Una bezet door Russische
troepen
EERSTE BLAD
Wat er op zee gebeurt
KAARTEN
Woensdag 20 September 1939
92ste jaargang.
Duitsche reactie aan het Westelijk front
De toestand te Warschau
Aan het Oostelijk front
Duitsch iegerbericht
Het Russische iegerbericht
Wilna bezet
Poolsche vluchtelingen
X
V
7
No. 22279
Tel. No. 69300 (3 lijnen}.
BUREAU tftWGE HAVEN 141 (HOE* KOftTE HAVEW). TEL. €9300 (3 lijn*.,./
Postrekening No. 53il.
BUITENLAND
Hitier heelt gistermiddag op do Lange
Markt te Dpntzig zijn reeds aangekondigde
groote redevoering gehouden.
Na inleidende woorden van gouwleider
Forster nam Adolf Hitler het woord. Hij
verklaarde o.a.
De rede.
De wereldoorlog deze meest zinne-
looze strip van alle tpen heeft ook
dit land en deze stad! tot zijn slachtoffer
gemaakt. Helaas is deze wereldoorlog he
den naar het schijnt juist door diegenen*
vergeten, die reeds toondertijd de voor
naamste opruiers en ook wel de voor
naamste belanghebbenden bij deze volke-
renslachting waren.
Lebensraumte.
De vrede weid toen in "Versailles ons
volk niet in vrije onderhandelingen voor
gelegd maar door dictaten opgedrongen.
De vaders van dezen vrede zagen in hem.
het einde van het Duitsdie volk.
In een ding hebben zich de toenmalige
oorlogophitsers en oorlogsbeémdigers ver
gist: Zij 1)ebben door dezMV_tpepmaIigep.
vtred'e geen'enkel probleem opgelost,f maai
thiloozé problemen opnieuw in -bet leven
geroepen.
Er zijn nu eenmaal 82 imllioen Duit-
schers hier m deze ievensruimte vereenigd-
En deze 82 mdlioen willen leven en zij
zullen leven. Ook wanneer dat dezen op
hitsers wederom niet mocht passen.
Ontbloot van iedere kennis der histo
Irische ontwikkeling van deze ieveasruim-
ten, maar ook ontbloot van ieder ecomo
mïsch begrip, hebben dte menschen toen
dertijd in Europa gewoed, stalen verscheurd,
landschappen verdeeld, volkeren onder
drukt en culturen verwoest. Dantzig was
een slachtoffer van dien waanzin van toen
en de Poolsche staat een product van
den onzin.
Deze Poolsche staat heeft zich uitgebreid'
ten koste van ieder veestand' en van iedere
economische mogelijkheid. Een ding is in
de laatste 20 jaar reeds duidelijk bewezen.
De Pool dïe deze cultuur niet gesticht had
was ook niet in staat haar slechts in stand
te houden.
Polen was nooit een democratie. Het
was een geweïdstaat, geregeerd door dien
gummistok,dOor politie en in laatste in
stantie door soldaten. Het lot der Duit-
schetrs in dezen staat was ontzettend.
Desondanks heb ik getracht, evenals
overal, ook hier een regeling te vinden,
die wellichl zou hebben kunnen leid'sn tot
een billijke overeenstemming. Ik heb er
eens naar gestreefd', in het Westen, later
in het Zuiden van het rijk, definitieve
grensafhakeningen te krijgen en daarmede
gebied na gebied te ontrukken aan de on
zekerheid en daar de toekomst voor dien
vrede veilig te stellen. Ik heb mij inge
spannen hetzelfde ook hier te bereiken.
Het was mij gelukt, met maarschalk
Pilsoedshi een overeenkomst tot stand te
brengen, die den weg moest banen naar
een vreedzame overeenstemming der beide
naties Zoolang de maarschalk leefde,
scheen hot, alsof deze overeenstemming
wellicht zou kunnen bijdragen tot een
ontspanning van den toestand. Onmiddel
lijk na' zijn dood echter begon reeds een
versterkte sfrrjd tegen de Duitschers, welke
de betrekkingen tusscben de beide s'a
ten verbitterde en verduisterde.
Het ontstaan van den oorlog.
