CHAMBERLAIN IN HET LAGERHUIS Zware strijd om Warschau Ongerustheid in Duitsche kringen over 'Russische activiteit WIE EERSTE BLAD KAARTEN Donderdag 21 September 1939 92ste Jaargang. No. 22280 Tel. No. 69300 (3 lijnen). BUREAU LflWQE HAVEN 141 (HOEK. KORTE HAVEftj). TEL. 693Q0 (3 lijnen). Postrekening No. 53IL BUITENLAND Humoer in Bohemen en Moravië De rede van,Chamberlain De garanties van Frankrijk en Engeland aan Polen blijven onverzwakt In zijn wekelijksch overzicht verklaarde Chamberlain; dat de actie van de Sovjet Russische rejjeermg niet onverwacht kwam. De berichten van Sovjet-pers en de ra dio rechtvaardigden deze verwachting. Chamberlain behandelde de nota van de Sovjetrereering aan den Poolschen am bassadeur, die weigerde dit te aanvaarden. Den Britschen ambassadeur, evenals den buitenlandse!) en gezanten, werd een copie van de/e nota overhandigd. Deze nota "was voor de Engelsche regeering aanlei ding over te gaan tot het publiceeren van de verklaring op 18 September, waarin zij met de Russische motiveering van deze houding niet accoord ging. „Natuurlijk," ging Chamberlain verder, „is liet effect van den Russischen inval in Polen zeer ernstig. De Pcolsehe strijdkrachten zetten nog dapper den strijd om hun bestaan voort." „Het is nog te vroeg om een uitein delijke uitspraak te doen over de mo tiever of de gevolgen van het optre den van de Russen. Voor het ongeluk kige slachtoffer van dezen oymsohen aanval is het gevolg de meest-akelige tragedie." Indien Frankrijk en Engeland al niet n staat zijn geweest den nederlaag van de Pcolsohe legers af te wenden, zij heb ben toch verzekerd, dat zij hun verplich tingen niet zijn vergeten en niet verzwakt zijn in hun besluit den strijd door te voeren. De rede van Hitier. De rede van Hitier, welke hij gisteren te Dantzig heeft uitgesproken, brengt geen wijziging in den toestand, welken wij het hoofd moeten bieden. Chamberlain zeïde, dat de uiteenzetting van Hitler van de gebeurtenissen niet als juist kan worden aanvaard. De rede be vatte verzekeringen van de scort, „welke Hitler in de afgeloopen jaren steeds naar vorn beeft gebracht, wanneer het dien stig nas voor zijn doel." 'Onder de vele verkeerde voorstellingen wenst hie de minister-president op te mer ken de verklaring, dat de Fransohs regee ring accoord ging met de Italiaansebs be middelingsvoorstellen, terwijl de Britsohe regecring weigerde hierop in te gaan. Ons algemeen doel in dezen strijd is bekend: het is Europa te verlossen van een voortdurende en steeds terugkeer® de angst voor een Duitschen aanval en de volken van Europa in staat te stellen hun onafhankelijkheid en hun vrijheden te be waren. Geen bedreigingen zuilen ons, of onze Fransche bondgenooten afhouden van dit voornemen. De krijgsverrichtingen. Aan het Westelijk front gaan de Fran- sclien methodisch en succesvol voor waarts. Waardevolle strategische en tactische plaatsen zijn bezet en de behaalde terreinwinst is gehouden, niettegenstaande de toenemend liefti- gen tegenstand van de Duitschers. De oorlog ter zee is een van intense en voortdurende activiteit van de vloot geweest. Het resultaat van den strijd tegen de duikbooten is na iets meer dan veertien dagen meer dan de Brit- sche marine tot stand' heeft gebracht, zelfs in een langer tijdperk, geduren de den vorigen oorlog. Ik vertrouw, dat ik niet te veel zeg, wanneer ik verklaar, dat reeds zes of zeven duikbooten den vollen prijs hebben betaald voor hun aanvallen op Britsohe schepen. Ik