„Frankrijk bukt niet voor
Daladier bekrachtigt het stand=
punt van Londen en Parijs
Italië heeft Hitier blijkbaar
teleurgesteld
Bijna volslagen rust aan de Saar
EERSTE BLAD
Donderdag^. October 1939
92ste laargang.
Tel. No. 69300 (3 lijnen).
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 69300 (3 lijnen).
Postrekening No. 53II.
BUITENLAND
Frankrijk en Engeland eensgezind
Hoewel geen officieele mededeeling is
gedaan over den inhoud van de uiteen
zetting van minister-president Daladier in
Ben gisteren gehouden Franschen minister
raad., spreekt het toch vanzelf aldus
schrijft flavas dat Frankrijk en Engeland
solidair blijven, zoowel op militair, finan
cieel als economisch gebied. Bij even-
tucele vredesvoorstellen zal de houding
van beide landen zonder twijfel dezelfde
zijn.
Daladier heeft gistermiddag in de com
missie van buitenlandsche zaken van de
Fransche Kamer een ampele uiteienziettiiig
gegeven van de oorzaken van den oorlog
en de diplomatieke actie van Frankrijk
sedert het uitbreken van de vijandelijk
heden. Ten slotte gaf hij een. uiteenzet
ting van het doel van Frankrijk 'Tn den
oorlog.
De minister-president sprak geheel in
overeenstemming met Chamberlains ver
klaring van Dinsdag.
In het laatste deel van zijn verklaring
zette de ministerpresident do redenen uit
een, waarom het noodzakelijk is den oor
log voort te zetten in de moest broeder
lijke solidariteit met de Britsche bondge-
nooten. Frankrijk wil niet langer leven
in de onzekerheid van do laatste jaren.
Frankrijk weigert te bukken voor het
geweld en het voldongen feit. Ieder denk
beeld van overwinning en overheersching
is haar verre. Zij wil geen wapenstilstand'
tusschen twee aanvallen, doch een duur-
zamen vrede, welke volledig de nationale
veiligheid garandeert in hot kader van de
veiligheid voor alle mogendheden.
Tenslotte bracht de minister-president
hulde aan de Fransche soldaten en hun
leiders, en gaf hij uiting aan zijn geloof
in de overwinning van Frankrijk en zijn
bondgenooten.
Personen, die de uiteenzetting van Dala
dier hebben aangehoord, prijzen de
meesteriijke voordracht van den minister
president, die, zeggen zij, geen enkel aspect
van den internationalen toestand duister
heeft gelaten en de oorlogsdoelen van
Frankrijk en Engeland duidelijk heeft om
schreven. Alle leden der commissie, onge
acht hun politieke richting, stemden met
Daladier in, toen deze verzekerde, dat
Frankrijk geen wapenstilstand tusschen
twee aanvalsdaden zou kunnen acceptee
ren, maar een duurzamen vrede wil, die
op volledige wijze de nationale veiligheid
van alle volkeren waarborgt. Daladier ein
digde zijn uiteenzetting met een harts
tochtelijke verklaring, dat het Fransche
leger vastbesloten is het afschuwelijk© re
gime van drie mobilisaties per jaar niet
langer te verdragen, evenmin als de at
mosfeer in Europa, onverdraaglijk gewor
den door de begeerigheid der IliiJeriaan-
sche leiders.
Mussolini steunt Kitlers
„vredesvoorstellen" niet
In welingelichte kringen, aldus schrijft
de diplomatieke redacteur van Reuter,
wordt groot gewicht gehecht aan de
te Rome uitgegeven officieele verkla
ring, dat „in de bestaande omstandig
heden Italië geen initiatief zal nemen"
met betrekking tot een vredesconfe
rentie. In deze kringen brengt men
deze verklaring in verband met het
feit, dat na het bezoek van Ciano
aan Berlijn geen communiqué is uit
gegeven en ziet men erin, dat de Due©
geweigerd heeft de vredesplannen, van
Hitler te steunen.
