaarden biedt, die hun vol ledige sóuvereiniteit verzekert en hen in staat stelt te waken over de belangen van de republiek. Burgers, ik ben er mij van bewust, dat gij gedurende de zwaarste beproevin gen dezelfde geestkracht, dezelfde waar digheid: en- verheven trots .zult behouden, waarmede gij de bewondering van de we reld hebt verworven. Op ieder uiwer rust de plicht de eer der natie te behouden, wat u ook moge overkomen. De almach tige voorzienigheid zal onze zaak rechtvaar digheid doen wedervaren. Deze proclamatie is gedateerd Kossow, 17 September. wel, dat het roode leger geen rekening hield met een gemakkelijik bezetten van Oost Polen, waartoe de normale onder de wapenen zijnde lichting voldoende zou zijn geweest, doch met een krachtige machtsontplooiing, waarmed'e ook Duitsch- land rekening zou moeten houden. Het is mogehik, dat Moskou thans eerst denkt aan een bespreking over het lot van Roeme nië: het Russische imperialisme maakt aanspraak op Besssarabië. Het b'ad maakt ten slotte hieruit op, dat het Duitsche opperbevel genoodzaakt is krachtige legers in bet Oosten te hon den en dat de troepen transporten naar het Westen beperkt moeten bhjven. „Vrienden" ontmoeten eikaar. Een, telegram uit Moskou van bet Duit sche Nieuwsbureau meldt, dat de Russi sche en de Duitsche troepen elkander te Brest Litowsk hebben ontmoet. De offi cieren begroetten elkander, Worosjilof leidt dc Russische troepen. De Berlijnsche correspondent van „Ber- iinske Tidende" meldt, dat Worosjilof, de opperbevelhebber der Sovjet-Russische strijdkrachten, persoonlijk de Russische troepen in Polen aanvoert en dat reeds vele Russische soldaten door Kalinin zijn gedecoreerd' h-oor fir Polen^betoèmlen-moed. JPoolsche vluchtelingen in Roemenie. Tienduizend man Pooische hoepen zijn thans ontwapend en in Roemenie geïnter neerd. Meer dan oen honderdtal Pooische vliegtuigen zijn aangekomen, doch de mees te zijn beschadigd. 4500 burgers, in hoofdzaak beliooxende tot de Pooische aristocratie, zijn op Roe- meensehen bodem aangeland. In overeenstemming met de gebruikelijke internationale procedure beeft de regeering den vluchtelingen gastvrijheid in bepaalde plaatsen verleend. Moscicki mag te Bigaz (Moldavië) vertoeven, terwijl Smigly Ryd'z is uitgenoodigd zich te Graiora te vestigen. Andere Pooische hoogwaairdigheidsbe- Heeders zijn te SJanic ondergebracht. Het eerste militaire succes van Hitier In het commentaar op de bezetting van Pootech gebied door het Russische leger schrijft de „Neue Züricher (Zeitung" dat het lot van Polen voornamelijk zal worden be slist door den uitslag van den oorlog van d!e Westelijke mogendheden tegen Duilschland, zelfs wanneer het bolsjewistische Rusland zich zal verbinden met het nationaal so cialistische Duitsidhland, hetgeen op het oogenblik geenszins waarschijnlijk is. Ondertusschen profiteert Rusland van de Duilsehe overwinning, d'.w.z. het perste militaire succes van Hitier heeft tot ge- JT volg, dat het communisme, dat sedert zes jaar door het nationaal socialisme werd' beschouwd als zijn grootsten vijand, zijn gebied' naar het Westen uitbreidt. 