vertrouw, dat wanneer het convooï- systeem in vollen omvang zal worden toe gepast en. het aantal en de doeltreffend heid van de jacht makende eenheden snel zal zijn vermeerderd^ deze ondeczeesehe bedreiging met overeenkomstige -snelheid! zal verdwijnen. De blokkade. Wje moeten verwachten, dat we nu en dan klappen zullen krijgen en soms zelfs stWflire, zooals het verlies van de „Cou rageousdoch dit is de niet te vermijden fed, welke een vloot in de actieve controle ter zee in tijd van oorlog moet betalen, Het is evenwel duidelijk, dat die vloot en de koopvaardij in hun voortdurend! pogen in staat zullen zijn de noodzakelijke voor raden-van grondstoffen en levensmiddlelen voor de bevolking en de industrie aan je voeren. Chamberlain zeide verder, dat het eer ste doel van de Britsche politiek ter ze© is de vijandelijke oorlogsschepen te ver nietigen of onschadelijk te maken en te zelMer tijd de eigen en nentral© koopvaar dij te besehermen. „De belangen van de neutralen zijn werkelijk gelijk aan de on zen". In oorlog en ia vrede hangt ons leven af van den ononderbroken handel en het is fundamenteel voor de Britsche politiek om zooveel mogelijk de voorwaar den van den normalen handel te hand haven. Het onderdrukken van den han del in contrabande moet evenwel nood zakelijkerwijze ©enig ongemak verschaffen aan d'e neutralen. Wij zijn voornemens dit tot een minimum te beperken. De controle wordt slechts uitgeoefend over eenkomstig de beginselen van de inter nationale wet. In het opbouwen van onze land- en luchtmacht zijn door dit land' en Frankrijk ontzaglijke voorbereidend© maatregelen ge- nomep-_ Men moet evenwelniet__ yergefe i_, dat bij alle militaire voorbereiding de aan valler het groote voordeel van het begin heeft. Na te hebben gewezen op oen eveai- tueele wijziging in den dienst van de bur- gerverdedigingskrachten en na eenige oogenblikken verwijld' te hebben bij de voorbereidingen in de Dominions, eindigde Chamberlain met de volgende waarschu wing: „Mijn laatste woord, dat ik vandaag wil spreken, is een waarschuwing. De re geering zal zich niet laten meesloepen in avonturen, welke niet zijn goedgekeurd door onze militaire raadgevers, met wie wij in het nauwste contact en wederkeeng vertrouwen' samenwerken. De les, welke de militaire geschiedenis ons heeft geleerd, zegt, dat het zich storten in avonturen tot een zekeren ondergang leidt Op dit oogenblik van den oorlog kan ik nog niet zeggen, waar en wanneer de beslissende macht vereenigd zal zijn, of wanneer het beslissende oogenblik zal ko men. Dit hangt af van de gebeurtenissen, welke niemand' kan vo-orzion. De omvang van onze voorbereiding en het feit, dat wij reeds hebben aangekondigd, dat wij ons grondvesten op de veronderstelling, dat de oorlog minstens drie jaar kan duren, verzekert, dat wij onze kracht geleidelijk zullen versterken om alles wat moge ko men het hoofd te bieden. Laat mij besluiten met do woorden van een beroemd1 Poolsch generaal, die vaar wel zeggend' aan een onlangs verbonden militaire missie zeide: „Wij zullen strijden. Een groot dfeel van ons land is bezet en we zullen vreeselijk lijden. Doch wanneer u zult helpen, dim zullen we opnieuw op staan." De zitting van het Lagerhuis Verklaringen van Churchill en Greenwood- In het Lagerhuis heeft het onafhankelijke lid- miss Rallhbone gevraagd, of de neu trale landen schadeloosstelling zal worden betaald voor rampen, welke door onvrij willige schending van de neutraliteit zijn ontstaan. De onderstaatssecretaris