Dit is van te meer beteekeais, aldus de
redacteur, omdat Chamberlain gisteren
verklaard heeft, ieder voorstel te zullen
onderzoeken in het licht van de voor
waarden, die hij tevoren had omschreven.
Klaarblijkelijk voldeden de Duitsche plan
nen aan deze voorwaarden niet en heeft
^'ussolini besloten geen verantwoordeI ij k-
-neid voor het indienen der voorstellen
te aanvaarden. Ook de zinsnede „in de
bestaande omstandigheden" wordt zeer be
langrijk geacht, daar deze bestaande om
standigheden den staat van oorlog tus
schen Duitschland en Frankrijk en Enge
land', alsmede de neutraliteit van Italië,
insluiten.
Dat na Ciano's bezoek aan Berlijn geen
communiqué is gepubliceerd, wordt waar
schijnlijk, aldus de redacteur, verklaard
door de omstandigheid, dat de beide re
geeringen over de bewoordingen niet tot
overeenstemming konden -komèn_ ©n -dat
een cotnmnniqué slechts gepubliceerd' zou.
worden, indien de Duoo met de Duitsche
voorstellen instemde. Daar hij zijn goed
keuring niet hoeft gegeven, zal het com
muniqué nooit het licht zien. Het is zoo
besluit de redacteur van Reuter, zeer on
gewoon dat na een dergelijk belangrijk
officieel bezoek geen mededeeling wordt
gepubliceerd.
Italië heeft geen
vredesvoorstellen in studie
Stefam meldt uit Rome:
Verscheidene Engelscihe bladen heb
ben de mededeeling gepubliceerd, dat
de Duce bezig zou zijn een ontwerp
voor een vredesconferentie te bestu-
deeren en geven hierbij zelfs een lijst
van de mogendheden, welke hieraan
zouden moeten deelnemen.
Dit bericht is van allen grond ont
bloot. In den huidigen stand van za
ken zal Italië een dergelijk initiatief
niet nemen.
Italië mengt zich niet in den
oorlog.
Volgens Reuter heeft de omroeper van
den zender Rome gisteravond voor den
microfoon verklaard';
„De Italiaansche politiek beoogt te voor
komen, dat de tweede Europeesch© oor
log zich uitbreidt en afmetingen aanneemt,
die voor de menschheid noodlottig zou
den zijn.'* De omroeper voegde hieraan
toe: „Er is geen reden om aan te nemen,
dat Italië zich in de krijgsverrichtingen
zou mengen, tenzij het dat zou doen tot
zijn eigen verdediging of tot verdediging
van zijn belangen."
Hij zeide verder, dat de Italiaansche re-
gearing geen initiatief zou nemen voor
het bijeenroepen van een vredesconferen
tie, ofschoon zij bereid is moreelen en
diplomalieken steun te verleenen aan elk
initiatief, dat een vreedzame regeling van
het conflict zou kunnen brengen.
Overleg met de Britsche Dominions
In het Lagerhuis heeft minister Eden
verklaard, dat de regeeringen van Canada,
Australië, Nieuw Zeeland en Zuid-Afrika
bezig zijn regelingen te treffen om elk een
lid van hét kabinet naar Groot Brittaanië
te zenden, ten einde met de Britsche re
geering zoo spoedig als uitvoerbaar is
overleg te plegen Deze stap wordt ge
nomen tot aanvulling van de bestaande
regelingen voor samenwerking tusschen de
yegeeringen van het Britsche gemeencbest
en de regoering in het vereenigd konink
rijk.
De ministers der Dominions zullen ia
Londen confereeren met de ministers, met
het doel te komen tot een coördinatie,
welke het beste profijt zal opleveren van
de bijdragen, die elk leveren kan voor
de gemeenschappelijke zaak.
Van hét Westfront
Fransche berichten
Het Fransche legerbériöht van gister
avond luidt als volgt;
Aan verschillende doelen van het front
werden patrouilles uitgezonden ea binder-
lagen gelegd. De vijand heeft een aanval
gedaan op~Pirmasens, welke werd afgesla
gen.