Ik heb nu mijn pogingen om te ho-
raen tel een dragelijke oplossing ook van
dit probleem in den vorm van monde
linge voorstellen voorgelegd aan de toen
malige Poolsche machthebbers Dantzig zou
tefugkeere" naar het,Dpitscha ".rijk,.een."
exterritoriale weg zou op kosten van
Duitschiand naar Polen worden aangelegd,
waar tegenover Polen in Dantzig de meest
vrije havenrechten zou krijgen en den-
zelfden extemtonalen toegang. Ik was "be
reid, daarvoor den voor v-ns op zichzelf
nauwelijks duldbaren toestand van de gren
zen zelfs nog te garandeeren en tenslotte
Polen te doen deelnemen aan het veilig
stellen van Slowakije.
Polen gaf als antwoord bevel tot de
eerste mobilisatie en daarop begon een
wilde terreur. Mijn verzoek aan den toen-
maligen Poolschen minister van buitenland-
sche zaken om mij in Berlijn op te zoe
ken, teneinde nogmaals deze kwestie te
bespreken, werd afgewezen. In plaats van
naar Berlijn ging hij naar Londen.
Men heeft eerst geloofd', dat de Duit
sche natie zidh dit alles zou laten wel
gevallen en dat men het van een zekere
plaats den Polen als mogelijk voor oogen
had gesteld en daarbij hm de verzeke
ring had gegeven, dat, wanneer hm eigen
tegenstand met genoeg zou zijn, zij zich
te allen tijde verzekerd konden houden
van den bijstand der anderen. Hun werd
de beslissing in handen gegeven om oor
logen te beginnen. Voor deze mannen was
Polen dan ook maar een middel tot het
doel. Want thans verklaart men volko
men rustig, dat het in de eerste plaats
in het geheel niet om Rolen gaat, maar
om hot Duitsche regime.
Zijn rede voortzettend, zeide Hitier: Ik
geloot, da! het in de laatste dagen van
Hi
WAAR HET POOLSCHE LEGER
DEN STRIJD NOG VOERT
Augustus nog mogelijk. zou zijn geweest
nog een overeenstemming tot stand te
brengen. Op een zeker -«ogenblik trachtte
Engeland ons met Polen tot directe gedach
tewisseling te brengen. Ik was daartoe be
reid Al wie kwam, "niet de Polen Twee
dagen zal ib met nijn regeering in Ber
lijn en wachtte. Ik had intnssdhen een
nieuw "oorstel uitgéwerkt De volgende
dag kwam en er gebeurde niets, behalve
de Poolsche algemeepe mobilisatie, nieu
we daden van terreur en een aanval op
ons njksgebied. J
Het bevriende Italië, jle Duce, heeft zich
ingeschakeld en een - bemiddelingsvoorstel
gedaan. Frankrijk ging i'ermede accoord en zigere en verklaarde
Humaniteit.
Engeland heeft reeds weer een tog;
gemaakt met den stnjd tegen rouwen cc
kinderen. Engeland denkt, dal ziju zee
macht met aangevallen kan worden enl
dat het daarom het recht heeft, met dit
wapen de vrouwen en kinderen niet al
leen van de vijanden, maar ook van de!
neutralen te beoorlogen Laat men zich j
hier niet vergissen Zeer snel zou bet]
oogenblik kunnen komen, dat wij een wa
pen gaan toepassen, waarin wij niet kun-]
nen worden aangevallen. Het is te ho J
pen, dat men dan met plotseling begint,
zich de humaniteit te herinneren. j
Het hgt ook geheel aan Engeland, dej
blokkade te voeren m vormen, die m over
eenstemming zijn met het volkerenrecht of j
die daarmede in strijd zijn. Wij zullen on I
geheel daaraan aanpassen. Over een din
echter moeten zrj geen twijfel voedenHet j
Engelscho doel is dus met stnjd tegen
een regime, maar strijd tegen het Duitsche
volk, tegen de Duitsche vrouw en de Duit- f
sche kinderen.
Tenslotte richtte Hitier zich tot de Dant-j
wat ook den Duit-
ik heb ook mijn toestemming uitgesproken. schen enkeling beschoren mag zgn in de j Procirlont MncHr-kï fp Ppfnailti
Toen heeft Engeland "ook dit voktel van eerstvolgende maanden en jaren, liet zal "eSIOer'«QSCICId IB UemdllU
de hand gewezen. i licht zijn in het bewustzijn van de onver- j President Moscickt en zijn gezin, a smedo
De Engelsdben verwarden hel tegeftwoor- brekëlgke gemeenschap, dte ons getoetste! de overige leden van de Poolsche regeering
dige Duitsche regime mpt het door hen uit-volk omsluit. Dantzig was Duitsch, Dantzig jj zijn te Cemauti aangekomen, waar zij on
gehouden regime. Hot tegenwoordige is Duitsch gebleven en Dantzig zal vaat f derdak hebben gevonden in een parheu er
Duitschiand stelt menigeen ulhmatammeer. nu af Duitsch zijn, zoolang er een Duilscih mus.