van bui- tenlandseiha zaken, Butler, heeft hierop geantwoord, dat de Britsohe regeering be reid is schadeloosstelling te betalen in alle gevallen, vaar bewezen wordt, dat En geland verantwoordelijk is. GiiurchiJl en Greenwood wijdden woor den van sympatlhi© aan Polen en betuigden hun. volledige instemming met de diaden van de regeering. t j 1 Ohirurcliill legde in verband' met den ondergang van de „Courageorus" verkla ringen af. Chamberlain bij den Koning De koning lieeft Chamberlain gisteravond op Buckingjham Palace in audiëntie ont vangen, Aan het Oostelijk front Duitsch.legerbericht Aan bet Oostelijk front. Het opperbevel va nde weermacht maakt bekend: IJL Nog steeds is hef resultaat van den slag in den sector van den Weichselbocht niet in vollen omvang le overzien. Tot in de middaguren wan den SOsten September (Woensdag) was het aantal ge vangenen tot 170.000 gestegen en neemt het nog steeds toe. Een der beide aan den slag deelnemende Duitsche legers heeft tot nu toe alleen reeds 320 vuurmonden en 40 strijdwagens buit gemaakt. Aan Poolsche zijde hebben, - voor zoover tot nu toe kon worden geconstateerd, aan deze slag negen divisies' an gedeelten van tien andere divisies en drie cavaleriebri gaden deelgenomen. In het Zuiden hebben zich na hardein strijd' bij Zamosz en Maszow sterke Pool sche strijdkrachten overgegeven aan de Duitsche troepen, daarbij bevond zich ook de opperbevelhebber van het Poolsche Zui delijke leger. Sedert 10 September werden daar 60.000 gevangénen gemaakt en- 108 lichte, 22 zware kanonnen buit gemaakt. Bij de gevechten om Gdingen zijn 350 officieren en 12.000 man gevangen geno men en ongeveer 40 vuurmonden buit ge maakt Er wordt "thans, nog slechts tegen stand geboden te Warschau en Modlin. De verdediging van Warschau Duitschers ontmoeten harduck- kigen tegenstand. Het commandovan. de verdedigers van Warsdhau heeft gisteren per -radio medege deeld, dat de Poolsdbe 'strijdkrachten vor deringen hebben gemaakt aéfi- den wesfelij; ken rand der stad en tiaar posities gecon solideerd hebben. Er is een tegenaanval op de tanks gedaan. De Poolsche cavalerie was actief en in dén westelijken sector werden i jandehjke gemotoriseerde afdee- lingen op de viudhit gedreven. Aanvallen op Praga zijn wederom afgeslagen. Op een ander punt heeft de Poolsche infantene een bajonetaanval ondernomen met het resul taat, dat dne zware en zeven lichte ma chinegeweren werden buitgemaakt. De stad is weder uit de lucht gebombardeerd. Warschau gebombardeerd. Kolonel Lipinski heeft per radio mede gedeeld, dat Woensdagavond 40 Duitsche vliegtuigen een aanval op het centrum der stad. hebben gedaan. Zeven toestellen wer den neergehaald. In den namiddag vielen granaten van het zware Duitsche geschut in die stad, waardoor velen gedood of gewond werden. Het vuur is vooral op het centrum gericht. De Duitschers ondernemen hevige aan vallen op de voorsteden Praga en Wola, die de Poolsche troepen met bajonet-char ges trachten te keeron. De strijd om Wilna Verschillende berichten melden, dat de Poolsche troepen zich zeer dapper heb ben verdedigd in Wilna tegen de Russi sche troepen. Zij hadden barricaden opge worpen, die verbroken werden door Russi sche tanks, welke kort tevoren door Pool sche vliegtuigen waren aangevallen. Alvo rens Wilna te verlaten, verdeelden de Poolsche m'lifaire autoriteiten do levens middelen van het leger onder de burger bevolking. Zoodra de Russische troepen in de stad waren aangekomen, heschen