Een van onze onderzeeërs heeft een
Duitsch koopvaardijschip'! aangehouden en
naar een haven gebracht.
Het Fransche legerberidht van heden
ochtend luidt:
De artillerie was op verscheidene pun
ten van hef front bij ..tusschcnpoozen ia
actie.
Geen Engtische vliegtuigen
beven Berlgn.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
„Het Engelsehe ministerie van luchtvaart
heeft beweerd, dat Engelsche vliegtuigen
in den nacht van 2 'op 3 October boven
Potsdam en Berlijn -"dagschriften hebben
laten vallen- Het commando der lucht
macht deelt in dit 'verband mede, dat
noch in dien nacht, noch in de vooraf
gaande nachten vijandelijke, vliegtuigen zich
boven Potsdam of Berlijn- bevonden heb
ben. Men heeft dós ook geen vlugschriften
kunnen laten vallen."
Herstel van het 'Tsjecho Sl«-
waaksche leger in Frankrijk,
Daladier en de Tsjecho Slowaaksöhe ge
zant te Parijs, Osoesky, hebben een over
eenkomst met betrekking-Tot bet herstel
van het Tsjecho Slowaafesche leger in
Frankrijk, geteekend.
Van het Oostfront
Sovjettroepen trekken terug
Urt- bet* grbhate tusschen"-Oost
Pruisen en Lit&uen.
Reuter meldt uit Kaunas;
De Sovjettroepen trekken zich thans te
rug uit een groot gebied in Poten tusschen
Oost-Pruisen, en Litauen, dat toegekend' is
aan Duitschland bij de Moskousche dee-
lingsovereenkomst. Het gebied van Wilna
is nog volkomen afgesneden van Litauen.
Verklaard wordt, dat daar levensmiddelen
en andere goederen uiterst sobaarsch zijn.
Duitsche Rijksdag Vrijdag bijeen
De Duitsche Rijksdag komt morgen
middag om twaalf uur bijeen voor het
aanhooren van een verklaring der
rïjksregeering.
Moiotof naar Berlijn
De „National Zeitung" te Bazel verneemt
uit Berlijn, dat Moiotof waarschijnlijk bin
nenkort een bezoek aan Berlijn zal brengen,
Halifax in het Hoogerhuis
In antwoord op de debatten, die gis
teren in het Britsche Hoogerhuis zijn ge
houden, heeft lord Halifax:, sprekende over
mogelijke vredesvoorstellen verklaard, dat,
wanneer de Duitsche regeering in plaats
van bedreigingen te uiten, „mocht trach
ten ons tevreden te stellen met verze
keringen, gezegn moet worden, dat ver
zekeringen van de tegenwoordige Duitsche
regeering niet genoeg zijn."
De berichten over Russische
leveranties aan Engeland.
Reuier meldt uit Oslo:
Do Noorsche reeders schijnen weinig be
langstelling te hebben voor het Russische
plan tot verscheping van Russisch hout met
Noorsche booten door de Witte Zee, hoewel
men toegeeft, dat deze weg nasar Engeland
aanzienlijk veiliger is dan de route door
de Oostzee. I 11 I
De oorlog ter zee
Het torpedeeren vu de „Gun".
De kapitein van het Zweedsche schip
„Gun", dat door een Duilsdhen onderzeeër
is getorpedeerd, heeft medegedeeld, dat een
Duitsche patrouille aan boord van zijn
schip was gekomen en de bemanning
dwong die springlading te plaatsen. Zij
dreigden bij den minsten tegenstand' den ka
pitein en twee man, d.e als gijzelaars aan
boord van den onderzeeër waren gebracht,
van het leven te berooven. f
Onder bedreiging met de revolver lieten de
manschappen van de patrouille zich naar
een kast brengen. Zij braken deze open
o*m ziclh meester te maken van de siga
retten. De Commandant van de duikboot
poogde verscheidene malen den Zlweedi-
sdhen kapitein te dwingen een verklaring
te onderteekenen, waaruit moest blijken,
dat de lading niet ^oor België bestemd
was.