2onder twijfel is de Sovjet Unie zich wel bewust van .de gevolgen, welke voort vloeien uit het nabuurschap met Duitsdh- land, dat zeer machtig is geworden. Uit de uitgebreide mobilisatie, welke door Sta lin de laatste dagen werd gelast, blijkt Een misrekening Ten aanzien van Polen. De „Giomale d'Italia herinnert in ver band met den doodstrijd van liet Pooische leger aan de woorden van de Fransdhe en Britsdhe pers over'de ernstige moeilijkhe den, wdke DuitscMaad' bij den oorlog in Polen zou ontmoeten. Het blad merkt op, dat hiervan niets is bewaarheid en hg schrijft .dit toe aan het feit, dat men niet alleen een militaire mis rekening heeft gemaakt, doch ook geen re kening heeft gehouden met het politieke en militaire systeem van'den Poolschen staat, men beeft geen, rekening gehouden met de minderheden. Maarschalk SmiglyRydz heeft gezegd', dat blij. in Berlijn don vréde zou dicteeren, maar is fens zelf naar Roemenië gevlucht. Een Briische militaire beschouwing. Omtrent de afslachting van de Pool scbe strijdkrachten zijkt militaire deskun digen het er over eens, dat de gevochten' kostbare lessen hebben, gegeven.. Die Pooi sche infanterie was moer d'aa gelijk aan do Duitsche, doch werd overweldigd dooJ* de verpletterende meerderheid aan. tanks en vliegtuigen. Tegenover ©en beter uit- gerusten vijand' en Duitschlands geweldig gewaagde taktiek hij aanvallen van de voor- hoed'etroepen met pantserwagens, zomidtem oe resultaten heel andiers moeten zijn ge weest. Dergelijke voertuigen kunnen zware slagen toebrengen, dtoeh niet de positie in het bezettegebied oonsolideeren. Die Polen hebben hen herhaaldelijk met zware verliezen teruggeslagen. Verwacht wordt, dat de Polen thans op! uitgebreide schaal tot een taktiek van gwerillastrijd! zullen, overgaan, dOch dat men thans nog wacht op de komst van'„gene raal modder'" teneinde de Duitsche pant serwagens buiten werking -te stellen. Dit zou waarschijnlijk nood'zaken tot het vast houden van een aanzienlijk deel der Duit sche strijdkrachten in Polen. Het i'c ook zeker, d'at Duatschlamd een groot leger zal BUITENLAND moeten stationneeren langs de scheidings lijn tusschen de Duitsche en de Russicho zdnes. Het is niet waarschijnlijk, ald'us de waar nemers, dat en de Duitschers en de Rus sen veel vertrouwen zullen stelten in el kanders beloften.Het is twijfelachtig of Rusland' in staat zal zijn Diuitschland' van veel petroleum te voorzien. Tusschen 1932 en 1938 is de Russische productie met bijna 9 millioen ton toegenomen, hetgeen feitelijk een kleine hoeveelheid is gezien de bronnen, doch de uitvoer van petro leum is gedaald van 6 millioen tot 930000 ton in d©ze periode, hetgeen wijst op de toegenomen vraag in het binnen land, welke de geheel© extrapvoductie heeft opgenomen. De heading der- Vereen. Staten-. Een ambtenaar 'van- het Amerikaansch© staalsdepartement heeft ie kennen gege ven, dat de Vereenigde Staten de bepalin gen. van de neutraliteitswetbetreffende een. wapenembargo niet zouden toepassen op de USSR. tenzij 'Engeland en Frank- rijK de USSR den oorlog verklaren. Voorts verklaarde hij, dat de- Vereenigde Staten geenerlei actie zouden -ondememen ten aan zien van den inval der Sovjets ia Po len, voordat Engeland en Jkankrijk hun standpunten hebben bekend gemaakt. President Moscicki heeft een elegram gezonden aan Roosevelt, waarin hij mee deelt, dat de Duitsche luchtmacht metho disch en met voorbedachten rade open Pooische steden en dorpen bombardeert. Roosevelt verontwaardigd. In zijn antwoord' op het, telegram van president Moscicki heeft president Eoose- velt verklaard: „Zeer verontwaardigd te zijn, toen hij uit het telegram van den, Pooische presi dent en uit andere bronnen kennis kreeg van het bombardeeren van open steden in Polen". De ondergang van holep.