Wanneer Polen.den oorlog koos, dan is volk en een Duitsch rijk is. De Britscihe ambassadeur m Po.en, sir
dat gebeurd omdat anderen het tot dezén Howard Kernraad, is naar Boekarest vertrok-
oorlog opruiden'. t f-.
Na de leiding van l^t Poolsche leger
aan een felle critiék irpen te heb
ben, verklaarde Hitler, feet Duitsche lucht-
wapen opdracht te hebben gegeven, den
oorlog humaan te voérep. Door de in Polen
ontketenden fninc-tireursporlog, raakte zijn
geduld ten einde"!
Wij hebben thans, gï;
Britsch commentaar
Hitier verder, in
Polen dien toestand doei ontstaan, die liet.keerde voorstelling om te pogen Dmtófeh-
missoliien mogelijk t, verstandig en Uand voor te stellen als slachtoffer en Po-
rustig te eeniger tijd met vertegenwoor- lan aanvaller.
ben, na een onderihoud met de®. Poolschen
.minister van buitealandsdlie zaken, Beek,
op de rede van Hitier
[Gistermiddag zou de Fransdbe ambassa-
De diplomatieke redacteur van Reuter 'l leur, Noel, een ondedhoud- hebben meS
sthrrjft, dat de rede van Hitler te Dantzig I Beek.
het gewone mengsel van leugens en ver-1 De meeste leden van de Britsohe diplo-
diaaide waarheden is, welke zijn meer hef- i matieke en militaire missies zijn naar Boe»
tigo pogingen kenmerkt. Het overzicht van barest vertrokken,
den loop der gebeurtenissen was een ver-
digers van dit volk te kuanen.-spreken.
Intussc'en heeft Ruslaad amleiding ge
zien, ook van .rijn Irani
van de belangen der
Afgeizien van het gepoch en gesneref zijn
SL Jan gebombardeerd.
De zender Warschau. 2 heeft medege
deeld', dat Zondag een dier sdtooonste kerken;
ant ter besdherming
•v Wjj-Russisctoe en
Engeland en Franknj'k m dit samengaan kwetsen,
van Tluitso'iland en Rusland een ontzagge-j Tf slotte merkt de coroespondent van
lijk© misdaad ziet. j Reuter pp, dat de rede de gewone po
ging. bevat om onderscheid te maken tus
scben Frankrijk en Engeland' en te be
de aapunidingen ten aanzien van de Sov- vml Midden-Enropa, de kafibediapi van Sint
jet Hmejtde meest belangwekkende passa- j Wareclhau is gebointoaTdeeTd', terw^tf
ges in de .rede. Zij zijn sober en bijna angst- -t vol kerkgangers was. Het dale
vallig in tie poging om iedtero uitdrukking j^on branden ea de brandende balkon
te - vermijdt; welke- de Sovjet Unie zon 0pde mensdien, die de mis bijwoon-
De Britsclie staats'ieuen, die voortdurend
beweerden, dat Duitschiand het voornemen
Iheeft, Europa tot aan de Oeral te over-
beerschen, zullen thans gelukkig zijn, wan
neer zij nu eindelek de begrenzing van de
Duitsdhe politieke bedoelingen ervaren. Ik
geloof, dat wij hun daarmede wederom een
oorlogsreden ontnemen, want zij verklaren
immers, dat zij juist daarom tegen het hui
dige Duitsdhe regime moeten strijden, om
dat dit regime onbegrensde oor'.ogsdoelstet-
lingen nastreeft. De doelstellingen van
Duitschiand zijn zeer begrensd. Wij hebben
dit met de Russen geheel uitgesproken. Ten
slotte zijn de Russen de eerst belangheb
bende naburen. De Engelsdhen meenen,
dat wij daarbij in een conflict zouden
kunnen geraken. Maar dat zullen wij niet.
Wel zrjn wij vast besloten om onze
belangen te Miiartigen tegen ieder gevaar
in en tegen iedereen.