Zweedsche schepen opgebracht
De „Goeleborgs Handelstiömg" meldt, dat
't Zweedsche stoomschip „Aame", dat van
Gollhenburg met een lading hout op weg
was naar Antwerpen, acht mijl van Vin ga
ten Westen van Gofchenbuig door een Duit-
sdben torpedobootjager m beslag genomen
en in Zuidelijke richting opgebracht is.
Duitsche torpedobootjagers zijn vo'gens
hetzelfdte blad waargenomen in de inter
nationale wateren tusschen Varberg en
Yinga.
Een tweede Zweedsah stoomschip, welks
naam onbekend is, is g sterea eveneens
door ewi Duitsch oorlogsschip in beslag
genomen.
Griekseh stoomschip onder Ier-
sche kust getorpedeerd.
Gisteravond zijn 28 overlevenden van een
Grieksch stoomschip, de „Damantis", dat
naar verklaard wordt ter hoogte van Lands-
end door een Duitsche duikboot was tot
zinken gebracht, aangekomen in Ventry
Bay, in het Iersche graafschap Kerry.
Iersdhe burgerwachten hadden de duik
boot zien onderduiken, doch zij waren te
laait om het schip vast te houden. De
overlevenden waren 36 uur op de duikboot
geweest waar zij, naar zij verklaren, hoffe
lijk waren behandeld. Zij weiden aan land
gezet Zes hunner moesten zich naar een
ziekenhuis -begeven, doch de toestand van
geen der gewonden is ernstig.
Oorlogsbodems patrouilleeren in
de Zweedsche wateren.
De Zweedsche vloot is met een slag
schip, tv.ee torpedobootjagers, twee duik-
booten en een aantal kleine oorlogssche
pen, begonnen met de patrouilleering in
da Zweedsche territoriale wateren.
Zij worden bijgestaan door een honderd
tal andere schepen. De moeilijkheid, vol
doende loodsen te krijgen met kennis van
de grens der territoriale wateren, maakt
het convoyeere-n bizonder noodig.
De besprekingen te Moskou
Urbsys naar Litauen terug.
De onderhandelingen tusschen Sovjet
Rusland en Litauen zijn gisteren voortge
zet. Daarna is de Litausche minister van
buitenlandsche zaken, Urbsys, per vliegtuig
naar-Kaunas teruggekeerd, om rapport over
-doRussische voorstellen uit te brengen.
Deze werden behandeld in een spoedverga
dering van het Litausche kabinet Urbsys
zou vatidaa? weer naar Moskou tenigkee-
ren-
Over den inhouu der voorstellen is niets
bekend geworden.
De positie van Turkije.
Reuter meldt uit Istanboel:
Ofschoon officieel commentaar niet te
krijgen is, wekken de geheimzinnigheid en
de vertraging van Saradjogloes besprekin
gen in Moskou groote onbehaaglijkheid bij
<:ie Turksche openbare meening. Problemen
betreffende de Batkan Entente, in het bi
zonder Roemenie, spelen, naar verklaard
wordt, een belangrijke rol m de bespre
kingen. De Turksche dagbladen stellen
krachtig zekere geïnteresseerde geruchten
aan den kaak, volgens welke de Balkan-
landen hun neutraliteit ter zijde stellen
evenals hun gevoelens van sympathie je
gens de democratieën. Ben dagblad schrijft
De kleine stalen beschouwen de onwrik
bare hechtheid van het vredesfront als
het ecnige middel om te ontkomen aan
een verdeeld worden door gewelddadige
aanvallers." Diplomatieke kringen opperen
het denkbeeld, dat druk wordt uitgeoefend
op Saradjogloes in Moskou. Zij verkla
ren, dat wat er ook gebeurt, de positie
van Turkije en de toezeggingen aan En
geland en Frankrijk onaangetast blijven.