^ zij werden beschuldigd van samenwerking met het nationaai-sociaJisme. Het geheim is onthuld. Het Kremlin heeft met alleen Ghambeilnin en Daladier, doch ook de proletarische klassen der Sovjet- Umo -en van de gcih.ee]© wereld bedrogen. De woorden van Molotof, vo'gens welke 'liet roode leger zich in Polen met roem bedekt, zijn een onuitwisebhare schande voor het Kremlin. Het roode leger had op dracht het -reeds overwonnen Polen te over winnen, een oneervolle en misdadige laak, welkte liet roode leger is opgelegd door den jakhals van het Kremlin. D« Chineesche communisten. Groote belangstelling is getrokken door de omstandigheid, dat de Hsin Waji Pau, het officieele orgaan der Chineesche com munistische partij, de berichten heeft weg gelaten betreffende den Russischen inval in Polen, welke alle andere Chineesche dagbladen op in het oog loopende wijze publiceerden. Het communistische orgaan, dat tot dus verre den lof uitte van iedere beweging der Sovjets, heeft ook de radio redevoering van Molotof laten passeeren, zonder er melding van te maken. De toestand in Slowakije Muiterij in het leger? Uit Bratislava wordt gemeld, d'at het Duitsche opperbevel heeft geëischt, dat het geheel© Slowaaksclie legetr zou wor den ontbonden. Donderdag j.l. zouden Slo- DIE ZICH THANS PER 1 OCTOBEh VOOR MIN STENS 3 MAANDEN AB0NNEEREN OP 0E SGHIEDAMSCHE COURANT ONTVANGEN ALLE NOG IN DEZE MAAND VER SCHIJNENDE NUMMERS Abonnementtprljs: |5 cl. per week oi 12.per 3 maanden IHUïUs waakscbe soldaten te Bratislava hebben gemuit en geweigerd hebben te gehoorza men aan de Duitsche officieren. Zij werden ontwapend' en gevangen gezet. Te Zilina zou zich een dergelijk incident hebben voorgedaan. (Vervolg pagina 4, le blad). In de hedenmiddag geopende zitting van de Staten-Generaal heeft IIM. d'e Koningin de volgende rede uitgesproken: Leden der Staten-Generaal, Onder sombere omstandigheden kom Ik heden in uw midden. Andermaal wordt ons werelddeel geteisterd door de verschrik kingen van een oorlog. Dankbaar,' dat ons land den vrede be- waretl mocht, vervult Mij nochtans deer nis inoi de velen, die elders onder hel oorlogsleed gebukt gaan. Het verheugt Mij, dat onze vriendschap staatssecretaris zeer nastaan, aarzelt men 1 pelijke betrekkingen met alle mogendheden met te zeggen, dat deze aanval, zonder waarschuwing gedaan en met verachting van alle openlijk gesloten verdragen tegen een land, dat reeds voor drie kwart door een buitenlandsoh leger was bezet, een flagrante schending beteekent van de be ginselen, waarop het internationale recht is gegrondvest, alsmede van de moreele orde. De aanval van de Sovjet Unie heeft de verontwaardiging van het Vaticaan ge wekt. De indruk van het Vaticaan vindt weerklank in het artikel van graaf Delia Torre in de „Osservatore Romano", waarin hij schrijft: „Polen zal niet sterven, ■wij' zullen het einde van Poten niet bijwonen, de recht vaardige goedheid van de mensohelijkheid en niet minder de logica "eisohen dit. Men heelt gezegd, dat een vólk, dat zich niet verdedigt, niet verdient te .bestaan. Meer waar is nog, d'at volken, die zich verdedigen, het recht hebben te leven. Dit is het geval met Poten, d'at dit dub bel verdient door den heldhaftigen tegen stand aan twee fronten tegelijk. Allen, 'die vereeaigd zijn in betzelfde katholieke geloof, dat pok het geloof van Polen is, voelen dit en gelooven dit met alle kracht, want zij kennen het gevaar, dat met het lot van Poten, dat van het katholicisme zelf bedreigt: dat wil zeggen den geest, de vlam der beschaving van Europa en de geheele wereld. De houding van de C.G.T. Ten