zij de roode vlag op talrijke openbare gebouwen. Daar zij geen voldoende aantal roode vlaggen hadden, sneden zij Poolsche vlaggen die de kleuren wit-rood vertoonden door en lieten het roode deel wapperen. Een nader bericht meldt, dat de gou verneur van Wilna, Bociansky, een einde aan zijn leven gemaakt heeft door van de grensbrug in Kuty te springen. De Sovjettroepen hebben de bezetting van Kuty uitgesteld' om den vluchtelingen de gele genheid' te geven de grens te overschrij den. Er zijn reeds commissarissen ingesteld door de Sovjets in de gebieden, die zij in Polen hebben bezet. Dc Rnsslsch-Dnilsche grens bepaling. Overigens wordt vernomen, dat de kwes tie der afbakening van de zones voor de bezetting do'or Duitsche en Russische troepen in Polen bezorgdheid lijkt te wek ken in Dra'fsclie politieke kringen. Volgens een telegram uit Berlijn aan de Easier Nachrichten wordt de opmarseh der Russi sche legers voortgezet, in de Galicisclie gebieden die deel uitmaken van de zuide lijke Oekraine. De Sovjets hebben even eens Kolomea beze£. De Russen breiden hun be/ettingsgebieden uit, terwijl een Daitsck-Russïsah accoord o\er de afba kening der zones nog niet tot stand is gekomen. Poolsche vluchtelingen Behandeling in Roemenië. De Roemeensche autoriteiten te Gzerno- witsj hebben een officieel communique ge publiceerd' over de behandeling van Pool sche burgervluchtelingen. In dit commu niqué wordt uiteengezet, dat den vluch telingen zou zijn toegestaan zich over Roemeensch grondgebied naar het buiten land te begeven, op voorwaarde dat zij voorzien zullen zijn van een speciaal door- Jaatbewijs, te verstrekken door plaatselijke autoriteiten en dat zij zich verplichten; ïechtstreeks naar het buitenland' te gaan. Iedere Poolsche vluchteling, hetzij bur ger hetzij militair, is gemachtigd driehon derd' zlotvs tegen leis in te wisselen. 's Avonds werd de grens gesloten, daar eenige kwesties met de Russen behandeld moesten worden. Kol. Prystor naar Litauen? Volgens een Duitsch radiobericht zouden zich onder de Poolsche vluchtelingen, die naar Littausck gebied' zijn uitgeweken, kol. Prystor, den vroegere premier, en Kirtiklis, de Wojwode van Byalistok, bevinden. Het Russisch Legerbericht Het Russische legerbericht van 20 Sep tember zegt: „Vandaag hebben de troepen van het roode leger verderen druk óp de Poolsche troepen uitgeoefend en aan het einde van den dag waren in het Westen van Wit-Eusland Grodno en in de westelijke Oekraine Kogel en Lwow bezet. Van 17 tot 20 September heeft het roode leger drie Poolsche infanteriedivi sies, twee cavaleriebrigades en vele kleine afdeelingen ontwapend. Meer dan 60.000 officieren en manschappen zijn gevangen genomen. De versterkte gebieden van Wil na, Bannowitsj, Molodechno en Samyziju met de geheele bewapening, de artillerie en de munitie in handen van het roode leger gevallen. Tot dusverre zijn twee honderd tachtig stukken geschut en hon derd twintig vliegtuigen, die door het leger zijn buitgemaakt, ingeschreven. De regis tratie dor troplieeen duurt voort." Fransche zaakgelastigde hij IVlolotof Von Brauchitsch aan het Westelijk front De opperbevelhebber van bet leger, over ste generaal Von Brauchitseh, heeft zich op 19 September naar het Westelijk front be geven. Na een bespreking bij een honge ren staf bezocht de overste generaal ver scheidene troependeelea in de voorste li nies. Op zijn rit door het Saargebied wenl overste generaal Von Brauchitsch door de bevolking en de militairen toegejuicht. De