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft
Saradjogloes het antwoord van zijn regee
ring ontvangen op de Sovjet Russische
voorstellen. Men yerwachtte, dat hij spoe
dig een bezoek zou brengen aan Moiotof.
Volgens een semi-officieele verklaring te
Ankara worden de Russisch-Turksohe be
sprekingen in een vriendschappelijke atmos
feer voortgezet. Zij zullen nog verschei
dene dagen duren.
De strijd in China
Groote slag in Noord-Hoenan.
Volgens een communiqué van het Japan-
sdho expeditie-leger in Midden-China heb
ben Japansche troepen in het Noordelijke
deel der provincie Hoenan, in de z.g. ne
gende oorlogszone, slag geleverd aan 42
divisies Ghineesche troepen en aan 14
dezer, waarbij zes divisies van het Chi
neesdie centrale leger, een vernietigenden
slag toegebracht.
Ook zeven andere divisies bobben ta
melijk ernstige schade beloojpen.
Aan dit communiqué wordt nog toege
voegd, dat de Ghineezen 25.000 man aan
dooden hebben achtergelaten, terwijl 2500
man weiden gevangen genomen. De Japan
sche buit heeft 100 stuks berggeschut, 80
houwwitsers, 50 zware machinegeweren,
200 Gheehische machinegeweren en 4000
geweren opgeleverd. f I
Tsjoenking zeven avonden ach-
tereen gebombardeerd.
Japansdh© watervliegtuigen hebben ze
ven avonden achtereen Tsjoemgking gebom
bardeerd. De Japansche vliegtuigen zijn
steeds allen veilig in hun basis terugge
keerd.
Duitsch and
Von Mackensen.
De feestelijkheden, die men had willen
orgamseeren ter gelegenheid van den 70tm
verjaardag van Von Mackensen, zijn vol
gens Havas afgezegd, daar de maarschalk
geweigerd heeft er deel aan te nemen. In
militaire kringen in Duitschland heeft deze
houding beweging gewekt. Men zegt, dat
Von Mackensen door zijn weigering uit
drukking wilde geven aan zijn verontwaar
diging over den dood van Von Frilsch,
dien hij aan den wrok van Hitier zon
hebben toegeschreven. 1
De toestand in Bohemen en Moravië.
De „Arbeiderbladeh" te Oslo publiceert
een onderhoud met een Sudeten-Duitsch!
socialistisch leider, die volgens het blad
verklaarde, dat in Bohemen en Morgrië
een sterk anti-Duitseh front wordt ge-
vormd. Dit front, aldus zeide hij, ver-
eenigt alle partijen van communisten tot
fascisten en wacht slechts op het oogen-
blik van een werkelijken crisis om zich!
tegen Duitschland te keeren. i
Spanje.
Doodstraffen veranderd in levenslange
vrijheidsstraf.
De doodstraffen, welke zijn uitgespro
ken over een twintigtal veroordeelden, zijn
veranderd in levenslange gevangenisstraf
Overigens zjjn alleen reeds te Madrid
600 gevangenen, die tot minder dan 0
jaar govangenisstraf waren veroordeeld, op
vrij-e voeten gesteld.
Vereenigde Staten
Nieuwe tanks voor het leger.
Het leger der Vereenigde Staten heeft op
dracht gegeven tot aankoop van 329 nieuwe
tanks tot een bedrag van bijna zes miï-
lioen dollar, aldus de New-York Times.
De debatten in den Senaat.
Tijdens de neutraliteitsdebatten in den
Senaat, heeft senator Edwin Johnson een
resolutie inged.end, waarin president Roo
sevelt verzocht wordt zich aan te sluiten
bij andere neutralen om aan te dringen,
op -een onmiddellijken wapenstilstand ia
E&ropa. 1
Japan
Do geruchten inzake de Russische
troepen. f
Volgens een uit buitenlandsche bron aff>
komstig bericihf neemt de Sovjet-Unie een
krachtige houding aan tegenover Midden-
Azië. Verklaard wordt ,dat behalve de
jongste afkomst te Ti'lnva (Urmuti) in het
Noordetijk deel van de provincie Snkiang,
waar 2 brigaden Sovjet-Russische geregel
de troepen zijn, ook nog een groot aantal'
andere Russische troepen is aangekomen,
Japan en het anti-Koniiuterapaet.