aanzien van het binnenrukken van Sovjet Russische troepen op Poolsdh ge bied' heeft het bestuur van de C.G.T. (het Fransche vakverbond), besloten iedere samenwerking te verbreken met hen, die een dergelijke houding vau met de voeten treden- van alle beginselen van solidari teit en. menschelijkheid, welke een eer zijn van db arbeidersbeweging, niet kunnen of willen veroordteelen. Het verdrag tusschen Hitler en Stalin heeft zich thans in vollen omvang ge toond, het is een weloverwogen verraad aan d'en vrede, het is verraad aan het proletariaat, dat men heeft opgeroepen zich tegen het nationaal socialisme te verzet ten. Trwtzky over de gebeurtenissen Trotzky heeft rijn meening- uitgesproken over het optreden der Sovjets en gezegd': Het is nu duidelijk, dat onderwijl d'e ko mintern een geruetMmakencte campagne voerde voor een hond genootschap met de demondratie tegen het fascisme, het Krem lin een' militair hondgenootsctop voorbe reidde met Hitler tegenover Met appèl dte democratieën. Zeïfe idioten zullennu toe geven, dat ihet proces van Moskou tegen de oude bolsjewistische gard© camouflage was voor de voorbereiding van een hiond!- genootschap tusschen Stalin en Hitler, daar onverzwakt voortduren. In bet bizonder geldt dit ook onze verhouding tot die neutrale landen, met welke reeds in een vroeger tijdperk nau were aanraking was verkregen. De gezamenlijke vredesoproep, kortge leden door Zijne Majesteit den Koning der Belgen, mede namens zes andere staats hoofden gedaan, heeft aan dien zin tot samengaan opnieuw uiting gegeven. Dat deze oproep, evenals"1 het aanbod van goeoe diensten van Zijne Majesteit en .Mi;, in breeden kring instemming heeft gevonden, bevestigt Mij in de overtuiging, dat, ondanks ondervonden teleurstelling, velen de hoop blijven koesteren, dat door vreedzaam overleg betere internationale verhoudingen kunnen worden in bet leven geroepen. Ter handhaving van de volstrekte on zijdigheid, waartoe ons land geroepen is en -waaraan het zich met inzet van alle krachten wijdt, heb Ik Mij genoopt ge zien bevel te geven tot de mobilisatie van zee- en landmacht. Tot Mijn groote voldoening heeft die mobilisatie, evenals de daarop volgende concentratie, zich op voorbeeldige wijze voltrokken. Beide dee- len onzer weermacht vervullen, met den besten geest bezield', hun moeilijke en soms gevaarvolle taak. Het economisch teven van ons land', dat zich den laatsten tijd in belangrijke mate had hersteld, wordt door den uitge broken oorlog in al zijn geledingen zwaar getroffen. Het verkeer ter zee is ont wricht, waarvan in d'e eerste plaats de scheepvaart en de vissdherijf den terugslag ondervinden. Tal van ondernemingen mis sen den aanvoer van noodzakelijke grond stoffen. Land1- en tuinbouw, reeds vóór het uitbreken van het internationaal con flict in een moeilijke positie, ondervinden nieuwen tegenslag d'oor de stagnatie van den uitvoer. Bij deze beproevingen ontbreken gelukkig ook de lichtpunten niet. Vau een ernstigöu schok bij ons geld- en 'bankwezen is geen sproke geweest. Hoewel prijsstijgingen niet konden, en kunnen uitblijven, is prijsopdrij ving niet in verontrustende mate voorgeko men, terwijl, waar nóodig, van. wettelijke bepalingen met goed gevolg gebruik wordt gemaakt. Ten bethoeve van de regeJmatigb voedselvoorziening zijn reeds maanden ge- geleden zoodanige voorbereidingen getrof fen, dat er voorioopig geen enkele reden tot ongerustheid beboet, te beslaan. Maat regelen voor bodemproductie, vc0iraadvor- ming en