Samenwerking Overleg v an Daladier met Hore Bclisha. Daladier heeft gistermiddag geconfereerd met Horo Belisha, den Engelschen minis ter van oorlog. Na dit onderhoud' werd in het kabinet van DalaJier een conferentie gehouden, waaraan werd deelgenomen door generaal Gamelin, generaal Colson, den chef van den generalen staf van het leger, generaal Tetu, den chef van den generalen staf van de ludhlniacht, admiraal Darlan, Champe- tier de Ribes, onderstaatssecretaris voor buitenlandsche zaken, eu Coulondre, direo Naar verluidt heeft de Fransche, .gaalfc iVflji. iF"" kabinet van Daladier. gelastigde'te Moskou Payart, gisteren ver zocht een onderhoud te mogen hebben met den voorzitter van den raad van volkscommissarissen en volkscommissaris voor buitenlandsche zaken, Molotof. Vernomen wordt, dat de zaakgelastigde een nota van de Fransche regeering aan de regeering van de Sovjet 'Unie mc'c-t Uit het protectoraat De verduitsching Sedert de oorlogsverklaring is de ver duitsching m het protectoraat Bohemen en Mora vie verscherpt. Te Praag, waar met meer dan vijf pro cent van de bevolking Duitsch is, moe- ovediandigcn, waarin wordt gevraagd oir: I ten de tramconducteurs de straatnamen nadere inlichtingen over het binnenrukken van het roode leger in Polen. Het Westelijk front Fransch legerbericht Het communiqué van gisteravond luidt: Activiteit van de vijandelijke artillerie op verschillende punten van het front. Fransche en Duitsdie jachtvliegtuigen heb ben verscheidene gevechten geleverd. Een vijand e'ijk vliegtuig is m onze linies neer geschoten. Artillerievuur tegenover Schengen Gisterochtend heeft zich tegenover het Luxemburgsche dorp Schengen op Duitsch gebied een ontploffing voorgedaan. Later werd een krachtig artilleriebornbardement ontketend, dat nog voortduurt. Dagorder van Von Brauchitsch De opperbevelhebber van het leger, gene raal Von Brauchitsch, heeft een dagorder aan het leger uitgevaardigd, waarin hij o.m. zegt- „Soldaten, de groote slag in liet Weicnselgebied is geëindigd Het Pool sche leger is vernietigd. De opeialies tegen Polen zijn daarmede ten einde, fn trou we wapenbroederschap met het I acht,wa pen zijn groote daden volbracht. Solda ten van het Westelijk front, hel is aan uw krachligen afweer te danken, dat de operaties in het Oosten volvoerd konden worden, zonder door den Westelijken tegen stander verstoord te worden. Soldaten, gij hebt in liet Oosten en het Westen een schitterend getuigenis voor den geest en de kracht van het Duitsdie leger afge legd. En onze tegenstanders mogen we ten, dat de Duitsche soldaat, indien de verdediging der levensrechten van het Duit sche volk het blijft cischen en de Führer het beveelt, in den zelfden geest zal strij den en overwinnen." De oorlogspolitiek op economisch en financieel terrein. Paul Reynaud, de minister van finan cien, heeft voor de finaneieele oommissie commissie in groote lijnen een uiteenzetting gegeven van de oorlogspolitiek, die de re geering zal voeren op economisch en fi nancieel terrein. De allereerste stelregel zal zijn.: geen enkel credict weigeren, dat noodig is voor de landsverdediging. Twee voorwaarden zullen met onverzoenlijke strengheid worden in acht genomen: ver mijding van iedere verspilling en energieke beteugeling van prijs verhooging. Het wacht woord' voor allen moet zijn: inspanning en opoffering in onbuigzame vastberaden heid, welke tot aan de overwinning de Fransche energie moet bezielen. in het Duitsch en Tsjechisch afroepen