Volgens een Duitsch bericht, dat door
radio Roma is vermeld, heeft de Japan
sche minister van buitenlandsche zaken,
admiraal Nomura, verklaard, dat Japan
met het oog op de huidige ontwikkeling
zal afzien van de toepassing van het amti-
Komintemverdrag.
BINNENLAND
Terugbetaling van collegegelden
Een noodwetje ingediend.
De minister van onderwijs, kunsten en,
wetenschappon heeft een noodwetje inge
diend tot lijdelijke afwijking van' enkele
bepalingen der hooger-onderwijswet. Het'
eenige artikel van het ontwerp luidt:
„Onze minister van onderwijs, kunsten!
en wetenschappen is gemachtigd in afwij
king van de artikelen 51, derde lid", en
98, derde lid, der hooger-onderwijswet het
voor het onderwijs der hoogleeraren en lec
toren aan de rijksuniversiteiten, en aan!
de technische hoogeschool gestorte college
geld geliee! of gedeeltelijk terug te betalen!
aan studenten, die gedurende het desbe
treffende studiejaar wegens de tegenwoor
dige buitengewone omstandigheden onder
de wapenen worden geroepen.
Deze wei treedt in werking met in
gang van den dag, volgende op dien barer
afkondiging.'
Tot dusver kon het collegegeld slechts
terug beiaald worden, indien geen colle
ges gevolgd waren. Waren wel colleges
gevolgd, dan was het alleen mogelijk hierin
tegemoet te komen door toe te zeggen, dat
belangheblienden bij hervatting hunner stu
diën voor één studiejaar zouden worden
aangewezen als bevoegd om de lessen
kosteloos bij te wonen.
Ofschoon eenige maten bekend gemaakt
is, dat de minister deze gedragslijn zal
volgen, b1 ijkt dat velen, die mogelijk in
dit studiejaar in werkelijken dienst opge
roepen kunnen worden, aarzelen zich als
student te laten inschrijven. De minister
acht dit een oubevredigenden toestand en
geeft in overweging de mogelijkheid te
openen om in de tegenwoordige buiten
gewone omstandigheden 't collegegeld, ook
al zijn colleges gevolgd, geheel of gedeel
telijk terug te betalen. In hoever het bil
lijk is tot terugbetaling over te gaan en
tot welk bedrag, zal steeds in overleg
met hel college van curatoren worden
beslist.
Deso courant Torschyüt dagclgkc, met uit-
Eondering Tan Zou- en Feestdagen.
Pry's per kwartaal f 2.—; franco per post
f 8 50. Pr?ja per week: 15 cts, Afeou-
derlyke nummers 4 cts. Abonnementen
worden dagelyka aaagenomen.
AdTertentife voor set eeratTOlgend num
mer moeten vóór «lf aar aan het Bureau
bezorgd zyn, 'a Zaterdags vóór nur.
Een bepaalde plaati ran advertenti&n
wordt niet gowaarborgd.
Ma 090QO priJ8 der Advertóntlën: van 15 regels f155;
•«O» fcitsüfc Iedere regel meer IOlSU, in het 2aterdagnummer
m 15 regel* f 1.90, Iedere regel meer f 0l35
Reclames 0.75 per regeL Incassokostenö cts.
post kwitanties 15 ets, Tarieven van adverten«f8a
by abonnement njn aan bet Bureau verkr^gbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdvertenUën opgenomen 4 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord meer
5 cent tot een maximum van 30 woordt^C
's Woensdags- KlemeAdrertentJëntot25woor-
den f 0 25, mits vóór Dinsdagavond 6 uor aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags Kleine Advertentiën 11.00,indien
niet *óór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