distributie vormen hier een aan eensluitend geheel. Voorts zijn voor de industrieele„ productie rijksbureaus' inge steld, waarin het bedrijfsleven met de over heid samenwerkt bij de regelmatige verdee- ling van die artikelen, waaraan een tekort kan ontstaan. Het beleid der regeering zal er op gericht blijven de opkomende nooden der bevolking naar vermogen te lenigen en in liet bizon- der een tekort aan de noodzakelijke levens middelen te voorkomen. Distribute van ver- hruiksarlikelen zal niet op het bestaan van zulk een tekort behoeven te wijzen, doch zal reeds plaats hebben, wanneer een rechtvaardige verdeeling gevaar zou kunnen loopen. Daarnaast zal de regeering alles in het werk stellen om het normale verloop van het bedrijfsleven te bevorderen. De regeering hoopt hierdoor tevens zoo veel doenlijk te voorkomen, dat de werk loosheid, waarvan zij ook overigens d'e be strijding krachtig en onverdroten wil voort zetten, uit den ingetreden oorlogstoestand! nieuw voedsel ontvang©. dok in Nederlandsch-Indië, Suriname en Curasao heeft de internationale toestand' het treffen van een aantal hizondere maat regelen noodzakelijk- gemaakt. Op maritiem en militair gebied zijn voor zieningen getroffen om, wanneer zulks noo dig mochit Wijken, de plichten der neutrali teit stipt na te komen, terwijl daarnaast maatregelen zijn en nog zulten worden, ge nomen op economisch terrein, in het bizon- der in het belang van de voedselvoorzie- ning. Belangrijke stoornissen op dit o£ ander gebied kwamen tot dusver gelukkig niet voor. Met groote dankbaarheid heb Ik kennis genomen van den geest vtam toewijding en dienstvaardigheid, die in diezen ernstige® tijd, zoowel in Nederland als onder alle bevolkingsgroepen in de överzeescbe ge- biedsdeeten, op zoo verheffende wijze tot uiting komt. Ik verwacht, dat dit besef van saam- hoorigheid tot het einde zal worden be waard. Ook indien de tijden nog moei lijker worden, zal dan de toekomst met vertrouwen kuirnen worden tegemoet ge zien. Met de „bede, dat God Mijn volk moge zegenen in de beproeving en aan ieder van ons de kracht zal geven tot, dat gene -waartoe hij thans- geroepen is, ver- klaar Ik de gewone zitting der Staten- Generaal geopend'. Deze courant f enchant degelijks, tualuiv zondering Tan Zon- en Feentdagen. Frys per kwartaal f 2.—. franco per post f 2.50. Prps per week: 15 cta. Afzon derlijke nomwero 4 ets. Abonnementen wordou dagelijks aangenomen. Advoi tontiéu voor hot eerstvolgend num mer moeten vóór elf uur aan bet Bnreao bezorgd zyn, 's Zaterdags vóór 1» anr. I'en bepaalde plaats van ad ver ten tien wordt niet gewaarborgd. Prijs der Advettrmittti: van lÓregela 7185; iedere regel meer 10 jü, m bet Zntcrdagnuramer t5 i egels fl.bO,»tederfe regel meer fG.35 Reclame* f0.75 per regel, Incassokostenö cta.j postkwiiantieslö cta» Jarieven van ad verten tiën bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dage'ijka worden tegen vooruitbetaling Kleine Adveitcntiéü opgenomen 10.50 t/m. 15 woor den f,0 75 t'm uooiden. Elk woord meer 5 cent tot een maximum van 3Q woordön. 's Woensdags: Kleine AdvertentiSntot25 woor den 0.25, mits vóór Dinsdagavond 6uura%n bet Bureau bezorgd. r'fi Zaterdags- Kleine Ad verten Uën 11.00, Indien niet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd De indruk op het Vhiicaan. De aanval van de* Sovjet Unie?' op Po len heeft diepen indruk gemaakt op het Valicaan. In kringen, welke -den kardinaal ill

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1939 | | pagina 1