en de opschriften van de regeeriiigsbureaux. zijn in bet Duitsch en Tsjechisch. Gebrek aan levensmiddelen. Vluchtelingen uit Bohemen en Moravië vertellen, dat gebrek aan levensmiddelen, o.m. vleesch, zich doet gevoelen. Suiker, koffie en melk zajn bijna van de markt verdwenen. Iedere critiek op de organisa tie der ravitaiileermg stolt bloot aan do maatregelen van de Gestapo. Revolutionnaire beweging in Bohemen en Moravië? Een georganiseerde beweging In gezaghebbende kringen wordt verno men, aldus een mededeelmg van het mi nisterie voor de voorlichting, dat op 17 September een revolutionnaire bewteging nas eenige dagen weger voorafgegaan door arbeidersbetoogingen in Piaag, wel ke tegen Zaterdag zich ontwikkeld had den tot ernstige hotsingen tusschen de be volking en de Duitsche autoriteiten. Tusschen 17 September en 19 Septem ber hebben zich relletjes voorgedaan in een aantal plaatsen m Bohemen en Mo ravié. In Brno maakt een deel van de Duitsch- Tsjechische bevolking gemeene zaak mol de Tsjechen. Op 19 September verspreidde de bewe ging zich naar West-Slowakije. De Slo- waaksche garnizoenen te Rnzomberok, Zi- lina en Trencin revolteerden en ongeweor 1500 man troepen werden ontwapend. Toen de Duitsche autoriteiten er zich van be wust werden, dat zij niet stonden tegen over sporadische uitbarstingen, maar tegen over een georganiseerde beweging, war den onmiddellijk meed'oogenlooze maatre gelen genomen. De lijst der arrestaties loopt in de duizenden en honderden wer den terechtgesteld. Deze onderdrukkings- maatregelen schijnen niet het beoogde ef fect te hebben gehad'. Dat het hier niet gaat om een storm in een glas water, wordt bewezen door de eensgezindheid van doel, de hardnek kigheid en dte discipline van de betrok kenen. Wie geen vuurwapens bezat, greep ieder voor de hand liggend' wapen. Ar beidersvrouwen in Praag stelden zich te vreden met bespijkerde planken, waarmede* zij op den vijand' insloegen. Tijdens den opstand werd1 aanzienlijke materieel© scha de aangericht. (Vervolg pagina 2, le Blad). IJezo eouMut vcrstlujnt aogHijkB, uiel uit- gondeuBg van Zon- an Foeutdagen. Prijs par kwartaal f 2.—. frauoo par post f 2.50. Prijs par wacK' 15 ets. Afzon derlijke nummMB 4 ets. Abonnementen worden dagslgks aangenomon, Advcrtentiee voor hot eerstvolgend num- fflei moeten vóór elf ttur aan liet Burean bezorgd rijn, 's Zaterdags vóór uur. Ken bepaalde plaats van adverlcntian wordt niet gewaarborgd. IVi> ddr Ail Verb. s ,uu van imrels J165r" iedere regel meer IOJU, in bet Zaterdagnummer regela f 1.80, iedere regel meer f 0.35 - Reclames f0 75 per regeU ïncassoko6ten5 cta,; EostkvitantieslS ets. larieven van advertentlSn U abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advortcnüén opgenomen h f 050 tym. 15 woor den, f 0.75 t/m 25 moorden. Elk woord mepr o cent tot een maximum van 30 woorden. 8 V/r?£?8daP8' K.Ie|neAd\ertentiëntot25woor- aen f 0.25, «uta vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet Bureau bezorgd. 's Zaterdags Kleine Adverientiën 1.00, indien niet v6ór Vrydagavond Q uur bezorgd. j - i - v v THANS EEN A80NNÉ AANBRENGT VOOR TEN MINSTE DRIE MAANDEN, ONTVANGT EEN MAPJE MET OVERZICHTELIJKE VAN DE OORLOGSTERREI- NEN IN POLEN EN IN HET WESTEN, VAN OE NOORD ZEE, ENZ. HET LIGT iN DE BEDOE LING, GELEIDELIJK MEER VAN OEZE KAARTJES TE GEVEN. DIE DAN ALS BIJ LAGE VAN 0E SCHIE- DAMSCHE COURANT AAN DE ABONNÉ'S WORDEN TOEGEZONDEN

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1939 | | pagina 1