En wanneer men overal in Engeland ver
klaart, dat men vast besloten is, hier, wan
neer dat noodzakelijk mocht zijn, daar tegen
op te treden met een oorlog van drie of
missdhien vijf of acht jaren, dan zou ->k
hier willen antwoorden, dat Duitschiand
tn het Westen en Zuiden van zijn. rijk on
der moeilijk afstand doen definitieve gren
zen heeft geaccepteerd. Duitschiand heeft
daar overal getracht, door een dergelijk
afstand doen, een definitieve pacificatie
tot stand te brengen.
Zijn streven naar goede ver-
standhouding.
Ik heb noch tegen Engeland, noch tegen
'Frankrijk-, welk oorlogsdoel polk. De Du.it-
sdhe natie evenmin. Ik streefde er
naar, alle spanningen, die eens lusschen
'Italië en DuitsdMand hestonden, weer op
te heffen en ik mag wet met genoegdoening
constateeren, dat het m'ij ook, dank zij de
nauwe persoonlijkfe 'betrekking van ver
trouwen tot Mussolini, volkomen geluikt is.
Wanneer nu Engeland' zegt, dat het be
langrijkste de oorlog tegen het huidige
regime in Duitschiand' is, antwoord ik
daarop, dat, wanneer Engeland thains ge
looft, het Duitsche volk van mij te kun
nen verwijderen, dan houden zij dit volk
of wel vootr even karakterloos, of wel
voor even dom als zij zelf zijn. Laten de
heeren ervan overtuigd' zijn, dat zij dOor
wijzen, dat Frankrijk tegen haar wil ih. het
avontuur is meegesleept
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend1:
De slag in den sector van den Wridisel
welke ongeveer een week geleden bij Rutao
is begonnen en vervolgens in Oostelijke
richting naar de Bzura werd verplaatst,
blijkt than3 een der grootste vernietigende
slagen van alle tijden te zijn geweest.
Het aantal gevangenen is gisteren al
leen reeds aan de Bzura tot 105.000 toe
genomen.
Het buitgemaakte oorlogsmateriaal is
niet te overzien. Er wordt thans nog
slechts tamelijk ernstige tegenstand gebo
den in en ten Zuiden van Modlin, zoo
mede te WaTscbau.
Onze hij de achtervolging van den tegen
stander tot de linie StryiLembergBrest
Bialystok opgerukte troepen worden flians
na de vernietiging van de zich daar be
vindende laatste resten van de Poolsche
legers, veer stelselmatig teruggetrokken tot
de tusschen de Duitsche en de Russische
regeering definitief vastgelegde demaxkatio-
lijn.
De gevechten bij Gdyngen werden gis
teren afgesloten met do inneming van dte
oorlogshaven. Ook hier zijn ons verschei
dene duizenden gevangen in handen ge
vallen.
Het opleidingsschip Schleswig Holstein
en strijdkrachten van een mij non veger heb
ben doeltreffend bij deze gevechten inge
grepen
De generale staf van het rood© leger van
arbeiders en boeren meldt over de ope
raties van 19 Sieptember:
Op 19 September .tobben de troepen
van bet roode leger den druk voortgezet
op de Poolsche troepen. Aan het einde van
den dag luidden zij bezet in het Noorden:
in tot Westelijk deel van Byelorusland de
stad Wilna, welke na twee uur strijd werd
bezet, de steden Velika en Berestovitsa,
Pxouzaihany, Kobrin.
In bet Zuiden: in het Westelijk deel der
Oekraïne: de steden Vladimir Volynskï en
Soka! (aan de rivier Boeg), Rrody, Robrka,
Rogatin en Dolina
Ruiteiij en tankeeniheden zijn de Noord-,
hun belachelijke propaganda het Duitsdhe Oostelijke en Zuidelijke voorsleden van
volk niet meer tot ontbinding brengen. lLwow binnengekomen. -
"den. Het koninklijke slot te Warschau, dat
vele kunstschatten bevat, is geheel ver-
Woest evenals tol parlementsgebouw. Do
conservator vtan tot museum in het ko
ninklijk slot is omgekomen. i
De verdediging.
Het commando der verdedigers van War
schau heeft per radio medegedeeld: In den
nacht van 18 op 19 September heeft de
vijand in den Öostelijfcem sector eenige
aanvallen ondernomen die werden afgesla
gen met aanzienlijke verliezen voor do
aanvallers. De aanvallen van onze troepen!
ten Zuiden van de buitenwijk Pnaga tob
ben tot mogelijk gemaakt den vijand' uit de
omstreken der stad te verdrijven, fn den
Noordelijken sector tobben de Poolsche
troepen na een verwoeden aanval belang
rijke vorderingen gemaakt en nieuwe stel
lingen bezet. Aian het eigenlijke front duurt
de strijd voort.
Warschau heeft geen parlemen
tair gezonden.
De huigemeester van Warschau: spreekt
do Duitsch© berichten, als rou de stad
Zondag parlementairs -naiar het Duitsche
legercommando tobben gezonden, met lie-
slisttoid tegen.
Door Sovjettroepen.
De Sovjet-Russische troepen hebben van
ochtend de stad Wilna bezet. De Poolsche
soldaten werden ontwapend en keerden
naar hun haardsteden terug In de voor-
steden woeden verscheidene branden. Gis
teravond en vanochtend vroeg wenl ge
schoten en geroofd. i
Wilna tefug naar Titanen?
De Litausche gezant heeft een onderhoud
van een half uur met den Riussischcn volks
commissaris van buitenlandscitoe zaken,.Mo-
lotof, gohad. - -
In bevoegde kringen gelooft men, dat
de terugkeer van Wilna tot Litauen be
sproken is.
Naar Hongarije.
Poolsche vluchtelingen komen van -de
Karpaitlhen naar de" Sub-Kairpathiiche ste
den. In den loop van don dag zijn matone®,
vrouwen en kinderen, die slechts weinig
van htm bezit konden meevoeren, óp klei
ne wagentjes in Hongarije aangekomen.
Ook verscheidene militaire afdeèlingcn.
zijn aan de grens aangekomen, waar zrj wer
den ontwapend en vervolgens naar bet
binnenland gedirigeerd.
Naar Roemenië.
Het aantal naar Roemenië gevluchte bur
gers en militairen, bedraagt fihfejos dertig
duizend. II j i j j
(Vervolg pagina '4, le bjadj.
ft
f
i
L»cie ccui^ut dadelijks, met till*
jtondenng van 2on- en Feeatdagen.
Jri}& per kwartaal f 2.—; franco per pegt
f|5 60 Pnjs per week: 15 era. Afroi?
Ferltjke nnmmera 4 cts. Abonftinentra
irordso dagelijks aangenomen.
Advertenlien voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór elf aur aan het BurêSt
bezorgd spn, 's Zaterdags vódr nor.
fcen bepaalde plaats van advertentie
wordt met gewaarborgd.
m EDA
rnjs Uex Atlvcrvt i iu,u va» iv 11 55;
iedere regel meer fö.30, in het Znterdagnumraer
15 icgüs fl.30, iedere regel meer f0.35
1 eclames fu T> per r^tel Incnssokosten5 cts
postkwiUwUts 15 cU- lane%en van advertentsén.
bij abonnement tij» aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelyks worden tegen vooruitbetaling lUeino
Advert en tiën opgenomen k f 0.50 t/m. 15 woor
den, f 075 t/m 2d woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woorden.
's oensdage* Kleme Adrertentiëntot25woor
den f G.2d, mits v66r Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd
's Zaterdags Kleine Advertentiën f!00,indien
met voor V npHgavond 6 uur bezorgd.
rede van Hitler
"O
E NIC
THANS EEN ABONNÊ
AANBRENGT VOOR TEN
MINSTE DRIE MAANDEN,
ONTVANGT EEN MAPJE
MET OVERZICHTELIJKE
VAN DE 00RL0GSTERREI-
NËN IN POLEN EN IN HET
WESTEN, VAN OE NOORD
ZEE, ENZ.
HET LIGT IN OE BEDOE
LING, GELEIDELIJK MEER
VAN DEZE KAARTJES TE
GEVEN, DIE DAN ALS BIJ
LAGE VAN OE SCHIE-
DAMSCHE COURANT AAN
DE ABONNÉ'S WORDEf-
TQPfiV-»
Ik zo4i thter terstond een opheldering
willen geven: Rusland blijft datgene wat
liet is, Duitschiand zal blijven wat het is,
Slecthts een ding is beiden regimes duide
lijk: noch het Russische, noch het Duitsche
regime wil ook maar één. man opofferen
voor die belangen der Westelijke demo
cratieën.
f
r
"4
ÏS
t
9%iti
>,fa .«wAX-sè.Vtó
